T Vierde Blad BUITENLAND. OOST-INDIË. BINNENLAND. WAAROM klaagt U Iedere week over Uw gele wasoh 7 De Stoomwasscherlj „Insulinde" Rijksweg 11 Actie tegen het P.E.N. bedrijf. VAN ZATERDAG 13 DECEMBER 1930 Lord Cecil over de Ontwapenings conferentie. Op een bijeenkomst van de Volkenbonds- vereeniging (afd Londen), heeft lord Ceeil vrij veel critiek moeten hooren over den weinigen voortgang, die te Genève gemaakt wordt. Lord Cecil antwoordde, dat het onmogolijk gebleken was in het tegenwoordige stadium van wereldpolitiek van de volken ontwapening op eenigszins belangrijke schaal te krijgen, zoodat de Conferentie van hier uit al niet anders kon dan te trachten uitbreiding tegen te gaan en beperking na te streven. Een zeer werkzaam middel daartoe was het omlaag drukken van de kosten van onder houd der legermachten en hierin had de Conferentie eenig succes te boeken gehad. In het tweede deel van zijn rede be toogde lord Cecil, dat een gewapende macht, die uitsluitend voor verdediging, gebruikt zou worden, geen noodzakelijke bedreiging van den vrede behoefde te vormen. Spr. betreurde, dat de kwestie der ontwapening eer achter- dan vooruit gegaan was. Een opstand in Spanje. Havas meldt uit de Spaansche grens plaats Hendaye, dat volgens te Madrid ontvangen berichten te Jaca (in het Noor den van Spanje) een opstandige bewe ging zou uitgebroken zijn. De verbinding van Madrid met Jaca zou verbroken zijn. Naar verluidt is de ministerraad bijeen gekomen. Bevestiging van de geruchten. Naar Havas uit Madrid meldt, beeft de Spaansche minister van financiën in den ministerraad verklaard, dat het garnizoen te Jaca in opstand is gekomen. De regee ring heeft troepen uitgezonden. Het gaat om een beweging, die geen bepaald pro gram heeft. In de provincie zou rust heersohen. DE VERMISSING VAN DEN HEER BOSSCHAARDT OP DEN MARAPL Het onderzoek naar den bij een tocht naar den Merapi verdienen heer Bos- schaardt is zonder resultaat gebleven. Men veronderstelt dat de dokter en de koeli tijdens de explosie zich op den kra terrand bevonden of zeer onvoorzichtig de zuidzijde van den krater zijn afgedaald. Den Zaterdagnacht hebben beiden in een Inlandsche woning doorgebracht. Opmer kelijk wordt geacht, dat zij voor hun ver trek den aanwezigen de hand geschud hebben. De nasporingen worden voortge zet. Het mistig© weer is hiervoor zeer on gunstig. De koelie, die den heer B. ver gezelde, gevonden. De heer B. voor de explosie gevlucht De hoop op terugvinding herleefd. Padang. Woensdagmiddag heeft de be volking aan den kant op den weg. een koelie gevonden, die den heer Bos- schaardt bij. zijn tocht naar de Merapi vergezelde. Hij vertelde, dat ae heer B. zich met hem op den rand van den kra ter bevond, toen de uitbarsting plaats greep. Dr. B. vluchtte in panisohen schrik naar de Fort de Kock-zajde van den kra ter. De heer B. liep voorop; hij holde een ravijn in; de koelie liep achter hean en riep tevergeefs; hij zag den dokter in een tweede rij van glijden. Na <m© dagen is de koelie uit het ravijn geklommen. Hij was zeer uitgeput. Het Bestuur heeft mi litairen, veldpolitie en bevolking gemo biliseerd. Het onderzoek wordt voortgezet in verband imet de aanwijzingen van den koelie. De hoop op redding v.an den heer Bossch aardt is herleefd. DE VERHOOGDE WERKING VAN DEN MERAPI OP MIDDEN-JAVA. Semarang. De erupties van den Merapi waren Maandagavond heviger, doch zon der gevaar. De lavastroomen zijn gena derd tot 2 K.M. van den waarnemingspost Maron. SAMENWERKING A.V.R.O.-V.AJÏ.A. Op den concert-avond, die Woensdag avond te Boskoop is gehouden onder auspiciën van het A.VÜ.O.-actie-comité en waaraan medewerking is verleend door het A.V.R.O.-octet onder leiding van Louis Schmidt en de solisten Hélène Oals, Boris Lensky en Egbert Veen, heeft de heer W. Vogt verklaard, dat geen samen werking tusschen V.AJtfc.A. en A.V.R.O. mogelijk Is op de bult van het zendtijd- beelutt van IK Mei jl Van samenwerking zal slechts sprake kunnen zjjn, wanneer de A.V.R.O. in de gelegenheid wordt gesteld de geheele week op een eigen zender te kunnen uit zenden. PLATTELANDER8BOND. Een motie. Donderdag heeft de Plattelandersbond te Utrecht zijn algemeen© vergadering gehouden. Behalve huishoudelijke aangelegen heden werden ook de crisis in den land bouw en de maatregelen tot leniging van de crisis in bespreking gebracht. Na langdurige discussies werd met al- gemeene stemmen de volgende motie aan genomen: „De Plattelandersbond, in algemeene vergadering te Utrecht bijeen; overwegende, dat momenteel de Neder- landsche landbouw in een noodtoestand verkeert en dat vele landbouwers met den ondergang bedreigd worden; dringen bij Uwre Excellentie aan op spoedige hulp aan den landbouw door loo- nende productieprijzen te verzekeren voor landbouwproducten, tarwe, aardappelen, suikerbieten, zuivel- en tuinbouwproduc ten, en den landbouw in het algemeen van de lasten, voortspruitende uit de sociale verzekering te ontheffen. STEUN VOOR DE AARDAPPELMEEL- INDUSTRIE IN DE VEENKOLONIËN. Een credlet van ten hoogste 4.500.000 tegen 2 procent rente. Aanstelling van een regeerings- commissaris. Ingediend is een wetsontwerp tot ver hooging van het Hoofdstuk V der Rijks- begrooting voor 1930 met een post „ren tedragend crediet ten behoeve van de aaardappelmeelindustrie in de veenkolo niën" ad 4.500.000. Blijkens de Mem. v. ToeL heeft de re geering van de commissie, ingesteld in verband met de heerschende crisis in de akkerbouwbedrijven, het advies ontvan gen, om ter tegemoetkoming in den bij zonderen toestand van het veenkoloniale aardappelmeelbedrijf en de daarbij be trokken landbouwers een renteloos cre diet van 6.000.000 te verstrekken aan het „Aardappelmeel-Verkoop-Bureau" (A. V.B.). Naar aanleiding van dit advies heeft de regeering de nadere financieel-techni- sche uitwerking in handen gelegd van een commissie, bestaande uit de heeren G. Bruins, A. van Doorninck en D. G. W. Spitzen, welker rapport als bijlage bij het ontwerp is gevoegd. Rentevoet 2 procent De regeering had reeds tevoren de be slissing genomen, om financieel© hulp te verleenen op den voet van een rentedra gend voorschot. Den rentevoet meent de regeering in dit geval te moeten bepalen op dien, welke in den laatsten tijd gemid deld als voor de vlottende schuld geldenr de kan worden aangenomen, n.1. twee pro cent. DE VEERDIENST ENKHUIZEN— STAVOREN. Een protestWJeenkomst te Enkhuizen. In het stadhuis te Enkhuizen is gister middag een zeer druk bezochte verga dering gehouden, ter bespreking van de plannen om actie te voeren tegen de op heffing van den veerdienst Enkhuizen— Stavoren in verband met de nieuwe spoor verbinding met Friesland over den af sluitdijk O a. waren aanwezig de heeren D. Kooiman en J. Bruch, leden van Gedep. Staten van Noordholland, de heeren Com mandeur, Dekker en Gravestein, leden van Provinciale Staten van Noordholland, vertegenwoordigers van ongeveer dertig Noordhollandsche gemeenten en van de Kamer van Koophandel en Fabrieken in West-Friesland. De burgemeester van Énkhuizen, de heer Zimmerman heeft een zeer uitvoerige inleiding gehouden, waarin hij wees op het groote belang, dat deze streek heeft bij den veerdienst en de sneltreinverbin ding met het centrum van het land. Verscheidene personen voerden daarna 't woord en betreurden algemeen de plan nen tot opheffing van den veerdienst, De heer Kooiman deelde mee, dat Ged. Staten deze kwestie reeds onder oogon hebben gezien en van oordeel zijn, dat opheffing van den dienst voor deze streek groote nadeelen zal opleveren. In dit ver band kan zeer zeker van deze zijde op steun bij een eventueele in te stellen actie worden gerekend. Besloten is ten slotte aan B. en W. van Enkhuizen op te dragen een com missie aan te wijzen, die met het comité van actie in den Zuid-Westhoek van Friesland verdere plannen tot het instand houden van den veerdienst onder oogen zal zien. Binnenkort zal een nieuwe bij eenkomst worden gehouden. Landbouw in Hollands Noorderkwartier. De Vereeniging tot Ontwikkeling van den Landbouw in Hollands Noorder kwartier heeft te Schagen haar najaars vergadering gehouden. In zijn openings woord zeide de voorzitter, de heer P. Stapel Czn., dat de tarwc-wet zoo spoe dig mogelijk in het Staatsblad moet ko men en diverse lasten aanmerkelijk moe ten worden verminderd. Het platteland heeft in dezen recht op regeeringssteun, De veeteeltconsulent, ir. L. de Vries, deed verslag van de werkzaamheden van het Veevoederbureau en besprak de re sultaten van een veevoederproef met C. S. M., het nieuwe droogvoeder van de suikerfabriek te Halfweg. Als plaats waar de vergadering in 1931 zal worden gehouden, werd Alkmaar aan gewezen. De heer J. Best, burgemeester van Berkhout, werd met ingang van Januari a.s. tot voorzitter gekozen. Een belangrijk punt van de agenda maakte uit het onderzoek naar de kosten voor het wegonderhoud. Daaruit bleek, dat de onderhoudskosten der wegen ten plattelande, vergeleken bij de jaren 1910- 1914, met ongeveer 250 300 waren gestegen. Besloten werd aan het provin ciaal bestuur te adviseeren om alle wegen bij de wegschappen onder te brengen en dan de onderhoudskosten te laten beta len door de organen, die hiervoor tot nog toe gezorgd hebben op basis 1914, met een correctie voor de verhoogde kosten aan loonen en materialen, doch mede met de opmerking, dat de wegen door de landbouwers niet zooveel meer wor den gebruikt met paardentractie ais in 1914. De heer ir. L. de Vries hield een in leiding over de Coöperatieve aankoop- vereenigingen en de mengvoederfabrie- cage. De heer V. Kay Jzn. te Hauwert, sprak over het aanleggen van grasland en de teelt van graszoden, speciaal in verband met de Wieringermeer. Bij de rondvraag werd er de aandacht op gevestigd, dat de Hooge Raad bij arrest van 16 April 1930. de winst op den verkoop van gronden behaald, als bedrijfswinst beschouwt. Aangezien dit inzicht geheel anders is dan hetgeen blijkt uit de arresten van 19 Mei 1920 en andere, werd deze zaak van genoeg be lang geacht om haar aanhangig te maken bij het belasting-adviesbureau van het Kon. Ned. Landbouwcomité. In cultuur brengen der Zuider- zeegronden. Een adres van het Kon. Ned. Landbouw-Comité. Het Kon. Ned. Landbouw-Comité heeft den minister van Waterstaat een adres ger.cj.den, waarin het zegt langen tijd met groote belangstelling te hebben uitgezien naar dc gevolgen, die de regeering zoude pe\en aan de voorstellen der commissie- Vissering .reeds 14 Maart 1929 bij den minister ingediend, met een brief, waarin met klem van redenen werd aangedron gen op het zoo spoedig mogelijk in het leven roepen van een nieuw bestuurs orgaan waarvoor een wet noodig is dat belast zoude worden met de taak om de drooggemalen gronden in cultuur te brengen. De commissie-Vissering was van oor deel, dat daarmede niet mocht worden gewacht, omdat de zeer omvangrijke, zeer kostbare, zeer moeilijke en geheel nieuwe taak van het bouwrijpmaken der Wierin- gerwaard zooveel deskundig overleg en voorbereiding vereischte, dat daarmede reeds geruimen tijd voor het droogvallen een aanvang diende te worden gemaakt. Niettemin is thans daaraan nog geen gevolg gegeven en is te dier zake zelfs nog geen wetsvoorstel door de regeering ingediend. Intusschen is gebleken, dat door sommi gen, buiten de regeering, bezwaren zijn geopperd tegen het betrekkelijke voorstel der commissie-Vissering om een staats orgaan in het leven te roepen krachtens art. 194 der Grondwet. Zijn wij goed ingelicht, aldus het adres, dan zijn tegen dit ontwerp van wet eenige bezwaren kenbaar geworden, die zijne hoofdlijnen niet aantasten. Om een voor beeld te noemen, moge worden verwezen naar het bezwaar, gelegen in de over dracht van den eigendom der Wieringer- meergronden aan bedoeld orgaan. De commissie-Vissering achtte die over dracht wenschelijk wegens de daardoor te verkrijgen faciliteiten bij het uitoefenen van eigendomsrechten, behoudens de goedkeuring van den betrokken minister. Van principieel belano is dit, naar het voorkomt, geenszins. Wil men deze over dracht niet en den eigendom, om welke reden dan ook, liever bij het Rijk laten, dan wordt daardoor het ontworpen or gaan in zijn wezen allerminst aangetast. Waar het, aldus het adres, bovenal op aankomt is, dat men verkrijgt een zoo zelfstandig en zoo krachtig mogelijk lichaam, met een bekwame drieledige directie en een niet te grooten raad van toezicht van ten hoogste negen leden, met groote zorg gekozen uit onze beste des kundigen op het gebied van den land bouw en wat daar, voor de Wieringer meer bijbehoort. De opmerking Is gemaakt, dat het voor gestelde orgaan zoude zijn onnoodig log. onnoodig kostbaar, onnoodig omslachtig, Het Landbouwcomité kan dit geenszins toegeven. In geen enkel opzicht kleven daaraan bezwaren, die bij ieder ander instituut niet evenzeer aanwezig zouden zijn, al thans Indien men redelijke waarborgen verlangt voor een deugdelijke, alzijdig overwogen leiding en een afdoende con- tröle. Door het In het leven roepen van een niet te groot adviseerend en controlee rend college van ervaren mannen uit landbouw- en zakenwereld, zou de drie ledige directie bij de allergewichtigste taak om de leiding van het werk op zich te nemen een krachtige en noodzakelijke steun vinden. Op dienzelfden grond bezorgt U de wasoh WIT ALS SNEEUW! Laat U prljeoourant toezenden. Telefoon 466. Aanbevelend, JOH. MOS ondersteunt het adres met de grootst mo gelijke klem het voorstel der commissie- Vissering, om thans zoo spoedig als maar immer mogelijk is, het voorgestelde or gaan, met zijn directie en raad van toe zicht. in het leven te roepen. Het is ons bekend, dat sommigen mee- nen dit orgaan te kunnen ontberen, in dien wordt ingesteld een afzonderlijke dienst in den vorm van een Staatsbedrijf ingevolge de Bedrijvenwet, zooals o.a. ook en wel met succes is geschied bij onze Staatsmijnen. Het Landbouwcomité verzet zich hier tegen met klem en dringt ten slotte aan op het zoo spoedig mogelijk in het leven roepen van een orgaan, als door de commissie-Vissering is ontworpen, zij het in sommige onderdeelen al of niet gewij zigd. TWEEDE KAMER. De Kamer hield zich Donderdagmid dag bezig met een aantal kleine wetsont werpen. z.g. hamerstukken, die z. h. s. werden aangenomen. Hierbij is o.a. de begrooting van het Staatsvisschershaven- bedrijf te IJmuiden voor 1931, en een wetsontwerp ter verlenging van den gel digheidsduur van de bepalingen omtrent de vaccinatie. Mevrouw De Vr i es Bruins (s.d.) vindt twee jaar uitstel van den vaccinatiedwang te lang en dient een amendement in voor één jaar. Dit wordt evenwel verworpen (rechts tegen iinks) en het wetsontwerp vervolgens aangenomen. Aangenomen wordt vervolgens het wetsontwerp inzake kasvoorschotten aan den Kon. Holl. Lloyd, nadat de minister had te kennen gegeven, dat het niet on mogelijk zou zijn, dat de Regeering 3e uitspraak der Kamer niet zou opvolgen. Eveneens wordt aangenomen de begroo ting voor het Gemeentefonds 19311932. Cijfers omtrent de opbrengst der hier door de gemeenten op te leggen opcen ten (er zijn gemeenten, die gevraagd hebben boven de 80 opcenten te mogen gaan), kan de minister thans nog niet geven, zoolang de uitkeeringen niet defi nitief vaststaan. In de avondvergadering werd de Wa- terstaatsbegrooting behandeld, waarbij de a.-r. heer Van den Heuvel hulde brengt aan den minister inzake diens be leid. Hij vraagt een algemeen snelheids maximum voor auto's. Mevrouw Van 11 a 11 i eV anEmbden (v.d.) houdt een pleidooi voor de rechten van den voetganger, die in het toenemend auto verkeer in de verdrukking komt. En de heer Van der Waerden (s.d.) voor centralisatie van electriciteits-voorzie- ning, en oprichting van een electricitdta- raad. Van de overige discussies betreffend© het hoofdstuk Waterstaat vermelden wij nog, dat de heer Ruigers van Ro zenburg (eik) bepleit een toezicht op verkeersfouten,De Minister zegt in zijn antwoord in het algemeen op 's hee- R. v. R.'s standpunt te staan; hij zal over eventueele strafbaarheid overleg plegen met zjjn ambtgenoot van justitie. Vergadering van Vrijdag. Vrijdag wordt, na een regeling van werkzaamheden, aangevangen met het wetsontwerp tot wijziging van de inkom sten- en tantièmebelasting. Dë heer van Rappard (v.b.) en Gerhard (ad.) komen op tegen de voorgestelde belas tingheffing van de leden-uitkeeringen der coöperaties. Dit is een groote onbillijk heid. De communistische heer de Vis ser dient er een motie over in, doch trekt die later in, omdat de Minister de zaak nog eens zal nagaan. Het wetsontwerp wordt daarna aangenomen. Daarna krijgen we het wetsontwerp tot verhooging van het accijns op gedistil leerd. De Kamer voelt er niet veel voor; de heer Schouten (aar.) vraagt uitstel voor één jaar, verschillende andere leden willen inrekking. De heer de Visser (ooirifm.) zegt, dat 's Min. dreigement om heen te gaan niet den minsten indruk maakt; de Minister moet zijn ontwerp terugnemen en anders maar met zijn ont werp verdwijnen. Minister de Geer betoogt de fin an ti eele noodzakelijkheid eener aocljnsver- hooging; ook door de leeningen voor de Zuiderzeewerken e.d. mag geen versto ring van het finantieel evenwicht plaats hebben en hij wil dan ook van uitstel niets weten. Dat verhooging zal leiden tot opleving der fraude, gelooft spr. niet; evenmin diat de borelprijs zal stijgen of de glazen kleiner zullen worden. Bij het opmaken van de begroeting is boven dien op deze inkomsten gerekend. Het wetsontwerp wordt hierna aange nomen met 67 tegen 88 stemmen. Tegen stemmen sociaal- en vrijzinnig-democra ten, de communisten en1 de heeren Maller, van Vuuren en Kortenhorst (v.b.). Begrooting Justitie. Deze wordt, na enkele opmerkingen over de Kinder wetten, de Peychopathenwetten enz., aan- gomen. Ontevredenheid over de prijzenpolitiek van het P.E.N. ln diverse gemeenten van Noord-Holland. Deze ontevredenheid ls niet altijd billijk Jegens het P.E.N. en de grieven rijn niet steeds ge rechtvaardigd. Deze week bevatte „De Telegraaf" een artikel omtrent een onderhoud, dat het blad had met het bestuur van het P.E.N. te Bloemendaal -ten opzichte van de door net P.E.N. gevoerde prijzenpolitiek. In verschillende gemeenten in Noord-Hol land namelijk blijkt ongerustheid te heer- schep ten aanzien «van deze politiek. Zij zien in de gestie van dit groote overheids bedrijf een matelooze veroveringszucht ten koste van de met veel moeite en zorg tot stand gekomen gemeentelijke electri- citeitsbedrijven. De grond' van hun ont stemming is gelegen in het feit, dat het PJE.N. zijn afzetgebied zou trachten te vergrooten door rechtstreeks aan de afne mers te leveren in plaats van via de ge meentelijke bedrijven. Zelfs verklaarde in een onlangs gehouden vergadering de burgemeester van Oastricum, dat hij een en ander als een aantasting van de ge meentelijke autonomie beschouwde. En hjj zeide, dat eenige gemeenten zdch had den vereenigd om een gezamenlijke actie te voeren. Aan het P.E.N. wordt ook verweten, dat het de rechtstreeksohe levering aan de in woners in' handen zou trachten te krijgen door den maximalen K.W.-prijs, bil ver- nieuwin g der contracten met de desbetref fende gemeenten zoo exhorbitant hoog te stellen, dat de plaatselijke bedrijven in de noodzakelijkheid verkeeren den afnemers een hoogeren stroomprijs te berekenen dan de provincie bij directe levering zou doen. Dan nog zou het P.EJN. er niet voor terugdeinzen het geluid te laten hooren, dat de "©meenten spoedig onderhandelin gen dienen aan te knoopen voor de over dracht van haar bedrijven, aangezien de provincie daartoe, bij het eindigen der contracten, met of zonder haar wil zal overgaan. Dit laatste is, volgens de betrok ken gemeentebesturen, niet in het alge meen belang, ook al omdat het ooilege van Prov. Staten niet bij machte is om op het groote provinciale bedrijf die controle uit te oefenen, die de gemeenteraden op. de uiteraard veel kleinere gemeentelijke be drijven in feite bezitten. Liever dan uit het interview, dat de re dactie van „De Telegraaf" met de directie van het P.E.N. had, iets te vermelden, willen wil de meening van den directeur onzer eigen gemeentelijke water- en licht- bedrjjven hieromtrent weergeven. De saak leek ons namelijk van genoegzaam belang om daaraan een wat uitvoerig artikel te wijden. Te meer, omdat eerstdaags de be grooting «behandeld wordt, en wellicht deze zaak ter sprake zal komen. De heer Teun© nu schrijft ons het vol- gende: a De gemeenten gaan niet vry alt: zij verplichten het PJE.N. tot aanhouding van vóór-oorlogsche prijzen. Bij verschillende gemeenten in Noord- Holland heerscht inderdaad een ontstem ming tegen de werkwijze die door het P.E.N.-bedrijf bedurende de laatste jaren tegenover deze gemeenten wordt gevoerd, doch is het m. i. onbillijk alle schuld op het tegenwoordige beleid van «het P.E.N.- bedrijf te schuiven* aangezien de gemeen ten ook niet geheel vrij uit gaan. Teneinde dit te verduidelijken is het ge- wenscht de vóórgeschiedenis van de ont stane ontevredenheid even in herinnering te brengen. Het PHN.-bedrijf had vóór en tijdeni de oorlogsjaren verschillende veeljarige contracten afgesloten met diverse gemeen ten in Noord-Holland. Ook Den Helder had oorspronkelijk een contract, waarbij de prijzen gebaseerd waren op vóóroorlogsche toestanden. Tij dens de afsluiting van deze contracten heeft het PJEN.'.-bedrijf te goeder trouw gemeend, dat de toenmaals heerschende toestanden zeker wel gedurende minstens 25 jaren onveranderd zouden blijven. Toen dan ook eenige jaren na den oorlog bleek, dat de samenleving blijvend duurder was geworden, kon het P.E.N.-bedrijf door de afgesloten lage contracten niet meer zon der verlies hare exploitatie sluitend maken en was het derhalve alleszins verklaarbaar, dat zi1 een verzoek tot de gemeenten richt te om de afgesloten contractprijzen vrij willig te verhoogen. De gemeente Den Helder nam een rolverder standpunt ln. Door de gemeente Den Helder 19 toen oogenblikkelijk het standpunt ingenomen dat dit verzoek als billijk moest worden erkend en het toenmalige gemeentebe stuur heeft vrijwillig toegestemd in de ge vraagde verhooging der tarieven. Evenlwel waren er verschillende ge*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1930 | | pagina 13