Derde Blad.
VAN ZATERDAG 16 APRIL 1932
Bij den dood van Dr. de Visser.
Wateler-Vredesprijs.
Krigée's Gömberforood
Werken in het waterschap
de Regge.
Het toekomstig wegbeheer in
Noord-Holland.
Ct
PER Z2 POND
FlSÖlM!
GEEL30 d.
Menggebod voor margarine.
Een zelden voorkomende
veeziekte.
Hoofd- e n Kiespijn
"MIJNHARDT'S poeders^
TWEEDE KAMER.
iloocüottig vliegongeluk te Soerabaja.
Ons nationale geweten.
De Hoefijzer-corr. van het Hbl. schrijft
Het valt ons niet licht bij den dood
van dr. J. Th. de Visser iets over hem
te schrijven. Niet in de eerste plaats
omdat wij dat al zoo vaak hebben gedaan
over een zoo groote figuur is altijd
wel weer wat te zeggen maar vooral
omdat er tusschen hem en schrijver dezes
banden bestonden, van waardeering bei
derzijds en van vereering aan onzen
kant, en bovendien van een sterke ge
meenschap van denken en gevoelen, die
zijn heengaan voor ons maken tot een
persoonlijk verlies, en uitingen daarover
smartelijk doen zjjn. Maar wij kunnen
toch niet zwijgen bij dit onherstelbare
f) 3 f O, V» r» 1 vl?oc-
Dr. J. Th. de Visser, minister van Staat,
die Donderdaq in den ouderdom
van 75 iaar is overleden.
Hoe kort is het nog maar geleden dat
wij, bij dr. de Visser's 75st?n verjaardag
(op 8 Pebi'. j.1.) zijn bïteekenis als nati
onale figuur hebben doen uitkomen. En
to n schreef hij ons o.a.
„Ik wensch inderdaad te zijn, zooals
gij mij teekendet, al ben ik mij bewust,
helaas nog ver ben- d n dat ideaal te
blijven".
Die eene zin was heel De Visser, de
waarlijk ootmoedige Christen, die weet
dat hij maar werktuig is inhoogerhand
en zich als zoodanig gebrekkig voelt
maar nochtans niet ophoudt te streven
naar vervulling van zijn plichthet dienen
van zijn land en van zijn medemenschen.
Dat diepe besef van den plicht tot
dienen had hij met wijlen Lohman
gemeen, die ook een waarlijk nederig
mensch was en daarom, als De Visser,
een waarachtig Christen-staatsman.
Eigen tekortkomingen wogen voor beiden
zwaarder dan die van anderen. De om
standigheden echter, en zeker ook wel
eenig verschil in temperament, hebben
De Visser, meer dan Lohman, meer dan
wie ook sedi-rt onze heugenis, gemaakt
tot onze nationale figuur bij uitnemend
heid. Al wat er a; n nationale eenheid
in onze zoo erg gebarsten volksgemeen
schap nog levend is. trok zich herhaal
delijk samen in de figuur van dr. J. Th.
de Visser en telkens als hij sprak of
handelde, sprak uit hem onze natio
nale geweten.
Die stem is nu voorgoed verstomd en
ook degene die geleerd heeft, dat al ons
leed toch weldaad is, zal dit gevoelen
als een onherstelbaar verlies voor ons
land. Ook omdat er niet alleen een
zoo groote figuur, maar ook een zoo door
en door goed, eenvoudig mensch en
een zoo voorbeeldig Christen met hem
is heengegaan.
Doch het is wel een leven van zeld
zame, zuivere schoonheid, waarvan het
einde tot zulk een getuigenis leidt.
De teraardebestelling.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van oud-minister dr. J. Th. de
Visser zal plaats hebben Maandag op de
begraafplaats Crooswijk te Rotterdam, om
hn!' des middags.
Bij de groeve wordt niet ge
broken.
y uitdrukkelijk verlangen van oud
minister dr. J. Th. de Visser zal er bij del
tex-aardebestelling van het stoffelijk over
schot niet gesproken worden. Een uitzon
dering heeft de overleden minister van
staat evenwel gemaakt voor zijn neef, ds.
J. de Visser, uit Middelburg.
Treurmuziek carillon Kon. Paleis.
Tijdens de teraardebestelling van het
stoffelijk overschot van oud-minister dr.
J. Th. de Visser zal de heer Vincent
Maandag van 121 uur op het carillon
van het Kon. Paleis treurmuziek spelen.
Koninklijke deelneming.
Namens de Koningin-Moeder is giste
ren in briefvorm een betuiging van deel
neming gezonden aan de familie van wij
len dr. J. Th. de Visser.
De Koningin heeft een persoonlijk
telegram van deelneming gezonden aan
je nagelaten betrekkingen van dr.J.Th.
de Visser.
Prins Hendrik heeft gistermiddag een;
bezoek van rouwbeklag gebracht bij de
weduwe van den overleden minister van
staat, dr. J. Th. de Visser.
Zoodra het overlijden van dr. De Vis
ser in Den Haag bekend was geworden,
begon de stroom van betuigingen van
deelneming en rouwbeklag binnen te
komen aan het huis van den overledene
aan de J. P. Coenstraat.
Een der eersten, die persoonlijk hun
deelneming kwamen betuigen, was prof.
Slotemaker de Bruine. Kort daarop kwam
baron De Vos van Steenwijk, voorzitter
van de Eerste Kamer, eveneens aan de
weduwe en verdere familie zijn deel-
I neming betuigen.
Even later verscheen ook de oudste
vriend van dr. De Visser, de 92-jarige
ds. Wartena.
I Onder de telegrammen en schriftelijke
betuigingen van deelneming, die gisteren
ten huize van wijlen dr. De Visser zijn
ontvangen, waren brieven van verschil
lende ministers en oud-ministers.
Donderdagmiddag is het stoffelijk over
schot van dr. De Visser van het Roode
Kruis Ziekenhuis naar de woning overge-
j bracht.
Maandag zal een rouwdienst gehouden
I worden, welke geleid zal worden door ds. j
Weiter, waarna de teraardebestelling te j
Rotterdam plaats heeft.
De tijdelijk vervanging van de
functies van dr. De Visser.
Naar de Nw. Ilott. Crt. verneemt, zullen
de functies van dr. J. Th. de Visser, die j
naar men weet voorzitter was van den
Radio-raad, van de Radio-omroep-oon-
trók-commissie, zoolang niet in de vaca- i
ture is voorzien, worden waargenomen als
volgt; het voorzitterschap van den Radio- j
raad door mr. B. de Gaay Fortman, het
presidium van de Radio-omroep-contröle-1
commissie door mr. W. H. M. Werker en J
dat van de Algemeene programmacommis
sie door mevrouw Boon-Van eer Starp.
Toegekend aan de Vereeniging
voor Volkenbond en Vrede.
De Carnegie-Stichting te 's-Gravenhage
heeft den Wateler-Vredesprijs voor 1932,
ten bedrage van twintig duizend gulden,
toegekend aan de Vereeniging voor Vol
kenbond en Vrede te 's-Gravenhage, op
grond van de verdiensten dezer vereeni
ging op het gebied van verspreiding van
kennis omtrent den Volkenbond en de
bevordering van betere inzichten in de
vraagstukken betreffende de organisatie
van de statengemeenschap.
De Wateler-Vredesprijs is ingesteld;
door den heer J. G. L. Wateier, in leven
directeur der Oranje-Nassau-Hypotheek-1
bank te 's-Gravenhage, die bij zijn over
lijden zijn vermogen heeft vermaakt aan
de Carnegie-Stichting, onder beding, dat
uit het revenu jaarlijks een vredesprijs
zou worden toegekend aan dengene, die
mp eenigerlei wijze de zaak van den vrede
het best zou hebben gediend of die zou
hebben bijgedragen tot het vinden van
middelen ter bestrijding van den oorlog,
i De toekenning geschiedt beurtelings aan
een Nederlander en aan een buitenlander.
Voor het eerst is in 1931 de prijs toege-
kend aan Sir Eric Drummond, secretaris
generaal van den Volkenbond, die het
bedrag ervan ter beschikking heeft ge
steld van de Internationale Unie van
Volkenbondsvereenigingen, gevestigd te
Brussel.
een delicatesse 25 ct.
Bijna 1009 werkloozen worden
te weck gesteld.
Het hoofdbestuur van het waterschap
„de Regge" heeft besloten, in 1932 eenige
werken van de afwatering uit te voeren.
Deze werken zullen worden uitgevoerd
met rijkssubsidie en. bovendien wordt
voor wat de hoofdstroomen betreft, ge
rekend op een subsidie van de provincie
Overijsel van 25 pet.
De crisis deed de kans 'ontstaan, dat
deze werken, die een voortzetting zijn
van de ontwateringsplannen, welke in
1925 een aanvanghebben genomen, zouden
worden opgeschort; thans is evenwel een
zoodanige financieele regeling met het
departement van binnenlandsche zaken
en landbouw getroffen kunnen worden,
dat de werken dit jaar toch zullen door
gaan.
De begrootingen van de tot heden door
het hoofdbestuur goedgekeurde werken
bedragen f 1.100.000.
Er zullen bij de werken worden te werk
gesteld ongeveer 970 werkloozen, van wie
ongeveer 360 uit de groote steden en
ongeveer 610 uit de Twentsche gemeenten.
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
hebben dezer dagen een brief tot ver
schillende wegbeheerders (gemeente-be
sturen en waterschappen) gericht, waarin
de vraag wordt gedaan of zij bereid zijn
de bij hen in onderhoud zijnde wegen
tegen nader te bepalen voorwaarden over
GROEN 35
ROOD ...40
PER ii PD
te doen aan het Hoogheemraadschap
Noordhollands Noorderkwartier.
Deze vraag houdt verband met het feit,
dat onder drang van de wegbeheerders,
Provinciale Staten besloten f 200.000 be
schikbaar te stellen voor het onderhoud
van voor het verkeer in N.-H. belangrijke
wegen, die niet op het Prov. Wegenplan
voorkomen. De minister van waterstaat
heeft n.1. bepaald, dat het aantal K.M.
wegen in N.-H., dat voor uitkeering uit
het wegenfonds in aanmerking komt 539
bedraagt. Nu is het wegennet in N.-H.
2800 K.M. lang en men zal begrijpen, dat
onder de 2261 K.M. die niet voor een
uitkeering in aanmerking komen een
groot aantal is, dat voor het doorgaande
verkeer van evenveel belang is als de
wegen die er op werden geplaatst.
Nu hebben Ged. Staten zich alleen be
reid verklaard ieder jaar f 200.000 uit te
keeren indien bij beheer en onderhoud
aan technisch te stellen eischen wordt
voldaan. Ged. Staten hebben dan ook het
voornemen om een einde te maken aan
den bestaanden chaós in het wegbeheer
in N.-H., door het instellen van weg
schappen. Met een paar voorbeelden wordt
de noodzakelijkheid hiervan duidelijk ge
maakt. Voor N.-H. boven het IJ hebben
zij zich het onderhoud gedacht in handen
van het Hoogheemraadschap Noordhol
lands Noorderkwartier, dat daarvoor bij
zonder geschikt is, met uitzondering van
den kop van West-Friesland, wraar de
waterschappen Drechterland en de vier
Noorder Koggen die taak op zich zullen
kunnen nemen.
Reeds onmiddellijk nadat in 1930 de
voordracht van Ged. Staten ten aanzieri
van het aanvullend wegenplan afkwam,
hebben verschillende onderhoudsplichti
gen het H. H.-schap N. H. Noorderkwar
tier verzocht de bij hen in beheer zijnde
wegen over te nemen.
Dergelijke verzoeken worden door ir.
Poppen,onderzocht en de kosten berekend.
Het tot nog toe onderhoudsplichtige
lichaam wordt belast met een blijvende
kosten tot een maximum van f 500 per
KM. per jaar, terwijl bij overneming het
Hoogheemraadschap de meerdere kosten
van de provincie ontvangt.
De meening van sommige ingelanden,
dat zij door deze geste van het Hoog
heemraadschap, straks nog belasting
krijgen te betalen voor wegen die tot nog
toe niet bij dit lichaam in onderhoud
waren is dan ook onjuist. Het Hoogheem
raadschap betaalt voor het maken en het
onderhoud van de wegen geen cent en
stelt alleen zijn technischen dienst be
schikbaar.
Hoofdzaak is echter, dat er meer een
heid in het wegbeheer komt en dat men
voor de daaraan uit te geven geleien een
maximum van nuttig effect bereikt. Een
lichaam als het Hoogheemraadschap, dat
over een uitnemenden technischen dienst
beschikt, bereikt natuurlijk betere resul
taten dan de een of andere kleine weg-
beheerder wat ook uit voorbeelden blijkt.
Er zijn nog gemeentebesturen die er
prijs op stellen zelf met het onderhoud
van de in hun gemeente liggende wegen
die voor een uitkeering in aanmerking
komen te worden belast, daar zij eventu-
eele werkloozen aan de wegverbetering
en het onderhoud van wegen te werk
willen stellen. Aangezien echter ir. Poppen
als technische leider van het H. H.-schap
steeds voeling houdt met de gemeente
besturen om aan de werken in die betref
fende gemeenten, zooveel mogelijk de
valiede werkloozen uit die gemeenten te
werk stellen, gaat dit argument niet op
De bloei van vele plaatsen zal door de
nieuwe regeling dan ook waarschijnlijk
bevorderd worden.
Onze veeteelt-bedrijven zitten diep in
den nood; vleesch brengt weinig op, de
export stagneert en de contingenteering
j zal hier haar heilzame werking moeten
doen, heilzaam voor de arme, betrekke
lijk weerlooze producenten, daarentegen
i met zeer veel inconventiënten voor de
andere lagen der bevolking. Melk en
boter worden voor afbraakpryzen ver»
i kocht en ook uit dezen hoofde ontvangt
I de boer zoo goed als niets. Velen onder
'hen hebben daarentegen zwaar verlies te
i boeken; contingenteering zou hier niets
helpen, omdat boter een export-artikel
van groote beteekenis is en de import
van buitenlandsche boter, hoewel stijgend,
relatief van te gering belang is om uit
contingenteering een beduidende verbe
tering te mogen verwachten
Naar verluidt de »Telegraaf« bracht
de eerste berichten heeft de Regee
ring een menggebod voor margarine ge
kozen als zijnde het meest practisch voor
daadwerkelijke toepassing. Het betreffen
de wetsvoorstel is voor advies naar den
Raad van State gezonden. Volgens de
berichten zou het menggehalte500/0zijn,
zoodat margarine voortaan zal bestaan
uit 50% margarine en 50°/0natuurboter.
Hiertegen zijn natuurlijk verschillende
bezwaren verbonden aan welken eco-
nomischen maatregel in een maatschappij
met zulke heterogene belangen als de
tegenwoordige zullen geen bezwaren te
vermelden zijn waarvan een der voor
naamste wel het feit is, dat er kans be
staat, dat onze boter een slechten naam
zal verkrijgen. Wij gelooven niet, dat dit
bezwaar ernstiger in werkelijkheid zal
worden dan men denkt. Verscherpt toe
zicht op uitgevoerde natuurboter en dui
delijke verpakking zou in deze veel goeds
tot stand kunnen brengen, alhoewel de
kans op geknoei natuurlijk veel geringer
zou zijn, wanneer het menggebod niet
zou worden ingevoerd. Een ander be
zwaar is het feit, dat een goedkoope vet-
stof, een uitkomst- voor hen met beschei
den middelen, duurder gemaakt zal wor
den. Kon men met de Tarwe-wet niet voor-
uit zien, of het brood, eveneens een volks-1
voedingsmiddel bij uitnemendheid, duur
der zoti worden, ja dan neen, al dacht
men in den beginne, dat prijsstijging niet j
zou uitblijven, bij het menggebod voor
margarine is dit niet te vermijden, om-j
dat men een goedkoope stof met een veel
duurdere mengt. Tenzij de margarine-j
fabrieken, om hun omzet aan margarine
te kunnen behouden, den margarine-prijs
beduidend verlaagt, zoodat de melange
niet noemenswaardig met den liuidigen
prijs zal verschillen.
Nemen wij bijv. margaiine aan op
f ü.35 per pond en melk boter (men zal
natuurlijk de margarine niet gaan ver
mengen met roomboter) op f 0.60, dan
krijgt men den gemiddelden prijs van
f 0.475. De margarine wordt dus f 0 125
per pond duurder. Hoeveel van dit ver
schil zou de margarine-producent voor
eigen rekening kunnen nemen? Bij een
verschil van f 0.125 per pond zullen velen
weer tot het notuuiboterverbruik over
gaan. Hierdoor zal de boterprys kunnen
stijgen, daarmede de margarine, mits de
hernieuwde stijging van den margarine-
j prijs weder ten laste der margarine-
producenten zal komen. Inhaerent aan
dit menggebod is natuurlijk een invoer
verbod voor onvermengde margarine. Hoe
zal men deze kwestie oplossen? Zullen
importeurs van buitenlandsche margarine
gedwongen worden de stof in Nederland
met Nederlandsche boter te vermengen?
Hoe zal dan de controle zijn? Of zal men
den invoer geheel verbieden, zoodat prijs
stijging, ook van margarine, zal intreden
Zal deze nieuwe maatregel de Unilever
nieuwe concurrenten bezorgen? Zullen
niet vele kleine margarine-producenten
ontstaan, die zullen trachten hun marga
rine met buitenlandsche boter te ver
mengen? Op de Unilever-fabrieken is de
controle natuurlijk veel gemakkelijker
door te voeren dan bij de talrijke kleinere
huis-arbeiders.
i Wy noemen hier enkele kwesties, die
een rol zullen spelen. Het heeft nog geen
I nut hierop dieper in te gaan, alvorens
de inhoud van de wettelijke maatregelen
j bekend is. Toch is er een prognose te
j maken, afgaande alleen op het menggebod
zelf. De Unilever zal ongetwijfeld grootere
binnenlandsche concurrentie verkrijgen;
hierdoor zal prijsstijging kunnen worden
voorkomen, terwijl tegengang van de
concurrentie alleen mogelijk is, wanneer
de Unilever zijn winstmarge vermindert.
Voor aandeelhouders is de nieuwe wet
ongetwijfeld een inconvenient, resultee-
rende in lagere koersen en dalend divi
dend. Het werkt bovendien als een tegen
wicht tegen over-rationalisatie, tegen een
te sterke overheersching van het super
grootbedrijf. Ontslagen werkkrachten,
doordat de Unilever moet inkrimpen,
zullen zich, hetzij alleen, hetzij in groepen
op het margarine-produceeren kunnen
toeleggen, waardoor; de effectieve werk
loosheid, hieruit voortspruitende, binnen
kleine proporties zal blijven. De zuivel-
producent zal er ongetwijfeld zijde bij
spinnen en de consument zal hoogstwaar-
schijnhjk er niet ernstig door benadeeld
worden.
De veeartsenijkundige dienst
neemt maatregeen. Geen ge
vaar voor den uitvoer.
Het Nederl. correspondentiebureau in
Den Haag meldt:
Eenigen tijd geleden zich in de Rijn
streek, in de gemeente Bodegraven, een
ziekte onder het rundvee, die gelukkig be
perkt bleef tot drie boerderijen. Het ver
loop der ziekte was snel en doodelijk.
De rijksseruminrichting, het wetenschap-
j pelijk instituut van den veeartsenijkun-
digen dienst, stelde onmiddellijk een on-
1 derzoek in en het gelukte de ziekte te
onderkennen. Het bleek te zijn een zelden
'voorkomende infectieziekte, genaamd de
ziekte van Aujesky, voor zoover bekend
voorkomende vooral in Brazilië.
De ziekte valt niet onder de bepalingen
der Veewet; evenwel trachtte de inspec
teur van den veeartsenijkundigen dienst
van het district, de heer de Vink, in sa
menwerking met den practiseerenden die
renarts, het gemeentebestuur en de vee
houders, uitbreiding van de ziekte te voor
komen.
Sedert eenige weken deden zich geen
nieuwe ziektegevallen voor; deze week
week echter wel. In verband hiermee
stelde de directeur van den veeartsenijkun
digen dienst, prof. dr. Berger, vergezeld
van den inspecteur van den veeartsenij
kundigen dienst in algemeenen dienst, het
Hooft en de inspecteur de Vink voor
noemd een onderzoek ter plaatse in. Van
daag zal prof. dr. Berger met deze inspec
teurs, dr. Lourens, den directeur van de
rijksseruminrichting, dr. Frenkel, den di
recter van het staatsveeartsenijkundig
onderzoekinsinstituut en met den practi
seerenden dierenarts A. Burggraaf te Bo
degraven, een bespreking houden en a.s.
Maandag zal een bespreking plaats heb
ben met het bestuur van de afdeeling Bo
degraven van de Hollandsche Maat
schappij van Landbouw, waartoe ook de
burgemeester van Bodegraven zal worden
uitgenoodigd. Men heeft hoop, de uitbrei
ding op groote schaal der ziekte te voor
komen.
Voor den uitvoer bestaat niet het minste
gevaar, daar de hier te lande gebruikelijke
quarantaine van het uit te voeren vee alle
waarborgen biedt om tijdig eventueele ge
vallen te onderkennen.
GEEN BIJSLAGEN IN LAND- EN
TUINBOUW.
De minister van binnenlandsche zaken
en landbouw heeft, ten vervolge op een
brief van 15 November 1931, het volgende
aan de colleges van Gedep. Staten ge
schreven
Sinds het verzenden van mijn vorigen
brief is in het algemeen de toestand in
land- en tuinbouw niet verbeterd, en
mede als gevolg daarvan komen nog meer
malen verzoeken tot mij, om bijslagen te
mogen geven.
Ik heb, daar de nood in' land- en tuin
bouw mij ten volle bekend is, nogmaals
ernstig overwogen, of er voldoende aan
leiding bestond op het ingenomen stand
punt terug te komen. Na rijp beraad heb
ik besloten, dit niet te doen. Al erken
ik, dat toepassing van het hier besproken
stelsel in verschillende gevallen zal bij
dragen tot (tijdelijke) vermindering van
het aantal werkloozen, daar staat tegen
over, dat de bezwaren, welke ik in mijn
brief van 15 November uiteenzette, thans
nog zwaarder wegen. De regeering zou,
liet zij toe, dat het bijslagstelsel in land
en tuinbouw werd ingevoerd, moeten
toestaan, dat ook andere bedrijfstakken
soortgelijken steun ontvingen. Dat alsdan
de eerste stappen werden gezet op een
weg waarvan het einde niet te zien is,
behoeft geen betoog. Ook financieel zou
een algemeene toepassing een ramp wor
den. Ik noodig uw college uit het stand
punt der regeering nogmaals ter kennis
te brengen van de gemeentebesturen in
uw provincie en te willen medewerken,
dat daar, waar bijslagen mochten worden
gegeven, hiermede wordt opgehouden en
dat, waar invoering van het stelsel wordt
overwogen, aan deze plannen geen ver
dere uitvoering wordt gegeven.
UITVOER VAN ZUIVELPRODUCTEN.
Naar Duitschland.
Naar de „N. II. Crt." verneemt, wordt
over groote leveringen van Nederlandsche
zuivelproducten naar Duitschland onder
handeld tegen bijzondere betalingsvoor
waarden van den kant van Duitschland.
ECONOMISCHE RAAD.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord' inzake het wetsontwerp tot instel
ling van een Economischen Raad.
De minister v. Arbeid heeft in Februari
een wetsontwerp ingediend, dat een plan
voor een Economischen Raad gaf met zoo
gering mogelijke „zwaarwichtigheid". Het
denkbeeld om dit adviescollege zoo veel
mogelijk beperkt te houden en daarom
niet „representatief" te maken (in den
zin van: allerlei organisaties vertegen
woordigend), was eigenlijk van de Ka-
mers van Koophandel der vier grootste
gemeenten afkomstig: deze hadden daar
toe een verzoek gedaan, verleden jaar toen
de nieuwe departementale indeeling werd
voorgenomen, en toen een nieuw en alge
meen economisch advies-college daarbij
ook in het uitzicht werd gesteld.
De minister heeft dit „economische"
advies ter harte genomen, en zich aan
dezen opzet inderdaad gehouden; zijn
plan bevat een college van tien tot vijftien
j personen en geen grooten Economischen
j Raad naar Duitsch model. Alleen was de
moeilijkheid, dat zulk een beperkte ver
gadering moeilijk over allerlei onderwer-
Ingezondcn mededecllng. 115
Doos **5ct Perstuk 8et.
Bij Uw drogist.
pen en détail-zaken meepraten kan: maar
daarop is in het wetsontwerp dit gevon
den, dat er dan subcommissies van den
Raad zullen zijn, die zich met leden bui
ten den kring zelf mogen aanvullen, en
dan toch adviezen aan de regeering kun
nen uitbrengen.
In de Kamer heeft het wetsontwerp een
bijzonder gunstig onthaal gehad.
Herdenking dr. de Visser.
In de Tweede Kamer werd Donderdag,
bij de opening, dr. Th. de Visser her
dacht in een van waardeering en sym
pathie getuigende rede van den Voor
zitter, waarbij zich Minister Donner na
mens de regeering aansloot. De rede
voeringen werden staande aangehoord.
De behandeling van de pacht
overeenkomsten.
De heer Kersten heeft een motie
ingediend, waarin aan de Kamer wordt
verzocht den noodlijdenden boerenstand
te ontheffen van de lasten uit de sociale
verzekering voorkomende. Daarna wordt
voortgegaan met de behandeling van het
initiatief-ontwerp Ebels om bizondere
maatregelen ten aanzien van loopende
pachtovereenkomsten. Een amendement-
Rutgers van Rozenburg wordt verworpen,
waarin bepaald wordt, dat de kanton
rechter pachter en verpachter terstond op
roept om binnen veertien dagen voor hem
te verschijnen. Gehandhaafd wordt de
oorspronkelijke redactie waarin deze
woorden niet voorkomen.
Om den lezer niet te vermoeien met
allerlei weinig ter zake doende discussies
Een Dornier-Wall-vliegboot bij nachtelijke iandingsoefening verpletterd
en in brand gevlogen. Waarschijnlijk vier dooden.
Soerabaja, 14 April 1932.
Een Dornier-marine-vliegboot, die voor
een nachtelijke oefening uit het marine-
I vliegkamp Moro Krembangan was opgeste
gen, is bij een landingsoefening verkeerd
gedaald en met den neus schuin in zee
terecht gekomen. Het toestel vloog in
brand. Patrouilleerende sloepen snelden
aanstonds ter assistentie, doch slaagden er
slechts in een der inzittenden, den majoor-
konstabel C.W. Christiani, op te pikken.
De ongelukkige was met levensgevaarlijke
Sergeant-vliegtuigmaker V. J. Leder.
brandwonden overdekt, waaraan hij Vrij
dag is overleden.
Geen der andere leden van de beman
ning is tot dusver teruggevonden. Het
vliegtuig was inmiddels gezonken.
De bemanning bestond uit de volgende
personen: bestuurder den sergeant-vlieg
tuigmaker V. Leder (internationaal en
marine-vliegbrevet), den genoemden maj.-
konstabel Christiani, den sergeant-vlieg
tuigmaker L. Jetten en den Indischen kor
poraal Pangadahim.
De verongelukte Inzittenden.
De sergeant-vlieger V. J. Leder, die
Indië vertrokken. Hun dienstverband bij
den Marine-vliegdienst in onze Oost zou
dit jaar geëindigd zijn en dan zouden
beiden naar het Moederland terugkeeren.
De inlandsche korporaal Pangadahim
was in het verongelukte toestel meer in
het bijzonder belast met de regeling van
den benzinetoevoer. Zijn plaats in het
toestel bij de benzine-tanks was van dien
aard, dat hij bij het in brand vliegen van
het toestel wel geen gelegenheid zal heb
ben gehad bijtijds het veege lijf te redden.
Sergeant-vliegtuigmaker L. Jetten.
Bijzonderheden over het toestel.
De Dornier-Wal-vliegbooten, die onze
Marine in Indië gebruikt, zijn van het
militaire type, in licens gebouwd door de
vliegtuigenfabriek Aviolanda te Papen-
drecht. In het toestel bevinden zich twee
watergekoelde motoren van 450 pk elk,
fabr. LoraineDietrich, Parijs.
Grootste lengte van het vliegtuig be
draagt circa 18j^ m, de grootste breedte
22J/2 m. Onbelast weegt het toestel plm.
4000 kg en het kan met plm. 7000 vlie
gen. De maximum-vliegsnelheid is 205
km per uur.
Wij herinneren er nog aan, dat van dit
blijkens dit telegram de bestuurder was ^Pe y'^9^'9 'n Mei 1929 een drietal
van het verongelukte vliegtuig en die bij ,oor e uc f aaar ^nc^ië zijn gebracht en
jiuuj.. dat toen een dezer toestellen bij Bagdad
tegen de brug over de Tigris is geslagen
en verongelukt, waarbij toen de officier
vlieger 2e klasse P. S. Everts is gedood,
en een ander toestel kort daarop in Indië
deze ramp zou zijn omgekomen, behoorde
tot de oudste en meest bekwame vliegers
bij onze marine. Op 16 Juni 1921 be
haalde hij zijn vliegbrevet; enkele jaren
geleden is hij bij den marine-vliegdienst
in Oost-Indië geplaatst. Toen hij in den 00r vuur vern'e'd werd.
zomer van het vorige jaar het feit her-! Een nader bericht meldt:
dacht, dat hij vóór tien
jaar zijn brevet ver
wierf, is hij in Marine-
kringen te Soerabaja
op grootsche wijze
gehuldigd.
De majoor-konsta
bel Christiani, die in
het verongelukte toe
stel als waarnemer
bij de artillerie-oefe
ningen meevloog, en
de sergeant-vliegtuig
maker Jetten, die
meer speciaal dienst
deed als mecanicien,
zijn beiden vijf jaar
geleden naar Oost-
Mdjoor-konstabel C. W. Christiani.
De overblijfselen
van de verongelukte
Dornier-Wal vlieg-
boot met de vermiste
inzittenden, zijn nog
niet gevonden.Waar
schijnlijk is het wrak
weggespoeld. Een
lichter met duikers
spoedt zich naar de
plaats van de ramp.
De majoor-konstabel
C. W. Christiani, de
eenige inzittende die
tot nu toe werd op
gepikt, is aan de
ernstige brandwon
den overleden.
