I
MEYT/'RECLAME
Tweede Blad.
BINNENLAND.
De begrooting van defensie
OVER ETALAGES EN DE VERLICHTING ER VAN.
VERHOOGT UW OMZET
langen van zee- of landmacht te kort besluiten der Lomdensthe Conferentie
wordt gedaan. De mogelijkheid van Ba- 1930 voor Nederland verbindend worden,
VAN DINSDAG 11 DECEMBER 1930
menvoeging der afdeelingen personeel ls
nog niet voldoende gebleken.
Van bet onderhouden van een gewa
pende macht buiten het leger 1b geen
sprake.
j Met de zgn. „landstormdagen" heeft de
regeering geen bemoeienis; deze gaan uit
van de nationale landstormcommlssle en
haar organen en nuikcn deel uit van den
oonsoüdntJe-arbetd dier commissie ten be
hoeve van den „bijzonder™ vrijwillig™
landstorm". De urn. „nationalistische mi
litie", een Instelling van hst „Verbond van
nationalisten", weidt op geenerlel wltze
door de regeering gesteund. Voor zoover
liet wetsontwerp komt nog dit aan don minister bekend, ls zil niet voor
kalender-Jaar In behandeling.
AMSTERDAM—RIJNKANAAL.
Hoewel de agenda der Tweede Kamer
zeer sterk beladen is, bestaat er kans dat
ook neg vóór het einde van dit kalender-
nemena haar deze te verstrekken.
Hoveilftflng van West-Indië.
Mei het oog op den politieleen toestand
jaax het wetsontwerp voor een verbinding in de landen om de Caraïbieche Zee en
van Amsterdam met den Rijn door de ter handhaving van rust en orde ter zee
Tweede Kamer wordt afgedaan. Er werd geeft de minister een overzicht van de
van verschillende zijden op aangedrongen, reeds genomen en nog te nemen maa-tre-
De mogelijkheid bestaat, dat daarvoor een gelen, waaruit blijkt, dat in Juni 1930 het
extra-avondvergadering zal worden ge-1 detachement mariniers te Curaoao was
houden. Mgr. Nölems zinspeelde ook cp de i opgevoerd tot de noodig geachte sterkte
mogelijkheid, dat de Kamer daarvoor nog van ongeveer 145 man. Voor de opstelling
tusscihen Kerstmis en Nieuwjaar bijeen
komt.
DIRECTEUR-GENERAAL VAN DEN
LANDBOUW.
De wederbenoeming verworpen.
De Tweede Kamer verwierp met 45 te
gen 34 stemmen, rechts tegen links (zon
der de commissie) de motie-Van der Sluis,
die die wederbenoeming van een directeur-
generaal van den Landbouw vroeg.
ALKMAAR KRIJGT EEN NIEUW
POSTKANTOOR.
Naar het „HbL" verneemt, bestaan er
plannen het Post- en Telegraafkantoor te
Alkmaar af te breken en te vervangen
door een gebouw, dat uitsluitend Tele
graafkantoor zal zijn. Het ligt in het voor
nemen een deel van het voormalige Rijks
opvoedingsgesticht ter plaatse af te bre
ken en daar een nieuw Postkantoor te
bouwen. In een deel van het R.O.G. wordt
een versterkingsinstallatie voor den inter-
localen telefoondienst bestemd voor de
lijnen naar Groningen en Friesland wan
neer de kabels daarvoor gelegd zullen zijn.
BURGEMEESTER DOEKSEN.
Dinsdag geïnstalleerd en ge
huldigd.
Dinsdagmiddag is op Terschelling de
nieuwbenoemde burgemeester, de heer
D. H. Doeksen, geïnstalleerd. Een com
missie van ontvangst was gevormd, die
er voor zorgde, dat dc lieer Doeksen p> r
extra boot van Harlingen werd gehaald.
Toen de'boot ongeveer drie uur de haven
binnenliep, begonnen de hier gestation-
neerde sloepbooten te blazen en li- t
muziekcorps deed zich hooren. Dit moment
van aankomst moet op den heer Doeksen,
die zelf Terschellinger is, zeer veel indruk
hebben gemaakt. De menigte, die zich op
de kade had verzameld, was zeer enthou
siast. Na aankomst werd ten raadhulze
een receptie gehouden, die druk werd
bezocht. De dag werd besloten met e- n
groot diner in hotel Nap.
Gisteren en heden werd de heer Doek
sen op Oost Terschelling in de dorpen
Midsland en Hoorn op echt Terschellin-
gerwijze gehuldigd.
en bediening van luchtafweergeschut en
j opleiding vaou het. daarvoor noodige per-
soneel zijn een officier en een onderoffi
cier vam de Luchtdoel-artillerie met Hr.
Ms. „Van Galen" naar West-Indië uitge
zonden, welke persoren inmiddels weer in
Nederland zijn teruggekeerd.
In 1931 zullen in Curacao aanwezig zijn
Hr. Ms. „Arend" gedurende ongeveer 8
maanden en een torpedobootjager gedti-
rende het geheele jaar.
Voorts zijn hij suppletoire begrooting
voor het dienstjaar 1930 gelden aange
vraagd als 1ste termijn voor den bouw var
een fottielj©vaartuig voor den dienst in
We3t-Indië en is in de ontwerp-begrooting
3931 on den 2den termijn voor dat schip
gerekend.
Ten aanzien van de kosten, welke met
die maatregelen gemoeid zijn. deelt de mi
nister he: volgende mede:
Over 1929 hebben de uitgaven voor de
scheepsmacht in West-Indië een bedrag
van 1.060.000 beloopen. Voor het deta
chement mariniers te Curacao zijn de uit
gaven in 1929 grootendeels vanwege het
departement van koloniën rechtstreeks
voldaan. Voor 1930 worden op grond van
de thans beschikbare gegevens de uitga
ven geraamd voor:
a. de scheepsmacht in West-Indië op
1.423.000;
b. het detachement mariniers te Curacao
op 354.000;
c. het personeel van het korps luchtdoel-
artilf.erie op 3000.
Ingevolge het regeeringsreglement voor
Curacao en dat voor Suriname staan de
schepen, wedike door het opperbestuur voor
den dienst in West-Indië bestemd zijn,
ged.uren !e hun aanwezigheid binnen het
rechtsgebied van een der gebiedsdeel en,
or.i.ler liet opipenbervel van den gouverneur
van bet betrekken deel; van een afstaan
aan den minister van koloniën is echter
geen sprake.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
Van de beteekenis, welke aan vlagver
toon moet worden gehecht, is de minister
overtuigd en deze aangelegenheid heeft
steeds zijn volle aandacht. Zooals o. a.
moge blijken uit de vlagvertoon-reis, die
nu onlangs door een eskader naar Austra
lië gemaakt is.
Ook vlagvertoon is een taak der marine
en alhoewel daaromtrent steeds over'.eg
gepleegd wohdt met den minister van bin-
nenlaiDdsche zaken, meent hij, dat de kos
ten, aan dergelijke reizen verbonden, ten
laste >'Vr b eg moting van hét departement
Gratificatie aan het personeel, van defensie kunnen blijven.
In de gistermiddag gehouden bespre
king van de directie der Nederlandsche
Spoorwegen te Utrecht met den perso-
Rechtstoestand der militairen.
Het tijdstip van indiening van het wets-
nèelraad heeft de directie medegedeeld,ontwerp betreffende de rechtspositie der
dat zij besloten had aan het personeel over militairen kan nog riet wonden vastge-
1930 een gratificatie toe te kennen ten be
drage van twee
mum van 10.-
VERDEELING VAN DEN ZENDTIJD.
Aan het Onderwijsfonds voor de Bin
st eld. Het overleg met den minister van
drage van twee dagen loon met een mini-justitie is neg niet geëindigd. Intusschen
is, in afwachting hiervan, met de bewer
king van het materieel© recht reeds een
I aanv ang gemaakt.
Het ligt in het voornemen het vooront
werp in de commissie voor georganiseerd
nenyaart ls door den «ninjstcor van Water-1 overleg te doen behandelen. Het zal haar
H jH binnen zeer korten tijd worden toege
zonden.
Georganiseerd overleg.
Wat den vorm van het militair georgan-
nlseeid overleg betreft, komt het den mi
nister voor, dat daartegen niet zulke be
staat een half uur zendtijd per week toe
gewezen.
De Memorie van Antwoord.
Verschenen is de memorie van ant
woord op het voorloopig verslag over de verslag, zou doen denken. De vertegen-1
begrootiwg van defensie. Hieraan ls het woordigeis der regeering in die commissie i
de waarde van de duikboot voor ons land
geenszins zal vermirjderen. Ook dan nog
blüft zi1 voor kleine mogendheden het
aangewezen wapen voor de machtskern
van de defensie ter zee.
De bepalingen der Conferentie betreffen
inderdaad slechts het gebruik van onder
zeebooten tegen handelsschepen, waarom
trent enkele bemerkingen ziln vastgesteld;
nl« oorlogswapen blijft de duikboot haar
veile waaide behouden.
Aanbouw van een HotUdjelefder ter ver
vanging van Hr. Ms. „Hertog Hendrik",
ucht do minister «uod/nkelUk. Dit pantaer-
hi IUp ls in 1904 in dienst gesteld, zoodat
thans de UW gekomou is om maatregelen
te némen tot vervanging.
De minister 'belticurt het, dat, ondanks
zilni herhaalde verzekering van het tegen
deel, sommige leden toch nog van oordeel
zijn, dat de in de memorie van toelichting
genoemde penscneelvermeerd-ering ver
band houdt met de uitvoering der nieuwe
vlootplanncn.
Het ligt niét in het -voornemen van den
minister de z.g. splitsing der marine te
bevorderen.
Om een verlenging van deni duur van
het verblijf der Europeesche schepelingen
in Indië te bevorderen is naast het ver-
leenen van vergunning om op Rijkskosten
het gezin mede te nemen en de daaraan
verbonden tegemoetkoming in uitrustings-
kosten een premiestelsel ingevoerd, waar
door aan hen, die 5 of 6 achtereenvolgende
jaren- in Indië dienen, bijzondere voordee-
len worden toegekend. Op hét verleenen
van vergunning tot medenemen van het
gezin op Rijkskosten aan korporaals is bij
de Indische regeering aangedrongen en
zü heeft ten deze eenig perspectief ge
opend.
Reorganisatie der Rijkswerven.
Marine-etablissementen te Am
sterdam.
De plannen omtrent de Rijkswerf te
Hellevoetsluis kunnen eerst worden vast
gesteld. wanneer de commissie, die over
deze werf en over de reorganisatie der
Rijkswerf te Willemsoord haar oordeel zal
hebben uit te spreken, met haren arbeid
gereed is; dit is thans nog niet het geval,
doch de minister hoopt, dat die arbeid bin
nen niet te langen tijd voltooid zal zijn.
Ook omtrent de wenschelijkheid van de
opheffing van het marine^etablissement
te Amsterdam is het onderzoek nog loo-
pende.
Watervliegtuigen.
In verband met de opvatting van ver
schillende 'leden, dat ook hier te lande
watervliegtuigen in de oorlogsorganisatie
niét ^emist kunnen worden deelt de mi
nister mede, dat dit punt zijn volle aan-
'fuht heeft, evenals dat van de mogelijk
heid om tot een meer economisch beheer
uer beiue viieguiensten te geraken. In het
stadium, waarin het onderzoek thans nop
verkeer^ is 'het hem niet mogelijk nadere
inlichtingen te verstrekken.
Toestand van Hr. Ms. „Java"
en „Sumatra".
Behoudens de schade, aangericht door
den brand aan boord van Hr. Ms. „Su
matra" verkeeren deze bodem en Hr. Ms.
„Java" in goeden staat. De kosten van de
herstellingen dezer schepen komen thans
rog ten laste der rijksbegrooting. De mi
nister kan zich niet ontveinzen, dat door
meer voorzichtigheid en voorzorg van het
leidende personeel de brand aan boord van
de „Sumatra" wellicht vermeden had kun
nen wc-rden. Een bepaald persoon voor
het "©beuren aansprakelijk te stélen, acht
de minister voer zich thans niet doenlijk.
Deze aansprakelijkheid is over verschil
lende personen in meerdere of mindere,
mate verdeel! Hierover is correspon
dentie "aande met den commandant der
zeemacht in Nederlandsch-Indië.
Voor verbetering van de brandblusch-
inri hting aan boord der kruisers worden
maatregelen genomen.
Marinierskazerne te Rotterdam.
Van verbetering in de bestaande Mari-
nienskazerne te Rotterdam is weinig te
verwachten. Het zal daarom vermoedelijk
de voorkeur verdienen, zoo spoedig als dit
mét het oog op den financieelen toestand
mogelijk is. tot vernieuwing van de ka
zerne over te gaan. Teneinde het eindcijfer
der begrooting niet hooger op te voeren,
ziln dit 'aar nog geen gelden voor den
Voor de organisatie van dien dienst ls
directe samenwerking met politie, brand
weer, reiniginge- en ontemettingédienaten,
plaatselijke Roode Kruis, enz. noodig.
Voor de burgerbevolking ziln modellen
van gasmaskers van een eenvoudiger type
in beproeving en de minister voorziet niet,
dat aanmaak in voldoende hoeveelheid
f an die gasmaskers op technische bezwa
ren zal stuiten.
Woningnood te Vllssfngen.
De toestanden op woninggebled te Vlls-
nlngen zijn inderdaad voor liet marineper-
souooi niet gunstig; dit betreft zoowel de
ij artli
..wx, w THenkemons
men korten*tbd een geschikte wo-1va" lager la:
nlng te vinden, als de huurprijzen, die
moeilijkheid om bij plaatsing te Vlierin
gen blni
TWEEDE KAMER.
Vergadering via Dinsdag I December,
Aan de orde la de voortzetting van de
beraadslaging over Hoofdstuk V (Binnen-
landsche /.aken on Landbouw) der R(]kt-
begrootlng voor 1981.
kei 88 dringt de beer S n o e o k
aan op uitbreiding
en tulnbouwonderwl
De beer E b e 1 s (vzl.) sluit zlcb daarl
-Us.
'bij
hoog 4ln met betrekking tot het Inkomen au" ey®Ilale heeren V a n d e n H e u-
en In verband met de Inrichting der wo- y,e 1 Rappard (11b.) en
niraren. Van Voorat tot Voorst (r.k.).
nlngen.
De minister heeft reeds een onderzoek
ter zake doen instellen.
De Minister schaart zich uit volle
overtuiging aan de zijde van de bestrij
ders van den heer Snoeck Henkemans. De
MoblUsathwlaehtoffersJ fehee,le regeeringshulp aan den landbouw
berust op het bestaan van een georgam-
de vaststelt hip sarden landbouw. Begint men op bet ge-
vaststelling bjed van het lager onderwijs te de80rga.
niseeren, dan weet men niet waar men
Het overleg, dat aan
eeneir nieuwe regeling moet voorafgaan is
thans zóó ver gevorderd, dat weldra een eindigt
rtrtebtm otnn /libn Paovl vro.vi flt.otn tn>> /\mnv_
ontwerp aan den Raad van State ter over
weging zal kunnen wonden aangeboden.
Het ligt in het voornemen van den mi-
Bij art 90 wijst de heer Van Voorst
tot V o o r s t op de behoefte aan uitbrei
ding van het aantal onderwijzers met akte
als ^ontwerp der Kamer wordt land- en tuinbouwkunde. Daartoe dienen
toegezonden, deze tevens aan te bieden aan het. bezit van de akte dezelfde rechten
ter inzage van de leden, het rapport van
de commissie, welke het vraagstuk der
mobilisatie-slachtoffers 'heeft onderzocht.
Loodswezen.
De minister is van meening, dat noch
de noodzakelijkheid, noch de wenschelijk
heid is gebleken om hef loodswezen naar
een ander departement over te brengen.
Voor een behoorlijke en tijdige aanvul
ling van het korps is en wordt gezorgd.
De minister kan niet toegeven, dat de
diensttijden der loodsen op de Schelde te
zwaar zouden zijn.
te worden toegekend als aan dat van de
akte Fransch, Duitsch, Engelsch en wis
kunde.
De Minister zegt overweging toe.
Bij de afdeeling visscherijen vestigt de
heer Duymaer van Twist (a.r.) op
nieuw de aandacht op het gevaar, dat de
Noordzee wordt leeggevischt.
Jaar^jbs wordt 20.000 ton ondermaat-
sche visch uit de Noordzee aangevoerd.
De minister wil nu een maat op de visch
instellen, doch wil op dit oogenblik met
het oog op de belangen der eendenhou-
ders nog van een absoluut verbod van on-
dermaatsche visch afzien. Wel wil de mi-
n*). vuurtoren, zoo zal het publiek op straat
worden aangetrokken door een etalage,
In een etalage wordt iets aan het pu-;<Le helder aisteekt tegen de omgevende
bliek getoond; zal het tentoongestelde zijn donkere geveipartyen. Over deze aantiek-
werking niet missen, dan moet het goed kende werking van een verlichte etalage
zichtbaar zijn en om goed te kunnen z.en zijn proeven genomen, waarvan de resul-
-s een goede verlichting noodzakelijk. Al taten zoo interessant zijn, dat wij deze in
is ecn etalage ook nog zoo smaakvol en het kort hier zullen weergeven.
net nog zooveel kennis van zaken inge-
gericht, zij zal niet tot haar recht komen
en daardoor haar lokkende werking op
het publiek missen, indien de verlichting
ervan met deugt.
Verlichting wil niet zeggen, de etalage
Gedurende drie opvolgende weken werd
het verkeer in een winkelstraat waarge
nomen. Tijdens de eerste week was de
etalage, waarmee de proeven werden ge
nomen, op onjuiste wijze verlicht, n! met
zichtbaar opgehangen, naakte lampen. In
gelijkmatig met licht te vullen. Veriich- deze week bewogen zich 35 van de v'oet-
ung wil zeggtn, dat het licht, wat betieit gangers over het trottoir, waaraan de
teekenende 'bezwaren kunnen ingebracht i>ouw ©ener nieuwe kazerne opgebracht,
worden als 'het gestelde in het voorfoopig j
volgende ontleend:
zijn toch ongetwijfeld zoo vrij in hunne)
Chemische en psyslsch© strijd
middelen.
Dat de wil om te bezuinigen bij den mi- bewegingen, dat zij billijke verlangens, Betreffende de bescherming van de be-
storkte, richting, aard en kleur is aange
past aan het karakter van de etalage en
aan de soort der tentoongestelde voorwer
pen. Hieruit volgt direct het groote ver
schil tusschen een etalage ver lichting met
daglicht en met kunstlicht. Het daglicht
is wisselvallig, nu eens schijnt de zon
helder, dan weer is de lucht bedekt Bij
heldere zon maken de voorwerpen om ons
heen een geheel andere indruk dan indien
de lucht bedekt is en zoo zal ook een
etalage op een dag vol zonneschijn er
anders uitzien dan op donk-ere dagen.
Daardoor zal ook de stimulans tot koo-
pen, die van de etalage moet uitgaan,
deeds wisselen.
Hoe anders ls dit bü kunstverlichting.
Hierbij heeft men het volkomen in de
hand niet alleen te zorgen, dat de ver
lichting constant bU)it, maar met kunst-
-icht zijn, dank zij de soepelheid der toe
passing hiervan, effecten te verkrijgen,
die met daglicht nooit kunnen worden be
reikt. Juist deze effecten verhoogen de
aantrekkelijkheid van de etalage; daarom
verdient de kunstverlichting de grootste
aandacht van elk, die met de inrichting
van etalages te maken heeft. De etalage
kan alleen bij kunstlicht, dus des avonds
volkomen tot haar recht komen.
In dit- opzicht kan men de etalage ver
gelijken met het moderne tooneel, waar
mede trouwens meer punten van overeen
komst bestaan. Op het tooneel van vroe
ger waren de decors en de requisieten
„net eoht", waardoor de aandacht van de
toeschouwers van de hoofdzaak, de spe-
leis, werd afgeleid. De moderne regis
seur zet het spel tusschen decors, die
vaak niet meer dan een aanduiding zijn
on dwingt door middel van de bel.chting
den toeschouwers zich te ooncentreeren op
oen bepaalde figuur of een bepaalde
scène. Zoo kon bij een etalage door het
lxht de aandacht van het publiek worden
gedwongen.
Evenals op het gebied van de etalage
zelf zijn ook wat betreft de etalagever-
nJster aanwezig is, wordt niet weerspro- welke, omtren't een aan de orde zijnde aan- volking tegen luchtbombardementen stelt lichting de opvattingen ln de laatste ja. en
ken 'door de étijglnlg der begrootlng met ge.egcnheid, door de vertegenwoordigers de regeering zk'h op het standpunt, dat!sterk gewijzigd. De moderne verlichtings-
ruira 1.760.000. Inldion niet post voor dei' Pensoneelsibonden naar voren worden
post met de groot9te zorg werd nagegaan,, gebracht, bil den minister ter gunstige be-
wat ook maar eenigszims voor verminde-^ksirug 'kunnen aanbevelen; iets wat meer-
rirg vatbaar was, dan- zou het eindcijfer j malen voorkomt,
der begroeting een geheel anider beeld op
leveren, dam het nu vertoont.
De minister vereenlgt zich met het ge-
voelen van de leden, die de meening heb-
Pensioen regeling. Wachtgeld.
beschermingsmaatregelen vam algemee- techniek heeft zich met dit probleem be
nen uard eem onderwerp vam regeerings- j zlgguhouden en daarbij zijn de vele lou
zorg dienen te zijn.
ten, die do vroegere etelagoverllchtlnj.
De meenilng als zou de verlaglm.
het penoioenperoenifcace van 2 op lh
van
oor-
o™r. 3MS 35
Deze beschermingsmaatregelen bestaan aankleefden, ontdekt en verbeterd. Een
uit de luchtverdediging (rechtstreeksche van de voorkomende misstanden, die ook
bestrijding van vijandelijke luchtaanvallen tegenwoordig nog lang niet overal s ver
door de daarvoor bestemde militaire orga- dwenen, is de verkeerde plaatsing der
nen als vllegdicnist, luchtdoelgeschut en lichtbronnen. Vaak nog wordt een etalage
zoeklichten) en den luchtwachtdienst (mei- ..verlicht" door eenlge in het midden op:
ding van vijandelijke luchtvaartuigen en j gehangen gloeilampen ln een
wcuiugoa ijv/uixoaivoijyiv /.jju uiu VJJ16C- WüOJ m.a„ a,„i„. -«—,«.1,.- uil iuuiuvaaituiKCii üu -*•
macht op peil te houden, beneden hetwelk "'Jden^L^deSster itee^S deefen «'"'-teeerln? van bedrelffd- eebleden). hapje. BHna altijd sch«nt het licht hier.
MJ niet mag zakken. ÏZ'Deze algemeens maatregelen dienen van de kliert voor het raam recht ln,de
'De gevechtswaarde en snelheid van het
willis, u i;eze aigemeenu maairegeien uienen ,M" .««ui
evenwel aangevuld te worden door een lo- verblind' HtewW ver'
oaien -luchtbeschermingsdienst-, bestaande 'ejlö Hoht wojden verblind. Hierdoor ver
uit een plaatselijke waarschuwingsdienst schijnt de etalage voor hen in een licht
en voorzorgsmaatregelen ten behoeve der S?®9, C'ö.ecn goed onderschelden be^t
1161 zon */Hn /inn 7nn In AAmiAn hih „o ovenwei aangevmu ie wonien aoor een 10-
S ds"» anZjvSS ïZ: vermindering een grooter aantal 1 1
veel tiid met de uitbreiding van personeel b'SÏ do°ch tn voam"
voor den dienst in West-Indië gemoeid dit kan niet wxirden cezecd bevolking en gemeentelijke organen,
zal ziln, ls niet te voren met zekerheid te - - gezegd,
zeggen, omdat men moet afwachten hoe
De minister deelt mede, dat maatregelen
de toeloop is.
De minister is van oordeel, dat niet eer
tot samensmelting van overeenkomstige
afdeelingen mag worden overgegaan dan
wanneer de rractük heeft aangetoond, dat
iuUci mogelijk is, zonder dat aan de be-
genonien ziln cm een aantal wachtgelders
zooveel mogelijk te helpen.
Rogcertngsboleld betreffond© do
zeemacht.
De minister stemt geheel ln met de le
den, die betoogden, dat ook wanneer de
M«t beste
dnycliiksche
middel tor
opwekkingen
I vorfri-tsching.
PEPERMUNT
etalage gelegen was, 95% liepen op het
tegenovergelegen trottoir, terwijl van alle
voorbijgangers slechts 2) bieven staan
om de etalage te bezichtigen. Daarop
werd de verlichting veranderd en aan de
moderne begrippen aangepast met het ge
volg, dat in do tweede week 62 van het
publiek den weg ianga de etalage koos,
48% aan de overzijde passeerde, terwijl
82% van voorbijganger tot kijker wer
den. Thdens de derde week werd de Bterk-
te van het licht verhoogd met het volgen
de resultaat; langs de etalage 68) aan
den overkant 461 kijkers 84)
Een andere proef had betrekking op
twee etalages van een groote zaak, welke
zoo waren ingericht, dat drie verschillen
de verllchtlngssterkten konden worden in
geschakeld. Om zoo nauwkeurig mogelijk
resultaten te verkrijgen, werden 106
waarnemingen gedaan op verschillen
de tijden en onder verschillende om
standigheden. Zoo ging men den invloed
van de verlichting op het publiek na bij
mooi en slecht weer, op dagen ln het mid
den der week, op Zondagen en op feest
dagen. De verkregen resultaten spreken
een duidelijke taal.
i oen de verlichting van de ln de meeste
étalage's gebruikelijke sterkte werd ge
bracht op het dubbele, steeg het aantal
kijkers met 88%; bij een drievoudige ver
lichtingssterkte bedroeg dit aantal zelfs
■1%.
Merkwaardig waren ook dt uitkomsten
van onderzoekingen met gekleurd licht
ln de etalage. H.erbii bleek, dat de aan
trekkingskracht van gekleurd licht groo
ter is dan die van wit licht. Terwijl voo:
eon etalage met wit licht, 8,64% der voor
bijgangers bleef staan, trok dezelfde eta
lage ln een passende kieurverllchtlng
10,4% van het publiek op de straat to'
zich, welk percentage steeg tot 11.9%.
toen ln de etalage wisselende kleu-effcc
ten werden toegepast. Het bleek tevens,
dat de kleurwisseling, de beweging dus,
ook de neiging tot koopen stimuleerde"
Bü de stilstaande kleurverlichtmg ln
dc étalage betraden 1.2 van de voor
bijgangers tenslotte den winkel; toen w s
sclcnde kieurverllchtlng werd toegepast,
bedroeg dit aantal 2,16%, dus bijna liet
dubbele.
U't de hierboven gegeven voorbeelden
blijkt wel duidelijk, van welk een groot
belang de verllohtlng der etalage uit ee-i
oogpunt van verkoopen voor den eigenaar
I van een zaak kan zijn. Een goed verl'chte
schamel etalage ls een van de beste reclame
middelen. Na het sin ten van den winkel
aat de verlichte etalage voort reclame
te maken; het heldere etalagevlak ln de
donkero straat dwingt tot stilstaan en
küken. Men late het licht ln de etalage
ook in de late avonduren branden om den
vomWjgiirger te trekken; de kijkers van
hed-n ziJ'i misschien de koopers van
morgen.
Daarom licht, goed licht in de etalages.
Licht doet zien, zien doet koopen en dus:
Licht verkoopt.
v. S.
Het spreekt vanzelf, dat op deze wüze een
etalage al zeer weinig aantrekkings
kracht bezit. Daarom ls een van de
elschen van de verlichtingstechniek be
treffende do etalageverlichtlng: de licht
bronnen zelf niet zichtbaar vanaf den
straatkant en het 1'cht mag alleen daar
vallen, waar het nuttig ls, n.1. op de ten
toongestelde voorwerpen.
Licht trekt! Zooals de vogels worden Het eerste artikel werd opgenomen
aangetrokken door het schijnsel van een Ui ons nummer van Dinsdag 2 December.
