Kiezers van Texel!
uitsluitend op lijst 14.
ANNA PAULOWNA.
JULIANADORP.
CALLANTSOOG.
TEXEL.
aan het hoofd van de provincies in ons
land.
Dat het water duur is, erkent spr., naar
aanleiding van een interruptie en gaat
daarop nader in. Dit is overigens een
aangelegenheid die bij de gemeenteraads
verkiezingen thuis hoort.
Spï. wijst verder op het electrisch be
drijf van de provincie. Betreffende onze
eigen stad is hier veel te doen ten op
zichte van onze haven, onze wegen enz.
Tenslotte wijst spr. er op, dat de
stemmen voor de candidaten van den
Plattelandersbond vrijwel nutteloos zijn
en verloren, en waarschuwt daartegen.
noodeloos worden verhoogd, zooals spr.
nader uiteenzet. Een ander middel werd
aan de hand gedann (amendementen Boon
en Oud), waardoor de mengplicht uit de
wet verdween. Hierdoor bleef de buiten-
landsche handel vrij en de bakker bleef
vrij het meel al of niet te mengen.
Het stelsel vond algemeene instemming
in de Kamer, het was veel heter dan dat
van de regeering: En als ieder lid vrij
ware geweest zou het amendement zijn
aangenomen. Maar alweer: doordat de
heer Ruys de Beerenbrouck dreigde het
geheele wetsontwerp te zullen terugnemen,
werd het regeeringsvoorstel aangenomen.
De Kamermeerderheid toonde weinig rug-
Rede van den heer Oud. gegraat: de*partijen van de rechterzijde,
op een enkele na, onderwierpen zich.
spieker waa de heer Oud, Een derde voorbeeld is eenige weken
die geen speciale vragen zal behandelen, „eleden afgespeeld (de ci ga re t ten accijns),
't bijzonder het belang van yyj miin0en zijn er^ noodig om crisis-
Tweede
doch meer in
de Staten voor de algemeene landspoli-
tiek. Spr. wijst er op, dat de strijd voor
het staatspensioen al vele jaren gevoerd
wordt. De huidige regeling voldoet in
geenen deele, er zijn zeker nog een
50.000 ouden van dagen, die niet in aan
merking komen. Het eenige middel is
de invoering van het Staatspensioen,
zooals wij dat hebben voorgesteld. Wij
zouden dat reeds 12 13 jaar gehad
hebben, als er geen Eerste Kamer ware
geweest, want tot tweemaal toe is de
invoering door de Eerste Kamer tegen
gehouden.
Weg met de Eerste Kamer.
Het programma van de V.-D. vermeldt
o. a. afschaffing van de Eerste Kamer.
Dit is in overeenstemming met de demo
cratie, waarbij het volk zelf bepaalt welke
wetten worden gemaakt. De Tweede
Kamer dient er alleen voor tot uiting teJuist stemt, zooals bij het Belgisch ver
brengen welke wenschen het volk heeft. (^raS va« eenige jaren terug, maar dat
Het is volkomen onlogisch als de j was toeval. Er is één middel en het is
Tweede Kamer een besluit genomendoodeenvoudig; n.1. het referendum. Spr.
heeft, namens het Nederlandsche volk,zet daarvan de werking uiteen,
dat dan de Eerste Kamer dat weer on- Men denke aan het vlootplan: Hierbij
gedaan zou maken. i rijst zeer ernstige twijfel of de meerder-
Nu kan men zeggen: zijt gij er zeker heid van ons volk het wilde. Dit was een
van dat alles wat de Tweede Kamergeval voor zoo'n volksstemming,
besluit den wensch weergeeft van de In plaats van de Eerste Kamer moet
meerderheid van het volk. Zeker, zegt j er een volksstemming komen. Bij de
uitgaven te noteeren. De overheerschende
meening in de Kamer is, dat de regeering
er wel wat erg gauw bij is: er zijn,thans
groote overschotten, die men daarvoor
gebruiken kan. Nochtans zeide de Kamer
meerderheid dat zij met den Minister
wilde meegaan als tydelijken maatregel
en over tal van bezwaren heenstappen,
maar wij wilden daarbij de crisisopcenten
op de grondbelasting afschaffen. Wij
dienden een amendement iner was circa
1 mill. mee gemoeid, zoodat de Minister
4 mill. overhield. Niet één lid was er
tegen, nochtans wordt het amendement
na dreigement van den Minister ver
worpen. Wederom viel de rechterzijde om.
Het referendum.
Zijn er middelen om dergelijke dingen
te voorkomen? Een enkel maal kan het
eens voorkomen dat de Eerste Kamer
spr., zijn ar verschillende beslissingen
door de Tweede Kamer genomen, die
niet den wensch van het volk weergeven
en wij moeten naar middelen zoeken om
dat te voorkomen.
De politiek en de Kamer.
Er zijn velen onder de leden, die om
politieke redenen dikwijls hun stem au-
laatste Grondwetswijziging hebben wij
gepoogd deze ingevoerd te krijgen.
Het mobilisatievraagstuk.
Spr. behandelt nu de mobilisatie van
leger en vloot. Thans is de toestand aldus,
dat hieromtrent door de regeering wordt
beslist. Eerst daarna moeten de Kamers
de mobilisatie goedkeuren. Maar als die
mobilisatie geschied is. is het te laat,
ders uitbrengen dan zij zouden willen, dan kunnen buitenlandsche mogendheden
ook al om de regeering niet in moeilijk- reeds hun maatregelen genomen hebben,
heden te brengen.
Een parlementaire regeering kan alleen
worden genoemd als verschillende poli
tieke partijen samenwerken. En het is
In
Thans niet meer het recht neu
traal te blijven.
1914 was de toestand anders, toen
noodig dat iedere partij aangeeft langs bestond voor Nederland het recht op zijn
welken weg zij die samenwerking wil
bereiken. De vrijz.-dem. hebben in dit
opzicht altijd klaren wijn geschonken.
Deden alle partijen dat, de politieke
hemel was veel lichter. Maar tal van
groepen (de rechterzijde, de vrijheids
neutraliteit. Dat is thans anders gewor
den door de aansluiting bij den Volken
bond. Daaruit spruiten verplichtingen
voort voor Nederland o.a. betreffende het
doorlaten van troepen Niet de deelname
aan den oorlog evenwel en daarom is
bond) blyven in gebreken. De invloed nationale ontwapening absoluut noodza-
van den Vrijheidsbond is niet groot, wel kelijk geworden.
die. van de drie partijen der rechterzijde. In 1914 twijfelde niemand aan onzen
De rechtsche coalitie heeft menig jaar wil om neutraal te blijven, maar als we
een regeering aan ons land geleverd. nu bij een aanval van bijv. Duitschland
Vóór de verkiezingen van 1929 werd op Frankrijk mobiliseeren ziet men dat
niet openlijk gezegd, dat men wederom voor een vijandelijken aanval aan en
tot een coalitie wilde komen. De r.-k. oogenblikkelijk zulleh er maatregelen
waren zeer bevreesd voor de democrati- worden genomen tegen ons. Wanneer
sche elementen en de r.k. partij kondigde J onder deze omstandigheden gemobiliseerd
zich dus als democratisch aan, de taktiek wordt, is dat een groote verantwoordelijk-
had succes; de r.-k. Staatspartij kreeg h^id die men heeft,
meer dan een millioen stemmen en be- Dat gewichtige besluit kan enkel en
hield haar 30 zetels. alleen door de regeering worden genomen.
Na de verkiezing was er het groote
Verlangen
herstellen.
bij de R.K. om de coalitie te
Wij willen dat hierin het volk mee
spreekt. Het is een wonderlijke toestand
dat wij het allerbelangrijkste waar het
geheele bestaan van het land mee ge
moeid is aan de regeering ter beslissing
laten.
Dit, ons standpunt, is overigens niet
van heden, reeds in 1921 hebben de vrijz.
een amendement-Marchant ingediend, dat
Een coalitie-ministerie.
En de heer Ruys de Beerenbrouck
kreeg de opdracht een dergelijk mini
sterie te vormen, welke opdracht mis
lukte, doordat de Chr.-Hist. weigerden
zich van te voren aan een regeerings- evenwel met groote meerderheid (voor
program te binden. de soc.-dem.) verworpen werd. Gelukkig
)o oorzaak zit evenwel dieper naar, zijn de soc.-dem. van het verkeerde
spr.'s overtuiging. Men schaamde er j standpunt teruggekomen en zij willen nu
zich voor, voor zijn kiezers te moetenzelf óók met dit voorstel komen. Ik
erkennen, dat de coalitie hersteld werd. verheug mij daarover, zegt j>pr., dat zij
De tweede peging.
De tweede opdracht, die de heer Ruys
de Beerenbrouck kreeg, was om dan
maar een extra-parlementair kabinet
samen te stellen, waarin hij slaagde.
Maar in wezen was dit niet anders dan
een coalitie-kabinet. Hij heeft de gevoe-
thans naast ons staan. „Er is meer
vreugde in den hemel over één zondaar
die zich bekeert", enz.
Het is noodig dit nog eens te zeggen,
omdat men altijd zegt, dat wij vrijzinnig-
dem. op dit terrein achter de soc.-dem.
aanloopen. Men meent ons nu ook te
mogen brandmerken als een revolutio-
ligheden ten opzichte van Protestanten naire partij. Terwijl wij juist alles doen
en Katholieken prachtig weten te ont-om een uitspraak van het volk te krijgen.
zeilen, hetgeen
bewijst.
Met dat kabinet ging de heer R. de B.
in zee, en men had mogen verwachten,
dat men, nu met dit kabinet te voorschijn
was gekomen, maar de partijen van
rechts wilden er niet mee te maken heb
ben, men was zeer bevreesd, dat de bui
tenwereld er een coalitie-kabinet in zou
Zi"U.
De verantwoordelijkheid voor het
kabinet is daarmede niet van de rechtsche
partijen af de houding die zij jegens
de regeering aannemen, bewijst dit.
Geen ruggegraat jegens de re
geering.
Spr. toont met eenige voorbeelden aan,
hoe vaak de Kamer een wetsontwerp
aa .neemt tegen haar zin.
Het voorstel tot verhooging van den
de samenstelling ervan 1 Wel heeft de heer Marchant er op ge
wezen hoe gevaarlijk het is als men het
volk niet recht laat wedervaren. Dan kon
het zichzelf wel eens recht verschaffen.
De heer Fock van den Vrijheidsbond
heeft er een prachtig reclamemiddel voor
zijn partij in gevonden.
Spr. gaat nog nader op deze zaak in.
Men wake ervoor, dat de wetgeving niet
in strijd kome met het volksgeweten. En
de ontwapening is voor tal van Neder
landers een gewetensvraag. Als de heer
Fock onze partij indeelt bij de revolu
tionaire, zal hij daarmee alleen bereiken,
dat men den vrijheidsbond meer en meer
indeelt bij de conservatieve rechterzijde.
Met een opwekking om Woensdag den
candidaat der vrijz.-dem. te steunen, ein
digt spr. Het is een eisch van recht en
billijkheid, dat Den Helder een eigen
vertegenwoordiger krijgt en in 'tbij-
drankaccijiis van Min. de Geer. Dit was zonder verheugt het spr. dat dit den heer
oorspronkelijk afkomstig van Min. de de Boer is, een principieel vrijz.-dem.,
Vries, die kwam met een verdubbelden Gie der gemeente Den Helder een warm
accijns, welk voorstel werd aangenomen.1 hart toedraagt.
Het smokkelen werd hierdoor een zeer
winstgevend bedrijf, geheime branderijen
kwamen er bij menigten. Men zag maar
één afdoenden maatregel: verlaging van
den accijns. Minister de Geer kwam er
in 1928 mee en het werd aangenomen.
Nu komt plotseling de Minister weer met
een verhooging, nl. van 180 tot 200. De
Commissie van voorbereiding wijst het
unaniem af, maar de heer de Geer hand
haaft het. Nagenoeg alle sprekers waren
er tegen en als er een stemming was
geweest waarbij ieder naar zijn eigen
wil zou hebben gestemd, ware het zonder
twijfel verworpen. Maar het werd aan
genomen nadat de Min. de portefeuille
kwestie had gesteld. En de rechterzijde,
op een enkele na, gaat om, ook de Vrij
heidsbond!
Het tweede voorbeeld betreft hetTarwe-
Debat.
Van de gelegenheid voor debat werd
gebruik gemaakt door den heer Wüst,
die eenige opmerkingen maakt.
Het accijnsvraagstuk dat werd aange
voerd heeft met deze verkiezingen weinig
te maken. Spr. had wel verwacht iets te
hooren over het werkeloozenvraagstuk
en de oplossing, die men daarvoor denkt
te vinden. Mr. Oud heeft in veel woorden
weinig gezegd.
Spr. wijst er op dat de heer Oud niet
altijd hetzelfde standpunt heeft inge
nomen en protesteert er tegen dat de
voorstelling wordt gewekt als of de vrijz.-
dem. meer voor de ontwapening voelen
dan de soc.-dem.
De bedoeling van zoo'n tarwewetje is
wetje. De Minister wilde eenmenggebod alleen maar om verschillenden aan een
met inlandsciie tarwe. Dit zou het be-baantje te helpen. Spr. weidt daarover
drijfsleven aan groote beperkingen onder- uit, die tarwe verbouwen zijn meestal
werpen. De prijs van het brood zou millionairs. Het menggebod is in het
leven geroepen om zwendel te bevorderen.
Men kan eenvoudig den verbouwers een
toeslag geven en was dan van allerlei
rompslomp af.
De heer Groenendijk heeit met
genoegen naar den heer Oud geluisterd.
Vóór alles is onderlinge waardeering
noodig en spr. als democratisch man van
rechts heeft den heer Oud zeer goed
begrepen, behalve in het laatste deel van
zijn rede.
Spr. gaat op de rede van den heer de
Boer in en maakt daarover opmer
kingen.
Dan komt spr. op de uitlating van den
heer Oud omtrent de mobilisatie en,
debater weet niet of zoo'n volksoordeel
wel in het belang van het land zou zijn.
Het betreft hier een stelling nemen tegen
het dreigende revolutie-gevaar.
Ontwapenen zou een ramp zijn.
Spr. vraagt den heer Oud ofdeVrijz.-
Dem. wel goed doet op de paden van de
S.D.A.P. te gaan.
In Noordbrabant heeft zij een zetel
verloren en spr. acht het beter, dat zij
zelfstandige politiek voert, anders zullen
verschillende V.-D. anders stemmen.
Spr. begeeft zich in een uitwijding,
betreffende nationale ontwapening, die hij
op schrift heeft gesteld.
Er wordt in de zaal geprotesteerd, dat
dit alles niets met de rede heeft te maken,
en daarover ontslaat discussie tusschen
den Voorzitter en den interrumpeerder
(Wüst).
De heer De Boer beantwoordt de
opmerking van den heer Wüst. De vrijz.-
dem. zijn juist erg tegen ambtenarij.
Inzake de opmerking betreffende werke
loosheid merkt spr. op, dat dit verschijnsel
niet van vandaag is, maar ook reeds in
de 17e eeuw bekend was. Maar in vroeger
tijd dacht men er niet aan het in den
wortel aan te tasten: men schoof het van
zich af.
Alleen aan armenzorg wordt jaarlijks
90 millioen uitgegeven waarvan 74.7 °/o
uit de openbare kassen komt. Dat wil
zeggen, dat ieder daaraan bijdraagt. In
vroeger eeuwen trad nooit de overheid
helpend en steunend op, en wij v.-d.
zeggen volstrekt niet, dat die hulp van
thans voldoende is.
De oorzaken der werkeloosheid liggen j
elders. Ged. Staten hebben thans een
N.V. gesticht, waarin iedereen aandeelen
kan nemen. En dit is goeddeels het werk
van den Gedeputeerde Kooiman; men
tracht er zoo goed mogelijk het kwaad
mee te ondervangen. Als er ooit een materie
is waarbij de regeering tekort schiet, is
het wel hier. Het is hier gebeurd, dat
arbeiders met f 10.naar huis gingen,
maar dat was niet de schuld van de
gemeente Den Helder, maar van de rijks-
regeering. In Alkmaar heeft men er zich
niet aan gestoord en Ged. Staten gaven
evengoed hun provinciaal subsidie. Dat
is ruggegraat! Het doet spr. genoegen
dit nog even te hebben belicht.
Spr. heeft zich van politiek onthouden,
maar het is toch wel goed er eens over
te praten. Straks komt de Vrijheidsbond
weer onder het jasje van Gemeentebelang
met den kreet om „éénheid".
Spr. wijst op de prachtige krankzinnigen
verpleging, die in de provincie bestaat,
waardoor het bedrag per hoofd vermin
derde en ook de bijdrage per gemeente.
Maar de menschen van den Vrijheidsbond
wilden van geen verlaging weten.
Spr. zet nog uiteen de wijze van can-
didaatstelling bij de vrijz. dem. in ant
woord op de opmerking die gemaakt is. j
De heer Oud beantwoordt nog in het
kort de beide debaters. Ie over het niet
aan politiek doen.
Het aantal V.D. is nooit zoo heel erg
groot geweest. De tarwebouwers zijn i
allemaal millionair. Dit is onjuist, maar
bovendien gaat het daarom niet bij dit
wetsontwerp, niet alleen door de boeren
is aangedrongen op beschermende maat- j
regelen, integendeel, ook van de zijde der
landarbeiders zelve. (Hiemstra).
De mobilisatie en de verdediging der
koloniën. Heeft de heer Groenendijk zich
wel eens afgevraagd wat er van de ver
dediging van dat groote rijk terecht zou
komen met onze marine
Nog op andere punten antwoordt Spr.
en te middernacht wordt tenslotte de
vergadering gesloten.
OESTERZAAIING.
Het uitzaaien van oesters op de daar
voor geschikte gronden aan den oostwa-1
van Texel heeft zulke gunstige resultaten
van groei en hoedanigheid opgeleverd,
dat de Zeeuwsche kweekers besloten op
veel grooter schaal met die uitzaaiing ter
plaatse voort te gaan,
Naar verluidt ligt het in het voornemen
der Zeeuwsche kweekers een 4 millioen-
tal zaaioesters op de Texelsche gronden
uit te planten.
Zooals we reeds eerder schreven is dat
niet slechts het belang van genoemde
kweekers alleen, doch kan ook weer de
grondslag worden van een oplevend oes-
terbedrijf in de geheele Waddenzee.
Wanneer toch de geslachtsrijpe oesters
gaan „melken", d.i. het zaad loslaten,
wordt het prijsgegeven aan stroom en
wind in de Waddenzee en een gedeelte
van dat broed zal natuurlijk, als het uit
het stadium van plankton is geklommen
tot het eerste stadium van schelpdier,
hier of daar op den zeebodem vallen en
wanneer daar ter plaatse de levensom
standigheden gunstig zijn, zal daar het
begin van een oesterbank zijn geformeerd.
Deze oesterzaaiïng kan dus voor onze
omgeving langs de Waddenzee nog van
vérstrekkende beteekenis worden.
DE ROEPSTEM DER NATUUR OF DE j
DRANG NAAR VRIJHEID.
Een ieder voelt wel eens aanvechting
I uit het dagelijksch gareel te breken, om
alle conventie van zich af te schudden,
om te breken met den dagelijkschen sleur,
j Dat gevoel naar vrijheid ongebondenheid,
ons medegegeven door onze oer-voor-
j ouders, die in de vrije natuur leefden en
zich alleen maar om den dag van van-
1 daag bekommerden.
Wij, moderne, geciviliseerde menschen,
wij kennen dat gevoel en soms komt het
een enkele keer to.t uitbarsting. Ook de
dieren kennen dat verlangen, een verlan
gen dat niet door rede wordt beheerscht,
maar onderworpen is aan de instincten.
Een paard, dat in een weide bij de dui
nen graasde heeft aan dezen roepstem
gehoor gegeven. Wij stellen ons zoo voor,
dat het dier verlangend over het hek
naar de duinen stond te kijken, toen plot»
seling dat verlangen werd omgezet in een
daad en het dier de weide uitliep en de
duinen inging.
Daar draafde het nu rond als de wilde
mustangs over de golvende prairiën. De
oer-instincten, welke ook in dit paard
huisden, waren wakker geworden en het
paard, het was weer het primitieve dier,
dat naar zijn soortgenooten verlangde.
Echter bij al deze poëzie ontbrak he
laas ook de proza weer niet. De baas van
het paard zat er ondertusschen mee en
stelde ijverige pogingen in het werk het
dier te vinden. Hoe deze afgeloopen zijn
weten wij nog niet.
Voor den baas is het te hopen dat de
vluchteling weer spoedig wordt opgevan
gen. En voor den viervoeter
AUTO IN EEN SLOOT.
Door tegenkomenden auto verblind.
Zaterdagnacht is een marine-dokter,
met zijn auto in een sloot op den Ruygh-
weg terechtgekomen. De dokter kwam
met zijn auto van den kant van de Sluis
dijkstraat en werd door de lichten van
een van den adneren kant komenden auto
verblind. De verbreeding van den weg
heeft den bestuurder daarbij parten ge
speeld. Zooals men weet is het eerste ge
deelte van den weg verbreed en is ter
hoogte van de Fabrieksgracht de weg
eenige meters smaller, waar zich ook de
sloot bevindt. De dokter reed dus heel
netjes met zijn wagen de sloot in. Hi1
kwam er gelukkig met een paar natte
voeten af.
Zondagmorgen is de auto door den
heer Schulmayer op het droge gebracht.
Op pag. 1 vindt men een plaatje van
den verongelukten auto.
lezers een zeer kleine bijdrage willen ver-
leenen in de kosten, hetgeen echter, ge
zien het succes van het afgeloopen jaar,
wel geen bezwaar zal zijn.
OPENBARE VERGADERING S.D.A.P.
Afdeeling Julianadorp.
Zaterdagavond had bovengenoemde af
deeling een openbare vergadering belegd
in het café „De Blauwe Keet" van den
heer P. Kossen. Door het zeer slechte weel
waren velen, die anders wellicht ter ver
gadering zouden zijn getrokken, wegge
bleven, zoodat de opkomst nu juist niet
zoo groot was te noemen. Een dertigtal
personen, o. w. 3 dames waren aanwezig.
De voorzitter van de afdeeling Juliana
dorp, de heer C. R. de Groot, zette in het
kort uiteen waarom deze vergadering nog
was belegd en gaf vervolgens het woord
aan den heer J. van Dok van Enkhuizen,
oud-lid van de Provinciale Staten van
Drente, oud-wethouder en raadslid van de
gemeente Schoonoord, die als onderwerp
had gekozen: „Het belang van het platte
land bij deze Statenverkiezing".
Spreker ving aan met er op te wijzen
hoe moeilijk het is de arbeiders op het
platteland te organiseeren, daar waar zij
voor het belang van zichzelf en hunne
gezinnen werkelijk op de voor hunne
klasse juiste plaats zijn. In de industrie
centra en de steden gaat het veel ge
makkelijker, omdat de arbeiders daar
meer contact met elkander hebben en
daardoor ook meer samenhoorigheidsge-
voel bevatten dan hunne kameraden op
het platteland, die doorgaans niet veel
van elkander af weten en meestal ook
nog door allerlei kleinigheden bij elkan
der vandaan blijven.
In het verdere van zijn betoog hing de
spr. een somber beeld op van het arbei
dersleven in de provincie Drente, waar
hij een 15-tal jaren vertoefd heeft. Er is
veel ten goede veranderd zegt spr., veel
meer dan hier in Noordholland, maar er
was ook veel meer dan hier te veran
deren.
Tenslotte geeft spr. een uiteenzetting
over de Provinciale Staten, wat dat eigen
lijk wel zijn, wat die doen, en of de
arbeiders er belang bij hebben daar ver
tegenwoordigd te zijn enz. Spr. gaf in
het kort weer de notulen van een Staten
vergadering uit den jare 1848, waar toen
zoo goed als niets aan de orde gesteld
werd, en voor de arbeiders in het geheel
niets. Dat bleef zoo, tot de arbeiders zich
bewust werden, dat ook zij in die Col
leges zitting moesten hebben, maar dat
heeft moeite en strijd en veelal verach
ting tengevolge gehad. Maar zegt spr.
het socialisme heeft gezegevierd, en zal
thans meer en meer de overwinning be
halen, daar in alle hoeken van het land
propaganda voor die beginseelen is en
wordt gemaakt. De Provinciale Staten,
zegt spr. verder, en vooral die van Noord-
Holland, doen thans, dank zij onze ver
tegenwoordiging daarin, veel en goed
werk voor de arbeidende klasse, en spr.
dringt er dan ook met den meeslen nadruk
op aan, om a.s. Woensdag te stemmen
op de lijst van de S.D.A.P.
Daar verder niemand iets te vragen
had, deelde de voorzitter mede, dat er
Woensdag a.s. wellicht een autobus zou
rijden om de verste kiezers naar het
stemlokaal te brengen, doch het stond
nog niet definitief vast.
Daarna werd de vergadering met dank
aan den spreker en de aanwezigen, dooi
den voorzitter gesloten.
FLORALIA-TENTOONSTELLING.
Vrijdagavond j.L vond in het lokaal van
den heer P. Luikes Butter alhier een ver
gadering plaats van de Floralia-commis-
sie, in verband met de te houden tentoon
stelling, uitgaande van de V.V.V. Beslo
ten werd de tentoonstelling te houden op
26 en 27 September a.s. in hotel „Duin
zicht". Voor de schooljeugd worden
weder plantjes gratis beschikbaar ge
steld.
VERLOTING V.V.V.
De V.V.V. organiseert ook dit jaar weel
een verloting. Besloten werd een verlo
ting te houden van 2000 loten a 0.25.
Als hoofdprijs zal worden aangeschaft een
volledig eet- en ontbijtservies. De trek
king vindt plaats tijdens de Floralia-ten-
toonstelling.
1
REIZENDE BIBLIOTHEKEN.
Het bibliotheekje, ons gratis gezon
den door de Vereeniging voor Reizende
Bibliotheken, heeft uitstekend voldaan.
In het geheel werden 55 lezers ingeschre
ven. In 20 leesweken werden 654 boeken
uitgereikt, romans„jeugdlectuur en weten
schappelijke werken.
De vereeniging wil ook voor het vol
gend jaar weer een kist sturen, mits de
DE SOCALE TAAK DER PROVINCIE.
Met bovenstaand onderwerp vervulde
de beer A. W. Michels, lid van de Ged.
Staten van Noord-Holland, Zaterdag
avond een spreekbeurt voor de plaatse
lijke afdeeling der S.D.A.P.
De strijd der S.D.A.P., aldus spr., heeft
een verder einddoel dan het veroveren
van één of een paar zetels. Hij is gericht
op de stichting van een nieuwe maat
schappij en men heeft daarbij niet alleen
den tegenstand van de heerschende klasse
te overwinnen, maar tevens te zorgen
voor een goede scholing van de arbeiders
klasse, om haar geschikt te maken tot het
overnemen van de macht. Het zou echter
een groote fout zijn als alleen de strijd
van de vakvereenigingen om lotsverbete
ring op economisch terrein gevoerd werd
en de strijd op politiek terrein door de ar
beiderspartij verwaarloosd werd. Tenslot
te zijn de regeeringslichamen toch de bol
werken van den Staat, waarin het socia
lisme moet doordringen om ze te kunnen
veroveren en teveas is in die lichamen
voornaam werk te doen, tot direct heil
van de arbeidersklasse.
In dat licht beschouwd, is het dan ook,
hoewel dus het einddoel verder reikt, van
belang zijn aandacht te schenken aan de
a.s. Statenverkiezingen. Bij velen heerscht
nog het verkeerde denkbeeld, dat het geen
zin heeft zich daarvoor zoo druk te maken.
De Prov. Staten immers, zoo redeneert
men, hebben weinig of geen wettelijke
bevoegdheid. Maar, zei spr., als we eens
vergelijken, waarmede de Staten van
Noord-Holland zich een twintig jaar ge
leden bezig hielden en op welk terrein ze
zich thans bewegen, dan blijkt daaruit,
dat door dit lichaam veel ten goede ge
daan kan worden. Het staat echter vol
gens spr. vast, dat men door de aanwezig
heid van de sterke S.D.A.P.-fractie (24
van de 77 zetels) tot het betreden van bree-
der terrein gekomen is en de andere par
tijen daarin slechts meegaan. In andere
provincies, waarin minder democratische
staten zijn, gebeurt veel minder.
Spr. zette daarop uiteen, hoe de staten
toch belangrijk werk kunnen doen, al heb
ben zij geen wettelijke bevoegdheid.
Vooral door het verleenen van subsidie's
kunnen zij de gemeentebesturen aan
sporen tot het nemen van alle sociale
maatregelen.
Zoo is de begrooting voor het hoofd-
j stuk Volksgezondheid 465.000. De ge-
neeskundige diensten in verschillende ge
meenten, die van zoo groot belang zijn
niet alleen voor het genezen, maar vooral
ook voor het voorkomen van ziekten, wor
den gesteund. Aan tuberculosebestrijding
wordt 200.000 besteed. Sinds zes jaar
betaalt de provincie ongeveer de helft van
de uitzendingskosten naar sanatoria, zoo
dat ook de arbeiders daarvan thans kun
nen profiteeren. De provincie bemoeit
zich met zuigelingenzorg, malaria-be-
strijding en geneeskundig schooltoezicht.
N.-Holland is de eenige provincie die
eigen gestichten heeft voor krankzinni
genverpleging, waarvan het voordeel is,
dat de nieuwste ontdekkingen op het ge
bied van behandeling toegepast worden.
Ook onderwijs en volkshuisvesting,
waarvoor 500.000 besteed wordt ging
spr. na. Vakonderwijs, openbare leesza
len, volksuniversiteiten, drankbestrijding
en het buitengewoon onderwijs ontvangen
steun.
De wegenverbetering, het P.E.N. en
waterleidingbedrijf werden eveneens be
schouwd. Particuliere bedrijven hadden
zeker niet hun netten zoo uitgebreid aan
gelegd als de provincie dat heeft gedaan.
En van hoe groot belang is de waterlei
ding niet? Niet alleen voor de gewone
burgers, maar ook voor het zuivel- en
tuindersbedrijf, en N.-Holl. dat vroeger
een typhushaard was, heeft thans minder
gevallen dan welke andere provincie. En
de bedrijven bedruipen zich zelf.
De steun aan tuinders en akkerbou
wers, een lapmiddel volgens den heer
Michels, deed hem opmerken, dat Ged.
Staten wat de laatsten aangaat, verkeerd
zijn ingelicht. Hij vond het een schandaal
dat de a.-r. partij er op stoft dat die steun
aan akkerbouwers op haar voorstel wordt
verleend, terwijl blijkt dat in de meeste
gevallen geen steun noodig is. Niettegen
staande al dit steunen, staan de financiën
er goed voor zegt spr. en is de belasting
niet hooger dan in andere provincie's,
zelfs lager, uitgezonderd dan in Z.-Hol-
land, maar daar doet men ook veel min
der. Door het gemaakte reservefonds zal
men zelfs op denzelfden voet door kun
nen gaan, ook al dalen door de malaise de
inkomsten.
Spr. wekte aan het slot van zijn rede
op,.er voor te zorgen, dat de fractie in
versterkte mate in de nieuwe staten terug
keert.
Debat werd niet gevoerd. Wel steldde
de heer K. Keuris een vraag. Spr. had in
z'n betoog gezegd, dat de provincie het
buitengewoon onderwijs steunt, o.a. door
een deel van de vervoerkosten van de
kinderen, die in een andere gemeente
wonen, dan die waarin de school staat, te
betalen. De heer K. vroeg welk deel ver
goed wordt? onze gemeente betaalt de
kosten van vervoer der kinderen naar
Den Helder alleen. Spr. wist het percen
tage niet uit z'n hoofd en raadde aan even
bij de daarvoor bestaande speciale com
missie te informeeren.
De heer Raven sloot de vergadering, na
eenige meededeelingen en na enkele
woorden gewijd te hebben aan enkele
candidaten, die de nieuwe vereeniging
I „Plaatselijk belang" voor den gemeente
raad gesteld heeft.
TOONEELVEREEN. „EXCELSIOR".
Het buitengewoon ongunstige weer en
het vertoonen van de film „lm Westen
nichts Neues" te Schagen, waren zeker
wel oorzaak van de geringe belangstel
ling, die „Excelsior" bij haar tweede uit
voering in dit seizoen van de zijde van het
publiek mocht ondervinden. Gelukkig, dat
er een autobus vol leden van een zuster-
vereeniging uit den omtrek was gekomen,
anders hadden de bezoekers niet meer
dan een paar rijen in de zaal van de
„Vlas- en Korenbeurs" gevuld.
Opgevoerd werd „Hun kind" van Joh.
van Eekelen, bewerkt door Jan Grosveld,
dat waarschijnlijk een tooneelspel ge
noemd wordt, omdat aan het eind alles op
z'n pootjes terecht komt, maar waarvan
het eerste en tweede bedrijf nogal drama
tisch zijn en het geheel erg sentimen-
teDe1Smeest« spelers m^tener
er van te maken was. Soi g Jlten en
matische scène wat bo\en
men L,<1 ziel, «I «t»«
kentaal, waarm dit stuk it> k
mogen onttrekken. Daarme® n -nnen.
wat aan natuurlijkheid kunne
In het eerste bedrijf viel ons op, dat
een paar heeren nog te veel kiucht-
pakken hadden van het milita ,n
spel, dat de vereeniging den von„
keer opvoerde. Toen kon er ni g
op lós gebulderd worden. Ma< ner(j
gewone gesprekken, die nu g
moesten worden, was het geluid
al te forsch.
De aankleeding van het tooneel vüs
goed verzorgd, en over het 8eheel
„Excelsior" de bezoekers wel te .^en.
Zeker was het voor haar erg spijtig na
alle moeite en kosten voor zoo reinig
haar werk voor het voetlicht te moge
brengen.
VERGADERING KIES VEREENIGING
„MIDDENSTAND".
De in Veerburg gehouden vergadering
van de Middenstands-Kiesvereen., werd
geleid door den heer H. Jonker, die in
z'n openingswoord zeide, dat het hem ge
noegen deed zoovelen welkom te kunnen
heeten, al had hij graag de opkomst nog
wat grooter gezien.
De notulen, door den secretaris, den
heer Jb. Stins, gelezen, werden zonder op-
of aanmerkingen onder dankzegging
goedgekeurd.
Daar de penningmeester, de heer H.
Stellingwerf, verhinderd was, kon geen
rekening en verantwoording gedaan wor
den over de beheerde gelden.
Ingekomen was een schrijven van den
heer G. Visser, die als lid bedankte.
Punt 3 van de agenda: bespreking ver
kiezing gemeenteraad, gaf aanleiding tot
heel wat discussie. Tenslotte besloot men
vier candidaten te stellen.
Na gehouden stemming werd de lijst
als volgt samengesteld: 1. H. Jonker, 2. D.
de Graaf, Breezand, 3. A. J. Keppel, 4. Jb.
Stins. Ook werd nog een commissie van
4 personen benoemd, die opdracht kreeg
de verdere zaken uit te werken.
De vergadering bleek niet genegen de
lijst van „Plaatselijk Belang" te steunen,
daar men de samenstelling daarvan niet
goed begrijpen kan.
De rondvraag leverde niets op, zoodat
de voorzitter, dankend voor de prettige
samenwerking, tot sluiting overging.
PREDIKBEURTEN.
Ger. Gem. Donderdag 37a uur, huwe
lijksinzegening door Ds. Tollenaar van
Den Helder.
DIJKVERZWARING.
De zandtrein, die 't zand voor de ver
zwaring van den dijk uit de Laagte moet
aanvoeren is gereed en rijdt vanaf Zater
dag heen en weer. Daar 't een locomotief
met verscheidene wagons is, heeft men
onder de rails ter versterking eerst grond
moeten aanvoeren.
MARKTOVERZICHT.
De grootste drukte in het wolveebedrijf
veroorzaakt door den wacht bij de lam-
schapen is al weder achter den rug.
Het martkbezoek was dan ook Maandag,
mede tengevolge van het fraaie voorjaars
weder, zeer groot. De vee-aanvoer ging bij
vorige week slechts weinig vooruit; ook
de prijzen leverden zoo goed als geen ver
schil op. Voor een nuchter kalf werd on
geveer 13 gld betaald; de biggen waren
iets goedkooper pl.m. 12 gld. per stuk.
Wolvee kwam deze week niet aan de
markt, wel een drietal koeien, die vrij
duur werden verhandeld. De aanvoer van
pluimvee was zeer gering, waardoor de
aangevoerde dieren een goeden prijs
deden pl.m. 1.10 per stuk.
De markt had een vlot verloop.
Aan de eierenveiling kwamen bijna
evenveel eieren binnen als vorige week;
de prijs daalde nog even, doch was in ver
gelijking met die aan de veilingen elders,
vrij bevredigend te noemen. De midden-
prijs (eieren van ongeveer 60 K.G. per
100), bedroeg ongev. 3.80 per 100 stuks.
De handel was niet vlug, zelfs aan den
stuggen kant.
BLOEMENTENTOONSTELLING.
Te Den Burg zal op 25, 26 en 27 April
a.s. in de Lagere Landbouwschool in de
Nieuwstraat een tentoonstelling worden
gehouden van afgesneden bloemen, die op
Texel gekweekt zijn. Daar de narcis hier
de bol is, die in hoofdzaak geteeld wordt,
is het te begrijpen dat van dit bollensoort
hiér weer een uitgezochte collectie voor
handen zal zijn, doch ook andere bloemen
zullen in groote verscheidenheid tentoon
gesteld worden.
We twijfelen er niet aan, of evenals bij
de vorige tentoonstelling zal het bezoek
weer buitengewoon groot zijn, temeer
daar door de beide Bloembollenvereeni-
gingen hier op Texel weer alle pogingen
in het werk worden gesteld om het beste
van het beste naar voren te brengen.
In de Texelsche Courant van Zaterdag
j.l. komen twee advertenties voor, die
als aanbeveling moeten dienen voor de
candidatuur van den Heer M. D. DIJT,
voor de a s. Provinciale Statenverkiezing,
en onderteekend zijn„De Vrijz.
Democraten".
Het behoeft wel geen betoog, dat dit
de grootste onzin is van de wereld,
want welk rechtgeaard en overtuigd
Vrijzin nig Democraat zal het in zijn
hoofd halen om een candidaat van de
meest conservatieve partij „De Vrij
heidsbond" te stemmen? Neen, de Vrij
zinnig Democraten stemmen
V Tev eciaal den Heer R. P.
KEIJSER Czn.
Namens de Vrijz. Dem.,
A. EPE.