IS ALTIJD GOEDKOOPER
Buitenlandsch overzicht.
liiH
SAM EN ZIJN SCHAT
KONIJN's
KAAS en BOTER.
OOK VOOR DAMES •CONFECTIE
No. 6857 EERSTE BLAD.
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1930
58ste JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Het plan Briand - Turken en Koerden. - Een ver
gissing met ernstige gevolgen. - Dreigt er ook revo
lutie in Venezuela? - De mislukte onderhandelingen
in Britsch-Indië. - Ernstige politieke moeilijkheden in
Japan.
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DB BOER JR.
Bureau: Koningstraat 20 Telefoon: 50 en 412
In ons nummer van Dinsdag hebben we
reeds gemeld dat na een korte bespreking
tusschen de vertegenwoordigers van 27
Europcesche staten, de gedelegeerden be
sloten hebben 't geheele plan van Briand
in handen van den Volkenbond te stellen
en aan dezen over te laten hoe nu ver
der gehandeld moet worden.
Nadat verschillende staten hadden uit
eengezet, dat zij het plan met sympathie
hadden bestudeerd, stelde de Belg Hy-
mans een formule voor, om het plan aan
de bondsvergadering over te dragen.
Geheel onverwachts kwam daarop Bri
and voor den dag met de mededeeling,
dat hijzelf ook een formule had voorbe
reid, maar dat uit de discussies was ge
bleken, dat men zoo koel tegenover zijn
pian stond, dat hij er de voorkeur aan
gaf, haar niet voor te lezen.
De bondgenoot Hymans raakte hier
door in een ietwat netelige positie, maar
de Pool Zaleski redde de situatie door
Briand te verzoeken zijn formule tóch
voor te lezen, en nadat deze hieraan ge
volg had gegeven, bleek, dat allen daar
aan hun volledige goedkeuring konden
hechten, dank zij. den zeer algemeenen
vorm, waarin zij gesteld was, terwijl zij
trouwens ook niet essentieel van de for-
mule-Hymans verschilde.
Van dat oogenblik ging alles van een
leien dakje.
Geconstateerd wordt, dat de Europee-
sche samenwerking in het belang van den
wereldvrede is en in overleg met den Vol
kenbond moet worden georganiseerd.
Daartoe zal het vraagstuk aan de bonds
vergadering worden voorgelegd, waar
Briand het voorstel mag toelichten.
Een offlcieele mededeeling uit Angora
meldt, dat de 'teanval van de Turksche
troepen op de Koerdische opstandelingen,
in de streek van het Araratgebergte zich
met succes ontwikkeld heeft. De weer
stand is gebroken; zij trekken naar het
Z.O. terug.
De onderdrukking van de opstandelin
gen, in de aansluitende streken langs de
grens van Irak, zal weldra beginnen. Er
zijn daar reeds Turksche troepen samen
getrokken.
In Buenos Aires heeft Maandagavond
een tragische vergissing plaats gehad, die
aan 7 menschen 't leven kostte en waarbij
56 personen werden gewond. De stad be
vond zich gedurende den geheelen Maan
dagnacht in een staat van onbeschrijfelij
ke verwarring. De geheele bevolking was
door een paniek aangegrepen, op het val-
sche gerucht dat een tegenrevolutie was
uitgebroken.
De bewaking van het postkantoor zag
zich door het gerucht genoodzaakt de
straatlantaarns in de buurt uit te schie-
tsn, om de verdediging te vergemakkelij-
WATERGOLF hn
BLIJVENDE GOLF
Dlplarné
Paris
ken. Deze schoten werden door de wacht
van een nabur.g regeering3gebouw uit
gelegd als een tegenrevolutionairen aan
val. Hij opende daarom met machinege
weren en artillerie het vuur tegen het
postkantoor, alarmeerde de civiele bevol
king en wapende ze ijlings ter bestrijding
van de „tegenrevolutie". Dientengevolge
kwam het in alle wijken van de stad tot
schietpartijen. De menigte bestormde en
plunderde de wapenopslagplaatsen, om
zich in het bezit van wapenste stellen.
Toen zich het gerucht verbeidde, dat de
oorlogsschepen in de haven zich bij de
oontra-revolutie hadden aangesloten, be
gon de artillerie de haven te beschieten.
Een torpedovernieler werd door een gra
naat getroffen.
Eerst na vele uren slaagde men erin de
rust te herstellen.
Dit is zoo ongeveer de offlcieele lezing
van de toedracht van de zaak. Er zijn
echter ook andere lezingen en daarin zou
gesproken worden dat de schietpartij van
Maandagavond wel het begin van een
tegenrevolutie is geweest. Op verschillen
ds punten der stad is ook brand uitge
broken.
Dreigt er ook revolutie lu Venezuela?
zoo schreven we in den kop van ons over
zicht. En voor deze veronderstelling is
reden, want niet alleen de opstand in Ar
gentinië, maar ook de talrijke ongeregeld
heden in andere Latijnsch-Amerikaansche
staten, die de laatste maanden zijn voor
gekomen, worden in de Ver. Staten met
groote onrust waargenomen. De Ameri-
kaansche olie-belangen, speciaal in Vene
zuela, zijn zeer beangst, dat ook in het
Noorden van Zuid-Am erika, opstanden
zullen uitbreken.
In het wekelijksch overzicht, dat de
Brltsch-Indlsche regeering geeft van den
toestand daar te lande, wordt gewag ge
maakt van de mislukte bemiddelings
pogingen van Sir Bahadur Sapru en
Jayakar om de oongresleiders tot stopzet
ting van den ongehoorzaamheidsveldtocht
te bewegen.
De mislukking wordt toegeschreven aan
den onredelijken en onpractischen inhoud
van de eischen der congresleiders. De
eischen hebben zeer nauw betrekking op
de financieele belangen van de plaatselijke
regeeringen en het zijn pogingen om do
opvattingen van één partij op te dringen,
zonder rekening te houden met de opvat
tingen van anderen en praqtische consti-
tutioneele en financieele overwegingen.
De voorstellen zijn in hun geheel zoo
ontdaan van eenige practische politiek,
dat het lijkt of ze met opzet met propa
gandistische oogmerken naar voren zijn
gebracht
Aan de betrokkenen is medegedeeld, dat
op de basis van deze eischen onderhande
lingen pnmogelijk zijn.
Het mislukken van de onderhandelin
gen zal misschien een tijdelijke opleving
van de ongehoorzaamheidsbeweging ten
gevolge hebben.
Anderzijds zijn deze onderhandelingen
in verschillende deelen van Indië mis
bruikt als een aanwijzing, dat de regee
ring er naar snakte om in ieder geval tot
een regeling te komen, waarbij de vrij
willigers aangemoedigd werden we wet te
blijven verkrachten, daar de gevangenen
nu toch spoedig in vrijheid zouden wor
den gesteld.
De politieke toestand in Japan is vol
gens te Londen ontvangen berichten, zeer
critiek geworden. De minister-president
heeft een groot aantal leden van de re-
geeringspartij uitgenoodigd met hem den
toestand te bespreken, die ontstaan is door
de houding van den geheimen raad en
diens aanhang tegenover de politiek der
regeering, in het bijzonder met betrek
king tot de vloot-conferentie. Het voor
nemen zou bestaan den geheimen raad te
ontbinden en de bevoegdheid van den op
persten oorlogsraad te beperken.
FEUILLETON
De elfde volkenbondsvergadering.
Titulesco lot voorzitter gekozen.
Met 46 van de 50 uitgebrachte stemmen
is Titulesco, de eerste gedelegeerde van
Roemenië, tot voorzitter gekozen. Titu
lesco heeft daarop een korte redevoering
gehouden, waarin bij er op wees, dat op
het oogenblik alle volken oeconomische
moeilijkheden doorstaan en dat de task
van deze volkenbondsvergadering daarom
des te belangrijker is. Hij twijfelt er niet
aan, dat de internationale samenwerking
de moeilijkheden zal overwinnen, mits
alle afgevaardigden hier zullen komen
met edelmoedigheid, goeden wil en een
goed begrip van den toestand van anderen.
Titulesco zeide slechts een kort woord te
willen spreken, want het is thans geen
tijd voor woorden maar voor daden. Hij
hoopte dat deze vergadering daden zal
volbrengen, die de menschheid van haar
verwacht-
DE STAKING IN NOORD-FRANKBIJK
GEËINDIGD.
In het Noord-Fransche industriegebied
wordt heden het werk wederom hervat.
Te Armentieres zijn reeds gisteren 10.000
textielarbeiders, die sedert eenige weken
staakten, aan den arbeid gegaan.
De hervatting van het werk geschiedt
als gevolg van een overeenkomst welke
er is bereikt tusschen de werkgevers en
de arbeiders, waa;1minister Laval be
middelend is opgetreden.
De ronde tafel conferentie.
De deelnemers.
Reuter meldt, dat de lijst gepubliceerd
is van vertegenwoordigers van Indische
staten en Engelsch-Indische afgevaardig
den, welke de onderkoning uit naam van
de regeer ing uitgenoodigd heeft om deel
te nemen aan de ronde tafel conferentie,
dl over eenige weken te Londen bijeen
zal komen. Het is mogelijk dat als ge
volg vian de nog niet beëindigde oorres-
pondienties, nog nieuwe namen aan die
lijst zullen worden toegevoegd. Op het
oogenblik bevat zdj de namen van 16 ver
tegenwoordigers van Indische staten en
vijftig van EngeJsoh-Indië.
HET NIEUWE AFWEERGESCHUT
VOOR LUCHTAANVALLEN.
De maritieme medewerker van de
„Morning Post" deelt nader® bijzonder
heden mede over het nieuwe afweerge
schut voor de vloot. Volgens hem bestaat
het uit twee typen waarvan het eene
acht, het andere vier loopen heeft. De
vuursnelheid is zeer groot; en de pro
jectielen zijn groot genoeg om elk vlieg
tuig te stuiten dat in den voortdurenden
stroom van projectielen komt.
Ten aanzien van het richten der ma
chinegeweren en hun monteering wordt
de striktste geheimhouding bewaard. De
proefnemingen om tot een goed type te
komen waren al eenige jaren aan den
gang geweest, en ook buitenlandsche
vloten hebben zich met het vraagstuk
beziggehouden. Het was er om te doen
tegen laag vliegende torpedo- en bombar
deervliegtuigen een voortdurenden stroom
van projectielen te verkrijgen, welke pro
jectielen groot genoeg moesten zijn om
de vliegtoestellen te vernietigen, maar
ook klein genoeg om een groote vuur
snelheid mogelijk te maken. Dit is met
het nieuwe afweergeschut bereikt.
Bij de jongste manoeuvres ter zee, was
reeds merkbaar dat de bevelvoerende
zee-officieren met groote gelijkmoedig
heid naar de opzienbarende vliegeraan
vallen op sommige schepen keken. Zij
wisten namelijk 'dat het mogelijk was
deze toestellen in een werkelijken oorlog
te stuiten. Nu het nieuwe gesehut ge
leidelijk wordt ingevoerd, zal men het
geruststellende gevoel hebben dat alle
vliegtuigen verdreven of neergeschoten
kunnen worden, voor zij kwaad kunnen
doen.
DE REGEERING VAN NOORD-CHINA.
De vorming van een nieuwe regeering
te Peking, onafhankelijk van de centrale
regeering te Nanking, heeft haar beslag
gekregen. Dit geschiedde met het gebrui
kelijke schilderachtige ritueel.
Generaal Jen Si-sjan heeft den eed1 af
gelegd als voorzitter van den raad van
staat. Er werd een dag vaoantie uitge
schreven voor alle deelen des lands die de
noordelijke regeering erkennen.
De chaos In China.
Buitenlandsche oorlogsschepen
op de Jangtse beschoten.
Naar gemeld wordt, rijn gedurende de
laatst® dagen verscheidene buitenlandsche
oorlogsschepen op de Jangtse beschoten.
De Engelsche kanonneerboot »Lady
Bird« werd bij Sjasi in de provincie
Hoepel door communistisch gesehut aan
gevallen, De kanonneerboot beantwoordde
het vuur. De communisten zouden ver
liezen hebben geleden.
Ook de Amerikaansohe kanonneerboot
»Tutuilla« is in gevecht geweest met
communistische troepen. Ook werd ge
schoten nabij Ktoekiang op Japansche
oorlogsschepen, die evenwel met succes
het vuur beantwoordden. Een granaat
ontplofte in de machinekamer van een
Japansche kanonneerhoot, zonderevenwel
groote schade aan te richten. Op de oor
logsschepen zijn geen menschenlevens te
betreuren.
Oosi-lndië.
DE VERGETEN INLANDER
Trieste dood.
Het weekblad „Sumaitra" meldt, dat een
krankzinnige inlander, die w,erd opge
sloten! in die speciale oei voor krankzinni
gen in het hospitaal van het Siantar-dolk-
terfcwids, te Medan, daar werd vergeten.
Na vele dagen werd zijn lijk, dat in ver
ren staat van ontbinding verkeerde, aan
getroffen. De zaak werd in handen der
justitie gesteld.
De „Sumatra Post" verneemt omtrent
het vergeten van den krankzinnige, dat
de man een aan malaria lijdende contrac
tant van Boekit Maradja, in Siantar was.
Hij werd naar het hospitaal opgezonden
om daar geïsoleerd te worden. Een ge
neesheer teekende het ontvangstbewijs af,
doch vertrok eenige dagen later naar Eu
ropa, terwijl anderen onkundig waren van
de aanwezigheid van den patiënt. De deur
der cel was gesloten. De justitie stelt een
onderzoek in.
GROOTE BRAND TB PONTIANAK
Een schade van 4 milllloen gulden.
Een enorme brand heeft de geheele
Chineesche wijk van Pontianak verwoest.
De schade wordt geschat op 4.000.000.
Uit het Esgelsoh
door
P. G. WO.DEHOUSB.
Hij fctond julsit onderaan die stoep, toen
de stilte plotseling gestoord- werd door
een schriilen vrouwenkreet, onmiddellijk
gevolgd door een vroolijk geblaf. En op
den voet daarvan kwam de potselinge
verschijning van een ijlende gestalte, die
naatr heit hek rende. Zij bewoog zich snel
en het was schemerdonker, maar Sam
had niet de minste moeite om juffrouw
Gunn van Plttsburg te herkennen. Zij
snelde door heit hek, de straat op, terwijl
Amy, die in de schemering op een klein
olifantje geleek, haar met groote spron
gen vólgde, aldoor vreemde hondachtlge
geluidten makend.
Dolly sloeg het hek dicht, maar hekken
beteekenden niets voor Amy. Zij stortte
zich er over heen en bedden verdwenen
in de duisternis.
Sam's mond stond grimmig. Met on
hoorbare schreden sloop hij naar de deur
van Mon Repos en haalde zijn sleutel te
voorschijn.
HOOFDSTUK XXIV.
Dart voornamelijk over broeken handelt
11.
De «aitMoetiKf tuaatór®» Amy e* me
vrouw Molloy was een gevolg van het be
sluit der laatste om de kleine broeikas te
doorzoeken, die even buiten het huis
stond.. Ze had Glibber gezegd, dat ze
meende de ge^oohte aandeelen daar te
zuilen vinden. Die waren er niet, maar
Amy wel. De serre was een geliefde rust
plaats voor Amy waarheen ze -haar schre
den had gewend, toen ze bemerkte, dat
haar vriendelijke soenaderingen door
Snert verkeerd werden opgenomen.
De gevoelens, die opgewekt waren bij
mevrouw Molloy, toen ze in het duister
rondtastte en plotseling in den afgrond
diepen muil greep van den grootsten hond,
dien ze nog ooit gezien had, waren het
best te peilen aan haar uitingen daarna.
Ze was ©en vrouw imiet ijizeren zenuwen,
maar dit was haar toch te veeL
De enkele kreet, dien ze uitte, eer zij
haar adem spaarde voor zij den wedren
des doods begon, drong si echts flauw
door tot waar de heer Molloy op de sofa
zat te dutten. Hij hoorde het, maar het
zeide hem niets. Hij' voelde zich nu weer
wat beter, en zijn geplaagde zenuwen, of-
sohoon ze nog niet heelemaal tot rust wa
ren gekomen, kalmeerden toch al wat. F
besloot zich nog enkele minuten noodza
kelijke rust te igunnen.
Zoowat midden in de tweede minuut
werd de deur zachtjes opengeduwd en
Saim kwam1 binnen. Hij bleef den achter
over leunendeni heer Moiiloy een oogen
blik aankijken.
„Zit u nogal makkelijk?" vroeg hiji.
Glibber schoot omhoog met een roche
lend geluid. Van alle onrust-verwekken
de oogenhlikken van dien middag was dit
Wiel het meest zenuwschokkende, want hij
had de deur niet hooren opengaan en door
Sam's steen kwam hij1 pas tot het besef,
dat hij ifot «esc alleen. w#e.
BINNENLAND.
ZOMER 1930
BEGRAFENIS
MR DR W. VAN LEEUWEN.
In stillen eenvoud, maar onder 'groote
belangstelling is Dinsdagmiddag op
W ester veld ter-a arde-besteld, het stoffelijk
overschot van mr. dx. W. F. van Leeuwen,
oud-vLoe-president van den Raad van
State, oud-commissaris der Koningin in
de provincie Noord-Holland, oud-lid van
de Eerste Kamer en oud-burgemeester en
oud-wethouder van Amsterdam
De Koningin was vertegenwoordigd
door haar adjudant in buitengewonen
dienst oud-Hce-admiraaL J. J. Ramlbonet,
lid van den Raad van Statte; Prins Hen
drik woonde persoonlijk do begrafenis bij*,
en mr. J. O, baron Baud vertegenwoor
digde Prinses Juliana.
Minister De Graaif vertegenwoordigde
de regeering.
DB SLUITING VAN DE ZITTING
DER RTATEN-GENERAAJL
Bdji Kon, besluit van 6 September is
bepaald:
Artikel 1. De tegenwoordige zitting, der
Staten-Genenaial zal worden gesloten- op
Zaterdag 18 September 1830, des namid
dags te 3 uur.
Artikel 2. Onze minister van staat, mir
nister van binnenlandsche zaken en land
bouw wordt gemachtigd 'zich op het la
artikel 1 vermelde tijdstip te begerven
naar de vergadering der Staten-Genenaial,
„Ik heb u toch niet aan het schrikken
gemaakt?" zeide Sa|m.
De eischen van een moeilijk beroep
hadden gemaakt, dat Glibber snel had
loeren denken. Vaak, in den loop van een
bezig leven was hij in omstandigheden
geweest, waarin hij in een ondeelbaar
oogenblik heele plannen moest ontwerpen
en wijzigen. Zijn vaardige geest reageer
de onmiddellijk en vond een uitweg In den
nood.
„U hebt mij' zeker laten schrikken,"
zedde hij1 brutaal-weg, op zijn beste Tho
mas G. Gunn (manier. „U hebt mij' een
ongeluk laten schrikken. Bent u daar ein
delijk, mijnheer Shotter?"
„Ja, hier ben ik."
„Ik heb al een hoeden tijd op u gewacht.
En ik was bijna in slaap gevallen.
Hij (grinnikte, alsof hij. zijn lachen niet
goed kon inhouden.
„Nu," zeide Sam. „Om u slapende te
vinden, moet men al heel vroeg opstaan."
De heer Molloy grinnikte weer.
„Dat zelden de Jongens in Denver ook
altijd." Hij wachtte even en keek Sam
angstig aan. „U weet toch, wie ik ben,
mijnheer Shotter."
„Zeker, weet ik dat!"
„Weet u nog, hoe ik laatst het huls uit
nfijn kinderjaren kwam opzoeken?"
,Ik ken u noig van veel vroeger van
Sing-Sing."
Hij keerde zioh Om en draaide het gas
op. De heer Molloy was blijde, dat hij een
oogenblik respijt kreeg om te denken.
„Sing-Sing."
,Ja."
hebt u toch niet gezeten."
„Ik ben daar naar een voorstelling ge
weekt, waarin u een belangrijke rol ver
vulde. Uw nummer weet ik niet meer."
„En wat zou datt?"
„Hè?"
De heer Molloy nam een uiterst waar
dige houding aan.
„Wat zou dat?" herhaalde -hij. „Als ik
voor korten tijd door een bevooroor
deeld rechter en een onnoozele jury
verblijf moeit houden1 In de plaats, door
u genoemd? Ik weiger om te erkennen,
dat dit Iets aan mijn karakter zou afdoen.
U bent Amerikaan, mijnheer Shotter en
u weelö, dat er helaas iets niet heelemaal
in orde ia met de Amerikaansohe politiek.
Mijn onbevredigde pogingen ten behoeve
van een partij, die (misstanden uit den weg
wilde ruimen bracht mij, de openlijke vlj-
anidsichap van ©en1 bende gewetenlooze
sohurken, die niet aarzelden imlij valsohe-
llijk aan te klagen en.
„Ja," zeide Sam. „Ik zou dat allemaal
beter slikken), als ik u niet had gevonden,
terwijl u in mijn huis aan het inbreken
was."
Het wais moeilijk om te zeggen, of die
emotie, die -zich op het gelaat van den
heer MOllOy afteekende verbazing of ver
ontwaardiging was.
„In-breken in uw huis? Bent u krank
zinnig? Ik kwam hier om! u te spreken en
vernam, dat u niet thluis was, |en uw
knecht verzocht me even uw terugkomst
af te wachten. Inbreken, wiel ja! Zou u
imij dan soms hier op de sofa -gevonden
hebben?"
„Liet Snert u binnen?"
De suggereerende invloed van den per
soon, wiens levenstaak was geweest waar-
delooze olie-aandeelen te verkoopen, was
zoo groot, dat Sam niettegenstaande alles
begon te twijfelen.
„Als Sneert de naam van uw knecht Is,
liet hij mij binnen. Hij liet mij door de
voordeur naar binnen op de meest nor
male, oonventioneele manier."
„Waar is Snert?*"
„Waarom vraagt u mij! dat?"
Saimt ging naar de deur. De edele ver
ontwaardiging van zijn betzpeker had hem
even van de wijs gebracht, maan heele-
mlaal overtuigd was hij toch niet
„Snert," riep hij.
(Hij1 Is zeken uit."
„Snert I"
„Een beetje gaan wandelen, netoer.
„Snert," brulde Sam.
Van uit de lagere sferen kwam een
blijde kreet tot antwoord.
„Hè! Help."
Het was een moeilijke en langdurige
taak voor Snert Todhunter geweest om
den stofdoek, dien Glibber Molloy met toe-
wfij|ding in zijn mond gestopt had, er uit
te halen, maar hij was er ten slotte toch
in geslaagd, en zijn stem klonk den heer
Molloy als een doodsklok in de ooren.
„Hij schijtnt dan toch thuila te zijn,"
zeide hiji zwakjea
Sam had zich -omgedraaid en keek hem
strak aan en Glibber merkte op, dat hij
athletisch gebouwd was en stevige knuls
ten bezat en het hart zonk hem in de
schoenen.
„Je geeft hem maar een mep," scheen
de liefelijke stem' van zijn jonge vrouw
hem toe te fluisteren; maar een blik op
Sam wasvoldoende om zulk een voor
nemen naar het land dier utopieën te ver-
wijzen. Sam had ontegenzeggelijk het
voorkomen van iemand, die -als hij een
mep kreeg terug mepte en met interest
terug mepte.
„Je hebt hem zeker gebonden," zeide
Sam met gevaarlijk© kalmte.
Wordt vervolgd)
r,
'-LUI
HELDERSCHE COURANT
SPECIAL
Tel. 457
Maiion
SPOORSTRAAT 128
t
Gevormd.
60)
