Traplooper
PHOSFERINE
OVERSPANNING
De Gegarandeerde
KLEURECHT
on2C 9mKnte he Ve"
50 cm breed
bijpassende kleedjes
60
128
40
Propaganda-avond van den
Vrijheidsbond.
Vrijzinnig-Democratische
Kiesvereeniging.
Noode heeft hij zijn werkkring
houden. jjef waSj n00de zal
neergelegd - enthousiasten propagan-
de marine „Heldersche Courant
dist missen. de'zer plaatse haar groet
brengt gaa schcidenden vlootvoogd, die
laten.
In aanvulling op het bovenstaande kan
omtrent de overdracht van het commando
nofl het volgende worden gemeld:
Het commando was des morgens over
ig aan den opvolger, den Schout-
gedrag g Brutel de la Rivière. In
verband hiermede waren alle te Willems
oord in dienst zijnde schepen voor zoover
n?et in onderhoud op s Rijkswerf, ge
meerd in de Buitenhaven, waar zij vanaf
het tijdstip van parade tot zons-ondergang
de geus voerden.
Te 9 uur v.m. werd in de groote zaal
van het commandementsgebouw afscheid
genomen van de officieren onderofficie
ren ambtenaren en beambten en het
overige personeel werkzaam bij het com-
mandement der marine De comman-
deerende officieren van Hr. Ms. schepen
en inrichtingen vereenigden zich te 9 30
in de groote zaal van het commande
mentsgebouw. om te worden voorgesteld
aan den opvolger van Admiraal Quant.
Ook de Directeur van 's Rijkswerf, ir.
Bijl, en de garnizoenscommandant, ridder
van Rappart, waren daar tegenwoordig.
Na afloop van deze receptie begaf zich
de scheidende vlootvoogd, vergezeld door
zijn opvolger, naar Hr. Ms. Wachtschip.
Hier stonden aan dek aangetreden de
officieren en equipage, benevens het staf
muziekcorps, en verder waren hier van
alle schepen en inrichtingen een afvaar
diging, bestaande uit één officier, twee
onderofficieren en 8 manschappen. De
overdracht van het bevel had te 10.30
plaats aan boord van het Wachtschip
Hierbij werd de bemanning door den heer
Quant toegesproken. Nadat schout-bij
nacht Brutel de la Rivière verklaard had
het commando te hebben overgenomen,
werd de commandovlag vervolgens door
Hr. Ms. „Gelderland" met 15 schoten ge
salueerd en neergehaald, waarna de com
mandovlag van den opvolger werd ge-
heschen en met 13 schoten werd gesa
lueerd door Hr. Ms. „Gelderland". Ad
miraal Quant, vergezeld door zijn opvol
ger, verliet daarna het Wachtschip.
Hedenmiddag worden de verschillende
officieren in de groote zaal van het com
mandementsgebouw aan den nieuw opge
treden commandant der marine voor
gesteld.
Dagorder van Admiraal Quant.
De dagorder bij welke de thans afge
treden commandant der marine, Vice-
admiraal L. Quant, afscheid heeft ge-
nomen van de onder hem dienende offi
cieren, onderofficieren en manschappen,
luidt als volgt:
Bij Koninklijk Besluit van 26 Maart
1931, no. 25 heeft het Harer Majesteit
de Koningin behaagd mij eervol te ont-
heffen van de betrekking van Comman
dant der Marine te Willemsoord, tevens
Commandant van de Stelling van Den
Helder.
Gevolg gevende aan dit besluit heb ik
op heden het commando neergelegd en
overgegeven aan mijn opvolger, den
Schout-bij-nacht C. J. E. Brutel de la
Rivière.
Gedurende den tijd, dat het bevel over
de Marine in Nederland door mij gevoerd
Is, is het mijn streven geweest, voor zoo
ver dit mijn aandeel betreft, de Marine
geschikt te maken en te houden voor de
taak, die zij bij de verdediging van het
Vaderland vervult. Die taak is omvang
rijk en beperkt zich geenszins tot de gren
zen van ons Vaderland, maar gaat ook
In vredestijd dikwijls ver daarbuiten uit.
Gedurende mijn ambtstijd is dan ook
meermalen aan onder mijn bevel staande
schepen een tweetal malen onder mijn
persoonlijk commando opgedragen Ne
derland in den vreemde te vertegenwoor
digen. Bij de vervulling van dergelijke op
drachten wordt de Marine beoordeeld
naar den indruk van gedisciplineerdheid,
orde en tucht, dien zij in het buitenland
maakt.
Wil die indruk goed zijn, en de verge
lijking met andere natiën kunnen door
staan, dan is daartoe de volle medewer
king van allen, die tot de Koninklijke
Marine behooren, vereischt, een mede
werking, die alleen verkregen zal worden,
zoo zij gebaseerd is op vertrouwen van
den mindere in den meerdere, maar ook
van den meerdere in den mindere.
Het door in mijn ondergeschikten ge
stelde vertrouwen is nimmer beschaamd
en ik meen ook omgekeerd het vertrouwen
van mijn ondergeschikten te hebben ver
worven.
Bij het neerleggen van mijn functie is
het mij daarom een behoefte aan een ieder,
die door de vervulling van eigen plicht,
heeft medegewerkt om mij mijn taak naar
behooren te doen verrichten, dank te zeg-
?en voor den hierdoor verleenden steun,
mmers zonder dien steun zou het niet
mogelijk zijn onze Marine paraat te hou
den en een, in alle opzichten aan haar
aoel beantwoordend deel van 's lands
weermacht te doen blijven.
Gij kunt overtuigd zijn, dat ik na het
verlaten van s lands zeedienst, waarin ik
zoovele jaren met hart en ziel heb mogen
dienen en waarvan ik met weemoed af
scheid neem. de ontwikkeling der konink
lijke Marine met belangstelling zal blijven
volgen.
Mijn beste wenschen volgen U steeds
voor Uw persoon. Uw huisgezinnen en
vooral ook voor Uw marineloopbaan. Blijf
opgewekt, trouw en nauwgezet Uw plicht
doen, waardoor gij behalve tot Uw eigen
levensgeluk in eendrachtige samenwer
king met allen, die onder en boven u staan
krachtig meewerkt om de Marine te doen
blijven een instituut, waarop de Neder-
landsche natie ten allen tijde trotsch kan
zijn, en indien ooit noodig ten volle kan
rekenen tot heil van Koninqin en Vader
land.
Leve de KoninginI
In de dagorder, door den nieuwen
commandant uitgevaardigd, wordt het vol
gende gezegd:
Bij het aanvaarden dezer functies spreek
ik de verwachting uit, dat een ieder door
groote toewijding, plichtsbetrachting en
ijver zich zal inspannen om niet alleen
zich zelf ten volle bekwaam te doen zijn
voor de taak hem in het groote marine-
opdat zoodoende het aanzien van het ge
verband aangewezen, maar ook vooral,
heel worde verhoogd en de paraatheid zoo
groot mogelijk zij.
Het afscheid van de adelborsten.
Gisterenochtend heeft vice-admiraal L.
J. Quant afscheid genomen van de adel
borsten van het Koninklijk Instituut.
Het geheele corps adelborsten stond om
ongeveer tien uur, onder bevel van den
kapitein der mariniers H. F. J. M. A. von
Frijtag Drabbe, voor het Instituut aan
getreden.
De admiraal, vergezeld van zijn adju
dant, luitenant ter zee 2e kl. G. Moolen-
burgh, werd aan den poort begroet door
den commandant van het Instituut, kolo
nel Heeris en den eersten officier, overste
Wetering de Rooy.
Na inspectie van het corps adelborsten,
sprak admiraal Quant de adelborsten on
geveer als volgt toe.
Rede vlce-admlraal Quant
Kolonel, officieren, adelborsten
van het Koninklijk Instituut.
Het heeft H. M. de Koningin behaagd,
mij met ingang van 21 April a.s., eervol
te ontheffen van het commando van de
marine in Nederland, waartoe ook het
Koninklijk Instituut behoort.
Het is mij een groote behoefte om per
soonlijk van het corps afscheid te nemen,
hier voor het gebouw van de adelborsten
en onder den mast van Van Speyk.
Gij staat hier aan den ingang van uwe
carrière. Toen ik hier als adelborst kwam,
wist ik in geen enkel opzicht wat voor
mij lag. Wanneer'voor u het moment vanj
afscheid is gekomen, dan hoop ik, dat gij
zooals ik, zult kunnen zeggen, dat gij
nimmer spijt hebt gehad van uw beroeps
keuze. Voor u ligt een buitengewoon aan
trekkelijke loopbaan, waarin gij allen
kunt bereiken wat ik bereikt heb, wan
neer uw gezondheid dat toelaat, en wan
neer gij voorspoed en geluk zult hebben.
Naast die factoren staan andere, die
den weg openmaken of afsluiten, al naar i
gelang men dat inziet; die factoren zijn:
opgewektheid, plichtsbetrachting en toe
wijding aan uw loopbaan.
In de vier jaar, dat ik hier het comman
do heb mogen voeren, heb ik kunnen zien,
dat door hooge leiding het corps in alle
opzichten beantwoordt aan datgene wat
we er van verwachten. Wanneer gij in uw
verdere carrière afwijkt, zal dat niet te
wijten zijn aan de leiding, blijf dankbaar
aan degenen die voor u den weg hebben
opengelegd.
Gjj zult straks met verantwoording uw
taak vervullen, vooral bij de opleiding
van ondergeschikten. Een goede marine i
kan alleen bestaan, als er vertrouwen is
van boven naar beneden en van beneden
naar boven. Dat laatste kan u allen berei
ken, door de belangen van uw minderen
te behartigen en recht door zee te gaan.
Ik hoop u nog in uw later leven te mogen
zien.
De vice-admiraal besloot zijn rede met
een driewerf „hoera" op de Koningin,
waarmede het geheele corps instemde.
De stafmuziek speelde daarna nog het
Volkslied, waarna de fotografen gelegen
heid kregen, admiraal Quant te midden1
van het corps adelborsten en onder het
vaandel te fotografeeren.
Foto's van het afscheid zijn te bekomen
bij den heer Govers, Foto-bureau „Hel
der", Weststraat.
OPENING CLUBHUIS SPEELTUIN.
Zaterdagmiddag is in de Laan een club-
Kuis geopend, aldaar ingericht door de
afdeeling Oude Helder van de Speeltuin-
vereenignig „Den Helder", in afwachting
van de tot stand koming van den tuin zelf.
Het afdeelingsbestuur kreeg de beschik
king over een timmermanswerkplaats, no.
31 in de Laan, en deze, die twee verdie
pingen telt met nog een bergzolder, bleek
bij uitstek voor het doel geschikt te zijn
Met veler enthousiasme en daadwerke
lijke medewerking - er zijn heel wat be
stuursleden, die al hun beschikbaren
vrijen tijd voor het.goede doel hebben
geofferd zijn hier een tweetal vertrek
ken ingericht, voor de meisjes beneden,
voor de jongens op de verdieping. Wand-
versierinkjes in den vorm van teekenin-
getjes in lijst, en een zeer groote aquarel,
voorstellend het bekende kopje van de
Speeltuinkrant: een jongen en een meisje,
die naar den Speeltuin op weg zijn,
vervaardigd door den heer Kalf, sieren
de vertrekken op.
Zaterdagmiddag te drie uur had de offi-
cieele ingebruikname plaats. Van het Col
lege van B. en W. waren de Burgemeester
en wethouder De Zwart tegenwoordig,
voorts afgevaardigden van de andere af-
deelingen der Vereeniging, enz.
De Voorzitter van het Afdeelingsbe
stuur, de heer J. van Hoek, heette de aan
wezigen welkom, in het bizonder ook den
burgemeester-beschermheer der Vereeni
ging. Den heer De Zwart danken we, zegt
spr., voor de vele goede aanwijzingen, die
hij ons gaf en die we voor een deel hebben
opgevolgd. Van de h.h. Visser en Dokter
laatstgenoemde was verhinderd, de heer
Visser was van Gemeentewerken tegen
woordig ontvingen wij alle mogelijke
medewerking. Ook de politie wenscht spr.
hier dank te brengen, die ons eveneens
steeds ter zijde stond. Spr. dankt ook de
afdeeling Vischmarkt voor haar bloemen
hulde, alsmede de pers, welker steun wij
evenmin kunnen missen. Van de Com
missie van Toezicht en advies zijn aan
wezig de heeren Monhemius en Sanders.
Men zou deze Commistie wel de „Vredes"-
commissie mogen noemen, zegt spr., daar
zjj heeft meegewerkt de bestaande onrust
te stillen
Toen de Vereeniging was opgericht,
was het eerste, wat we deden de stichting
van een clubhuis. Het was niet zoo ge
makkelijk iets geschikts te vinden, maar
we slaagden er tenslotte in dit perceel te
vinden en wij werden het spoedig met den
eigenaar, den heer Bakker, eens en kon
den het tegen civielen prijs huren. Spr.
dankt ook den heer Bakker voor zijn me
dewerking. Er moest aan dit gebouw heel
wat gebeuren en met een minimum geld
en een maximum arbeid is ook dat in orde
gekomen. Spr. brengt zijn medeleden har
telijk dank voor hun moeite.
Alvorens te eindigen, wil spr. nog op
BOUCLÉ
01
Pe,el1§0 KSO
iets zeer belangrijks wijzen, dat de vertel-
club aangaat. De onderwerpen voor ge
schikte vertellingen kunnen vaak moei
lijkheden opleveren en men mag dan ook
wel terdege uitzien naar geschikte ver
halen voor de kinderen. Spr. heeft een
langjarige ervaring op dit terrein er weet,
dat er veel voetangels en klemmen liggen.
Om iets te noemen: vertellingen over
moord en doodslag zijn uit den booze. Ook
moet men niet voorlezen, dat boeit lang
niet zoo als vertellen, waarbij men zelf
zijn woorden kan kiezen en op bepaalde
dingen de aandacht vestigen.
Dit is, aldus eindigt spr., het begin van
onze werkzaamheden; wij zullen hopen
binnen niet al te langen tijd ook in het
bezit te komen van een speeltuin. Verle
den Maandag was de school in het Tuin
dorp geopend; er waren meer dan 500 kin
deren aanwezig, en tal van dames assis
tenten waren er, die den geheelen dag van
's morgens tot 's avonds daar aanwezig
waren. Dit bewijst wel, dat er meerdere
speeltuinen noodig zijn, en van de gele
genheid, dat de Burgemeester en Wethou
der De Zwart hier aanwezig zijn, maakt
spr. gebruik nogmaals met een verzoek
om een speeltuin voor den Ouden Helder
tot het College te komen.
De Burgemeester, de heer Dries-
sen, thans het woord verkrijgend, brengt
allereerst een woord van dank voor de uit-
noodiging tot het gemeentebestuur gericht
en de vriendelijke woorden van begroe
ting. Spr. brengt namens het gemeente
bestuur zfln gelukwenschen over voor de
totstandkoming van dit clubhuis; wij stel
len in hooge mate op prijs alle moeite, die
hiervoor is verricht, omdat ook wij over
tuigd zijn van het nut van een speeltuin,
In zoover kan dan ook op volle medewer
king van het gemeentebestuur worden ge
rekend. De speeltuinvereenigingen doen
buitengewoon veel nut. In het bijzonder
in een gemeente als de onze zijn ze noodig,
omdat er wellicht niet veel gemeenten in
ons land zijn, waar de baldadigheid der
jeugd zoo groot is als hier. Daartegen
over staan dan de opvoedende elementen
als deze Vereeniging, en dat het gemeen
tebestuur hen in hun taak helpen wil,
spreekt wel vanzelf. Hoever die steun
financieel gaan zal, kan spr. hier uit den
aard der zaak niet mededeelen.
Met den wensch, dat het bestuur nog
lange jaren moge arbeiden tot heil van de
jeugd, eindigt spr.
De heer Donk, Voorzitter van de af
deeling Tuindorp, brengt zijn gelukwen
schen over en overhandigt ter aankleeding
van het clublokaal een souvenir (photo's
in lijst).
De heer Kalf, Voorzitter van de afdee
ling Vischmarkt, spreekt namens dit be
stuur. Wij zijn, aldus de spr., een beetje
jaloersch op dit prachtwerk, dat daaren
boven in slechts weinig dagen is klaarge
speeld. Wij willen niet nalaten daarvoor
onze bewondering uit te spreken. Ook zijn
wij jaloersch op het officieel bezoek van
B. en W., dat wij niet hebben gehad. Spr.
hoopt verder, dat de afdeeling hetzelfde
geluk zal hebben als de afdeeling Tuin
dorp, die direct de beschikking had over
een tuin en nu een clubhuis krijgt. Wij
hebben gemarteld en wij hebben het nog
niet zoover gebracht, dat wij een eigen
tuin hebben. Wij begrijpen het volkomen:
men kan geeir- ijzer met handen breken,
maar wij zouden zoo gaarne meer doen.
Er is bü ons een noodtoestand, de zomer
breekt aan en het komt er nu op aan de
lieve jeugd bijeen te houden. Wij hopen,
dat het gemeentebestuur eens in den zak
tast.
De Voorzitter, de heer Van Hoek,
dankt voor de waardeerende woorden, die
hedenmiddag gesproken zijn.Wat die ban
deloosheid van de jeimd betreft, spr. ge
loofd niet, dat hier zooveel meer bandeloos
heid bestaat dan elders. Maar als de bur
gemeester zelf meent van wel, vloeit daar
uit vanzelf voort, dat ook hij de noodzake
lijkheid zal inzien van een speeltuin. Sr
wijst on een artikel in de „N. Rott. Crt.",
betreffc ide afname der bandeloosheid van
de ieucd daar waar sneeltuirfen bestaan.
De Voorzitter van het Centraal Bestuur,
de heer L u c k e r, feliciteert de afdeeling
Oude Helder met dit lokaal. Met bewon
dering ziet het Centraal Bestuur dit werk
aan, dat in zoo korten tijd tot stand is be
komen. Een woord van dank aan het ge
meente". 3stuur voor de hulp bij de aan
kleeding, in het bizonder aan de heeren
Vis er en Dokter, mag hier niet achter
wege blijven.
Namens den Raad van Advies van het
Centra Bestuur snreekt tenslotte de heei
Sanders. Nog geen vijf maanden gele
den, aldus spr., is met dit speeltuinwerk
een aanvang gemaakt door de uitzetting
van een krantje, enz. In enkele dagen kre
gen we 250 leden, en een geweldig werk
is in dien korten tijd door het bestuur tot
stand gebracht. Met den wensch, dat deze
arbeid vruchten moge afwernen, eindigt
spreker.
IILrmede was het officieele gedeelte
afgeloopen en bleef men, onder het genot
van een kopje thee, een gebakje en een
sigaartje voer de heeren, nog eenigen tijd
gezellig bijeen
De afdeeling Den Helder van den Vrij
heidsbond had gisterenavond in „Musis
Sacrum" een vergadering bel^d'
een drietal sprekers optraden, n.1. de heer
Joh de Veer uit Schagen, no. 1 van de
i lijst van den Vrijheidsbond voor de ver-
I kiezingen van de Prov. Staten, onze bur-
i gemeester, de heer W. F. G. L. Dnessen,
en dr. I. H. Vos, lid der Tweede Kamer
.Nadat de Voorzitster, Mevr. D e k-
ker—Klik, een openingswoord had ge
sproken, was het woord aan
den heer Joh. de Veer.
Deze begon met het vermelden van
eenige punten van het verkiezingspro
gramma. De bevordering der volkswel
vaart is een dier ounten, leniging van
cnmiddellijken nood van tuin- en akker
bouw, steun aan de gemeenten voor be
strijding der werkloosheid, onderhoud van
de niet op het wegenplan voorkomende
(tertiaire) wegen, door provinciale bijdra
gen, de bevordering der volksgezondheid,
door betere bestrijding der besmettelijke
ziekten, bijdragen verleenen aan kinder-
vaoantiekolonies, enz., enz.
Een der moeilijkste punten is het we-
genvraagstuk, n.1. de kwestie hoe het on
derhoud der tertiaire wegen moet worden
geregeld. Noord-Holland heeft ongeveer
3000 km weg, daarvan is geplaatst op het
Rijkswegenplan (primair) 859 km, Provin
ciale wegen (secundair) 310, 200 km te on
derhouden door Rijk en Provincje en
ongeveer 2000 km te onderhouden door
gemeenten en waterschappen (tertiair).
De kosten voor het onderhoud worden in
het algemeen geput uit het wegen loc
waarvoor een verdeeling is vastgesteld,
welke spr. uiteenzet. De groote moeilijk
heid zit in de verdeeling van de kosten,
om uit te maken welke wegen aangewezen
zijn vooor doorgaand verkeer.
Als men ziet hoe het wegonderhoud,
vooral bü de kleine polderbesturen, ge
schiedt, merkt men, dat dit zeer verouderd
is en technische herziening zeer noodig
is. Voor deze besturen is het wenschelijk,
dat zij zich tot wegschappen aaneenslui
ten, om het onderhoud goed technisch in
te richten.
Volgens spr. is het nu tijd, dat het Rijk
alle wegen overneemt, nieuwe wegen zul
len nu worden aangelegd en het verkeer
omgelegd, Het is spr.'s bedoeling niet, dat
het platteland zich aan zijn verplichtingen
zal onttrekken, maar de kostenverdeeling
moet billijk zijn.
Nadat de heer De Veer nog eenige in
lichtingen had gegeven omtrent zijn per
soon en candidatuur, was
het woord aan burgemeester
Deze besprak de verhouding tusschen
de gemeenten en de Prov. Staten, en den
invloed van de liberale idéé op de ver
schillende wetten. Hoe de oude wetten van
80 en meer jaren terug zoo zijn doortrok
ken van het liberale zuurdeesem, dat zij
thans bijna nog onveranderd van kracht
zijn (de gemeentewet van Talma). Deze
wetten hebben hun grondvesten gehad in
het liberale beginsel. Ons land is altijd
geweest een land van vrijheid en het is
eigenaardig dat thans allerlei partijen en
partijtjes er naar streven een zetel te ver
krijgen.
Onze partij staat steeds op de bres voor
den vrijhandel. In de gemeenten is er veel
te doen voor volkshuisvesting en onder
wijs, op welke punten de heer Driessen
nader ingaat. Spr. wekt tenslotte op voor
den Vrijheidsbond te stemmen om te ko
men tot een eenheid in den Staat.
Rede dr. Vos.
Hierna was het woord aan Dr. Vos, die
in een vrij lange, doch kernachtige rede
verschillende punten nader uiteenzette.
De Prov. Staten zijn thans een veel be
langrijker college dan vroeger, en die be
teekenis groeit nog steeds met den dag.
Vroeger werd een candidaat aan de bitter
tafel aangewezen en was het een eere
baantje, men hield zich met niets anders
dan met de waterschappen bezig. Deze
werkzaamheden zijn thans echter enorm
uitgebreid, zooals met Provinciale bedrij
ven, enz. Aan Gedeputeerde Staten is toe-
vertrouwd de controle over de gemeenten.
De Vrijheidsbond heeft enkele punten,1
die h. i. nog wel verbeterd kunnen worden,
als daar zijn volksgezondheid, onderwijs,
wegen, enz. Dan zijn er nog enkele punten
die meer van politieken aard zijn. Het
Prov. bestuur kan niet meer op de hoogte
van den tijd zijn, volgens de wet moet het
twee maal per jaar vergaderen, dat is te
weinig en behoort in dezen tijd niet meer
thuis, dat moet veranderd worden.
De Prov. Staten zijn niet bij machte
zich op de hoogte te stellen van en critiek
uit te oefenen op de Provinciale Bedrij
ven, er is wel een Commissie van Bij
stand, doch niet zooals men die in de ge
meenten kent, dat is niet democratisch.
Toen wij een voorstel voor verandering in
dienden, hadden wij juist tegenwerking
van de democraten. Democraten zijn zoo
lang democraat dat zij er zelf nog voordeel
van hebben, krijgen anderen voordeelen,
dan blijven ze niet consequent. Om ten
slotte nog een practisch ding te noemen,
de V.B.-fractie heeft er voor geijverd hier
een Provinciale Verkeersinspectie voor de
wegen te verkrijgen, zooals in Gelderland,
waar dat instituut uitstekend voldoet.
De Staten-verkiezingen zijn daarom ook
zoo belangrijk, omdat deze de Eerste Ka
mer kiezen. Werd er vroeger nog wel eens
over gepraat om dit lichaam af te schaf
fen, thans gebeurt dit niet meer en is de
positie ervan belangrijk versterkt, zij is
vrij populair. Dat komt omdat in de Eer
ste Kamer de politieke verdeeling geen
hoogtij viert, zooals in de Tweede Kamer.
De Nederlandsche kiezer heeft over het
algemeen geen interesse voor partijpoli
tiek, wel voor politiek, die dingen behan
delt die hij kan begrijpen en die hij waar
deert, zooals bij de zendtijdverdeeling.
Nooit had men zooveel menschen naar
lioutrust gekregen als het om een politiek
onderwerp zou zijn geweest. Nu tastte
1,10 ,vrjiheid aan- de uitspraak in de
noordzaak Lans en het geval Fruytier
bewijzen dit ook. Spr. is geen voorstan
der van een getrapte verkiezing, doch in
het geval van de Eerste Kamer wel, om
dat deze vrij is van partijpolitiek.
Spr. beschouwt de Statenverkiezingen
die. reeds bekend zijn en de houding van
v ryheidsbond moet volkomen geïsoleerd
ae V.-D. ten opzichte van de S.-D. De
staan en niet de advocaat zijn van een
andere partij, dan loopt men gevaar,
dat die kiezer naar die andere party o\e
loopt, zooals men ziet by de V.-D. en
S.-D.
Komende tot de malaise zegt sur., aat
de toestand in ons land niet zoo slecht is
als in andere landen. De regeering is ech
ter niet bereid gevonden om op verzoek
van den V.B. een onderzoek naar het aan
tal werkloozen in te stellen. Verschillende
misstanden bespreekt dr. Vos, o.a. de be
kende locomotieven-order, dat de vakop
leiding niet deugt, omdat terwijl er werk-
loosheid heerscht, men buitenlandsche ge
schoolde arbeidskrachten soms moet ge-
bruiken. Goed vakonderwijs willen de libe
ralen. Een goed geschoold arbeider kan
altijd nog wel werk vinden, zelfs in de
zen tijd.
Den laatsten tijd hebben we een paar
maatregelen op het gebied van den land
bouw gekregen. Een maatregel mag ech
ter nooit van dien aard zijn, dat andere
bevolkingsgroepen erdoor worden bena
deeld en dit is met de tarwe-wet het
geval. Spr. stond aanvankelijk sympa
thiek tegenover de ontginning, doch als
het getij verloopt, moet men de bakens
verzetten. Het buitenland sluit zijn gren
zen voor onzen export, voor meer bouw
grond bestaat op het oogenblik dus geen
behoefte. Dan moet men gaan uitzien
naar andere werken, b.v. ontwaterings
objecten, waarvoor ook nog heel veel te
doen is, ook bebossching van sommige
streken.
Men moet werk zoeken op het gebied
waarop Nederland nog ten achter is,
bruggenbouw, wegen, spoorwegovergan
gen. Verschillende wegen wachten op
dringende verbetering, zij zjjn niet meer
berekend voor het moderne verkeer.
Talrijk zijn de moties die de V.B. hier
over heeft ingediend.
Nog eens op de malaise komend, zegt
spr., dat de toestand niet zoo gauw zal
veranderen. Zoolang de landen voortgaan
met de tariefmuren op te trekken, is er
geen verbetering te krijgen. Wanneer de
wereld weer gezond wil worden moet
men die muren neerhalen. Wanneer men
niet verkoop en kan, kan men ook niet
koopen. Protectie kweekt wrevel en
weerzin en brengt oorlogsgevaar. Wan
neer men militair wil ontwapenen, moet
de economische ontwapening voorafgaan.
Uitvoerig beschouwt dr. Vos den inter
nationalen toestand en schetst het groote
aandeel dat Nederland hierin heeft.
Dan komt spr. nog even op den binnen-
landschen toestand. De kerkelijke regee
ringen hebben niets veranderd aan de
oude liberale wetten, de grondslagen daar
van zijn onverkort gehandhaafd, niets is
veranderd; is het dan noodig een zuiver
kerkelijk ministerie te hebben. Wel viert
het sectarisme hoogtij. Dit komt tot uiting
bij de benoeming van burgemeesters,
notarissen en zelfs bij rechters.
De radio-kwestie is de meest groote
sectarische uiting geweest, die men zich
denken kan in Nederland. Alleen in ons
land ziet men dat het sectarisme de aether
is binnengetrokken, in andere landen
wordt de radio aangewend tot cultureele
verheffing van het volk. Het werk dat de
A. V.R.O. zoo moeizaam heeft opgetrokken
is gehalveerd en men heeft zelfs geen
antwoord gegeven op het verzoek een
eigen zender te mogen bouwen.
Tot slot wekte Dr. Vos op om de libe
rale lijst te stemmen, om de fractie in de
gelegenheid te stellen het frissche libe
rale geluid te doen hooren tot zege van
ons vaderland.
Debat.
De heer lest vraagt hoe spr. staat
tegenover de droogmaking der Zuiderzee,
of spr. voor stopzetting van het werk is.
De heer Vos is voor voortzetting van
het werk, echter kan het z.i. wel opge
schort worden, daar op het oogenblik
geen behoefte bestaat aan meerdere cul
tuurgrond en dit de eerste jaren ook wel
niet het geval zal zijn. Bovendien geeft
de visschery thans uitstekende resultaten,
die in verband staan met het stadium,
waarin de werkzaamheden thans zijn ge
vorderd.
Een artillerie-officier vraagt wat het
directe gevaar zou zijn van onmiddellijke
ontwapening.
Spr. is een absoluut tegenstander van
eenzijdige ontwapening. Niemand wilde
in 1914 oorlog, behalve de toenmalige
voorzitter der S. D. A. P., de heer Vliegen,
die aansluiting bij de Entente wilde. Op
het oogenblik zal er ook wel niemand
zijn, die agressieve oorlog wenscht. Wel
willen wij handhaving van de neutraliteit
en hieromtrent is in S. D. kringen ook
een kentering te bespeuren, die een
grensleger van 3000 man wenschen. Nu
kan men over het aantal verschillen, het
principe is hetzelfde. De liberalen willen,
dat wanneer onze grenzen worden be
laagd, dat er dan een macht is om de
aanvallers te ontwapenen. Zooals men
's avonds zijn huis op slot doet, zoo be
veiligt men ook de grenzen.
„Ik voel mij verplicht mijn groote waardeering uit
te spreken voor de buitengewone versterkende
werking van Phosferine. Het Is voor mij van on
schatbare waarde geweest In tijden van hard
werken. Ik heb nimmer van tevoren een middel
gekend dat overspannen zenuwen zoo vlug tot
rust brengt. Ik kan het dan ook ten sterkste aan
bevelen aan hun die aan zenuwachtigheid en
overspanning lijden." „F. F R
Origlneele brief ligt ter Inzage.)
HET ALLERBESTE VERSTERKINGSMIDDEL
Photferine versterkt het heele menschelljke lichaam en
xorgtvoorgezond* zenuwen. Het wordt met veel succes
ook aan kinderen gegeven. Phösforlno heeft onschat
bare voordeelen, het maakt U gezond on houd U gezond
I n Tablet- en Vloolboren vorm In drie grootten
verkrijgbaar A I 1.-, f 2.35 en I 3.75, de
grootere verpakkingen zijn zeer voordeelig.
Neemt een proef met Phosferine Health Salt»
Het versterkende zout dat versterkt terwijl het reinigt.
Pabrikanten t PHOSFERINE ASHTON 8. PARSONS) Ltd
LUDGATE HILL, LONDON, ENGELAND
In 1914 bleef Nederland buiten a
oorlog, omdat wij in staat waren n
eigen neutraliteit te handhaven. Waa^
niet het geval geweest, dan Z(n,u't
Duitschland öf Engeland ons latid Lr
ben bezet. Door eenzijdige ontwapen.,,
haalt men den vijand binnen en zood?
de grenzen geschonden zijn, door WieL
wat ook, zijn we verplicht mee te vecb
ten, om ons land en alles wat van ons
is te verdedigen.
Wij willen geen oorlog, het moet gaat,
in de richting van internationale org_
wapening.
Maar zou ooit Rusland, dat vijandig
staat tegenover West-Europa, de vijande
lijkheden beginnen, dan zal een ieder
naar de wapens grijpen om ze te keereri
ook de S.D., zooals door een socialistisch
dominé is gezegd. Wij moeten steeds aan
de grenzen klaar staan om de neutrali
teit te handhaven.
Mevr. Dekker—Klik, wekte tenslotte
nog op om op den Vrijheidsbond te
stemmen, waarna met het zingen van het
Wilhelmus dezen avond gesloten werd.
Openbare vergadering In Casino.
Erg groot was de belangstelling niet
voor de door den V. D. Bond gisteren
avond uitgeschreven openbare vergade
ring, waar als sprekers waren aange-
kondigd de heeren mr. P. J. Oud, Lid
van de Tweede Kamer der St. Generaal
en W. de Boer, lid van den Raad alhier.
De heer W. de Boer, die de bijeen
komst opende, wees er dan ook op, dat
hier niet het hoeveel, maar het hoe êel
geldt.
De beteekenls der statenver
kiezingen.
Spr. zette daarop de beteekenis uiteen
van de verkiezing voor de Prov. Staten
die heel wat minder in de algemeene
belangstelling staan dan die voor de
Tweede Kamer en Gemeenteraad.
Toch is dit niet juist, de verkiezing
voor de Prov. Staten is toch ook vooral
voor een plaats als de onze van groote
beteekenis.
Ie. omdat, de Prov Staten de leden
der Eerste Kamer kiezen;
2e. omdat uit hen de Ged. Staten «or
den gekozen
3e. omdat hun arbeidsveld zich In de
laatste jaren aanmerkelijk heeft uitge
breid.
Achtereenvolgens behandelt spr. deze
drie punten.
De Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is in ons regeerings-
bestel onmisbaar voor de totstandkoming
eener wet. Vroeger bestond de Eerste
Kamer uitsluitend uit aanzienlijken en
haar taak was te waken over de daden
der Tweede. De tijd heeft daarin veran
dering gebracht en we vinden thans in
de Eerste Kamer ook allerlei lieden van
andere inzichten.
Maar toch is de Eerste Kamer de toe
ziende voogd gebleven over de Tweede
en het is dus van groote beteekenis hoé
haar samenstelling is.
Het standpunt der vrijz.-dem. ten deze
zat spr. nader uiteen.
De Ged. Staten. Hun taak.
In onze provincie bestaat dit College
uit zes menschen, door en uit de Prov.
Staten gekozen. Hun voorzitter is de
Commissaris der Koningin. Op het oogen
blik zijn er 2 soc.-dem., 2 r.-kath., 1
anti-rev., 1 vryz.-democraat. Deze laat
ste, de heer Kooiman, is de eenige, die
woont ten Noorden van het IJ. Drie
dingen zijn er die Ged. Staten hebben
te doen: le. de provincie besturen. De
Prov. Staten vergaderen slechts een paar
maal per jaar, de Ged. Staten zijn het,
die feitelijk over de provincie regeeren.
Onze Raad komt wel 1417 maal 's jaars
bij elkaar, dus het is duidelijk dat een
paar vergaderingen voor het Provinciaal
j Bestuur onvoldoende i3 en dat in handen'
van Ged. Staten dus een groote macht ligt.
De tweede taak van Ged. Staten is
deze, dat zij toeziende voogd zijn over
alle Gemeenten in de provincieelke
begrooting moet haar goedkeuringhebben,
waardoor ook alweer een groote macht
wordt gelegd in handen van dit college.
Als die macht goed en juist zal worden
uitgeoefend, moet het College in staat
zijn over de plaatselijke toestanden van
elke gemeente te kunnen oordeelen. Zoo
wel de mentaliteit van de groote stad als
die van het platteland moet het kennen.
Mr. Bomans heeft er dezer dagen op
gewezen dat Amsterdam circa s/4 van de
provinciale belasting opbrengt m.a.w. zoo
was zjjn redeneering Amsterdam moet
dan ook de macht voor 3/4 worden gegeven.
Die tijden hebben wij echter gehad zegt
spr., dat Amsterdam regeerde en wij
wenschen ze niet terug.
De waterschappen.
Ged. Staten zjjn ook toeziende voogd
over de waterschappen. Daarvan zijn er
in onze provincie 400, die met elkaar een
groot samenstel vormen. En het is zeer
wenschelijk dat hier eenheid heerscht en
samenwerking. En het is juist de heer
Kooiman, die zoo buitengewoon goed op
de hoogte is.
Het werk van de staten.
3e. De uitbreiding van het arbeidsveld
van Prov.- en Ged. Staten. 80 jaar terug
bedroeg de begrooting der provincie
f 350.000.thans 59 millioen. Men be
grijpt dus hoe geweldig de macht der
Staten gestegen is. Spr. noemt enkele
cijfers van vroeger en thans. Zijn al die
meerdere uitgaven onzer provincie goed
besteed? Spr. wijst op den sterfte-acliter-
uitgang door betere hygiënische maat
regelen. De hygiënische en sociale toe
standen «aren in die dagen treurig. Vu ij
kunnen niet zeggen dat we er thans zijn,
F"' d® vooruitgang is enorm. En dat
is hoofdzakelijk het werk van het Provin
ciaal bestuur.
Met enkele voorbeelden staaft spr. dit
betoog: hij noemt medisch toezicht op de
zuigelingen, kleuterzorg, schoolartsen*
rg'u strV.d tegen de t.b.c., het waterlei
dingbedrijf, dat onze provincie nog gceI1
cent gekost heeft.
Spr. wijst op de groote afname van
typhus. Wij staan thans in dit opzicbt