ËtME COURANT
CHAMPAGNE P1PER-HEIDSIECK
MAHLER-BESSE CIE
ZOMERPRIJZEN
Nogmaals de Visschershaven.
VAN ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1931
VIERDE EN LAATSTE BLAD
2.11
3.29
STADSNIEUWS
MAISON GERRITS,
Parfumerie-winkel.
Ie klas Artikelen.
BORDEAUX
WIJNHANDELAREN
AGENTSCHAP DEN HELDER
Roode Kruis-collecte.
PREDIKBEURTEN
Visscherij.
Gemeenteraad van Den Helder.
PROFITEERT van onze LAGE
Anthraciet vanaf f 1.50
Fa. H. BOOiJ ZOON,
BOLLENPELLEN
ondergang van Zon- en Maan
°p en"tijd van hoogwater (Texel).
Zomertijd.
Maan
Aug. opond.
Z 23 18.33 24.58
M 24 19.11 1.00
D 25 19.37
W 20 19.55
Zon Hoogwater
op: ond: sm
5.53 20.09 5.09
5.54 20.08
nam
5.58
6.44 7.25
5.56 20.06 8.01 8.30
5.58 20.04 8.54 9.14
D 27 20.08 4.46 5.59 20.01 9.33 9.50
V 28 20.19 6.01 6.00 19.58 10.05 10.20
Z 29 20.27 7.13 6.02 19.56 10.34 10.49
Licht op
voor alle voertuigen:
Zomertijd.
Zaterdag 22 Aug20.41 uur.
Zondag 23 20.39
Maandag 24 20.36
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandag
morgen alleen geopend de apotheek van
H. J. Rootlieb, Binnenhaven.
Van Maandag 2431 Augustus wordt
nacht- en Zondagsdienst waargenomen
door de firma SmeetsSnel, Weststraat.
VERTREK IR. S. F. MONHEMIUS.
Naar aanleiding van het vertrek van
den hoofdingenieur der marine, den heer
S. F. Monhemius, uit onze stad, had zich
een comité gevormd, uit het christelijk
georganiseerd personeel der werf, het-
welke zich voorstelde genoemden chef te
huldigen. Spontaan werden hiervoor bij
dragen gegeven, zoodat het comité zijn
verdere plannen kon uitwerken.
Gisterenavond had de huldiging plaats
in het Chr. Mil. Tehuis aam den Kanaal-
weg. De heer en mevr. Monhemius, die
per auto van hun woning waren afge
haald, werden zeer hartelijk toegespro
ken door den voorzitter van 'het comité,
die vooral de nadruk legde op de humane
en vriendelijke wijze waarop de heer
Monhemius omging met het personeel.
Spr. bood een prachtige lamp aan, als
bewijs van dankbaarheid en hoogachting.
Aan mevr. Monhemius werden bloemen
aangeboden.
Ontroerd dankte de heer Monhemius
voor de hartelijke woorden en prachtige
cadeaux, waarna de talrijke aanwezigen
gelegenheid hadden van hun hooggeach-
ten oud-chef afscheid te nemen.
BEGRAFENIS H. VAN DER LEE.
Gistermiddag is het stoffelijk overschot
van wijlen den heer H. van der Lee, oud
directeur van de Nutsspaarbank, op de
Algemeene Begraafplaats alhier, ter aarde
besteld.
Bij de begrafenis was aanwezig het
bestuur van de Nutsspaarbank, bestaande
uit de heeren Bok, Kastelijn, Dekker,
Lunshof en Jaring. Verder waren er een
aantal belangstellenden van corporaties
en lichamen, waarvan de heer van der
Lee lid was.
Een aantal kransen, w.o een van het
bestuur der Nutsspaarbank, dekten de
baar.
Door het ruwe weer werd het stoffelijk
overschot eerst in het wachtlokaal opge
baard, waar enkele sprekers het woord
konden voeren.
Het eerst sprak de heer Kastelijn, be
stuurslid van de Nutsspaarbank, en per
soonlijk vriend van den overledene.
Namens het bestuur van de Nuts
spaarbank, aldus spr., wil ik gaarne een
(Bewaar de Cassabons).
SPOORSTRAAT 104.
Telefoon 457.
enkel woord spreken bij de baar van
onzen overleden vriend van der Lee.
Meer dan 25 jaar heeft hij de belangen
van onze spaarbank behartigd op een
wijze die alleszins waardeering ver
diende en waarvoor het bestuur zeer
erkentelijk is, en ook allen die gedurende
zijn werkkring met hem in aanraking zijn
gekomen. En geen wonder, van der Lee
was niet alleen een goed ambtenaar, hij
was ook een goed mensch. Een ieder, waar
hij kon, stond hij met raad en daad ter
zijde.
Het is nu ruim vijf jaar geleden, dat
van der Lee zijn betrekking heeft neer
gelegd. Hij meende op zijn hoogen leef
tijd, dat de tijd was gekomen om heen te
gaan en daaraan waren ook wellicht niet
vreemd, de veranderde tijdsomstandig
heden en de veranderde werkwijze, die aan
onze instelling zou moeten plaats vinden.
Wij. zoowel als hij. hadden gehoopt, dat
hij nog verscheiden jaren zou mogen ge
nieten en dat die rust niet in alle opzichten
gekomen is, komt hoofdzakelijk door van
der Lee zelf. Zoo doordrongen was hij
van de spaarbank, dat het hem niet ge
makkelijk viel om die te vergeten. Meer
malen als ik hem sprak vroeg hij altijd
naar de spaarbank. Hij kon die niet in
alle deelen loslaten.
Straks gaan wij heen en laten onzen
vriend van der Lee hier achter. Maar wij
zijn overtuigd, dat wij een goed mensch
de laatste eer hebben bewezen en wij
weten zeker, dat zijn geest zal blijven
voortleven in de harten van allen, die hem
meer van nabij hebben gekend, en hem
daardoor hebben geëerd. Voor de familie
moge het een troost zijn. dat de over
ledene zoo'n hoogen leeftijd heeft mogen
bereiken.
Een ander vriend van den overledene,
de heer K. Metzelaar, trad toen naar
voren. Met bewogen stem nam deze af
scheid van zijn ouden vriend en dankte
hem voor alles wat hij tijdens zijn leven
voor hem had gedaan.
Hierna werd de kist ten grave gedra
gen, waar een familielid de aanwezigen
dankte voor de laatste eer aan den over
ledene bewezen.
KONINGINNEDAG.
De beide plaatselijke Oranjeverenigin
gen zijn druk bezig met de voorbereiding
van het programma voor 31 Augustus a.s.
Wij vermelden reeds, dat in de morgen
uren van dien feestdag een autotocht met
ouden van dagen zal worden gemaakt.
Vele oudjes gaven zich bij de heeren
Coltof en Biersteker reeds op, terwijl ook
een aantal automobilisten reeds toezeg
ging deed hun auto's dien ochtend be
schikbaar te stellen. Nog steeds worden
jaan beide adressen opgaven ingewacht.
Het middagprogramma vermeldt iets
bizonders voor onze gemeente: immers
heeft de Landelijke Rijvereeniging ,,Anna
Paulowna" zich bereid verklaard op
Koniginnedag hier ter plaatse demonstra
ties met paarden te geven, waarvan hef;
hoogtepunt wel zal worden de pushball-
wédstrijd, d.i. voetbal te paard. Onge
twijfeld zullen velen bij deze zeer interes
sante demonstraties willen aanwezig zijn.
De dag zal worden besloten met een
schitterend vuurwerk, hetwelk ditmaal zal
worden afgestoken op het strand te Huis
duinen tegenover het Badpaviljoen, welke
plaats werd gekozen, omdat juist daar
duizenden het schouwspel zullen kunnen
gadeslaan, terwijl tevens het vuurwerk
met op den achtergrond de Noordzee
beter tot zijn recht zal komen.
De programma's zullen binnenkort in
druk verschijnen en zullen tegen den prijs
van 10 cents op nader aan te geven
adressen verkrijgbaar zijn.
De kinderzang-uitvoering.
In een advertentie in dit nummer wordt
meegedeeld dat jongens en meisjes, die
nog mee willen doen aan de zanguitvoe
ring op Koninginneverjaardag, zich nog
op kunnen geven Dinsdagmiddag om 4
uur, in het gebouw van den R. K. Volks
bond.
LANTAARNPAAL GESNEUVELD.
Donderdagmiddag reed een auto van
de firma Postma, geladen met kisten, dooi
de Wilhelminastraat. In de verlengde
Wilhelminastraat reed de auto, die uit
moest wijken, tegen een lantaarnpaal, die
hier niet tegen bestand was. Tenminste
het glaswerk kwam met veel geraas naar
beneden en de lantaarnpaal boog beschei-
denlijk het hoofd een anderen kant uit,
of anders gezegd de lantaarn kwam in een
eenigszins scheeve richting te staan.
,1
WAARSCHUWING.
Vertegenwoordiger J. HOFSTRA
Polderweg 42 Telefoon no. 531
Kelder Hoofdgracht 77
D. VAN OOK, Telefoon no. 526
In verband met het feit, dat zich in den
I laatsten tijd herhaaldelijk personen ten
kantore der Kamer van Koophandel te
Alkmaar vervoegen, die een aanbieding
kregen van z.g.n. spaar- en voorschotban
ken, welke'credietverstrekkingen garan
deeren zonder borgen, en die dikwijls zelfs
haar adres niet noemen, geeft de Kamer
allen, die daarmede in relatie wenschen te
treden ernstig in overweging van deze
instellingen bij de Kamers van Koophan
del een afschrift uit het Handelsregister
te vragen en zich ervan te vergewissen,
dat de instelling hen inderdaad op rede
lijke voorwaarden zal kunnen helpen.
't Roode Kruis komt heden bij u,
Want het is haar speldjesdag,
't Middel is een leger dames,
't Einddoel is een groot bedrag.
Als u dus een speldverkoopster
Op u afgestevend ziet:
Loop niet weg, maar wacht dan even,
't Is niet erg, dus schrik maar niet,
't Kan u hoogst een geldstuk kosten,
(Zilver is wel 't allerbest)
Anders zal er niet gebeuren,
Grijp dus even in uw vest.
Want, nietwaar, u zult het eens zijn,
't Roode Kruis heeft het verdiend
Wat voor richting u mocht wezen,
't Roode Kruis is u een vriend,
En die vriend komt heden bij u,
Met een speldje voor uw jas,
Als uw dubbeltjes soms op zijn,
Kwartje komt ook goed van pas.
TH. J. V.
AANBESTEDING.
Door B. en W. werd Vrijdagmorgen
aanbesteed, het verbouwen van de Open
bare Lagere School no. 1, te Julianadorp,
Koegras (gem. Den Helder).
a. alle omschreven werken, met uitzon
dering van de glas- en verfwerken en
de lood- en zinkwerken:
b. de lood- en zinkwerken;
c. de glas- en verfwerken;
d. alle werken tezamen.
De navolgende biljetten waren inge
komen:
daartoe niet den stoot had gegeven. En
het is ook de natuurlijke ligging, die
oorzaak is. dat Den Helder visschers-
plaats zal blijven.
Wijzigen zich die omstandigheden en
zouden de geografische toestanden van
dien aard worden, dat uitoefening van het
bedrijf van uit Den Helder moeilijk en
bezwaarlijk werd, dan zouden alle kunst
matige hulpmiddelen het niet moge
lijk kunnen maken, dat Den Helder vis
schershaven zou blijven.
Dit geldt echter niet slechts voor Den
j /-• J- j 'z q Ty- ucl vcsuycii van ccu Visamiciij in Helder, maar is van toepassing op alle
Jan de Graaf Ju.ïanadorp j deze gemeente. De verkeersvoorwaarden andere plaatsen.
C Otten, Wormerveer, f veranderen volslagen. Harlingen krijgt We zouden dus verder over dit rap-
oorn, St. h aartensbrug, J -r drieërlei achterland: de drie Noordelijke port kunnen zwijgen, zoo het slechts hier-
Keesman Czn., Schagen, 27.672; Putsen, I provincies
In de bladen komt een uittreksel voor
van het rapport, dat door een commissie,
I ingesteld door de vereeniging tot bevor
dering van handel, scheepvaart en nijver
heid te Harlingen, is uitgebracht. Deze
had opdracht te onderzoeken de mogelijk
heid om in de gemeente Harlingen een
visscherijbedrijf te vestigen en op te
bouwen.
Haar conclusie is de volgende:
De toekomstige configuratie maakt
Voor perceel a.: 'Harlingen, zoowel uit economisch als uit
fa. R. K. Koppen Alkmaar, J geographjgch oogpunt, bijzonder geschikt
P. Hoornsman, Julianadorp, voor het vestigen van een visscherij in
.<n r. rv provincies, sommige gedeelten van om ging, dat Harlinqen zorqde voor
ïeuwe Niedorp, j 27.6.0, oes, en Duitschland en voorts de beide Hollan- eigen haven-outillage. Maar er wordt
I ->orl1 v'n f' V3o £tj' ijen|den' den Achterhoek en Utrecht, alsmede krachtig de hulp ingeroepen van het Rijk.
^fj28'5n°°! K Du.nlker, Den Helder.de njeuwe d Zuiderzee te maken Verondersteld dat de Staat oeld zon
28.500: v. Reewijk, Breezand, 29.762; ]ders
fa. Minneboo en Walboom, Den Helder,
29.900.
De concurreerende plaatsen komen ver-
Verondersteld. dat de Staat geld zou
voteeren voor. een visschershaven te Har
lingen, dan ligt het toch voor de hand,
houdingsgewijs ongunstiger te liggen. De1 dat het moeilijk zou zijn, dat ook nog
oor Perc®e a. en4?" 'Ontwikkelingskansen van Harlingen lijken gelden beschikbaar komen voor een
E. Vo .ers, te i i veisum j i beter dan die van Zoutkamp, Oostma- outillage eener visschershaven te Den
horn, Breezand, maar ook die van Den
Voor de massa:
fa^R K Koppen Alkmaar, 27.300.|He|jet Harlingen jn d„en den
tt r?n V U enerK 3 j steun der regeering ontvangt, zal het zich
IJsel, -31.000; D. Tuin. Breezand. in v,,™
31.900; D. Kaay, Leiden, 32.400.
Voor perceel c.:
.in de toekomst naast IJmuiden kunnen
ontwikkelen.
M. Groenendijk Bree'and, 1473; P. zeevisscherij hier ter stede van het hoog^
uit Ju.ianadorp j Peur-u i 13te belang moet worden geacht, en voort-
lianadorp 1690; P. de Kok, Den Hel- durend de volle aandacht moet hebben,
der, j lööü. t dient men hand aan hand daarmede in
Voor peicee b„ 1dnn c .den beginne de ontwikkeling van de
D. A. Lavell, Den Helder 1490; fa. V*dd,>L™SrWn nanwken
G. J. de Jong. id., 1541; fa. Th. van
Ten einde deze laatste, die na totstand-
Helder.
Het is daarom noodzakelijk, tot in den
treure te herhalen, wélke natuurlijke voor-
deelen onze haven biedt. Iedereen kent
die en toch is het vaak noodig, dat die
Hoewel de ontwikkeling van de Noord- voordeelen worden genoemd.
Een haven, op diepte gehouden door
den doortrekkenden stroom; ijsvrij, vlak
bij de vischgronden en steeds vanuit zee
bereikbaar door het diepe vaarwater, het
Schulpengat.
DEN HELDER
ZONDAG 23 AUGUSTUS 1931
Ned. Herv. Gem. (Nw. Kerk, Weststraat),
's Morgens 10.30 u„ Ds. H. A. Enklaar
Onderwerp>De strijd om het geloof»
(het boek Job).
Ned. Herv. Gem. (Westerkerk, WestpleinJ
Geen dienst
Geref. Kerk (Julianapark).
's Morgens 10 uur, Ds. A. J. Noorde
wier, v. Westerbork.
's Avonds 5.30 uur, Ds. F. Zantinge,
v. Hilversum.
Kerkdienst (Chr. Mil. Tehuis, Kanaal weg)
's Morgens 10 uur, Ds. F. Zantinge.
's Avonds 5.30 uur, Ds. A. J. Noorde
wier.
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 u.
de heer N. van der Kraats.
Chr Geref. Kerk (Steengracht).
's Morgens 10 uur en 's avonds 5 uur
Ds. D. Driessen, van Amsterdam.
Herst. Evang. Luth. Gem. (Weezenstr.)
's Morgens 10 uur, Ds. C. C. G. Vis
ser, van Rotterdam.
Doopsgez. Gem.
's Morgens 10 uur, Ds. P. J. Smidts.
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 uur, Ds. F. Visser,
van Den Burg (Texel).
Leger des Hells.
's Morgens 7 uur, Bidstond,
's Morgens 10 u. Heiligingsamenkomst
's Mid. 3.30 u., Openluchtsamenkomst
Julianapark
's Avonds 7.30 u., Openbare samenk.
Oud-Katholieke Kerk fLangestraat 76).
's Morgens 10 uur, Godsdienstoefe
ning met preek Past. Moleman
Kerk van Jezus Christus,
(Van de Heiligen der laatste dagen).
Jansendwarsstraat 8.
's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur
Samenkomsten.
HUISDUINEN.
Ned. Herv. Gem.
's Morgens 9 u., Ds E. R. Damsté.
beslist.
.af
Bijna zoo eentonig als in de geschifel
geep- en rogvisscherij en van alikruiken
en paling, en niet te vergeten garnalen-
visscherij.
Sprekende cijfers zullen kunnen demon-
streeren, dat de Waddenzeevisscherij een
belangrijk bedrag vertegenwoordigt op
het afslaglijstje,
voor Harlingen beter zijn dan die van
Den Helder.
Populair zouden we kunnen argumen
teeren: „nou breekt mijn klomp", en daar
mede zou dan precies zijn uitgedrukt de
kracht van de in het rapport aangehaalde
Voor de Noordzeevisscherij ligt Den
r-y r T Helder buitengewoon veel gunstiger dan
Leeuwen, wijnarecht, j )- Ten einde deze laatste, die na totstand- Harlingen. We denken aan het dicht-
®an' 0IL rfuu- j fiKv'o' koming van den dijk, tijdelijk zeker zal zitten van Stortemelk en den langen1
L"a'*7 0 0 t v ,ontstaan, met kans permanent te blijven/kronkelweg van Stortemelk naar Harlin-
1 f d Tmg Z°ete>aar hier te trekken, is de oprichting van gen.
10 A1 1 i i een vischafslag door de gemeente reeds i Ware het omqekeerd, nogmaals, niet
Omtrent de gunning zal nader worden 193, noodzakeIijk. jDen Helder zou de visscherij hebben,
Daarnaast verklare de gemeente zich doch Harlingen.
bereid krachtig te zullen, medewerken op- j De Waddenzeevisscherij! We weten
dat ook de benoodigde ruimte en inrich- hier ook zooiets van haring-, ansjovis-,
tingen. die, zal het bedrijf hier gevestigd
worden, noodig zijn, worden verkregen,
denis van Saidja en Adinda"word7'k&1 Er dicnt met behulP van het gemeente-
met de Noordzeevisscherij van de botters bestuiir een reclamecampagne voor xar-
in dezen zomer. - lingen op touw te worden gezet.
Nawelijks wordt een poging gewaagd Met betrokken overheidsinstanties moet
om den tocht naar zee te ondernemen om overleg worden gepleegd. MondeJng zou o y
te trachten een weekgeld te verdienen j ^an den betrokken minister het belang, Men geeft yQor HarJin n als achter-
of de wind steekt weer op en het duurtdat Harlingen voor de visscherij heeft, ]and gan de bejde Hollanden_ en t
niet lang of de visschers zijn genoodzaakt uiteengezet kunnen worden en steun wor- eyen eerder> dat de ontwjkkelingskansen
weer huiswaarts te keeren. .den gevraagd. Hij moet overtuigd worden, -- - a
Ook deze week was daj weer het geval. daE Harlingen aan de Waddenzee de
Scheen het Woensdag eindelijk wat hand- plaats is in het Noorden, waar zich met
zamer'te zullen worden het bleek van overheidssteun een visscherij kan ontwik-
korten duur te zijn. Enkele schuiten keer-1 kelen en geen andere plaats. De visschers
den reeds voor den nacht terug en de der Zuiderzee moeten naar Harlingen
anderen kwamen des nachts weer haven- j worden gewezen. Ook de provincie moet
waarts. overtuigd worden, dat er te Harlingen 9U
Geleqenheid tot visschen was er dus ,'cts kan gebeuren en niet te vergeten ook Zelfs zou Den Helder ten opzichte van
maar weinig geweest. Het spreekt vanzelf, Ide Kamer van Koophandel voor Fries- de Hollanden ongunstiger liggen
betrokkenen reikhalzend land.
We zouden hierop geen commentaar
leveren, ware het niet, dat wederom Den
Helder in het geding werd gebracht.
Het is verklaarbaar, dat een commissie,
die een zeker perspectief heeft te openen
VOO)- haar woonplaats, alle argumenten
bezigt, die maar eenigszins ten gunste van
dat doel kunnen zijn.
Toch is het zaak, dat nuchter de dingen
worden beschouwd.
Zooals we ook eerder reeds beweerden,
zou Den Helder geen visscherscentrum
het zal toch zaak zijn op onze qui-vive
te zijn.
j Iedere plaats heeft het recht voor zijn
belangen op te komen, en waar Den
Helder zooveel in het oog springende
voordeelen biedt in verband met het vis-
scherij-vraagstuk, mogen we niet onbe
sproken laten, hetgeen dit vraagstuk
raakt.
dat door de
wordt uitgezien naar betere weersomstan
digheden. Zoo slecht als het dezen zomer
is geweest, weet men zich haast niet te
herinneren.
De kotters, die langer zee kunnen hou
den dan de botters, weken ook voor het
steeds voortdurende slechte weer.
Jamer, want, met normale vangst
gelegenheid, zou vermoedelijk het be-
stuurresulaat nog niet zoo slecht zijn, om
dat er om den Noord en wat verder van
den wal, nog wel „visscherij" schijnt te
zijn.
dan
Harlingen? En die ontstane Zuiderzee
polders. We hebben nog slechts de Wie-
ringermeerpolder.
En meet nu maar eens uit, welke plaats
te dien opzichte het gunstigst ligt.
Het is niet aangenaam, steeds ge
dwongen te worden tot tegenargumen-
teeren, maar wanneer men meent Den
Helder in het geding te moeten brengen,
dan is het eisch, dat we althans de sterk
voor de hand liggende gunstige geogra
fische ligging van onze haven noemen.
We hebben ons niet ongerust te maken
zijn, zoo de natuurlijke ligging logisch over een onpartijdige beoordeeling, maar
Voorstel tot het verleenen van een
subsidie aan de V.V.V. „Helder's Belang".
Bij adi'es d-.d. 17 April 1931 verzoekt het
bestuur van de V.V.V, i,Helder's Belang"
aan den Raad die Vereeniging een jaar-
lij ksch subsidie van 500 uit de gemeen
tekas te v-erleenen.
Zooals uit het adres voorts blijkt, wil
het bestuur der vereeniging het gevraag
de subsidie besteden voor het maken van
d i e propaganda voor onze gemeente,
waartoe het tot dusverre, wegens gebrek
aan middelen de vereeniging heeft
slechts de beschikking over de opbrengst
van de contributies van haar leden, ten
bedrage van pi. m. 425 per jaar niet
is kunnen overgaan. Zoo ligt het, wanneer
althans zijn verzoek zal worden ingewil
ligd, onder meer in de bedoeling van het
bestuur om binnenkort een in het Duitsch
geschreven propagandaboekje uit te
geven.
Omtrent het onderwerpelijke verzoek
hebben B. en W. het advies ingewonnen
van de commissie van bijstand voor de
financiën. In deze commissie werd er bü
de behandeling van dat verzoek de aan
dacht op gevestigd, dat de propaganda
voor onze gemeente te veel gedecentrali
seerd wordt gevoerd. Op het oogenblik
bestaan er vier instellingen, te weten: de
(steen- en gruis vrij).
Tel. 235 en 479.
door
A. C. v. K.
Met de „HelderAlkmaar
Expresse" naar Breezand.
We hadden dan eindelijk het held
haftig besluit genomen, om, naar aanlei
ding van velerlei redenen, o.a. financieele,
journalistieke, e.a., een week te gaan
o enpellen. M'n ondervindingen in de
innen anden van Breezand waren legio.
houden" in^UuVh'et T\ ,tC
te laten van m'n alom®, onkundig
„der buitenste duisternis'".16"
Daar gaat-ie dan:
Toen we op dien onzaligen reqen-
achtigen morgen in den vroegtrein steqen
die om één minuut over half zeven (voor
fatsoenlijke menschen veel te vroeg!)
onze Heimat verlaat, had ik de laatste
overblijfselen van m'n „Zondag-centen"
ingewisseld voor een week-kaartje Bree
zand derde klas (we hadden derde geno
men gezien het feit. dat er geen vierde is),
en een pakje „Virginia" van een kwartje.1
Hn activa bevonden zich toen in zorg-
wekkenden toestand; een saldo van
0.195, zegge en schrijve, bleef mij over,
en daar moest ik nog 5 dagen mee rond
komen! Eén ding troostte mij: Vóór ons
lagen de oneindige woestenijen van Bree^
zand, en aangezien men daar winkels met
een lantaarntje zoeken moet, heeft geld
er weinig waarde. Gelukkig ook maar!
In de coupé, een doorloopend niet-rook,
niet-spuw, _en niet-aan de noodremtrek-
kend exemplaar, begroette ons reeds een
ondragelijke geur van Van Nelles Shagg
en Niemeijers „Ongesausde ondanks het
verbod „Verboden te rooken Enfin, in
vroegtreinen heb je de wonderbaarlijkste
ontmoetingen; zoo zat er op een goeien
dag ook eens iemand te dampen in een
„niet-rooker" toen de conducteur binnen
kwam, en de overtreder wilde verbalisee
ren. Maar wat zei de goochemerd: „ik
kennie lese, meneer, ik ben n anti-alle-
febeet." En dat hield hij stokstijf vol (dit
is geen bak, maar historisch).
Maar om terug te komen op ons eigen
apartement, het zag er blauw, dik-blauw
van de rook. In dat waas ontdekte ik, na
mij tusschen twee oertypen van kerels
neergeplant te hebben, drie categoriën
van medereizigers, zijnde slapers, niet-
slapers en rookers; de laatsten wonnen
et verreweg in aantal. M'n maag, die
door eén en ander, en ook in verband met fait, waarmede ieder
e vioege opstaan min of meer van
"u1) u9f.r,afkt.was' moest echter nog één
onheooelijkheid ondervinden. Een'klein
manneke, een soort Micky Mouse-type,
volgens Kees. m'n mede-lotgenoot, merkte
namelijk zeer onsmakelijk op. terwijl hij
een groot formaat B.Z.K.-pruim in orde
bracht, dat hij een smaak in z'n mond
had alsof hij „een rotte appel opge
geten had." Toen heb ik m'n arm
hoofd maar buiten het raampje gehangen
Gelukkig donderde onze „Expresse" er
met 5-km-vaart vandoor, alle „maximum
60 km"-borden tartend, en bracht ons
spoedig in 't gezicht van de verlaten vlak
ten van Koegras en Breezand, plaatsen,
waarvan de mare rondging, dat je er met
bollenpellen 50 piek in de week kon ver
dienen; 50 piek!!
Zonder ongelukken bereikten we na 17
minuten de plaats onzer bestemming,
Breezand!
opmerkte, „de slaapluisies je nog in je
gaatjes zittel"
Gelukkig komt aan de meeste dingen
een eind, en zoo ook aan den „sintelloop
Toen bevonden we ons direct op een
kruispunt van velerlei wegen. Kees had
een Sleeswijk-zakatlas meegebracht, da-
teerende uit de grijze oudheid, en waar
men blijkbaar geen rekening mee had ge
houden, dat er touristen zijn, die ook
Breezand op hun programma zetten. On
gelukkigerwijze heeten alle wegen daar
Meerweg, Stoomweg of Balgweg, iets
We zoeken werk. maar vinden wat ïe gemakkelijk in de war brengt en
ook wij de fatale gevolgen
waarvan ook wij
ondervonden. We hadden ons met fris
sche energie tenminste naar een ons ge
recommandeerde boer begeven, toen we
plotseling met schrik bemerkten, dat de
weg doodliep en er geen boerderij meer te
bekennen was. In heel Breezand staat ge
loof ik één bord van de K.N.A.C., dat
vormt de geheele verkeers-luxe. Dus vroe
gen we een man, die bezig was het stof
van de wegen te schrapen, wat de kortste
weg naar boer Teunisse was. Hier kre
gen we weer met nieuwe moeilijkheden
te kampen, en wel vanwege de taal. Bree-
zands is, volgens hen die het spreken,
geen dialect, ook geen boers, maar een
aparte taal. Nu, wat mij betreft, ik geloof
t graag; heel omslachtig lag de eerzame
dorpeling ons uit, dat we eerst links
gen! We bedankten de gids natuurlijk
recht hartelijk en hielden vervolgens
krijgsraad. Dat ging niet aan. lederen
dag twee uur spazieren alvoor je bij de
halte was. Dat vertikken we. We zouden
het anders aanpakken, en maar bij den
eersten den besten bollenboer vragen of
hij nog goede werkkrachten kon gebrui
ken. Dit voorstel werd bij acclamatie aan
genomen
't niet.
Van het station Breezand wil ik geen
kwaad vertellen. Trouwens er is über
haupt geen station, tenzij u één huis plus
een wortelentuintje, die eerenaam wilt
geven. Maar één klacht drukt me zwaar
op 't hart, en wel deze. Als je na een
soort salto-mortale Moeder Aarde zonder
ongelukken bereikt hebt (de afstand
coupégrond bedraagt zoo om en nabij
meestal 3/4 meter, dan sta je niet op as-
welopgevoed sta
tionnetje geplaveid is, maar verzink je
meteen tot over je enkels in t kolengruis
en de sintels. En waren die sintels dan
nog maar fatsoenlijk fijngeklopt! Maar
dat moet je net gelooven. Ik heb ze, zon
der overdrijving, gezien met een door
snee van minstens twee decimeter. En moesten, dan rechts, en dan weer links,
daar moet je dan over loopen, als, gelijk Als we dan nog een half uur rechtuit ge-,
een gediplomeerd bollenpeller eens terecht gaan waren, moesten we nog maar 's vra- ties zeer geleden, was zelfs tot het nul-
We loopen ons blaren en ver
dagen In een kippenren.
Om de beurt zouden we 't woord doen.
Bij den eersten schuur gekomen, die we
zagen, liepen we nogal brutaal het hek
binnen en vroegen aan een daar rond
scharrelend joggie of ie 't zoontje van
den baas was. Direct stak de spruit z'n
vinger in z'n moncTen zweeg in alle talen.
Met geen stok was het kind te bewegen
om inlichtingen te verschaffen. Dat was
lastig! Piet probeerde het met een cent,
maar voor we wisten wat 'r gebeurde,
zette het mormeltje een keel op als werd
het vermoord. Kees, de hatelijke, wist
toen plotseling de oplossing: het kind
had natuurlijk nog nooit andere menschen
gezien... Dat zal het wel geweest zijn...
Vervolgens kuierden we naar zeven
andere bollenschuren. Vijf eigenaars er
van „hadde d'r al genog", en de andere
twee „zouë d'r welderis over slaope
Geen bar gunstig resultaat alzoo.
Onze energie had door al deze decep-
punt gedaald, en we begonnen al plannen
te maken de heele pellerij maar op te ge
geven, toen we een ras-echten Breezan-
deriaan tegenkwamen, die nog een boer
wist, welke „pelders" noodig had. Meer
dood dan levend bereikten we boer Teu-
nis; de laatste zag er niet bepaald in
nemend uit met z'n bebloed gelaat. Hij
had echter geen misdaad begaan, maar
zich met een bot Gilette-mesje zoo toege
takeld. Of nu Kees. die zooiets gefluis
terd had over baardapen, de boel verpeu-
terd had, weet ik niet. 't Resultaat was,
dat Teunis ons niet gebruiken kon. „Hie
ha nie nódig, want ie deeët zellef."
Piet wilde van pure razernij den boel
in brand steken, en slechts met veel moeite
konden we hem dit goddelooze voornemen
uit z'n verhit brein praten. Maar we wa
ren toch stuk voor stuk woedend. M n
voeten waren één blaar en al. en brandden
alsof ze met vitriool besproeid waren.
We besloten op eerewoord nog één
boer te polsen en de boel dan op te geven,
We arriveerden al kankerend en kette
rend bij baas Grimmers, een naam in-
tusschen. die niet veel vertrouwen inboe
zemde. Om kort te gaan. we beleefden
't eerste heugelijke feit van den dag. Hij
kon ons gebruiken. Maar: „we moste in
de kipperen!"
Dat kon ons op dat oogenblik minder
bommen.
(Wordt vervolgd).
