Kiezers van Texel! uitsluitend op lijst 14. ANNA PAULOWNA. JULIANADORP. CALLANTSOOG. TEXEL. aan het hoofd van de provincies in ons land. Dat het water duur is, erkent spr., naar aanleiding van een interruptie en gaat daarop nader in. Dit is overigens een aangelegenheid die bij de gemeenteraads verkiezingen thuis hoort. Spï. wijst verder op het electrisch be drijf van de provincie. Betreffende onze eigen stad is hier veel te doen ten op zichte van onze haven, onze wegen enz. Tenslotte wijst spr. er op, dat de stemmen voor de candidaten van den Plattelandersbond vrijwel nutteloos zijn en verloren, en waarschuwt daartegen. noodeloos worden verhoogd, zooals spr. nader uiteenzet. Een ander middel werd aan de hand gedann (amendementen Boon en Oud), waardoor de mengplicht uit de wet verdween. Hierdoor bleef de buiten- landsche handel vrij en de bakker bleef vrij het meel al of niet te mengen. Het stelsel vond algemeene instemming in de Kamer, het was veel heter dan dat van de regeering: En als ieder lid vrij ware geweest zou het amendement zijn aangenomen. Maar alweer: doordat de heer Ruys de Beerenbrouck dreigde het geheele wetsontwerp te zullen terugnemen, werd het regeeringsvoorstel aangenomen. De Kamermeerderheid toonde weinig rug- Rede van den heer Oud. gegraat: de*partijen van de rechterzijde, op een enkele na, onderwierpen zich. spieker waa de heer Oud, Een derde voorbeeld is eenige weken die geen speciale vragen zal behandelen, „eleden afgespeeld (de ci ga re t ten accijns), 't bijzonder het belang van yyj miin0en zijn er^ noodig om crisis- Tweede doch meer in de Staten voor de algemeene landspoli- tiek. Spr. wijst er op, dat de strijd voor het staatspensioen al vele jaren gevoerd wordt. De huidige regeling voldoet in geenen deele, er zijn zeker nog een 50.000 ouden van dagen, die niet in aan merking komen. Het eenige middel is de invoering van het Staatspensioen, zooals wij dat hebben voorgesteld. Wij zouden dat reeds 12 13 jaar gehad hebben, als er geen Eerste Kamer ware geweest, want tot tweemaal toe is de invoering door de Eerste Kamer tegen gehouden. Weg met de Eerste Kamer. Het programma van de V.-D. vermeldt o. a. afschaffing van de Eerste Kamer. Dit is in overeenstemming met de demo cratie, waarbij het volk zelf bepaalt welke wetten worden gemaakt. De Tweede Kamer dient er alleen voor tot uiting teJuist stemt, zooals bij het Belgisch ver brengen welke wenschen het volk heeft. (^raS va« eenige jaren terug, maar dat Het is volkomen onlogisch als de j was toeval. Er is één middel en het is Tweede Kamer een besluit genomendoodeenvoudig; n.1. het referendum. Spr. heeft, namens het Nederlandsche volk,zet daarvan de werking uiteen, dat dan de Eerste Kamer dat weer on- Men denke aan het vlootplan: Hierbij gedaan zou maken. i rijst zeer ernstige twijfel of de meerder- Nu kan men zeggen: zijt gij er zeker heid van ons volk het wilde. Dit was een van dat alles wat de Tweede Kamergeval voor zoo'n volksstemming, besluit den wensch weergeeft van de In plaats van de Eerste Kamer moet meerderheid van het volk. Zeker, zegt j er een volksstemming komen. Bij de uitgaven te noteeren. De overheerschende meening in de Kamer is, dat de regeering er wel wat erg gauw bij is: er zijn,thans groote overschotten, die men daarvoor gebruiken kan. Nochtans zeide de Kamer meerderheid dat zij met den Minister wilde meegaan als tydelijken maatregel en over tal van bezwaren heenstappen, maar wij wilden daarbij de crisisopcenten op de grondbelasting afschaffen. Wij dienden een amendement iner was circa 1 mill. mee gemoeid, zoodat de Minister 4 mill. overhield. Niet één lid was er tegen, nochtans wordt het amendement na dreigement van den Minister ver worpen. Wederom viel de rechterzijde om. Het referendum. Zijn er middelen om dergelijke dingen te voorkomen? Een enkel maal kan het eens voorkomen dat de Eerste Kamer spr., zijn ar verschillende beslissingen door de Tweede Kamer genomen, die niet den wensch van het volk weergeven en wij moeten naar middelen zoeken om dat te voorkomen. De politiek en de Kamer. Er zijn velen onder de leden, die om politieke redenen dikwijls hun stem au- laatste Grondwetswijziging hebben wij gepoogd deze ingevoerd te krijgen. Het mobilisatievraagstuk. Spr. behandelt nu de mobilisatie van leger en vloot. Thans is de toestand aldus, dat hieromtrent door de regeering wordt beslist. Eerst daarna moeten de Kamers de mobilisatie goedkeuren. Maar als die mobilisatie geschied is. is het te laat, ders uitbrengen dan zij zouden willen, dan kunnen buitenlandsche mogendheden ook al om de regeering niet in moeilijk- reeds hun maatregelen genomen hebben, heden te brengen. Een parlementaire regeering kan alleen worden genoemd als verschillende poli tieke partijen samenwerken. En het is In Thans niet meer het recht neu traal te blijven. 1914 was de toestand anders, toen noodig dat iedere partij aangeeft langs bestond voor Nederland het recht op zijn welken weg zij die samenwerking wil bereiken. De vrijz.-dem. hebben in dit opzicht altijd klaren wijn geschonken. Deden alle partijen dat, de politieke hemel was veel lichter. Maar tal van groepen (de rechterzijde, de vrijheids neutraliteit. Dat is thans anders gewor den door de aansluiting bij den Volken bond. Daaruit spruiten verplichtingen voort voor Nederland o.a. betreffende het doorlaten van troepen Niet de deelname aan den oorlog evenwel en daarom is bond) blyven in gebreken. De invloed nationale ontwapening absoluut noodza- van den Vrijheidsbond is niet groot, wel kelijk geworden. die. van de drie partijen der rechterzijde. In 1914 twijfelde niemand aan onzen De rechtsche coalitie heeft menig jaar wil om neutraal te blijven, maar als we een regeering aan ons land geleverd. nu bij een aanval van bijv. Duitschland Vóór de verkiezingen van 1929 werd op Frankrijk mobiliseeren ziet men dat niet openlijk gezegd, dat men wederom voor een vijandelijken aanval aan en tot een coalitie wilde komen. De r.-k. oogenblikkelijk zulleh er maatregelen waren zeer bevreesd voor de democrati- worden genomen tegen ons. Wanneer sche elementen en de r.k. partij kondigde J onder deze omstandigheden gemobiliseerd zich dus als democratisch aan, de taktiek wordt, is dat een groote verantwoordelijk- had succes; de r.-k. Staatspartij kreeg h^id die men heeft, meer dan een millioen stemmen en be- Dat gewichtige besluit kan enkel en hield haar 30 zetels. alleen door de regeering worden genomen. Na de verkiezing was er het groote Verlangen herstellen. bij de R.K. om de coalitie te Wij willen dat hierin het volk mee spreekt. Het is een wonderlijke toestand dat wij het allerbelangrijkste waar het geheele bestaan van het land mee ge moeid is aan de regeering ter beslissing laten. Dit, ons standpunt, is overigens niet van heden, reeds in 1921 hebben de vrijz. een amendement-Marchant ingediend, dat Een coalitie-ministerie. En de heer Ruys de Beerenbrouck kreeg de opdracht een dergelijk mini sterie te vormen, welke opdracht mis lukte, doordat de Chr.-Hist. weigerden zich van te voren aan een regeerings- evenwel met groote meerderheid (voor program te binden. de soc.-dem.) verworpen werd. Gelukkig )o oorzaak zit evenwel dieper naar, zijn de soc.-dem. van het verkeerde spr.'s overtuiging. Men schaamde er j standpunt teruggekomen en zij willen nu zich voor, voor zijn kiezers te moetenzelf óók met dit voorstel komen. Ik erkennen, dat de coalitie hersteld werd. verheug mij daarover, zegt j>pr., dat zij De tweede peging. De tweede opdracht, die de heer Ruys de Beerenbrouck kreeg, was om dan maar een extra-parlementair kabinet samen te stellen, waarin hij slaagde. Maar in wezen was dit niet anders dan een coalitie-kabinet. Hij heeft de gevoe- thans naast ons staan. „Er is meer vreugde in den hemel over één zondaar die zich bekeert", enz. Het is noodig dit nog eens te zeggen, omdat men altijd zegt, dat wij vrijzinnig- dem. op dit terrein achter de soc.-dem. aanloopen. Men meent ons nu ook te mogen brandmerken als een revolutio- ligheden ten opzichte van Protestanten naire partij. Terwijl wij juist alles doen en Katholieken prachtig weten te ont-om een uitspraak van het volk te krijgen. zeilen, hetgeen bewijst. Met dat kabinet ging de heer R. de B. in zee, en men had mogen verwachten, dat men, nu met dit kabinet te voorschijn was gekomen, maar de partijen van rechts wilden er niet mee te maken heb ben, men was zeer bevreesd, dat de bui tenwereld er een coalitie-kabinet in zou Zi"U. De verantwoordelijkheid voor het kabinet is daarmede niet van de rechtsche partijen af de houding die zij jegens de regeering aannemen, bewijst dit. Geen ruggegraat jegens de re geering. Spr. toont met eenige voorbeelden aan, hoe vaak de Kamer een wetsontwerp aa .neemt tegen haar zin. Het voorstel tot verhooging van den de samenstelling ervan 1 Wel heeft de heer Marchant er op ge wezen hoe gevaarlijk het is als men het volk niet recht laat wedervaren. Dan kon het zichzelf wel eens recht verschaffen. De heer Fock van den Vrijheidsbond heeft er een prachtig reclamemiddel voor zijn partij in gevonden. Spr. gaat nog nader op deze zaak in. Men wake ervoor, dat de wetgeving niet in strijd kome met het volksgeweten. En de ontwapening is voor tal van Neder landers een gewetensvraag. Als de heer Fock onze partij indeelt bij de revolu tionaire, zal hij daarmee alleen bereiken, dat men den vrijheidsbond meer en meer indeelt bij de conservatieve rechterzijde. Met een opwekking om Woensdag den candidaat der vrijz.-dem. te steunen, ein digt spr. Het is een eisch van recht en billijkheid, dat Den Helder een eigen vertegenwoordiger krijgt en in 'tbij- drankaccijiis van Min. de Geer. Dit was zonder verheugt het spr. dat dit den heer oorspronkelijk afkomstig van Min. de de Boer is, een principieel vrijz.-dem., Vries, die kwam met een verdubbelden Gie der gemeente Den Helder een warm accijns, welk voorstel werd aangenomen.1 hart toedraagt. Het smokkelen werd hierdoor een zeer winstgevend bedrijf, geheime branderijen kwamen er bij menigten. Men zag maar één afdoenden maatregel: verlaging van den accijns. Minister de Geer kwam er in 1928 mee en het werd aangenomen. Nu komt plotseling de Minister weer met een verhooging, nl. van 180 tot 200. De Commissie van voorbereiding wijst het unaniem af, maar de heer de Geer hand haaft het. Nagenoeg alle sprekers waren er tegen en als er een stemming was geweest waarbij ieder naar zijn eigen wil zou hebben gestemd, ware het zonder twijfel verworpen. Maar het werd aan genomen nadat de Min. de portefeuille kwestie had gesteld. En de rechterzijde, op een enkele na, gaat om, ook de Vrij heidsbond! Het tweede voorbeeld betreft hetTarwe- Debat. Van de gelegenheid voor debat werd gebruik gemaakt door den heer Wüst, die eenige opmerkingen maakt. Het accijnsvraagstuk dat werd aange voerd heeft met deze verkiezingen weinig te maken. Spr. had wel verwacht iets te hooren over het werkeloozenvraagstuk en de oplossing, die men daarvoor denkt te vinden. Mr. Oud heeft in veel woorden weinig gezegd. Spr. wijst er op dat de heer Oud niet altijd hetzelfde standpunt heeft inge nomen en protesteert er tegen dat de voorstelling wordt gewekt als of de vrijz.- dem. meer voor de ontwapening voelen dan de soc.-dem. De bedoeling van zoo'n tarwewetje is wetje. De Minister wilde eenmenggebod alleen maar om verschillenden aan een met inlandsciie tarwe. Dit zou het be-baantje te helpen. Spr. weidt daarover drijfsleven aan groote beperkingen onder- uit, die tarwe verbouwen zijn meestal werpen. De prijs van het brood zou millionairs. Het menggebod is in het leven geroepen om zwendel te bevorderen. Men kan eenvoudig den verbouwers een toeslag geven en was dan van allerlei rompslomp af. De heer Groenendijk heeit met genoegen naar den heer Oud geluisterd. Vóór alles is onderlinge waardeering noodig en spr. als democratisch man van rechts heeft den heer Oud zeer goed begrepen, behalve in het laatste deel van zijn rede. Spr. gaat op de rede van den heer de Boer in en maakt daarover opmer kingen. Dan komt spr. op de uitlating van den heer Oud omtrent de mobilisatie en, debater weet niet of zoo'n volksoordeel wel in het belang van het land zou zijn. Het betreft hier een stelling nemen tegen het dreigende revolutie-gevaar. Ontwapenen zou een ramp zijn. Spr. vraagt den heer Oud ofdeVrijz.- Dem. wel goed doet op de paden van de S.D.A.P. te gaan. In Noordbrabant heeft zij een zetel verloren en spr. acht het beter, dat zij zelfstandige politiek voert, anders zullen verschillende V.-D. anders stemmen. Spr. begeeft zich in een uitwijding, betreffende nationale ontwapening, die hij op schrift heeft gesteld. Er wordt in de zaal geprotesteerd, dat dit alles niets met de rede heeft te maken, en daarover ontslaat discussie tusschen den Voorzitter en den interrumpeerder (Wüst). De heer De Boer beantwoordt de opmerking van den heer Wüst. De vrijz.- dem. zijn juist erg tegen ambtenarij. Inzake de opmerking betreffende werke loosheid merkt spr. op, dat dit verschijnsel niet van vandaag is, maar ook reeds in de 17e eeuw bekend was. Maar in vroeger tijd dacht men er niet aan het in den wortel aan te tasten: men schoof het van zich af. Alleen aan armenzorg wordt jaarlijks 90 millioen uitgegeven waarvan 74.7 °/o uit de openbare kassen komt. Dat wil zeggen, dat ieder daaraan bijdraagt. In vroeger eeuwen trad nooit de overheid helpend en steunend op, en wij v.-d. zeggen volstrekt niet, dat die hulp van thans voldoende is. De oorzaken der werkeloosheid liggen j elders. Ged. Staten hebben thans een N.V. gesticht, waarin iedereen aandeelen kan nemen. En dit is goeddeels het werk van den Gedeputeerde Kooiman; men tracht er zoo goed mogelijk het kwaad mee te ondervangen. Als er ooit een materie is waarbij de regeering tekort schiet, is het wel hier. Het is hier gebeurd, dat arbeiders met f 10.naar huis gingen, maar dat was niet de schuld van de gemeente Den Helder, maar van de rijks- regeering. In Alkmaar heeft men er zich niet aan gestoord en Ged. Staten gaven evengoed hun provinciaal subsidie. Dat is ruggegraat! Het doet spr. genoegen dit nog even te hebben belicht. Spr. heeft zich van politiek onthouden, maar het is toch wel goed er eens over te praten. Straks komt de Vrijheidsbond weer onder het jasje van Gemeentebelang met den kreet om „éénheid". Spr. wijst op de prachtige krankzinnigen verpleging, die in de provincie bestaat, waardoor het bedrag per hoofd vermin derde en ook de bijdrage per gemeente. Maar de menschen van den Vrijheidsbond wilden van geen verlaging weten. Spr. zet nog uiteen de wijze van can- didaatstelling bij de vrijz. dem. in ant woord op de opmerking die gemaakt is. j De heer Oud beantwoordt nog in het kort de beide debaters. Ie over het niet aan politiek doen. Het aantal V.D. is nooit zoo heel erg groot geweest. De tarwebouwers zijn i allemaal millionair. Dit is onjuist, maar bovendien gaat het daarom niet bij dit wetsontwerp, niet alleen door de boeren is aangedrongen op beschermende maat- j regelen, integendeel, ook van de zijde der landarbeiders zelve. (Hiemstra). De mobilisatie en de verdediging der koloniën. Heeft de heer Groenendijk zich wel eens afgevraagd wat er van de ver dediging van dat groote rijk terecht zou komen met onze marine Nog op andere punten antwoordt Spr. en te middernacht wordt tenslotte de vergadering gesloten. OESTERZAAIING. Het uitzaaien van oesters op de daar voor geschikte gronden aan den oostwa-1 van Texel heeft zulke gunstige resultaten van groei en hoedanigheid opgeleverd, dat de Zeeuwsche kweekers besloten op veel grooter schaal met die uitzaaiing ter plaatse voort te gaan, Naar verluidt ligt het in het voornemen der Zeeuwsche kweekers een 4 millioen- tal zaaioesters op de Texelsche gronden uit te planten. Zooals we reeds eerder schreven is dat niet slechts het belang van genoemde kweekers alleen, doch kan ook weer de grondslag worden van een oplevend oes- terbedrijf in de geheele Waddenzee. Wanneer toch de geslachtsrijpe oesters gaan „melken", d.i. het zaad loslaten, wordt het prijsgegeven aan stroom en wind in de Waddenzee en een gedeelte van dat broed zal natuurlijk, als het uit het stadium van plankton is geklommen tot het eerste stadium van schelpdier, hier of daar op den zeebodem vallen en wanneer daar ter plaatse de levensom standigheden gunstig zijn, zal daar het begin van een oesterbank zijn geformeerd. Deze oesterzaaiïng kan dus voor onze omgeving langs de Waddenzee nog van vérstrekkende beteekenis worden. DE ROEPSTEM DER NATUUR OF DE j DRANG NAAR VRIJHEID. Een ieder voelt wel eens aanvechting I uit het dagelijksch gareel te breken, om alle conventie van zich af te schudden, om te breken met den dagelijkschen sleur, j Dat gevoel naar vrijheid ongebondenheid, ons medegegeven door onze oer-voor- j ouders, die in de vrije natuur leefden en zich alleen maar om den dag van van- 1 daag bekommerden. Wij, moderne, geciviliseerde menschen, wij kennen dat gevoel en soms komt het een enkele keer to.t uitbarsting. Ook de dieren kennen dat verlangen, een verlan gen dat niet door rede wordt beheerscht, maar onderworpen is aan de instincten. Een paard, dat in een weide bij de dui nen graasde heeft aan dezen roepstem gehoor gegeven. Wij stellen ons zoo voor, dat het dier verlangend over het hek naar de duinen stond te kijken, toen plot» seling dat verlangen werd omgezet in een daad en het dier de weide uitliep en de duinen inging. Daar draafde het nu rond als de wilde mustangs over de golvende prairiën. De oer-instincten, welke ook in dit paard huisden, waren wakker geworden en het paard, het was weer het primitieve dier, dat naar zijn soortgenooten verlangde. Echter bij al deze poëzie ontbrak he laas ook de proza weer niet. De baas van het paard zat er ondertusschen mee en stelde ijverige pogingen in het werk het dier te vinden. Hoe deze afgeloopen zijn weten wij nog niet. Voor den baas is het te hopen dat de vluchteling weer spoedig wordt opgevan gen. En voor den viervoeter AUTO IN EEN SLOOT. Door tegenkomenden auto verblind. Zaterdagnacht is een marine-dokter, met zijn auto in een sloot op den Ruygh- weg terechtgekomen. De dokter kwam met zijn auto van den kant van de Sluis dijkstraat en werd door de lichten van een van den adneren kant komenden auto verblind. De verbreeding van den weg heeft den bestuurder daarbij parten ge speeld. Zooals men weet is het eerste ge deelte van den weg verbreed en is ter hoogte van de Fabrieksgracht de weg eenige meters smaller, waar zich ook de sloot bevindt. De dokter reed dus heel netjes met zijn wagen de sloot in. Hi1 kwam er gelukkig met een paar natte voeten af. Zondagmorgen is de auto door den heer Schulmayer op het droge gebracht. Op pag. 1 vindt men een plaatje van den verongelukten auto. lezers een zeer kleine bijdrage willen ver- leenen in de kosten, hetgeen echter, ge zien het succes van het afgeloopen jaar, wel geen bezwaar zal zijn. OPENBARE VERGADERING S.D.A.P. Afdeeling Julianadorp. Zaterdagavond had bovengenoemde af deeling een openbare vergadering belegd in het café „De Blauwe Keet" van den heer P. Kossen. Door het zeer slechte weel waren velen, die anders wellicht ter ver gadering zouden zijn getrokken, wegge bleven, zoodat de opkomst nu juist niet zoo groot was te noemen. Een dertigtal personen, o. w. 3 dames waren aanwezig. De voorzitter van de afdeeling Juliana dorp, de heer C. R. de Groot, zette in het kort uiteen waarom deze vergadering nog was belegd en gaf vervolgens het woord aan den heer J. van Dok van Enkhuizen, oud-lid van de Provinciale Staten van Drente, oud-wethouder en raadslid van de gemeente Schoonoord, die als onderwerp had gekozen: „Het belang van het platte land bij deze Statenverkiezing". Spreker ving aan met er op te wijzen hoe moeilijk het is de arbeiders op het platteland te organiseeren, daar waar zij voor het belang van zichzelf en hunne gezinnen werkelijk op de voor hunne klasse juiste plaats zijn. In de industrie centra en de steden gaat het veel ge makkelijker, omdat de arbeiders daar meer contact met elkander hebben en daardoor ook meer samenhoorigheidsge- voel bevatten dan hunne kameraden op het platteland, die doorgaans niet veel van elkander af weten en meestal ook nog door allerlei kleinigheden bij elkan der vandaan blijven. In het verdere van zijn betoog hing de spr. een somber beeld op van het arbei dersleven in de provincie Drente, waar hij een 15-tal jaren vertoefd heeft. Er is veel ten goede veranderd zegt spr., veel meer dan hier in Noordholland, maar er was ook veel meer dan hier te veran deren. Tenslotte geeft spr. een uiteenzetting over de Provinciale Staten, wat dat eigen lijk wel zijn, wat die doen, en of de arbeiders er belang bij hebben daar ver tegenwoordigd te zijn enz. Spr. gaf in het kort weer de notulen van een Staten vergadering uit den jare 1848, waar toen zoo goed als niets aan de orde gesteld werd, en voor de arbeiders in het geheel niets. Dat bleef zoo, tot de arbeiders zich bewust werden, dat ook zij in die Col leges zitting moesten hebben, maar dat heeft moeite en strijd en veelal verach ting tengevolge gehad. Maar zegt spr. het socialisme heeft gezegevierd, en zal thans meer en meer de overwinning be halen, daar in alle hoeken van het land propaganda voor die beginseelen is en wordt gemaakt. De Provinciale Staten, zegt spr. verder, en vooral die van Noord- Holland, doen thans, dank zij onze ver tegenwoordiging daarin, veel en goed werk voor de arbeidende klasse, en spr. dringt er dan ook met den meeslen nadruk op aan, om a.s. Woensdag te stemmen op de lijst van de S.D.A.P. Daar verder niemand iets te vragen had, deelde de voorzitter mede, dat er Woensdag a.s. wellicht een autobus zou rijden om de verste kiezers naar het stemlokaal te brengen, doch het stond nog niet definitief vast. Daarna werd de vergadering met dank aan den spreker en de aanwezigen, dooi den voorzitter gesloten. FLORALIA-TENTOONSTELLING. Vrijdagavond j.L vond in het lokaal van den heer P. Luikes Butter alhier een ver gadering plaats van de Floralia-commis- sie, in verband met de te houden tentoon stelling, uitgaande van de V.V.V. Beslo ten werd de tentoonstelling te houden op 26 en 27 September a.s. in hotel „Duin zicht". Voor de schooljeugd worden weder plantjes gratis beschikbaar ge steld. VERLOTING V.V.V. De V.V.V. organiseert ook dit jaar weel een verloting. Besloten werd een verlo ting te houden van 2000 loten a 0.25. Als hoofdprijs zal worden aangeschaft een volledig eet- en ontbijtservies. De trek king vindt plaats tijdens de Floralia-ten- toonstelling. 1 REIZENDE BIBLIOTHEKEN. Het bibliotheekje, ons gratis gezon den door de Vereeniging voor Reizende Bibliotheken, heeft uitstekend voldaan. In het geheel werden 55 lezers ingeschre ven. In 20 leesweken werden 654 boeken uitgereikt, romans„jeugdlectuur en weten schappelijke werken. De vereeniging wil ook voor het vol gend jaar weer een kist sturen, mits de DE SOCALE TAAK DER PROVINCIE. Met bovenstaand onderwerp vervulde de beer A. W. Michels, lid van de Ged. Staten van Noord-Holland, Zaterdag avond een spreekbeurt voor de plaatse lijke afdeeling der S.D.A.P. De strijd der S.D.A.P., aldus spr., heeft een verder einddoel dan het veroveren van één of een paar zetels. Hij is gericht op de stichting van een nieuwe maat schappij en men heeft daarbij niet alleen den tegenstand van de heerschende klasse te overwinnen, maar tevens te zorgen voor een goede scholing van de arbeiders klasse, om haar geschikt te maken tot het overnemen van de macht. Het zou echter een groote fout zijn als alleen de strijd van de vakvereenigingen om lotsverbete ring op economisch terrein gevoerd werd en de strijd op politiek terrein door de ar beiderspartij verwaarloosd werd. Tenslot te zijn de regeeringslichamen toch de bol werken van den Staat, waarin het socia lisme moet doordringen om ze te kunnen veroveren en teveas is in die lichamen voornaam werk te doen, tot direct heil van de arbeidersklasse. In dat licht beschouwd, is het dan ook, hoewel dus het einddoel verder reikt, van belang zijn aandacht te schenken aan de a.s. Statenverkiezingen. Bij velen heerscht nog het verkeerde denkbeeld, dat het geen zin heeft zich daarvoor zoo druk te maken. De Prov. Staten immers, zoo redeneert men, hebben weinig of geen wettelijke bevoegdheid. Maar, zei spr., als we eens vergelijken, waarmede de Staten van Noord-Holland zich een twintig jaar ge leden bezig hielden en op welk terrein ze zich thans bewegen, dan blijkt daaruit, dat door dit lichaam veel ten goede ge daan kan worden. Het staat echter vol gens spr. vast, dat men door de aanwezig heid van de sterke S.D.A.P.-fractie (24 van de 77 zetels) tot het betreden van bree- der terrein gekomen is en de andere par tijen daarin slechts meegaan. In andere provincies, waarin minder democratische staten zijn, gebeurt veel minder. Spr. zette daarop uiteen, hoe de staten toch belangrijk werk kunnen doen, al heb ben zij geen wettelijke bevoegdheid. Vooral door het verleenen van subsidie's kunnen zij de gemeentebesturen aan sporen tot het nemen van alle sociale maatregelen. Zoo is de begrooting voor het hoofd- j stuk Volksgezondheid 465.000. De ge- neeskundige diensten in verschillende ge meenten, die van zoo groot belang zijn niet alleen voor het genezen, maar vooral ook voor het voorkomen van ziekten, wor den gesteund. Aan tuberculosebestrijding wordt 200.000 besteed. Sinds zes jaar betaalt de provincie ongeveer de helft van de uitzendingskosten naar sanatoria, zoo dat ook de arbeiders daarvan thans kun nen profiteeren. De provincie bemoeit zich met zuigelingenzorg, malaria-be- strijding en geneeskundig schooltoezicht. N.-Holland is de eenige provincie die eigen gestichten heeft voor krankzinni genverpleging, waarvan het voordeel is, dat de nieuwste ontdekkingen op het ge bied van behandeling toegepast worden. Ook onderwijs en volkshuisvesting, waarvoor 500.000 besteed wordt ging spr. na. Vakonderwijs, openbare leesza len, volksuniversiteiten, drankbestrijding en het buitengewoon onderwijs ontvangen steun. De wegenverbetering, het P.E.N. en waterleidingbedrijf werden eveneens be schouwd. Particuliere bedrijven hadden zeker niet hun netten zoo uitgebreid aan gelegd als de provincie dat heeft gedaan. En van hoe groot belang is de waterlei ding niet? Niet alleen voor de gewone burgers, maar ook voor het zuivel- en tuindersbedrijf, en N.-Holl. dat vroeger een typhushaard was, heeft thans minder gevallen dan welke andere provincie. En de bedrijven bedruipen zich zelf. De steun aan tuinders en akkerbou wers, een lapmiddel volgens den heer Michels, deed hem opmerken, dat Ged. Staten wat de laatsten aangaat, verkeerd zijn ingelicht. Hij vond het een schandaal dat de a.-r. partij er op stoft dat die steun aan akkerbouwers op haar voorstel wordt verleend, terwijl blijkt dat in de meeste gevallen geen steun noodig is. Niettegen staande al dit steunen, staan de financiën er goed voor zegt spr. en is de belasting niet hooger dan in andere provincie's, zelfs lager, uitgezonderd dan in Z.-Hol- land, maar daar doet men ook veel min der. Door het gemaakte reservefonds zal men zelfs op denzelfden voet door kun nen gaan, ook al dalen door de malaise de inkomsten. Spr. wekte aan het slot van zijn rede op,.er voor te zorgen, dat de fractie in versterkte mate in de nieuwe staten terug keert. Debat werd niet gevoerd. Wel steldde de heer K. Keuris een vraag. Spr. had in z'n betoog gezegd, dat de provincie het buitengewoon onderwijs steunt, o.a. door een deel van de vervoerkosten van de kinderen, die in een andere gemeente wonen, dan die waarin de school staat, te betalen. De heer K. vroeg welk deel ver goed wordt? onze gemeente betaalt de kosten van vervoer der kinderen naar Den Helder alleen. Spr. wist het percen tage niet uit z'n hoofd en raadde aan even bij de daarvoor bestaande speciale com missie te informeeren. De heer Raven sloot de vergadering, na eenige meededeelingen en na enkele woorden gewijd te hebben aan enkele candidaten, die de nieuwe vereeniging I „Plaatselijk belang" voor den gemeente raad gesteld heeft. TOONEELVEREEN. „EXCELSIOR". Het buitengewoon ongunstige weer en het vertoonen van de film „lm Westen nichts Neues" te Schagen, waren zeker wel oorzaak van de geringe belangstel ling, die „Excelsior" bij haar tweede uit voering in dit seizoen van de zijde van het publiek mocht ondervinden. Gelukkig, dat er een autobus vol leden van een zuster- vereeniging uit den omtrek was gekomen, anders hadden de bezoekers niet meer dan een paar rijen in de zaal van de „Vlas- en Korenbeurs" gevuld. Opgevoerd werd „Hun kind" van Joh. van Eekelen, bewerkt door Jan Grosveld, dat waarschijnlijk een tooneelspel ge noemd wordt, omdat aan het eind alles op z'n pootjes terecht komt, maar waarvan het eerste en tweede bedrijf nogal drama tisch zijn en het geheel erg sentimen- teDe1Smeest« spelers m^tener er van te maken was. Soi g Jlten en matische scène wat bo\en men L,<1 ziel, «I «t»« kentaal, waarm dit stuk it> k mogen onttrekken. Daarme® n -nnen. wat aan natuurlijkheid kunne In het eerste bedrijf viel ons op, dat een paar heeren nog te veel kiucht- pakken hadden van het milita ,n spel, dat de vereeniging den von„ keer opvoerde. Toen kon er ni g op lós gebulderd worden. Ma< ner(j gewone gesprekken, die nu g moesten worden, was het geluid al te forsch. De aankleeding van het tooneel vüs goed verzorgd, en over het 8eheel „Excelsior" de bezoekers wel te .^en. Zeker was het voor haar erg spijtig na alle moeite en kosten voor zoo reinig haar werk voor het voetlicht te moge brengen. VERGADERING KIES VEREENIGING „MIDDENSTAND". De in Veerburg gehouden vergadering van de Middenstands-Kiesvereen., werd geleid door den heer H. Jonker, die in z'n openingswoord zeide, dat het hem ge noegen deed zoovelen welkom te kunnen heeten, al had hij graag de opkomst nog wat grooter gezien. De notulen, door den secretaris, den heer Jb. Stins, gelezen, werden zonder op- of aanmerkingen onder dankzegging goedgekeurd. Daar de penningmeester, de heer H. Stellingwerf, verhinderd was, kon geen rekening en verantwoording gedaan wor den over de beheerde gelden. Ingekomen was een schrijven van den heer G. Visser, die als lid bedankte. Punt 3 van de agenda: bespreking ver kiezing gemeenteraad, gaf aanleiding tot heel wat discussie. Tenslotte besloot men vier candidaten te stellen. Na gehouden stemming werd de lijst als volgt samengesteld: 1. H. Jonker, 2. D. de Graaf, Breezand, 3. A. J. Keppel, 4. Jb. Stins. Ook werd nog een commissie van 4 personen benoemd, die opdracht kreeg de verdere zaken uit te werken. De vergadering bleek niet genegen de lijst van „Plaatselijk Belang" te steunen, daar men de samenstelling daarvan niet goed begrijpen kan. De rondvraag leverde niets op, zoodat de voorzitter, dankend voor de prettige samenwerking, tot sluiting overging. PREDIKBEURTEN. Ger. Gem. Donderdag 37a uur, huwe lijksinzegening door Ds. Tollenaar van Den Helder. DIJKVERZWARING. De zandtrein, die 't zand voor de ver zwaring van den dijk uit de Laagte moet aanvoeren is gereed en rijdt vanaf Zater dag heen en weer. Daar 't een locomotief met verscheidene wagons is, heeft men onder de rails ter versterking eerst grond moeten aanvoeren. MARKTOVERZICHT. De grootste drukte in het wolveebedrijf veroorzaakt door den wacht bij de lam- schapen is al weder achter den rug. Het martkbezoek was dan ook Maandag, mede tengevolge van het fraaie voorjaars weder, zeer groot. De vee-aanvoer ging bij vorige week slechts weinig vooruit; ook de prijzen leverden zoo goed als geen ver schil op. Voor een nuchter kalf werd on geveer 13 gld betaald; de biggen waren iets goedkooper pl.m. 12 gld. per stuk. Wolvee kwam deze week niet aan de markt, wel een drietal koeien, die vrij duur werden verhandeld. De aanvoer van pluimvee was zeer gering, waardoor de aangevoerde dieren een goeden prijs deden pl.m. 1.10 per stuk. De markt had een vlot verloop. Aan de eierenveiling kwamen bijna evenveel eieren binnen als vorige week; de prijs daalde nog even, doch was in ver gelijking met die aan de veilingen elders, vrij bevredigend te noemen. De midden- prijs (eieren van ongeveer 60 K.G. per 100), bedroeg ongev. 3.80 per 100 stuks. De handel was niet vlug, zelfs aan den stuggen kant. BLOEMENTENTOONSTELLING. Te Den Burg zal op 25, 26 en 27 April a.s. in de Lagere Landbouwschool in de Nieuwstraat een tentoonstelling worden gehouden van afgesneden bloemen, die op Texel gekweekt zijn. Daar de narcis hier de bol is, die in hoofdzaak geteeld wordt, is het te begrijpen dat van dit bollensoort hiér weer een uitgezochte collectie voor handen zal zijn, doch ook andere bloemen zullen in groote verscheidenheid tentoon gesteld worden. We twijfelen er niet aan, of evenals bij de vorige tentoonstelling zal het bezoek weer buitengewoon groot zijn, temeer daar door de beide Bloembollenvereeni- gingen hier op Texel weer alle pogingen in het werk worden gesteld om het beste van het beste naar voren te brengen. In de Texelsche Courant van Zaterdag j.l. komen twee advertenties voor, die als aanbeveling moeten dienen voor de candidatuur van den Heer M. D. DIJT, voor de a s. Provinciale Statenverkiezing, en onderteekend zijn„De Vrijz. Democraten". Het behoeft wel geen betoog, dat dit de grootste onzin is van de wereld, want welk rechtgeaard en overtuigd Vrijzin nig Democraat zal het in zijn hoofd halen om een candidaat van de meest conservatieve partij „De Vrij heidsbond" te stemmen? Neen, de Vrij zinnig Democraten stemmen V Tev eciaal den Heer R. P. KEIJSER Czn. Namens de Vrijz. Dem., A. EPE.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1931 | | pagina 11