,,W"K- HET BINNENHOF
OP EN OM
Steun aan den land- en tuinbouw.
Credieten aan bollenkweekers en tuinders
Wegenfonds. - Kasbehoeften gemeenten.
Regeling van den uitvoer. - Onderwijs. -
Verkooping. - Tarief. - Ecoo. Voor
lichting.
I
onderhavige punt eischen, zoo spoedig
de loop der zaken weer eenigszins nor
maal mag wezen
Verstandige woorden, die, naar wij
hopen, na rustige overweging, ook nog
door andere ex-voorstanders van den
„Museumschouwburg" zullen onder
schreven worden!
De a.s. zomerfeesten.
Over de feesten die in den komenden
zomer ter gelegenheid van de herden
king van het 800-jarig bestaan der Am-
sterdamsche Universiteit zullen geor
ganiseerd worden, schreef ik óók al
eens. Vanwege het gemeentebestuur
werd aan het begin van dit jaar een
commissie ingesteld, die zich, naast de
studenten-organisaties, met het in el
kaar zetten van het feest-programma
zou belasten. Die commissie kwam
thans met haar arbeid gereed en het
blijkt, dat zij daarbij vérder heeft ge
keken dan dit speciale punt van een
Hoogeschool-festijn. Men moet, volgens
haar, in wat er dan in 1982 te doen zal
zijn, een eerste poging zien om te ko
men tot een serie zomerfeesten, zooals
die ook regelmatig in buitenlandsche
steden paats hebben. Ook met het oog
op de tijdsomstandigheden heeft men
er zich, dezen eersten keer, toe bepaald
„verschillende kunstuitingen, die tóch,
zij het dan op andere tijdstippen, zou
den plaats hebben mi die voor het bui
tenland aantrekkelijk kunnen worden
geacht, samen te brengen in één ver
band". Voor dit, aldus geconcentreerde
programma (een Rembrandt-tentoon-
stelling, een moderne kunst dito,
een serie concerten onder Mengelberg,
een aantal Wagneruitvoeringen on
der Monteux, openlucht-voorstellin
gen op Frankendael, een Holland-
schen en Javaanschen dansavond in
den Stadsschouwburg) zal In Europa
en Amerika een intensieve propagan
da- worden gevoerd, met de bedoeling
om, behalve buitenlandsche gedelegeer
den, die reeds uit hoofde van het Uni
versiteitsjubileum zullen komen, een
zoo groot mogelijk aantal vreemdelin
gen tot een bezoek aan Amsterdam aan
te moedigen.
De studenten zelf, die dezen keer
dan in het bijzonder bij deze hoofd
stedelijke zomerfeesten betrokken zijn,
zullen daarenboven een openlucht-spel
van dr. Andrée Jolles opvoeren op het
Paleis voor Volksvlijt-terrein.
KRONIEK
De agrarische bespiegelingen in ons
Lagerhuis hebben voonoopig een eind
genomen. Veel gioednieuws heeft de
ministerieele rede van j.L Dinsdagmid
dag niet opgeleverd. Vóór ik tot de be
spreking daarvan overga, wil ik eerst
even wijzen op de goedkeuring van de
suppletoire begrooting van Binnenl.
Zaken en Landbouw, die vooral van be
lang is door den post van 2.4 millioen
voor steun aan den veenkolonialen
landbouw (aardappelteelt) in den vorm
van een toeslag van 30 cents per hl van
70 pet. van den oogst; voorts was aan
deze begrooting verbonden een post
van 50.000 voor rentelooze voorschot
ten ten behoeve van den bloembollen
teelt te Breezand en een post van
700.000 eveneens voor rentelooze
voorschotten ten behoeve van den
groven tuinbouw in Noord-Holland
(West-Friesland).
Der Regeering werd in de Kamer
van verschillende zijden dank gebracht
voor hetgeen zij hier voorstelde. Voor
al kwam die van R.-K. zijde tot uiting.
In de Linksche sfeer was men echter
niet tevreden. De soc.-dem. Duys, ge
steund door den vrijz.-dem. Oud, voer
de het pleit voor verderstrekkende
maatregelen. Hij diende niet minder
dan drie moties in! De eerste vroeg ook
steun aan den tuinbouw in Ken-
flemerland, de tweede directe steunver
lening naast credietverleening; de der
de verlangde dat de gemeenten in
plaats van 30 pet. slechts 10 pet. zullen
hebben bij te passen bij de credieten.
Er werden j.1. Woensdagmiddag nog
méér moties geboren. De heer Hiem-
stra (s.d.) achtte de 16.— loon, welke
bij de berekening van het crediet in
rekening mogen worden gebracht te
laag en diende dan ook een motie
de vierde! in, uitsprekende, dat met
den plaatselijken loonstandaard zal
worden rekening gehouden.
De plattelander Braat meende goed
te doen de tweede motie-Duys te „over
vleugelen" door eveneens de motie
voor te stellen de vijfde! die de
credieten geheel in steun wilde omzet
ten. En hij voegde aan zijn motie nog
toe de uitspraak, dat steun voor het
geheele land beschikbaar moet worden
gesteld. Niet dus voor bepaalde
streken, die het ergst in nood verkee
ren. Minister Ruys de Beerenbrouck
verklaarde ertoe te zullen meewerken,
dat de belanghebbenden niet tot het
uiterste zullen worden belast.
Voor een aantal bollenkweekers
voorts is de toestand ernstig,
S*Lvan den mislukten oogst-'29, die
keni '"'llioen schade heeft berok-
in oi Z"nder hulP kan het bedrijf niet
kLlgehouden, - ver-
krtoon/' i waaraan hp vast
te rP? rrzekennS> dat men hier
Cn heeft met menscben vol moed
n energ-m., die geholpen mot***, wor.
den. De bloembollencultuur aldus
verder de minister is een nationaal
bedrijf van groote beteekenis, een be
langrijke tak van volksbestaan.
Voorts zette mr. Ruys uiteen waarom
men zich met steunmaatregelen t.a.
van den tuinbouw beperkt tot West-
Friesland, waar ook in andere deelen
des lands de telers in moeilijkheden
verkeeren. De kwestie is dat de Regee
ring uitgaat van het criterium, dat de
ondergang moet voorkomen worden
van een cultuur, die in een bepaalde
streek de hoofdbron van bestaan
vormt.
Voor den drang tot verlaging van
het percentage der gemeenten (motie-
Duys III) bleek de bewindsman niet
aanstonds te kunnen wijken. Wel was
hij bereid tot een nader onderzoek,
doch binden kon de minister zich
geenszins. Z.Exc. erkende de mogelijk
heid, dat de zeven ton steun wellicht
onvoldoende zal blijken te zijn. Op het
moment achtte hij dit bedrag echter
voldoende.
Alle moties wees Z.Exc. af.
Er is hem ook niet één opgedron
gen. Nadat mr. Duys zijn derde motie
had ingetrokken, werden de overigen
omhals gebracht. Opmerkelijk was, dat
zich voor de motie-Hiemstra enkele
katholieken verklaarden, o.a. de heeren
Guit, v. d. Bilt, Hermans en Uien. De
overige socialistische moties werden
voorts gesteund door de v.d., de heeren
Braat en Wijnkoop. Alleen de motie-
Braat vermocht de v.d. niet tot zich te
trekken.
Ik keer terug tot de algemeene be
schouwingen over de afd. Landbouw
der begrooting van Binnenl. Zaken.
Vóór minister Ruys j.1. Dinsdag zijn
antwoord-rede hield, heeft de Kamer
beslist, dat de Zuiderzeefondsbegroo-
ting niet vóór Februari a.s. zal worden
behandeld. President Van Schaik had
nog deze week dit varkentje willen
wassohen, vreezende dat nu „het
hek van den dam zou geraken" als men
weer niet konsequent vast hield aan de
in de laatste jaren gevolgde gewoonte,
om de gansche Rijksbegrooting in de
Tweede Kamer vóór Nieuwjaar af te
doen.
Hij leed eehter de nederlaag. De h.h.
Duymaer van Twist, Albarda en v. d.
Bilt waren de woordvoerders van hen,
die uitstel wilden. De heer Van Twist
wenschte de Kamer eerst doen beslis
sen als de alg. maatregel inzake steun
regeling der visschers bekend is.
Minister Ruys hield zijn antwoord-
rede. Begon met zijn bewondering te
uiten voor den moed en de volharding,
waarmee de landelijke bevolking tegen
de gevolgen der crisis vecht. De Re
geering aldus verder de bewinds
man staat wat betreft de oorzaken
der crisis machteloos. Haar eenige
taak in deze kan zijn de gevolgen
eenigermate te verzachten door hulp
en steun. Dat daarbij rekening moet
worden gehouden met het feit, dat het
Staatscrediet, waarop bij steunverlee-
ning een beroep wordt gedaan, niet
onuitputtelijk is, spreekt wel vanzelf.
Ten aanzien van de Tarwewet be
toogde de minister, dat de Regeering
er alles op gericht heeft om de niet te
vermijden nadeelen tot de kleinst mo
gelijke proportie's terug te brengen.
Verhooging van het mengpercentage
is vooreerst niet te wachten. Ook het
denkbeeld om in ons brood een zeker
percentage aardappelmeel te verwer
ken ontmoette bij den bewindsman
zeer weinig weerklank. Zeer juist was
zijn opmerking, dat ons volk met be
trekking tot den smaak van het brood
„zeer gevoelig is".
Jhr. Ruys verklaarde voorts bereid
te zijn den werkgevers in het suiker
bieten-bedrijf te kennen te geven, dat
zij zooveel mogelijk arbeiders aan 't
werk moeten houden en de loonen niet
dienen te verlagen.
Betreffende den steun aan de aard-
appelmeel-industrie ontkende hij, dat
de hier geboden steun geen nuttig ef
fect zou hebben gehad.
Op toepassing van de contingentee-
ringswet t.a.v. verschillende produc
ten als vleesch, boter, fruit, zal de mi
nister de aandacht vestigen van zijn
ambtgenoot van Arbeid, Handel en
Nijverheid.
In voorbereiding is een steunrege
ling bij den verbouw van rogge en
gerst. Voor die aan den vlasbouw is
reeds een voorstel ingediend. Even
eens wordt gewerkt aan een uitvoer
regeling voor pootaardappelen.
De moties-Hiemstra en -Van der
Sluis, resp. vragend: Rijkssubsidie aan
het propaganda-fonds voor het ver
bruik van Nederlandsche zuivelpro
ducten, en: ontbinding van alle voor 1
Januari 1930 gesloten pachtcontrac-
ten, ontraadde de minister ten sterk
ste. Voor uitvoering der eerste is geen
geld beschikbaar; de ten uitvoerleg
ging der tweede zou zei min. Ruys
den landbouw nog meer schade
doen.
Wel zegde de minister toe te zullen
nagaan in hoeverre de kleine zandboe
ren kunnen worden geholpen.
Wat is opgemerkt t.a.v. het vangen
van zangvogels zal de bewindsman nog
eens ernstig overdenken, hoewel
volgens den minister „dergelijke za
ken vallen buiten den ernst van dezen
tijd".
Onmiddellijk na de rede van den mi
nister van Landbouw enz. vroeg mr.
Boon toestemming tot het houden van
een interpellatie over de voorgeschie
denis der totstandkoming van het
Zendtijdbesluit. Zij zal op nader te be
palen dag gehouden worden.
Bij de replieken diende de heer
Knottenbelt een motie in, verklarend
dat tal van burgerrechtelijke overeeen-
komsten een belemmering vormen om
te komen tot verlaging van productie
kosten en van de kosten van levens
onderhoud; de Regeering uitnoodi-
gend om te dien aanzien tijdelijke
maatregelen te nemen.
Een zéér vreemde motie, eigenaar
dig vooral, omdat zij stamt van libera
len huize! Wat bedoelt de heer Knot
tenbelt eigenlijk? Een fascistische dic
tatuur? 't Ware voorzeker geen over
bodige luxe geweest indien de liberale
afgevaardigde eenige toelichting had
verschaft, 't Komt me zoo voor dat men
hier te doen heeft met een „onrijpe
vrucht", product van overijling.
De moties-Van der Sluis en -Hiem-
stra werden daarop verworpen, resp.
met 5611 en 48 tegen 30. Voor de
eerste stemden de S. D. A. P. en de
heeren Floris Vos, Braat en Wijn
koop, voor de tweede de S. D. A. P.,
V. D. en de heeren Van Rappard,
Bierema, Weitkamp, Floris Vos en
Braat.
De Begrooting van Binnenl. Zaken
en Landbouw werd daarop z. h. st.
aanvaard.
In de Dins- en Donderdagsche
avond- en nachtvergaderingen is afge
daan de Begrooting van het Wegen-
fonds-1931 en een begin gemaakt met
de behandeling van de begrooting van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen. Bij de behandeling van het We
genfonds is vooral geklaagd over den
slechten toestand van de tertiaire
wegen.
Door den heer Lovink werd aange
drongen op spoedige vaststelling van
het tracé door den Alblasserwaard.
Voorts werd gepleit voor meerd—e
klinkerbestrating, voor spoed t.a. van
den bouw der-nieuwe brug over tHoll.
Diep.
De heer Van Dijk achtte hetgeen
voor het snelverkeer in de Haarlem
mermeer wordt gedaan onvoldoende.
Minister Reymer wees er in zijn ant
woord op, dat zoowel wat de wegen als
wat de bruggen betreft een groote ach
terstand moest worden ingehaald.
Z.Ex. erkende dat 't met de tertiaire
wegen droevig gesteld is. Uit 's Rijks
kas kunnen echter geen gelden voor
deze wegen beschikbaar worden ge
steld, of: bij wetswijziging ten
nadeele der primaire wegen. Door ver
schillende provincies wordt wel dege
lijk veel aan de tertiaire wegen gedaan,
door sommige weinig, verklaarde mr.
Reymer.
De kwestie aangaande de nieuwe
overbrugging van het Holl. Diep zal
zei de ministe spoedig is een
nieuw stadium komen te verkeeren,
als meteen het vooronderzoek naar
de plaats der nieuwe brug beëin
digd zal zijn. De bewindsman per
soonlijk geeft voorkeur aan Moerdijk.
Mr. Reymer verklaarde bereid te zijn
het gebruik van klinkerbestrating zoo
eenigszins mogelijk te bevorderen.
Voorts: dat het wegenvraagstuk van
den Alblasserwaard en de Haarlem
mermeer met spoed zal worden aange
vat.
De beraadslagingen over de Onder-
wijsbegrooting leverden niet heel veel
stof tot napleiten op. De bezuinigin
gen, in dit budget aangebracht, von
den min of meer scherpe critiek bij de
heeren Ketelaar (v.d.), Ter Laan (s.d.),
Suring (r.k.), Wijnkoop (comm.) en
mej. Groeneweg (s.d.). Zij zagen daar
in vooral aantasting van de waarde
van het lager onderwijs.
Mej. Groeneweg kondigde aan dat
de s.d.a.p.-fractie spoedig zal komen
met een initiatief-voorstel tot wettelij
ke invoering van het achtste leerjaar.
Minister Terpstra beantwoordde de
critiek met een beroep op den slech
ten financieelen toestand des Rijks. Er
zal overigens worden gedaan zei
hij wat nog maar eenigszins moge
lijk is. Uitbreiding van den leerplicht
met het achtste leerjaar achtte hij al
lereerst om de zeer hooge kosten, die
zij meebrengt, onmogelijk. Op de kwes
tie van de leerlingen-schaal waar
over ook was gepraat ging Z.Exc.
thans niet in. Onderwijs-deskundigen
zijn van meening zei mr. Terpstra
dat het onderwijs gunstiger resul
taten heeft opgeleverd dan een jaar
geleden. En naar aanleiding van het
spellingvraagstuk verklaarde de mi
nister, dat de bekende circulaire een
gunstigen invloed heeft uitgeoefend.
Meer eenheid in de schrijfwijze is er
door bereikt.
Tenslotte wil ik nog releveeren, dat
op Vrijdag 11 dezer in de Tweede
Kamer zijn aangenomen het wetsont-
werp-kasbehoeften van gemeenten
het wetsontwerp-regeling van den uit
voer; het wetsontwerp tot tijdelijke
heffing van 20 opcenten op de invoer
rechten van Ned.-Indië. Heel veel is
er niet over gepraat. Tegen het In
disch ontwerp stemde o.a. de s.d.a.p
De Eerste Kamer heeft j.1. Woens
dag aanvaard eveneens in verblij
dend snel tempo! de Militaire Amb
tenarenwet, de Verdragen met Joego
slavië, met China (tot bescherming
van de aldaar vertoonende Nederlan
ders; zéér noodig!) alsook het bekende
grootendeels illusoire Oslo-verdrag.
Ook het ontwerp betreffende den Eco-
nomischen Voorlichtingsdienst was in
een wip rijp voor de Koninklijke
Sanctie. Tot de vergadering van Don
derdag j.1. is blijven „overstaan" het
ontwerp tot verhooging van het tarief
van 8 op 10 pet.
Onverzoenlijke oppositie voerden de
s.d.a.p., de v.d., de liberalen en van de
c.h. de heer Ter Haar. Zij zagen in
dezen maatregel een sterk-protectionis-
tische tendenz.
Minister De Geer handhaafde zijn
standpunt dat 't hier betreft een zui-
ver-fiscalen maatregel.
Het ontwerp werd aangenomen met
2410 stemmen.
PARLEMENTARIËR.
Gastheer: „Vindt u niet, dat mijn
vrouw vanavond bijzonder goed zingt?"
Gast (kan niets verstaan): „Wat zegt
u?" l(j
Gastheer: „Of u nitt vindt, dat mij#1
vrouw vanavond bijzonder goed zingt';".
Gast (met hand aan 't oor): „Tic kin;
u helaas nog niet verstaan, dat n- h
op het podium gilt ook zoo ver
kelijk!"
