De mode en lichaamsgebreken.
Hedwig Courths-Mahler.
Iets over de
behandeling van mazelen.
Het menu van de*e week.
fe^VBCUWENMAfcCÏTUBS
Een historisch praatje.
Krankzinnige mode-uitwassen.
door
Dr. P. K. de Bruine Ploos van Amstel.
De mode stoort zich niet aan tarief
muren en evenmin heeft de mode be
hoefte aan moderne verkeersmiddelen.
In den ouden tijd toen er geen ver
keer was, werd de mode door de ver
schillende volken overgenomen, zelfs
verschillende wettelijke bepalingen
tegen de uitheemsche kleederdrachten
hielpen niets. En nu ziet men, dat de
Fransche mode ondanks de krankzin
nig hooge tariefmuren in Holland in-
heemsch is, alsof er geen beperkende
bepalingen bestonden. De verfijnde
kleederdrachten der Medicis werden
overgenomen aan het Hof van Hen
drik de Derde, terwijl de Fransche
modes uit den tijd der Valois in En
geland gevolgd werden, zelfs nog on
der de regeering van Elisabeth. Maza-
rin maakte allerlei strenge bepalingen
tegen die overdreven modes, maar Lo-
dewijk de Veertiende oordeelde het
voor een Koning geschikter de mode
te regeeren, de mode te bepalen, dan
ze te bestrijden. Lodewjjk was zelfs
een ontwerper van costumes en was
er zeer trotsch op, dat hij uitvond het
„justau-corps a brevet". Dit kleeding-
stuk was zeer nauwsluitend om het
lichaam,, vandaar de naam „justau-
corps".
Ook zijn nu en dan politieke gebeur
tenissen aansprakelijk voor het ont
staan van nieuwe modes. Men kent de
gedurende de Fransche Revolutie zeer
in eere zijnde Jacobijnen-muts, die
ook het voordeel verschafte van bij de
helden der Revolutie, die behalve
„held" ook gevaarlijk waren, minder
verdacht te zijn. In dien tjjd droeg men
ook la coiffure la Titus, een revolu-
tionnair kapsel, oorbellen au Tiers-
Etat en oorbellen a la Constitution en
mutsen, bonnets a la Charlotte Cor-
day. Natuurlijk werden die mutsen
la Charlotte Corday pas later gedra
gen, na den val van Robespierre. Na
1871 droeg men „Cheveux a la France
qui pleure", een haardracht, waarbij
het voorhoofd bijna geheel bedekt was.
Het allerdolste was echter wel het kap
sel, dat gedragen werd na het gevecht
van het Fransche schip „La Belle
Poule" tegen de Arethusa in 1778. Uit
puur enthousiasme droegen toen de
dames een kapsel, dat eruit moest zien
als woedende golven. Boven op het
hoofd droegen zij dan een schip met
masten en zeilen, kanonnen, équipage,
kortom compleet uitgerust. Dienten
gevolge konden zulke dames niet in j
de gewone toenmalige draagstoelen
vervoerd worden, -want door dat hooge
gevaarte, dit kinderspeelgoed op het
hoofd, moest de draagstoel van boven
open z;jn.
Minder kinderachtig, maar zeker
niet minder vreemd was de
mode der fattige nufjes, die
men de Merveilleuses en de
Incroyables noemde. Die da
mes droegen zoo weinig klee-
ren, dat men gelooven zou dat
zij behoorden totde moderne
naakt-aanbidders, de Nudisten.
Gedurende het Directoire was
de kleeding der Merveilleuses
zelfs zoo weinig, dat men spottend,
eenigszins overdreven zeide, dat de
dames in de Champs-Elysées wandel
den, slechts gekleed met een hoed en
een ceintuur. En bekend is de uiting
van^ een dame uit de provincie in
Parijs komende: De japonnen zijn zoo
danig, dat men wel zeer met de mode
moet medegaan en erin opgaan om ze
niet in hooge mate onbetamelijk en on
zedelijk te vinden. Dat dergelijke
luchtige kleeding bij het Fransche kli
maat gevaarlijk was, spreekt vanzelf.
Op het Kerkhof „des Quatre Sections",
rue de Vaurigard, vond men toen een
grafschrift, luidende:
Mer nivose an XI, six heures du
matin, 21 décembre 1802. Louise Le
Febvre, Agée de 23 ans, Victime de la
mode meurtrière. (Slachtoffer van de
moordende mode).
De geestelijke Ménot wees er toen
op, dat men op de foire de Lyon de
Duitschers, Vlamingen, kortom de
vreemdelingen kon herkennen aan
hun kleeding, in tegenstelling met de
Franschen, wier kleeding steeds met
de mode wisselde. Vandaag droeg
men lange kleeren, dan weer zeer kor
te, zoo wisselde ook af zeer nauw en
zeer wijd, open, lange hals met hooge
bedekte halzen. Daaraan schrijft Mé
not het groote aantal koude-ziekten
toe met de noodlottige gevolgen daar
van. Ook lange en korte haren als
mode wisselden elkander af. In Enge
land en Frankrijk waren toen ver
scheidene geestelijken, die de sacra
menten weigerden aan al diegenen,
die er niet in toestemden de haren
kort te dragen. Zoo maakte ook het
Concillie van Rouaan in 1906 deze
zelfde bepaling voor Normandis.
(Slot volgt).
De vrouw met 25 millioen hoeken,
door
Dr. J. W. FRANS.
Het is wel een heel eigenaardig ver
schijnsel van onzen tijd, dat romans,
die door vrouwen geschrevén zijn en
inderdaad zoowel wat vorm als inhoud
betreft van literaire waarde zijn, be
trekkelijk weinig gevraagd worden in
verhouding tot de boeken, die mevr.
Courths-Mahler het licht deed zien.
Hoe weinig zijn in verhouding tot
de herdrukken der romans door deze
vrouw geschreven niet het aantal uit
gegeven boeken van Selma Lagerlöf,
Karin Michaelis, Gabrielle Reuter, die
toch zeer zeker grootere literaire
waarde hebben.
Niet minder dan 160 romans werden
Schoonheidssalon voor de dames uit
de groote wereld.
(„Nebelspalter").
door
Medicus.
Een van de ernstigste gevaren, die
de mazelen met zich meebrengen, is het
verzwakken van het hart. Dikwijls wijst
een opvallende vertraging van den
polsslag hierop. Gewoonlijk gaat daar
mee een groote bleekheid gepaard. Bij
dergelijke gevallen is het ook typee
rend, dat de uitslag slechts in geringe
mate optreedt, om reeds in korten tijd
weer volkomen te verdwijnen. De ge
vallen, waarin het kind als gevolg van
de steeds toenemende hartzwakte sterft,
blijven gelukkig tot de uitzonderingen
behooren.
Wanneer zich bij de mazelen geen
ongunstige nevenverschijnselen voor
doen, zijn gewoonlijk ook geen speciale
maatregelen noodig; is dit wèl het ge
val, dan moet zoo spoedig mogelijk een
zorgvuldige medische behandeling be
ginnen. De koorts op zichzelf is geen
maatstaf voor den ernst van het geval;
soms is een koorts van 41 graden nog
volstrekt geen reden tot ongerustheid.
Zoolang de koorts blijft aanhouden,
geve men het kind vloeibaar voedsel.
Appelmoes is zeer aan te bevelen, om
dat daardoor de spijsvertering gunstig
wordt beïnvloed.
Koude afwasschingen.
Koude afwasschingen kunnen slechts
dan de gewenschte uitwerking hebben,
wanneer het lichaam nog geheel bed
warm is. Bij zieken moet bovendien de
temperatuur van het water worden op
genomen, omdat zij met hun toestand
in overeenstemming moet worden ge
bracht. Hoe zieker of zwakker iemand
is, hoe hooger de temperatuur zal die
nen te wezen. Is de algemeene toestand
echter goed en bestaan er geen bijzon
dere bezwaren in verband met het ge
stel, dan worden ook lage temperaturen
goed verdragen.
In elk geval dient erop gelet te wor
den, dat er geen rillingen optreden.
Wanneer dat gebeurt, zijn koude of
zelfs koele afwasschingen schadelijk.
Verder moet het lichaam na de afwas-
sching niet geheel droog gewreven
worden. Men droge zich slechts luchtig
af en begeve zich weer te bed totdat het
lichaam vanzelf geheel droog en weer
warm geworden is. Al naar den alge-
meenen gezondheidstoestand kan men
na het luchtig afdrogen het warm wor
den van het lichaam ook bereiken door
lichaamsoefeningen.
De „baard in de keel".
Wanneer de verandering van de stem
bij jongens te lang duurt, is het wen-
schèlijk, den dokter te raadplegen,
vooral wanneer zij dikwijls heesch zijn
of er zich andere abnormaliteiten voor
doen. Om schade voor de stem te voor
komen is het noodig, te waken tegen
overmatige inspanning daarvan. Dit
laatste geldt ook van jongere kinderen.
Deze maken er soms een spelletje van,
wie het hoogste geluid kan maken en
dit heeft onder zekere omstandigheden
de ernstigste gevolgen. Luid roepen of
schreeuwen, wanneer de stem reeds
heesch is, dient eveneens vermeden te
worden, vooral wanneer de kinderen
zich in koude of onzuivere lucht be
vinden.
door Hedwig Courths-Mahler geschre
ven, die door de vele en herhaalde op
lagen aangroeiden tot een aantal van
25 millioen boeken.
Het klinkt welhaast ongelooflijk en
zeker overtreft deze schrijfster in het
aantal uitgegeven boeken verreweg
alle andere schrijfsters tezamen, maar
kan het anders, als men denkt, dat de
romans van mevrouw Courths-Mahler
door vrouwen en meisjes van allerlei
rang en stand niet gelezen, maar ver
slonden worden?
Hoewel reeds vijf en zestig jaar oud
denkt deze ijverige vrouw nog niet
aan ophouden en tikt dagelijks gedu
rende veertien uren haar nieuwe ro
mans op haar schrijfmachine.
Reeds bij het eerste hanengekraai
kan men haar in haar werkkamer vin
den in haar bescheiden woning in Ber
lijn. Zooals zij zelve zegt, heeft zij geen
bijzondere ambities, maar werkt zij,
omdat zij het gaarne doet en op deze
wijze in haar levensonderhoud voor
ziet.
's Zomers wordt er echter eenige
maanden niet gewerkt en brengt zij
met haar dochters, die eveneens schrij
ven, dien tijd buiten door, ver van het
groote stadsleven, genietende van de
vrije natuur. Hier rust de schrijf
machine der ijverige vrouw, maar haar
geest blijft werken en zoekt nieuwe
fantasieën voor volgende romans.
Haar leven gaat rustig, zonder
groote zorgen voorbij, hetgeen ook in
haar romans tot uitdrukking komt.
Ook hierin is alles windstil en eindigt
vreedzaam en gelukkigzelfs als
hare helden en heldinnen stierven.
In zekeren zin is deze schrijfster een
levenskunstenaresse; zij weet zelve
precies de grenzen van haar kunnen,
hetgeen niet met alle schrijfsters het
geval is.
Bij al haar geslaagde, hoewel niet
van literaire waarde zijnde boeken is
Zondag:
Slierasperges met gesmolten boter,
Harde eieren en nootmuskaat,
Biefstuk met kropsla,
Gebakken aardappelen,
Rabarberpudding met room.
Maandag:
Aspergesoep,
Rosbeef,
Raapstelen, aardappelen.
Dinsdag:
Koud vleesch,
Andijvie, aardappelen,
Rijstebrij.
Woensdag:
Gehakt.
Stoof sla, aardappelen,
Wentelteefjes.
Donderdag:
Gebakken spek.
Bruine boonen,
Kropsla,
Rijstblokjes met abrikozen.
Vrijdag I:
Magere groentesoep,
Rijst met garnalen en roomsaus,
Spinazie.
Vrijdag II:
Magere- groentensoep,
Spinazie met spiegeleieren,
Rijst,
Banaan.
Zaterdag:
Runderlapjes,
Postelein, aardappelen,
Custardvla.
Asperges.
De tijd van de asperges komt weda®
aan en al worden zij altijd min of mes®
als een extraatje beschouwd, toch wife
len wij eenige recepten geven voor (fc
bereiding ervan.
We zullen vooral zorgen, dat wt|
versch gestoken asperges koopen, das.
deze veel aromatischer zijn, dan <®3
oude. De beste tijd voor asperges is va®
half Mei tot 22 Juni (tot den langste®
dag), dan is de smaak het fijnst. I>;
asperge moet niet alleen als delicatesse1:
beschouwd worden, maar heeft ooiï
waardevolle zouten.
De meest bekende vorm om asperg®
op te dienen is met gesmolten boter e®
harde eieren, waarvoor de mooie dikte
exemplaren gebruikt worden. Dunne «tl
kromme asperges worden met ee®
melksausje gestoofd, waarvoor zij opdte
gewone wijze worden geschild en aast
stukken gesneden worden van ongac
veer 6 cm; daarna in ruim water ma$
zout bijna gaar gekookt en gestoofd iss
een sausje, dat wij maken van 1/2 litas
melk, 20 gram boter en 30 gram bloerc^
nootmuskaat en wat zout.
Het water, waarin we de asperges g<*
kookt hebben, bewaren wij, om er de©
volgenden dag magere Aspergesoe®
van te maken, waarvoor we noodig hete1
ben: l*/a liter aspergewater, 60 graiS
boter, 80 gram bloem, 1 dl room, eenig®
stukjes asperge.
We smelten de boter en mengen <fe
bloem erdoorheen en daarna bij klein®
scheutjes tegelijk het gezeefde asperge*
water, waarna we de soep nog een ml»
nuut of tien laten doorkoken en dw
eventueel overgehouden 'stukjes aspei*
ge erbij voegen. Vóór het opdoen kom®
de room in de soepterrine en wor<®
zij een zeer bescheiden vrouw geble
ven, die zooals zij zelve getuigt, geefi
bijzondere ambities heeft, maar allee»
werkt, omdat zij het gaarne doet en
zij op deze wijze haar brood verdient.
's Zomers weet mevrouw Courths-
Mahler het echter zóó in te richten,
dat zij met haar dochters, die eveneens
geen onbekenden zijn op het gebied
van romanschrijven, temidden der
vrije natuur nieuwe krachten en nieu
we fantasieën opdoet.
Het leven dezer vrouw, dat zonder
materieele zorgen voorbijglijdt, komt
ook in hare romans tot uiting. Zij is
resoluut en weet wat zij wil, terwijl
haar zakelijk inzicht haar leidt, zoo
dat zij precies weet, wat bij een zekere
categorie van menschen in den smaak
valt en kan rekenen op een groote af
name.
(Nadruk verboden).