Koopt bt|
KI MILOOS OFFER
Denkt
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
aan tle geschenken van Mr. Gihhs!
GEMENGD NIEUWS.
nïriS«ifindwt«d
r. 7031. EERSTE BLAD
DONDERDAG 22 OCTOBER 1931.
59ste JAARGANG
Suiftenlandsch overzicht
De kwestie China-Japan op de lange baan. - De vcr-
kiezingen in Engeland. - net venignc een week tevoren
nings vraagstuk.
De Zuiderzeevisscherij.
Nood der tuinbouwers in
Noord-Holland.
OOST-IN DIE.
eenlrla mta vS.le'r jbïS Si -5 "nogÏSi&'S MeentenI SS tffiThS
Valsche rijksdaalders.
Fraude bij den Pensioenraad.
FEUILLETON
COURANT
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbet.: Heldersche Courant f 1.60; voor
Koegras, Anna Paulowna, Breezand, Wieringen en Texel f 1.65;binnen
land f 2.Nederl. Oost- en West-Indië per zeepost f 2.10, idem per
mail en overige landen f 3.20. Zondagsblad resp. f 0.50 f 0.70, f 0.70,
i i._. Modeblad resp. f 0.95,f1.25,11.25, f 1.35. Losse nos. 4 ct.fr.p.p.6ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag.
Redacteur: P. C. DE BOER.
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DE BOER Jh.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
AD VERTENTIÊN
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction
tekst) dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur)
van 1 t/m. 3 regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres
Bureau v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Bewijsno. 4 ct.
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND
Opnieuw afneming.
Het aantal werkloozen bedroeg op 12
■qv.rr^i'onrl Het veiligheids- en ontwape- October 2.766.746, of 24.774 minder dan
niftt voorlest De conservatieven pleiten voor
De kwestie China en Japan schut beschermende rechten. Hun aanvoerders
op, een oplossing schqnt nog ve st)reken jn verkiezingsredevoeringen de
i„ hoofdzaak te wijten la aan den godelte™it> dat 7,et „atlona|cB kabl.
weetdS ïastertiTeSilt achter net nu eindelijk aan Engeland de be-
weei, aocn zien sieeus verBt.nu, scherming zal brengen waarnaar de con-
ver-
warht6'J^ziin^eïeeHng^I^Genève ziét servatievën zoolang hebben uitgekeken;
van 21111 reseeiuiK onderhan- zij verkondigen dat deze bescherming blij-
inpiivrc om tiid vend zal zijn. Uit de conservatieve pers
aeien van aapan, ecii ere kan men n an(jeren jn(jruk krijgen
te winnen, in de hoop, dat nog^eei/1q+ rUr, ir,™t
en 578.074 meer dan op
denzelfaen tijd van het vorig jaar.
EEN WET TOT BESCHERMING DER
REPUBLIEK IN SPANJE.
Minister-president Azana, heeft bij de
Cortes Dinsdagmiddag een wet tot be
scherming der republiek ingediend.
HET AANTAL WERKLOOZEN
IN DE VER. STATEN.
gebeurtenis in China' een gunstige wen- dan dat werkelijk bescherming den inzet R n der Amerikaansche arbei-
ding zal brengen in de positie van Japan, j bij deze verkiezingen vormt. dersorganisaties publiceert een verkla-
Deze hoop schijnt volgens de laatste en De liberale ministers vertellen hun aan-jring waarjn het aantal werkloozen in de
vriiwel eenige berichten, die men in Vol- hangers dat zij vrijhandelaars zijn en dat
kei hondskringên over de alhier plaats zij tarieven slechts zullen goedkeuren als
vindende besprekingen verneemt, wel1 onvermijdelijke en tijdelijke maatregel.
eenice kans op verwezenlijking te heb- j En op grond daarvan sporen zij hen aan,
ben Dr Sze (China) zou n.1. Dinsdagmid-waar zij geen eigen candidaat hebben, den
dag bij Briand sterk °P sP°ed hebben conservatief te steunen tegenover de op-
aangedrongen om tot een resultaat te ko- j positie. Zoo helpen zij mede de eonser-
men, aangezien de regeering van Kanton vatieven een volstrekte meerderheid te
ongeduldig begint te worden en het voor- verschaffen, ofschoon zij moeten weten
nemen schijnt te hebben kenbaar ge- ,dat die meerderheid zich gerechtigd zal
maakt om, wanneer Nanking niet spoedig achten tot een tariefpolitiek, die recht
te Genèveeen bevredigende oplossing streeks tegen de bedoelingen der libera-
bewerkstelligt, zelf in te grijpen, het- len ingaat.
gen door de Japansche regcering gaarne Het ergst heeft het Snowden gemaakt,
zou worden gezien. Hij heeft een radiorede gehouden waarin
Aan den anderen kant schijnen de be-hij de coalite met de conservatieven aan
sprekingen met Dr. Sze (China) ook niet beveelt, maar waarin hij tegelijkertijd ver-
aoo vlot van stapel te loopen
De Chineesche delegatie is weliswaar,
zooals zij altijd heeft verklaard, volko
men bereid de garantie voor het leven en
de veiligheid der Japansche burgers na
het terugtrekken van de Japansche be
zetting op zich te nemen, maar Briand
zou bovendien van de Chineesche regee
ring de verzekering willen verkrijgen,
dat aan de wettigheid der bestaande ver
dragen niet meer getornd zal worden,
waarop, zooals bekend, door Japan wordt
aangedrongen. Dit is begrijpelijkerwijze
een heel moeilijk punt voor China.
Naar V. D. van goed ingelichte zijde president, Laval, op het oogenbhk op weg
verneemt, heeft de Japansche regeering naar Amerika. Een bizonder correspon-
kondigde zelf nog in onverminderde mate
een onverzettelijk aanhanger van den
vrijen handel te zijn.
Zoo ziet men dat de struisvogelpolitiek
in Engeland hoogtij viert, zegt het blad.
Ieder verstaat onder het programma der
nationale regeering wat hij voor zijn aan
hangers het meest noodig heeft.
Vereenigde Staten thans op 5.600.000
wordt geschat. Dit aantal komt ongeveer
overeen met het maximum, dat in den
vorigen winter in de Vereenigde Staten
is bereikt.
Juni j.1. heeft ten slotte geen positief1
resultaat opgeleverd. Van zeer groot be-
lang mag men het echter achten dat
eenerzijds de aanvankelijk zoo sterk op
den voorgrond geplaatste, mogelijke aan
duiding voor opzettelijke brandstichting
(benzinebussen) van nul en geener waar
de is gebleken, en dat dit evenzeer geldt
ten opzichte van de bewering als zou
door de omgezette handle het gelieele
net uitgeschakeld geweest zijn. Het is
gebleken dat dit niet het geval was, en
dat men bovendien met een overbelaste
leiding te doen had.
hij, dat de totstandkoming van de alge-
meene maatregelen van bestuur, waarin
o.a. de waardevermindering wordt gere
geld, thans binnen enkele weken kan wor
den tegemoet gezien, en hij meende nog
te weten, dat onmiddellijk na die totstand
koming de voorbereiding van de instel-
ling van de plaatselijke commissies zou
tick\isch de Zuiderzee nog kun- wor(jen ter hand genomen,
nen binnentrekken.
Uiterlijk tot Juni 1932 zou de
Dezer dagen hebben de visschers, die de
Zuiderzeevisscherijbevolking in den Zui-
derzeevisscherqraad vertegenwoordigen,
den secretaris der generale commissie
Zuiderzeesteunwet te Amsterdam bezocht.
Gevraagd werd, hoe lang de visscherij
op de Zuiderzee nog zou kunnen worden
Vragen van het Kamerlid Duys.
betrekkelijk korten tijd. Juist dezer da
gen heeft de rechtbank drie broers, die
zich met het maken van valsche guldens
ophielden, veroordeeld tot 2 jaar gevan
genisstraf ieder.
Dinsdagmorgen ontving de politie be
richt, dat twee vrouwen valsche rijks
daalders uitgaven in het Westelijk stads
deel. De beide vrouwen bleken te zijn
H. A. G., huisvrouw van H. v. D., wo
nende in de Watergeusstraat en de bij
haar inwonende vrouw H. A. B., geschei
den vrouw van A. v. O. Deze laatste
vrouw is bij de huurdersstaking in de
Beverstraat uit haar
EEN MEEVALLER OP EEN
TEGENVALLER.
Het veiligheids- en ©ntwapeningsvraag-
stuk. Zooals men Aveet uit ons nummer
van Dinsdag is de Fransche minister
den Volkenbond en de Amerikaansche re
geering de volgende voorwaarden voor de
ontruiming van Mantsjoerije doen toeko
men:
1. De Chineesche en Japansche regee
ring beloven wederzijds van schending
van eikaars grondgebied af te zien; 2. de
anti-Japansche beweging in China wordt
voor de toekomst opgeheven; 2. de Chi
neesche regeering waarborgt voldoende
bescherming voor Japansche levens en
eigendommen in Mantsjoerije; 4. de door
Japan uitgegeven gelden voor den nieuw-
aangelegden spoorweg worden door de
Chineesche regeering terugbetaald. De
spoorwegovereenkomst in Mansjoerije
wordt door China erkend; 5. de Chinee
sche regeering erkent alle uit de verdra
gen voortspruitende rechten, met inbe
grip van het recht van Japansche bur
gers om in Mantsjoerije land te pachten.
Tot 'n oplossing van het conflict is men
dus voorloopig nog niet, zooals men uit
bovenstaande berichten wel ziet. Elders
in dit blad zijn de „krijgsbedrijven" voor
zoover men daarover kan spreken, opge
nomen.
De verkiezingen in Engeland beginnen
te naderen, volgende week Dinsdag heb
ben ze plaats. Tot op heden is er geen
felle verkiezingsstrijd gevoerd, al is hier
en daar wel een heibeltje voorgekomen,
dat echter van weinig of geen beteekenis
was.
Politiek is de strijd echter zooveel te
moeilijker, schrijft de „Nw. Rott. Crt.",
omdat hij een weinig zuiver karakter
draagt.
Van de kiezers wordt verlangd dat zij
een coalitie steunen, die hun, hoe ook be
schouwd, een zeer dubbelzinnig program
dent van Havas, die ook aan boord van de
„Ile de France", het schip waarmee Laval
de reis onderneemt, reist, heeft een klaar
blijkelijk geïnspireerde mededeeling ge
telegrafeerd, die in het algemeen als een
bevestiging mag worden beschouwd, van
de reeds van andere zijde gedane mede-
deelingen. In de mededeeling van Havas
wordt gezegd:
Ten aanzien van het veiligheids- en ont-
wapeningsvraagstuk is Frankrijk bereid
tot verdere ontwapening over te gaan, in
dien in ruil daarvoor „nauwkeurige ver
plichtingen tot wederzljdsche hulpverlee
ning in geval van een aanval" worden
overeengekomen.
In deze richting schijnt een vooruit
gang in de opvattingen van Amerikaan
sche kringen geconstateerd te worden, die
nu geneigd zijn het pact-Kellogg-Briand
door een consultatief pact te versterken.
Toch moet men zich afvragen of Wash
ington zich daarboven zal willen binden
en in principe ten minste tot zuiver finan-
cieele en oeconomische maatregelen be
perkte sancties tegen den aanvaller op
zich zou willen nemen. In ieder geval zal
minister Laval zijn best doen om niet het
minste van de nationale veiligheid te of
feren, daar de definitieve beslissing over
ieder initiatief, dat door de Fransche de
legatie eventueel op de ontwapeningscon
ferentie genomen zou worden, aan de uit
de Kamerverkiezingen van 1932 te voor
schijn gekomen Kamer zal moeten worden
overgelaten.
het aanbeveling zou verdienen, de be
drijfsmiddelen nog op zoodanig peil te
houden, dat de haring- en ansjovisvis-
scherij in 1932 nog zou kunnen worden
uitgeoefend. Men meende, dat moest wor
den aangenomen, dat de afsluitdijk in den
loop van 1932 geheel gereed zou zijn, en
dat uiterlijk tot Juni 1932 de trekvisch de
Zuiderzee nog zal kunnen binnentrekken.
Batavia, 20 October. Blijkens een her-Voorts achtte men de kans, dat ten Zuiden
berekening zal de door den directeur van van den afsluitdijk de ansjovisvisscherij
financiën op 193,000,000 geraamde nog zal kunnen worden uitgeoefend, zooal
tegenvaller op de gewone inkomsten voor .niet uitgesloten, dan toch uiterst gering.
1931 in werkelijkheid 182,400,000 be-Deze geringe kans wettigde naar men
dragen. meende niet, dat alsnog noemenswaardige
bedragen werden besteed voor aanschaf
fing of instandhouding van het vischtuig,
benoodigd voor de ansjovisvisscherij. Men
overwoog, dat, mocht toch nog ansjovis
binnentrekken dit slechts zal kunnen
plaats hebben door een alsdan nog be
trekkelijk klein gat in den afsluitdijk, en
dat redelijkerwijze mag worden aangeno
men, dat de aldus binnengekomen ansjo
vis geen kans zal krijgen, zich over de
Zuiderzee te verspreiden, maar bij het gat i
zal worden opgevangen.
Mede gelet op de in den laatsten tijd op-
Jhr. S. van Fitters, lid van de Eerste gedane ervaring, meende men, dat de
Kamer, te Brummen, heeft zich op uit- stand van de werkzaamheden aan den dijk
noodigrng van Prinses Juliana bereid
woning gezet en
heeft bij de v. D.'s een toevlucht gevon-
Het Tweede Kamerlid de heer Duys den.
uitgeoefend en of en zon ia in hoeverre heeft den minister van Binnenl. Zaken en j Op het hoofdbureau van politie werd
het aanbevehnn zon verdien en de he! Landbouw de volgende vragen gesteld: !de laatste vrouw er op betrapt, dat ze
ddiiuevennn zon vermenen. ne Is minister bekend; dat door trachtte een valschen rijksdaalder in
den gemeenteraad der gemeente Koedijkhaar schoen weg te moffelen. Bij fouil-
in verband met den nood der tuinbou-1 leering vond men ook nog een valsch
COMITÉ TOT LENIGING VAN
CRISISNOOD.
Het lid der Eerste Kamer jhr.
S. van Cltters voorzitter.
wers een plaatselijke steunregeling is ge
troffen, die zeer tot bevrediging van
autoriteiten en belanghebbenden werkt,
doch waarvan de uitvoering groote, de
draagkracht dier gemeente overtreffende,
kosten met zich brengt?
Is het juist, dat reeds sedert Augustus
van dit jaar door het bestuur van gemelde
gemeente bezoeken op het departement
van den minister zijn afgelegd, teneinde
te trachten de medewerking van den mi
nister te verkrijgen in het bevorderen
van een Rijks-bijdrage in deze kosten, en
dus reeds sedert maanden de in Koedijk
getroffen regeling aan den minister be
kend is?
Is de minister bereid, mede te deelen,
welke de redenen zijn, waarom hij tot
heden aan het bestuur dezer gemeente
nog nimmer eenig antwoord heeft gezon
den?
Is de minister bereid, alsnog ten spoe
digste een gunstige beschikking op het
verzoek dezer gemeente te nemen?
Is de minister niet van oordeel, dat een
spoedige hulp met betrekking tot den
nood der tuinbouwers in Noord-Holland
verklaard, op te treden als voorzitter van vwHaïrS het beste kan 8eschi?den door Plaatselijke
het in het leven te roepen comité tot leni- 1 regelingen, en is hij dientengevolge be
ging van crisisnood.
TWEEDE KAMER.
de Zuiderzee binnentrekt. Men achtte het. -
daarom aanbeveling te verdienen, dat in i f el^ wt u u
het algemeen de visschers, die nog geen trokken ge eenten het initiatief tot
nieuwe werkgelegenheid hebben gevon-
f-rooi otonihiiroïhi i,r,,,ri£i>,hn z.nufipri hrpncpn dat. aan rHp visQehprii nnor i a^t te noodi^en het initiatief daar toe te 1 K
tot stand brengen van zulke plaatselijke
steun-regelingen wordt genomen, hetzij j
muntstuk in haar zak. De andere vrouw
had drie nagemaakte rijksdaalders in
haar portemonnaie. Toen de politie daar
op huiszoeking deed in de woning aan
de Watergeusstraat, kwam de echtge
noot van een der aangehouden vrouwen,
H. v. D., thuis. Deze werd tegelijk aan
een onderzoek onderworpen en op hem
vond men 4 valsche rijksdaalders in zijn
portemonnaie.
Ontkennen was natuurlijk onmogelijk,
het drietal viel door de mand en bekende
de valsche munten te hebben ontvangen
van C. W. R., machinist van beroep,
thans werkloos en tot voor kort secre
taris van de Communistische Partij te
Rotterdam en secretaris van de Roode
Vakvereenigingsoppositie. Huiszoeking
bij R. leidde tot de ontdekking van een
goed ingerichte werkplaats, waai' men
matrozen, chemicaliën en grondstoffen
voor de vervaardiging van valsche rijks
daalders vond. Ook R., die aan den Hil-
ledljk woont, legde een volledige beken
tenis af. Hii gaf toe zestig rijksdaalders
te hebben gemaakt en gedeeltelijk uit
gegeven.
Men meent, dat de in de laatste weken
aangehouden valsche munters alle naar
hetzelfde recept hebben gewerkt. R.
schijnt het in de vervaardiging van
valsche rijksdaalders het verst te hebben
gebracht. Zijn rijksdaalders, gemaakt
Knipt zijn wskeiijksche annonce uit.
traal stembureau, houdende mededeeling, zouden brengen, dat aan die visscherij nog 11,11 te n°9dlgen
dat de heer J. L. Faber, benoemd lid van zei kunnen worden deelgenomen. i neme.n d°oi plaatselijke commissiies,
de Tweede Kamer, zijn benoeming heeft Men achtte het ten slotte billijk, dat bij waarin mede telanghebbenden en des
aangenomen. de bepaling van de waardeverminderingkund'gen zitting hebben, in te stellen,
voor schepen en netten in aanmerking j hetzij op andere wijze onder bereidver-
Aftreden C. J. van Kempen, zouden worden genomen de kosten, welkeklnr'nS zijnerzijds om er toe mede te wer-
redelijkerwijze kunnen worden geacht ken> da^ de kosten dezer steunregelingen
-- voor een belangrijk deel ten laste van het
Rijk worden gebracht?
De heer C. J. van Kempen, oud-gou- noodig te zijn geweest voor de instand-
verneur-generaal vao Siunatra s Oost- houding van de bedrijfsmiddelen ten
kust heeft om gezondheidsredenen ont- dienste van uitoefening van de haring-
slag genoemen als lid der Iweede Kamer, visscherij in het voorjaar van 1932.
Zijn opvolger op de lijst van den Vrij- Voorts was men
van oordeel, dat, in-
heidsbond is prof. dr. B. D. Eerdmans te dien de normale Zuiderzeevisschers in het
en' tijdvak, dat nog voorafgaat aan de ge-
- heele afsluiting van de Zuiderzee, niet
I meer voldoende visch kunnen vangen om
j in hun onderhoud te voorzien, aangeno-
men zou moeten worden, dat zulks een
Jaarverslag over 1830. gevolg is van de afsluiting in den zin van
Het Staatsvisschershavenbedrüf te bet beP,aa.lde b« bet eerfde lid van artikel
HET STAATSVISSCHERSHAVEN
BEDRÜF.
13 der Zuiderzeesteunwet.
De secretaris der generale commissie
Staatsvisschershavenbedrfjf
IJmuiden had, volgens het juist uitge
komen jaarverslag over 1930, een verlies
van 84.237, hetwelk uit de Rljksmidde- twoordde, dat hij er zich toe zou moeten
len gedekt wordt. (Verlies 1929 28.537). bePaJen, de opmerkingen en conclusies
der deputatie over te brengen ter plaatse,
np hranri tp Vinppnnpc ^aar dit behoorde- Wel kon mededee-
Uc UidlIU lc virimnntib. len, dat het inderdaad in de bedoeling ligt,
den afsluitdijk in 1932 te voltooien, waar-
1 tinff de oorzaak? V001. verwees naar (je begrooting van
Het speciale onderzoek, ingesteld naar het Zuiderzeefonds, waarop voor de vol
de oorzaak van den brand in het Neder- tooiïng van de afsluiting de noodige gel-
landsche paviljoen te Vincennes, van den zjjn uitgetrokken. Voorts verwachtte
Binnenland.
Oud-secretaris van de afd.
Rotterdam van de Communisti
sche Partij maakt valsch geld
van antimonium en tin.
i
De recherche te Rotterdam heeft an
dermaal een goeden slag geslagen door
schrift is erg flauw of ontbreekt geheel.
De kleur en de klank zijn heel goed, de
grondtoon van de valsche rijksdaalders
evenwel is wat hooger dan het echte geld.
Als naar gewoonte zijn weer enkele
kleine winkeliers de dupe geworden;
groote zaken of banken vliegen er uit
den aard der zaak met dit nagemaakte
geld niet in.
Omtrent de verduisteringen bij den
Pensioenraad, waarover Maandag is be
richt, wordt nog het volgende gemeld.
De schrijver Z., die in verband met de
malversaties is aangehouden, had uit
hoofde van zijn functie post-chèque-for-
mulieren voor de uitbetaling van pen
sioenen onder zich. Naar is gebleken
heeft hij reeds sedert eenige jaren
men weet nog niet wanneer hij er mee
begonnen is hiervan gebruik gemaakt
om ten name van gefingeerde pensioen
gerechtigden chèques af te geven, die hü
de aanhouding van twee mannen en dan zelf inde of liet innen. Het schijnt,
vrouwen, die zich bezig hielden met de dat de overeenkomstige fraude bij het
vervaardiging en het uitgeven van val- departement van financiën, die eenigen
sche rijksdaalders. tijd geleden aan het licht is gekomen, de
Dit is de vierde aanhouding ter zake Rekenkamer ook op het spoor van de
van de vervaardiging van valsch geld in malversaties bij den Pensioenraad heeft
Een verhaal uit een NabU Verleden.
Naar het Deensch van
OARL MUUSMANN.
(Nadruk verboden).
29)
..Natuurlijk niet, maar als u kennis
krijgt van een bepaalde verdenking ligt
het toch op uw weg die te onderzoeken."
„Zeker, tenminste wanneer die verden
king op houdbare gronden berust Maar
js oen ritmeester op volkomen ontoerei-
ik'nu de ^t«n)at vldüa| te aj'r6Steeren, kan
ODDakken 1 kereIs 2«nder meer laten
mii <svmnU™i^n and'ere gevangene, die
"UI sympathiek is, te bevrijden."
st-i'/'htn!1 a's 26 ,lle*s met de brand-
j k *e maken hebben, wijzen die be-
'gingen er toch op. dat er een misdrlif
gepleegd"^6 660 ernstl^e overtreding is
„I)at hoeft nog niet. Die bedreigingen
kunnen ook betrekking hebben op iets,
waardoor een van beiden ernstige onaan
genaamheden had kunnen krijgen, zonder
dat dit bepaald een strafbaar feit is. Ken
je die twee lui overigens?"
-Ja, toen ze zich verwijderden stond ik
op en keek ze na. Daardoor weet ik wie
het waren".
„En weet je ook of ze nog op het land
goed in dienst zijn, of waar ze zich anders
bevinden? De eerste vraag is zelfs of ze
allebei nog leven?"
Hloger schrok. Aan de mogelijkheid, dat
een van zijn getuigen niet meer te vinden
zou zijn, had hij niet gedacht!
Dr. Jörgensen zag zijn ontsteltenis.
„Zie je wel", zei hii lachend, „dat je in
dergelijke "evallen niet met een te groot
optimisme van wal moet steken". En daar
op vroeg hij: „Wie waren die twee kerels?
„De eene was akkerknecht, een groote,
forsche vent. Zijn voornaam is Niels; zijn
achternaam heb ik nooit gehoord. Ze
noemden hem altijd „Groote Niels of
„Sterke Niels".
„En de andere?"
„Van dien weet ik zelfs den voornaam
niet; hij heette in de wandeling altijd de
nachtwaker. Ik veronderstel, dat hij dat
ook werkelijk is."
„De nachtwaker", herhaalde de officier
van justitie op nadenkenden toon. „Dan
hebben we misschien toch een spoor! Ik
herinner me het rechterlijk onderzoek na
den brand nog goed: de nachtwaker was
de eenige die weifelde in zijn verklarin
gen. Eerst beweerde hij een gestalte in de
buurt van het administratiegebouw te heb
ben zien rondloopen; toen zei hij plotse
ling, dat hij bii het uitbreken van den
brand geslapen had. Ik nam toendertijd
aan, dat deze verklaring de waarheid was;
de man maakte een tragen, slaperigen in
druk. Ik geloofde, dat dat verhaal van die
rondsluipende gestalte moest dienen om
Bruhn te laten gelooven, dat hij op zijn
post was, maar dat hij onder eede niet
durfde volhouden. Maar na hetgeen ik van
jou gehoord heb, moeten we rekening
houden met de mogelijkheid, dat hij al
bang werd gemaakt en onder bedreiging
zijn eerste verklaring herroepen heeft.
Hier heb ik tenminste een punt dat hou
vast geeft."
„Wat bent u van plan te doen?" vroeg
Holger gretig. Zijn hoop begon weer een
weinig op te leven.
„Om te beginnen wil ik de zaak nog
eens grondig overdenken en het dossier
opnieuw bestudeeren. Inmiddels moet jij
onderzoeken of het edele tweetal nog op
„Seehof" dient, maar denk er om, spreek
vooral nog met niemand over je vermoe
dens. Als de beide heeren te vinden zijn,
dan moeten we het zoo inrichten, dat ze
hun verklaringen afleggen zonder dat de
een wat van den ander weet. Daarna moe
ten we hun getuigenis vergelijken; een
eventueele afwijking in hun verklaringen
zou ons waarschijnlijk een heel eind op
weg brengen."
De luitenant dankte dr. Jörgensen har
telijk voor zijn medewerking, maar toen
hij het gerechtsgebouw verliet, was zijn
stemming toch lang niet meer zoo hoopvol,
dan bij zijn komst. Hii bleef in de stad
eten, zocht een paar oude kennissen op en
keerde pas tegen den avond naar „Seehof'
terug.
Tot Astrid's groote teleurstelling zei hij
geen woord over zijn pogingen om de on
schuld van haar ouders te bewijzen. Ze
wist weliswaar niets van zijn bezoek aan
den officier van justitie, maar ze had toch
gehoopt, dat hij nieuws zou hebben over
het onderwerp, dat haar boven alles ter
harte ging.
Op haar vragen kreeg ze slechts een
ontwijkend antwoord en in haai' teleur
stelling en ontstemming zocht ze vroeg
haar kamer op. Al was Holger ook nog
zoo op haar gezelschap gesteld, ditmaal
kwam het hem bijzonder gelegen, dat de
kust vrij was, en hij zich, zonder lastige
vragen te moeten beantwoorden, aan zijn
verder onderzoek kon wijden. De jonge
man stak een flinke hoeveelheid sigaren
in zijn zak en liep naar een open ruimte
achter de bijgebouwen, waar de knechts
op mooie avonden bijeen kwamen te pra
ten, hun pijpen te rooken, pret te maken
of te dansen op schrille en verre van zui
vere tonen van een aftandsche harmonica.
Holger was, evenals zijn vader, bij de
arbeiders zeer gezien om zijn joviale
vriendelijkheid en het duurde dan ook niet
lang of hij was in een levendig gesprek
met de mannen gewikkeld. Hij deelde met
gulle hand sigaren uit, vertelde van zijn
krijgsavonturen en vroeg toen zoo langs
zijn neus weg, om geen argwaan te wek
ken hoe het met de verschillende men-
schen ging, die hü vroege op het landgoed
gekend had. „Groote Niels" bleek niet
meer op „Seehof" te dienen; hii had ruzie
gemaakt met den inspecteur. Thans was
hü knecht op een hofstede een paar mijlen
verder. De nachtwaker was er nog altijd,
hü sukkelde nogal den laatsten tijd en
werd hevi" door jicht geplaagd."
Holger was niet ontevreden over het
resultaat van ziin gesprek met de knechts
en den volgenden ochtend bedacht hü
weer een uitvlucht om naar de stad te
gaan. De officier van justitie had alle stuk-
ken betreffende de brandstichtingszaak
opnieuw nauwkeurig bestudeerd en op
grond van Hol "er's mededeelingen vond
l;ü termen aanwezig om het onderzoek te
heropenen. De vraag was nu maar, hoe.
Wanneer één van de mannen inderdaad
schuldig was, moest dat uitteraard „Groote
Niels" zijn, want die had den ander be
dreigd. Het was daarom 't verstandigst om
Niels, die een ongemakkelijk heerschap
was, en ongunstig bekend bleek te staan,
maar direct flink aan te pakken. Hij moest
den volgenden ochtend, zonder vooraf
gaande waarschuwing, van zijn werk ge
haald en onmiddellijk voorgeleid worden.
De officier van justitie oordeelde het
't beste om den ouden, ziekelijken vrees-
achtigen nachtwaker niet al te bang te
maken, waardoor hij misschien minder
mededeelzaam zou worden. Holger Thal-
berg zou hem den volgenden middag met
een gefingeerden brief naar dr. Jörgensen
zenden, niet naar het gerechtsgebouw,
maar naar de particuliere woning van den
officier en deze zou het oude mannetje op
een gemoedelijke manier aan 't praten
zien te ki'ügen 0111 zoo te trachten het een
en ander van hem gewaar te worden. Later
konden de beide mannen dan met elkaar
geconfronteerd worden.
Na deze afspraak reed de luitenant naar
„Seehof" terug en wachtte in spanning
hoe de dingen zich verder zouden ont
wikkelen.
Den volgenden morgen ging een veld
wachter in burger naar de hoeve waai
Niels tegenwoordig werkte en overhan
digde den eigenaar de voor den knecht-
bestemde oproeping. „Groote Niels" werd
van het veld gehaald en de politieman
deelde hem mede, dat de Officier van Jus
titie hem onmiddellijk noodig had als ge
tuige in een belangrijke rechtzaak. Niels'
deed zijn bijnaam alle eer aan: hij was
groot en forsch, een reus met vierkante
schouders, gespierde knuisten en een
norsch, wreed gezicht. Hij zei geen woord
toen hij de boodschap van den veldwachter
hoorde, maar liep regelrecht naar zijn ka
mertje om zich te gaan opknappen. Ook
tijdens den rit naar de stad volhardde hü
in zün zwijgen; stroef de borstelige wenk
brauwen saSmgetrokken, staarde hij voor
zich uit.
De officier van justitie had besloten de
lijn niet direct al te strak te spannen; met
een kleinen omweg kwam hü wellicht
vlugger tot het doel, dacht hü-
„Zoo Niels Peter Johnson", begon hij
„het spijt me, dat ik je hier moet later
komen, maar ik heb klachten over je."
„Zoo....?" antwoordde Niels met bott>
onverschilligheid.
„Ja, de menschen op „Seehof hebbel
geklaagd, dat je met handtastelijknedei
hebt gedreigd."
„Wie heeft dat gezegd?
„De nachtwaker".
„O zoo, die
„Is het juist, dat je hem gedreigd hebt?
Een schouderophalen, toen:
„Dat kan wel zijn...."
„Waarom heb je hem gedreigd?"
„Dat kan ik u niet zeggen", klonk het
norsch.
Het was duidelük, dat Niels dit ant
woord slechts gaf met het doel tijd te
winnen voor een uitvlucht, waarnaar zijn
traag-werkende hersens wanhopig zochten.
De stem van den officier van justitie
klonk plotseling streng.
