KIN6
IS ALTIJD
Met dubbele knieën!!!
DE STRIJD OM WEENEN.
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Buitenlandsch overzicht.
DONDERDAG 15 DECEMBER 1932
60ste JAARGANG
Stagnatie in de betalingen aan Amerika. - Frankrijk
en België weigeren definitief te betalen. - In beide
landen een kabinetscrisis. - De voorbereiding van de
Duitsche voorstellen voor de ontwapeningsconferentie.
OABSONSA.
OOK VOOR
PEPERMUNT
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbet.: Heldenche Courant f 1.60; voor
Koegras, Anna Paulowna, Breezand, Wieringenen Texel f 1.G5; binnen
land f 2.—, Nederl. Oost- en West Indië per zeepost f 2.J0, idem per
mail en overige landen f3.20 Losse nos. 4ct.fr.p. p. 6ct. Zondagsblad
resp. f 0.50 f 0.70, f 0.70,f 1.— Modeblad resp. f 1.20, f 1.50, f 1.50, fl.70.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag.
Redacteur: P. C. DE BOEK.
Uitgave N.V. Drukkerij v h C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 - Telefoon: 50 en 4-12
Post-Girorekening No. 16066.
AD VERTEN TIEN:
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction.
tekst) dubbele prqs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur)
van 1 t m. 3 regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres
Bureau v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra) Bewqsno. 4 ct.
Het sclmldemraaf/stuk verloopt niet
dan hoeft gij niet meer te betalen. Maar
a's gij daarvoor terugschrikt, dan schenk
ik u geen duit'. Doet hij dat, dan zou hij
de wereld een weldaad bewijzen.
stuk chicanes gemaakt, doch Amerika wil
de van geen compromis weten en eischte
zonder voorbehoud betaling van den op
15 December vervallenden termijn van de
oorlogsschuld. Engeland was het eerste
land, dat het zich een verplichting reken-1 »- T,
den den schuldentermijn te betalen. Daar-^dometscrisis m ^elf/ie. Hierboven
na zou het onderhandelingen met Amerika ee c en )xlJ reeds mede, dat in Frankrijk
voeren. Frankrijk voelde er echter bitter eeI? ^Dmetscrisis is ontstaan door de
weinig voor over de brug te komen en ook w van» t Kabinet om de oorlogs
in België was men er niet toe geneigd. schuldtermijn van 15 December te beta-
Herriot, de Fransche minister-president, ,,n' België heeft zijn kabinetscrisis,
was echter voorstander van betaling en e regeeringscrisis was reeds eenige
stelde de kwestie van vertrouwen. Dat is ('aSea latent, doch Dinsdagavond om zes
hem noodlottig geworden. Gisterenmor- 11111 graa^ Broqueville den brief,
gen is daardoor aan zijn kabinet een einde waar"d ('e regeering verklaart ontslag te
gekomen. De Kamer heeft toen het voor-*?emen' a.an den koning overhandigd en
stel van den radicalen afgevaardigde daarmee is de crisis dan officieel geopend.
Chauvin, die den tekst van het voorstel I Broqueville blijkt sedert het midden
der regeering had overgenomen en waar-1 van de vorige week verschillende poli-
bij de minister-president Herript de ver- j tie^e leiders over een eventueele aan-
trouwenskwestie had gesteld, met 402 vaarding van een portefeuille in een nieuw
tegen 187 stemmen verworpen. Hiermede kabinet te hebben gepolst. De Antwerp-
heeft de Kamer de betaling aan Amerika st'^e burgemeester en minister van staat
geweigerd. iCauwelaert, wien een belangrijk depar-
België heeft eveneens definitief gewei-tement was aangeboden, heeft dit gewei
gerd te betalen. En Amerika zit dus met gerd. Volgens de geruchten, welke in
de gebakken peren. Wat zal men doen? officieele kringen de ronde doen, zou de
De „Nw. Rott. Crt." schreef van de Broqueville voorloopig minister-presi-
week, bij de veronderstelling dat Frankrijk dent zonder portefeuille blijven. Na de
zou weigeren te betalen, o. m.: 1 goedkeuring van het financieele plan
Ingewikkeld is het vraagstuk aan alle door het parlement zou hij door Jaspar
kanten, maar het meest aan den Ameri-1 worden vervangen. Poullet zou voorloo-
kaansehen kant. Men bedenke wat daar pig aan binnenlandsche zaken en Hymans
alles aan vast zit. Eerst kan over een wij- aan buitenlandsche zaken blijven,
ziging der schuldregeling niet gesproken
worden, omdat Amerika voor zijn verkie-
1. De veiligheidseisch van Duitsch-
land. Deze eisch zal worden gesteld, daar
volgens de jongste overeenkomst van
Genève de gelijkgerechtigheid verleend
wordt binnen de omlijsting van een
systeem, dat aan alle naties veiligheid
biedt.
2. Ontwapening der andere mogend
heden, d.w.z. de practische toepassing
van gelijkgerechtigdheid in den vorm
van toenadering van den stand der wape
ningen tot dien van Duitschland.
3. De reorganisatie van de rijksweer
baarheid, overeenkomstig de ondervin
ding, welke men in de afgeloopen jaren
heeft opgedaan en overeenkomstig de
thans ter beschikking staande middelen.
dan zou ik die lijn alle gegevens verwer
ken, die mij op economisch gebied ten
dienste staan. Hoe deze gegevens daarin
verwerkt zijn (en of ze werkelijk zijn be
rekend) behoort dan tot mijn fabrieksge
heim, waaromtrent ik mij niet onvoor
zichtig zal uitlaten.
„Wij zien, dat die Babson-lijn om tot
Babson terug ie keeren zich in dei»
loop der jaren op en neer beweegt; dit zijn j
de goede en de slechte tijden. Maar ovei
een langere periode beschouwd is er toch
altijd een gestadige stijging waar te
nemen."
Gekwij wisten dit niet. Wij hebben
er nimmer aan gedacht, dat het economi
sche leven schommelingen vertoonde; dat
teruggang een slechte tijd beteekende en
vooruitgang een goede Evenmin wisten
wij, dat de wereldproductie vooruitgaan
de is, misschien wel iets te snel en dat de
stoffelijke welvaart der massa, sinds onze
heer voorouders krijgertje speelden, was toe
genomen. Wij zijn Babson dankbaar voor
In Amerika woont een zekere
Babson.
De man is professor en hij behoort tot j!e eminente wijze, waarop hij dit in he»
de bekende voorspellers van economische hebt gesteld heeft.
J verhoudingen, hetzij uit koffiedik, hetzij9 willen echter kort zijn. Babson
ACTIE VOOR HET BEHOUD VAN
DEN ZOMERTIJD.
Van de Unie van watertoeristen.
Het bestuur van de Unie van Watertoe
risten heeft besloten, een comité van actie
in te stellen, ter bestrijding van het initia
tief-voorstel van de Tweede Kamerleden
Van de Heuvel en Bakker, om den zomer-
,6n, itHd af te schaffen. Het Uniebestuur ver-
op andere wijze. Babson heeft gedurende neemt de crisis van 1876, 1894, 1896 en|zoekt adhaesie-betuigingen uit den lande
zqn professoraat veel beweerd; aannemen-; 19-1 liq maakt de Babson-lqn van de zoowel van particulieren, als van organi-
de, dat een voorspeller 50 kans heeft, ^llldlSe crisis en verlengt deze met d* ti bedrijven, om daarna overleg te
dat zji.i orakeltaal uitkomt, zouden wij HtJSTu
dus als maximum mogen aannemen, dat mes Men kan dan kiezen Wil men deAdhaesiebetuigingen worden gaarne
de helft van hetgeen hij den volke kond mah se v,an lfli6 ^an l88^ jan 1896 en spoedig in„ewacht bij het secretariaat van
heeft gedaan, is uitgekomen en dat de J in 1921 n^oor het (1(> Unie> Sarphatiekade 19, te Amster-
andere helft door de feiten is gelogen- zeggen_en toch komt het Babson-onzmiame
straft. De crisis van 1929 heeft hij helaas ^ot uiting; hetzij in 1933 of in 1934, in
niet vooruitgezien; had hij dit gedaan allen gevalle in 1934 zitten wij midden in
dan zouden de mannen, die in zijn orakel- meuwe welvaarts-era. Wat kan het
taal gelooven, er veel zijde bij gesponnen Babson schelen, of er een Japansch avon-
hebben, geen kunstzijde, maar echte zijde. oestaatof er nieuwe maatschap-
Doch zooals wij zeiden, zoo gelukkig is hij P©'yk6 denkbeelden aan het opkomen zijn,
met zijn koffie-dik niet geweest en hij men niet meer kan tegenhouden...
of de tegenstellingen bestaan van ernsti-
gen aard tusschen de verschillende vol
ken of de meeste landen den gouden
standaard verlaten hebbenof de pro-
en
niets van
zqn
heeft enkele jaren nagenoeg
zich laten hooren.
Tot wij weer eens een stukje van hem
lazen. De fascineerende titel „Het einde
der crisis" pakte terwijl zij rethorische ^luctie-potontialiteit van de wereld de
vraag „Normale tijden in 1934?" doen ver- consumptie talrijke malen overtreft? Men
zingen staat. Hoover durft niets meer aan,
De voorbereiding van de Duitsche voor-
daar hü weet hoe zwak zijn positie reeds stellen voor de ontwapeningsconferentie,
is in het Congres e lnterne Duitsche voorbereidingen,
Na do verkiezingen moet Hoover nog v?or de werkzaamheden van de ontwape-
vier maanden blijven regeeren. Door zijn >imgsconferentie, welke in Januari wor-
verpletterende nederlaag is hjj heelemaal hervat zoo meldt de „Nw. Rott.
machteloos. Met het Congres is nu voor z^n g te Bei lijn begon-
hem niets meer te beginnen. Zijn halve ne"*
beloften en toespelingen tegenover Europa r ambassadeur Nadoiny, de leider der
Kijken daarom alle waaide verloren te Duitsche delegatie, is heden te Berlijn
hebben. (aangekomen en onder zijn voorzitter-
schap heeft de Duitsche delegatie reeds
Roosevelt houdt zich op de vlakte. Wat ^aaf, eerste bespreking gehouden. Zij
men van hem hoort, klinkt niet bemoedi- heeft in het bijzonder de taak de Duitsche
gend. Hoover had hem graag bij de zaak voorstellen te formuleeren. Deze zqn,
betrokken, wat den verlammenden toe- a'()us de „\ossische Zeitung verdeeld in
stand van het oogenblik zeer had kunnen(ir'e groepen:
verbeteren. Maar Roosevelt laat zich niet - - -
vangen. Wat men nu van hem weet geeft1
zoo weinig reden tot hoop dat men er haast
zeker van kan zijn, dat dit niet zijn conse-
quente opvatting zal blijken als hü een-1
maal regeert. Zoo negatief kan hü niet
zün. I
WÜ zouden het met vreugde hooren, als
Roosevelt zeide zoo schrijft het blad
verder dat hü zijn vrjigevighev zou
laten afhangen van de resultaten van de
economische wereldconferentie. Want in
tegenstelling tot Hoover, van wien in deze
niets te verwachten was, zou hü wellicht
bereid zijn mede te werken aan de verge
makkelijking van het handelsverkeer, ook
waar dit Amerika zelf betreft, i
moeden, dat hij in dat jaar de opwaart-
sche beweging van de wereld hervat ziet.
Het is verstandig, dat hq 1934 heeft ge
nomen. Want dan maakt hq een goede
kans, dat hq gelqk krijgt. Immers eind
1934 is nog circa twee jaar van het hui- j
heeft slechts de Babson-grafiek te vol
gen men prikt maar naar het scha-
blone, dat men hebben wilen men
weet het bijna wiskundige zekerheid, hoe
het conjuctuurverloop zal zqn. Wij zou
den al tevreden zqn, wanneer het nuch-
dam, telefoon 35874.
UITGIFTE JUBILEUMZEGELS.
By het vierde eeuwfeest der
geboorte van Willem van Oranje.
Gedurende het tqdvak van 1 April t.m.
31 December 1933 zullen naast de gewone
frankeerzegels van Rqkswege herden
kingspostzegels worden uitgegeven ter
gelegenheid van het vierde eeuwfeest der
geboorte van Prins Willem van Oranje.
Deze zegels zullen worden uitgegeven
in de frankeerwaarden 1V2, 5, 6 en 121/-»
cent, en zullen zonder bqslag verkocht
worden.
De zegels zullen toepasselijke voorstel
lingen dragen, n.1. het wapen (voor het
zegels van 1V2 cent) en de reproductie
gebreid, maken wij onze Schoolkousen, zij zijn
niet duurder dan andere. JAAP SNOR, Zuid-
slraat 19. (Let op den gelen winkel).
Met de heerlijke, opwekkende
eigenschappen van het edele
natuurproduct en onder controle
van het laboratorium: Dr. van
Hamel Roos Harmens, Adam.
sommige economen, dat wij het diepste
der depressie gepasseerd hebben en wan-
neer men daarbij twee jaar voegt om te
'zien, of zq gelqk hebben of niet, aanne-
I mende verder, dat een crisis niet al te
lang kan duren zonder of tot herstel of
tot oorlog dan wel revolutie te komen, dan
zorgt men wel voor een voldoende spatie.
Wq willen het artikel niet op den voet
1 volgen; ten eerste willen wq niet zooveel
aandacht aan zulke nonsens wijden en ten
tweede zorgt het angstwekkende onder-
j schrift „Nadruk verboden", dat wq Bab-
son's meening niet letterlqk mogen neer
kalken zonder in conflict met het auteurs
recht te komen.
Wel willen wq in het licht stellen, dat
Babson als basis van zqn redeneering de
Babson-grafiek neemt, waaruit met één
indexcijfer de economische positie van
een bepaald land wordt uitgedrukt. Wan
neer hij daarbij de geestes gesteldheid zou
willen typeeren van hen, die aan Bab-
sonia gelooven en dien overeenkomstig
handelen, moet hq geen papier genoeg
in Amerika laat werken!
dige tqdstip verwqderd; nu al beweren j*areA Holland^ deze Babson-nonsens maar van de beste portretten van den Prins,n.1.
het portret van de gravure van Goltzius
(voor het zegel van 5 cent), dat van het
schilderij van Key, hangende in het Mau-
ritshuis (voor het zegel van 6 cent) en het
portret te Kassei, toegeschreven aan
Moro (voor het zegel van 12V2 cent).
HET ONDERZOEK INZAKE HET
ONGEVAL VAN DE
„KRAKATAU*
Aneta meldt uit Batavia:
Het departement der marine in Ned.-
Indië deelt mede, dat het rapport der
commissie van onderzoek inzake het Hr.
Ms. mijnlegger „Krakatau" overkomen
ongeval 0111 advies in handen is gesteld
van den advocaat-generaal der Zee- en
c1 Landmacht bq het Hoog Militair Ge-
bezitten om den neergaanden lqn van het recbtshof in Nederland,
gezond verstand te kunnen vastleggen. 1
De verdere basis van het Babson-isme
is vervat in de gedachte: een crisis ïs
voorbq, wanneer de omzet, het loonpeil en
andere symptomen vooruitgang beginnen
te vertoonen bij vergelqking met hetzelf-
SABANG BLIJFT AANLOOPHAVEN
VOOR MAILBOOTEN.
De minister van koloniën heeft afwq-
de tqdvak van het voorafgaande jaar. Wq zend beschikt op het verzoek om Sabang
zouden het nog anders kunnen zeggen: als aanloophaven van mailbooten te do&n
de crisis is voorbq, wanneer de crisis vervallen, zoodat het plan om het ver-
voorbq isde neergaande lqn van de trek der mailbooten uit Belawan op Zon-
conjunctuur behoort" tot het verleden, dag in plaats van op Zaterdag te stellen,
wanneer die lqn weer naar boven gaat en niet kan worden uitgevoerd.
HET CRISIS-BUREAU VOOR IN- EN
VERKOOP VAN TUINBOUW
PRODUCTEN IN NOORD-HOLLAND.
De R. K. Middenstandsbond
vraagt erkenning van den geor-
ganiseerden handel.
De provincie Noord-Holland heeft,
zooals bekend is, een bureau voor in- en
verkoop van tuinbouwproducten opgericht,
dat ten doel heeft in dezen crisistijd ver-
nieitiging van producten, die aan de vei
lingen onverkoopbaar blijken, te voorko
men en den producenten althans een
zekere tegemoetkoming in de productie
kosten te verschaffen.
Het heeft de aandacht getrokken van
den R.K. Middenstandsbond in het Bis
dom Haarlem, dat in de commissie van
toezicht op dit in- en verkoopbureau wel
de verschillende land- en tuinbouworga
nisaties zijn vertegenwoordigd, doch dat
de organisaties van den handel in aard
appelen, groenten en fruit of van den mid
denstand in deze commissie geen ver
tegenwoordiging hebben gekregen.
In verband hiermede heeft de bond zich
gewend tot Ged. Staten van Noord-Hol
land, met het verzoek hierin alsnog wij
ziging te brengen.
Het is toch de bedoeling, aldus de
bond in zijn adres, dat de producten,
welke door het In- en Verkoopsbureau
worden aangekocht, in de eerste plaats als
menschelijk voedsel zullen worden ge
bruikt. Hiermede treedt het bureau op het
terrein van den handel, zij het dan ook,
dat bij het bureau voorop staat, en ook
moet voorop staan, dat alleen tuinbouw
producten aan instellingen, die tegen nor
male voorwaarden die producten niet zou
den kóopen.
Het is de bedoeling van het Bureau om
niet in concurrentie te treden met den
handel. Daar dit de bedoeling is, zou de
j Bond het echter ten zeerste gewenscht
achten, dat in de Commissie van toezicht
op het bureau een vertegenwoordiger van
den georganiseerden handel zou worden
opgenomen, teneinde ook in de practijk
te voorkomen, dat tusschen de werkzaam
heid van het Bureau en den normalen han
del een conflict ontstaat.
HET VISSCHERIJBEDRIJF TE
IJMUIDEN.
Uit IJmuiden meldt men aan de Nwe.
R. Crt.:
Reeds Maandagmiddag zijn de bespre
kingen begonnen tusschen den heer Brou-
het departement van oeconomische zaken
wer, hoofd der afdeeling visscherijen aan
en arbeid en bestuursleden van de Ver-
eeniging van reeders van visschersvaar-
tuigen en van de IJmuider Vischhandel-
vereeniging.
Maandagmiddag heeft de verkoop in
den rijksvischafslag weer normaal plaats
gehad. Er was een groote aanvoer; er wa
ren 23 stoomtreilers en 13 motorloggers
aan de markt.
De handelaren ondervonden veel moei
lijkheden met de uitgifte van de certificaten.
Om half-twee moesten sommigen nog op
de papieren wachten voor den vischtrein,
welke om half-één moet vertrekken.
DE CRISISPACHTWET
Een belangrijke uitspraak van
de Leeuwarder rechtbank.
Wij lezen in de Leeuwarder Courant:
De rechtbank te Leeuwarden heeft dezer
dagen een beschikking gegeven, die in
tweeërlei opzicht voor de toepassing van
de Crisispachtwet van groot belang is.
i Door een verhuurder, wiens huurder ten
aanzien van den in Mei van dit jaar ver-
I vallen termijn een verzoek om reductie had
I gericht tot den kantonrechter te Bergum,
was voor den kantonrechter de niet-
ontvankelijkheid van den huurder betoogd,
onder meer op grond, dat die huurder het
eerste gedeelte van de jaarlijksche huur-
som, verschenen in November 1931, niet
had betaald en dat krachtens de bepalin
gen van het huurcontract door deze wan
betaling ook de termijn van 1932 nu reeds
in November 1931 opeischbaar was gewor
den. (Zooals men weet, geldt de Crisis
pachtwet uitsluitend voor huurtermijnen,
FEU IL LETON
Roman van
HUGO BETTAUER.
(Nadruk verboden).
15)
„Nu is die vrouw weggeloopcn zonder
mü de toekomst te voorspellen] En zonder
geld aan te nemen. Maar 't was tocli nog
al vermakelijk, wat? Hoe kon ze nu weten,
dat je van de overzijde van den Oceaan
kwam? En dat verhaal van dien invloed
rijken persoon wie kan ze toch daarmee
bedoelen 1 't Is werkelijk merkwaardig!
Raloh was geërgerd eh zq'n gedachten
dwaalden af. Wat moest dat alles betee
ken-en?
Hilde voelde, hoe hij haar ontgleed en
drong er op aan om weg te gaan.
Op hetzelfde oocenblik, dat zij af i -hcid
namen, zat de oude vrouw in de werkka
mer van den privé detective Bartos et. zei
in het Hongaarsch:
„Ik heb m'n rol goed gespeeld: Hq was
heelemaal onder den indruk. Maar gemak
kelijk was het niet; ik heb drie dagen in
de Mariahiflerstrasse staan wachten vóór
ik ze eindelijk bii elkaar zag".
Een nieuw plan.
Ralph had besloten een particulier
secretaris aan te stellen. Hij ontving dage
lijks honderden epistels, voor het meeren-
deel bedelbrieven van brutale lieden, die
voortreffelijk de kunst verstonden adres
sen op te sporen van mensehen, die wel
licht bereid zouden zijn hen financieel te
steunen en het psychologische moment te
vinden, waarop zij met hun gebedel moes
ten beginnen om kans van slagen te heb
ben. Den Amerikaan was het bepaald
pijnlijk al die brieven te moeten lezen,
maar hij was te veel man van eer om ze
ongeopend in de papiermand te werpen.
Het kón immers toch ook zijn en af en
toe bleek dat inderdaad wel eens het geval
dat iemand die werkelijk de wanhoop
nabij was en wiens bestaan zich nog liet
oprichten, bij hem om steun aanklopte.
Zoo kwam het dat Ralph zich door Korn,
den dichter, dramaticus, bohémien^ en
goedhartigsten man ter wereld, Egon
Kriegel als secretaris liet recommandee-
ren, die in de morgenuren bij hem de post
zou sorteeren om het kaf van het koren te
scheiden.
Egon Kriegel was een van de merk
waardigste menschen, die er bestaan. In
een geweldig lichaam van een machtig
volume stak de fqnste en teederste kun
stenaarsziel, boosaardige humor vereenig-
de zich met oneindige goedheid en een
scherp, de dingen tot op den bodem ziend
verstand werd ondersteund door een veel
omvattende, schier polyhistorische ont
wikkeling. En dezelfde man, die, om zqn
brood te verdienen, in de dagbladen den
clown moest spelen en gedwongen was
zq'n origineelen geest in aperpus voor de
menigte te werpen, schreef een tragedie,
die wel eerst na zijn dood als klassiek
werk zou worden bewonderd en werkte
aan filosofische schrifturen, waarin de
diepzinnigste gedachten tot uiting kwa
men.
Ralph mocht den clean shaven man, die
er als een jongen van onnatuurlijke
dimensies uitzag, van het eerste oogenblik
af, graag, temeer, wql hij voelde, dat hij
hem alles kon toevertouwen.
En zoo aarzelde hq dan ook niet hem
in te lichten over het avontuur met de
oude waarzegster, wier voorspellingen
hem, hoewel hü er .zich eigenlijk voor
schaamde dat te erkennen, danig hadden
aangegrepen.
Egon Kriegel vulde voor de zesde maal
zün glas met de kostelijke whiskey, welke
de directie van het hotel uitsluitend voor
haar Amerikaanschen gast had laten aan
rukken en dacht na.
„Voorspellingen", zei hii tenslotte,
„houd ik niet voor absoluut onmogelijk.
Waarom zouden er geen lieden zijn, die
op trillingen en uitstralingen geheel anders
en intensiever reageeren dan andere men
schen. Wie aan vermoedens, aan telepati-
sche neigingen, aan schijnbaar ongegron
de sympathieën en antipathieën jegens
bepaalde personen, liefde op het eerste
gezicht en dergelijke dingen gelooft, die
zich niet zuiver mechanisch laten verkla
ren, die zal het niet van de hand kunnen
wijzen, dat er menschen bestaan, die een
blik werpen in datgene, wat wij valschelqk
toekomst noemen. Alleen vermoed ik, dat
zulke begenadigde menschen niet Café
Gasa Piccola binnen zullen trekken om
hun gave te demonstreeren; d'e heele ge
schiedenis lijkt me trouwens nogal vrij
plomp.
Maar, wacht eens: dat „leve de bevrij
der", die troon en die volkeren, die zich,
blqkens de prophetie van die oude vrouw,
aan je voeten zullen buigen, brengen me
op een idee. Heb je wel eens van een
zekeren meneer Lazlo Bartos gehoord, een
Hongaar, die als particulier detective
schijnt op te treden, maar in werkelq'k-
heid, naar gefluisterd wordt, niet heel
andere plannen rondloopt?"
Ralph ontkende.
„Veel weet ik ook niet," vervolgde Krie
gel, „want eerliik gezegd, heb ik me tot
dusver nooit bijster voor de politiek ge
ïnteresseerd, maar als je het permitteert,
zal ik me eens wat meer met dien man
gaan occupeeren."
Hiermede scheen hii het onderwerp als
afgedaan te beschouwen, want, terwijl hij
zich van Ralph afwendde, zette hq' zich
achter de schrijftafel en begon de zooeven
door Sam gebrachte brieven te openen.
„Edele beschermerl Ik ben vier-en-
twintig jaar oud, heb mqn man door den
hongerdood verloren en sta met mijn elf
onmondige kinderen, waarvan de oudste
zeven is.
„Papiermand!"
„Een invalide, die beide armen mist,
schrijft u bii dezen
„Mag ik u, zeer geachte heer O'Elana-
gan verzoeken, mii voor de door mü op
gerichte en in stand gehouden vereeniging
„Het weeke hart", welke in alle stilte filan
tropisch werk verricht, het voor u niets
beteekenende bedrag van duizend dollar
ter beschikking
„Het type van de weldadigheidsfurie.
die van de inzamelingen voor anderen een
goed leventje leidt. Dat zijn van die onder
neminkjes, die eigenlük eens flink onder
zocht moesten worden."
Plotseling zweeg Kriegel eenige minu
ten lang, zoodat Ralph, die juist aan een
brief naar Amerika was gebonden, vroeg:
„Heb je soms wat gevonden?"
„Ja, hier heb ik nu een brief, die de
moeite waard is. Luister:
Op gevaar af, dat deze brief met duizend
andere ongelezen in de papiermand ver
dwijnt, waag ik het toch mii eens tot u te
wenden. Niet voor müzelf alleen, maar
voor duizenden kameraden, die het slacht
offer dreigen te worden van een kwaad
spel. Ik ben arbeider, iizerdraaier in de
groote Wöllersdorfer fabrieken, die vroe
ger, tqdens. den oorlog, dag en nacht pro
duceerden, daarna opbouwend en zegen
brengend werk beloofden te zullen leve
ren, waarvan echter door ongeschiktheid
in de leiding en onvruchtbare, verwarde
ideeën van een verkeerd begrepen com
munisme slechts een fantastisch deficit
het resultaat was, vervolgens in de handen
van een louter naar winstbejag strevende
Duitsche maatschappij overgingen en nu,
wq'1 de verwachte reuzewinsten uitblqven,
zuilen worden stop gezet.
Al ben ik dan maar een eenvoudig werk
man ik moest, toen de oorlog uitbrak,
de ambachtsschool verlaten om voor m'n
moeder en zusters wat te gaan verdienen
toch zegt m'n gezond verstand me, dat
bii goede leiding en een uitbreiding van
het kapitaal uit de Wöllersdorfer fabrie
ken nog een flink winstgevend bedrijf zou
zijn te maken. Mii is ter oore gekomen,
dat u op de eene of andere manier dit land
wilt biispringen. Als dat werkelijk zoo is
het er ook u niet uitsluitend om te^doen
is uw overvloedige dollars op de gemak
kelijkste manier te vermeerderen door uit
het Oostenrüksche kadaver nog een paar
bruikbare botten te halen, dan zou ik 11
willen adviseeren Wöllersdorf eens te ko
men bezichtigen. Want Wöllersdorf is
m. i. het punt, waarbü men met den we
deropbouw zou moeten beginnen.
Neemt 11 mii m'11 brief, dien u trouwens
(och wel nooit te zien zult krijgen, niet
kwaliik. Hoogachtend,
Rudolf Demnier, Wö'.lersdorf
Barak 118.
li<ph had vol belangstelling toegehoord.
„Kriegel, dien man zou ik wel eens wil
len leeren kennen. Zorg er voor, dat hq
Zondag hier komt!"
Egon Kriegel kon de geschiedenis met
de waarzegster niet vergeten. Hii ver
moedde een intrige, een wijd vertakt oom-
plot en voelde instinctief, dat de Hongaar-
sche detective daarbii de raddraaier was.
Een Hongaar dus, met name Lazlo Bar
tos. Waar kon men alles te weten komen
over Hongaren, die in Weenen verblijf
houden? Het gemakkeliikste bii de emi
granten der radenregeering, dacht Kriegel
en hü begaf zich naar het café Central,
waar, naar bii wist, velen van ben plach
ten te verkeeren.
Inderdaad vormden deze emigranten in
Weenen een geheele kolonie voor zich.
Onder hen bevindt zich een zeer groot
deel der ontwikkeldste Hongaren; auteurs,
schilders, journalisten van beteckenis, ta
lentrijke menschen, die zich in de dagen,
toen het communisme hun een heilige
zaak, de groote verlossing der mensobheid
toescheen, ter beschikking van de Raden
regeering hadden gesteld. E11 nu moesten
zii in den vreemde het harde brood der
verbanning eten, daar de duistere geesten,
die in Hongarije heerssiiten, te dom om
in te zien, dat het juist deze menschen
waren, die het land zoo noodig had, hun
den terugkeer onmogelijk maakten. En de
eigenaardige en in haar soort eenige gave
van deze menschen heeft tot gevolg, dat
zij langzaam maar zeker in het vreemde
land opgaan en zonder het te weten wor
den gegermaniseerd. Ilongaarsche schrij
vers worden in den loop van enkele jaren
Duitsehers, maar zii behouden hun eigen
biizonderen aard en brengen een exoti-
schen toon in de Duitsche literatuur.
(Wordt vervolgd).
