Kannewasser's Sint Nicolaasfeest
Geeft hem
ÖM
HOOFDKANTOOR
KONINGSTRAAT 76
DE STRIJD CM WEENEN.
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WiERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Buitenlandsch overzicht.
No. 7198. EERSTE BLAD
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1932
60ste JAARGANG
Het Fransche ontwapeningsplan. - Duitsche critiek
vooral ten opzichte van de gelijkgerechtigheid. - België
gaat voort met de verdediging van zijn grenzen.
Amerika ontstemt over de nota's van zijn debiteuren.
OP 6 DECEMBER IN
CASINO".
De oeconomische
wereldconferentie.
Aftreden van von Papen geëischt.
Hoovers uitnoodiging aan
Roosevelt aangenomen.
Oost-Indlë
VOOR
voor bint mc.ü door de langzame vordering op het
A.S. TKSKICiPI® -*«3
Werking Zuiderzeestsunwet.
FE UIL LETON
HELDERSCHE
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbet.: Helderseha Courant f 1.50; voor
Koegras, Anna Paulowna, Breezand, Wieringenen Texel f 1.65; binnen,
land f 2.—, NederL Oost- en West-lndië per zeepost f 2.10, idem per
mail en overige landen f 3.20 Losse nos. 4ct.fr. p. p. 6ct. Zondagsblad
resp. f 0.50 f 0.70, f 0.70,f 1.—. Modeblad resp. f 1.20, f 1.50, f 1.50, fl.70.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag.
Redacteur: P. C. DE BOER.
Uitgave N.V. Drukkerij v/h C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
ADVERTENTIÊN:
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction.
tekst) dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur)
van 1 t/m. 3 regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres
Bureau v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra) Bewijsno. 4 ct.
Het Fransche ontwapeningsplan, waar
van wij in ons vorig nummer nog een
tamelijk uitvoerig uittreksel hebben ge
geven, heeft lang geen onverdeelde in
stemming gevonden. Het plan beoogt het
aangaan van een algemeene overeen
komst tot beperking en vermindering van
de controle op de bewapening van de
deelnemers.
In de „Nw. Rott. Crt." vinden wij nog
een korte samenvatting van het plan. naar voren is gebracht, al heeft
mededeeling over gedaan en daaruit blijkt
dan dat het natuurlijk de kwestie van de
rechtsgelijkheid is, die er stiefmoederlijk
in behandeld is en waarover men in
Duitschland allesbehalve te spreken is.
De passage, betrekking hebbend op de
Duitsche rechtsgelijkheid, luidt als volgt:
„Al heeft de Fransche regeering ge
protesteerd tegen de omstandigheden, zou blijven, is toch besloten de vesting-
waai onder de eisch tot rechtsgelijkheid Unie der Oostgrens naar het Noorden toe
te „bewapenen" voor zoover dat tenminste
bij de bestaande verdragen mogelijk is.
Van eenzijdige ontwapening wil men een
maal niet veel weten. Zoo hebben de
voorstanders van een sterke grensverde-
diging, in België, het pleit nu ook defi
nitief gewonnen.
Het staat thans vast, dat in 1933 met
een nog beschikbaar gebleven crediet ten
bedrage van 50 a 60 millioen francs aan
de grenslinie zal kunnen worden voort-
gewerkt. Hoewel de Belgische generale
staf grondige reden meen^te hebben om
te gelooven, dat bij een scnending van de
Nederlandsche neutraliteit door Duitsch
land en een opmarsch van Duitsche troe
pen door Nederlandsch Limburg en
Noord-Brabant het Nederlandsche leger
niet achter de Hollandsche waterlinie
waaraan wij het volgende ontleenen:
„Het wil die beperking en verminde
ring verwezenlijken door de vorming van
militie-legers met korten diensttijd, die
niet over zware aanvalswapenen beschik
ken en bijgevolg een zuiver verdedigend
karakter hebben.
Daarnaast stelt Frankrijk troepen-con
tingenten met langeren diensttijd voor,
wèl uitgerust met de zware wapenen, die
voor de militie- of „nationale" legers ver
boden zijn. Deze contingenten hebben de
deelnemers ter beschikking te stellen van
den Volkenbond om c.q. op te treden tegen
een aanvallenden staat. Op welken staat
het odium van een aanval op een anderen
staat zal komen te rusten wil het Fransche
plan doen uitmaken door een in vredes
tijd samen te stellen internationale com
missie.
Voor de internationale veiligheid be
veelt Frankrijk aan, dat niet alleen de
contracteerende partijen, maar ook de
mogendheden, die zich buiten de voorge
stelde overeenkomst houden, de uitvoe
ring daarvan mogelijk zullen maken door
een bereidverklaring, aan de garanties
voortvloeiend uit de reeds bestaande
overeenkomsten hun volle medewerking
te verleenen: het pact van Kellogg en het
volkenbondsstatuut".
Wat de contracteerende partijen be
treft, deze zullen tot een algemeen arbi
trageverdrag moeten toetreden, waarbij
zij zich verplichten alle geschillen aan
een scheidsgerecht te onderwerpen.
Wanneer een staat mocht weigeren een
gerezen geschil door arbitrage te laten
beslechten, dan zouden de andere con
tractanten een beroep kunnen doen op
den Volkenbondsraad, die met meerder
heid van stemmen over de tegen dien
staat te nemen maatregelen zou hebben
te beslissen.
Op vlootgebied stelt Frankrijk een
Middellandsche Zeeverdrag tusschen de
belanghebbende staten voor, met „vol
doende waarborgen voor wederzijdschen
bijstand".
Ten slotte oppert het op luchtvaartge
bied de schepping van een Europeesche
luchttransport-unie en van een Europee
sche internationale luchtstrydmacht, gere-
cruteerd uit vrijwilligers van de onder
scheiden nationaliteiten.
Duitsche bezwaren tegen het plan.
Officieel heeft de Duitsche regeering zich
nog niet over het Fransche plan uitge
sproken, althans niet toen wij dit over
zicht samenstelden gisterenmiddag), doch
wel was er van gezaghebbende zijde een
z\j de langs de Nederiandsch-Belgische grens
Jun^sche bewijzen, waarop tot op den rechteroever van de Schelde
re s£h steunde, niet erkend, .en al heeft benoorden Antwerpen te verlengen. Mo-
füif vastgehouden aan de gedachte, dat derne forten zullen achter deze linie wor-
mof e„e.n,,.^e.1.CW^^enins ('en gebouwd, onder meer te Turnhout en
onteigening
niet zoozeer over het algemeen verwachte
verzoek zelf, als wel over tijdstip en in
houd. Men is niet te spreken over de
haast, waarmede de geallieerden hun ver
zoek hebben ingediend, op een oogenblik
toen alle stemmen der presidentsverkie
zing nog niet eens geteld waren.
Men neemt op het departement van de
Schatkist op het oogenblik aan, dat in
ieder geval een moratorium verleend zal"
worden, maar dat alleen Engeland uit
zicht op verlaging van rente heeft. De
stemming tegenover Frankrijk, dat goud
voorraden oppot en voor wapening groote
bedragen uitgeeft, is in hét algemeen af
wijzend. Zelfs de leidende Republikeinen
in den Senaat verklaren, dat Amerika
alleen betalingen eischt, wanneer het bui
tenland in staat is te betalen, maar als
het buitenland geld uitgeeft voor wape
ningsdoeleinden, dan kan het zich niet op
onvermogen beroepen. In Democratische
kringen is men ontstemd, dat men Roose-
velt dadelijk na zijn verkiezing met dit
vraagstuk lastig valt.
LEEST ONS RECLAMEBOEKJE.
li
der
met zich meebrengt onaannemelijk zou te Herenthals. Met de u.«,BuuuS
zijn, omdat deze m tegenspraak zou zijnnoodige terreinen zal aldaar binnenkort
met de conferentie zelve, toch heeft zij1-— -»•—
nooit ontkend, dat het probleem zelve een
onderdeel vormt van de taak der conferen
tie. Reeds op 22 Juli heeft de minister
president dat verklaard voor de alge
meene ontwapeningscommissie. De Fran
sche ontwapeningsdelegatie heeft het vas
te vertrouwen, dat haar voorstellen het
mogelijk maken in het belang van den
algemeenen vrede dit probleem door een
geleidelijke gelijkstelling der militaire be
palingen en door een gelijkmatige deel
neming aan de lasten en voordeelen der
gemeenschappelijke actie met nalatig van
iedere bewapening tot een rechtvaardige
oplossing.
De „gezaghebbende mededeeling" van
Duitsche zijde over het plan, kan als
volgt worden saamgevat. Men is van mee
ning, dat alle vooruitzichten op ingrij
pende en radicale ontwapening ontbreken.
De gelijkgerechtigheid en de veiligheid,
heid, die het gevolg van algemeene ont
wapening hooren te zijn, wordt anderen
staten niet gegarandeerd.
Te Londen is men het klaarblijkelijk
met dit alles niet geheel eens. Afgewacht
moet worden wat (jj Amerikaansche re
geering, die het thans zoo dringende pro
bleem der intergeallieerde schulden in
verband met de ontwapening heeft ge
bracht, er op heeft aan te merken.
een begin worden gemaakt.
Al zijn ze begrijpelijk, bemoedigend zijn
dergelijke berichten niet.
In Frankrijk zelf heeft het plan ook ver
zet ontmoet en is het o.m. de socialisti
sche „Populaire", die er critiek oplevert.
Het blad is van meening, dat de defi
nitieve tekst van het plan de tegenstel-
De vergadering van den Volkenbond.
„Yo-yo zal den vrede brengen!"
(„Nebelspalter").
zyn er
die het
Toch niet voor April?
Volgens de „Daily Telegraph"
ernstige moeilijkheden gerezen,
vrijwel uitgesloten maken, dat de oecono
mische wereldconferentie eerder dan op
zijn vroegst April 1933 bijeenkomt.
De voorbereidende commissie is n.1. tot
begin Januari verdaagd, nadat zij een brief
gericht had tot Sir John Simon, die, zoo
als men weet, had willen aandringen op
de bijeenkomst der conferentie in Januari.
Men is te Londen van meening, dat de
commissie haar taak verkeerd heeft op
gevat en in plaats van de agenda van de
conferentie voor te bereiden zich hoofd
zakelijk heeft bezig gehouden met het be
spreken van de vraagstukken, die op de
conferentie behandeld zouden worden.
Dcor sociaal-democratische Rjjks-
dagfractie; deze weigert te onder
handelen.
Het bestuur van de sociaal-democrati
sche fractie in den Rijksdag heeft op een
vtrgaderin» van Dinsdagmiddag te Ber
lijn eenstemmig besloten geen gevolg te
geven aan de uitnoodiging van den rijks-
j kanselier von Papen om met hem te onder-
handelen. Het bestuur- eischt het aftreden
van deze regeering.
weigering van de sociaal-democraten agi
tatie tegen de regeering en vlucht voor
verantwoordelijkheid.
Roosevelt heeft uit Albany met Hoover
gesproken en hem gezegd, dat hij opnieuw
op zou bellen, zoodra zijn vertrek naar
Warmsprings (Georgië) vaststaat. Roose
velt voegde erbij: mag ik bovendien zoo
vrij zijn u te verzoeken, dat onze ontmoe
ting een informeel en persoonlijk karak
ter zal dragen, zoodat wij beiden den ge-
heelen toestand onder ons kunnen be
spreken".
Roosevelt wenscht dat de Democratische
leiders in het congres, na een conferentie
te Warmsprings, zoo spoedig mogelijk
door Hoover ontvangen zullen worden,
omdat de vraagstukken, door de Engelsche
en Fransche nota's aan de orde gesteld,
„een verantwoordelijkheid scheppen, die
nog voor rekening blijft van hen, die op
het oogenblik het uitvoerend bewind vor
men.
Amerika ontstemd over de nota's van
zijn debiteuren. Behalve Engeland en
Frankrijk, heeft nu ook België een nota
J| _B__ l_„ingediend, inzake zijn schulden aan Ame-
ling, die tusschen veiligheid en ontwape- rika. De nota is van gelijke strekking als
ning bestaat, niet opheft. Het leidt ook die van Frankrijk en Engeland,
niet tot de gewenschte ontwapening, doch Van een vooraanstaande figuur op het
integendeel tot een zekere wapening van Amerikaansche departement van de Schat-
Duitschland eenerzijds, en anderzijds voor kist, die zich met den door de nota's van
Frankrijk tot vorming van een soort rijks- Engeland, Frankrijk en België gescha-
weer naast het bestaande leger. De toe- pen toestand moet bezig houden, heeft de
voeging, dat bij de recruteering rekening vertegenwoordiger van „Wolff" te Wash-|den rijkskanselier (von Papen) moet ge
zal worden gehouden met de bestaande ington vernomen, dat bij beide politieke] schieden.
ongelijkheden en recruteeringsmogelijk- partijen krachtige ontstemming bestaat, In regeeringskringen noemt men deze
heden, is een zoo vérgaande afwijking
van het beginsel van de gelijkheid der
staten, dat de verwezenlijking ervan vol
komen twijfelachtig er door wordt. Ten
slotte mist men elke toespeling op even-
tueele vernieling van reeds bestaand oor
logsmateriaal.
Als motieven worden opgegeven, dat de
rijkskanselier in een redevoering te Mün-
chen de sociaal-democraten onder de vijan
den van het volk zou hebben gerangschikt,
dat hii heeft te kennen gegeven in het al
gemeen een vijand van partijen te zijn en
dat het voeren van onderhandelingen over
de reconstructie van het kabinet door den
Rijkspresident (Hindenburg) en niet door
Ra
België zet zijn grensverdediging voort.
Het is bijna niet te verwonderen, dat
O" W ii net ,s mjna niet te verwonderen,
een paar Voetbalkousen, maar dan, onver
woestbare van JAAP SNOR.
P.S. Nu bestellen.
ge
bied van ontwapening, het wantrouwen
toeneemt en men voortgaat met de ver
dediging van zijn grenzen en men tracht
UNIE-OBLIGATIEN
DE „KRAKATAU".
Hernieuwde werking.
Batavia. Sedert Maandagnacht toont
de „Krakatau" hernieuwde werking.
Vuur-erupties worden gemeld tot een
hoogte van 100 tot 300 meter, terwijl ook
stoomontwikkeling wordt waargenomen.
AANRANDING VAN EUROPEESCHE
DAME.
Maandagavond is een Europeesche
dame, eclitgenoote van den heer G. d. L.,
bij het verlaten van de Sociëteit te
Malang, door een Europeaan aange
grepen en in een auto gesleurd. Even
buiten de stad ontstond een worsteling,
waarbij de dame den revolver van den
aanrander uit den auto wist te werpen.
Toen deze stopte om het wapen op te
rapen, wist de dame te ontkomen. Van
den aanrander is geen spoor meer terug
gevonden.
Nader wordt gemeld, dat de familie de
L. reeds geruimen tijd lastig werd geval
len met anonieme brieven vol beschuldi
gingen.
ROYALE DAAD VAN DEN SULTAN
VAN KOETEI.
Samarinda. De sultan van Koetei
heeft gedurende de malaise afstand ge
daan van de jaarlijksche schadeloosstel
ling van 105.000.wegens derving van
belastingen, waarvoor hem de dank der
regeering is betuigd.
RELLETJE IN DESSA BIJ CHERIBON.
Klein-landbouwer, die de bevol
king had opgeruid, na verzet gear
resteerd.
Maandagmiddag is een vergadering ge
houden in de dessa Timbang, bii Tjilimoes,
onder leiding van den heer Groeneveid,
een klein-landbouwer, die tot dessahoofd
van de dessa Timbang en Sajana gekozen
werd. De bevolking werd opgeruid om be
taling te weigeren van dakpannen, welke
door den Dienst voor de Pestbestrijding
waren geleverd. De heer Groeneveid be
loofde persoonlijk een regeling met den
gouverneur-generaal te treffen.
De wedana en een mantri-politie uit
Tjilimoes wilden ingrijpen. Zij werden
echter door de bevolking gedwongen te
vluchten. De assistent-resident en de re
gent arriveerden met veldpolitie om 8 urn.
in de dessa Wimbang.
De houding van den heer Groeneveid
was vijandig, men trachtte hem te arres
teeren. De bevolking nam echter een drei
gende houding aan en bekogelde de auto
riteiten met steenen. Dezen waren ge
dwongen te retireeren. Versterking van de
veldpolitie uit Cheribon arriveerde met
den assistent-resident van Cheribon.
Groeneveid werd hierop gearresteerd, het
geen door de bevolking ka!m werd toege
laten.
De ondervraging van Groeneveid door
den assistent-resident van Cheribon le
verde geen resultaat op, aangezien Groe
neveid weigerde te antwoorden op de hem
gestelde vragen. De gearresteerde vertoeft
thans in de gevangenis te Cheribon.
Overzicht van het derde kwartaal.
Aan de mededeelingen van den Rijks
dienst ter uitvoering van de Zuiderzee-
steunwet over het derde kwartaal is het
volgende ontleend:
Gedurende dit kwartaal werd aan tege
moetkomingen vergoed en toegelaten ten
behoeve van de opleiding van belangheb
benden en kinderen van belanghebbenden
uitbetaald 15.794.
Op 30 September bedroeg het aantal te-
wei'kgesfcelden aan wie hulp ter verkrij
ging van werk werd verleend en die thans
geplaatst zijn in een werkkring buiten de
Zuiderzeevissoherij in totaal 916.
Ingeschreven stonden nog 1012 belang
hebbenden of kinderen van belanghebben
den, aan wie op hunne aanvragen hulp
werd toegezegd ter verkrijging van eene
door hen verlangde betrekking.
Niettegenstaande de tijdsomstandig
heden, bleek het in het afgeloopen tijdvak
mogelijk, vier en dertig belanghebbenden
aan een anderen werkkring te helpen.
Credietverleening.
In het derde kwartaal kwamen bij den
Rijksdienst 22 creüietaanvragen. Door de
belanghebbenden zelf werden, daar dezen
tot de overtuiging waren gekomen, dat
het gevraagde crediet niet in hun eigen
belang strekte, twaalf aanvragen ingetrok
ken of vervielen om andere redenen.
Afgewezen werden twintig aanvragen.
In het derde kwartaal werd in vijftien
gevallen over het verleende crediiet be
schikt tot een bedrag van 437.374.
Op 30 September waren nog in behan
deling 52 aanvragen.
Ultimo September 1932 stond een be
drag van 379.228 uit.
In het derde kwartaal genoten 3256
personen, gedurende korteren of langeren
Roman van
HUGO BETTAUER.
(Nadruk verboden).
Eerst tegen middernacht deed zich nog
iets vermeldenswaardigs voor. O'Flanagan
raapte al zijn moed bijeen en streelde zacht
Lola's handje, waarbij hem zelf een onbe
kend gevoel doortrilde en het jeugdige
actricetje een paar traantjes wegpinkte,
omdat sedert moeders dood nog niemand
zoo lief tegen haar was geweest.
Toen O'Flanagan meende, dat ze lang
genoeg in het gezellige hoekje hadden
gezeten,bracht hij Lola naar haar woning,
waar hii afscheid nam door minstens tien
maal achtereen op bedrukten toon „Au
revoirl" te zeggen.
Den volgenden dag echter gebeurde er
iets, wat Lola echt Amerikaansch leek.
Heel vroeg in den morgen reeds ontving
zij een mand roode rozen en een brief,
waarin een chèque van duizend dollar. Het
epistel luidde volgens de vertaling van
haar hospita, wier hulp moest worden in
geroepen, ais volgt:
„Lieve mej. Holub! Ik bon gezond, vijf
en dertig jaar oud, bezit een gezellig huis
In St. Paul en een flink vermogen. U be
valt mij zeer goed en ik zou daarom graag
met u in het huwelijk willen treden. Als
u zoudt kunnen besluiten tot dezen stap
over te gaan, verzoek ik u vriendelijk het
tooneel vaarwel te wiilen zeggen en En-
gelsch te leeren. Over drie maanden, met
Paschen, hoop ik weer in New-York te
komen en om uw hand te vragen. Vandaag
moet ik terug naar St. Paul. Tot ziens dus,
in Anrii!
Uwe, u zeer vereerende
John Patrick O'Flanagan.
P.S. Ik zal ook probeeren Duitsch te
leeren, maar ik ben bang, dat me dat niet
vlot af zal gaan".
Lola, bevreesd voor de toekomst, zeif
overtuigd geen bijzonder tooneeltalent
te zijn en met schrik aan het eind van
"net tooneelseizoen denkend, overlegde
niet lang. Zij gaf haar engagement aan
den Duitschen schouwburg op,'zocht een
onderwijzeres en bracht den ganschen
dag door met de grammatica en de uit
spraak van een taal, welke haar buiten
gewoon onsympathiek was.
Op den "len Paaschdag verscheen John
O'Flanagan inderdaad weer in New-York,
maakte z'n opwachting in een slecht zit
tend jaquet, amuseerde zich over haar
Engelsch, dat hij verbazend grappig vond
en kreeg toestemming den eerstvolgen
de!] Dinsdag op het stadhuis met haar in
het huwelijk te treden.
En zoo was de arme Weensche Lola
Holub plotseling mrs. Lola O'Flanagan
geworden.
De rijkste man ter wereld.
Het huwelijk was niet zoo gelukkig, als
Lola dat gehoopt en haar echtgenoot ver
wacht had. De tegenstrijdigheid der ka
rakters, het verschil in verleden, opvoe
ding, taal en afkomst, dit alles was zóó
groot, dat het, na de wittebroodsweken
onvermijdelijk tot een uitbarsting moest
komen. Flanagan wist niet, wat hij met
z'n kleine vrouw, die graag boeken las en
piano speelde, moest beginnen. Zoo nu en
dan voelde hij bepaald medelijden met dit
kleine, exotische vogeltje, zei hem ook een
inwendige stem, dat Lola niet bij hem,
niet in Minnesota, ja, zelfs niet in Ame
rika past. En zooals maar al te vaak ge
beurt, verkeerde ook hier het medelijden
in wrok en als hij zich aan iets ergerde,
begon hij luid te spreken en als hij dan
zag, hoe zijn jonge vrouw bij zijn woor
den ineen kromp, werd hij eerst recht
heftig.
Een groote rol speelde bij dit alles
uiteraard het feit, dat Lola de Engelsche
taal niet voldoende machtig was om zich
tegenover hem goed verstaanbaar te ma
ken, haar gedachten zóó onder woorden
te brengen als zij dat graag wenschte. En
toen op zekeren dag O'Flanagan in een
van zijn aanvallen van woede haar een
„Dutcli woman" noemde en heftig betoog
de, dat het een schande was, zooals zij
nog steeds de Engelsche taal mishandel
de, toen raakte Lola geheel in de war en
werd zij, hoe vreemd het ook moge klin
ken, steeds minder met het Engelsch ver
trouwd.
Na twee jaar werd de kleine Patrick
Ralph geboren. Deze gezinsvermeerde
ring werkte aanvankelijk een betere ver
standhouding tusschen man en vrouw in
de hand, maar niet zoodra was het kind
groot genoeg om door het uitstrekken
van zijn armpjes van een groot ere sym
pathie voor de moeder dan voor den vader
blijk te geven, of de vervreemding werd
veel sterker. Lola vertroetelde het kind
met alle denkbare moederliefde, zong het
Duitsche liedjes voor, leerde net de eer
ste Duitsche woorden, sprak nooit En
gelsch met hem, onttrok het zoo spoedig
als slechts eenigszins mogelijk was aan
de zorgen van de zwarte min en bracht
het zelfs zoo ver, dat ze zijn zoogbroeder
Sam eveneens Duitsch leerde.
O'Flanagan verzette zich met alle
macht tegen deze opvoeding, maar lever-
geefs; op dit punt bleef het kleine, ang
stige vrouwtje sterk en als Flanagan
sihieeuv.de, dat het huizen ver te hooren
was, staarde ze hem slechts groot en ver
wondert aan zonder te doen wat haar
man verlangde.
Ralph hing dan ook tensiotte voel meer
aan zijn moeder dan Amerikaansche jon
gens anders plegen te doen en zelfs toen
hij de H.B.S. bezocht, las hij nog het liefst
goede Duitsche boeken, die zijn moeder
voor hem liet komen. Toen hij echter den
zestienjarigen leeftijd bereikt had, maak
te O'Flanagan daar een eind aan door den
jongen eerst naar San Francisco en daar
na by zakenvrienden in Chicago in de
leer te sturen, zoodat de eeuwige Ween
sche alleen en eenzaam in het ongezel
lige, groote huis in St. Paul achterbleef.
Na dien kwam Patrick Ralph in de zaak
van zijn vader zonder ook maar eenig
idee te hebben van haar omvang. Er werd
een geweldige correspondentie gevoerd
met een dozijn Naamlooze Vennootschap
pen, tallooze houtzagerijen en houtveste
rijen, maar niemand kreeg een juisten
kijk op de zaken, daar O'Flanagan alle
draden zelf in handen hield en de be
langrijkste dingen nooit met z'n zoon,
doch met den ouden procuratiehouder,
Herbert Walker, besprak.
Zoo goed de verhouding tusschen Ralph
en z'n moeder was, zoo slecht was die tus
schen hem en z'n vader. De laatst" toch
zag in zijn zoon slechts ;en on-Amei ikaan
schen dweeper, een halven Duitscher, een
onteteekenenden lummel, wien niets
waardige Duitsche boeken veel meer in
teresseerden dan de zaak van z'n vader,
een jongen, die hoegenaamd geen mercan-
tielen geest had en zelfs de energie miste
om krachtig tegen de arbeiders en em-
picyé's op te treden. En eens op een dag,
twee jaar voor het tijdstip, waarop ons
vei haal een aanvang neemt, kwam het,
teen Ralph het voor een ontslagen arbei
der wilde opnemen, zelfs tot een heftige
scène, die door den ouden O'Flanagan
besloten werd met de woorden:
„Het liefst van alles zou ik de millioe-
nen, die ik in den loop der jaren ver
diend heb, in zee gooien! Jij zult tenmin
ste nooit leeren m'n vermogen te vermeer
deren of zelfs maar te behouden."
Dat was de eerste maal, dat Ralph al
thans eenigszins een inzicht kreeg in den
financieelen toestand van de ondernemin
gen van zijn vader, die dus millionair
bleek te zijn.
De wereldoorlog kwam, Ralph werd al
spoedig tot officier bevorderd, maar voor
hij nog gelegenheid kreeg zich aan het
Fransche front te onderscheiden, werd
een wapenstilstand gesloten, stortte
Duitschland ineen en werd Oostenrijk bij
levende lijve in stukjes gesneden. De
eeuwig jonge Lola stortte menigen traan,
wanneer zij over de ellende in Weenen,
den honger der Weensche kinderen en
den nood der oude renteniers las en alles,
wat ze aan geld bijeen kon krijgen veel
was dat niet, want O'Flanagan hield haar
zeer krap verdween over den Oceaan
naar Weenen. De herinnering aan haar
geboortestad werd mede daardoor steeds
levendiger; urenlang vertelde ze 's avonds
als Ralph mokkend en ontpvreden met zijn
leven bij haar zat en haar man nog tot
diep in den nacht op zijn bureau werkte,
van de onvergelijkelijke schoonheid van
deze stad, haar milde zeden die overal in
muziek uitklonken en van Weensche
hartelijkheid en gezelligheid.
Den 2en December 1921 brachten de
Amerikaansche bladen overdreven be
richten van ernstige ongeregeldheden,
welke in Weenen zouden hebben plaats
gehad, van branden, die de halve stad
zouden hebben verwoest, van duizenden
dooden en openlijke anarchie. Lola, die
zich niet had kunnen afwennen Ameri
kaansche bladen te gelooven, huilde
's avonds in bed uren lang, den volgenden
morgen voelde ze zich dan zwak en ter
neergeslagen, het duurde niet lang, of de
dokter stelde een ernstige zielsziekte, een
erfenis van haar moeder, vast, en toen de
oude, grijs geworden O'Flanagan maatre
gelen nam om zijn vrouw naar het zoele
Zuiden, de kust van Florida, te sturen,
was het te laat. De kleine Weensche stierf
in de armen van haar zoon en haar laatste
woorden waren:
„Als je nog eens in Weenen komt
Een half jaar later verloor Ralph ook
zijn vader. Er was bericht ontvangen,
dat in een groote houtzagerij, op vijfhon
derd kilometer van St. Paul gelegen,
brand was uitgebroken en O'Flanagan
was er niet van terug te houden om zich
nog dienzelfden nacht per auto er heen
te laten brengen. Ongeduldig spoorde hij
den chauffeur tot steeds erootere snelheid
aan tot de wagen tegen een mijlpaal reed,
eenige malen over den kop sioeg en de
beide inzittenden onder zijn overblijfselen
bedo'f.
(Wordt vervoled).
