HEM MUIT
Over onze grenzen.
TAXI
VIERDE- EN LAATSTE BLAO
BRANDSTOFFEN
QKKE VISSER
Rfl YFN RARARF ACHTER SCHOOL PARALLELWEG
VAN ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1932
Stadsnieuws.
BESTE
BIJ DE HELDERSCHE
STEENKOLEN- EN
ANTHRACIETHANDEL
Polderweg 34 Telef. 228
ZOMERPRIJZEN
PREDIKBEURTEN
Ontzettend anto-ongeluk.
u U A L II UnlinUL RUIME STALLING - telefoon son
TELEFOON 509
Licht op
voor alle voertuigen:
Zomertijd.
Zaterdag 3 Sept20.12 uur.
Zondag 4 20.10
Maandag 5 20.08
Gisteren slaagde te Haarlem voor de
hoofd acte mej. N. J. Vonk, onderwijzeres
aan de ..Rehoboth"-school alhier.
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandag
morgen is alleen geopend de apotheek
van W. H. Kingma, Kanaalweg.
Van Maandag 5 September tot 12 Sep
tember wordt avond- en Zondagsdienst
waargenomen door H. J. Rootlieb, Bin
nenhaven.
RADIOBESPELINGEN
FEIKE ASMA.
Feike Asma speelt a.s. Maandagmiddag
van kwart over 12 tot 2 uur een orgel
concert voor de Ned. Ohr. Radiover. op
het orgel in de Herst. Ev. Lutli. Kerk
aan de Kloveniersburgwal te Amsterdam.
Het programma bevat o. m. de le Sym-
phonie (in 6 deelen) van Louis Vierne en
de 5e Symphonie van Widor(in 5 deelen).
Dinsdagmorgen van 1112 uur uit
zending voor de A.V.R.O. Orgelstukken
van Bach (Toccata dur), Widor (Marche),
Guilmant (Final) e a.
„ORANJE-HARMONIEKAPEL".
Dir.: de heer Joh. Dol.
Derde en laatste zomerconcert, te geven
op Dinsdag 6 September 1932, des avonds
van 8.30 tot 10 uur, in de muziektent in
het Julianapark (behoudens toestemming
van B. en W.).
p r o gramma
1. Psalm 84, koraal.
2. Virtus Nobilitat, marsch Max. Guilaume.
3. La Bruyère, ouverture Kessels.
4. Rachel, fantaisie-mazurka Marsal.
Tromböne-solo, voor te dragen door
den heer H. Donders.
5. Bruxelles 1'Ille, marsch Vermaelen.
6. La petite Duchesse, ouverture Riccius.
7. Chanson Russe Sydney—Smith.
8. Fantaisie sur 1'Opera .Trouvère" Verdi.
9. Jubileum-marsch Louis de Morée.
EVANGELISATIEGEBOUW
VIJZELSTRAAT.
Naar wij vernemen hebben de werk
zaamheden aan het bekende Evangelisa
tiegebouw in de Vijzelstraat zoodanige
vorderingen genomen, dat waarschijnlijk
volgende week Zondag reeds met de Zon
dagsschool aldaar kan worden begonnen.
De opening van het gebouw zal kort
daarna plaats kunnen hebben.
CHR. ORANJEVEREENIGING.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat
het bestuur van de Chr. Oranjevereeni-
giiig op zijn telegrafischen gelukwensch
ter gelegenheid van den verjaardag van
H. M. de Koningin, van den adjudant van
fl. M. de Koningin, de gebruikelijke
dankbetuiging heeft ontvangen.
ZANG-, RECITEER- EN
ORKESTVEREENIGING
„HARMONIE".
Directeur Jac. Bos.
Door bovengenoemde vereeniging is
voor de a.s. najaarsuitvoering in studie
genomen de nieuwe Opera-Comique „Le
f£and Mogol". (De groot Mogol) met or-
estbegeleiding, in drie bedrijven, vier
tpereelen van Chivot en Durus. Muziek
van Edmond Audran (componist van de
bekende operette Mascotte) en is weer
een van de lichte, luchtige, Fransche
operette's. De inhoud is geestig en de
muziek steeds vol bekoring. Vooral de
tooneelen zijn zeer mooi, daar de geschie
denis Oostersch is en alles zich in Indië
afspeelt. Met mevrouw Krigee zal onze
bekende tenor, de heer Willemse, een
hoofdrol vervullen en zijn debuut maken
als Oostersch Prins (Mignapour). De ver
dere hoofdrollen zijn in handen van mej.
J. Timmens en de heeren L. W. Visser,
B. Bruijn en Nico Jansen, alle goede be
kenden van „Harmonie". Verder treden
op jongleurs, bajadères, slaven en vele
andere personen (groot koor). Als bizon-
derheid vermelden wij nog, dat in de 2e
acte een Oostersch ballet zal worden uit
gevoerd, welwillend ontworpen en inge
studeerd door den heer J. B. Polak, dans-
leeraar, Koningstraat. Regie heeft we
derom den .heer Jb. Bruijn. Het geheel
staat onder leiding van den heer Jac. Bos.
Voor het volgend jaar April 1933 zijn
plannen in overweging om ter gelegen
heid van de herdenking van het 40-jarig
bestaan van „Harmonie" in studie te
nemen „Die Geisha". Het bestuur treft
voor deze bizondere en kostbare uitvoe
ring al maatregelen. Van het college van
B. en W. is bij besluit van 20 Augustus
1932 no. 6061 toestemming ontvangen tot
het doen houden van een verloting ten
bate der herdenking van het 40-jarig be
staan.
Bereids heeft zich een verlotingscomité
gevormd, dat nu ijverig aan het werk is
gegaan om de loten te verkoopen en de
verdere regeling betreffende deze ver
loting in handen heeft.
AMBACHTSSCHOOL.
Vijf-en-twintlg-jarig bestaan.
Blijkens door ons ontvangen mededee-
ling herdacht de Ambachtsschool 30 Aug.
j.1. haar vijf-en-twintig-jarig bestaan. Dit
feit zal op Woensdag 7 September a.s.
des namiddags half drie, met een recep
tie, gevolgd door een openbare les, in de
school worden gevierd.
De Jaarverslagen der gemeente vermel
den als datum van oprichting evenwel
31 Juli 1907, de lessen zijn 1 Aug. d.a.v.
aangevangen. Aanvankelijk werd het on
derwijs, daar de nieuw te stichten school
nog niet gereed was, gegeven gedeeltelijk
in een voormalige hulpschool op het
Dijkje en gedeeltelijk in een gebouw aan
de Waagstraat. Het Bestuur der Vereeni
ging bestond bij de oprichting der school
uit de heeren N. Koens, voorzitter; C. S.
Jaring, secretaris; C. M. Cremer, pen
ningmeester; D. H. Grunwald, R. Kaste-
lijn, A. Korff Jz„ C. N. van Gijn, J.
Spruijt en J. Hubbeling. Directeur was de
lieer J. Kruijs Voorberge. Het nieuwe ge
bouw werd 28 April 1908 in gebruik ge
nomen. Op het einde van 1908 bedroeg
het aantal leerlingen 73. Thans zijn jaar
lijks pl.m. 170190 leerlingen voor de
verschillende cursussen ingeschreven.
„Een voor onze gemeente zeer belang
rijke gebeurtenis, die van onberekenbaar
nut kan zijn voor de groote arbeidersbe
volking hier ter plaatse, heeft gisteren
in allen eenvoud plaats gehad", aldus de
„Held. Crt.", toen nog „Vliegend Blaadje"
genaamd, van Zaterdag 2 Mei 1908. Uit
het verslag in dit nummer nemen wij nog
de navolgende bizonderheden over;
De vereeniging „Ambachtsschool voor
Helder en Omstreken" werd opgericht in
Juni 1905. Met taaie volharding heeft het
bestuur, in het bizonder zijn secretaris,
de heer C. S. Jaring, in vereeniging met
den directeur der Burger-avondschool,
den heer J. Kruijs Voorberge, sindsdien
zijn plannen doorgezet en heeft het niet
gerust voor het beoogde doel, de stichting
der school, werd bereikt.
Na verschillende malen teleurgesteld
te zijn omtrent het verkrijgen van een
hypotheek voor het gebouw, wendde het
bestuur zich tenslotte tot den Raad, die
met 20.000.hypotheek deelnam in de
oprichting. Het eerste jaar der stichting,
1907, meldden zich al dadelijk 92 leerlin
gen aan, waarvan er 46 werden geplaatst.
Voor 12.000.verkreeg de vereeni
ging het terrein aan de Laan, waarop de
tegenwoordige school is gebouwd; de heer
S. Krijnen ontwierp een plan en Gebr.
van Pelt hebben den bouw aangenomen
voor een bedrag van 25.844.De
school werd geopend in Augustus en het
onderwijs voorloopig gegeven in de hom-
ten hulpschool aan den Dijkweg, behalve
dat voor de smeden, dat gegeven werd
in de smederij van de erven Leewens.
Wij zeiden reeds, dat de heer Kruijs
Voorberge tot directeur werd benoemd;
het overige personeel bestond uit de h.h.
J. B. Mulders, A. Smit, A. Korff Jz., A.
Deelder en R. Th. de Cock. In plaats van
eerstgenoemde, die bedankte, benoemde
men den heer P. Kerstens van Amster
dam. De Vereeniging telde toen 272 leden
met 4 donateurs.
De heer Kruijs Voorberge werd in 1910
opgevolgd door den heer A. J. Besseling,
die tot aan zijn overlijden (12 Mei 1928)
Bel dan op
CITROEN GARAGE
deze functie vervulde; 31 Oct. van dat
jaar is als zijn opvolger benoemd de heer
A. Smit.
Het Rijk verleende een jaarlijksch sub
sidie van 5000.de provincie van
2000.de gemeente van 2700.Op
het oogenblik (1930) is het rijkssubsidie
45.264, dat van de gemeente 19.399.
De opening van de school was destijds
een belangrijke gebeurtenis, zooals men
zal begrijpen. Behalve het Dagelijksch
Bestuur der gemeente en vele raadsleden,
was daarbij tegenwoordig mr. Z. van den
Bergh, Kamerlid voor het district Den
Helder (men leefde nog onder de oude
kieswet) en burgemeester en wethouders
van Anna Paulowna.
Bij de opening zeide de toenmalige voor
zitter der Vereeniging, ds. N. H. Koers,
dat z.i. het doel der school niet mocht zijn
volkomen gevormde ambachtslieden af te
leveren, doch uitsluitend de opleiding van
onze jongens tot bekwame ambachtslie
den. In het algemeen, aldus deze spreker,
kan zoo'n opleiding aan een school beter
zijn dan die in een gewone werkplaats.
Maar natuurlijk dient de practische op
leiding zich geheel bij het theoretisch on
derwijs aan te sluiten. En hij wees er op,
dat, te oordeelen naar de aanvankelijke
resultaten, bestaan en bloei der school nu
reeds verzekerd schijnen te zijn, een
voorspelling, die in den loop dezer vijf-
en-twintig jaren verwerkelijkt werd.
Bij den naam der Ambachtsschool mag
die van den voor eenigen tijd op hoogen
leeftijd overleden heer Korver niet wor
den vergeten. Reeds lang voor de ver
eeniging tot stand kwam, ijverde deze
vurige onderwijsman voor de totstand
koming eener ambachtsschool, en het was
slechts door gebrek aan medewerking, dat
h(j zijn poging staakte. Maar mede
vrucht vau zijn arbeid was het, toen de in
1904 gedane nieuwe poging met meer suc
ces bekroond werd.
Ook de heer D. H. Grunwald mag hier
niet worden vergeten, die van 1912 af het
voorzitterschap der vereeniging heeft
vervuld tot aan den dag van zijn over
lijden, en welke daarvoor reeds vele jaren
als secretaris werkzaam was. Na het ver
trek van ds. Koens heeft de heer Kaste-
lijn, thans nog als penningmeester werk
zaam, als vice-voorzitter eenige maanden
den voorzitterszetel bekleed: het was de
heer C. Stammes, welke van 1909 af een
drietal jaren den voorzittershamer voerde.
Bij die openingsplechtigheid in 1908
werd nog door verschillenden het woord
gevoerd. Zoo door wethouder Over de
Linden, waarnemend burgemeester, door
mr. van den Bergh, afgevaardigde ter
Tweede Kamer, door den heer Korver en
tenslotte door den directeur.
Het is de bedoeling de herdenking va(i
het 25-jarig bestaan te vieren, niet alleen
door een officieele receptie, zooals we zei
den, maar tevens door het geven va»)
openbare lessen, waardoor de ouders der
leerlingen zelf in de gelegenheid zulldh
w orden gesteld zoo'n les bij te wonen. Va
afloop van de receptie heeft Woensdag
middag reeds zoo'n rondgang door rfë
school plaats. Donderdagmiddag van^r'2
tot 4 uur zal voor ouders en belangstellen
den een openbare les worden gegeven,
en dit wordt Zaterdagmiddag herhaald
(half twee tot half vier). Vrijdagmiddag
te half drie heeft een bijeenkomst plaats
van leerlingen en oud-leerlingen der
school.
ONVOLDOENDE WATERDRUK.
Vooral op Zaterdag.
Door het gemeenteraadslid, dr. P. Feen-
stra Kuiper, zijn de volgende vragen tot
Burgemeester en Wethouders van de ge
meente Den Helder gericht;
le. Is het aan Burgemeester en Wet
houders bekend, dat op vele dagen, maar
speciaal des Zaterdagsmorgens, de water
druk hier ter stede ten eenenmale onvol
doende is; dat deze druk zelfs herhaalde
lijk beneden één atmosfeer daalt, terwijl
hij zeker vier atmosfeer moet bedragen,
zoodat op de bovenverdiepingen van vele
woningen het water of zeer langzaam of
zelfs in het geheel niet toevloeit?
2a. Is het aan Burgemeester en Wet
houders bekend, dat speciaal het Marine
hospitaal met het daar gevestigde ge
meentelijke ziekenhuis van dezen toe
stand zeer té lijden heeft? Dat W.C.'s en
badkamers op de bovenverdieping niet
kunnen worden gebruikt; dat de doktoren,
verpleegsters en patiënten zich niet kun
nen wasschen en dat dus de dienst daar
geheel ontwricht wordt?
3e. Wat denken Burgemeester en Wet
houders te doen om deze ten eenenmale
onhoudbaren toestand te veranderen, nu
de Directeur van Water- en Lichtbedrij-
ven, die herhaaldelijk op deze zaak attent
is gemaakt, weigert den toestand te wijzi
gen?
AUTORIT VOOR OUDEN VAN
DAGEN.
In aansluiting op onze mededeeling
betreffende de op 31 Augustus jl. ge
houden autorit voor ouden van dagen
kunnen wij nog het volgende berichten.
De autorit ging uit van de beide plaat
selijke Oranjevereenigingen en werd ge
organiseerd door de bestuurleden S. Coltof
en J. Biersteker, die met genoegen op
het resultaat hunner werkzaamheden kun
nen terugzien.
Hartelijken dank komt in de eerste
plaats toe aan de 38 autobezitters, die zoo
welwillend waren hun auto beschikbaar
te stellen, waardoor het mogelijk was
zoo vele oudere menschen een prettigen
middag te bezorgen.
Voorts mogen niet vergeten wordende
heeren Balckenes, Wittebrood en P. Kos-
sen, die door de gratis verstrekking van
sigaren, bananen en biscuits er toe heb
ben bijgedragen de feeststemming te ver-
hoogen.
Het smaakt naar meer!
„WITTE BIOSCOOP".
Heropening.
Er is niets aan te doen, lieve lezer:
de r is in de maand gekomen en met
het zomersche weer is het voorbij. Nog
slechts kort geleden zongen wij den lof
van de Augustusmaand, maar nauwelijks
was de laatste dag daarvan aangebroken
of het weer sloeg om en de bekende
grauwe luchten kwamen tevoorschijn. En
sedert is het mis
Wij klagen niet, we hebben onze portie
gehad. Maar m'n jeugdige nichtje, dat
al aardig den crawlslag te pakken kreeg
en inmiddels een compleet badcostuum
versleten heeft, finaal versleten me
neer, had een schatje van een costuum-
pje zien liggen, dat ze van plan was te
koopen, en dat vervalt nu... Zoo is er
wel meerde winkels, die gespecialiseerd
zijn in badartikelen, en de zaken, die er
een broodje in verdienen, de velen aan
het strand, die dagelijks den dorstige
loven, en nog zoovelen meei', zij allen
hebben een gouden tijdperk gehad, een
periode, dat er voor hen althans geen
crisis was. U en ik hebben ons daarin
van harte verheugd, nietwaar Velen
kunnen zonder zorgen den winter door
komen en wie weet, hebben zij niet een
bescheiden fundament gelegd voor de
toekomstige ontwikkeling hunner zaken.
Wie, die het hun niet van harte gunt
Maar er is aan alles een einde en nu
de luchten weer laag gaan hangen en de
zon zich schuilhoudt, wordt het al heel
gauw te koud voor de zee, en zullen we
hel weer op andere wijze moeten zoeken.
En zoo komen we vanzelf weer op het
onderwerp, waarover we het met u wilden
hebben, want, nietwaar? als het straks
donker en regenachtig wordt (we spreken
nu nog niet over regen), verlangt u weer
naar een bioscoopje. En die gelegenheid
is er: een paar weken is het theater in
de Koningstraat gesloten geweest, maar
zooals de heer van Twisk mededeelde,
zou het, gerestaureerd en verbeterd, deze
week weer worden opengesteld. En het
is hierover, dat wij u een en ander willen
vertellen.
Wie nu. het bioscooptheater betreedt,
zal groote veranderingen en verfraaiingen
zien. Men weet, dat de sluiting allereerst
ten doel had de installatie van een nieuwe
geluidsinstallatie. Hiervoor is gebruik ge
maakt van de nieuwste vinding Philips'
hoorn-loudspeaker. Deze loudspeakers
zijn zoodanig ingericht, dat zij het geluid
rechtstreeks richten op de bezoekers, en
niet in de eerste plaats op de zaal. Men
zal ook opmerken, dat beide installaties
verschillend zijn aangebracht; de loud
speaker aan den linkerkant van het pu
bliek werpt het geluid op de benedenzaal;
de recbtsche daarentegen in de loge.De
heer van Twisk gaf Vrijdagmiddag een
demonstratie voor ons, waarbij wij ge
legenheid hadden zoowel het gesproken
woord als muziek te kunnen hooren, en
wij kunnen de verzekering geven, dat
het geluid bij deze nieuwe installatie
prachtig doorkomt. Bovendien zijn de
plafonds met een geluidwerende stof be
kleed.
Behalve, dat hier en daar natuurlijk
vernieuwingen en verbeteringen zijn aan
gebracht, is het schilderwerk intact ge
laten. Men weet, dit is nog slechts enkele
jaren geleden naar model van den beken
den decorateur Neyts vernieuwd en ver
keerde nog in zeer goeden staat. Maar
wel is een algeheele verandering aange
bracht in de verlichting. Deze is namelijk
indirect volgens het nieuwe systeem, dat
zoo aangenaam is voor de oogen. Deze
indirecte verlichting (die alleen bestemd
is voor de oogenblikken, waarop niet ge
draaid wordt), is aangebracht langs beide
zijden van het plafond overlangs in een
CORSETTEN, BUSTEHOUDERS,
BANDAGES en GORDELS.
HET ADRES:
„HET KOUSEN-enTRICOTAGEHUIS'
Spoorstraat 114.
goudbrons geschilderde lichtbak, en heeft
een sterkte van 10.000 kaarsen. Behalve
deze verlichting zijn er ook nog op ver
schillende plaatsen lampen aangebracht,
zoodat de bezoeker verrast zal zijn over
het vele en mooie licht, dat aldus ver
kregen wordt.
Maar als dan dit licht uitgaat en de
projectie zal beginnen, zal diezelfde be
zoeker nog grooter oogen opzetten. Want
dan heerscht in de zaal een schemerlicht
van rood en groen, dat een sfeer schept
van intieme gezelligheid. Dit licht is er
op berekend, dat het de belichting van
het projectiedoek niet in het minst be
nadeelt.
Tenslotte heeft de heer van Twisk nog
nieuwe loopers aangebracht in de loge
en de zaal, die mede de gezelligheid ver-
hoogen. Ook de toilelgelegenheid is aan
merkelijk verbeterd en uitgebreid.
Gisterenavond half acht had de her
opening plaats van het vernieuwde theater
Onder de aanwezigen merkten wij op den
burgemeester. Een speciaal programnta
had de heer Van Twisk niet gekozen. Na
de gebruikelijke journaal-nummer met
Hollandsche explicatie kregen we een al
lergeestigste teekenfilm waarbij vooral
de geluids-synchronisatie zich goed bij
de teekeningen aansloot. Alleraardigste
effecten zijn dan te bereiken. Vóór de
pauze kregen we een detectief-geschie-
denis, spelend onder de gangsterskringen
van Amerika, en na de pauze een aardige
Duitsche klucht met zang en leuke ver
wikkelingen.
„GEORGIE WIL WEL".
18e opvoering.
De „Casino"-directie verzoekt ons te
willen vermelden, dat het record-aantal
opvoeringen van de militaire klucht-
„Georgie wil wel" a.s. Zondag op 18
wordt gebracht. Dat een stuk hier in Den
Helder voor de 18e maal wordt vertoond,
moet wel een bewijs zijn dat het telkens
weer volle zalen trekt. Om een avond ook
eens echt onbezorgd te lachen, daarvoor
zorgt de heer Hub. Kievits in zijn onbe
taalbare rol van „Georgie".
Voor deze voorstellingen wordt nog
steeds de lage zomerprijzen gehandhaafd,
wat blijkt uit de advertentie in dit blad.
AANRIJDING.
Gistermiddag heeft bij de Keizersbrug
weer eens een aanrijding plaats gehad.
Een jongedame kwam op haar rijwiel van
de Keizersbrug gereden en wilde nog
voor een auto, die van de Keizersgracht
kwam, langs rijden. Maar dit mocht niet,
want volgens de regels van het verkeer,
had de auto, als van rechts komend, den
voorrang. En het kwaad werd hier oogen-
blikkelijk gestraft, want de juffrouw in
kwestie werd door den auto aangereden
met gevolg, dat haar fiets beschadigd
werd en deze naar den vlakbijwonenden
rijwielreparateur moest worden gebracht.
De berijdster zelf kwam er gelukkig zon
der kleurscheuren af.
OP 'T KANTJE AF.
De losse werkman B„ die Donderdag
morgen bij Oostoever in een schuit aan
het steenlossen was, kreeg, toen hij in het
ruim stond, een groot brok steen rake
lings langs zich. Zijn hoed werd vernield
en hij kreeg eenige diepe sneden over
zijn gezicht.
Na voorloopig verbonden te zijn, moest
de man zich onder doktersbehandeling
stellen.
Zondag 4 September 1932
DEN HELDER
Ned. Herv. Gem. (Nw. Kerk, Weststraat).
Geen dienst.
Ned. Herv. Gem. (Westerkerk, Westplein)
's Morgens 10.3C u., Ds. H. A. Enklaar
Onderwerp: „Gelijk een Kindeke"
Doop (Mrc. 10:15)
Geref. Kerk (Julianapark).
's Morgens 10 uur, Ds. Tollenaar
's Avonds 5.30 uur, Ds. Meynen
Kerkdienst (Chr. MiL Tehuis, Kanaalweg)
's Morgens 10 uur, Ds. Meynen
's Avonds 5.30 uur, Ds. Tollenaar
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 u,
de heer N. van der Kraats
Chr. Geref. Kerk (Steengracht).
's Morgens 10 uur en 's middags 5 uur,
de heer L. Kraan, theol. stud. te
Apeldoorn
Herst. Evang. Luth. Gem. (Weezenstr.)
's Morgens 10 uur, Ds. P. H. Borgers
Doopsbediening. Onderwerp: „Jezus'
zegenende handen".
Donderdag 8 September,
Nam. 8 uur, Deutscher Verein.
Doopsgez. Gein.
Geen dienst
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 u., Ds. R. C. W. J. Hoek
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78).
's Morgens 10 uur, kerkdienst
Past. Th. Moleman.
Leger des Heils. d
's Morgens 7 uur, Bidstond
's Morgens 10 u., Ileiligings-dienst
's Mid. 3.30 u., Openlucht-samenkomst
Plantsoen
's Av. 8 u., Verlossings-Samenkonist
Kerk van Jezus Christus.
(Van de Heiligen der laatste dagen).
Jansendwarsstraat 8.
's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur
Samenkomsten.
HUISDUINEN.
Ned. Herv. Gemeente
Geen dienst
Heldersch chauffeur rijdt on
der Haarlem op een auto. Drie
dooden en één ernstig gewonde.
Verblind door tegenkomer.
Donderdagavond om ongeveer elf uur
heeft op den Haarlemmerstraatweg, tus-
schen Halfweg en Haarlem, een ernstig
auto-ongeluk plaats gehad, dat aan drie
menschen het leven heeft gekost. De Hel-
dei'sche chauffeur J. S„ in dienst van de
Gebr. van Koningsbruggen, reed op dat
uur met een vrachtauto van Amsterdam
in de richting Haarlem. Voor hem reed
een Poolsch oorlogsinvalide, met een zelf
gebouwd wagentje, waarin zijn vrouw en
drie kinderen zaten. De chauffeur van
den vrachtauto heeft het autotje voor
hem niet opgemerkt, daar het geen, of
zeer slecht, achterlicht voerde en liet uit
zicht, door de duisternis en regenval
slecht was.
Door een tegemoetkomenden auto, die
zijn lichten niet dempte, werd S. verblind
en plotseling bemerkte hij, tot zijn schrik,
dat hij ergens opreed. Hij gooide zijn
stuur nog naar rechts, waardoor hij met
zijn auto op de trambaan kwam, doch toen
hij, met zijn medepassagier, de expeditie
knecht J. Z.. uit de cabine kwam, ontdekte
hij het verschrikkelijke ongeluk. Het
kleine autotje was geheel in elkaar ge
reden. De bestuurder was op slag dood.
Een kindje van pl.m. 5 jaar overleed na
ongeveer vijf minuten aan de bekomen
verwondingen, een ander kind is gister
morgen bezweken en de moeder is ook in
zeer ernstigen toestand opgenomen. Een
kindje van l1/» jaar was ongedeerd.
De chauffeur S. en zijn medepassagier
waren door den verschrikkelijken aan
blik van dit ontzettende ongeluk geheel
in de war en zijn nog niet in staat geweest
een volledig verslag van het gebeurde
te geven. De vrachtauto is in beslag ge
nomen.
Het „Handelsblad" vermeldt nog de
volgende bizonderheden:
De botsing was hevig. Van het voer«
tuigje bleef geen stuk heel.
De bestuurder van den driewieler werd
tusschen een betonnen paal langs den
weg en den vrachtauto doodgedrukt. Zijn
vrouw werd zwaar gewond opgenomen.
Het 12-jarig dochtertje bekwam een hals
slagaderbreuk en werd eveneens op slag
gedood. Het vijfjarig jongetje werd ern
stig gekwetst, terwijl het meisje van 18
maanden niet gewond werd.
De chauffeur van den vrachtauto waar
schuwde onmiddellijk de politie en de eer
ste hulp bij ongelukken, die spoedig ter
plaatse verschenen.
Met een ziekenauto werden de beide
lijken en de twee zwaargewonden naar
het St. Elizabethsgasthuis te Haarlem
overgebracht, waar operatief ingrijpen
noodzakelijk bleek. Voor het leven van de
vrouw en het jongetje wordt gevreesd.
Naast den bestuurder Stuart, die niet
gewond werd, was in den vrachtauto zeke
re Zoons, éveneens uit Den Helder af
komstig, gezeten. Zoons was zoo geschrok
ken door het ongeval, dat hij totaal over
stuur naar het St. Elisabethsgasthuis
moest worden vervoerd, waar hij ter ver-
Ons werd medegedeeld, dat het voer
tuigje een autotje was, door den oorlogs
invalide zelf geconstrueerd.
II.
In de streek van Luik vindt men de
belangrijke industrieën van België. Luik
zelf, een groote, vieze, rommelige stad
(de derde stad van België in grootte),
biedt weinig bezienswaardigs, al is het ri
viergezicht ook wel interessant. (Deze be
wering is in tegenspraak met Winkler
Prins, die haar een der schoonste steden
van België noemt. Wie evenwel mooie
Belgische steden zien wil. bezoeke Ant
werpen, Brussel, Brugge, Gent). Maar
Luik's omstreken zijn interessant; men
heeft daar tal van miniatuur-badplaatsjes
aan den oever der rivier, waar druk de
cano-, zwem- en roeisport beoefend wordt
en waar het een waar dorado is voor de
bevolking, die er den Zaterdagmiddag en
Zondag dezer sohitterend-mooie hondsda
gen in ongebonden vroolijkheid door
brengt. Overigens vindt men in en om
Luik fabrieken van allerlei aard-
Al spoedig brengt de trein den reiziger
in Esneux, een plaatsje, lieflijk gelegen
a in de Ourthe, een zijrivier van de Maas,
v -p toeristenoord en druk bezocht
.door Holanders. Het stadje ligt ?pa" whil-
derachtig in een dal uitgestrekt; een brug
verbindt de beide oevers van het riviertje,
dat ook hier slechts ondiep is, en naar alle
richtingen stijgen prachtige wandel- en
autowegen omhoog. De bezoeker gaat zich
allereerst een beetje oriënteeren door om
hoog te klimmen naar de kerk en vandaar
te genieten van het fraaie panorama. Al
lerwegen ontmoet men auto's met Neder-
landsche nummers, en niet altijd laten
onze landgenooten-in-den-vreemde zich
van hun meest sympathieke ziide zien: het
schijnt, dat de Belgische frank daar aan
leiding toe geeft, en wat opschepperigheid
in het buitenland is wel aardig, nietwaar?
De streek is hier bergachtig en armoe
dig. De Belgen hebben groote ijzercon-
structies aangebracht voor het vervoer
van de afgegraven steen. Dit afgraven en
vervoeren vormt vrijwel de voornaamste
bron van bestaan voor deze streek. Daar
naast zifn er honderden jonge mannen en
vrouwen, die in de vele fabrieken te Luik
en omgeving werken en die reeds des mor
gens in alle vroegte per trein daarheen
worden vervoerd. De natuurlijk gevormde
steenmassa's worden naar de grootte en
den vorm gesorteerd en in kipwagentjes,
die aan ijzeren rails hangen, omlaag gela
ten om dan rechtstreeks in de spoorwa
gens terecht te komen.
Tijdens ons verblijf in deze streek had
den wij het buitenkansje van twee Zonda
gen bij te wonen. Buitenkansje, uit het
oogpunt van den toerist wel te verstaan,
want voor den vacantieganger is elke dag
een Zondag. Maar behalve de kalender-
Zondag, die zich kenmerkte door enorm
druk auto-verkeer langs de wegen en veel
gepicnic aan de oevers der rivier, was de
daarop volgende Maandag de dag van
Maria Hemelvaart: een katholieke Zondag,
eveneens voor ontspanning bestemd. Bij
duizenden zag men ze langs de prachtige
Belgische wegen trekken: auto's van alle
mogelijke systemen en merken, aftandsche
fordjes zoowel als halfsleetsche vracht
auto's, luxe wagens in menigte. Motorfiet
sen, veel meer dan ten onzent (hetgeen
logisch is, omdat men met een gewone
fiets op deze veelal stijgende wegen
meestal weinig kan beginnen; men ziet
den ook slechts sporadisch fietsers en dan
nog op race-karretjes), en wie denken
mocht, dat de „zii" op zoo'n instrument
altijd het lieftallige meisje van achttien
lentes is, dat in de short stories zoo'n voor
name plaats inneemt, vergist zich ten
eenenmale: wij zagen er bedaagde nioekes
op de duo-zitting, die zich angstvallig vast
hielden, maar desniettemin van deze onge
wone sensatie genoten.
Zoo trok het den ganschen dag voort, in
onafgebroken stroom, en de rustige toe
rist, die hier of daar klimaat zat te schie
ten en naar dit alles geamuseerd keek,
vroeg zich af, wat vau- die allen het doel
was. Welnu: daar zijn de watervallen van
Coo, welbekend, met een aantal ontspan
ningsgelegenheden in de buurt, waar men
van de sensaties van zoo'n tocht kan uit
rusten en waar men bovendien zich amu
seeren kan met de springende vischjes,
daar zijn de koele, met gras begroeide
oevers, waarlangs het goed picnicken is.
En daar zijn, o goden, de vischoolleges!
Ja, daarvan heeft de Hollander geen idee.
Zeker, ook in onze rivieren wordt gevischt;
ivie een kijkje neemt langs de Loosdrecht-
sclie of Hillegersbergsche plassen, ontmoet
ze ook daar met hengel en pierenbakje,
die uren lang geduldig wachten of een
vischje bijten wil.
Maar htier, in België! Geheele uitrustin
gen voorden visscher zijn er in de winkels
te verkrijgen, die er op berekend zijn te
worden meegenomen op een motorfiets of
in een auto. En de Belg installeert zioh
dan ook voor den seheelen dag; boterham
men zijn niet vergeten noch ook de koffie,
en als het weer nu maar goed blijft en
dat deed het wordt het- een echt gezel
lige dag. Breeduit, hebben zich de families
geïnstalleerd langs de boorden der grap
pige bergriviertjes; de vaders zitten wel
dra verdiept in den aanblik van hun ben
gel en de wereld is voor hen afgestorven;
de mamas hebben hun handwerkje of lec
tuur. En de kinderen? Voor zoover ze al
groot zijn, kunnen die zich zoo'n dag best
amuseeren in de rivier. Ja, dit is geen
drukfout, lezer voor „aan" de rivier: de
jongens en meisjes ook wel volwasse
nen! hebben zich midden in de rivier
geïnstalleerd. Het water komt veelal niet
veel verder dan halfweg de beenen en alle
pogingen, die worden gedaan voor een
verfrisscbend bad. falen wegens gebrek
aan water. Over de steenen bedding van
deze bergriviertjes stroomt tamelijk snel
het water, dat de groote rivieren voedt,
maar het kan niet meer dan het rivierbed
bedekken. Van den winter zullen deze ri
vieren evenwel gaan zwellen. Zoo staan
daar dé Zondagvierders en als ze maar
lang genoeg daar blijven staan, verschal
ken ze wel een of ander vischje.
Onafgebroken snorren daartussolien de
auto's voort over de straatwegen; de café's
langs den weg zitten vol van gezellig bab
belende menschen. Wat er zooal gedron
ken wordt? Licht Belgisch bier, slechte
koffie, voor den verwonden Hollander
vrijwel ongenietbaar, limonades en „Spa".
het koolzuurhoudende tafelwater. Laatst
genoemde met wat limonade erdoor een
voortreffelijke drank in warme dagen. Ge
moedelijkheid viert hier hoogtij: voelt ge
u door een paardaagsch verblijf in deze
streek al wat sterk in uw Fransch, en richt
ge een woordje tot de groep, dan krijgt ge
een vriendelijk, beleefd, welwillend ant
woord terug. Vrees niet, dat de Waal u zal
uitlachen, als ge in uw Fransch een blun
der maakt; hü probeert u te begrijpen en
licht u gaarne in.
Nog laat in den avond is het druk langs
de wegen; volle auto's razen voorbij, maar
ook passeeren steeds opgepropt-volle,
lange treinen. „D'oü viennent-ils? Oü
vont-ils?" (Waar komen ze vandaan, waar
gaan ze heen?)Uit het groote onbe
kende, naar de vele steden en stadjes van
dit dichtbevolkte land.
Dan zinkt de prachtige, schier tropische
zomernacht weder over de aarde en de vol
gende dag vindt al die duizenden weer aan
hun dagelijksch werk: in de fabrieken te
Luik, in de steengroeven van de omgeving,
in de winkels en op de kantoren.
B.
