T
E.S.O.N.A.
E.S.ON.A.
Geschiedenis der opera.
TWEEDE EK LAATSTE BLAD.
STADSNIEUWS
VAN OINSDAG 9 FEBRUARI 1932
haalt UW goed af
Vervoert vlug en goedkoop
r
zorgt voor iedere expeditie
Langs de Straat.
JULIANADORP.
't ZAMD.
Van links en rechts
Licht op
voor alie voertuigen:
Wintertijd.
&»8dag 9 Feb17.29 uur.
oensdag 10
Den 6en Februari slaagde voor
coupeuse mej. G. v. d. Klaauw, leerling
van mevr. L. Beukema, Weststraat.
Onze vroegere stadgenoot, de heer
j. B. Zits, slaagde te Den Haag voor het
ï&achinisten-diploma C.
Onze stadgenoot, de heer F. L. Zwaan,
litt. drs., zal door het gouvernement wor
den uitgezonden naar Ned.-Indië, als
'rfeeraar bij het middelbaar onderwijs.
TAPTOE.
Hedenavond bij gunstig weer taptoe.
MUZIEKSCHOOL „DEN HELDER".
De leerlingen van den heer Leewens,
den bekenden plaatselijken muziekmees
ter, hadden gisterenavond in „Casino"
de 33ste voordrachtsoefening. Dat wil
niet zeggen, dat het voor de leerlingen
den 33sten keer was dat zij optraden, verre
van dat, want sommigen van hen
hebben nauwelijks het derde gedeelte
van dien leeftijd bereikt, maar het is de
33ste keer dat de heer Leewens met
zijn leerlingen in het openbaar optreedt.
Welk een groot aantal kinderen zal de
heer Leewens in dien tijd voor het voet
licht hebben gebracht! Wat een verschil
lende talenten zal hij in dien tijd onder
zijn leiding hebben gehad en met hoeveel
geduld zal hij de muzikale talenten
hebben moeten opkweeken!
Wij kunnen ons voorstellen, hoe de
heer Leewens vaak in gedachten zal
teruggaan en de leerlingen de revue
laat passeeren. Deze had talent en is
misschien verder dan het gemiddelde
gekomen, die had absoluut geen muzikaal
gevoel en is er gauw mee opgehouden.
Wij hopen evenwel voor den heer
Leewens, dat hij er velen met trots zal
kunnen aanwijzen en zeggen, „dat zijn
leerlingen van mij geweest".
U kunt begrijpen, dat het voor de
kinderen een heel groot ding is, 0111 op
een heusch tooneel te mogen spelen en
wij stéllen ons voor, dat zij er dagen
lang, ."maar toch ook wel met een tikje
zenuwachtigheid, naar uitzien.
Al dadelijk kon men het aan hun bin
nenkomen in den zaal zien. Een airtje
van zelfverzekerheid hebbeh zij over zich,
zooals zij daar naast hun ouders voort
stappen, op wier gelaat ook wel een beetje
ouderlijk trots staat te lezen. En wat zal
het jammer voor hen zijn als zij juist op
dien dag ziek worden zooals het thans
met een het geval was. Dan zullen de
gedachten onophoudelijk wel dwalen naar
het gebouw, waar de medeleerlingen hun
best doen en waar ze 0 zoo graag bij
had willen zijn. Maar dat zijn kleine ver
drietelijkheden, die in een kinderleven
zoo vaak plegen voor te komen.
Voor de verschillende onderdeelen van
het programma moesten de leerlingen die
daaraan meededen tegelijk op het tooneel
komen en moesten dan op stoelen plaats
nemen. Daar zaten ze dan, ten aanschouwe
van de geheele zaal en zenuwachtig; nou,
misschien wel een klein beetje, het valt
dan ook niet mee zoo maar voor zooveel
mensclien te spelen. Maar er was ook een
klein meisje, met lange vlechten, en die
trok er zich niets van aan, hoewel zij
het langste van allen moest blijven zitten
en of zij zenuwachtig was, heelemaal niet J
hoor, zij speelde haar pianostukje uit
stekend, maar het was ook niet voor de
eerste keer dat zij dit deed. Verleden
jaar hebben wij haar ook al gehoord.
En dan waren er nog veel meer exe-
cutantjes, te veel om op te noemen. Na
de pauze kwamen de oudere leerlingen
en volleerden aan de beurt.
oor de ouders en voor hun kinderen
was het een aangename avond en wij
hopen dat de heer Leewens nog heel veel
leerlingen den muzikalen ladder zal hel
pen beklimmen.
„MARANATHA'-CONFERENTIE.
Hedenavond 8 uur zal de eerste open
bare samenkomst, van de Maranatha-
opwekkingsconferentie, in het evangelisa
tiegebouw, Palmstraat, worden gehouden.
Verschillende sprekers zullen het woord
voeren, onder wie de Poolsche predikant,
ds. Götze, die jarenlang in Russische
grensgemeenten arbeidde. Ds. Götze is
een bezielend spr., die van zijn talrijke
ervaringen onder de Russen zal verhalen.
Zooals men weet staat de conferentie
onder leiding van den bekenden predi
kant Ds. C. J. Hoekendijk, die ook heden
avond het woord zal voeren. De belang
stelling, die reeds van zoovele kanten
betoond is, zal zeker ook dezen avond
groot zijn.
Hedenmiddag kwart voor drie wordt
een samenkomst gehouden in den boven
zaal van het gebouw van de Jonge-
mannenvereeniging, Spoorstraat 7.
Men zie verder de advertentie in dit
nummer.
GYMNASTIEK- EN EXCERCITIE-
VEREENIGING „PRO PATRIA".
Men schrijft ons:
Zaterdag j.1. gaf P.P. haar tweede uit
voering van dit seizoen in Casino voor
een volle zaal.
Nadat de voorzitter de aanwezigen had
verwelkomd, herinnerde hij de ouders
aan de jaarlijks terugkeerende aspiranten,
waarbij zij van harte welkom zijn. Na de
introducé's opgewekt te hebben zich op
te geven als werkend of ondersteunend
lid, gaf hij de afwerking van het gym
nastisch gedeelte over aan den directeur,
den heer M. P. van Hooydonk.
Het eerste nummer bracht de jongste
meisjes voor het voetlicht met stok-
oefeningen; wat deden ze hun best, het
applaus was dan ook wel verdiend.
De kleinste jongens beklommen het
paard en deden voor de ruitervereeniging
niet onder, zoo waren zij met het instru
ment vertrouwd. Ook hun stokoefeningen
zaten er goed in.
De kleine meisjes lieten hun zelfver
trouwen zien op de evenwichtslatten,
jammer dat „Pop" er afstapte. En ze
kende het in het oefenlokaal zoo goed hé
De oudste meisjesklasse gaf keurige
staafoefeningen te zien die, evenals hun
barrenwerk, zeer in den smaak vielen.
De oudste jongens deden hun best op
het paard en met stokoefeningen. De
heerenafdeeling had- aan den rek met
veel pech te kampen, maar vergoedde
veel met een stel pittige staafoefeningen.
De uitmuntende damesafdeeling werkte
daarna gelijktijdig aan vier barren en
oogstte veel succes. Ook hun staafoefe
ningen hadden veel bijval en waren keu
rig van samenstelling. Alle hulde dan
ook voor den kranigen directeur, die
ondanks zijn vijf-en-zeventig jaren nog
voor allen een voorbeeld is.
Na de pauze hield een blijspel de aan
wezigen nog aangenaam bezig.
Daarna was de beurt aan de danslus-
tigen.
Vissohenf.
Er komt teekening in de haringvisscherij.
Wel zijner nognietdegroote hoeveelheden
maar in de kom en in den zegen, zoowel
bij Texel, Onrust en Huisduinen zijn ze
reeds aangebracht en talsgewijs afge
slagen, een bewijs, dat de invasie een
aanvang heeft genomen. Alles staat in
het teeken van de afwachting, ten 1ste,
omdat men niet weet, dat de groote aan
voeren zullen komen en ten 2de of de
prijzen wel erg stabiel zullen blijven in
verband met de tegenwoordige geringe
afzetmogelijkheden van visch.
Maar voorloopig is hoofdzaak, dat de
haring haar „inkomsten" heeft gemaakt.
De vraag is of, door de nauwe Vlieter-
opening, toch de haring zich naar de
Zuiderzee zal stuwen en zoo ja of dat zal
zijn in groote hoeveelheid. Mocht spora
disch de haring de Zuiderzee binnenvallen,
dan is er een kans meer, dat er hier
wat stabielere prijzen zullen blijven,
omdat toch de rookerijen langs het Zui
derzeegebied een zeker kwantum voor
hun afnemers zullen behoeven.
Daarom vooral is er bijzondere spanning
ten opzichte van de dit jaarsche haring
intocht.
In verband mei de geringe aanvoer
zijn de besteede prijzen flink, maar dit
j zegt niets voor een toekomstprijs. Laten zelf genoeg van dien aard Maar omdat
lwen?ahftet b,este hopen i wij fnderdlad nieuwsgierig^warennaai
De garnalenpnjzen zijn bijzonder laag. dit nieuwe werk, daar het hierbovenbe-
Vangst is er ruim voldoende. Ook bot doelde „Hans Drift" naar ®nze meening
wordt nog rykelyk gevangen, boven de een belofte inhield voor de toekomst en
verwachting, maar ook in dit artikel is ons de overtuiging gaf, dat deze twe?
een lagere prijsstelling ingetreden. jongelui inderdaad iets kunnen.
Een flinke vloot uit Stellendam is nu
de eigen vloot komen aanvullen, zoodat
het beeld van de haven weer wat begint g» _,o> n g*
te gelijken op dat van verleden jaar, toen E. J
hier een nog grootere vloot aanwezig was.
Toen toch vertoefden hierook de vloten
uit Arnemuiden en Breskens, die dit jaar
vermoedelijk niet hierheen zullen komen,
omdat er, naar beweerd wordt, daar vol
doende garnalenvangst is.
Alikruiken worden ook nog voldoende;
aangevoerd. De prijzen zijn lang niet die
van verleden jaar en zouden nog lager
sche en Oostersche element zoo goed
uitkomt.
Wjj zullen het hierbij laten, wie er
zich voor interesseert, stelle zich in ver
binding met den heer E. Prins, Bierkade
11, Alkmaar.
E11 wij zijn ten opzichte van dit nieuwe
werk niet beschaamd geworden. Deze
tweede operette, uit te voeren door en
voor kinderen, is van hetzelfde hooge
BEGIN VAN BRAND.
Zaterdagmiddag is bij den heer O., in
zijn, indien de visschers onderling niet zehalte als dn eerste beschaafd onhmi-
zorgden voor een niet overvoerde markt, J™,1te a',s beSchadM' opbou
door hun vangsten te beperken. He{ eerste bedrijf gpeelt aan boQrd yfln
een Nederlandsch schip in Japansche
wateren; de matroosjes zijn druk aan
het werk; sommigen poetsen, anderen
- zitten in 't want de touwen te repareeren,
Me Krugerstr., hoogstwaarschijnlijk door weer anderen zjjn aan 't zwabberen. Het
het verkeerd aansluiten van de pijp van eene levendige tooneeltje volgt op het
den haard aan den schoorsteen, waardoor andere, tot plotseling een harde bons
eenige gloeiende stukken op het vloer-, wordt gehoord, die den kapitein aanlei-
kleed vielen en dit vlam vatte. Juist op ding geeft de reddingbooten uit te zetten,
tijd werd het brandje ontdekt en de poli- Het blijkt evenwel niet noodig die te
tie gewaarschuwd, wier hulp echter niet strijken, omdat de bons veroorzaakt is
meer noodig bleek, daar ondertusschen door een jeugdig verstekeling, die zich
met een paar emmers water het vuur werd al drie weken lang verborgen had ge-
gebluscht. De schade bleef alzoo tot een houden en al dien tijd van Verkade's
biscuits had geleefd. Doordat hij een
blik had laten vallen, was het lawaai
minimum beperkt.
AMMONIAKBOOT GEZONKEN. ontstaan en hij ontdekt geworden.
Zaterdaemorgen is in het Heldersche Het lweede bedrijf brengt ons in Japan,
ateiaagmoigen is in net Helaerscüewaar we meiSjes en jongens aantreffen
kanaal een ammoniakboot gezonken toe- bij een bloemenfeest in een tempel. De
hphnnronHfi ocir» Herom fracTunviob- nnnv 1 L
komst van eenige matrozen met een door
den dokter naar den wal gezonden
„patiënt" verwekt consternatie; de in
dringers worden niet vriendschappelijk
behandeld. Het derde bedrijf dat wij
niet meer gezien hebben evenwelbrengt
de oplossing, namelijk de verbroedering
tusschen Oost en West, tusschen de Hol-
landsche matrozen en de Japansche
mannen en vrouwen.
behoorende aan de gem. gasfabriek. Door
het spuien is de boot, welke nog een
tamelijke diepgang heeft, naar het mid
den van het kanaal afgezakt en door dé
onmogelijke positie voor drie kwart onder
water verdwenen. Direct werd een begin
gemaakt om de ammoniak uit de boot
te pompen, en toen dit eenmaal was ge
beurd werd, met de modernste hulp
middelen, met de lichting begonnen. On
der deze »modernste hulpmiddelen* ge
lieve de lezer te verstaan, een vletje en
een stalen draad, alleen door het gewicht
van de twee personen, die in dit vletje
hadden plaats genomen, volgde dit bijna'
de richting van de tankboot, met het!
resultaat, dat deze Maandagmorgen nog
onder water lag, en een indirect -gevaar
voor de scheepvaart opleverde. Want
Maandagmorgen was het een aardig'
kunstje voor de Alkmaarder vrachtboot,! Wat vooral deze operette boven andere
dit obstakel te omzeilen dóet uitsteken, is, dat hier muziek en
zang één geheel vormen. De jeugdige
BOTSING. componist heeft voor elke situatie, voor
elke gebeurtenis een pakkende illustratie
Gisterenavond botste in de Trompstraat Sevonden; dialoog is geheel berijmd
een auto tegen een groentenwagen. De'f1? dikwijls zeer geestig. De gezongen
voerman van den groentenwagen werd teksten zijn vloeiend en zeer muzikaal
daardoor van den bok afgeslingerd en geschreven en de muziek past zich daarbij
kwam kwam tegen de woning terecht van geheel aan. In Alkmaar en Schagen had
den heer Vos, wagenmaker. Hierbij werd
een ruit verbrijzeld. De voerman bekwam
geen letsel. Een groote hoeveelheid spruit
jes en andere groenten werden over dl
straat verspreid. f
Behalve de auto, die een ingedeukten
voorbumper bekwam, werden geen ver
dere onheilen aangericht.
deze operette veel succes
Nu zal de Heldersche lezer zeggen
wat hebben wij met dit alles te maken
Het is uitgesloten, dat dit groote gezel
schap de. reis naar Den Helder zal kunnen
maken om de operette hier te vertoonen,
ïffnzij men er de vrij groote onkosten
EEN AARDIGE KINDER-OPERETTE.
Mogelijk herinnert zich de lezer, dat
wij voor ongeveer (jen jaar iet*.hebben
medegedeeld omtrent een troepje Schager
jongens en meisjes, die hier een kinder
operette kwamen uitvoeren. De belang
stelling van de zijde der Helderschen
was uiterst gering, hetgeen jammer was,
omdat het hier gebodene werkelijk van
een beter gehalte was dan men gemeen
lijk te zien en te hooren krijgt. De tekst
voor deze operette was van de hand van
den heer E. Prins, denzelfden, die hier,
eveneens slechts voor een uiterst klein
clubje, een serie lezingen gaf over Ne-
derlandsche dichters, die toen bij de
deelnemers zeer in den smaak vielen.
Terwijl de muziek, die uitmuntte door
frischheid en originaliteit, geschreven
was door een jong musicus, neef van
den auteur, en muziekdirecteur te
Söhagen.
Toen nu dezer dagen de heer Prins
ons vroeg eens naar Schagen te willen
komen om daar kennis te maken met
hun nieuwste werk, meenden wij van die
uitnoodiging gebruik te moeten maken.
Niet om over de uitvoering zelve verslag
uit te brengen uit den aard der zaak
gaat het Heldersche publiek niet naar
uitvoeringen te Schagen; wij hebben hier
voor over heeft. Maar toch hadden wij
een bedoeling toen wij dit terneerschreven.
Immers: werkelijk goede kinderoperettes
hebben wij zoo goed als nieteenige
jaren terug heeft dr. Redeke met de
Heldersche padvindsters en padvinders
een paar maal eens iets aardigs gegeven,
maar sedert is ook hier malaise inge
treden. l^Iaar men kan zich toch misschien
hieromtrent verstaan met de beide samen
stellers; trouwens, de eerste operette
„Hans Drift" is reeds in den handel en
wordt in verschillende plaatsen opgevoerd.
Deze tweede is vooral niet minder.
Behalve declamatie, solo- en koorzang,
komen er mooie dansen in voor, en een
spreekkoor is evenmin vergeten. Ter
kenschetsing van den tekst geven wij
hier het vrijheidslied, dat aan het einde
van het derde bedrijf Dik, de versteke
ling, zingt:
O vrijheid, ge zijt als de luchten,
Stralend en blauw over zee 1
Tot u mag ik plotseling vluchten,
O vrijheid, ik ga met u mee
Het aardige is ook, dat in de muziek
het verschillend karakter van het Wester-
EEN MOOI HORLOSIE
Met een verlicht gemoed liep ik Zater
dagmiddag, het zal eventjes over twaalf
geweest zijn, in de Spoorstraat. Met een
verlicht gemoed, ja, want welk gemoed is
niet verlicht, wanneer men na een week
van arbeid naar huis tijgt om van den
Zaterdagmiddag en den Zondag te gaan
genieten.
Plotseling wordt mijn aandacht getrok
ken door een eigenaardige type, dat mij
op een paar meter afstand is genaderd.
Een paar binocles hangen om z'n hals te
bengelen en zijn armen zijn beladen met
tooneelkijkers en een stuk of wat horloges
hangen aan z'n arm, kortom een wande
lende bazar. Niet zoodra heeft het heer
schap in de gaten dat ik hem een beetje
geïnteresseerd opneem, of het manneke
komt op mij toe. Maar aangezien ik hem
eens uit zijn tent wil lokken, negeer ik
hem volkomen, doch even later hoor ik
een lijzige smeekstem: „Och meheer, toe
meheertje, moet uwes niet een mooi hor-
losie van den koopman koopen? Toe blijft
uwes nou eens effen staan dan kan ik u
eens laten kijken".
„Maar ik kan toch onmogelijk op straat
een horloge gaan koopen, trouwens ik heb
er ook geen noodig".
„Komt uwes dan effentjes in die café?"
,,'k Dank je feestelijk; trouwens wie
garandeert me dat ik wat goeds krijg?"
„Ik meheer, de koopman meheer, voor
3.50 hebt u d'r een, en omdat 't de laatste
is, voor 3 gulden, 'k Verdien d'r niks an
meheer; in die café daar heb ik net de
drie laatste verkocht; 'k heb d'r nu nog
één, toe meheertje koopt u nou eens een
mooi horlosie van me, vooruit, omdat u
het bent, krijgt u 'm voor twee gulden
vijftig, dan verdien ik d'r niks an
„Nee hoor ik denk er niet aan", en
meteen maak ik aanstalten door te loo-
pen. Maar nog ben ik geen twee meter
verder of de koopmansstem klinkt me ach
terna: „St... kale jakhals, nog geen hor
losie voor twee gulden en vijftig centen..."
En wanneer ik me nog eens omdraai,
zie ik hem weer iemand aanklampen:
„Och meheer, toe meheertje
Puck.
EEN CRISISVERG ADERING VAN DE
S. D. A. P.
Geen belangstelling.
De Afdeeling Julianadorp van de S.D.
A.P. had op Zaterdagavond j-1. een open
bare crisisvergadering uitgeschreven in
het café „Prins Hendrik" van den heer
A. Kossen. Als spreker voor dezen avond
was uitgenoodigd de heer Swierstra te
Enkhuizen. Precies op tijd waren wij aan
wezig, om iets van het gesprokene te
noteeren, maar dal was dezen keer mis.
Want na een uur lang tevergeefs op be
langstellend publiek te hebben gewacht,
zag de Voorzitter, de heer F. C. Dirks,
zich genoodzaakt om mede te deelen, dat
de openbare vergadering wegens gebrek
aan belangstelling, niet doorging, en dat
men in plaats daarvan eenige huishoude
lijke besprekingen zou houden en waar
tevens aan werd toegevoegd, dat deze
niet voor de pers bestemd waren. Ons
werk was daar dus spoedig afgeloopen,
en behoeven we daar ook niet veel over
te potlooden.
9 februari. Ieder, die zich in
teresseert voor buitenlandsche politiek
zal met belangstelling op de advertentie
pagina's heben gelezen, dat de grootste
vraag in Britsch-Indië is: „Zal Gandhi
de Engelsche eischen inwilligen?" en de
tweede: „Zal hij zich dan ook moderni-
seeren en Hoepla-rooker worden?" Het
eerste feit was algemeen bekend, het
tweede minder en ik weiger aan te
nemen dat de gevierde vrijheidsheld er
met de haren is bijgesleept, alleen al om
dat mij dit technisch onmogelijk lijkt.
Ieder land is trouwens op het oogen-
blik geplaatst voor vraagstukken, waar
buitenstaanders niet direct erg in heb
ben. Hoevelen zijn er van op de hoogte,
dat in Engeland de vragen van den dag
zijn. Ie. Zal de actie van Japan, John Buil
noodzaken hardhandig op te treden en
2e. zal Baldwin zijn pijp opofferen aan
een dagelijksche dosis William's kauw-
gummi, dat bii alle goede kruideniers in
proefpakjes verkrijgbaar is Amerika
wordt in spanning gehouden door de
vraag of Europa dat werelddeel voor het
voldongen feit zal stellen, dat het Ame
rika geen cent meer betaalt en de
tweede vraag is. Zal President Hoover
overgaan tot de beroemde overvette en
overdadig schuimende Russische-Viool-
tjes Scheerzeep? In Duitschland vraagt
men zich weer af, of Hitier, eventueel
candidaat gesteld voor het president
schap, ook zal worden gekozen, en zoo
ja, of hij zich dan de onovertroffen high
class Hercules-sokophouders zal aan
schaffen. Wat Parijs betreft, dit kent op
het oogenblik maar twee kwesties: zal
Frankrijk op de ontwapeningsconferentie
ganschelijk geïsoleerd komen te staan?
en zoo ja, zal Tardieu zich dan troos
ten met de wereldberoemde Marrons
Glacés van de chocoladefabrikanten
Charlatan Cie., Boulevard Clichy 11—
13, Parijs?
Het onderlinge verband der dingen zal
iemand, die niet een zéér grondige studie
maakt van de internationale politiek,
veelal ontgaan. Zoo zal het niet elkeen
onmiddellijk duidelijk zijn, dat men zich
in Roemenië het hoofd er over breekt
of koning Carol (die veel van zijn popu
lariteit bij den boerenstand heeft inge
boet) zich op den troon zal kunnen hand
haven, en zoo ja, of hij zich aan de
weelde van een dozijn Black Croswell-
dassen in de pas uitgekomen voorjaars
dessins zal veroorloven, (Agentschap voor
Nederland N.V. Strop, Zwaanshals Rot-
terdam; monsters gaarne ter inzage).-
Joegoslavië ziet zich voor een soortgelijk
probleem geplaatst. De grootste vraag is,
zal de monarchie het hoofd kunnen bie
den aan den groeienden haat der Kroaten
en de toenemende activiteit der revolu-
tionnairen? En de tweede: zal de vorst
dan ook met zijn tijd meegaan en zijn
jonge vrouw een 6 cylinder Buickmobile
Freewheeling System met Synchro-Shift-
Saferty Versnellingsbak en geruischlooze
tweede versnelling offreeren?
Maar laat ik stoppen, wan ik heb zoo'n
idee. dat u ontstellend weinig kijk hebt
op politiek.
Niet zooals abusievelijk vermeld is 7,
maar 14 Febr. a.s. komt de Noord-Hol-
landsche Cinema in de tooneelzaal van
den heer Séhrieken en wel met de groot
ste, zingende en musiceerende film van
dit seizoen: „De Privé-Secretaresse". De
Noord-Hollandsche Cinema had met voor
noemde film aan den Langendijk een
enorm succes, en waar deze film thans
voor de elfde week te Amsterdam draait,
zal de zaal van den heer Schrieken zooals
gewoonlijk wel te klein blijken, een drin
gende reden om uw plaatsen vooruit aan
de zaal te bespreken.
UITSLAG VERKOOPING.
Bij onderhandschen verkoop is het
woonhuis aan de z.g. Kikkersteeg alhier,
eigendom van den heer J. Brak, overge
gaan aan den heer H. v. Woesink, metse
laar, alhier.
Door den heer J. Koopman, alhier, is
in het café van den heer O. H. Switser
aan de Houttil 24 (kaas- en varkensmarkt)
te Alkmaar gekocht en gaat Koopman zich
metterwoon aldaar vestigen.
De uitslag der verkooping van de per-
ceelen der familie Deutekom, alhier, vori
ge week Vrijdag ten overstaan van notaris
Van Veen in het café van den heer C. A.
de Wit, alhier, luidt als volgt:
1. De bakkerij met inventaris enz., ge-
I mijnd door den heer A. F. Meijer, make
laar. alhier, op 2 maal 2500.(totaal-
op1 :gst dus 7525.—). De bakkerij is
I ad voor den heer K. de Vries, te
't :nd.
2. Het renteniershuis, gemijnd door
voornoemden heer Meijer op 150.
(totaal dus 2150.ten behoeve van de
rven Dignum te 't Zand.
door
TOON DE HOOGH.
I.
Om in een klein bestek een overzicht
te geven van de opera, n.1. de ontwikke
ling van de opera door de eeuwen heen,
een ontwikkeling waaraan alle volkeren,
die in muzikaal verband genoemd1 kunnen
worden, hebben deelgenomen, behoort tot
de onmogelijkheden. In de toegemeten
ruimte voor dit onderwerp zal dan ook in
extenso niet op de muzikale diepten, welke
aan de opeiu ten grondslag liggen, kunnen
worden ingegaan.
De naam opera is van Italiaanschen
oorsprong. In het algemeen beteekent het
Muziekwerk, compositie: opus. Ieder werk
van den een of anderen componist draagt
een opus-nummer, het duidt slechts aan
het nummer der volgorde van de werken
van den componist. Carl Czerny, leerling
van Ludwig van Beethoven, schreef onge
veer duizend werken, voornamelijk voor
piano, missen, orkest-composities en ka
mermuziek, zoodat wij op zijn composities,
«elke nu nog in gebruik zijn, opus 740 en
opus 821 vermeld vinden.
Eerst in Iateren tijd, omstreeks 1650,
werd de naam opera uitsluitend verbon
den aan „Tooneel met Muziek", zoodat,
in dezen tijd het woord opera niet uitslui
tend het een of andere werk, van welken
wmponist dan ook, aangeeft, maar bij het
hooren van den naam opera wordt uit
sluitend verbonden muziek en tooneel.
Tot groote hoogte is de kunstvorm der
opera opgevoerd, we denken hierbij aan
het werk van den Russischen componist
Modeste Moessorgski, „Boris Godoenof",
hetwelk de vorige maand in Amsterdam
werd opgevoerd door de Wagner-Vereeni-
ging. Echter zij gezegd, dat reeds bij de
oude Grieken het drama met muziek in
hoogen bloei stond. De tragedieën van
Sophokles en Euripides waren reeds be
werkt met gezongen koren, waarnaast
voor solozang en duetten een belangrijke
plaats werd ingeruimd. In den tijd der
renaissance heeft men die oud-Grieksche
wijze, van het samenvoegen van tooneel
en zang, willen vernieuwen en doen op
voeren tot liooger niveau, hieruit kwam
voort het „Muziekdrama".
In de salons der edellieden stond de
wieg van de opera zooals wij haar nu
kennen. Graaf Bardi en Corsi in Florence
hebben hiertoe het hunne bijgedragen.
Mensclien van hooge begaafdheid en ge
leerdheid, mannen met gevoel voor de
aesthetiek hebben in die dagen hunne
krachten gewijd aan de opera.
Bij velen lieerscht de gedachte, dat de
opera van wereldsch gehalte of van we-
reldschen oorsprong is. In Frankrijk werd
in de 5e eeuw bij de dramatisch kerkelijke
vertooningen, die bij het volk zeer geliefd
waren, muziek gemaakt. Voor dien tijd
vermeldt de geschiedenis niets van dien
aard.
Hiernaast merken we op, dat de Egyp-
tenann reeds de mysteries kenden met
muziek; de gewijde dansen van de Israë
lieten bij de Ark des Verbonds houden
ook verband met dit onderwerp.
In de kerken in Frankrijk werden des
Zondags vertooningen gegeven van on
derwerpen uit de Bijbelsche geschiedenis,
de priesters hadden de rollen daarvan in
handen. Een tooneel was in de kerk, in die
dagen, opgeslagen, in de Latijnsche en
Romaansche taal werd daar gedeclameerd,
dit geschiedde afwisselend met kerkelijke
zangen, behoorende tot den vasten ritus.
De koren werden uitsluitend door geeste
lijken gezongen. Natuurlijk hadden de di
verse zangen in die drama's een ernstig,
plechtig karakter, alles vond plaats in een
gedragen tempo.
De parodie, welke in de geschiedenis
zoo'n belangrijke rol heeft gespeeld, kon
ook in die dagen niet achterwege blijven
en het volk werd hierdoor van het goede
spoor afgeleid. In de 11e eeuw nam de
parodie zoo'n ernstigen vorm aan, dat de
geestelijkheid letterlijk met de handen in
het haar zaf.
In Beauvais kreeg men bij de processies
de „Ezelsfeesten", welke herinneren móés
ten aan den intocht in Jeruzalem. Op een
ezel werd het schoonste meisje, sierlijk
uitgedoscht, door de stad gereden, en zoo
ging het naar de kerk toe. Gezeten op een
ezel werd zij bij het altaar geplaatst. In-
plaats van het „Amen" klonk dan door de
kerk „Ia", door de geheele gemeente ge
zongen.
Voorstellingen van Adam en Eva. van
Kaïn en Abel waren eveneens het gevolg
van den zin voor parodie van het volk.
Meer in geestelijke lijn werden kort daai-
op op het voorplein van de Nótre Dame te
Parijs vertooningen gegeven, welke ge
heele dagen duurden en soms op de vol
gende Zondagen werden voortgezet. Na
dien tijd gingen deze voorstellingen ge
heel van de kerk naar de pleinen der ste
den en verdween het kerkelijk karakter
geheel en al.
Uit deze greep der geschiedenis moge
blijken, dat het „volk" behoefte heeft aan
vertooning en aan muziek. We denken
hierbij aan de Trouvères in Noord-Frank
rijk. de Spaansche Trobadores, die aan de
hoVen verbonden waren. In Engeland
waren in die dagen de dichters, die hun
eigen werken met begeleidende instru
menten op deze wijze aan het volk voor
droegen, het waren de „minstreels".
In Italië waren het weer de Aravatori,
die door de steden trokken en waarvoor
het volk een ongekende belangstelling
toonde. In Duitschland had men de „Min
nezangers", die in den tijd van de kruis
tochten opgang maakten. Vele melodieën
en vele gedichten van deze straatzangers
zijn blijven hangen en hebben later goe..e
diensten bewezen bij de strekking van
opera's. TI
Zeer bekend was in de 16e eeuw Hans
Sachs, welke leefde in Neurenberg (1494
tot 1576). Hii was de hoofdpersoon der
Meesterzangers in die dagen, zijn vak was
echter schoenmaker. Hü schreef vele ge
dichten. verhalen en drama s. De opera
componist Richard YVagner heeft deze
persoon vastgelegd in zijn opera „Die
Meistersinger von Nürnberg'
Door de eeuwen heen heeft de muziek
het volk bezig gehouden en beziel;!, de
opera in den vorm zooals zij nu tot ont
wikkeling is gekomen, heeft beantwoord
aan de behoefte van het volk. Hoewel we
de tooneelkunst. noch de k' nst der tonen
op den achtergrond willen dringen, is het
samengaan van woord en toon en spel
eene volmaking in de kunst zonder
weerga. Naast het hooren heeft men het
zien, naast het passieve element heeft
men de actie. Orkest-, solo-stemmen en
koor naast het tooneelspel is een uiting
van kunst, .die vrijwel tot een ieder
spreekt.
In plaatsen als Den Helder is het een
uitzondering dat een opera wordt opge
voerd, zoowel door beroepsmusici als door
dilettanten. Een operette zal zoo nu en
dan mogelijk blijken, maar een opera stelt
te hooge eischen in velerlei richting om
er zelfs maar aan te denken met zoo iets
voor den dag te komen.
In groote steden is dit geheel anders.
Voor den oorlog 1914 had men in Den
Haag de Fransche Opera,iedere voorstel
ling was in die dagen uitverkocht. De ver
koop van kaarten begon 's morgens om
10 uur, maar in de meests gevallen ston
den de menschen en queu reeds des mor
gens voor zessen! Dit was geen uitzonde
ring, neen regel! De zoogenaamde „enge
lenbak", do staanplaatsen a 30 cent, was
altijd het eerst uitverkocht en 's avonds
kon men dan tegen verdubbelde prijzen
deze kaarten bekomen van opkoopers, ook
dit laatste was regel.
Maar nog is dit niet het belangrijkste,
een feit is dit, dat de meeste menschen
uit het volk. de opera van a tot z kenden,
de bekende aria's kon men heel vaak in
volksbuurten op niet onverdienstelijke
wijze hooren zingen door menschen van
allerlei slag! Een genot was het eenerzijds
niet een voorstelling in de regionen van
het gewone publiek mee te maken, want
in den regel hoorde men vooruit wat er
komen zou; maar anderzijds was het een
genot om dit objectief te ondergaan.
Volkshumor en volksgeweten deden zich
in zulke gevallen geducht gelden, maar
bovenal „volksmuzikaliteit" kwam dan op
ongekunstelde wijze naar voren, zooals
men niet mocht vermoeden, dat de muzi
kaliteit zoo vertegenwoordigd was.
Voor muziekliefhebbers is de opera
uitvoering een onmisbare gebeurtenis, zij
kunnen hun muzikaal hart ophalen, in
alle richtingen.
De Nederlandsche Opera heeft ondanks
al een moeilijk bestaan gekend, de his
torie van dit stuk muziekcultuur zullen
we maar buiten bespreking houden, want
dan kwamen we voorloopig niet klaar.
Vrijwel de meeste componisten h9bben
zich aan de opera gewijd. Van de klassie
ken noemen we Haydn, Mozart, Van Beet
hoven. Mozart schreef reeds op zijn 10e
jaar een opero „La finta simplice", in op
dracht van Keizer Jozef II. Beethoven
schreef er slechts één: „Fidelio" genaamd.
In een tweede artikel zullen we meer
de details der opera bespreken.