Koopt bij
IET VRBCHTELOOS1FFER
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Buitenlandsch overzicht
Nr. 7013. EERSTE BLAD
DONDERDAG 10 SEPTEMBER 1931.
59ste JAARGANG
Engeland's zorgen. - De toestand in Duitschland.
De Volkenbond in vergadering bijeen.
BINNENLAND.
IDRAISWAvANVALKEnBURQ'S--
••(LEVER
TT- LEEUWARDEN-
Het wegenvraagstuk en de
ontwikkeling van het
Nederlandsche wegennet.
FEUILLETON
URANT
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbet.: Heléersche Courant f 1.50; voor
Koegras, Anna Paulowna, Breezand, Wieringenen Texel! 1.65; binnen
land 1 2.—, Nederl. Oost- en West-Indië per zeepost f 2.10, idem per
mail en overige landen f 3.20. Zondagsblad resp. f 0.50 f 0.70, f 0.70,
f 1.—. Modeblad resp. f 0.95, f 1.25, f 1.25, f 1.35. Losse nos. 4 ct.; fr.p.p.6ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag.
Redacteur: P. C. DE BOER.
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DE BOER Ja.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
ADVERTENTIEN:
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction
tekst) dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur)
van 1 t/m. 3 regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres
Bureau v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Bewijsno. 4 ct.
De conferentie tussehen Britten en In
diërs, bekend onder den naam van Ron-
de-Tafel-conferentie, is deze week ge
opend. In een heel wat minder geani
meerde sfeeren dan op den 12den Nov.
-vin het vorige jaar, zooals de Chroni
queur van „De lel." schrijft. Zij is in be
perkter kader, maar vormt toch een ver
volg op de conferentie van verleden jaar.
Engeland heeft thans evenwel nijpender
zorgen, die haar volle aandacht vragen.
Destijds, op die eerste conferentie
werd de Labour-regeering het eens met
de Indiërs over een regeling, waarby ln-
dië een federatie zou worden, die haai
eigen aangelegenheden voor een gi'oot
deel zou mogen ordenen. Nu is Gandhi
persoonlijk naar Engeland gekomen, en,
daar hij zich in een waas van geheimzin
zal bestrijden. De tegenwoordige regee
ring, aldus Henderson, is geen natio-
nale'regeering, want de arbeiüers hebben
er geen vertegenwoordigers in. De arbei
derspartij nu zal deze regeering bestrij
den op den zakelijken grond, dat zij het
finantieele probleem bij het verkeerde
eind aanpakt. Niet het volk en nog min
der de breede massa der werkeloozen moe
ten offers brengen, maar zij, die van de
gunstige conjunctuur na den oorlog heb
ben geprofiteerd, n.1. de rijken. Winston
Churchill, die na Henderson sprak, pleitte
voor een spoedige algemeene verkiezing,
en voor protectionistische maatregelen;
Maxton, van de uiterste linkerzijde, voor
spelde de „panne" (ineenstorting) van het
huidige economische stelsel binnen enke
le weken en verklaarde, dat MacDonald
niet te wanhopen. Er is nog een heele ontwikkeling der wereld een levensvoor
reeks van middelen om zelfs aanzienlijke j waarde voor het menschelijke geslacht is
vorderingen het hoofd te bieden. geworden".
Steun in natura, zooals is voorgesteld, j Een voorstel van Lord Cecil tot onder-
wenseht de minister niet; men moet trach- .steuning van de door de overstroomings-
ten met een elastisch stelsel den winter ramp in China getroffenen werd door den
door te komen, waaronder de minister Volkenbond aangenomen. De gedelegeer-
ook rekent het plan om een deel der wer- de van China, dr. Sze, dankte voor dezen
keloozen door kolonisatie nabij de grootesteun,
steden voorloopig werk te verschaffen.
Dit plan is thans uitgewerkt en door de
Pruisische regeering bereids gunstig ont
vangen. Men wil er onmiddellijk mee be
ginnen. De voorbereidingen nemen even
wel geruimen tijd in beslag, maar in de
lente van 1932 hoopt men 100.000 werke
loozen met hun gezinnen een plaats op
het platteland te kunnen geven.
DE TOESTAND IN SPANJE.
van
nigheid heeft gehuld of liever men de leider was van de internationale reac-
heeft hem daar in gehuld verdiept tie. Baldwin, de conservatief, prees Mac
men zich in gissingen over de houding,1 Donald, die den moed had den toestand
die hij zal aannemen. Men verwacht, datonder de oogen te zien zooals die in wer-
hij een mandaat van de Indische Congres- j kelijkheid was en voor de geheele wereld
Party heeft meegekregen, dat heel wat een uiteenzetting te geven zonder iets te
verdergaande eischen inhoudt dan waar
mede de andere Indiërs destijds genoe
gen namen. Dan is er nog deze moeilijk
heid, dat een overeenkomst tussehen
Hindoe's en Mohammedanen, die het
werk der conferentie zou vergemakkely
verhullen of te verbloemen. De taak der
regeering zou misschien moeilijker wor
den door de juist aangekondigde opposi
tie der arbeidersparty, maar de conser
vatieven zouden hun plicht op dit oogen-
blik beter verstaan en de regeering met
ken, is uitgebleven. En ook zijn de Indi- volle overgave in haar heldhaftige taak
sche vorsten het nogal oneens onder el-steunen.
kander omtrent het al of niet accoord
gaan met een federatie. Tenslotte de
veranderde regeering in Engeland zelf.
Die zorgen van Engeland, waarvan in
het bovenstaande sprake is, betreffen,
men weet het, de handhaving van het
pond sterling, m.a.w. te zorgen, dat het
pond dezelfde waarde blijft behouden.
Het Engelsche Lagerhuis is er in een
speciale zitting voor byeengekomen,
Een door de regeering ingediende motie
om een commissie in te stellen voor de
financiën, welke motie tevens bedoeld
was ais motie van vertrouwen in de nieu
we nationale regeering, werd met 309
tegen 250 stemmen aangenomen.
Ook het Hoogerhuis is tezelfdertijd by
eengekomen. Lord Reading drukte er
zyn leedwezen over uit, dat de arbeiders-
regeering niet den moed heeft gehad den
toestand onder de oogen te zien; hij ge
loofde, dat het land de moeilijkheden zou
overwinnen en zich rond de regeering zal
M:icDonald zette daarin den toestand van sckaren. Nog tal van andere sprekers
het oogenbhk uiteen; tal van oorzaken voerden het woord
zyn er voor te vinden, die grondig dienen
te worden onderzocht. Engeland heeft
zichzelf zware lasten opgelegd door zyn
eerlijkheid en edelmoedigheid in het be
talen van zijn schulden en het helpen van
andere landen. Partijpolitiek kan thanswerd iater nog vergroot met een groot
met meer baten, en slechts een nationaal QQ„+„i vrix
Terwijl het debat in het Lagerhuis gaan
de was, verzamelde zich een groote menig
te voor het parlementsgebouw, dat nog
steeds (vanwege de lichtweek) door
schijnwerpers verlicht was. De menigte
kabinet kan de taak volbrengen, die de
omstandigheden eischen en die zeer een
voudig is, n.1. de financiën opnieuw op
een gezonde basis brengen, zoodat ook
het buitenland weer overtuigd zal zyn,
dat de positie van het pond sterling on
aantastbaar was gebleven. De premier
vroeg hierbij den steun van het Huis.
De voorstellen en bezuinigingen, die
de kanselier van de Schatkist Donderdag
nader zal uiteenzetten, waren ernstig en
diep ingrijpend, maar het volk moest we
ten en begrijpen, dat de offers die ge
vraagd werden, niet te vergelijken zou
den zyn met de offers, die het zou moeten
brengen als een periode van deflatie zou
aanbreken, die alles zou verwoesten wat
geslachten hadden opgebouwd.
De premier ontkende voorts met na
druk, dat de crisis teweeg was gebracht
door de groote financiers, die de politiek
van het land zouden wenschen te leiden
in een door hen voorgestane richting.
De regeering doet een beroep op alle
kringen van de bevolking om welgemoed
met de regeering den harden en doorni-
gen weg te gaan, waarop 's lands^veilig
heid, eer en welzijn te vinden zyn. De
last, dien zij van elk vraagt voor het
nationale offer zal niet ongelijk zijn.
Reeds is de koning zijn volk met zijn
koninklijk voorbeeld voorgegaan. De
aantal betoogende werkloozen, die de
Roode Vlag zongen. De politie zag zich
genoopt de betoogers uiteen te jagen en
ontruimde ten slotte het heele paleis voor
het parlementsgebouw.
In Bristol, waar thans de vakvereeni-
gingen bijeenkomen, heeft men een re
solutie aangenomen, waarin ter bestry-
ding der werkeloosheid aangeraden wordt
gedurende den crisistijd de werkweek van
van 5
Optimistische verklaring
den Spaanschen gezant.
De Spaansche gezant te Washington,
Salvador de Mandariaga, heeft aan een
Dat klinkt nu wel bemoedigend, maa correspondent van de Excelsior een opti-
voor den komenden winter althans heb- mistisehe verklaring gegeven over den
ben de werkeloozen bitter weinig aan dit toestand in Spanje
plan. Ook in Duitschland is het leger der De gezant zeide '0 m>> dat hij; ondanks
werkeloozen toegenomen, in het tyc v de onlusten te Barcelona en Madrid, de
van 16 tot 31 Aug met 91.000 In de eerste toekomat met vertrouwen tegemoet ziet.
nrwyan Au?us wa.? ^ie toename jje onjusten zyn voornamelijk het gevolg
114.000, er is dus een vry sterke achter-j yan het feit) dat by de amnestie onge_
uitgang waar te nemen. Maar het tota e veer vierhonderd anarchisten en syndica-
aantal werkeloozen bedroeg eind Augui-1 ijsten }n vrijheid zyn gesteld, die thans
tus 4.195.000, dus tweemaal zooveel als meen haard yan onrust vormen> De agita_
Engeland. Arm Duitschland! Dat de "tie beperkt zich evenwel tot de steden en
standen daar onrustig zyn, is waarlyk heeft aanhang in de provincie,
geen wonder! -
De Volkenbondsvergadering te Genève
is geopend en onze minister Beelaerts
van Blokland heeft daar een rede gehou
den, waarnaar met belangstelling is ge
luisterd. Maar ook hy wist geen redmid
del aan de hand te doen, dat onmiddellijke
De gezant verklaarde verder, dat de
agrarische hervormingen van groote be-
teekenis zullen zyn en de republiek in de
I provincies Estramadua, Toledo, Andalu-
sië en Giuad-Real 300 millioen peseta
meer inkomsten zullen verschaffen.
De zelfstandigheidsbeweging achtte de
gezant voornamelyk het gevolg van het
uitkomst uit den nood moest brengen en j dat dg verbindingen tussehen de pro-
hy moest er zich in zyn rede dan ook toe j vincie en de hoofdstad tot' dusver zoo
bepalen tegen verlammend pessimisme tes]ecbt waren
waarschuwen en aan te sporen tot een
versterkten geest van wederzydsch ver
trouwen. De crisis, aldus de minister, is
hoofdzakelijk van psychologischen aard.
Ook vorige eeuwen hebben zulke crisis
sen gekend en ze overwonnen.
Ten slotte besprak minister Beelaerts
van Blokland de aanstaande ontwape
ningsconferentie als een factor, die veel
tot de oplossing der tegenwoordige oeco-
nomische en financieele moeilijkheden
kan bijdragen, niet slechts door mogelijk
belangrijke bezuinigingen op de uitgaven,
doch vooral ook als middel tot ontwikke
ling van het wederzydsche vertrouwen.
De volkeren, teleurgesteld door den lang-
zamen vooruitgang, richten meer dan ooit
hun blik op deze eerste ontwapenings
conferentie. Zij vragen ons eindelijk tot genomen om gedurende vyf op elkander
handelen over te gaan en wel zonder nieu- j volgende jaren, de bewapening elk jaar
we vertraging. Onze minister wees hierjmet 5 pck' te verminderen, waardoor na
op het groote succes van de petitie van de afloop dezer vyf jaar de bewapening van
Nederlandsche Dagbladpers. De petitie Amerika met 25 pet. zou zijn verminderd.
Voor de stabilisatie van de peseta be
staan de beste vooruitzichten, daar thans
geen staat betere gouddekking heeft dan
Spanje.
DE AMERIKAANSCHE
ONTWAPENINGSVOORSTELLEN.
In regeeringskringen houdt men zich
druk bezig met de algemeene ontwape
ningsconferentie, welke in het aanstaan
de voorjaar bijeenkomt.
Iri officieele kringen verklaart men,
dat de Amerikaansche voorstellen tot1
vermindering der bewapening tamelijk
vérstrekkend zullen zijn.
Er wordt o.a. een plan in overweging
vreest. De regeering heeft voorbereidin
gen getroffen om het grootste deel der
werkloozen in concentratiekampen onder
te brengen om hen voor de communisti
sche propaganda te beschermen.
Alle door de muiters gevangen genomen
officieren zyn in vrijheid gesteld.
Uit Santiago de Chili wordt gemeld, dat
er een conferentie tussehen de regeering
en de leiders van den opstand zal wor
den gehouden. Het is waarschijnlijk dat
in deze canferentle het lot der rebellen
zal worden bepaald.
Het verluidt dat de regeering alle lei
ders van den opstand voor den krijgsraad
zal brengen.
HONGARIJE VRAAGT STEUN AAN
DEN VOLKENBOND.
In verband met den ernstigen economi-
schen toestand heeft de Hongaarsche mi
nister van buitenlandsche zaken dr. Wal-
ko besloten zich om hulp tot den Volken
bond te wenden, evenwel niet in den
vorm van een leening. Het voorstel van
Hongarije is, dat de Volkenbond den eco-
nomischen toestand in Hongarije zal laten
onderzoeken en daarna een beslissing
nemen over de wijze, waarop Hongarye
het best kan worden geholpen.
Het verluidt te Boedapest, dat het voor
stel van dr. Walko in Volkenbondskrin
gen zeer gunstig wordt ontvangen.
voor de internationale ontwapening, die
ten doel had de ontwapeningsconferentie
er van te overtuigen, dat de wereld resul
taten van deze conferentie verwacht, is
door bijna 21/2 millioen Nederlanders
boven de achttien jaar onderteekend. Dit
is meer dan de helft van de volwassen be-
DE REVOLUTIE IN CHILI.
Het einde van den opstand.
Volgens een Havas-beriehtouit Santiago
di Chili heeft ook de bemanning van het
40 uur in te voeren of een week van 0 volking van het koninkrijk in Europa. Ditlinie-schip „Almirante Latorre", dat het
'u JTf^a H?" resultaat is opmerkelijk, doch minister vlagegschip der opstandelingen was, zich
overgegeven, zoodat de opstand als ge-
weduwe'heeft haar penningske geofferd. den zomer houvast biedt, moet men tot de
De werkloozen zelf hebben geschreven, opvatting komen, dat het Duitsche be-
dat zij mee de lasten willen dragen. drijfsleven een verrassende weerstands-
Een vol uur heeft MacDonald gespro-1 kracht heeft getoond. Maar zelfs als het
tegen de verlaging der uitkeeringen enz. Beelaerts verklaarde er van verzekerd te
Het aantal werkeloozen m Engeland is z„ da^ men jn andere landen soortge-
j11 a/Se'00Pen wee^ "ie^ iyke resultaten zou verkrijgen,
dan ..8.437 toegenomen. Het bedraagt Minister Beelaerts van Blokland be
thans 2.762.219, dat is 701.<75 meer dan gj00^ zjjn rede met de volgende woorden:
een jaar geleden. sf;em) dje zick jn alle landen doet
hooren, is een stem, die meer dan alleen
Tot zoover wat Engeland betreft. Ook vrede eischt; die stem verheft zich voor
in Duitschland zucht en steunt men on- het behoud van onze beschaving, voor het
der den druk der omstandigheden, wij behoud van de hoogste, materieele en
hebben dat reeds meegedeeld. De Ryks- geestelijke goederen der menschheid. Die
minister van arbeid, Stegerwald, heeft stem zal niet verstikt worden en geen
thans aan een verslaggever der Vössischeonzer zal zich aan de samenwerking kun-
Zeitung mededeelingen gedaan omtrent nen onttrekken, die bij de tegenwoordige
de bestrijding der werkeloosheid. Hy
waarschuwde tegen overdreven pessimis
me. De getallen, die af en toe worden ge
noemd omtrent het aantal werkeloozen,
zijn volkomen willekeurig.
Voor zoover de gang van zaken van
ken en na hem kwam de leider van de
oppositie, Henderson, die uiteenzette
aantal werkloozen in den komenden win
ter aanzienlijk grooter zou worden dan
waarom de arbeidersparty de regeering den vorigen winter, behoefde men nog
eindigd kan worden beschouwd.
De „Times" publiceert aanvullende be
richten over den opstand der matrozen
in Chili. Volgens deze berichten wilde de
meerderheid der matrozen zich niet bij
den opstand aansluiten, doch zij werden
door de radicale agitators aan boord' van
de „Almirante Latorre" daartoe gedwon
gen.
Aan het luchtbombardement op de mui
tende vloot hebben tachtig vliegtuigen
deelgenomen. Een duikboot werd tot zin
ken gebracht en twee torpedojagers wer
den buiten gevecht gesteld. Verscheidene
kruisers kregen eveneens treffers. De
strijd had zoo dicht nabij de kust plaats,
dat de inwoners van Coquimbo het ver
loop van den strijd van den oever af kon
den volgen. Het grootste gedeelte der
vloot, dat zich weer in handen der regee
ring bevindt, is reeds te Valparaiso bin
nengekomen.
Het bestuur der spoorwegen is door de
regeering overgenomen. De stations wor
den door militairen bewaakt, daar men
het uitbreken van een algemeene staking
Uiteenzetting van den minister
van waterstaat.
In een van de vertrekken van zijn de
partement heeft mr. P. J. Reymer, de
Minister van Waterstaat, voor een aantal
vertegenwoordigers van binnen- en bui
tenlandsche bladen een uiteenzetting ge
geven omtrent den stand van het wegen-
vraagstuk in Nederland en de maatrege
len, welke tot verbetering van het wegen
net reeds genomen zyn of nog op het pro
gramma staan, alsmede omtrent een aantal
punten, die met een en ander verband
houden.
Minister Reymer begon met er aan te
herineeren, dat minister Lely reeds tij- j
dens den oorlog een eerste systematisch
verbeteringsplan heeft ontworpen, dat j
echter tengevolge van de buitengewone
omstandigheden is blijven liggen.
De wegenbelastingwet.
dien een aantal verbindingen, waaraan
reeds toen de behoefte werd gevoeld. Bo
vendien werden er de bruggen over de
groote rivieren op vermeld.
In ronde getallen kan men zeggen, dat
er 1900 km bestaande rijksweg op voor
kwam en 1000 km weg, die öf bij anderen
in onderhoud was öf nieuw aangelegd
moest worden.
Reeds bii de eerste besprekingen over
de uitvoering van het rijkswegenplan was
men er zich van bewust, dat de uitvoering
ervan een werk van tenminste 25 jaren
zou zijn, indien men althans niet te groote
sommen ten behoeve van de wegenverbe
tering zou willen leenen.
De zeer globale begrooting immers, die
van het plan was opgemaakt, deed zien,
dat met de uitvoering van dit wegenplan
omstreeks 300 millioen gulden gemoeid
zou zün.
De voorganger van dezen minister heeft,
teneinde de systematische uitvoering te
bevorderen, een 5-jarig werkplan doen
samenstellen, dat weliswaar geen afgeslo
ten geheel zou vormen, maar de meest
urgente werken in zich zou vereenigen.
Het nieuwe plan.
Zoo is t.hans een nieuw rijkswegenplan
gemaakt, dat zich in verschillende opzich
ten van het plan van 1927 onderscheidt.
In de eerste plaats zyn een aantal ver
bindingen op het rijkswegenplan opgeno
men, waardoor de lengte met 400 km is
uitgebreid. Hiervan noemen we, in het
Noorden beginnend: o. a. den hoofdweg
door den Wieringermeerpolder; den weg
over den afsluitdijk van de Zuiderzee en
verder van de Friesche kust af over Sneek
naar Heerenveen.
De kosten van het wegenplan, zooals het
thans is vastgesteld, zyn geraamd op 435
millioen gulden. Het is wenschelyk dit
plan in een termijn van ongeveer vijfen
twintig jaren uit te voeren. Dat is wel on
geveer mogelijk, indien wegenbelasting
en rijwielbelasting blijven toenemen in de
mate als thans verwacht wordt. Het finan
cieele werkplan voor die vijfentwintig ja
ren moet dan eventueel zoodanig worden
opgezet, dat telkenjare niet meer wordt
besteed dan uit de inkomsten van het we
genfonds kan worden bestreden, zoodat
geen voorschotten aan het fonds behoeven
te worden verstrekt, waarvan de rentelast
de uitgaven ten slotte te veel zou gaan
bezwaren.
De weg over den afsluitdijk van de Zui
derzee zal, naar het plan is, zoo spoedig
die diifc gereed is, voltooid worden.
Voor de uitvoering van deze werken is
de Rijkswaterstaat voldoende geoutilleerd.
De verbetering der bestaande wegen als
mede de aanleg van verschillende nieuwe
wegen is aan de gewone waterstaatsdirec
ties opgedragen.
Eerst toen na den oorlog de toestand
weer normaal was geworden en in het bij
zonder toen in het laatst van 1926 de We
genbelastingwet was aangenomen, is de
verbetering van de wegen met kracht ter
hand genomen. De Wegenbelastingwet
verschafte de middelen daarvoor. Boven
dien werd de opbrengst van de rywielbe
lasting, die als een crisis-belasting was
ingevoerd, ten bate van de verbetering der
wegen beschikbaar gesteld.
Het eerste rijkswegenplan werd in Juni
1927 vastgesteld, de provinciale wegen-
plamnen werden in den loop van 1927 of
het begin van 1928 goedgekeurd.
Het eerste Rijkswegenplan.
In bet eerste rijkswegenplan, dat van
betrekkelijk eenvoudipen aard was, waren
opgenomen de meeste wegen, die reeds by
het Rijk in onderhoud waren en boven-
De aanleg zooveel mogelijk
Nederlandsch werk.
De wegen worden, zoowel de fundeering
als de verharding, door Nederlandsche
aannemers uitgevoerd; dit is ook het geval
bij bruggenbouw; niet slechts de onder
bouw wordt door Nederlandsche aanne
mers gelegd, maar ook de bovenbouw kan
in afwijking met de verwachting, die en
kele jaren geleden wellicht nog by velen
bestond, door Nederlandsche fabrieken
worden geconstrueerd. De arbeid, dien de
bruggenbouw vordert, zal wellicht voor
een aantal fabrieken de mogelijkheid
openen hun geoefend personeel in dienst
te houden en daardoor na de crisisjaren
aan de mededinging op internationaal ter
rein te blijven deelnemen.
Naar aanleiding van deze uiteenzettin
gen werden verschillende vragen gesteld
en door den minister beantwoord.
E«n verhaal uit een Nabij Verleden.
Naar het Deensch van
CARL MUUSMANN.
(Nadruk verboden).
10)
ln'ds^htzali1 <WöS e- 6011 tastbare stilte
voort: *lng Bruhn' rustiger,
„Wat ik vanmiddag uit uw mond ge
hoord heb, is met geschikt my gerust t
stellen. In uw begrypelyken ijver, klaar
heid te versohaffen over de oorzaak van
een aantal branden, waarbii voor een deel
misschien werkelijk misdrijf in het spel
is, is het u volmaakt onverschillig of u
een onschuldige aan laster en opspraak
prijsgeeft. En al kan het slachtoffer zich
ook van iedere verdenking schoonwas-
schen, kost de opwinding hem toch een
stuk van zyn leven. Omdat ik zóó over de
zaak denk. Edelachtbare, kreeg ik dat
bang voorgevoel, toen de oproeping my
werd overhandigd."
De rechter keek Bruhn een paar secon
den strak aan. De ritmeester sloeg de
©ogen niet neer, maar doorstond Thing-
sted's blik kalm met opgeheven hoofd.
Het duurde even eer de rechter de ge
dachten, die Bruhn's verweer deden op
komen, onder woorden bracht.
„U spreekt werkelijk niet slecht, rit
meester", verklaarde 'hij met lichten spot,
„ik zou byna gelooven, dat u die mooie
redevoering op uw lange wandeling van
gisterenavond uit het hoofd hebt geleerd
of in ieder geval voorbereid!"
„En als dat zoo is: ieder mensch is van
nature zijn eigen verdediger!"
„Maar uw welsprekendheid is zóó ver
bijsterend, dat ze onvoorwaardelijk wan
trouwen moet wekken en is daarom meer
in uw nadeel dan in uw voordeel!"
„Ik ben geen rechter en kan dat niet
beoordeelen. Ik weet alleen dat de onbe
vlekte naam van mijn familie op het spel
staat en dat ik ieder geoorloofd middel zal
aangrijpen om dien naam te beschermen
en te verdedigen."
Dr. Thingsted keek den spreker eenigs-
zins onzeker aan. Een diep rood had zich
over Bruhn's gezicht verspreid en in zijn
oogen fonkelde een felle, ontembare wils-
Ondanks zijn lange ervaring met
u-Vtif-' verdachten, wist de rechter niet
e!" van denken moest. Speelde deze
f, ".i"^!1 komedie of was het werkelijk
'ring?' V3n Cen nobele verontwaardi-
Maar dat hii aan deze laatste mogelijk
heid ze.fs maar dacht, wilde hii onder
geen voorwaarde laten blijken en hii ging
voort, op den ironiscben toon van zoo
even:
„U wordt bepaald poëtisch!"
Hij achtte het oogenblik gekomen om
aan dit vruchtelooze debat een einde te
maken om zakelijk op de verschillende
détails van den brand op „Seehof" en wat
daarmee samenhing in te gaan. Tot nu toe
had hij Bruhn nog niet op een leugen
kunnen betrappen en dat sprak in zyn
voordeel. Maar de rechter had toch goede
hoon, dat de ritmeester in de val zou loo-
pen, die hii voor hem ging opzetten.
Hy gaf Bruhn met een handgebaar te
kennen, dat hy weer moest gaan zitten.
Daarop bladerde hij opnieuw in het dos
sier, waarmee een paar minuten gemoeid
waren.
„Ik zie uit de stukken", zei Thingsted
eindelijk, „dat u toen de brand uitbrak,
niet thuis was".
„Ik was ruim drie uur tevoren naar de
stad gereden".
„Om een brief op de post te brengen?
„Ja. Er was haast hii en bovendien
maakt men als buitenman gaarne gebruik
van een gelegenheid om een flink eind
paard te rijden. Ik voelde me in dien tijd
niet heelemaal goed in orde, en omdat de
brief in ieder geval nog vóór den volgen
den morgen naar de stad moest, ried mijn
vrouw my, hem zelf te brengen. Ze dacht,
dat de lichaamsbeweging en de frissche
avondlucht mii goed zouden doen en dat
deed het ook. Ik hen met een omweg naar
dei stad gereden, vandaar dat ik zoolang
van huis was."
„Aan wien was die brief gericht?"
„Aan den Kopenhaagschen agent van
de Machinefabriek Wood en Co."
„Waarover handelde de brief?"
„Over den koop van een maaimachine!"
„Over niets anders?"
„Neen."
„Goed", zei de rechter, „neemt u mij
niet kwalijk, maar tot mijn spijt moet ik
u een paar uur hier houden^ ritmeester.
Ik zal u een wachtkamer laten aanwyzen.
Als u een of anderen wenseh hebt, zegt u
het maar."
By de deur bleef Bruhn een oogenblik
staan, alsof hij iets wilde zeggen.
„Hm!" klonk het norsch uit Thingsted's
mond.
Maar de ritmeester had zich alweer om
gekeerd en volgde den bewaarder, die op
het bellen van den rechter verschenen
was, naar buiten.
Dr. Thingsted scheurde een telegram
formulier van een bloc af en vulde het in.
Toen belde hii weer.
„Breng den heereboer Hansen binnen",
richtte hij zich tot den ouden gerechts-
düenaar, die weer terugkwam. „We zullen
eens kijken of ons mannetje al murw ge
worden is!"
HOOFDSTUK VII.
De twee uur dat hii i© het gerechtsge
bouw moest wachten, vielen ritmeester
Bruhn onnoemelijk lang.
- Nu eens dacht hij aan zijn vrouw en
zyn dochter, aan zyn vrienden en kennis
sen en personeel, die nu zouden weten, dat
hii officieel onder verdenking van brand
stichting ston<i, dan weer ontwaakte de
hoop in hem, dat hij volkomen gerehabili
teerd uit het gehoor te voorschijn zou
komen.
Eindelijk, eindelijk, kwam de oude ge
rechtsdienaar hem weer roepen. Hy had
het gevoel alsof hy den heelen dag in het
justitlegebouw had doorgebracht en toch
was het pas vijf uur, terwijl hii om half
drie was gekomen.
Toen hy de zaal betrad en naar het ge
zicht van den rechter keek, vond de rit
meester dat dat nog somberder en stren
ger dan straks stond.
Het verhoor werd onmiddellijk hervat.
„U was dus niet thuis, toen de brand
uithrak?"
„Neen."
„U weet natuurlijk dat dit in zekeren
zin een alibi is. Maar u begrijpt waar
schijnlijk ook, dat er 'n soort van alibi be
staat, dat de verdenking eerder sterker
dan zwakker maakt".
De landheer antwoordde niet. Hij meen
de in de woorden van den rechter méér
dan een theoretische opmerking te hoo
ren
„Drie uur voor den brand g'ng u van
huis. U bent wel lang uitgebleven voor
een rit naar de stad heen en weer. Er was
haast bii den brief, nietwaar?"
„In zooverre, dat hy vóór het vertrek
van den eersten ochtendtrein in de stad
moest zijn. Zooals ik al eerder heb gtzegd.
edelachtbare, grijpt men op 't land gaarne
een gelegenheid aan om een flinken rit
te kunnen maken en als oud-huzaar ben
ik natuurlijk een hartstochtelijk ruiter en
dien avond had ik bovendien bijzondere
behoefte aan lichaamsbeweging."
„Dus de brief had haast?" vroeg de
rechter nogmaals.
Zeker".
hebt straks verklaard, dat hii over
den koop van een maaimachine handelde."
.Ja."
„Maar hy handelde nog over iets an
ders; de brief bevatte óók een verzoek om
crediet!"
Het was alsof de rechter een schot af
vuurde, zoo scherp werd het gezegd.
Toen de landheer niet direct antwoord
gaf, alleen maar vaag knikte, vervolgde
Dr. Thingsted.
„Ik heb den rechter van instructie in
Kopenhagen getelegrafeerd by den agent
van de machinefabriek inzage te laten ne
men van den brief, die, zooals ik ver
wachtte, nog in diens archief aanwezig is.
Het telegrafische antwoord uit de hoofd
stad is zooeven binnengekomen en ik
moet tot myn spijt zeggen, dat het ten
zeerste in uw nadeel is. Het is heel jam
mer, dat u niet de waarheid, tenminste
niet de volle waarheid, hebt gesproken,
meneer Bruhn. In den brief aan den agent
schreef u inderdaad over den koop van
een maaimachine, maar tegelijkertijd ver
zocht u uitstel van betaling tot Augustus,
met de verzekering dat u dan prompt de
vordering zoudt kunnen voldoen. Een der
gelijk belangrijk feit hebt u kalmweg ver
zwegen-! En met welk geld was u van plan
die -naehin« te betalen?"
„Ik kan daarop alleen maar antwoorden,
wat ik straks heb verklaard. In de eerste
plaats dacht ik dat het geld wel uit der.
oogst zou komen en ik had nu eenmaal
het vaste geloof, dat mijn financieele toe
stand zou verbeteren."
„Voor die hoop bestond echter geen
enkele redelijke grond! Maar het is een
feit, dat u de machine op den vervaldatum
betaald hebt. Dat deed u óók met het geld
van de assurantie, nietwaar?"
„Dat is juist." (Wordt vervolgd).
