T SGISÉEDANSANTE vóór 15 Juli DE VLIEGKAMP TE SOERABAIA. VAN D NSDAG 12 JULI 932. TWEEDE EN LAATSTE BLAD. ABONNEMENTSGELDEN. Stadsnieuws. «1 ZEEBAD HIIISBIIIHEH BADPAVILJOEN Vanaf 13 Juli en vervolgens eiken Woensdag van 8—11 u Bevordering vischconsumptie. Nutsspaarbank „Den Helder". Het monument op het graf van de omgekomen vliegers te Soerabaia. De toespraak van de commandant bü de inwüdidg van het monument Het monument na de onthulling. Aan onze postabonneé's doen wij het verzoek de abonnementsgelden voor het derde kwartaal ten bedrage van 2. per postwissel over te maken of op onzt postgirorekening 16006 over te schrijven. Na genoemden datum wordt beschik! met 0.15 verhooging. Over de abonnementsgelden in de stad wordt dezer dagen per looper beschikt. Wij verzoeken beleefd de kwitantie bij eerste aanbieding te voldoen. DE ADMINISTRATIE. Licht op voor alle voertuigen: Zomertijd. Dinsdag 12 Juli 21.46 uur Woensdag 13 21.45 Onze stadgenoote, mej. O. de Kok, leerlinge van mevr. Beukema, slaagde 0 Juli voor coupeuse. „ORANJE HARMONIEKAPEL". Hedenavond tweede zomerconcert van 8.30 uur tot 10 uur in het Julianapark. Programma: 1. Koraal (Psalm 68). 2. L' Ami Victor-marsch J. Chaillet 3. Une Nuit d'Eté, ouverture G. Tack 4. Le Souvenir H. Charles (Solo de concert pour Tenorhoorn.) (Solist de heer P. de Jong.) 5. Ein Marchen. Walzer W. A. Muller La Bruyère. Ouverture M. J. H. Kessels 7. Le Trouvère. Grande fantasie Verdi 8. Finale. GEMEENTERAAD. Verkoop van grond. B. en W. stellen voor onderhands te verkoopen aan E. J. van Voorts, te Den Helder, een stuk grond, gelegen aan de De la Reijstraat, groot ongeveer 209 M2., waarop reeds een woning is gebouwd. Koopprijs 10.en 4.per m*. Aanleg H. W. Mesdagstraat. 9 B. en W. schrijven aan den Raad: Overeenkomstig ons voorstel opgeno men in no. 33 (1932) der bijlage tot de raadsnotulen, besloot U tot aankoop van verschillende stukken grond, benoodigvl voor den aanleg van de H. W. Mesdag straat te Huisduinen en verleende U ons machtiging de noodige maatregelen tot het aanleggen dier straat te nemen. Zoo als werd medegedeeld werden de kosten van bestrating en rioleering op 13.000.— geraamd. Daarbij was er op gerekend, dat de straat een breedte zou krijgen Van 10 M., zooals op het uitbreidingsplan voor Huisduinen is aangegeven. Ged. Staten maken de opmerking, dat het aan beveling verdient, nu de bedoeling voor zit daarover het geheele autoverkeer StrandboulevardBadhuisstraat te lei den, de breedte van de straat te vergroo- ten. Zoowel in het belang van het ver keer als dat van de bewoners dient voor een dergelijken weg gerekend te worden en een rijwegbreedte van ten minste 7 M. en bij voorkeur met voetpaden van 27» a 3 M. in plaats van 2 M. De kosten van deze verbreeding enz. zullen ongeveer 3000.bedragen. B. en W. verzoeken machtiging daar toe. MOTORRIJDED GESLIPT. P Gisterenmiddag om ongeveer kwart over een kwam een motorrijder, bij het clublokaal van „Frissche Morgen" te slip pen en sloeg tegen den grond. De man werd op verschillende plaatsen bloedend verwond en zijn motor liep ook de noo dige schade op. Naar wij vernemen, beschouwt de be rijder den dijk zoo'n beetje als racebaan en heeft men zich er al meermalen over verwonderd, dat de man er steeds zonder ongelukken afkwam. VECHTPARTIJ. Gisterenavond raakten een tweetal heiden slaags op den dijk, ter hoogte van batterij Visdhmarkt. 't Ging om een „vrouwenkwestie", deelde onze bericht gever mede. Het tweetal pakte elkaar nite zachtzinnig aan en een van de twee kwam uit den strijd, met de tanden door zijn bovenlip en een hevig bloedende nus, De ander, wat steviger van struc tuur, kwam er zonder verwondingen af. Door het publiek, dat zeer talrijk aan wezig was, werden de vechtersbazen ge scheiden. Nu de vischexport sterk wordt belem merd cloor tolmuren, deviezenbemcei- ly'king, contingenteering enz., zint men in alle landen op middelen om het vischver- bruik in eigen land te doen toenemen en wel in hoofdzaak om het vischbedrijf gaande te houden. Niet slechts is dat een vissehers- en reedersbelang, maar het grijpt veel dieper. Talrijke nevenbedrijven zijn van de vis- soherij afhankelijk. Denken we slechts aan touw- en nettenfabrieken, zeilmake rijen, kuipers, mandenmakers, kisten makers, winkeliers, oliehandel, scheeps victualiën, ja, een groote reeks bedrijven meer, die afhankelijk zijn van een ren- deerend vischbedrijf. Het ligt dus voor de hand, dat men zint op middelen om dit zeer wijd om zich heen grijpende bedrijf in stand te houden. Het eenige middel is thans het binneulandsch vischverbruik te doen toenemen Het voordeel van dit plan is, dat het niet utopistisch behoeft te zijn, want er- ligt, in dit opzicht, veel terrein braak en er valt, met gedegene organisatie iets te ontginnen. Dat te weten, werkt terstond bemoe digend voor het pogen. Het is een verheugend feit, dat drie leden van de Kamer van Koophand -1 in N.-H. Noorderkwartier, woonachtig te de zer stede, de koe bü die horens hebben ge vat en bezig zijn alle Kamers van Koop handel te bewegen, de vischconsumptie te bevorderen. Natuurlijk ligt het voor de hand, dat men individueel in deze weinig zal kun nen bereiken, maar eendrachtig samen werkend, het moerdijk zal blijken, dat de consumptie van visch sterk zal zijn op te voeren. De ernstige wil, ook bij de Kamers van Koophandel, welke niet onmiddellijk be lang meenen te hebben bij de visohindus- trie, moet voorzitten om deze propagan distische poging te steunen. Duidelijk moet ook aan hen worden ge maakt, dat een krachtig bedrijf als de vis- soherij van groote waarde is voor een bloeiend economisch leven in ons land. De zee kan schatten opbrengen voor liet land, miits er een blijvenden afzet voor de visch is te vinden. Te weinig zijn velen bekend met de voedingswaarde van visch en met de liohte verteerbaarheid van het voedsel. Een groot nadeel voor geregelde con sumptie is, dat vele vrouwen in den lande niet goed weten, hoe visch smakelijk klaar te maken. Een paar jaar terug, tijdens de vissche- rii-tentoonstelling te Enkhuizen, was er- een tent, waar mij gebakken visCh, zóó warm uit de pan, tegen buitengewoon bil lijken prijs kon koop-en. Deze gebakken visoh vond ge reeden aftrek. Overal rond de tent, op het wijde grasveld, zag men menschen bezig hun vischje te verorberen, hetgeen hen in een vetvrij papier werd ter hand gesteld. Het was eenvoudig en practisch en juist, om dat de prijs zeer billijk gehouden werd, was de aftrek groot. Zou het niet mogelijk zijn flinke vracht auto's zóó te oonstrueeren, dat er een mo biele vischbakkerii van kon worden ge maakt. Men zou eenige van diie auto's moeten hebben om het land geregeld af te reizen. De vrouwenverenigingen van allerlei kleur en richting zou men in den arm moeten nemen om de komst van zoo'n bakvischauto voor te bereiden. Kort gestelde recepten zou men kunnen uitdeelen en dan niet slechts voor het bakken, maar ook voor het koken en sto ven van ich en het conserveeren in zuur en gelei. Meegenomen in diergelijke auto's dien dien ook de geconserveerde gerechten. We denken aan paling, haring, ansjovis, mos selen, garnalen. De mensohen moeten, meer dan tot dus verre. weten en zich kunnen overtuigen, dadelijk, zonder aanstonds daarvoor veel moeite te behoeven te doen, welk een deli catesse een vischgerecht kan zijn. Mocht men de vrouwenverenigingen kunnen overtuigen welk een groot maat schappelijk werk ze hiermede kunnen be vorderen, dan zou het resultaat voor uit gebreider vischconsumptie niet te onder schatten zijn. HET HOLLANDSCHE LEGER OP KLOMPEN! Kleine variant op het navolgend cou rantenbericht: Leger op Hollandsche klompen. Een der Kamerleden heeft den minis ter van defensie gevraagd of deze be reid is vooral nu de Klompenindustrie geweldig lijdt, door gebrek aan afzet, te bevorderen dat het gebruik van klom pen van Nederlandsch fabrikaat ver plicht wordt voorgeschreven in het leger, de marine en de rijkswerkin richtingen. Excellentie, hoor eens even 'k Heb een reuze-plan bedachtl Hollands klompenfabrikanten Werken slechts op halve kracht. Daarom dacht ik Excellentie Vindt u het geen pracht-idee? Laat de jongens klompen dragen Bij de landmacht en ter zee! Duizendtallen paren klompen Gaan dan jaarlijks naar den Staat 't Zou een pracht-protectie wezen Voor het Hollandsch fabrikaat. Aldus één der Kamerleden In de Staten-Generaal, Ja, hoe heeft-ie het gevonden, 't Is toch werklijk geniaal! Och, het is per slot van zaken Met als het Columbus-ei, Als je 't weet, is 't doodeenvoudig, Da's de eier-eterij. Holland eer uw groote zonen, Toon bun uwe dankbaarheid. Wat een licht bracht deze held niet In de klompenduisterheid! Geef die man een keurig lintje, Sticht er nóg een orde hij Maak hem Ridder in de Orde Van de Klompenmakerij 1 d. V. En Kamers van Koophandel, èn vrou- wenvereenigingen moeten hier elkaar tracht-en te vinden. De Kamers van Koophandel: de licha men, die den handel bestrijken en de vrouwenvereenigingen, die de 50 1 .umpt.p beheersehen. Daarnaast moet de steun zijn van de direct belanghebbende kringen: vissehers, reeders, nevenbedrijven in den meest uit- gebreiden zin. En daarbovenuit moet de steun zijn van de regeering en verdere overheidsinstel lingen. Veel te lang is het vischbedrijf be schouwd als een factor die maar weinig meetelt in het economische leven. Dat heeft vermoedelijk zij 11 oorzaak hierin, dat dit bedrijf er altijd op gesteld is geweest eigen boontjes te doppen en verzuimde ook eens een klop op het aambeeld te ge ven, zelfs dan, wanneer het slecht ging in het bedrijf. De menschen, die, in eerste instantie, het bedrijf hadden uit te voeren: de vis sehers zelf, waren gewoon aan een sober, gevaarvol en hardwerkend bestaan. Ze waren gewoon, den riem wat nauwer toe te halen als de tijd dat noodig maakte. Nog is van deze mentaliteit veel blijven hangen, maar de tijdgeest brengt ook hierin verandering en meer belangstelling voor dun bedrijf wordt opgeëischt. Ze willen zich ook in de aandacht van het algemeen belang zien opgenomen. En dat wordt tijd. Zooals gezegd; afge scheiden van het persoonlijk direct be lang, is hder een bedrijf op de been te hou den, dat diep zijn wortels heeft geplant in den economisehen toestand van ons land. Daarom is het noodig, dringend noodig, dat overheid en publiek meer oog krijgen voor dit economische belang. Voortdurend moet de aandacht hierop gericht worden en krachtig moet de drang blijven, terwijl tevens alle moeite rtioet worden gedaan om de huisvrouwen van de voortreffelijkheid van vischgebruik te overtuigen. Een ~r,oot bezwaar voor vele huisvrou wen is ook, dat ze opzien togen den rom mel van vischschoonmaak. Meer en meer wordt er dan ook op toe- i gelegd om <L- visch te verstrekken in een (vorm, die men zou kunnen noemen pan- I klaar. Vooral in de steden, waar men op I de verdiepingen, vooral in den zomer, geen raad weet met het afval, dat dagen aaneen moet worden bewaard in vuilnis- I bakken, zou het een uitkomst zijn als de j visch pan' laar" kon woren afgeleverd en 'zou het vischverbruik zeker bevorderen. Amerika vooral heeft zich daarop sterk toegelegd. Ontdaan van alle onbruikbare dealen en graatvrij wordt de visch daar in toenemende mate verkrijgbaar gesteld. Daartoe is noodig een goed geoutilleerd bedTiif, dat vooral op de koel-techniek is gebaseerd. Langzamerhand zal de stroom ook hier wel in die richting gaan. Een andere, belangrijke factor is de prijsstelling van de oonsumptievisch. Daarover wordt in den lande en, niet alleen hier te lande, sterk geklaagd. Dit is een teere plant, die met zorg dient te worden behandeld. Daartoe zal noodig zijn goedwillend overleg tussohen de belangengroepen, die toch tevens open oog behouden voor het groote algemeens belang, dat in een ren- deerend vischbedrijf steekt. Er zal een prijsregelende overeenkomst moeten komen, waarin is vastgelegd, mis schien wisselend met den dag, een zekere uniforme prijs, die waarborgt een bepaal de winstmarge, zoodat ook voor ai die aan eenschakelende groepen een loonend be staan mogelijk is. Inderdaad is dit een niet te onderschat ten moeilijkheid. Ingrijpen van overheidswege zal in dit opzicht misschien niet kunnen worden voorkomen, maar, is er souplesse, dan zal ook deze moeilijkheid wel zijn te onder vangen. Hoofdzaak is: samenwerking. Overheid en belangengroepen dienen overleg te plegen. Op korten termijn, nuchter en practisch, ontdaan van alle franje en van vergoding der menschelijke zwakheden, (Ment te worden ingegrepen. Een bedrijf, dat schatten kan afwerpen, maar waarvoor de oogen nog te weinig ge opend zijn, moet op de been gehouden worden. Men handele zoo snel mogelijk. Zeer bevredigende resultaten. Het aantal spaarders steeg met ruim 1000. 2x/4 millioen aan spaargelden belegd. Verschenen is het jaarverslag over 1931 van bovengenoemde instelling. Het wijst op een gestadigen groei. Het aantal spaarders steeg met ruim 1000 en be draagt thans nagenoeg 6200, terwijl het tegoed der spaarders met ruim 275.000 gulden vooruitging. Bij het nagaan van de cijfers der laat ste vijf jaren, wordt vooral de aandacht getrokken door de gelijkmatige toename van het aantal spaarders. Dit aantal bedroeg in: 1927 1487 1928 2526 1929 3655 1930 4871 1931 58$4 terwijl thans het getal 6200 nagenoeg is bereikt. Zooals de directie meedeelt, stemt het alleszins verheugend, dat ondanks den voor velen zoo slechten tijd, het aantal nieuwe spaarders zoo regelmatig is toe genomen. Het komt haar voor, dat piet alleen doel en werkwijze der Spaarbank in steeds wijderen kring bekendheid heeft verkregen, doch ook het publiek wel allereerst, doch niet uitsluitend be oogt: voorzorg voor den „ouden dag", doch voorzorg voor den „kwaden dag", welke zich zoo vaak onverwachts komt aanmelden. Ook wordt blijkbaar liet na deel verbonden aan het bewaren van geld in huis, meer en meer ingezien. Een vlot en gemakkelijk betalingssysteem, waar mede de Spaarbank dit nadeel voor het publiek ondervangt, en ook de vele ge makken, die zij haar spaarders aanbiedt, draagt er voorts niet weinig toe bij, velen tot het openen van een spaarbankreke ning te doen besluiten. Enkele cijfers. Enkele cijfers mogen van een en ander een denkbeeld geven. Ingelegd werd in 1931 voor 2.400.000, dat is 158.000 meer dan in 1930. Terugbetaald werd 2.200.000, dat is 300.000 meer dan in 1930. Aan rente werd bijna voor 63.000 ver goed, d.i. bijna 13.000 meer dan in 1930. Het aan spaarders verschuldigde kapi taal vermeerderde met 275.000 en be droeg aan het einde van het verslagjaar 2.250.000. Al deze cijfers zijn naar be neden afgerond. Het aantal spaarders vermeerderde met 1013; het aantal in omloop zijnde spaar bankboekjes klom van 4871 tot 5884. Spaar busjes. Belastingbeta ling. Schoolsparen. Het sparen door middel van spaarbus- jes neemt voortdurend toe. Op 31 Decem ber waren 1512 busjes in omloop, tegen 1345 het jaar tevoren. In de busjes werd in 1931 een bedrag gespaard van 44.000 (v. j. 38.600). De tusschenkomst van de Spaarbank voor het betalen der belastingen blijkt nog steeds grootere instemming te vin den. In 1931 werd aldus betaald 93.000 (vorig jaar 49.000). De spaarbank ver richt deze bemiddeling kosteloos. Het schoolsparen met behulp van schoolspaartrommels, waarmede in 1930 een aanvang werd gemaakt, vindt in steeds wijderen kring belangstelling. Op verschillende scholen sparen thans 265 kinderen in de spaarkisten der Spaar bank. Dat dit stelsel de volle sympathie en belangstelling van onderwijzend per soneel en kinderen heeft, daarvan ge tuigt wel bijstaande foto. Ook van de zijde der ouders mocht de directie bewij zen van instemming ontvangen. De Financiën. Balans. Belegging der gelden. De aan het verslag toegevoegde balans en winst- en verliesrekening geeft een goed overzicht van den stand der finan ciën. Wij ontleenen er het volgende aan: Gebouwen, meubilair, spaarbusjes, enz. zijn geheel afgeschreven; de bü de bank in bewaring zijnde gelden zijn grooten- deels belegd in effecten en hypotheken. Ruim 900.000 is belegd in effecten, waarvoor gekozen zqn uitsluitend bij de Nederlandsche Bank beleenbare obliga ties. In hypotheken is belegd een bedrag van bijna 1.200.000, hiervoor zqn geno men uitsluitend eerste hypotheken op on roerende goederen niet hooger dan 50 a 60 pet. van de door deskundigen ge taxeerde waarden. In overheidslichamen (waterschappen e.d.) is belegd voor een bedrag van 86.000. Gereserveerd is in totaal een bedrag van ca. 55.000, waarbij nog toegevoegd moet worden de waarde van verschillen de bezittingen, welke voor 1.op de balans voorkomen. De netto bedrijfswinst bedraagt 37.000. De effecten zyn belegd in de volgende fondsen. Staatsleeningen Nederland 57.000, Provinciale leeningen Nederland 84.000, Gemeenteleeningen Nederland 455.000, Staatsleeningen Ned.-Indië 79.000, Ge meenteleeningen Ned.-Indië 33.000. Verder in: obligatieleningen Nederland sche Spoorwegen 49.000, oblig. leenin gen Spoorwegen Ned.-Indië 4.000, Pandbrieven hyp. banken in Nederland (alleen die door de Rü'kspostspaarbank als belegging worden genomen) 170.000 en diverse obligaties 11.000. De in dit verslag genoemde cijfers ge ven zeker een goed beeld van den groei dezer plaatselqke instelling van alge meen nut. „Jong gewend, Oud gekend." Het sparen op scholen in schoolspaar- doozen van de Nutsspaarbank. De korpl.-schrijver, J. v. d. Linden, van het Marine-vliegkamp te Soerabaia, zendt ons het volgende verslag van de inwy- ding van een monument op het graf van de omgekomen vliegers Christiani, Leder, Jetten en Pangandaheng. Nog leven in aller harten de gevolgen van het zoo vreeselyk ongeluk over komen aan de bemanning van de „D 26", die ter reede van Soerabaia in den avond van den 14en April j.1. in zee*stortte en in vlammen opging, liet leven eischende van vier jonge mannen, in den bloei van hun leven. De verslagenheid was groot, een groote bres was geslagen in de gelederen der kameraden, de wreede dood had zqn lu gubere taak volbracht. Echter bleef de bemanning van het Marine-vliegkamp niet by de droeve fei ten staan, spoedig was het plan naar voren gekomen om de dierbare-dooden op de een of andere wijze in aller gedachten te kunnen houden en te eeren. Daartoe werden er lijsten gedistribueerd onder de bemanning van het Marine-vliegkamp, teneinde een kleine bydrage te krijgen voor een laatste hulde. Deze inzameling overtrof de verwach tingen zoodat dan ook al heel spoedig kon worden overgegaan tot aankoop van een stuk grond, op het kerkhof in de le klasse, opdat de vier, verspreid, begra ven liggende kameraden konden rusten in een gemeenschappelyk graf. „Eén tot in den dood en ook daarna". Het monument werd ontworpen door een officier-vlieger, zoodat het geheel en de middelen daartoe uitsluitend uit den boezem van den Marine-luchtvaartdienst is gekomen. Het monument is thans gereed. Het stelt voor een rechthoekige rustbank voorzien van een leuning, waarop in den hoek is gezeten een manspersoon in vliegcostuum, zyn linkerarm rustende op zyn knie, het hoofd een weinig gebogen, treurend kijkende naar de marmeren plaat op het graf voor hem waarop staat vermeld: „Hier rusten: Cornelis Wilhelmus Christiani, Yalentin Jan Leder, Lam- bertus Jetten, Marthin Malo Panganda heng. De bemanning van het vliegtuig „D 26". Z(j vielen, bü de vervulling van hun plicht den 14den April 1932". Het geheel is vervaardigd van ruw gra niet, het beeld van steen. Een granieten trap leidt vanaf den hoofdweg naar het graf, terwijl aan de linkerzyde van het Onthulling van een monument monument een bloemperkje is aangelegd. Vanaf de hoofdingang der begraafplaats kykt men er zoo op. Op den 24en Juni j.1. had een kleine, plechtige inwyding plaats, benevens de kranslegging. De deputatie van het Marine-vliegkamp bestond uit den kapt.- luit. ter zee H. Ferwerda, commandant, den chef van den Technischen Dienst, den Weled. Gestr. heer A. A. C. Kramer, den officier-vlieger J. W. F. Backer, den ont werper van het monument, benevens nog enkele andere officieren, een deputatie van de onderofficieren, een deputatie korporaals alsmede inl. korporaals en manschappen. Verder waren aanwezig de uitvoerder van het werk, de heer Klink- berger en enkele andere belangstellenden, alsmede de vlootpredikant, ds. Bartlema. Nadat de aanwezigen zich allen om het graf hadden verzameld, trad de comman dant naar voren en sprak het navolgende: „Officieren, onderofficieren, korporaals en manschappen. We zyn thans in klein comité samengekomen teneinde het ge- denkteeken en graf van de bemanning van de „D 26" in te wyden. Speciaal zyn we in klein comité samengekomen omdat de gedachte om dit monument te plaat sen is voortgekomen uitsluitend uit den boezem der bemanning van den Marine- luchtvaartdienst, evenals de middelen en het ontwerp daartoe. Toen op den 14en April j.1. de begrafenis der slachtoffers was afgeloopen, hadden allen een onte vreden gevoel. De omstandigheden even als de berging was de oorzaak hiervan, evenzeer het feit dat zy niet allen waren geplaatst in een gemeenschappelijk graf. Dit monument is dan ook een uiting van kameraadschap en plichtsgevoel, „trouw tot in den dood". Wanneer we een oogen- blik ons oog laten rusten op de figuur, hetwelk het hoofdonderdeel van het mo nument vormt, dan zyn zeer zeker ons aller gevoelens bevredigd. Het leven eischt ons op, we kunnen niet altyd terug kijken, doch even gaan we met onze ge dachten nog terug naar den avond van den 14en April, hetgeen de figuur zoo treffend weergeeft. Ik wil thans beslui ten, door nog een woord van dank te richten aan den officier-vlieger J. W. F. Backer, den ontwerper van het monument voor zyn kunst- en gevoelswerk, be nevens aan den uitvoerder. Het was de bedoeling een eenvoudige hulde te bren- comiaandant vap het vliegkaipp bege&ft zich naar het graf van de gevallen vliegers om het monument in te wijden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1932 | | pagina 5