HE1.DERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 26 NOVEMBER 1932.
G0EDK00PE ANTHRACIET
TURENNE ANTHRACIET
De betrekkingen tusschen
Nederland en België.
TWEEDE KAMER.
Defensiebegroting.
NEEMT PROEF MET ONZE
VEREENIGflE BHAHuSTBFFtHHAHDEL
SPOORGRéCHT no. 15
TELEFOON no. 485
Werf Hellevoetsluis opgeheven.
1Vat wiii 'U fezen?
De onderhandelingen tusschen
Hitier en Hindenburg.
Lausanne op losse schroeven.
§am m hm
1
Strooper doodgeschoten.
De regeering zet den huldigen
stand van het vraagstuk aan de
1 weede Kamer uiteen.
Verschenen is de memorie lan ant
woord van de regeering aan de Tweede
Kam ei, betreffende de begrooting van
buitenlandsche zaken.
leii aanzien van de betrekkingen met
België merkt de minister op, dat, dank
zij de voorloopige besprekingen aangaan
de de herziening der verdragen van 1879,
weliswaar aanmerkelijke vorderingen zijn
gemaakt, maar dat tevens gelijk dé
minister op 1 April j.1. in de Eerste
Kamer heeft verklaard ten aanzien
van meer dan één punt moeilijkheden
naar voren waren gekomen, die nadere
overweging door de wederzijdsche regee
ringen noodig maakte. Tengevolge daar
van zijn de besprekingen onderbroken en
met het oog op de onmogelijkheid, binnen
(ie loopende parlementaire periode, vóór
de algemeene verkiezingen, die in beide
landen uiterlijk in den zomer 1'933 moeten
plaats hebben, de talrijke vraagstukken
tot een voor beide landen aannemelijke
oplossing te brengen en de parlementaire
behandeling door de voor die oplossing
verantwoordelijke kabinetten te voltooien,
is niet te verwachten, dat de geheele zaak
voor de verkiezingen haar beslag zou
kunnen krijgen.
Het ging erom, een opvolgend kabinet
niet voor een grooter of kleiner deel te
belasten met de verdediging van een rege
ling van zoo groot gewicht, voor welker
totstandkoming hetgeen verantwoordelijk-
beid had.
Een misvatting voorts is de in het
voorloopig verslag tot uiting gekomen
gedachte, als zou het slechts van de Ne-
derlandsche regeering afhangen, de zaak
tot oplossing te brengen. Afgezien van
het feit, dat de regeering niet bereid is,
op bijzondere punten regelingen aan te
nemen, die haar voorkomen, niet op te
wegen tegen het groot belang van over
eenstemming tusschen Nederland en Bel
gië, wordt uit het oog verloren, dat voor
een verdrag de toestemming van twee
partijen noodig is en dat aan beider be
reidwilligheid grenzen zijn gesteld.
HET COMMUNISTISCHE TWEEDE
KAMERLID L. DE VISSER TE
ANTWERPEN GEARRESTEERD.
En over de grens gezet.
Het Tweede Kamerlid L. de Visser ver
toefde deze week in België, in verband
met de verkiezingen aldaar; hij zou poli
tieke redevoeringen houden te Antwerpen,
Mechelen en Gent.
Woensdagavond werd hij op een com
munistische verkiezingsvergadering te
Antwerpen gearresteerd en ingevolge een
Koninklijke beslissing, die reeds 1 Febr.
van dit jaar ten aanzien van hem was
genomen, waarbij is bepaald, dat hij moest
worden uitgewezen en niet meer in België
mag vertoeven, omdat zijn aanwezigheid
aldaar gevaarlijk wordt geacht voor de
openbare orde en veiligheid, onder politie-
geleid# bij Esschen over de grens naar
Nederland gebracht.
De vergadering van communisten te
Antwerpen sprak scherpe afkeuring over
deze uitwijzing uit.
WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS.
Van 10 Dec. tot en met 9 Jan.
De directeur-generaal der posterijen,
telegrafie en telefonie maakt bekend, dat
van 10 December t.m. 9 Januari a.s. wel
dadigheidszegels worden verkrijgbaar ge
steld. De netto-opbrengst van deze zegels
is wederom bestemd voor steun van den
arbeid ten bate va nhet bescherming en
hulpbehoevende kind in het algemeen,
met uitzondering van de zuigelingenbe
scherming. De zegels worden uitgege
ven in 4 soorten, met eene frankeerwaarde
van respectievelijk IJ, 5, 6 en 12J cent.
De verkoopprijs van de zegels bedraagt
respectievelijk 3, 8, 10 en 16 cent.
De voorstelling op de zegels bestaat uit
een jongens- of meisjeskopje met lente-,
zomer-, herfst- en winterbloem.
De weldadigheidszegels hebben een on-
beperkten geldigheidsduur en zijn mede
geldig in het internationaal verkeer.
REGEERINGSHULP VOOR DE
SCHEEPVAART.
Het Nederlandsche Correspondentiebu
reau meldt:
Naar wij vernemen, hebben in den laat-
sten tijd groote Nederlandsche scheep
vaartmaatschappijen zich gewend tot de
Maatschannij tot behartiging van Natio
nale Scheepvaartbelangen, tot welker op
richting de regeering was overgegaan om
Neoerlandsche scheepvaart door de
ernstige crisis heen te helnen. Deze maat
schappijen hebben het verzoek gedaan,
voor de regeeringshulp in aanmerking te
komen.
Met vijf belangrijke maatschappijen
worden thans zeer ernstige besprekingen
gevoerd; bovendien zijn nog een aantal
andere aanvragen ingekomen.
Het betreft zoowel maatschappijen met
lijnvaart als met wilde vaart.
HOOGHEEMRAADSCHAP
NOORD-HOLLANDS
NOORDERKWARTIER.
Het bestuur van het Hoogheemraad
schap Noord-Hollands-Noorderkwartier
hield Donderdag in het Gemeenlandsch-
huis te Alkmaar zijn algemeene vergade
ring.
De begrooting voor 1933 werd voor
den gewonen dienst in ontvangst en uit
gaaf vastgesteld op 1.140.860 en in uit
gaaf en ontvangst voor den buitenge
wonen dienst op een bedrag van
173.610.
Het percentage van den omslag werd
met 1 /o verlaagd, doordat de onder-
j houdskosten van de Zuiderzeedijken ten
gevolge van de afsluiting der Zuiderzee
I konden worden verlaagd, en doordat de
1 belastbare opbrengst van het gebouwd
met 200.000 kon worden verhoogd.
Besloten werd verschillende wegen
over te nemen, waaronder den weg langs
de duinenvoet van Castricum tot Bergen
in de gemeente Egmond-Binnen. welke
weg door het Hoogheemraadschap op
een behardingsbreedte van 5 m is ge
bracht met aan weerskanten een rijwiel
pad van 1.25 m breed.
Besloten werd, voor verbetering van de
overgenomen wegen, een leening aan te
gaan van 500.000 a 5 met recht van
vervroegde aflossing tegen betaling van
1 extra. Voorts werd besloten een kas-
geldleening aan te gaan van 750.000.
rentende ten hoogste P/2 boven het
promesse disconto van de Nederlandsche
Bank.
Met 14 tegen 4 stemmen werd over
eenkomstig het voorstel van dijkgraaf en
heemraden besloten op de salarissen een
tijdelijke korting gedurende 1 jaar toe te
passen van 5 en van 10 op de ver
goeding voor hoogheemraden. Een voor
stel van den heer Van der Sluis om deze
korting op 7 te stellen met 1000 vrij
stelling van ieders salaris, werd verwor
pen.
CRISIS-BOTERMERK.
De Crisiszuivelcentrale maakt bekend,
dat voor de week van 27 November tot 3
December de prijs van het crisisboter-
merk 0.85 per kg en van de vervoerver-
gunning voor buitenlandsche boter op
0.80 per kg is gesteld.
Vergadering van Donderdag 24 Nov.
De Kamer begon met de behandeling
van liet wetsontwerp, houdende een
garantieregeling voor de haring-
visscherij.
De heer Drop (s.-d.) ontkent, dat de
moeilijkheden in het haringvisscherijbe-
drijf in hoofdzaak aan de crisis zijn te
wi.jten. Reeds voor de crisis bestonden
moeilijkheden bij den afzet. De capaciteit
der vloot is te groot geworden voor het
beschikbare afzetgebied. In dit verband
vreest spr., dat men hier een tweede Ko
ninklijke Holiandsche Lloyd-geschiedsnis
begint.
De heer Schouten (a.-r.) betoogt,
dat in normale omstandigheden de reeders
een opslag zelf zouden kunnen bekostigen.
Dit ontwerp is echter in verband met de
crisis noodig.
De Minister van Econ. Zaken
en Arbeid wijst er op, dat inderdaad
de vraag, of de capaciteit der vloot niet te
groot is, niet vergeten mag worden. Spr.
ziet uiteen, dat bii de onderhavige regeling
het risico voor den staat gering is.
Het wetsontwerp wordt daarna z.h.s.
aangenomen.
Aan de orde is het wetsontwerp tot
wijziging der Lager Onderwijs
wet 1920.
Mej. Westerman (lib.) meent, dat
de minister te veel in één richting ziet.
Vergrooting der klassen vindt zij niet het
eerst aangewezen middel om te bezui
nigen.
Wat spr. wel wenscht is het onmogelijk
maken van kleine ulo-scholen en iedere on-
noodige splitsing van scholen. Spr. fractie
vraagt den minister, den gemeenten meer
bewegingsvrijheid t; geven in het samen
voegen van scholen. Zij vraagt voorts een
onderzoek naar het adres-Colenbrander en
in afwachting daarvan den bouw van nieu
we scholen te beperken.
De heer K. ter Laan (s.-d.) kan hier
moeilijk het karakter eener noodwet on
derkennen omdat de bezuinigingen eerst
in 1935 voelbaar worden.
De 48-leerlingen school is in 1929 niet
groote moeite afgeschaft, maar nu komt
er opnieuw een aanslag op het peil van
het volksonderwijs. In dezen tijd van be
zuiniging zijn deze voorstellen onverant
woordelijk, vooral ten aanzien van de scho
len met 3 klassen en meer.
Ook op het stuk van het betalen door
gemeenten van boventallige onderwijzers
is met dezen minister geen vrede mogelijk.
Er is thans zeer zeker plaats voor een
noodwet, maar dan ter uitbreiding van de
leerplicht o. a. met een 8ste leerjaar. Ten
aanzien van de leerlingenschaal eisohen
de soc.-democraten terugkeer tot de wet
van 1920.
De heer Van Wijnbergen (r.-k.)
heeft bezwaar tegen de voorgestelde gedif
ferentieerde schaal. De minister keere te
rug naar de 45-sehaal van het rapport-
Rutgers.
De heer Z ii 1 s t r a (a.-r.) zegt, dat men
de beteekenis van de leerlingenschaal niet
moet overschatten. Aan een gedifferen
tieerde schaal geeft spr. de voorkeur.
De heer S u r i n g (r.-k.) verdedigt het
ontwerp. Hij ziet geen ander middel en
acht voldoende lager onderwijs mogelijk
hü de thans voorgestelde leerlingenschaal.
In de avondzitting is voortgezet de be
handeling van hoofdstuk VIII (Defensie).
De heer K. ter Laan (s.d.) bespreekt
de beteekenis van onze weermacht, in
verband met verschillende oorlogsmoge
lijkheden. Wij kunnen veel beter doen,
ons tevreden stellen met een veiligheids
wacht.
Spr. critiseert het houden van herha
lingsoefeningen, die in het bestaande
stelsel niet noodig zijnbetoogt ten slotte
dat het leger een partij-instrument is;
en bepleit de belangen van de oud-ge
pensioneerden.
De heer Schaepman (r.k.) stelt de
vraag, of er nog bezuinigd kan worden
met behoud, of met opvoering, van de
waarde onzer weermacht.
Spr. dringt aan op concentratie voor
de opleidingen voor marinepersoneel in
Nederland en inlndië. De eigenlijke taak
van de marine ligt in Indië. doch de op
leiding is hier een koslbaar systeem ;de
kosten zullen zelfs op den duur niet te
dragen zijn. De vloot in Indië moet zelf
haar opleiding verzorgen. Spr. wenscht
een commissie om dit nader uit te werken.
De heer Drop (s.d.) verzoekt den
minister het rapport van het onderzoek
naar het ongeluk met de »Krakatau« ter
openbare kennis te brengen of aan de
Kamer voor te leggen; en houdt een
pleidooi voor nationale ontwapening.
De minister vraagt een eersten termijn
voor een nieuwen onderzeeër de (I 16.
Spr. dient een amendement in om art. 6
met f 100.000 te verminderen, nu het bier
nieuwe bouw treft.
De heer E a b e r (s.d.) bespreekt o.a.
de toepassing van de dienstweigerings-
wet en propageert de bevordering der
moreele ontwapening.
De heer van der Bilt (r.k.) acht
den post van f 100.000 op deze begrooting
als eersten termijn voor aanbouw an een
nienwen onderzeeër, de O 16, welke eigen
lijk twee verouderde booten moet ver
vangen, dringend noodig. Spr. is er niet
tegen als wegens den flnanciëelen toe
stand des lands en met het oog op Genève
bedoelde eerste termijn wordt terugge
komen, mits de aflevering geen vertraging
ondervindt.
Spr. wees op de noodzakelijkheid het
vlootpersoneel afwisselend in Indië en
hier te lande verblijf te laten houden,
teneinde het »fit« te doen blijven. In de
quaestie van de werf te Hellevoetsluis
staat spr. aan de zijde van den minister.
Namens den beer Sturing, die niet aan
wezig kon zijn, bespreekt spr. ten slotte
de positie der oud-gepensionneerden.
De heer Schaper (s.-d.) becijfert dat
wij per hoofd der bevolking meer voor
militaire uitgaven besteden, dan de meeste
andere landen
De heer Van der Houven (s.-d.)
komt op tegen de plannen van den minis
ter tot opheffing van de rijkswerf te
Hellevoetsluis. Spr. komt verder op voor
meer vrijheid der schepelingen, wat be
treft hun lectuur, het lidmaatschap van
vereenigingen, het bijwonen van uitvoe
ringen; hij verzoekt den minister dien
aangaande eens een onderzoek in te
stellen.
De heer Marchant (v.d.) betoogt,
dat de particuliere wapenfabrieken be-
hooren te verdwijnen. Wat de ontwape
ning betreft, merkt hij op, dat de be
grooting der weermacht in Denemarken
toch in elk geval belangrijk lager is dan
onze Defensiebegrooting.
De heer Zandt (s.g.p.) betoogt, dat
ten aanzien van den Volkenbond van een
bankroet kan worden gesproken en het
gevaar voor oorlog voortdurend toeneemt.
Spr. heeft ernstige bezwaren tegen de
voorgenomen afvloeiing van officieren
en onderofficieren. Hij bepleit de belan
gen van de oud-gepensionneerden, die er
het ergst aan toe zijn, is tegen opheffing
der werf te Hellevoetsluis en wenscht
bevordering van het vooroefeningsinsti
tuut.
De heer Boon (lib.) bespreekt des
ministers plannen tot opheffing der werf
te Hellevoetsluis. Het is niet noodig.dat
er veel wordt gemoderniseerd aan die
werf, terwijl het onjuist is, dat dit niet
het geval zou zijn voor Willemsoord.
De heer A m e 1 i n k (a.r.) betoogt, dat
alles moet worden gedaan om verlies van
onze nationale zelfstandigheid te voor
komen.
De heer Peereboom 'h.g.p.) zou het
onverantwoord, achten als er geen be
hoorlijke weermacht zou worden behouden.
Deze is een sterk preventief middel ter
beveiliging van ons land.
De heer Langman (c.h.) is mede
tegenstander van opheffing der werf te
Hellevoetsluis en pleitbezorger voor de
belangen der oud-gepensionneerden. Spr.
komt voorts op tegen de rede van den
heer Faber.
De heer Floris Vos (partijloos)
had gaarne gezien, dat de bezuiniging
verder ware gegaan dan is geschied.
Spr. stelt zich op het ontwapeniugsstand-
punt. Hij dankt den minister voor diens
houding jegens den oud-gepensioneerden
en vraagt voorts of de maréchaussée
voldoende geïnstrueerd is omtrent het
optreden jegens de burgerij.
De minister antwoordt.
De Minister van Defensie, de heer
D e c k e r s constateert, dat de critiek
werd gegoten in zoodanigen vorm, dat
het spr. aangenaam was, dat zij uitge
sproken is.
Zoolang Nederland een weermacht
heeft, dient de minister die zoo goed
mogelijk aan haar doel te doen beant
woorden.
Hellevoetsluis moet verdwijnen.
De werf te Hellevoetsluis is voor mo
bilisatie niet noodigde reparaties kun
nen geschieden niet alleen te Willems
oord, doch ook op de particuliere werven,
waarover de regeering bij mobilisatie de
beschikking heeft. Daartegenover wijst
spr. op de kosten van moderniseering
der werl te Hellevoetsluis. Er is op ge
rekend, dat al het werk van Hellevoet
sluis door Willemsoord zal worden over
genomen.
De zaak is van alle zijden onderzocht.
De commissie-Kalff heeft geadviseerd,
dat handhaving der werf te Hellevoet
sluis economisch niet verantwoord is.
Opheffing beteekent bezuiniging en daar
op wordt voortdurend aangedrongen.
Niettemin heeft spr. aan een tweede
commissie advies gevraagd en deze ad
viseerde in gelijken geest. Bovendien zou
de werf te Willemsoord toch moeten
worden gemoderniseerd en belangrijke
vermeerdering van personeel is niet
noodig. Spr. is innig overtuigd van de
noodzakelijkheid der bedoelde opheffing.
De vloot ln Indië.
Wat betreft de verdceling van de kosten
der vloot tusschen Indië en Nederland,
evenals de minister van koloniën is spr.
van oordeel, dat de quaestie moet worden
opgelost.
Wat betreft het commando bij de ver
dediging van Soerabaia door land- en
zeemacht, kan spr. thans geen bepaalde
toezegging doen.
Wat het gebeurde op de „Gelderland"
betreft, het ware beter geweest, dat de
bewuste burger niet aan boord ware toe
gelaten; men moet voorzichtig omgaan
12.- per H.L., franco thuis
f 1.50 per H.L.
niet burgerpersonen, bestuurders van mi
litaire organisaties; dit is ook sprekers
ervaring. De militaire overheid heeft
(voorts opdracht het openlijk deelnemen
van militairen aan betoogingen tegen te
gaan. Spr. zal de positie van de afzonder
lijke bonden nog eens in bet oog nemen.
De heer Schaepman heeft het rapport-
Weiter ter hand genomen ten aanzien
van liet overbrengen der opleiding bij
de vloot naar Indië. In deze tijden het
budget van Indië te verzwaren, kan spr.
echter niet bevorderen, al erkent hij, dat
de Nederlandsche financiën zouden wor
den ontlast. In totaal ziet spr. het groote
voordeel nog niet in. Afwisselend verblijf
in Indië en Nederland acht hij gewenscht.
Wat betreft de „Krakatau",die behoort
tot de Indische marine; niettemin heeft
spr. toegezegd te bevorderen, dat hem
een rapport bereikt.
Spr. komt op tegen de schildering door
den heer Drop van den z.i. verouderden
toestand onzer oorlogsschepen. De onder
zeebooten hebben een belangrijke rol te
spelen bij de kustverdediging; dit heeft
de heer Drop trouwens zelf toegegeven.
De nieuwe O. boot.
I
Ten aanzien van de aanvraag van een
post van f 100.000 voor eersten termijn
I voor een onderzeeër 0.16, verklaart spr.,
dat, wanneer 's lands financieel belang
1 zich er tegen verzet, hij van dezen post
I geen gebruik zal maken. Doch gelet op
het voorhanden materiaal is de bouw wel
gewenscht.
De onderzeebooten in Indië moeten
geleidelijk worden vervangende bouw
van die booten voor Nederland moet ten
deele worden opgeschort ter wille van
flottieljeleiders. Bij de zeemacht zullen
slechts afvloeien degenen, die voor zgn.
vol pensioen in aanmerking komen.
Het leger moet Intact blijven.
Spr. herhaalt, dat Nederland een weer
macht niet kan missen.
Replieken.
Om 3.45 des nachts begint de heer
K. ter Laan (s.d.) aan zijn repliek.
Bij art. 5bis komt de heer van den
Houven (s.d.) terug op de quaestie van
de opheffing der Rijkswerf te Hellevoet
sluis. Spr. is niet voldoende ingelicht, en
vraagt uitstel van beslissing aan den
minister, tot het rapport der tweede com
missie aan de Kamer is overgelegd.
De Minister is zelfstandig bevoegd,
de werf te Hellevoetsluis op te heffen.
De gelden van dit artikel heeft spr. niet
onvermijdeiyk noodig. De opheffing geeft
groote bezuiniging. Overlegging van be
doeld rapport zal spr. overwegen.
De heer v. d. Houven is niet be
vredigd. Spr. stelt een motie voor waarin
overlegging dezer rapporten wordt ge
vraagd, alsmede uitstel van de beslissing
over de opheffing der werf te Hellevoet
sluis.
De heer Van Rappard (lib.)vraagt
den minister den post ven art. 5bis voor
loopig terug te nemen. De beslissing kan
dan vallen na overlegging van het rapport.
De Minister vraagt of spr. later die
f 100.000 terug kan vragen. De beslissing
over de opheffing zelve is een quaestie
alleen van de regeering.
De heer Van Dijk (a.r.) verklaart, dat
naar zijn meening, de minister volkomen
gelijk heeft. Aan den minister is de be
slissing over de opheffing.
De Minister neemt den post terug.
Allereerst wordt gestemd over de motie
ven der Houven.
De heer Snouck Henkemans (c.h.)
betreurt, dat de minister door terugne
ming van den post van f 100.000 voor
uitbreiding van de werf te Willemsoord,
aan de Kamer nu de gelegenheid ont
houdt om zich uit te spreken over op
heffing van de werf te Hellevoetsluis.
Echter kan de Kamer daarover haar
oordeel te kennen geven, als de minister
een nader voorstel aangaande Willems
oord aan de Kamer heeft gedaan. En
daar deze motie niet tot het beoogde doel
leidt, stemt spr. hier tegen.
De heer Wijnkoop (c.p.) zegt, dat
zijn fractie voor de motie zal stemmen,
al zou zij zelf ze andeis hebben gesteld.
De fractie stemt voor, omdat de regeering
de rapporten aan de Kamer behoort over
te leggen en de Kamer in de beslissing
moet kennen.
De Kamer verwerpt de motie met 55
tegen 28 stemmen.
Het amendement-Drop om het bedrag
van f 100.000, noodig als eersten termijn
voor aanbouw van de onderzeeboot 0.16,
niet toe te staan, met 50 tegen 33 stemmen.
Daarna is de behandeling voortgezet
van het wetsontwerp inzake wijziging
van de L. O.-wet 1920.
De heer Langman (c.-h.) bepleit het
denkbeeld om afvloeiende onderwijzers
die dit wenschen op school werkzaam te
laten op het bedrag van hun wachtgeld.
De heer Ketelaar (v.-d.) wjjst op
het toegeven aan geuite bezwaren, het
geen spr. waardeert, al heeft de Minister
niet aan alle bezwaren toegegeven.
Spr.'s fractie heeft zich afgevraagd of
de V. D. amendementen moesten indienen.
Spr. heeft daaromtrent lang geaarzeld. I
Misschien had hij toch nog wel amende- j
meuten ingediend als de Minister de wet
niet tijdelijk had gemaakt.
De heer T i I a n u s (C.-H.) zegt dat hij
voor het wetsontwerp zal stemmen, om
dat het financieel noodzakelijk is.
Spr. begrijpt de houding van den Vrij
heidsbond niet.
De heer W ij n k o o p (C. P.) zegt dat
de Groninger schoolmotie, die de S.D. A.P.
in het begin van deze eeuw onder Troel
stra's leiding heeft aangenomen tot ge
volg heeft gehad haar steun aan de L.O.-
wet 1920. I
Spr. is het eens mzt mej. Westerman,
zij bet up andere gronden, dat de Boud
van Ned. Onderwijzers onnoemelijk veel
kwaad aan de zaak van het onderwijs
heeft gedaan. De Bond heeft op Troelstra's
raad het openbaar onderwijs losgelaten.
De pacificatie heeft geen eind gemaakt
aan den schoolstrijd, want de voorstanders
van het bijz. onderwijs strijden in de
gemeenteraden met groote kracht.
Mej. Groeneweg (S.D.) betoogt, dat
er zaken zijn, waarop volgens spr.'s
party niet mag worden bezuinig!. Zoo
mag niet worden bezuinigd op de volks
gezondheid en op het onderwijs.
Spr. bespreekt o.a. het voorstel nopens
de gehuwde onderwijzeres, die op wacht
geld gesteld wordt.
De heer Van Dis (Staatk.-geref.) be
pleit een wijziging van de voorgenomen
leerlingenschaal ten gunste van de kleine
scholen, zoodanig dat de groote scholen
er geen nadeel van hebben.
De heer Beumer (a.s.) zegt, voor het
wetsontwerp te zullen stemmen en be
strijdt de meeningen van de heeren Van
Zadel hof f en K. ter Laan.
De Minister van O n d e r w ij s, de
heer Terpstra, beantwoordt de opmerkin
gen.
Aan de hand van cijfers betoogt spr.,
dat de overgroote meerderheid der
schoollokalen geschikt is voor aanpassing
aan de nieuwe leerlingenschaal.
De rede van mej. Westerman heeft spr.
teleurgesteld.
De voorstellen, die spr. heeft te ver
dedigen, zijn niet sympathiek. Spr. hoopt,
dat ieder, die verantwoordelijkheid
draagt, ten deze zijn harden plicht zal
doen.
Buitenlandsch Overzicht pag.
FeuilletonJ,
Radio-programma2
Van links en rechts2
Kantongerecht Den Helder „6
De Rijkswerf te Hellevoetsluis
wordt opgeheven9.
Nog meer aardschokken in ons
land. Ze nemen af in sterkte. 10
De bond van marineschepelingen
en de demonstratie in Den Haag 15
Stroocarton-fabricage in Enge-
land 20 goedkoooper dan in
Nederland5
Weer drie gevallen van straat
roof te Haarlem
De juweelendiefstal bij Dr. Phi
lips en hoe de dader in de val
liep2
Regeeringshulp voor de scheep
vaart? 9.
Maatregelen gevraagd tegen den
invoer van buitenlandsche haring
en vischPP 5
De smokkclkoning Szymanski
voor de rechtbank te Dusseldorp 5
Strooper in de duinen bij Eg-
mond doodgeschoten „2 en 9
Door de verwerping, door de Tweede
Kamer, van de motie-van der Houven,
waarin de regeering werd uitgenoodigd de
rapporten inzake de kwestie der opheffing
van de rijkswerf te Hellevoetsluis, opge
maakt na aanneming van de desbetreffen
de motie-Hiemstra, over te leggen en het
besluit omtrent de opheffing van de rijks
werf te Hellevoetsluis in verband daar
mede uit te stellen, is die opheffing een
feit geworden. Door de regeering zal een
commissie worden benoemd ter bestudee
ring van het vraagstuk der reorganisatie
van de werf te Willemsoord in verband
met deze overplaatsing.
Het betreft hier een 350-tal ambtenaren j
en werklieden, welke te Hellevoetsluis
werkzaam zijn, die door den maatregel ge
troffen worden. Naar wij vernemen zullen
waarschijnlijk een 100-tal daarvan worden
overgeplaatst naar hier; de overigen zui
len óf op wachtgeld worden gesteld óf
worden gepensioneerd. Daartegenover
staat, dat naar alle waarschijnlijkheid een
grooter aantal dan 100 van de werf alhier
worden ontslagen. Uiteraard kan hierom
trent nog niets definitiefs worden mede
gedeeld zoolang het rapport van bedoelde
commissie niet is verschenen.
Lou de Visser te Antwerpen ge
arresteerd en over de grens gezet.
Op en om het Binnenhof.
Amsterdamsche Brieven
9
5
pp
SportnieuwsPt 16
Omtrek nieuws>,15
Marineberichten „10
Marktberichten s „10
Terugkeer tot von Papen nog
niet bewezen.
De correspondent te Berlijn meldde
Donderdagavond nog:
Terwijl Hitier zijn laatste antwoord
aan Hindenburg schreef, was prelaat
Kaas reeds bij Hindenburg geweest en
had hij toegezegd met de partijen te zul
len onderhandelen. Dat de bedoeling zou
zijn om onder alle omstandigheden tot
von Papen terug te keeren, is dus voor
loopig nog niet bewezen. Prelaat Kaas
wenscht althans dezen terugkeer in geen
geval.
Alleen staat nu vast (Hitier zegt het
en Goering heeft het Donderdagavond
nog eens bevestigd) dat elk volgend kabi
net met de oppositie van de nationaal-
socialisten zal hebben te rekenen. Het
is daarom denkbaar, dat Kaas ook met
de sociaal-democraten overleg zal willen
plegen. Hitier blijft voorloopig nog te
Berlijn.
Volgens Britsche parlementaire
kringen.
De overeenkomst van Lausanne staat
op losse schroeven, aldus, zegt Reuter,
wordt iu Britsche parlementaire kringen
opgemerkt. Het is onvermijdelijk, dat in
dien met de Ver. Staten geen regeling
wordt getroffen, do kwestie van de her
stelbetalingen en Europeesche oorlogs
schulden weer ter sprake gebracht zal
moeten worden, welke men meende te
Lausanne te hebben geregeld. Anderzijds
staat vast, dat hoewel er niet de minste
plannen bestaan om een gemeenschappe
lijk front tegen Amerika te vormen, de
Europeesche mogendheden door het con
sultatieve verdrag de verplichting op
zich genomen hebben, om elkaar weder
zijds op de hoogte te stellen van de stap
pen, die gedaan worden als uitvloeisel
van de overeenkomst van Lausanne.
DE ENGELSCHE KONING VOOR
DEN OMROEP.
Op len Kerstdag.
De Koning zal op den eersten Kerstdag
een toespraak houden voor de radio. Dit
is de eerste speciale toespraak van den
Koning voor den omroep. Wel zijn her
haaldelijk toespraken uitgezonden, die
de Koning hield bij officieele gelegen
heden. 's Konings woorden zullen over
alle Britsche zenders worden uitgezonden
en bovendien worden opgenomen op
grammofoonplaten om heruitgezonden te
kunnen worden in die deelen des rijks,
waar de Engelsche zenders niet verstaan
worden.
De Koning, die de Kerstdagen door
gaat brengen op Sandringham in Norfolk,
zal waarschijnlijk spreken uit zijn werk
kamer. i
Zaterdag 26 November:
Concert Stedelijk Muziekcorps, Casinó
8 uur.
Zondag 27 November:
De Ver. Tooneelisten: Gevaarlijke Vrou
wen, Casino 8 uur.
Muziekuitvoering café „Blauwe Keet
Koegras 8 uur
Maandag 28 November:
Orgelconcert Luth. Kerk 8.15 uur.
Vrijdenkers-Vereeniging „De Dageraad
A. L. Constandse, Casino 8 uur.
Dinsdag 29 November:
Feestavond Alg. Bond Politiepersoneel ilt
Nederland. Musis Sacrum 8 u.
Woensdag 30 November:
A.V.R.O.-Concert Kovacs Lajos, Casino
8.15 uur.
Donderdag 1 December:
Afd. Den Helder Ned. Reis-Vereeniging,
Vroolijke intieme Kunstavond, Musis
Sacrum 8.30 uur.
Men schrijft aan de „Nw. Rott. Crt.":
Voor het sectie-onderzoek op den 25-
jarigen strooper K. D., die Dr n ierdag
door een jachtopziener in de duinen nabij
Egmond-Binnen is doodgeschoten (men
zie ons eerste blad), was het parket te Alk
maar, vertegenwoordigd door den sugs.-
officier van justitie, den rechter-commis-
saris mr. C. Fruin en den president rar.
Couvée, te Egmond-Binnen in het café
van den heer v. d. Molen aanwezig. De
sectie werd verricht door dr. Hulst uit
Leiden en ook bijgewoond door dr. Fischer
uit Egmond-Binnen en een broer van het
slachtoffer. Om tien uur werd het lijk vrij
gegeven. Van den broer vernamen wij,
dat gebleken was, dat zijn broer van ach
teren in het dikke van het dijibeen was
getroffen. Mr. v. G. deelde ons nog
mede, dat hij voorloopig nog geen bevel tot
inhechtenisneming van den jachtopziener,
wiens huis onder bewaking van een rijks
veldwachter is gesteld, had uitgevaardigd.
De officier van justitie en de rechter
commissaris stelden ter plaatse in het
duin nog een onderzoek in.
Volgens de lezing van den broer van
het slachtoffer, die er met zijn broer was
op uitgetrokken om te stroopen, was er
van een aanval op den jachtopziener geen
sprake. Volgens hem ontdekten zii den
jachtopziener pas toen hij 5 m van hen
af was. Deze liet onmiddellijk den hond op
hen los, waarop de stroopers vluchtten.
De jonge man vertelde, dat zijn broer een
lichte stok bij zich had, waarmede de ko
nijnen worden doodgeslagen. Met dezen
stok kon men een mensch echter niet ern
stig treffen. Toen ik mijn broer voor het
laatst zag, zoo vervolgde hij, liep hij 3 m
voor den jachtopziener en hoorde ik twee
schoten, waarvan ik de lichtstralen zag en
wel in een richting, die er op wees, dat er
niet in de lucht was geschoten. Wanneer
mijn broer niet in zijn vlucht was gescho
ten, had het schot hem niet van achteren
kunnen treffen. Wanneer de jachtopzie
ner, zoo zeide hij nog, een kordate kerel
was geweest, en geschoten had, nadat hij
was aangevallen, dan had hij niet direct
ra het schieten moeten wegloopen, maar
met den rijksveldwachter pogingen moe
ten aanwenden om het leven van mijn.
broer te redden. Over het gedrag van den
rijksveldwachter was D. vol lof. Hij had
alles gedaan om zijn broer in het leven te
houden.
