Spionnage
in den grooten oorlog.
Derde Blrd.
LJit de pers.
Israël Querido. T
virl
i
j
De conferentie te Ottawa.
De kleine burgeroorlog
in Duitschland.
Oorlogsvoorbereidingen in
Bolivië en Paraguay.
LAGER LAND- EN
TUINBOU WONDERW IJS.
Bestaande scholen worden niet
opgeheven. Geen nieuwe scholen
meer
HET NEDERLANDSCH-BELGISCH
VERDRAG.
De bekende schrijver Israël Querido is
gisterenmiddag tusschen halfeen en kwart
voor een plotseling overleden.
Querido werd sinds korten tijd voor een
zenuwaandoening in de Boerhaave-kliniek
te Amsterdam verpleegd. Nadat aanvan
kelijk gemeld werd, dat zijn toestand wel
eenige bezorgdheid baarde, kwamen al1
De commissie-Weiter heeft voorgesteld
op de begrooting der afdeeling landbouw
420.000 te bezuinigen door de lagere
land- en tuinbouwscholen niet meer te sub-
siddeeren. De gezamenlijke boeren- cn
tuinders-organisaties hebben de regeering'
verzocht dit advies niet te volgen.
Naar „De Maasbode" verneemt, heeft i
ting naar verbetering een zeer toe te jui
chen begin is gemaakt. Een internationaal
verdrag als het onderhavige is een zaak,
welke toch in zoo menig opzicht een zeer
gunstige uitwerking moet hebben op de
Gunstig is dc ontvangst, die het dezer mentaliteit van het publiek. Nog eens. het
J_-_.U ')3
een zeer gewaardeerde poging om het
-uxemburg eenerzijds en Neder" j vertrouwen in de naties, dat nu al eenige
ijds inzake de invoerrechten Jarcn gehokt was, weer te herstellen en
j dagen openbaar gemaakte verdrag tusschen
I Belgii
in onze pers^e^et' ^at bemerkt men rëèds ec.n andcren en beteren toestand op econo-
u i miern rrohion rr*r cfnnn ro hronrron
minister Verschuur thans aan de land-1
bouworganisaties bericht, dat dc bestaande
scliolen niet zullen worden opgeheven. Er
zullen echter geen nieuwe scholen worden
gesticht (ook niet die, waarvoor reeds geld „naar herstel van vertrouwen
was uitgetrokken) en er zal geen subsTieintusschen
worden verleend aan scholen, waarvan
levensvatbaarheid niet is gebleken.
aan hun beschouwingen geven: „Zal bij
Ouchy de victorie beginnen?'' vraagt het
„Handelsblad". „Een mooi verdrag te juis
ter tijd"kwalificeert de „N. Rott Crt."
het verdrag en de „Tel"., het goed bedoe
lend, schrijft in minder fraai Ncderlandsch
waarmede
herstel" bedoeld
wordt,
Het doel van het handelsverdrag, aldusDEENSCHE MAATREGELEN TEGEN
geen „naar
CONFLICT TUSSCHEN
BLOEMBOLLEN VEILING EN
KOOPLIEDEN.
Men schrijft ons:
Tusschen enkele
EN-
DE NOREN OP
ZUID-OOST-G ROENLAND?
he; „Handelsblad", is vermindering van
handelsbelemmeringen, waarvan alle sta-
ten. die zich willen aansluiten, kunnen j
mede-profiteeren op grondslag van weder-1 Finn Devold antwoordt niet op
kecrigheid. Een open overeenkomst dus,radio-telegrammen,
droge-bloembollen- die uitsluitend bestemd is om tariefmuren' Het Noorsche blad »Dagbladet« vertelt,
spoedig geruststellender mededeehngen.1 veilingen en de bloembollenhsndelaren.cn andere handelsbarrières te verlagen of,dat er zich al sedert eenigen tijd iets
Het heette dat de schrijver, eenigszinsis een conflict ontstaan, hetw Jk zjjn oor- !0w te
1 I 7Q O 1t* IMtl/If in Lnf fnlt- Ani ,Wl
ruimen, en waarvan het gevolg inmerkwaardigs voordoet met het radio-
...1.^1 1 II_ Li i dot Tï^ï nn o» nHn w>
overwerkt, slechts wat tot rust moest ko- j zaak vindt in het feit, dat verleden week j geen enkel j behoeft te zijn de ver-1 station, dat Finn Devold en zijn metge-
jop de veiling te Bovenkarspel aan eenjg f u°tbreidin van hind^rnissen ini zeilen in het door Noorwegen bezette deel
Fransch importeur van bloembo Jen ge- h breedere internationale handelsverkeer va)1 Zuid-Oost-Groenland hebben opge-
legenheid gegeven werd,bollen te kooi", u.net n.ceacre internationale nanaeisverkeer. rjcht Dp weerherirhten die dit station
De NederlI Bond .«„Blo n.boU. °a"™cde l">"delsverd^g >„ja„„ Xoorschen m,oteo^8£
aren achtte zich door dere hanuelmgA-cn klasse van het tar.evenbestand van dienst verstrekt kon)en elken da* gere.
benadeeld, omdat zijn leaen de afnemers Genève van 1930, dat echter nooit in
in het buitenland bedienen, en door recht- werking trad; de klasse van de overeen-
streekschen verkoop aan buitenlanders komst der Oslo-staten, die echter minder
de beteekenis van den export-handel ver gaat, minder nauwkeuriq is, en min-
.u1101','" gaat' De veilingvett niging te t der pOSitieve concessies eischt, zoodat dan
Vaz Dias weet nog te melden dat men Bovenkarspel plaatste zien op hetsU - ook dp Scandinavische landen ,,it de Oslo-
in de Boerhaavekliniek dit plotseling punt, dat de veiling een openbare ver
men, en dat van gevaar niet de minste
sprake was.
Thans is dan toch, tegen alle verwach
ting, deze sterke natuur, waarvan de
groote vitaliteit wel een van de voornaam
ste kenmerken was, bezweken, en een van
de meest markante figuren onder onze
oudere letterkundigen is heengegaan.
einde niet heeft zien aankomen. In de
ochtenduren was de patiënt nog goed.
Te half één bracht de zuster hem zijn
lunch toen zij hem eenige minuten later
een kopje koffie kwam brengen, lag hij
bewegingloos in bed. Prof. Snapper, die
toevallig in het gebouw aanwezig was,
werd onmiddellijk gewaarschuwd, doch
hij kon slechts den dood constateeren.
Een hartverlamming had aan dit werk
zame leven een einde gemaakt. Ofschoon
men wist dat het hart van den kunste
naar niet sterk meer was, zijn noch zijn
behandelende geneesheer, noch degenen
die hem van nabij kenden, op dit plot
selinge sterven voorbereid geweest.
geld binnen, maar sedert den dertienden
Juli heeft men geen enkel ander draad
loos bericht gekregen en Finn Devold
heeft ook nimmer geantwoord op de vra
gen, die hem per draadiooze van Noor-
ook de Scandinavische landen uit de Oslo- *6gen uitgesteld zijn. Ook met het
groep ditmaal Nederland en België op ^orsche expeditievaartuig »Polaris«, dat
liet thans ingeslagen pad nog niet hebben ,e \us ^an .os..~ '^ulaiu
a a y a moet bevinden, is de Verbinding al onge-
wi.en volgen. veer veertien dagen lang verbroken.
De toekomst zal moeten leeren, wat dit Daar uit de weerberichten blijkt, dat het
nieuwe handelsverdrag in de moeilijke station op Zuid-Oost-Groenland
koopgelegenheid is, waar men iemand
niet kan weigeren. Het gevolg is geweest,
dat de kooplieden de veilingbanken ver
lieten en besloten, de veiling te boycotten,
zoolang aan buitenlanders verkocht werd.
Donderdag vroegen de bollenkooplieden praktijk waard is, aldus is de conclusie,
aan de bollenveiling te 's-Gravenzandewaartoe het blad komt. Het verdrag, zit
het woord; zij wenschten te weten, hoe v0] met uitzonderingen en interpretaties,
het bestuur dier yereemging zou handelen die hct hjk maken de overeenkomst
indien een soortgelijk geval zich aldaar M t
zou voordoen. Van bestuurszijde werd! ruim maar ook zee seftr e
toen meegedeeld, dat het veilingbestuur I Pfsscn< ^chter, de overeenkomst van
zich dan op hetzelfde standpunt zou Ouchy kan de kern worden van een
moeten stellen, als Bovenkarspel. nieuw en vrijer gebied voor den wereld-
handel. Als het beginsel, dat er het leven 1
UIT HET KOOPVAARDIJ-BEDRIJF. aan gaf in breeder kring wordt begrepen, j
zal een herademende wereld zich nader-
De Nw.Rott.C rt. schrijftDe contactcommissie van organisaties band kunnen herinneren dat bij Ouchy de
Israël Querido heeft een moeilijke van werknemers ter koopvaardij verzoekt I victorie beqon
jeugd gehad. Hij werd in 1872 te Am-plaatsing van het volgende: j De a„nStiop indruk dip in Tuni door
sterdam in een diamantbewerkersgezinDe organisaties van officieren en j' „A 9
geboren. Hij werd eerst opgeleid totscheepsgezellen, vertegenwoordigd in de "et a communiqué betreffende de
violist, en speelde reeds op 14-jarigen j contactcommissie van organisaties van tusschen Nederland, België en Luxemburg
leeftijd in de manége en in de opera mee.j werknemers ter koopvaardij hebben in de gesloten conventie tot wederkeerige en ge-
Maar hij kon daarmede niet doorgaan voornaamste havenplaatsen vergaderingen j leidelijk voortgaande verlaging van de
omdat hij ook op Zaterdag moest spelengehouden, waarin de eischen van de ree- j oeconomische slagboomen werd opgewekt,
en zijn moeder, die een zeer vrome Jood- ders inzake gageverlaging werden bespro- J js door de openbaarmaking van den vol-
sche vrouw was, dit niet duldde. Querido 1 ken. Deze eischen, gebaseerd op de gages jed;aen tekst van het verdraa volkomen
leerde toen het horlogemakersvak, maar j van zeevaartlanden met gedeprecieerd be- leaigen teKst van net verara9 volkomen
werd vervolgens diamantkloover. Reeds taalmiddel, werden door de vergaderingen
afgewezen. Toepassing van de beoogde
vroeg verdiepte hij zich in de litteratuur
en in eigen studie. In 1894, het jaar van
zqn eerste letterkundige publicatie
onder het pseudoniem Theo Reeder
trad hij in het huwelijk en vestigde zich
als juwelier. Doch daar zijn belangstel
ling een andere richting uitging, verliep
de zaak. Van toen af zou Querido alleen
van zijn pen leven.
Eerst was hij verslaggever van het dag
blad De Amsterdammer, onder redactie
vae De Koo. Ook schreef hij in verschil
lende tijdschriften, o.a. in De Jonge Gids
van Heyermans, en ontwikkelde zich als
essayist. In 1901 vestigde hij zich te Be-
derwjjk, en werd enkele jaren later als
letterkundig kroniekschrijver aan het
Alg. Handelsblad verbonden, waaraan hij
lange jaren is werkzaam geweest. Met
A. M. de Jong heeft Querido het maand
schrift Nu uitgegeven, dat echter na een
jaar moest ophouden te bestaan.
HET NATIONALE
PADVINDERSKAMP.
In het padvinderskamp op het landgoed
Oosterbeek aan den Benoordenhoutsche-
weg in Den Haag, zjjn Woensdagmiddag
ongeveer 2000 en Woensdagavond 3000 be
zoekers geweest.
De bisschop van Haarlem, mgr. J. D.
Aengenent, zal Donderdag a.s. des mor
gens halftien in het nationaal padvinders
kamp op Oosterbeek in Den Haag voor
de katholieke padvinders een pontificale
Miss celebreeren, waarbij de in het kamp
aanwezige padvinder-aalmoezeniers as
sistentie zullen verkenen.
van
verlaging zou beteekenen, dat b.v. de hui
dige gages van ongeveer 300, 200 en
150 voor de officieren en van ongeveer
90, voor de matrozen, resp. met 100,
70, 35 en 25 per maand zouden wor
den verminderd. Hierdoor zou het inko
men van de zeevarenden in tien jaren tijds
op veel minder dan de helft worden terug
gebracht en daardoor een levenspeil wor
den bereikt, hetwelk buiten elke verhou
ding staat met welke andere industrie-
groep hier te lande ook. De verschillende
toegepaste verlagingen, niet het minst ook
die van November en Februari j.1., ont
heffen de zeevarenden van elk verwijt ten
aanzien van starheid bü de loononderhan
delingen, zooals reeds werd beweerd, en
deze aantijging werd aan de hand van de
historie dan ook met verontwaardiging te
ruggewezen. Op grond van deze overwe
gingen en door het bereiken van een be
staansgrens, welke niet meer redelijk is te
achten hebben de ledenvergaderingen ten
slotte de bestpren gemachtigd, tegenover
de poging der reeders alle maatregelen te
nemen, welke deze pogingen kunnen ver
ijdelen.
Deze maatregelen zullen na 16 Augus
tus a.s. naar omstandigheden eerst worden
getroffen, omdat ten aanzien van de plan
nen der reeders, om tot het door hen be
geerde doel te geraken, niets bekend is.
Niettemin zullen de organisaties van offi
cieren en schepelingen in geen geval toe
laten, dat iedere reederii, op eigen gele
genheid en op het tijdstip dat haar goed
dunkt. den strijd aanbindt.
Bescherm onze duinflora. Neem geen
distels mee voor versiering van uw huis-
bevestigd. Wij hebben hier, na alle ge
praat en mooie moties „aanbevelingen"
heet dat in het internationale taaleigen
zonder resultaat te doen met eene daad,
eene handeling, wier beteekenis niet kan
worden ontkend."
Aldus de N. R. Crt.
Over spoedige toetreding van vele lan
den maakt het blad zich nochtans geen
illusies. Voordat de groote oeconomische
conferentie gehouden is, die thans in voor
bereiding is, zal van toetreding van der
den wel in het geheel geen sprake zijn.
Hoe dit zij, aldus gaat het voort, de open
baarmaking van het tractaat kan toch in
ieder geval dit gevolg hebben, dat het een
onderwerp van publieke internationale dis
cussie zal worden. Het tijdstip der publi
catie is daartoe bij uitstek gunstig, want
de gezonde gedachten, die erin neerge
legd zijn, kunnen en mogen ook door het
groote, oeconomische praatcollege, dat
over enkele maanden bijeenkomt, niet wor
den genegeerd, zoo het werkelijk bezield
is met den wil, iets tot stand te brengen.
„De Telegraaf" heeft het oordeel van
verschillende personen uit handel- en nij
verheidskringen gevraagd.
Dr. C. J. K. van Aalst, de president
der Nederlandsche Handel-Maatschappij,
juichte, zoo zeide hij, van harte en ten
zeerste het verdrag toe. Een accoord als
dit, beschouw ik, dit zij dan allereerst op
gemerkt, van de grootste waarde in deze
tijd.
In ieder geval, zoo ging de heer Van
Aalst voort, wil ik nu vooral tot uitdruk
king doen komen, dat er thans in de rich-
op Zuid-Uost-Groenland goed
functionneert, vermoedt het genoemde
blad,dat men hier misschien metDeensche
maatregelen tegen de Noorsche pelsjagers
te doen heeft.
DE LANDBOUW IN
ENGELAND.
De totale oppervlakte grond, die dooi
den landbouw in beslag genomen was,
bedroeg het laatste jaar 30,555,000 acres,
wat 44,000 minder was dan een jaar te
voren. De oppervlakte bouwgrond was
met 220,000 acres verminderd en bedroeg
er 9,362,000 de oppervlakte weiland was
mot 136,000 acres vermeerderd en be
droeg er 15,837,000. De oppervlakte met
tarwe beplant is uitgebreid, doch gerst,
haver en rogge gingen achteruit. De ver
mindering van de beplante oppervlakte
moet ten deele worden toegeschreven
aan de uitbreiding van de steden en den
aanleg van nieuwe wegen.
Het aantal paarden verminderde, doch
de veestand ging vooruit met 290,000
dieren, waardoor het totaal een cijfer
bereikte als nimmer tevoren. Hoewel het
aantal paarden met 2.3 pet. achteruitging,
vertoont het aantal veulens voor het eerst
'sinds 1919 een vermeerdering.
Het aantal landarbeiders, in 1931 al
met 3.4 pet. verminderd, verminderde
nogmaals met 2.7 pet. Het aantal manne
lijke landarbeiders, dat geregeld werk
had, bedroeg 535,000.
De Nw. Rott. Ct. schrijft:
De üeele sfeer van Ottawa schijnt En-
gelsch scepticisme uit te stralen. Het
wantrouwen van de ooms uit Europa
tegenover de hebzuchtige familieleden
wordt vooral nog versterkt door de „lobby
atmosfeer", die de conferentie schijnt te
omgeven. Uit alle hoeken van het Brit-
sche Rijk zitten te Ottawa belanghebben
den, niet altijd van het prettigste soort,
om toe te kijken of er voor hun speciale
belangen niet op een bepaald oogenblik
wat te halen is en om te trachten tot op
het laatst invloed uit te oefenen op de
delegaties van hun landen. Het moet een
gesmoezel en gekonkel van belang zijn.
Het is zeker een blijk van groote acti
viteit der Deensche regeering geweest,
dat zij een waarnemer naar Ottawa heeft
gezonden om haar op de hoogte te hou
den van hetgeen er, in verband met Deen
sche belangen, gebeurde. Nu het loopt
zooals het loopt, en na hetgeen wij hebben
vernomen over de rijke mate van „waar
nemerschap", waarmede de omgeving van
de conferentie bedeeld is, kunnen wij ons
er haast over verheugen, dat wij dezen
keer niet zoo actief zijn geweest als onze
Deensche vrienden en concurrenten.
Belangrijker dan alle waarneming van
dien aard, minder zichtbaar maar tegelqk
meer gevoeld te Ottawa, zal de aandacht
zijn waarmede Amerika volgt wat er ter
conferentie gebeurt. Eenige troeven zoo
wel tegenover Engeland als tegenover
Canada zal Washington wel in de achter
hand hebben, als het een te groote vaart
zou loopen met de imperiale bescherming.
Men merkt daarvan iets, en waarschijnlijk
niet ten onrechte, in een persstem waar
van onze Londensclie correspondent ge
wag maakt. Voorloopig echter zal Was
hington nog wel niet al te ongerust zijn.
l)e kabinetsraad van Donderdag.
Naar V. D. verneemt zal het van de
gebeurtenissen van vandaag afhangen
of besloten zal worden de verscherpte
bepalingen tot bestrijding van daden van
terreur, waartoe het Rijkskabinet in
beginsel heeft besloten, bij noodveror-
[dening van den rijkspresident van kracht
zal verklaren of niet.
Tot de nieuwe bepalingen zou o. m.
behooren de doodstraf, welke in kort
geding kan worden uitgesproken.
Persstemmen.
Tal van bladen geven hun meening te
I kennen over het voornemen der rijks-
regeering om, tenzij vandaag een ver
betering van den toestand blijkt inge
treden, een noodverordening tegen ter
rorisme af te kondigen.
De D. A. Ztg. verwacht dat deze zonder
aanzien des persoons en der politieke
i richting zal worden toegepast. Het staats
gezag moet hard ingrijpen om zijn
geschokt aanzien te redden, de veiligheid
der vredelievende burgers te waarborgen
en de staatsorde te doen eerbiedigen.
De Voss. Ztg. zegt geen vriend te zijn
van uitzonderingsmethoden en uitzonde
ringsmaatregelen, maar merkt toch op
dat de rijksgeering, die nu met de voor
genomen maatregelen treuzelt, voor zich
zelf blijkbaar heel wat lankmoediger is
dan voor de afgezette Pruisische re
geer in g.
Aanslagen te Koningsbergen
opgehelderd.
De op 1 Augustus beraamde aanslag
op het vakvereenigingsgebouw teKonings-
bergen is opgehelderd. De papieren
worden vandaag aan de justitie doorge
zonden. Er zijn acht daders, die mee
deelden S. A. lieden van de twaalfde
stormafdeeling te zijn. Onder hen bevindt
zich ook de stormleider. Ook een brand
stichting en vier pogingen daartoe te
Koningsbergen-Kalthof op 1 Aug. zijn
opgehelderd. De stukken hierover zijn
eveneens aan de justitie overhandigd. In
verband hiermede zijn 13 daders gearres
teerd, die eveneens lid van de stormaf
deeling 12 van de S. A. zijn.
Gisterennacht zijn verscheidene wijken
door de politie volgens een vast plan be
spied. Hierbij zijn twee ambtenaren in
burger door ongeveer 40 menschen over
vallen. Er zijn vijf belhamels gearresteerd,
die allen in het bezit van wapens waren.
Nieuwe aanslagen.
Gisterennacht zijn in verscheidene Oost-
Pruisische steden winkelruiten en ruiten
van particuliere huizen door steenworpen
verbrijzeld.
Te Lyck is een groote winkelruit van
de firma Simberg en Tikotzki door een
steenworp en een ruit van de Adler-apo-
theek door een handgranaat vernield,
welke door de politie in beslag is geno
men. Te Roessel zijn twee ruiten van de
firma von Israeski en te Deutsch-Eylau
een ruit van de aplatselijke ziekenkas
door steenworpen verbrijzeld. Te Tilsit
zijn gisterennacht tegen 2 uur op een
huis in de Hindenburgstrasse acht revol
verschoten gelost. Men vermoedt, dat
deze bestemd waren voor het huis van
een bekend communistisch leider. Waar
schijnlijk is de aanslag van een auto uit
gepleegd. Volgens nog onbevestigde be
richten uit Loetzen moeten gisterennacht
twee dynamietpatronen tegen het gebouw
van de Rijksbank zijn geworpen. Ver
scheidene ruiten zijn yernield.
Naar uit Preystadt in West-Pruisen
wordt gemeld, is gisterennacht een groote
steen in de kamer van den plaatselijken
leider van de N.S.D.A.P. geworpen.
DE ONLUSTEN IN PRUISEN.
Een statistiek van dr. Bracht.
Dr. Bracht, die met de leiding van het
Pruisische ministerie van binnenlandsche
zaken is belast, heeft op grond van de
rapporten der regeeringspresidenten een
statistiek vervaardigd van de politieke
aanslagen en onlusten, die in den tijd
|Van 1 Juni20 Juli in alle Pruisische
gebieden, buiten Berlijn, zijn voorge-
i komen. Volgens deze statistiek zijn ge
durende dezen tijd 322 politieke aanslagen
gepleegd, die aan 72 menschen het leven
hebben gekost; 497 menschen zijn daarbij
ernstig gekwetst.
Op grond van het onderzoek der politie
hebben in 203 gevallen de communisten
schuld aan het gebeurde, in 75 gevallen
nazi's en in 21 gevallen leden van de
Rijksbanier; in 23 gevallen kon de schuld
niet worden vastgesteld. Voor deze statis
tiek zijn ook de rapporten van den re-
geeringspresident vóór 15 Juli gebruikt,
(lus vóór de wisseling vaq het regiem
in Pruisen.
Wat de bloedige onlusten te Konings
bergen betreft, hierover kan, na hetgeen
er reeds officieel over bekend is gemaakt,
in het belang van het onderzoek niets
naders meegedeeld worden.
Over de onlusten in Sleeswijk-Holstein
heeft de regeeringspresident een om
vangrijk rapport aan het Pruisische
ministerie van binnenlandsche zaken ge
zonden. Hij is van meening, dat eener
zijds de ophitsing door de communistische
leiders en bladen de oorzaak van de on
lusten zijn, aan den anderen kant, dat
ongetwijfeld een aantal jonge S.A. en
S.S.-lieden niet meer door hun leiders te
beteugelen zijn. Dr. Bracht wijst er in
I verband met de voortdurende politieke
onlusten nogmaals op, dat hij alle maat-
regelen zal nemen die gesteld zijn om
S leven en veiligheid te beschermen en dat
hij zonder aanzien des persoons tegen
alle schuldigen streng zal optreden, on
verschillig of zij in het rechtsche of
linksche kamp staan.
Uit La Paz wordt gemeld, dat de Boli-
viaansche regeering het voorstel van dc
neutrale landen, om de vijandelijkheden te
staken, zal aanvaarden, maar met behoud
van de bezette stellingen.
De Boliviaansche pers critiseert de nota
van de neutralen, omdat zij vindt, dat de
aanvaarding daarvan neerkomt op een op
geven van de souvereine rechten van
Bolivia.
Uit Asuncion wordt, gemeld, dat Para
guay de nota van de neutralen met warmte
ontvangen heeft, maar dat intusschen de
mobilisaie voortgaat.
Een artilleriegevecht aan de grens.
Een officieel Boliviaansch communiqué
meldt, dat bü Pilcomayo, in het gebied van
Gran Chaco, een sterk artilleriebombarde
ment begonnen is.
Nota van Paraguay aan den
Volkenbondsraad.
De regeering van Paraguay beeft Don
derdag in verband met het conflict met
Bolivia telegrafisch een nota toegezonden
aan den president van den Volkenbonds
raad, waarin zfi er op wijst, dat Paraguay
reeds herhaaldelijk bewijzen heeft gele
verd, van goeden wil te zijn voor een vreed
zame regeling van de kwestie der grenzen.
Bolivia is zonder eenige moreele en ju-
ridische motiveering overgegaan tot een
aanvalsoorlog en heeft op deze wijze de
bepalingen van het Volkenbondspact ge
schonden. De nota bevat evenwel geen en
kel voorstel met betrekking tot den weg,
welke zou moeten worden ingeslagen om
het conflict op vreedzame wijze te regelen.
De mobilisaties.
Uit Buenos Aires wordt gemeld:
Hoewel noch Bolivia noch Paraguay een
oorlogsverklaring hebben afgekondigd,
gaan beide landen voort met hun mobili
satie.
In de hoofdstad van Paraguay verdeelt
het Roode Kruis nog steeds gasmaskers
onder de burgerbevolking. De regeering
iaat groote hoeveelheden dezer maskers
vervaardigen.
De Boliviaansche luchthaven is slechts
vier vlieguren van Asuncion gelegen.
Burgers melden zich aan voor den krijgs
dienst. Te Puerto Nuovo moest de politie
honderden burgers van de vaartuigen,
waarmede de troepen naar de grens zou
den varen, verwijderen. Honderden jonge
menschen belegeren als het ware het mi
nisterie van oorlog. Zii dringen er op aan
onderlicht te ontvangen in schieten. Kin
deren trekken door de straten onder het
zingen van vaderlandsche liederen.
De regeering te Asuncion voorziet de
bevolking van gasmaskers, daar zii in ge
val van een oorlogsverklaring voor een
XI
Aan de Belgische grenzen.
Ieder Nederlandsch grensbewoner, .in
het bijzonder zij, die in Zeeuwsch-Vlaan-
deren woonden, kan U vertellen welke
tragedies zich hebben afgespeeld, vooral
nadat de Duitschers den beruchten elec-
trischen dx-aad hadden gespannen ten
einde ontvluchting uit België, invasie In
België te voorkomen. Met hoeveel list en
stoutmoedigheid intusschen de gevaren
van den draad werden overkomen; hoe
veel slimheid bij het misleiden van de
Duitsehe wachtposten aan den dag werd
gelegd, leeren de berichten, die de spion-
nage-centrale te Brussel ontving. Een
gedocumenteerde uitgave, opgebouwd op
de geheime berichten van dezen centra-
len dienst, geeft wel een kijk op de groote
vaderlandsliefde, die van Belgische zijde
is ontwikkeld. Meer dan eens is, tqdens
en na den oorlog, in het licht gesteld, dat
spionnagediensten zeker niet verachte
lijk te heeten zijn, wanneer zij niet wor
den gedaan om geldelijk gewin. Aan de
Vlaamsche grenzen is dat meer dan eens
getoond. Al spoedig na het uitbreken
van den oorlog stak In het bezette Bel
Het vorige feuilleton was opge
nomen In ons nr. van Zaterdag 23 Juli.
gische gebied een geheime organisatie
het hoofd op, die haar leden bij honderd
tallen telde. Dwars door België, met als
uitgangspunt een bepaalde frontsector,
liepen de spionnagedraden naar de Hol-
landsche grens. De Noordelijkste spion-
nageketen, die van het front langs de
kust ging, eindigde in het Zeeuwsch-
Vlaamsche stadje Sluis, waar het eiken
ooidogsdag in de hotels en herbergen
van spionnen wemelde. De tweede keten
liep over Brugge en Maldeghem, en ein
digde, schoon over Aardenburg gaande,
eveneens in Sluis. De derde ving bij den
Yser aan, en ging door Vlaanderen naar
Boschoute, van waaruit het Hollandsche
gebied gemakkelijk te bereiken viel. Men
mag aannemen, dat de Hollandsche
grenswachten waakzaam zijn geweest
voor zooveel zij konden, en het is wel
een feit, dat geen enkele overtreding der
neutraliteit kon worden geconstateerd.
Wat kon men den neutralen ook ver
wijten, waar de Duitsehe contra-spion-
nagedienst onmachtig stond tegenover
de tal van slimme en meer dan slimme
dienaren van de Belgische geheime or
ganisatie. Toen men Edith Cavell, de be
kende moedige pleegzuster in handen
kreeg, werd schijnbaar een einde ge
maakt aan den voornaamsten arbeid
dezer organisatie, maar dat was slechts
voor korten tijd, want nieuwe figuren
stonden op om den arbeid van de gevan
genen over te nemen.
Zij, die uit de archieven van de spion-
nage-centfale te Brussel hebben geput,
kunnen de namen noemen van wie er,
met voorbijzien van elk levensgevaar,
telkenmale groote diensten bewezen aan
de Franschen en Engelschen, en daar
door vanzelf aan de Belgen. De Duit
schers mochten hun draad spannen, men
kroop er onder door; de Duitschers
mochten iederen burger, die binnen de
100 meter van den draad werd aangetrof
fen, met den dood bedreigen, men waag
de het er op en ontkwam in tal van ge
vallen. Pieter de Vos, die door den Duit-
schen contra-spionnagedienst de Belgi
sche Schinderhannes werd genaamd,
zeker een onderscheiding in dien tijd,
trok telkenmale van België naar Holland
en Veer terug; soms bracht hij uitslui
tend berichten over; soms ook diende hij
als geleider aan een aantal Belgische
jongelieden, die het Belgische leger wil
den volgen of aan in België achtergeble
ven Fransche of Engelsche soldaten, die
naar hun korps terug ^vilden. Tal van
malen is hij den dood, dat wil zeggen de
ontdekking, nabij geweest, maar ook tal
van malen is hij het op een wonderbaar
lijke wijze ontkomen. Een keer is het ge
schied, dat men de boerderij, waarin hij
op den hooizolder 'n verblijf had gezocht,
omsingelde en aan een nauwkeurig on
derzoek onderwierp. Maar in diezelfde
boerderij lag een Duitsehe landstormer
en deze sliep zoo vast, dat de Vos en de
boer er in slaagden de uniform uit zijn
kamer te halen. Gekleed in deze uni
form trad de Vos naar buiten, ging naai
de pomp om zicji het gezicht en de han
den te wasschen en liep, achteloos flui
tend, het bosch in, waar hij voor verdere
ontdekking gevrijwaard was.
.Weer een ander type was de mooie
Sylma van Langelede, die een geziene
•figuur was in het tehuis der Duitsehe sol
daten van dit plaatsje. Zij was 19 jaar
oud, slank, had prachtig zwart haar, en
in haar licht mousselinen kleedje kwam
zü als een toonbeeld van onschuld voor.
Op dansavonden was Sylma nooit afwe
zig, en kwam zij eens wat laat, dan was
dat het gevolg van het feit, dat zij naar
de Hollandsche grens was geweest om
daar voor haar Duitsehe vrienden levens
middelen en sigaren te halen. Had men
geweten, dat diezelfde onschuldige Sylma,
wanneer zij over de grens in de Huifkar
sigaren ging halen en de mand met
levensmiddelen kreeg, tegelijkertijd kost
bare berichten, plannen, documenten en
wat al niet meer overbracht, men zou
haar voorzeker anders hebben aangezien.
Met spionnage gaat het altijd zoo, dat
op een gegeven oogenblik de contra-
spionnagedienst argwaan krijgt. Het is
de taak van zulk een contra-spionnage
dienst om feiten te verzamelen en, dit
laatste vooral, in onderling verband te
brengen. Geheel een reeks van zeer ge
wone, het meest onschuldige karakter
dragende feiten, kan bedenkelijk worden
wanneer men deze naast elkander legt en
verbindt. Zoo waren er ten opzichte van
Sylma ook vermoedens gerezen, die in
tusschen haarzelf nog eerder ter oore
kwamen dan de spionnage-centrale te
Brussel. Voordat men zich van haar had
kunnen meester maken, week zij uit, en
eerst veel, veel later bleek het, dat een
ander, die er weer heel anders uitzag,
haar verving op een wijze, die verre bo
ven hare diensten uitging. Dat was een
zekere Steiart, die het zelfs tot vertrou
wensman van de geheime Duitsehe veld
politie bracht. Steiart was een handelaar
in alle denkbare artikelen; hij deed alle
werk, waarmede wat te verdienen viel.
Paarden hield hij voor zijn Duitsehe
vrienden steeds ter beschikking, en hij
was zoowel aan de Duitsehe als aan de
Hollandsche controle een zoo bekende
figuur, dat men hem zonder bezwaar tel
kenmale doorliet. Steiart maakte er in
het bijzonder zijn werk van om postdui
ven te kweeken, en in België binnen te
brengen, teneinde door dezen berichten
te doen overbrengen. Meer dan eens is
het voorgekomen, dat Steiart, de wagen
volgeladen met dergelijke postduiven,
Duitsehe soldaten vervoerde, die mis
schien niet al te best te spreken waren
over den Belg, die hen om de vriend
schappelijke gevoelens, welke hij jegens
de Duitsehe indringers scheen te koeste
ren, niet al te karaktervast moest voor
komen. Steiart heeft het zoover gedre
ven, dat hij de Duitschers leidde tot aan
de plaats, waar de postduiven verborgen
waren, en zelf voorging, maar alleen met
het doel om de korven nog wat beter te
verstoppen, zoodat zij dan ook inderdaad
niet werden gevonden. En men mag dat
alles verachtelijk spionnagewerk noe
men, men denke niet te licht en te ge
makkelijk over den zedelijken moed van
menschen, die zich elke minuut, ,ja elke
seconde in doodsgevaar weten; die ten
slotte afhankelijk bleven van vertrouwen
in anderen gesteld, welk vertrouwen hen
noodlottig kon worden, zoodra die ande
ren hen verrieden.
Het merkwaardigste wat Steiart heeft
tot stand gebracht is 't zoeken en vinden
van den Belg, die er in slaagde den
Duitschen wachtpost binnen de 100
meter van den electrischen draad neer
te slaan. Geheel de Duitsehe geheime
dienst was in actie, en kon den man niet
op het spoor komen. Maar Steiart wist
wie de man was; wist ook dat deze tegen
zijn consigne had gehandeld, en aan <}e
zaak, die hij had te dienen, door zijn
roekeloosheid een grooten slag had toe
gebracht, omdat zoodoende nieuwe vei
ligheidsmaatregelen door de Duitsehe
bezettingstroepen werden overwogen.
Weken achtereen zocht de politie in Ant
werpen, totdat men op de gedachte kwam
om Steiart, dien goeden vriend der Duit
schers in den arm te nemen. En waar de
politie faalde, slaagde hij in een paar
dagen. De moordenaar, die op schijnbaar
afdoende wijze in Antwerpen was ver
borgen, werd ontdekt, en het vertrouwen
in Steiart was daardoor nog meer ge
stegen.
Wanneer de grensstreken van het door
den oorlog zoo zwaar bezochte Vlaam
sche land eens konden vertellen alles wat
zij wisten, zouden zij geschiedenissen
overbrengen, bij welke die van den roo-
den Pimpernel nog maar kinderspel
schijnen. En wellicht inderdaad ook zijn,
omdat het hier ging tegen den vijand,
door de techniek van dezen tijd geoutil
leerd als de roode Pimpernel, zoo hij be
staan heeft, bij zijn tegenstanders niet
kon aantreffen.
(Wordt vervolgd.)