NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS,
TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
KANNEWASSER
verkoopt uit
De Stoomwasscherij „de Lelie" te Schagen
SAM EN ZIJN SCHAT
Buitenlandsch overzicht.
LEIDT GIJ VTTEND LEVEN?
FOSTER'S MAAGPILLEN
No. 6847. EERSTE BLAD
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1930
58ste JAARGANG
De staking in Noord-Frankrijk. - De oorlog van de
toekomst. - Turkije en Perzië. - De tiende verjaardag
van het ontzet van Warschau. - De o nrust in Britsch-
Indië.
FEUILLETON
ONTSLAG BIJ DE ENGELSCHE
SPOORWEGEN.
Vi«rdulz©nd arbeiders ontslag
aangezegd.
dat wij de laatste weken tal van nieuwe cliënten mochten
boeken juist uit Den Helder. De klanten zeggen
bedient ons goed
Snert rilde.
DE EGYPTISCHE GRONDWET.
De wijziging die koning Foead
overweegt
DE OORLOG AAN DE N.-W. GRENS
VAiN BRITSCH-EX DIË.
COMMUNISTISCHE SPIONNEN
IN JAPAN.
DE PERZEN TEGEN DE KOERDEN.
GENERAAL TSJANG SOE-LIANG.
Vermoord.of nog ln leven?
oost-lndië.
DE OPVOLGER VAN DEN
VLOOTVOOGD.
DE VERHOOGDE WERKING VAN
KRAKATAU.
HET SCHOKKENDE POLITIEDRAMA
TE BATAVIA.
Het schot dat den ondercomnnls-
sarls Van Rees doodde waarschijn
lijk niet voor hem bestemd geweest
DERSCHE COURANT
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbetaling: Heldersche Courant
f 1.50, voor Koegras, Anna Paulowna, Breezand en Wieringen f 1.65;
binnenland f 2.Ned. O. en W. Indië p. zeepost f 2.10, id. p. mail en
*an"an f 3'20- Zondagsblad resp. f 0.50, fo.70, f 0.70, f 1.
Modeblad resp. f 0.95, f 1.25, f 1.25, f 1.35. Losse nos. 4 ct.; fr p p 6 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER.
Uitgave N.V. Drukkerij y/h C. DE BOER JR.
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412
Post-Glrorekoning No. 16066.
ADVERTENTIE Ns
20 et p. rage! (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaetlon.
tekst) dubbele prijs. Kleine advert. (gevraagd, te koop, te huur)v. 1 t/m 3
regels 40 et„ elke reigel meer 10 et. bij vooruitbetaling (adres: Bureau
v. d. blad en met br. onder no. 10 ot. p. adv. extra). Bewljsno. 4 ot.
Uit Noord-Frankrijk zijn nog geen ver
blijdende berichten te melden over ophef
fing van de staking, door overeenstem
ming van patroons en arbeiders. Integen
deel, de metaal- en textielarbeiders van
Rijssel en omstreken hebben zich Zaterdag
met eenparige stemmen uitgesproken voor
het voortzetten van de staking.
Uit Rijssel bericht Belga, dat de pa
troonsbonden uit de Noord-Fransche tex-
tiel-industrie, die door den minister van
arbeid, Laval, waren uitgenoodigd tot een
gemengde vergadering te Parijs, hebben
geantwoord, dat zij' tot hun spijt geen' ge
volg kunnen geven aan de invitatie; de
toestand in de plaatselijke industrie, aldus
het antwoord, blijft zorgwekkend en zal
binnenkort tot nieuwe productieverminde
ringen dwingen, welke elke bespreking
over de loonen nutteloos maken.
4
De oorlog van de toekomst. Een school
jongen zou u kunnen vertellen wat het
machtigste gevechtswapen zal zijn in den
ooglog van de toekomst, hopen wij, dat
het een heel verre toekomst zal zijn. Naast
de moordende gassen, die zullen gebruikt
worden, zal het luchtwapen het meest ge
bruikte en beduchtste strijdmiddel zijn.
De vorige week is Engeland' het tooneel
geweest van een luchtoorlog tussohen een
blauwe en een roode kolonie. Terwijl het
bij de groote luchtmanoeuvres van verle
den jaar ging om den aanval en verdedi
ging van Londen, hadden de luchtmachten
van de twee elkaar beoorlogende landen
thans vrijwel het geheel gebied van Enge
land tot haar beschikking. Een juister
beeld dus van hetgeen de werkelijkheid
eventueel zal te zien geven.
Het „Handelsblad" schrijft naar aanlei
ding hiervan:
„Want dit zal het karakter van een nieu
wen oorlog zijn, nu het luchtwapen door
het voortschrijden der techniek de oorlog
voering revolutioneert evenals indertijd de
uitvinding van het kruit heeft gedaan, en
het „derde wapen" een beslissende factor
in den strijd is geworden, dat het z.g.
„front" van vroeger zal worden uitgebreid
tot het gehééle grondgebied van de tegen
standers. Dat er dus praktisch geen onder
scheid meer zal bestaan tussohen burger
'en militair. Wel zeer duidelijk is dat 0. a.
weer gebleken bij de luchtmanoeuvres
boven Lyon, waaruit de leider der oefe
ningen, generaal Serrigny, de les meende
te moeten trekken, dat een stad niet af
doende tegen luchtaanvallen is te verde
digen, zoodat de bevolking eenvoudig moet
worden geëvacueerd. Uittocht dus uit de
steden naar het platteland, zoodra een
oorlog is verklaard! Ontruiming van de
industriegebieden, want de eerste phase
van een nieuwen oorlog zal zijn wederzijd-
sche vernietiging van steden,, verkeers-
en industrieel© centra."
Tot zoover het ,,'Hbl."
Wanneer, zoo schreef dezer dagen de
bekende generaal v. Deimling in het „Berl.
Tag.", wanneer zullen eindelijk de volken
ontwaken en zich verzetten tegen de voor
hum oogen plaats vindende nieuwe toerus
ting tot den oorlog, welke eenvoudig waan
zin zou zijn?
Wanneer de luchtmanoeuvres, welke de
laatste weken in verschillende landen zijn
gehouden, de volken ©enig méér besef van
dien „waanzin" hebben kunnen geven, dan
hebben zij niet alléén technisch-militair
nut gehad.
Naar Reuter uit Teheran meldt, is
Khosro bei, de Turksche gezant te Sofia,
als zoodanig te Teheran benoemd. De
terugroeping van den gezant aldaar betee-
kende dus klaarblijkelijk slechts een
uiting van ontevredenheid van de Turk
sche regeering tegenover dezen diplomaat.
Ook van Perzische officieuse zijde ver
klaart men thans niets te weten van een
overschrijding van de grens door Turksche
door Turksche troepen en van een bezet
troepen en van een bezetting van de grens
ting van de Perzische helling van het
Araratgebregte.
De overheid in Perzisch Koerdistan zou
al het mogelijke in het werk hebben ge
steld, om den opstandigen Koerden het
overschrijden der grens te beletten. Men
gelooft, dat door deze verklaringen de
vooruitzichten op een gunstig resultaat
der Turksch-Perzische onderhandelingen
veel grooter zijn geworden.
De tiende verjaardag van het ontzet van
het door de bolsjewistische troepen be
dreigde Warschau, is Zaterdag aldaar op
feestelijke wijze gevierd. De feestelijk
heden bereikten hun hoogtepunt met de
inhuldiging van het vaandel van de afdee-
ling Wina van het verbond van frontsol
daten.
Generaal Gorecki, de voorzitter van het
verbond van Poolsche frontsoldaten voerde
het woord. Hij sprak over den heldenmoed
der Poolsche soldaten, die hongerend en
slecht gekleed met in de geschiedenis on-
gekenden moed de benden der bolsjewis
tische indringers verdreven. Daarna keer
de de generaal zich tegen den Duitschen
minister Trevirantus, die in zijn jongste
rede een pleidooi heeft gehouden voor den
terugkeer van den Poolschen corridor aan
Duitschlanid. „Uit het Westen'*, aldus ge
neraal Gorecki, „dringen vijandige woor
den tot ons door. Het Duitsche nationa
lisme, dat de bloedige offers van den groo-
ten oorlog vergeet, ontwikkelt een gewel
dige propaganda in de gansch© wereld
tegen ons. Het weet zeer goed, dat Pom-
merellen een zuiver Poolsoh gebied is, dat
in 1772 bü de eerste verdeeling van Polen
door de Pruisen werd geroofd en dat dit
gebied voor Polen een grootere oecono-
misohe beteekenis heeft dan voor Duitsch-
land. Desondanks pogen de Duitsche na
tionalisten de wereld wijs te maken, dat
de voorgenaamde corridor een doorn in
het vleesoh van het Duitsche volk is. Onze
plicht is de aandacht van de wereld te ves
tigen op deze leugens en duidelijk te ver
klaren: „Wij doen geen afstand van grond
gebied, dat ons toebehoort en dat van on
zen stam is".
Naar uit Peshaivar gemeld wordt, oefent
de opstandige stam der Afridi's grooten
druk uit op de naburige stammen, ten
einde deze eveneens te bewegen tot een
strijd tegen de Britsok© heerschappij in
Indië.
In de mededeeling omtrent het afkon
digen van den staat van beleg te Pesha-
war wordt nog verklaard, dat de burger
lijke rechtbanken voorloopig nog gehand
haafd zullen worden, maar dat maatregelen
getroffen zijn om deze door krijgsraden
te vervangen.
De vier ip*ooto Engelsdhe spoorweg
maatschappijen treffen voorbereidingen
voor omvangrijke bezuinigingen. De ont
vangsten gedurende de eerste 82 weken
van dit jaar bedragen 5 millioen minder
dan gedurende dezelfde periode van het
vorige jaar. Alle vier de maatschappijen
zijn van opvatting, dat de heersohende
economische malaise nog verergeren zal,
zoodat zij gedwongen zijn tot ontslag van
arbeiders en employé's. Elen der maat
schappijen heeft deze week reeds aan 4000
arbeiders ontslag aangezegd.
De leiding der spoorwegmaatschappijen
is van meening, dat de tegenwoordige toe
stand slechter is dan in 1928, toen de vak-
vereenigingen van spoorwegarbeiders toe
stemden in een loonsverlaging van 27a
pet. Met het oog op den tegenwoordigen
toestand echter zal in November opnieuw
getracht worden, een loonsverlaging door
te voeren.
uj o
cs c/j
cc
O
NI
UJ
z co
UJ
_J
WEET U AL!!
Uit het Engelsch
door
P. G. WODEHOUSE.
49)
„Wiat, nu al?"
„Ja, nu al."
„Nu, als je dan niet anders kunt",
zeide Olaire. „Ik vind dien mijnheer
Twist een aardigen man."
„Een stommeling 1" zelde Snert grimmig
„Een aardige manier van praten heeft
hij. Zijn voornaam is Alexander. Noem jij
hem soms Lex?"
„Als je er op geteeld bent om te hoo-
ren, hoe ik hem noem," zeide Snert met
ijskoude hoffelijkheid, „dan moet je maar
eens komen luisteren aan de keukendeur".
„Je bent toch niet jaloersch, hoop ik!"
riep Olaire uit met groote ronde oogen»
„Wie, ik?" zeide Snert vol bitterheid.
Een paar minüten later hoorde Sam,
die nog steeds ijverig den tuin besproeide,
een zeker lawaai binnen. Hij draaide de
kraan dicht en haastte zich naar bet huis,
waar hij juist op tijd aankwam, om_ to
zien, hoe de achterdeur met een zekere
onstuimigheid opengeworpen werd en het
nieuwe „hullepie" naar buiten rende met
ongekende snelheid. Een gedeelte van het
keukenservies volgde het „hullepie' en
epatte als een granaat uit elkaar tegen
den tuinmuur, die om Mon Repos heen
liep. Het „hullepie" zelf liep den kant van
de straat uit en verdween en Sam vond
den heer Todhunter brieschend in de
keuken.
„Herrie?" informeerde Sam.
Snert ontlastte zich van een paar zee-
mansvloeken.
„Hij heeft mijn meissie het hof ge
maakt en ik heb hem er uitgesmeten.'"
Sam klakte eens met zijn tong.
„Je moet de kat niet bij het spek zet
ten!" zeide hij. „Maar Snert, heb ik uit
je woorden van gisteravond niet meenen
te begrijpen, dat je gevoel voor haar wat
kalmer werd?"
„Hè?"
„Ja, hoor eens, zooals je gisteravond
sprak van overhaaste huwelijken, dacht
ik, dat je spijt begint te krijgen. Met an
dere woorden, ik dacht, dat je blij1 zou
zijn, als je de liefdesfcluisters verbroken
hadt. En nu vind ik jewaarachtig, nu
vind1 ik je in het vechtstadium.
„Watblief?"
„Ik haalde maar iets aan, dat ik on
langs gelezen heb. Ben je nu van idee
over die overhaaste huwelijken veran
derd?"
Snert fronste verbijsterd en keek naar
de kachel. Hij kon zijn gevoelens nooit ge
makkelijk onder water brengen.
„Ja, ziet u. Ik heb haar ma gisteren ge-
ziön
„Zoo. Dat voorrecht heb ik nog niet
gehad."
„Gaan meissies gewoonlijk op dr moe
ders gelijken?"
„Soms."
Naar gemeld wordt is koning Foead
voornemens een wijziging te 'brengen in
de Egyptische grondwet
De koning zou vooreerst voornemns zijn
het aantal afgevaardigden van het parle
ment van 250 tot 100 te verminderen. Van
deze 100 afgevaardigden, zou volgens het
plan van den koning, een derde deel door
de regeering worden benoemd, terwijl de
overigen door de gemachtigden der bevol
king zullen worden aangewezen.
De Egyptische premier Sidkey pasja
steunt deze voornemens van den koning.
Zondag heeft hij een langdurig onderhoud
met koning Foead gehad.
Naar gisteren uit Pesjawar gemeld werd
hebben de aanvallen der opstandige Afri-
disstammen op Pesjawar thans geheel op
gehouden.
Het krachtige bombardement van de
Britsche militaire vliegtuigen beeft blijk
baar de opstandelingen tot de terugtocht
gedwongen.
Ook de aangekondigde aansluiting van
de andere grensstammen hij de Afridis
heeft niet plaats gehad.
Uit Tokio wordt gemeld, dat aldaar een
teekenaar en 6 andere burger-ambtena
ren, werkzaam bij het ministerie van oor
log, aangehouden zijn. Zij worden yer-
dacht militaire geheimen aan de sowjet-
unie veraden te hebben. Bovendien zou
den zij communistische vlugschriften on
der de troepen hebben verspreid.
Volgens Turkscheb laden hebben de
Perzische troepen thans eindelijk een
actie tegen de Koerden opstandelingen
ondernomen. De Koerden zouden hierbij
zware verliezen, waarbij 40 dooden, heb
ben geleden. Het optreden der Perzen
zou te Angora een uitstekenden Indruk
hebben gemaakt.
De Japansche consul te Moekdèn heeft
zijn, regeering telegrafisch meegedeeld
dat Tsjang Soe-liang Vrijdag te Petsjako
overleden is of op andere wijze den dood
heeft gevonden. Te Nanking gelooft men
niet aan dit bericht
Het Bat. Nwsbld. verneemt, dat met vrij
groote zekerheid kan worden voorspeld
dat de kapitein ter zee J. F. Oston den
vlootvoogd zal opvolgen. De heer Osten
is in Indië geen onbekende. Hij kwam in
1926 met de „Flores" naar Indië, is com
mandant van de „Sumatra" geweest en
voor de officdeele instelling van deze func
tie dienstdoend escader-commandant. Ver
leden jaar Augustus is hij naar Holland
teruggekeerd.
De schout-bij-nacht O. O. Kayser, de
commandant van de „Java", zal volgeus
hetzelfde blad binnenkort den dienst ver
laten om zich aan wetenschappelijken ar
beid te wijden.
Langeiland. De hoogte van het eiland
Anak Krakatau bedraagt thans 13.5 M.
Sinds het begin der werking heeft de
plantengroei op het Verlaten Eiland sterk
geleden, vermoedelijk door de zure natte
asch van de hevigste erupties. Ook de
hoozen hebben groote verwoestingen aan
gericht.
De bevingen hebben thans opgehouden.
Blijkens het voorloopig onderzoek is
het doodelijk schot, dat den onderoommis-
saris van politie doodde, waarschijnlijk
bestemd geweest voor den Batakker Si-
hite, die hem vergezelde en door den
moordenaar als verrader werd be
schouwd. Sihite verklaart, dat de moor
denaar het wapen op hem richtte. Het
schot is gelost uit een automatisch pistool
De moordenaar is een beruchte Soenda-
neesch, die in 1028 uit de gevangenis ont
snapte.
En hebt gij last met uw spijsvertering?
Gebruik dan Posters Maagpillen,
het ideale laxeermiddel, hetwelk den
stoelgang volkomen regelt
Alom vei- (fejfo f 0.65
„Nou, het komt daar op neer, dat Ik
altijd over het meissie begin te denken,
als ik haar niet zie."
„Dat hoort zoo," zeide Sam. „Ontberen
doet waardeeren."
„Dan denk ik over d'r ma, bedoel ik".
„O zoo, over haar ma."
„En dan wou ik, dat ik er maar tus
sohen uit kon knijpen. Maar als ik dan
weer naast haar zit met m'n arm om haar
middeltje.-.
„Heb je het nog altijd over haar moe
der?"
„Neen, nou over het meisje."
„Zoo, het meisje dus."
Én als Ik dan naar haar kijk en zij
kijkt weer naar mij, dan is het weer
heelemaal anders. Het is.nou ja.
het is anders. Ze steekt haar kin in de
lucht, Sam, en ze schudt met haar
haar.
Sam knikte.
„Ik weet er alles van," zelde hij. „Het
zijn allemaal van die geroutineerd© haar-
schudders. Nu Snert, als je dan een goe
den1 raad wilt aannemen van een oude
dame met vriendinnetjes overal in Groot-
Brittannië en Ierland: je kunt een be
richtje vinden van Jolige Zus" (Glas-
goiw) in dit nummer. Ik zou zeggen: neem
de moeder op den koop toe. En intus-
schen, Snert, als je kunt, vermoord het
„hullepie" dan niet heelemaal. Vergeet
alsjeblieft niet, dat Amy over een paar
dagen waarschijnlijk weer gewasschen
moet worden."
Hij knikte zijn kameraad eens bemoe
digend toe en ging den tuin in. Hij nam
de slang op, toen een geschuifel aan den
anderen kant zijn aandacht trok. Het
werd gevolgd door een sohrillen kreet en
hij herkende Kay's stem.
Het werd al schemerdonker, maar bet
was voor Sam nog niet te donker om wat
te zien, zij' het ook vaag. HU ontwaarde
een xnannengestalte in de schemering en
hjj zag Kay ook staan. De man gaf haar
een les in Japansch worstelen of wel hij
trachtte haar tegen haar zin t© kussen.
Naar haar stem te oordeelen, meende hij
tot het laatste te moeten besluiten en hij
meende, dat nu de tijd gekomen was voor
elk fatsoenlijk mexisch om ter hulp te
snellen.
Sam was een man van de daad. Ver
scheidene wegen konden voor hem open.
HU kon de zaak negeeren, hij kon den
aanvaller zijn verachting mondeling in
het gelaat spuwen; hij' kon over de hei
ning klimmen en' de maagd ontzetten.
Maar geen van deze wijzen van optreden
trok hem aan. Hij deed nu eenmaal altijd
eerst en dacht later. En dus op zijn een
voudige, doeltreffende wijze hief hij de
slang op en spoot een dikken straal wa
ter naar het elkaar nu vast omklemmende
paartje.
§2.
De behandeling was inderdaad doel
treffend. De man, die verscheidene liters
water langs zijn hoofd kreeg en eenigie
emmers over de rest van zijn kostelijke
persoonlijkheid, scheen bliksemsnel te.be-
grUpen, dat er versterkingen waren ko
men opdagen. Haastig raapte hij1 zijn
hoed op, die afgevallen was, lette niet op
de waardigheid van zijn aftocht, maar
rende weg. De duisternis slokte hem op
en Sam, met een welvoldanen glimlach,
zooals een dolenden ridder past, die zich.
buitengewoon goed gedragen heeft in
netelige omstandigheden, draaide de wa
terkraan af en bleef wachten, terwijl Kay
het grasveld overstak.
„Wie was die gast?" vroeg hjj.
Kay scheen wat in de war te zijn. Haar
adem ging snel.
„Olaude Bateö", zeide zij en haar stem
beefde. Die van Sam eveneena
„Olaude Dates!" riep hij wanhopig uit.
„Als ik dat geweten had, ziou ik hem den
heelen weg naar Londen voor me uit
hebben getrapt."
„Had dat maar gedaan 1"
„Hoe kwam die kerel hier?'"
„Ik ontmoette hem buiten Victoria. Hij
is zeker ook ln den trein gegaan en heeft
me gevolgd."
„Hondsvod."
„En toen vond ik hem ineens hier in
den tuin?"
„Klier!"
„Zou niemand hem eens een keer zijn
hals omdraaien", vroeg Kay bedroefd.
„Ik zal geen hoog idee van den gemeen-
iichapszin van don modernen Engelsch-
rnan krijgen," verzekerde Sam haar, „als
die ellendeling hier Londen nog langer
nag blijven inf ecteeren. Maar intus-
)chen," zeide hij en liet zijn stem vertrou
welijk dalen, „zal je het toch wel met mij
jens zijh, dat dit een vingerwijzing is.
Iet bedoelt natuurlijk een staving te zijn
ram de waarheid, die ik aan den lunch
verkondigde, dat jij een.
Wordt vervolgd).
