De moord te Hemmen.
sleepboot omgeslagen.
van den wind en een
uitstalkast.
in zee gestort.
sneeuwstormen in de oekraïne
Marin®berichten.
begrafenis j. h. m. nittel.
Radiografisch Weerbericht.,
BINNENLAND.
GEMENGD NIEUWS
ned. handels- en
landbouwbank.
Hut textielconflict in Twente.
Burgerlijke Stand van Den Helder
De gehe'me zender te Gouda.
TWEEDE KAMER.
roovers in een franschen
sneltrein.
Stoom vaartberichien.
WIERINGEN.
K°n de Nederlandsche marine
esn gezonken duikboot
bergen?
werden gramofoonplaten ten gehoore ge
bracht, rapporten gevraagd en felicitaties
verricht tot bekenden van verdachte.
Bovendien moet men er rekening mee
houden, dat verdachte een eenvoudig man
is en niet gevoeld heeft dat hij in over
treding was. Pleiter vroeg daarom een
lichtere straf.
Uitspraak 24 Februari.
De beide mannen, die te Schoonhoven
werden gearresteerd, bleken met den
moord niets uitstaande te hebben. Nadat
te Arnhem gehoord waren, zijn zij weer op
vrije voeten gesteld.
Tegen den vischventer M. H., uit Op-
heusden, zijn echter bezwarende omstan
digheden aan het licht gekomen. Bij een
huiszoeking in zijn woning werd geld ge
vonden, waarvan de vrouw van H. niets
wist.
bij de vermoorde vrouw van b. visch af
leverde.
't Was Dinsdagmiddag toen het ge
beurde. Een gure Dinsdagmiddag, met een
bewolkte, dreigend uitziende lucht, terwijl
een half stormpie ijs el ijk koud door de
straten joeg, die als leeggevaagd er treu
rig verlaten uitzagen. Dit als inleiding.
Nu de eigenlijke gebeurtenis. U kent allen
wel de zaak van de .firma A.C. in de Kei
zerstraat. Nu, geachte lezer, naast die zaak
is een poortje, en hiernaast hangt een
soortement uitstalkast, stevig gesloten,
zooals vanzelf spreekt. En nu komt het
verband tusschen de onderscheiden hier
boven behandelde zaken. Door dat halve
stormpie sloeg het poortdeurtje open en
daarna weer toe en wel met zulk een
kracht, dat daardoor de glazen van het
uitstalkastje bezweken en met een oor-
verdoovend lawaai naar beneden kwamen,
gevolgd door moertjes, pennetjes, roeden
en meer van zukke dingsigheidjes alle
eerst achter het glas verborgen geheim
zinnigheden. Alsof de Japanners ons den
oorlog verklaard hadden, dan nog had de
Keizerstraat er niet meer bevolkt uit kun
nen zien. Men kwam aanrennen, vliegen
en ik zou bijna zeggen rollen, alles om
dat doodgewone uitstalkassie, dat nu door
allen zoo bewonderd werd, -dat de firma
A.C. er zich wel hoogst door gestreeld zal
hebben gevoeld.
Dan na een „Ja minsen, kapot is ie" en
een „Buurvrouw, wat is 't weer koud,hè",
werd de Keizerstraat weer langzamerhand
ontvolkt en keerde tot z'n mieserige verla
tenheid terug.
VOOR DEN TWEEDEN KEER
GESNEUVELD.
Dat een lantaarnpaal omver wordt ge-
reden, gebeurt meer, maar dat dezelfdede7ën~van bladen'uit het rek.-cóuranten-
paal twee keer sneuvelt, zal wel minder bogk he(. opzettelijk publiceeren van een
8 Dit" M'heen den lichtbrenger getrot- ««Ucl.öng op d.e baknsdifers en
fen, welke voor de verlichting zorgt op de bet 21cb toee'9
plaats, waar de Boerhaavestraat en de ten is veroordeeld tot twee jaar gevange-
Brakkeveldweg aan elkaar sluiten, bij nisstrar met aftrek van den tijd in preven-
den spoorwegovergang. i tieve hechtenis doorgebracht. De eisch
Hedenmorgen heeft hij door de bestel- was drie jaar.
auto van de fa. Koningsbruggen het loodje I Verdachte had zich reeds na de zitting
moeten leggen. De chauffeur reed achter- uitgelaten, dat hij met den eisch zeer te-
uit tegen den paal aan. Deze was daar vreden was
wederom niet tegen bestand, sloeg voor
Een gesloten auto met 4 personen is
Maandagnacht in de buurt van Cadix van
een straatweg, die langs de zee loopt, 20
meter diep in zee gestort. Slechts een van
de inzittenden kon zich redden; de ande
ren zijn verdronken.
Hij behandelt en weerlegt de bezwaren
teqen de uitspraak der commissie-Lovink.
De regeering heeft daartegen drieërlei
bezwaren: lo. de onzekerheid ten aanzien
van de ontwikkeling van den landbouw;
2o. met het oog op de hooge kosten van
de verdere inpolderingen; 3o. met het oog
Op Oud Eik en Duinen, te 'sGraven-
nnini' ornnte
:re inpolderingen; Jo. met nei uuy uu y" ninsdagmiddag, onder groote
actueelen, financieelen toestand. ij}8**' J belangstelling, de ter-aarde-
<LiHverw?,t.ie;bffiU vmu gehcdcln hel
op den
De heer B i e r e m a
Volgens een bericht uit Charkof hser-
schen in de Oekraine hevige sneeuwstor
men. De spoorwegverbinding tusschen
Charkof en Kiew is verbroken. Afdeelin-den voorgrond
zii eisteren door den rechter-commissaris *en van het Roode Leger ziin ^emobi'i_
zij gisteren aoor aen recnter commissaris teneinde d.en spoorweg van de
to A-nnhom rronnnrn nroron "71111 ?n ■n/oor nn
sneeuwmassa s vrij te maken.
T de"bbef "e af «an deS heer l
aanzien van de kostenberekening een oud-hoofdofficier van administiatic
struisvogelpolitiek heeft gevoerd. Wat de kjasse der Kon. Nederl. marine.
r. De pjechtigheid werd uit marineKrin
JAPANSCH OUD-MINISTER
GEDOOD.
De vroegere Japansche minister van
Financiën, Inoeye, die deel uitmaakte van
worden voltooid.
verdere voortzetting betreft, stelt spr. op
dat de afsluitdijk moet gen o a. bijgewoond door den hööxdo
cier le klasse van den marine-stoom aai 1-
Het hoofdbezwaar voor spr. zit echterdienst J. Verschoor, den oud-officiei van
H/e'c^s.guen,*, Waar rhana reed,
Houwing en jhr. G. Witsen Elias, den
oud-zeeofficier jhr. Dittlinger, den vice-
admiraal graaf van den Bosch, lid van
het Hoog Militair Gerechtshof; den oud-
in
Voorts is gebleken, dat H. meermalen het in December afgetreden liberale kabi
1 net Wakatsoeki, is het slachtoffer gewor
den van een aanslag. Toen hij Dinsdag
avond ter hoogte van de middelbare school
Twee personen verdronken, ling met een revolver beschoten. Eén
kogel drong door de rechterhelft van zijn
elk jaar acht millioen op de gewone uit
gaven moeten worden gebracht voor het
Zuiderzeefonds. zal dit bij verdere inpol
dering van den Zuid-Oostpolder zeker tot
twintig millioen moeten worden verhoogd, kapitein ter zee J. Tissot van Patot, den
gepens. generaal-majoor-titulair de ma
riniers C. N. Cazaux van Staphorst, den
gepens. hoofdofficier le klasse der marine
L. J. Mouton, den gepens. kolonel der
mariniers J. C. J. B. A. de Josselin de
Jong, den gepens. directeur van^het ma-
Dat is te veel en daarom meent spr., dat
het verstandiger is thans de verdere werk
zaamheden op te schorten.
De heer W e i t k a m p C.-H.behan
delt den landbouwkundigen kant van het
dering°van SSK Soerabaia D.
kan voorspellen hoe de toestand zich zafiKoning den gepeng kapjtein ter zge c.
ontwikkelen. Als spr. dan ook voorstan-1 RruiSj den sebout-bü-nacht E. de Wijs,
Gisterenochtend is de sleepboot „Bon as- borstkas en twee anderen bleven in zijn'der is van staatsexploitatie, althans in de hoofdintendant der zeemacht; de gepens,
pes" voor Dinteloord omgeslagen. De ka- i{chaam steken. Met ernstige verwondin- eerste jaren, dan blijkt daaruit, dat deze hoofdofficieren van administratie Ha-
1- - t J m nll rtltrl 1*AT1 It* O Tl I P 1 1 T_ - X rt 1— 1** lil r* A V\ rv A V1 A I 1 - rt 1 J a«vi a AA Li a a iroffl A Af Atl a «aa ia a «1 T?1 Al
Serg.-macht. W. Bloot van v. Speijk naar
Wachtschip Willemsoord, id.
Maj.-vliegtmr. W. A. J. H. Reinders van de
Kooij naar de Mok, 10 Febr. '32.
Serg.-schr. W. Knol van Kon. Instituut
naar Wachtschip Willemsoord, 10 I'ebr. 32.
Ondervolgende schepelingen zijn 2 Februari
1932 per s.s. Johan van Oldenbarnevelt in
Nederland teruggekeerd:
Opper-konstabel P. A. Verhoef, serg.-konst.
i C. Gelton. serg.-monteur E. Beumer, boots-
man R. Neimeier, kwartiermr. P. van Gennip,
id. E. H. van Drie!, korp.-konst. W. A. Schik,
id. J. R. Spits, korp-telegr. H. Postema, korp.-
timm. K. Leijen, korp.-macht. W. Weterkam'p,
id. A. Grollé, id. P. C. Buisman, matroos te kl.
A. A. Grimmelijkhuizen, id. F. van Eerden,
id. J. M. v. d. Spek, marinier ie kl. J. A. Met-
semakers, id. G. Kamphuis, id. J. Jansma, id.
A Bek, id. F. H. Nieuwenburg, id. E. Wil-
le'msen,' id H. J. Terburg, id. C. Kaptein,
tamboer 2e kl. M. Donker.
Naar waarnemingen verricht in den
morgen van 11 Februari.
Medegedeeld door het Kon Nederlandsch
Meteorologisch Instituut te dp Bilt.
Hoogste stand 781.1 te Thorshavn.
Laagste stand 753.1 te La Coruna.
Verwachting:
Zwakke, later wellicht matige wind
uit N.O. richting, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen sneeuw, meest matige
vorst des nachts en lichte vorst overdag.
pitein en zijn vrouw zijn verdronken. De
machinist is gered.
ONEERLIJKE BANKDIRECTEUR.
Veroordeeld tot twee jaren ge
vangenisstraf.
De ex-directeur van de Kamper Bank
N. V., die veertien dagen geleden terecht
stond voor de Zwolsche rechtbank wegens
misbruik van gezag, het opzettelijk verwij-
is gearresteerd.
LIDMAATSCHAP TWEEDE KAMER.
Bij aanneming door inr. Schokking van
zijn benoeming tot lid van den Raad van
State, zal als zijn opvolger tot lid van de
Tweede Kamer worden benoemd verklaard
ds. J. Langman te Wassenaar.
de vlakte en werd vernield.
Ondanks deze minder gunstige loopbaan
zal hij toch wel weer op zijn oude plaats
verrijzen, totdat....
Binnenland.
gen werd hij in het ziekenhuis opgeno-[met de sociaal-democratische opvattingen meisma en Flaes, den gepens. schout-hij-
men, waar hij om 9 uur overleed. De dader njets te maken heeft. Want geen enkele nacht Hoog, den oud-hoofdintendant der
'boer zal in de eerste jaren een cent willen zeemacht Van Rijn van Alkemade, den
'steken in een nieuw bedrijf in den nieuwen hoofdofficier van administratie J. 0
den oud-zeeofficier baron van Haersolte,
po ia er. dp r6peris_ koioneis der mariniers Groen
De heer E b .- g pn ygn porgeje< den oud-hoofdintendant
vraagstukken bij deze begrooting de aan- der zeemacht De Hart en den oud-chef
dacht vragen, n.1.: lo. de overschrijding van den geneeskundigen dienst der zee-
der ramingen voor de kosten van den macht dr. Minkema.
Wieringermeerpolder; 2o. de vraag of de I
inoolderinq van den N.O.-polder aansluit1 Bij Kon besluit van S dezer zijn, met in-
1 i ganp: van den datum van dit besluit, bevorderd
aan de tot nog toe uitgevoerde werken ter ze (jer 2e j^on marine-1
en 3o. het beheer en de exploitatie van de reServe de luits. ter zee der 3e kl. bij die re- j
Wieringermeer. 1 serve L. Kranenburg, A. P. Blok, B. Knop-
per, J. de Bruyn, C. J. Rameau. 1
De kap. ter zee J. de Graaff, onlangs uit
Oost-Indië gerepatrieerd, wordt 22 dezer ge
plaatst bij het departement van Defensie,
als zijnde aangewezen om t.z.t. op te treden
als chef van den Marinestaf.
De luit. ter zee 3e kl. E. A. Labouchere,
aangewezen voor den dienst in Oost-Indië, zal
zijne bestemming volgen per m.s. Dempo. dat
3 Maart van Rotterdam zal vertrekken.
Luit. ter zee 2e kl. L. Guiot, wien vergund
na
De heer Lovink (C.-H.) heeft
het betoog van den heer Krijger, dat die
voortzetting van de inpolderingen op dit
oogenblik niet gewenscht is, nog maar
weinig te zeggen.
Ontevredenheid onder de on- Rjj ig het niet eens met het advieg yan
georganiseerde stakers over de den Zuiderzeeraad met de verdere inpol-
steunuitkeering. dering voort te gaan.
Onder de ongeorganiseerde stakers bij De heer Rutgers v. Rozenburg
de firma Jannink te Enschede, aan wie (C.-H.) is ook tegen de onmiddellijke .g uit Qost-Indië te repatrieeren, wordt 18
tengevolge van de gewijzigde steunrege- voortzetting van de verdere inpolderingen. <jezer aan boord van de Insulinde te Marseille
ling, minder steun wordt uitgekeerd dan De heer W ij n k o o p (C. P.) zou het en daarna hier te lande verwacht,
in vorige weken, beerscht ontevredenheid, beneden alles vinden als men niet zooBij beschikking van den minister van de-
Zij hebben gedreigd, weer aan het werk te snel mogelijk den afsluitdijk voltooide. fens'e is met 16 Febr. de kap.-luit. ter zee J.
De civiele kamer van het Amsterdam- zullen gaan. In verband hiermede wordt Het zou belachelijk zijn als men dit niet ti? ATfZ
sche Gerechtshof heeft het vonnis der bij de fabriek gepost. Tot nu toe is me- 20U doen. En ook de verdere inpoldering ki j FruinIrgephaTst in de rol van Hr Ms
Haarlemsche Rechtbank, waarbij aan de mand de poort binnengegaan. moet plaats hebben. j Wachtschip te Willemsoord en de luit. ter zee
Failliet verklaard.
van 9 en 10 Januari 1932.
ONDERTROUWD: J. H. Simonis en
A. A. Akkerman. J. v. d. Klok en P. de
Graaf. H. G. Moen en J. C. Leemans.
J. A. Koningstein en C. Dekker. L. Bak
en M. B. ter Bruggen.
ONDERTROUWD: S. Snitjer en T.
Backer.
BEVALLEN: J A. Waardenburg, geb.
Ramper, z. J. H. Kroon, geb. Barendsen,
z. H. Henning, geb. De Vries, d. G. P.
Petrus, geb. v. Tol, z.
OVERLEDEN: J. v. Marle, geb. Goos,
73 jaar. J. Dijkshoorn, 12 d. J. H. D.
Halm, 14 jaar. E. M. J. Mooser, geb.
Maas, 28 jaar. M. Dijt, 24 jaar.
jj
Visscherijberichten.
10 Febr.
Aangebracht door okrders:
60 tongen p. st. 0.25
145 kleine tongen 0.06
15 kisten schol p. k. 5.404.40
7 kisten schar 4.202.85
22 kisten bot r „JO.OO~U.SO
Door haringvisschers:
8 tal haring p. tal 7.50
N. V. Handels- en Landbouwbank te
Haarlem surseance van betaling werd ver-
j leend, vernietigd en bovengemelde N.V.
I failliet verklaard.
Tot r.-c. is benoemd mr. A. W. v. Vrij-
tot curator mr. A.
Gisteren is voor het kantongerecht te
Gouda de zaak behandeld tbgen P. R. de Loning,
aldaar, die, zonder vergunning van den Bruch te Haarlem,
minister van waterstaat in zijn woning;
aan de IJssellaan te Gouda een station', de inbraak te grootebroek,
voor radio-uitzending had ingericht. In;
den nacht van 31 Octoberop 1 November, Betreffende de inbraak in de juweliers-
is dit station, bekend als O.T.G. 4 door zaak te-Grootebroek, kan nog worden ge-
ambtenaren van den technischen dienst meld, dat het gebouw, zoowel aan de voor
dei P.T.T. ontdekt met behulp van een als aan de achterzijde, voorzien was van
peil-apparaat. stalen rolluiken. Toch is men er in ge-
Voor de behandeling van de zaak be- slaagd binnen te dringen, door in een
stond groote belangstelling van de zijde achterraam eenipe ruiten uit te snijden,
van het publiek, zoodat velen moesten Het gestolene, waarbij 200 gouden ringen,
worden teruggewezen. 30 gouden hcrlcges, kruisen, diamanten
Verdachte legde een volledige beken- en geld, heeft een waarde van 4000. De
tenis af. eigenaar van de zaak, de heer Hinke, was
De ambtenaar van het O.M., mr. Lange- tegen inbraak verzekerd. Er wordt 300
meyer, requisitoir nemend, achtte het ten uitgeloofd voor het ODsporen van het ge
laste gelegde bewezen. Het feit is ernstig, stolene.
Ten aanzien van de uitaifte van de der 30 kl. E. -A. Labouchere, dienende bij de
De burgemeester noodigt de en aanz a lr Onderzeedienstkazerne te Willemsoord, den
besturen van de vereenigingen fondfn meent spr" dat er mf°et, ,21,n «en Febr. ter beschikking «esteld.
tot een conferentie uit droogleggmg en ontginning op staatskos- De aanwijzins voor uit2ending naar Nederl.-
IUI Wil uniereiiue un. ten en daarna kostelooze beschikbaarstel- j indië met Hr. Ms. Prins van Oranje van den
de
De burgemeester van Enschede heeft bn9 van grond aan
de hoofdbesturen van de drie groote vak- onder de kleine boeren en arbeiders
centrales en besturen der bij het textiel-' De heer Kupers (S.D.A.P.) vreest,
conflict in Twenthe betrokken fabrikan- dat van uitstel' afstel zal komen als de
tenvereenigingen uitgenoodigd tot een ge- werkzaamheden thans tijdelijk worden
zamenlijke bespreking. De betrokken be- stopqezet. Men vergete ook niet, dat men
sturen hebben deze uitnoodiging aange-
noodlijdenden sergeant-monteur H. Kok is ingetrokken.
Aangewezen om den 3en Maart '32 per Hr.
Ms. Prins van Oranje naar Nederl.-In-dië te
worden overgevoerd: sergeant-monteur E.
Marks.
Overplaatsingen.
nomen en zullen zich ter conferentie door
afgevaardigden laten vertegenwoordigen.
Vergadering van Woensdag.
- c ,1 Serg.-maj. der marns. A. Zonnenberg van
nu beschikt over een grooten stat van h>e— Wachtschip Willemsoord naar Kaz. Willems
kwaam technisch personeel. Waar moeten oord, 12 Febr. '32.
die menschen blijven? Ook met het oog ld. J. Bartholomeus van id. als voren,
op de behoefte aan cultuurgrond als ge-! w- H- Klauke van Kaz' A'dam' a,s voren
is
Serg. der marns. H. Salome van Wachtscnip
Wll'emsoord als vorden.
ld. J. Bree! van id., als voren.
Id P. v. d. Walle van v. Speijk 3ls voren
ld. A. Voss van Kaz. A'dam, als voren.
Id. H. C. Elias van id., als voren.
Opper—schipper G. C. Zewald van Wacht-
A. Willebrandt van i-d.. als
doch wordt verlicht door den aard der
uitzendingen. De zender is op onschuldige
wijze gebruikt. Toch zal spr. een zware
straf moeten eischen, omdat verdachte
geprobeerd heeft door het verstoppen
van de zendlampen de overtreding te
Buitenland.
De hoofdconducteur van den sneltrein
maskeeren. R. had zich binnen de perken Ventimiglia—Parijs is Dinsdag, kort na
der wet kunnen houden door een zend- dat de trein uit Marseille was vertrokken,
vergunning aan te vragen en examen te overvallen door twee gewapende ban
doen. Op dezen grond eischte deambte- dieten, die uniformen van postbeambten
naar f 100 boete subs. 10 dagen hechte- hadden aangetrokken en zich in den
nis, met verbeurtverklaring en vernieti- postwagen hadden schuil gehouden. Zij
ging van den in beslag genomen zender, knevelden den conducteur en maakten
De verd. gaf toe, dat de wet is over- zich meester van diens tasch, waarin
treden, doch meende, dat de aard der 10.000 frank zat. Vervolgens sloten zij
overtreding zeer onschuldig was. Er hem in een bagagewagen op.
volg van de toeneming der bevolkig
voortzetting der inpolderingen noodzake
lijk, nu emigratie naar andere landen vrij-
De gevraagde interpellaties zullen op wel onmogelijk wordt.
nader te bepalen datum worden gehou- De oorzaken, waardoor de kosten van rr__
den. Daarna wordt voortgegaan met de den Wieringermeerpolder zoo hoog zijn schip Willemsoord als voren
behandeling van de beqrootinq voor het geworden zullen bij den N.O.-polder niet Serg.-hofmr. A. V illebrat
oelden voren.
geiaen. Serg.-macht. A. J. Bongers van id., als voren.
Zuiderzeefonds 1932. De heer Zandt bt.-Ger.wijst op Serg.-bottel. J. Bouw van id., als voren.
t-, 1 n 1 1 de qroote overschrijdinq van de geraam- j Sertg.-hofmr. S. van Hulsbergen plaatsing
De heer Col.jn (a.-r.) had overleg dg yoor de J droaogmaking van de aan boord Hr. Ms. Pr. v. Oranje ingetrokken,
van de regeering met de Kamer over uit- xXr. 1 j„! Schipper A. Kooreman van Wachtschip
gifte van gronden op prijs qesteld Wieringermeer en is met het oog op Willemshoord naar Kaz. Willemsoord, 10
Spr. beïoogt, dat de grondslagen van te Wachten 9r00ta Ult9a.vfnte9en, de
het rapport-Lovink dd. ?924 geldig iT, .MïïCrf
id. naar id., 29
■É.ZJAA. VV-AOH-AIMUy VCtAl U1JLZ til ICtüUUÜUW, 1
°inSt d°°r iS de Minister aan het woord,
van broodgraan om zooveel mogelijk on-
afhankelijk te zijn van het buitenland. Spr.
bepleit een streven tot vermeerdering van HllVÖïl VSE1 6^416UWBUI6P.
nationale productie van de goederen, die 9 Febr. 1932.
hier te lande nog moeten worden inqe- i Aangekomen' van Frederikswerk en bestemd
voerd> a voor Londen Ned. motorkotter „Helena",
geladen met paling.
naar
Febr. '32.
Schipper J. Quist van
Febr. '32.
Serg.-macht. A. J. Smith van id. naar id.,
29 Febr. '32.
Bootsman H. Jongen van de Kooij naar id.,
12 Febr. '32.
Id. F. Hansen van v. Speijk naar id., is.
Febr. '32.
Id. M. Mathijs van Wachtschip Vlissingen
naar id., 12 Febr. '32.
Id. A. v. d. Weijden van Heemskerck naar
id., 12 Febr. '32.
Stoomvaart Mij Nederland
Chrlstiaan Huijgens, u., 9 Febr. v. Algiers.
Poelau Roebiah, t., pass. 8 Febr. Perim.
P. C. Hooft, t., 10 Febr. v. Colombo.
Poelau Laut, u., 10 Febr. v. Suez.
Taunimba. u., 9 Febr. v. Sabang.
Tajandoen, 9 Febr. te A'dam.
Kon Paketvaartmaatschanpi'
N. Holland, 7 Febr te Melbourne.
Sigli, 9 Febr. v. Rangonon.
Rotterdamscbe Lloyd
Baloeran, u., 9 Febr. v. Suez.
Blitar. u., 9 Febr. te Catania.
Slamat, 10 Febr. v. R'dam.
Tapanoeli, t.t. pass 10 Febr. P. de Galle.
Kota Nopan, 9 Febr. v. Hamburg.
Kota Pinang, 8 Febr. te Batavia.
Sibajak, 10 Febr. v Batavia.
Tosari, 9 Febr. te Soerabaja.
Insulinde, t., pass. 9 Febr. Perim.
Deli, t., 9 Febr. v. Gibraltar
Kon Holl Lloyd.
Ivo, u„ 8 Febr. te Santos.
Siërra, Morena, u., 9 Febr. te Madeira.
Salland, t., 10 Febr. te Montevideo.
Zaanland, 10 Febr. v. A'dam.
Sierar Cordoba, u., 8 Febr. te B. Aires Rds.
Waterland, t.. pass. 7 Febr. Madeira.
lava—China—.lanan Lijn
Tjilaboet, 6 Febr. te Hongkong.
Tjinegara, 6 Febr. v. Hongkong.
Tjisadane, 9 Febr. v. Makassar.
JavaNew-York Lijn.
Burgerdijk, 9 Febr. v. Pt. Said.
Kertosono, 10 Febr. v. Port Said.
Simaloer, 8 Febr. v. Norfolk.
i-oLii
Gevonden: een rijwielbelastingmerk
in bruin leeren etui; een huissleutel en een
kindertaschje.
Langzaam maar zeker heeft de duikboot
een groot aandeel gekregen in de oorlogs-
marines van alle naties die een zeemacht
onderhouden. Werd in den beginne, ook
in ons land, de gevechtswaarde van een
duikboot ontkend en stond deze aan
scherpe critiek bloot, thans is men het er
over eens, dat de duikboot heden een
onmisbaar onderdeel van de marine is.
In den oorlog is dit wel bewezen, wij
wijzen slechts op het feit dat in het begin1
daarvan, drie Engelsche kruisers, de
„Cressy", de „Hoeque" en de „Aboukir",
in de Noordzee ter hoogte van den Hoek
van Holland, op één dag werden getorpe
deerd en het is slechts aan de uiterste
inspanning van de Engelsche marine te
danken, dat de Duitsche onderzeeërs in
de onbeperkte duikbootenoorlog niet den
geheelen Engelsche handel aan banden
hebben gelegd.
Uit den aard van de zaak zijn ongeluk
ken met duikbooten niet achterwege ge
bleven. Wij hebben hier alleen het oog op
de ongevallen met duikbooten in vredes
tijd. Heel veel duikbooten zijn in den oor
log ten onder gegaan, van de Engelsche
marine alleen 55. Dit maakte destijds op
ons echter niet zulk een indruk, daar ver
liezen trr zee bijna dagelijks voorkwamen.
Wij bedoelen de ongevallen met de
duikbooten na den oorlog en dan valt ons
op, dat de meeste rampen het gevolg
waren van aanvaringen met andere
schepen.
De Engelsche duikboot „M 1", werd
door de idargeramd eu verging met
alle opvarenden.
De Amerikaansche duikbooten „S 51"
en „S 4" ondergingen hetzelfde lot, alleen
bij de eerste ontsnapten enkele opvaren
den aan den dood. De Fransche marine
betaalde ook den tol. Eenige jaren terug
werd de „Ondine" bij Kaap Finistere,
hoogstwaarschijnlijk door een Grieksch
schip geramd en men heeft nooit meer
iets van het vaartuig vernomen. Ook de j
Italiaansche marine heeft ongelukken
door aanvaringen gehad.
Wanneer wij de verslagen van deze aan-!
varingen lezen en de poging tot berging'
nagaan, dan blijkt ons, dat het, vooral,
nadat de duikbooten van grooter afmeting
geworden zijn, zelden gelukt is een duik
boot naar boven te brengen in een tijds
ruimte waarin men redelijkerwijs kon ver
wachten, de leden der bemanning, die wel
licht den ramp hadden overleefd, nog
levend aan te treffen.
Het lijkt evenwel makkelijker dan het is
een gezonken duikboot te lichten. Meestal
liggen zij in diep water, zoodat het wer
ken der duikers zeer moeilijk is. Dan, met
de groote duikbooten van tegenwoordig,
is er bijna niet aan te denken ze met lich
ters naar boven te brengen. Een zeer
groot bezwaar n.1. vormt dan onmiddellijk
de zeegang. Reeds bij een betrekkelijk
lichte deining zal men veel last hebben
met de hooge bokken, die het gezonken
schip moet ophijschen. Storm belette dan
ook herhaaldelijk de bergingswerkzaam-
heden aan de „S 51" voort te zetten en het
werken met bokken bleek onmogelijk Met
het lichten van de „S 51" had men' tien
maanden werk en toen de boot de haven
van Newport News zou worden binnenge
sleept, stiet zij op een rif, zonk, en men
kon opnieuw beginnen.
Het is de Amerikaansche marine, die
in het bergen van duikbooten de meeste
ervaring heeft en zii staat dan ook aan de
spits van alle bergingsbedrijven op dit
gebied. De Amerikanen schroomen er
niet voor om reusachtig veel geld uit te
geven om de gezonken onderzeebooten te
bergen. Hierdoor krijgt men veel erva
ring omtrent dit bedrijf, terwijl men
tevens een onderzoek naar de oorzaken
van den ramp kan instellen en hiermede
bij het bouwen van nieuwe booten zijn
voordeel kan doen. Aan een onderzeeboot
die eenige maanden onder water heeft ge
legen, heeft men niet veel meer, dat bleek
wel toen een van onze eerste onderzeeërs
de „O 5" op de werf „de Schelde" zonk
en hoewel het vaartuig in zeer korten tijd
naar boven werd gehaald, moest het ge
heel worden nagezien, terwijl noch de
„S 4" noch de „S 51" meer als onderzee
boot zijn gebruikt.
De Engelsche marine is in dit opzicht
anders, men redeneert daar, dat men, ge
zien de groote kosten van berging toch
geen voordeel meer heeft van een gezon
ken duikboot. Een uitzondering maakt
evenwel het meest recente geval, de onder
gang van de „M 2", doch dit zal zijn oor
zaak wel daarin vinden, dat men niet
weet hoe deze ramp heeft plaats gevon
den. Wij hebben dan ook kunnen lezen,
dat de Engelsche marine, ook al duurt het
maanden, de „M 2" zal bergen.
Uit het bovenstaande blijkt dus, dat de
redding van de manschappen van een ge
zonken duikboot vrijwel nooit uit kan
gaan van bovenwatermaterieel, maar dat
de manschappen zelf hun redding moeten
bewerkstelligen.
Waar de duikboot bij de Nederlandsche
marine een overwegende plaats inneemt,
lijkt het ons niet ondienstig in dit artikel
te vermelden, hoe onze zeemacht voor het
verleenen van hulp bij onderzeebootonge
vallen is ingericht.
Ook bij onze marine heeft men geen
bovenwatermiddelen om in alle denkbare
gevallen een gezonken duikboot redding
te bieden. Wij staan in dit opzicht vol
komen gelijk met de andere oorlogsmari
nes, zelfs met de Engelsche die toch als
,,'sworlds best navy" is aan te merken.
Wij hebben wel het bergingsvaartuig,
doch dit is voor de duikbooten van de hui
dige tonnage niet geschikt. Met de kleine,
onderzeebooten van vroeger ging het nog
wel. Onze nieuwe duikbooten meten even
wel circa 1200 ton en hierop is het ber
gingsvaartuig niet berekend. Wel zijn in
de onderzeebooten zelve bergingsleidin
gen aangebracht waardoor compartimen
ten die volgeloopen zijn, zoowel door per
soneel dat in de boot is opgesloten, als
door bovenwatervaartuigen geheel of ge
deeltelijk leeggeblazen kunnen worden
teneinde de boot op deze wijze weer zoo
veel drijfvermogen te geven dat zij naar
de oppervlakte komt. Deze werkwijze
wordt thans ook bij de „M 2" gevolgd.
Regelmatig wordt er geoefend irrt een
imitatie-duikboot, in de wandeling de „O
nul" genaamd. Op de ree wordt deze tank
tot zinken gebracht, waarna aan de uui-
kers afdalen om kettingen er omheen te
bevestigen, dan kan door het ber^ings-
vaartuig met hijschen worden begonnen.
Een onderzeeboot ophijschen zal even
wel niet gaan, daarvoor heeft men pon
tons noodig, die men laat zinken naast de
duikboot, ze daaraan met kabels bevestigt
en dan langzaam leegblaast, zoodat zij het
vaartuig mee naar boven nemen. Deze
manier is echter zeer kostbaar; één ponton
kost ongeveer 20 tot 30.000 gulden en men
heeft er zes voor één duikboot noodig.
De Nederlandsche marine moet het dus
niet hebben van het bovenwatermaterieel
en dus moeten de bemanningen, indien
mogelijk, hun redding individueel be
werkstelligen. En hoe staat het nu bij onze
marine met de verschillende middelen
die daarvoor zijn aangewezen?
Over het algemeen genomen is er ruim
materieel. Verschillende groote bestellin
gen zijn hiervoor nog loopende. Zijn deze
eenmaal uitgevoerd, hetwelk binnenkort
het geval zal zijn, dan zal gezegd
kunnen worden, dat onze marine ten volle
geprepareerd is op mogeiijke ongevallen.
Bij den ramp van de Engelsche duik
boot „Poscidon" in de Chineesche wate
ren, heeft men kunnen lezen, dat eenige
leden der bemanning hun behoud te dan
ken hadden aan het .„Davis"-apparaat, een
zuurstof-apparaat, dat het mogelijk maakt
uit een gezonken duikboot te koui n. Dat
dit echter nog geen voldoende waarborg
biedt, blijkt uit het feit dat nog twee der
geredden zijn gestorven, als gevolg van
de doorgestane ellende, hoewel dit eigen
lijk niet aan het toestel ligt, maar aan ver
schillende andere oorzaken, zooals het te
snel opkomen, emotie, water binnen krij
gen, enz. Zooals de geheele Engelsche
onderzeevloot is uitgerust met de „Davis"-
apparrlen, is onze marine ook toegerust
met dergelijke apparaten, echter met
„Drager"-reddingvestcn.
Zooals wij hierboven schreven, gebeu
ren de meeste ongelukken door aanvaring.
In de duikboot ontstaat een gat en het
schip dreigt vol te loopen. Onmiddellijk
wordt dan order gegeven, de waterdichte
schotten te sluiten, waardoor een gedeelte
der bemanning in h-t nog niet volgeloo
pen gedeelte zich kan verzamelen. De
manschappen die zich echter in het aan
gevaren compartiment bevinden zijn on
herroepelijk verloren. Bij deze gevallen
zal men onmiddellijk prob^eren, het vaar-'
tirg met een reddingve^t te verlaten.
Ook is het mogelijk dat de onderzeeër
door de een of an^er-- oorzaak op der
bo-'em van de zee blijft ligg-n rn niV
weer naar boven kan komen, hoewel er
een aantal middelen zijn, die hiervoor
kunnen worden aangewend. Baten deze
echter geen van alle, dan moet de beman
ning ook zoo gauw mogelijk de boot ver
laten. Indien men te |ang wacht zal n.1.
niet meer over de hiervoor noodige ener
gie beschikt worden.
In een duikboot zijn drie p.aats^n waar
men zich buiten de boot kan begeven, n.1.
voor, achter en in den commandotoren.
Wil men het schip verlaten, dan is het
eerst noodig een zekere hoeveelheid water
binnen te laten, opdat de druk in en bui
ten de duikboot gelijk worde, aangezien
men anders onmogelijk de luiken zou
kunnen open krijgen. Ligt de boot b.v. op
40 meter diepte dan wordt de normale
druk met 4 atmosfeer overtroffen. Door
het inlaten van het water wordt de zich
nog in het schip bevindende lucht samen
geperst, waardoor de druk gelijk wordt.
Gedurende dezen tijd hebben de man-
s< lappen hun „DrSger"-vcsten reeds om.
Is men eenmaal buiten de boot, dan is
het zaak niet te snel op te stijgen, daar het
menscheüjlc lichaam de overgang van den
zwnren naar den normalen druk anders
niet verdraagt. Het is gebeurd, dat de
menschen zoo snel stegen, dat aan de op
pervlakte van het water hun longen ais
het ware sprongen, terwijl ook nog ande
re ziekteverschijnsel rn kunnen optreden.
In den oorlog gebruikten de Duitschcrs
hiervoor r e:'s een touw, dat aan de boot
was b vestigd en waar'nrgs zij z'eh lang
zaam lieten opkomc
Bii ons lre/t m-rn ook op le af-
sta~d"n bonton bollen aan het touw beves
tigd, ten t--!:~n dat d°ar e^ei^^n tui ge*
rirt r'a-1
(LKt vclgt).
