Spionnage in den grooten oorlog. Derde Blrd. LJit de pers. Israël Querido. T virl i j De conferentie te Ottawa. De kleine burgeroorlog in Duitschland. Oorlogsvoorbereidingen in Bolivië en Paraguay. LAGER LAND- EN TUINBOU WONDERW IJS. Bestaande scholen worden niet opgeheven. Geen nieuwe scholen meer HET NEDERLANDSCH-BELGISCH VERDRAG. De bekende schrijver Israël Querido is gisterenmiddag tusschen halfeen en kwart voor een plotseling overleden. Querido werd sinds korten tijd voor een zenuwaandoening in de Boerhaave-kliniek te Amsterdam verpleegd. Nadat aanvan kelijk gemeld werd, dat zijn toestand wel eenige bezorgdheid baarde, kwamen al1 De commissie-Weiter heeft voorgesteld op de begrooting der afdeeling landbouw 420.000 te bezuinigen door de lagere land- en tuinbouwscholen niet meer te sub- siddeeren. De gezamenlijke boeren- cn tuinders-organisaties hebben de regeering' verzocht dit advies niet te volgen. Naar „De Maasbode" verneemt, heeft i ting naar verbetering een zeer toe te jui chen begin is gemaakt. Een internationaal verdrag als het onderhavige is een zaak, welke toch in zoo menig opzicht een zeer gunstige uitwerking moet hebben op de Gunstig is dc ontvangst, die het dezer mentaliteit van het publiek. Nog eens. het J_-_.U ')3 een zeer gewaardeerde poging om het -uxemburg eenerzijds en Neder" j vertrouwen in de naties, dat nu al eenige ijds inzake de invoerrechten Jarcn gehokt was, weer te herstellen en j dagen openbaar gemaakte verdrag tusschen I Belgii in onze pers^e^et' ^at bemerkt men rëèds ec.n andcren en beteren toestand op econo- u i miern rrohion rr*r cfnnn ro hronrron minister Verschuur thans aan de land-1 bouworganisaties bericht, dat dc bestaande scliolen niet zullen worden opgeheven. Er zullen echter geen nieuwe scholen worden gesticht (ook niet die, waarvoor reeds geld „naar herstel van vertrouwen was uitgetrokken) en er zal geen subsTieintusschen worden verleend aan scholen, waarvan levensvatbaarheid niet is gebleken. aan hun beschouwingen geven: „Zal bij Ouchy de victorie beginnen?'' vraagt het „Handelsblad". „Een mooi verdrag te juis ter tijd"kwalificeert de „N. Rott Crt." het verdrag en de „Tel"., het goed bedoe lend, schrijft in minder fraai Ncderlandsch waarmede herstel" bedoeld wordt, Het doel van het handelsverdrag, aldusDEENSCHE MAATREGELEN TEGEN geen „naar CONFLICT TUSSCHEN BLOEMBOLLEN VEILING EN KOOPLIEDEN. Men schrijft ons: Tusschen enkele EN- DE NOREN OP ZUID-OOST-G ROENLAND? he; „Handelsblad", is vermindering van handelsbelemmeringen, waarvan alle sta- ten. die zich willen aansluiten, kunnen j mede-profiteeren op grondslag van weder-1 Finn Devold antwoordt niet op kecrigheid. Een open overeenkomst dus,radio-telegrammen, droge-bloembollen- die uitsluitend bestemd is om tariefmuren' Het Noorsche blad »Dagbladet« vertelt, spoedig geruststellender mededeehngen.1 veilingen en de bloembollenhsndelaren.cn andere handelsbarrières te verlagen of,dat er zich al sedert eenigen tijd iets Het heette dat de schrijver, eenigszinsis een conflict ontstaan, hetw Jk zjjn oor- !0w te 1 I 7Q O 1t* IMtl/If in Lnf fnlt- Ani ,Wl ruimen, en waarvan het gevolg inmerkwaardigs voordoet met het radio- ...1.^1 1 II_ Li i dot Tï^ï nn o» nHn w> overwerkt, slechts wat tot rust moest ko- j zaak vindt in het feit, dat verleden week j geen enkel j behoeft te zijn de ver-1 station, dat Finn Devold en zijn metge- jop de veiling te Bovenkarspel aan eenjg f u°tbreidin van hind^rnissen ini zeilen in het door Noorwegen bezette deel Fransch importeur van bloembo Jen ge- h breedere internationale handelsverkeer va)1 Zuid-Oost-Groenland hebben opge- legenheid gegeven werd,bollen te kooi", u.net n.ceacre internationale nanaeisverkeer. rjcht Dp weerherirhten die dit station De NederlI Bond .«„Blo n.boU. °a"™cde l">"delsverd^g >„ja„„ Xoorschen m,oteo^8£ aren achtte zich door dere hanuelmgA-cn klasse van het tar.evenbestand van dienst verstrekt kon)en elken da* gere. benadeeld, omdat zijn leaen de afnemers Genève van 1930, dat echter nooit in in het buitenland bedienen, en door recht- werking trad; de klasse van de overeen- streekschen verkoop aan buitenlanders komst der Oslo-staten, die echter minder de beteekenis van den export-handel ver gaat, minder nauwkeuriq is, en min- .u1101','" gaat' De veilingvett niging te t der pOSitieve concessies eischt, zoodat dan Vaz Dias weet nog te melden dat men Bovenkarspel plaatste zien op hetsU - ook dp Scandinavische landen ,,it de Oslo- in de Boerhaavekliniek dit plotseling punt, dat de veiling een openbare ver men, en dat van gevaar niet de minste sprake was. Thans is dan toch, tegen alle verwach ting, deze sterke natuur, waarvan de groote vitaliteit wel een van de voornaam ste kenmerken was, bezweken, en een van de meest markante figuren onder onze oudere letterkundigen is heengegaan. einde niet heeft zien aankomen. In de ochtenduren was de patiënt nog goed. Te half één bracht de zuster hem zijn lunch toen zij hem eenige minuten later een kopje koffie kwam brengen, lag hij bewegingloos in bed. Prof. Snapper, die toevallig in het gebouw aanwezig was, werd onmiddellijk gewaarschuwd, doch hij kon slechts den dood constateeren. Een hartverlamming had aan dit werk zame leven een einde gemaakt. Ofschoon men wist dat het hart van den kunste naar niet sterk meer was, zijn noch zijn behandelende geneesheer, noch degenen die hem van nabij kenden, op dit plot selinge sterven voorbereid geweest. geld binnen, maar sedert den dertienden Juli heeft men geen enkel ander draad loos bericht gekregen en Finn Devold heeft ook nimmer geantwoord op de vra gen, die hem per draadiooze van Noor- ook de Scandinavische landen uit de Oslo- *6gen uitgesteld zijn. Ook met het groep ditmaal Nederland en België op ^orsche expeditievaartuig »Polaris«, dat liet thans ingeslagen pad nog niet hebben ,e \us ^an .os..~ '^ulaiu a a y a moet bevinden, is de Verbinding al onge- wi.en volgen. veer veertien dagen lang verbroken. De toekomst zal moeten leeren, wat dit Daar uit de weerberichten blijkt, dat het nieuwe handelsverdrag in de moeilijke station op Zuid-Oost-Groenland koopgelegenheid is, waar men iemand niet kan weigeren. Het gevolg is geweest, dat de kooplieden de veilingbanken ver lieten en besloten, de veiling te boycotten, zoolang aan buitenlanders verkocht werd. Donderdag vroegen de bollenkooplieden praktijk waard is, aldus is de conclusie, aan de bollenveiling te 's-Gravenzandewaartoe het blad komt. Het verdrag, zit het woord; zij wenschten te weten, hoe v0] met uitzonderingen en interpretaties, het bestuur dier yereemging zou handelen die hct hjk maken de overeenkomst indien een soortgelijk geval zich aldaar M t zou voordoen. Van bestuurszijde werd! ruim maar ook zee seftr e toen meegedeeld, dat het veilingbestuur I Pfsscn< ^chter, de overeenkomst van zich dan op hetzelfde standpunt zou Ouchy kan de kern worden van een moeten stellen, als Bovenkarspel. nieuw en vrijer gebied voor den wereld- handel. Als het beginsel, dat er het leven 1 UIT HET KOOPVAARDIJ-BEDRIJF. aan gaf in breeder kring wordt begrepen, j zal een herademende wereld zich nader- De Nw.Rott.C rt. schrijftDe contactcommissie van organisaties band kunnen herinneren dat bij Ouchy de Israël Querido heeft een moeilijke van werknemers ter koopvaardij verzoekt I victorie beqon jeugd gehad. Hij werd in 1872 te Am-plaatsing van het volgende: j De a„nStiop indruk dip in Tuni door sterdam in een diamantbewerkersgezinDe organisaties van officieren en j' „A 9 geboren. Hij werd eerst opgeleid totscheepsgezellen, vertegenwoordigd in de "et a communiqué betreffende de violist, en speelde reeds op 14-jarigen j contactcommissie van organisaties van tusschen Nederland, België en Luxemburg leeftijd in de manége en in de opera mee.j werknemers ter koopvaardij hebben in de gesloten conventie tot wederkeerige en ge- Maar hij kon daarmede niet doorgaan voornaamste havenplaatsen vergaderingen j leidelijk voortgaande verlaging van de omdat hij ook op Zaterdag moest spelengehouden, waarin de eischen van de ree- j oeconomische slagboomen werd opgewekt, en zijn moeder, die een zeer vrome Jood- ders inzake gageverlaging werden bespro- J js door de openbaarmaking van den vol- sche vrouw was, dit niet duldde. Querido 1 ken. Deze eischen, gebaseerd op de gages jed;aen tekst van het verdraa volkomen leerde toen het horlogemakersvak, maar j van zeevaartlanden met gedeprecieerd be- leaigen teKst van net verara9 volkomen werd vervolgens diamantkloover. Reeds taalmiddel, werden door de vergaderingen afgewezen. Toepassing van de beoogde vroeg verdiepte hij zich in de litteratuur en in eigen studie. In 1894, het jaar van zqn eerste letterkundige publicatie onder het pseudoniem Theo Reeder trad hij in het huwelijk en vestigde zich als juwelier. Doch daar zijn belangstel ling een andere richting uitging, verliep de zaak. Van toen af zou Querido alleen van zijn pen leven. Eerst was hij verslaggever van het dag blad De Amsterdammer, onder redactie vae De Koo. Ook schreef hij in verschil lende tijdschriften, o.a. in De Jonge Gids van Heyermans, en ontwikkelde zich als essayist. In 1901 vestigde hij zich te Be- derwjjk, en werd enkele jaren later als letterkundig kroniekschrijver aan het Alg. Handelsblad verbonden, waaraan hij lange jaren is werkzaam geweest. Met A. M. de Jong heeft Querido het maand schrift Nu uitgegeven, dat echter na een jaar moest ophouden te bestaan. HET NATIONALE PADVINDERSKAMP. In het padvinderskamp op het landgoed Oosterbeek aan den Benoordenhoutsche- weg in Den Haag, zjjn Woensdagmiddag ongeveer 2000 en Woensdagavond 3000 be zoekers geweest. De bisschop van Haarlem, mgr. J. D. Aengenent, zal Donderdag a.s. des mor gens halftien in het nationaal padvinders kamp op Oosterbeek in Den Haag voor de katholieke padvinders een pontificale Miss celebreeren, waarbij de in het kamp aanwezige padvinder-aalmoezeniers as sistentie zullen verkenen. van verlaging zou beteekenen, dat b.v. de hui dige gages van ongeveer 300, 200 en 150 voor de officieren en van ongeveer 90, voor de matrozen, resp. met 100, 70, 35 en 25 per maand zouden wor den verminderd. Hierdoor zou het inko men van de zeevarenden in tien jaren tijds op veel minder dan de helft worden terug gebracht en daardoor een levenspeil wor den bereikt, hetwelk buiten elke verhou ding staat met welke andere industrie- groep hier te lande ook. De verschillende toegepaste verlagingen, niet het minst ook die van November en Februari j.1., ont heffen de zeevarenden van elk verwijt ten aanzien van starheid bü de loononderhan delingen, zooals reeds werd beweerd, en deze aantijging werd aan de hand van de historie dan ook met verontwaardiging te ruggewezen. Op grond van deze overwe gingen en door het bereiken van een be staansgrens, welke niet meer redelijk is te achten hebben de ledenvergaderingen ten slotte de bestpren gemachtigd, tegenover de poging der reeders alle maatregelen te nemen, welke deze pogingen kunnen ver ijdelen. Deze maatregelen zullen na 16 Augus tus a.s. naar omstandigheden eerst worden getroffen, omdat ten aanzien van de plan nen der reeders, om tot het door hen be geerde doel te geraken, niets bekend is. Niettemin zullen de organisaties van offi cieren en schepelingen in geen geval toe laten, dat iedere reederii, op eigen gele genheid en op het tijdstip dat haar goed dunkt. den strijd aanbindt. Bescherm onze duinflora. Neem geen distels mee voor versiering van uw huis- bevestigd. Wij hebben hier, na alle ge praat en mooie moties „aanbevelingen" heet dat in het internationale taaleigen zonder resultaat te doen met eene daad, eene handeling, wier beteekenis niet kan worden ontkend." Aldus de N. R. Crt. Over spoedige toetreding van vele lan den maakt het blad zich nochtans geen illusies. Voordat de groote oeconomische conferentie gehouden is, die thans in voor bereiding is, zal van toetreding van der den wel in het geheel geen sprake zijn. Hoe dit zij, aldus gaat het voort, de open baarmaking van het tractaat kan toch in ieder geval dit gevolg hebben, dat het een onderwerp van publieke internationale dis cussie zal worden. Het tijdstip der publi catie is daartoe bij uitstek gunstig, want de gezonde gedachten, die erin neerge legd zijn, kunnen en mogen ook door het groote, oeconomische praatcollege, dat over enkele maanden bijeenkomt, niet wor den genegeerd, zoo het werkelijk bezield is met den wil, iets tot stand te brengen. „De Telegraaf" heeft het oordeel van verschillende personen uit handel- en nij verheidskringen gevraagd. Dr. C. J. K. van Aalst, de president der Nederlandsche Handel-Maatschappij, juichte, zoo zeide hij, van harte en ten zeerste het verdrag toe. Een accoord als dit, beschouw ik, dit zij dan allereerst op gemerkt, van de grootste waarde in deze tijd. In ieder geval, zoo ging de heer Van Aalst voort, wil ik nu vooral tot uitdruk king doen komen, dat er thans in de rich- op Zuid-Uost-Groenland goed functionneert, vermoedt het genoemde blad,dat men hier misschien metDeensche maatregelen tegen de Noorsche pelsjagers te doen heeft. DE LANDBOUW IN ENGELAND. De totale oppervlakte grond, die dooi den landbouw in beslag genomen was, bedroeg het laatste jaar 30,555,000 acres, wat 44,000 minder was dan een jaar te voren. De oppervlakte bouwgrond was met 220,000 acres verminderd en bedroeg er 9,362,000 de oppervlakte weiland was mot 136,000 acres vermeerderd en be droeg er 15,837,000. De oppervlakte met tarwe beplant is uitgebreid, doch gerst, haver en rogge gingen achteruit. De ver mindering van de beplante oppervlakte moet ten deele worden toegeschreven aan de uitbreiding van de steden en den aanleg van nieuwe wegen. Het aantal paarden verminderde, doch de veestand ging vooruit met 290,000 dieren, waardoor het totaal een cijfer bereikte als nimmer tevoren. Hoewel het aantal paarden met 2.3 pet. achteruitging, vertoont het aantal veulens voor het eerst 'sinds 1919 een vermeerdering. Het aantal landarbeiders, in 1931 al met 3.4 pet. verminderd, verminderde nogmaals met 2.7 pet. Het aantal manne lijke landarbeiders, dat geregeld werk had, bedroeg 535,000. De Nw. Rott. Ct. schrijft: De üeele sfeer van Ottawa schijnt En- gelsch scepticisme uit te stralen. Het wantrouwen van de ooms uit Europa tegenover de hebzuchtige familieleden wordt vooral nog versterkt door de „lobby atmosfeer", die de conferentie schijnt te omgeven. Uit alle hoeken van het Brit- sche Rijk zitten te Ottawa belanghebben den, niet altijd van het prettigste soort, om toe te kijken of er voor hun speciale belangen niet op een bepaald oogenblik wat te halen is en om te trachten tot op het laatst invloed uit te oefenen op de delegaties van hun landen. Het moet een gesmoezel en gekonkel van belang zijn. Het is zeker een blijk van groote acti viteit der Deensche regeering geweest, dat zij een waarnemer naar Ottawa heeft gezonden om haar op de hoogte te hou den van hetgeen er, in verband met Deen sche belangen, gebeurde. Nu het loopt zooals het loopt, en na hetgeen wij hebben vernomen over de rijke mate van „waar nemerschap", waarmede de omgeving van de conferentie bedeeld is, kunnen wij ons er haast over verheugen, dat wij dezen keer niet zoo actief zijn geweest als onze Deensche vrienden en concurrenten. Belangrijker dan alle waarneming van dien aard, minder zichtbaar maar tegelqk meer gevoeld te Ottawa, zal de aandacht zijn waarmede Amerika volgt wat er ter conferentie gebeurt. Eenige troeven zoo wel tegenover Engeland als tegenover Canada zal Washington wel in de achter hand hebben, als het een te groote vaart zou loopen met de imperiale bescherming. Men merkt daarvan iets, en waarschijnlijk niet ten onrechte, in een persstem waar van onze Londensclie correspondent ge wag maakt. Voorloopig echter zal Was hington nog wel niet al te ongerust zijn. l)e kabinetsraad van Donderdag. Naar V. D. verneemt zal het van de gebeurtenissen van vandaag afhangen of besloten zal worden de verscherpte bepalingen tot bestrijding van daden van terreur, waartoe het Rijkskabinet in beginsel heeft besloten, bij noodveror- [dening van den rijkspresident van kracht zal verklaren of niet. Tot de nieuwe bepalingen zou o. m. behooren de doodstraf, welke in kort geding kan worden uitgesproken. Persstemmen. Tal van bladen geven hun meening te I kennen over het voornemen der rijks- regeering om, tenzij vandaag een ver betering van den toestand blijkt inge treden, een noodverordening tegen ter rorisme af te kondigen. De D. A. Ztg. verwacht dat deze zonder aanzien des persoons en der politieke i richting zal worden toegepast. Het staats gezag moet hard ingrijpen om zijn geschokt aanzien te redden, de veiligheid der vredelievende burgers te waarborgen en de staatsorde te doen eerbiedigen. De Voss. Ztg. zegt geen vriend te zijn van uitzonderingsmethoden en uitzonde ringsmaatregelen, maar merkt toch op dat de rijksgeering, die nu met de voor genomen maatregelen treuzelt, voor zich zelf blijkbaar heel wat lankmoediger is dan voor de afgezette Pruisische re geer in g. Aanslagen te Koningsbergen opgehelderd. De op 1 Augustus beraamde aanslag op het vakvereenigingsgebouw teKonings- bergen is opgehelderd. De papieren worden vandaag aan de justitie doorge zonden. Er zijn acht daders, die mee deelden S. A. lieden van de twaalfde stormafdeeling te zijn. Onder hen bevindt zich ook de stormleider. Ook een brand stichting en vier pogingen daartoe te Koningsbergen-Kalthof op 1 Aug. zijn opgehelderd. De stukken hierover zijn eveneens aan de justitie overhandigd. In verband hiermede zijn 13 daders gearres teerd, die eveneens lid van de stormaf deeling 12 van de S. A. zijn. Gisterennacht zijn verscheidene wijken door de politie volgens een vast plan be spied. Hierbij zijn twee ambtenaren in burger door ongeveer 40 menschen over vallen. Er zijn vijf belhamels gearresteerd, die allen in het bezit van wapens waren. Nieuwe aanslagen. Gisterennacht zijn in verscheidene Oost- Pruisische steden winkelruiten en ruiten van particuliere huizen door steenworpen verbrijzeld. Te Lyck is een groote winkelruit van de firma Simberg en Tikotzki door een steenworp en een ruit van de Adler-apo- theek door een handgranaat vernield, welke door de politie in beslag is geno men. Te Roessel zijn twee ruiten van de firma von Israeski en te Deutsch-Eylau een ruit van de aplatselijke ziekenkas door steenworpen verbrijzeld. Te Tilsit zijn gisterennacht tegen 2 uur op een huis in de Hindenburgstrasse acht revol verschoten gelost. Men vermoedt, dat deze bestemd waren voor het huis van een bekend communistisch leider. Waar schijnlijk is de aanslag van een auto uit gepleegd. Volgens nog onbevestigde be richten uit Loetzen moeten gisterennacht twee dynamietpatronen tegen het gebouw van de Rijksbank zijn geworpen. Ver scheidene ruiten zijn yernield. Naar uit Preystadt in West-Pruisen wordt gemeld, is gisterennacht een groote steen in de kamer van den plaatselijken leider van de N.S.D.A.P. geworpen. DE ONLUSTEN IN PRUISEN. Een statistiek van dr. Bracht. Dr. Bracht, die met de leiding van het Pruisische ministerie van binnenlandsche zaken is belast, heeft op grond van de rapporten der regeeringspresidenten een statistiek vervaardigd van de politieke aanslagen en onlusten, die in den tijd |Van 1 Juni20 Juli in alle Pruisische gebieden, buiten Berlijn, zijn voorge- i komen. Volgens deze statistiek zijn ge durende dezen tijd 322 politieke aanslagen gepleegd, die aan 72 menschen het leven hebben gekost; 497 menschen zijn daarbij ernstig gekwetst. Op grond van het onderzoek der politie hebben in 203 gevallen de communisten schuld aan het gebeurde, in 75 gevallen nazi's en in 21 gevallen leden van de Rijksbanier; in 23 gevallen kon de schuld niet worden vastgesteld. Voor deze statis tiek zijn ook de rapporten van den re- geeringspresident vóór 15 Juli gebruikt, (lus vóór de wisseling vaq het regiem in Pruisen. Wat de bloedige onlusten te Konings bergen betreft, hierover kan, na hetgeen er reeds officieel over bekend is gemaakt, in het belang van het onderzoek niets naders meegedeeld worden. Over de onlusten in Sleeswijk-Holstein heeft de regeeringspresident een om vangrijk rapport aan het Pruisische ministerie van binnenlandsche zaken ge zonden. Hij is van meening, dat eener zijds de ophitsing door de communistische leiders en bladen de oorzaak van de on lusten zijn, aan den anderen kant, dat ongetwijfeld een aantal jonge S.A. en S.S.-lieden niet meer door hun leiders te beteugelen zijn. Dr. Bracht wijst er in I verband met de voortdurende politieke onlusten nogmaals op, dat hij alle maat- regelen zal nemen die gesteld zijn om S leven en veiligheid te beschermen en dat hij zonder aanzien des persoons tegen alle schuldigen streng zal optreden, on verschillig of zij in het rechtsche of linksche kamp staan. Uit La Paz wordt gemeld, dat de Boli- viaansche regeering het voorstel van dc neutrale landen, om de vijandelijkheden te staken, zal aanvaarden, maar met behoud van de bezette stellingen. De Boliviaansche pers critiseert de nota van de neutralen, omdat zij vindt, dat de aanvaarding daarvan neerkomt op een op geven van de souvereine rechten van Bolivia. Uit Asuncion wordt, gemeld, dat Para guay de nota van de neutralen met warmte ontvangen heeft, maar dat intusschen de mobilisaie voortgaat. Een artilleriegevecht aan de grens. Een officieel Boliviaansch communiqué meldt, dat bü Pilcomayo, in het gebied van Gran Chaco, een sterk artilleriebombarde ment begonnen is. Nota van Paraguay aan den Volkenbondsraad. De regeering van Paraguay beeft Don derdag in verband met het conflict met Bolivia telegrafisch een nota toegezonden aan den president van den Volkenbonds raad, waarin zfi er op wijst, dat Paraguay reeds herhaaldelijk bewijzen heeft gele verd, van goeden wil te zijn voor een vreed zame regeling van de kwestie der grenzen. Bolivia is zonder eenige moreele en ju- ridische motiveering overgegaan tot een aanvalsoorlog en heeft op deze wijze de bepalingen van het Volkenbondspact ge schonden. De nota bevat evenwel geen en kel voorstel met betrekking tot den weg, welke zou moeten worden ingeslagen om het conflict op vreedzame wijze te regelen. De mobilisaties. Uit Buenos Aires wordt gemeld: Hoewel noch Bolivia noch Paraguay een oorlogsverklaring hebben afgekondigd, gaan beide landen voort met hun mobili satie. In de hoofdstad van Paraguay verdeelt het Roode Kruis nog steeds gasmaskers onder de burgerbevolking. De regeering iaat groote hoeveelheden dezer maskers vervaardigen. De Boliviaansche luchthaven is slechts vier vlieguren van Asuncion gelegen. Burgers melden zich aan voor den krijgs dienst. Te Puerto Nuovo moest de politie honderden burgers van de vaartuigen, waarmede de troepen naar de grens zou den varen, verwijderen. Honderden jonge menschen belegeren als het ware het mi nisterie van oorlog. Zii dringen er op aan onderlicht te ontvangen in schieten. Kin deren trekken door de straten onder het zingen van vaderlandsche liederen. De regeering te Asuncion voorziet de bevolking van gasmaskers, daar zii in ge val van een oorlogsverklaring voor een XI Aan de Belgische grenzen. Ieder Nederlandsch grensbewoner, .in het bijzonder zij, die in Zeeuwsch-Vlaan- deren woonden, kan U vertellen welke tragedies zich hebben afgespeeld, vooral nadat de Duitschers den beruchten elec- trischen dx-aad hadden gespannen ten einde ontvluchting uit België, invasie In België te voorkomen. Met hoeveel list en stoutmoedigheid intusschen de gevaren van den draad werden overkomen; hoe veel slimheid bij het misleiden van de Duitsehe wachtposten aan den dag werd gelegd, leeren de berichten, die de spion- nage-centrale te Brussel ontving. Een gedocumenteerde uitgave, opgebouwd op de geheime berichten van dezen centra- len dienst, geeft wel een kijk op de groote vaderlandsliefde, die van Belgische zijde is ontwikkeld. Meer dan eens is, tqdens en na den oorlog, in het licht gesteld, dat spionnagediensten zeker niet verachte lijk te heeten zijn, wanneer zij niet wor den gedaan om geldelijk gewin. Aan de Vlaamsche grenzen is dat meer dan eens getoond. Al spoedig na het uitbreken van den oorlog stak In het bezette Bel Het vorige feuilleton was opge nomen In ons nr. van Zaterdag 23 Juli. gische gebied een geheime organisatie het hoofd op, die haar leden bij honderd tallen telde. Dwars door België, met als uitgangspunt een bepaalde frontsector, liepen de spionnagedraden naar de Hol- landsche grens. De Noordelijkste spion- nageketen, die van het front langs de kust ging, eindigde in het Zeeuwsch- Vlaamsche stadje Sluis, waar het eiken ooidogsdag in de hotels en herbergen van spionnen wemelde. De tweede keten liep over Brugge en Maldeghem, en ein digde, schoon over Aardenburg gaande, eveneens in Sluis. De derde ving bij den Yser aan, en ging door Vlaanderen naar Boschoute, van waaruit het Hollandsche gebied gemakkelijk te bereiken viel. Men mag aannemen, dat de Hollandsche grenswachten waakzaam zijn geweest voor zooveel zij konden, en het is wel een feit, dat geen enkele overtreding der neutraliteit kon worden geconstateerd. Wat kon men den neutralen ook ver wijten, waar de Duitsehe contra-spion- nagedienst onmachtig stond tegenover de tal van slimme en meer dan slimme dienaren van de Belgische geheime or ganisatie. Toen men Edith Cavell, de be kende moedige pleegzuster in handen kreeg, werd schijnbaar een einde ge maakt aan den voornaamsten arbeid dezer organisatie, maar dat was slechts voor korten tijd, want nieuwe figuren stonden op om den arbeid van de gevan genen over te nemen. Zij, die uit de archieven van de spion- nage-centfale te Brussel hebben geput, kunnen de namen noemen van wie er, met voorbijzien van elk levensgevaar, telkenmale groote diensten bewezen aan de Franschen en Engelschen, en daar door vanzelf aan de Belgen. De Duit schers mochten hun draad spannen, men kroop er onder door; de Duitschers mochten iederen burger, die binnen de 100 meter van den draad werd aangetrof fen, met den dood bedreigen, men waag de het er op en ontkwam in tal van ge vallen. Pieter de Vos, die door den Duit- schen contra-spionnagedienst de Belgi sche Schinderhannes werd genaamd, zeker een onderscheiding in dien tijd, trok telkenmale van België naar Holland en Veer terug; soms bracht hij uitslui tend berichten over; soms ook diende hij als geleider aan een aantal Belgische jongelieden, die het Belgische leger wil den volgen of aan in België achtergeble ven Fransche of Engelsche soldaten, die naar hun korps terug ^vilden. Tal van malen is hij den dood, dat wil zeggen de ontdekking, nabij geweest, maar ook tal van malen is hij het op een wonderbaar lijke wijze ontkomen. Een keer is het ge schied, dat men de boerderij, waarin hij op den hooizolder 'n verblijf had gezocht, omsingelde en aan een nauwkeurig on derzoek onderwierp. Maar in diezelfde boerderij lag een Duitsehe landstormer en deze sliep zoo vast, dat de Vos en de boer er in slaagden de uniform uit zijn kamer te halen. Gekleed in deze uni form trad de Vos naar buiten, ging naai de pomp om zicji het gezicht en de han den te wasschen en liep, achteloos flui tend, het bosch in, waar hij voor verdere ontdekking gevrijwaard was. .Weer een ander type was de mooie Sylma van Langelede, die een geziene •figuur was in het tehuis der Duitsehe sol daten van dit plaatsje. Zij was 19 jaar oud, slank, had prachtig zwart haar, en in haar licht mousselinen kleedje kwam zü als een toonbeeld van onschuld voor. Op dansavonden was Sylma nooit afwe zig, en kwam zij eens wat laat, dan was dat het gevolg van het feit, dat zij naar de Hollandsche grens was geweest om daar voor haar Duitsehe vrienden levens middelen en sigaren te halen. Had men geweten, dat diezelfde onschuldige Sylma, wanneer zij over de grens in de Huifkar sigaren ging halen en de mand met levensmiddelen kreeg, tegelijkertijd kost bare berichten, plannen, documenten en wat al niet meer overbracht, men zou haar voorzeker anders hebben aangezien. Met spionnage gaat het altijd zoo, dat op een gegeven oogenblik de contra- spionnagedienst argwaan krijgt. Het is de taak van zulk een contra-spionnage dienst om feiten te verzamelen en, dit laatste vooral, in onderling verband te brengen. Geheel een reeks van zeer ge wone, het meest onschuldige karakter dragende feiten, kan bedenkelijk worden wanneer men deze naast elkander legt en verbindt. Zoo waren er ten opzichte van Sylma ook vermoedens gerezen, die in tusschen haarzelf nog eerder ter oore kwamen dan de spionnage-centrale te Brussel. Voordat men zich van haar had kunnen meester maken, week zij uit, en eerst veel, veel later bleek het, dat een ander, die er weer heel anders uitzag, haar verving op een wijze, die verre bo ven hare diensten uitging. Dat was een zekere Steiart, die het zelfs tot vertrou wensman van de geheime Duitsehe veld politie bracht. Steiart was een handelaar in alle denkbare artikelen; hij deed alle werk, waarmede wat te verdienen viel. Paarden hield hij voor zijn Duitsehe vrienden steeds ter beschikking, en hij was zoowel aan de Duitsehe als aan de Hollandsche controle een zoo bekende figuur, dat men hem zonder bezwaar tel kenmale doorliet. Steiart maakte er in het bijzonder zijn werk van om postdui ven te kweeken, en in België binnen te brengen, teneinde door dezen berichten te doen overbrengen. Meer dan eens is het voorgekomen, dat Steiart, de wagen volgeladen met dergelijke postduiven, Duitsehe soldaten vervoerde, die mis schien niet al te best te spreken waren over den Belg, die hen om de vriend schappelijke gevoelens, welke hij jegens de Duitsehe indringers scheen te koeste ren, niet al te karaktervast moest voor komen. Steiart heeft het zoover gedre ven, dat hij de Duitschers leidde tot aan de plaats, waar de postduiven verborgen waren, en zelf voorging, maar alleen met het doel om de korven nog wat beter te verstoppen, zoodat zij dan ook inderdaad niet werden gevonden. En men mag dat alles verachtelijk spionnagewerk noe men, men denke niet te licht en te ge makkelijk over den zedelijken moed van menschen, die zich elke minuut, ,ja elke seconde in doodsgevaar weten; die ten slotte afhankelijk bleven van vertrouwen in anderen gesteld, welk vertrouwen hen noodlottig kon worden, zoodra die ande ren hen verrieden. Het merkwaardigste wat Steiart heeft tot stand gebracht is 't zoeken en vinden van den Belg, die er in slaagde den Duitschen wachtpost binnen de 100 meter van den electrischen draad neer te slaan. Geheel de Duitsehe geheime dienst was in actie, en kon den man niet op het spoor komen. Maar Steiart wist wie de man was; wist ook dat deze tegen zijn consigne had gehandeld, en aan <}e zaak, die hij had te dienen, door zijn roekeloosheid een grooten slag had toe gebracht, omdat zoodoende nieuwe vei ligheidsmaatregelen door de Duitsehe bezettingstroepen werden overwogen. Weken achtereen zocht de politie in Ant werpen, totdat men op de gedachte kwam om Steiart, dien goeden vriend der Duit schers in den arm te nemen. En waar de politie faalde, slaagde hij in een paar dagen. De moordenaar, die op schijnbaar afdoende wijze in Antwerpen was ver borgen, werd ontdekt, en het vertrouwen in Steiart was daardoor nog meer ge stegen. Wanneer de grensstreken van het door den oorlog zoo zwaar bezochte Vlaam sche land eens konden vertellen alles wat zij wisten, zouden zij geschiedenissen overbrengen, bij welke die van den roo- den Pimpernel nog maar kinderspel schijnen. En wellicht inderdaad ook zijn, omdat het hier ging tegen den vijand, door de techniek van dezen tijd geoutil leerd als de roode Pimpernel, zoo hij be staan heeft, bij zijn tegenstanders niet kon aantreffen. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1932 | | pagina 5