wm W8LU&ËSI
sr;.„H„"„sbev,ï.""k''De 'oi
Visschei ij.
SCHOONMAKEN
PLATEN
PORTRETTEN
HFLDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 4 APRIL 1933.
VAN
EN
ELECTR. LIJSTENMAKERIJ
WESTSTRAAT
GEMEENTE-AVOXDV AKTEEKEN-
SCHOOL.
Bevorderd naar de 2de klasse:
G. Carsjens v.w., Th. Dukers, P. v. d.
Endé, J. Grommel, J. Helder, J. Hemel
rijk, W. F. Hubregtsen, S. de Jong, J. J-
Janssen v.w., R. B. Leeuwens, J. Kramer
v.w., S. Luider, F. D. Lampert, W. Ch.
Schorsij v.w., C. Schenk v.w., F. H. v. d.
Vliet, G. J. v. d. Vliet. J. v. d. Waal en
H. C. v. Wolferen; niet bevorderd 4 leer
lingen.
Bevorderd naar de 3de klasse:
H. Brons. W. Hellema. J. W. Swaager,
K. Bijl, C. Th. de Boer, P. Grande, C. de
Kok, P. Ramler, H. J. Sandkuijl, R. A.
Steeman en L. Snijder. Herexamen 4 leer
lingen en niet bevorderd 1 leerling.
Bevorderd naar de 4de klasse:
P. Bakker, S. Botter, P. J. Heijblok, C.
G. J. Lokkers. J. Marsman, C. N. Moor
man, C. Abbenes, A. G. Dissel, W. Weg
man, L. Gersen, W. J. Krijnen en A.
Schooneman. Herexamen 5 en niet bevor
derd 2 leerlingen.
Bevorderd naar de 5de klasse:
P. J. Bromlewe, Ch. v. Dam, G. Greeuw,
H. Hoogeboom, P. v. d. Kuijl. H. Kok,
A. A. v. Pel, P. A. Sallem, A. H. Snijder,
J. H. Schneider, A. Tesselaar, A. Triest,
J. v. d. Vliet, J. C. Zwaneveld, A. P. v.
Dijk, J. H. A. Schrijver, P. Stam, J. Kos
ter, P. Snel, J. Snijder, H. de Jonge en L.
C. Möls; Herexamen 1 leerling en niet
bevorderd 2 leerlingen.
Het getuigschrift werd uitgereikt aan:
Borking, C. Boer, J. J. A. Cadot, P. Dre-
wes, J. Ewalt, G. Jongepier, J. J. Kemp, J.
de Kok, H. A. Peters, H. L. Redeker, J. F.
Steindel, N. A. Snel, W. Brinkman, J.
Hoppe, H. v. d. Holst, H. Jongkees, Ch.
J. Limonard, A. de Wit, B. de Zee, H. de
Boer, J. J. Grommel, J. Reinders, J. C.
Greuter en C. H. Swart. Afgewezen 1
leerling.
AVONDCURSUSSEN DER
AMBACHTSSCHOOL.
Af deeling Electriciens.
Bevorderd naar de 2de klasse: P. Bon-
tes, H. Buitendijk, F. Buurman, W.
Hellema, J. Koster, W. v. d. Woude, L.
v. Zoonen, D. Abbenes, G. Hopman, J.
de Kok, J. Marsman, L. Sturk, A. Wiers-
ma, L. J. Wols. Niet bev. 3 leerlingen.
Het getuigschrift werd uitgereikt aan:
Z. W. Addink, A. W. Harms, Th. Meu-
leveld, J. Reekers, P. Snel, J. Snijder, L.
Trap en P. v. d. Zee. Geen getuigschrift
uitgereikt aan 2 leerlingen.
De vervolgklasse werd bezocht door 1
leerling.
Afdeeling schilders:
Bevorderd naar de 2de klasse: C. W.
Baars, J. Bontes, H.Brouwer, A. v. d.
Ham, H. L. H. Horsman, D. Geus. J.
Schendelaar, G. Slotemaker, J. C. Snijder,
A. Sok en N. H. Sanders.
Bevorderd naar de 3de klasse: L. Stahl-
ecker; niet bevorderd 2 leerlingen.
Bevorderd naar de 4de klasse: A. Bak
ker, J. Janzen en P. B. J. J. Sandkuil.
Bevorderd naar de 5de klasse: W. Die
naar, H. v. Halen en G. v. d. Kuijl.
Afdeeling Schoenmakers.
Bevorderd naar de 2de klasse: H. Hol
lander en C. Hickman.
Bevorderd naar de 3de klasse G. v. d.
Berg en H. G. Dordtmundt.
Getuigschrift werd uitgereikt aan de
leerlingen H. Buck en A. A. Schouwe
naars.
De vervolgklasse werd bezocht door 2
schoenmakerspatroons.
BUSLICHTINGEN.
De directeur van het Postkantoor
maakt bekend dat de buslichtingen van
af Woensdag 5 April als volgt zijn vast
gesteld:
le lichting 9.45 u.
2e lichting 14.20 u.
3e lichting 10.u (aansluiting nacht-
posttreinen).
4e lichting 22.u.
Extra op Maandag en daags na een
feestdag 3.30.
Het afhalen van correspondentie op
Zondag beperkt zich vanaf 9 April tot
vast afhalers, (zij die hier tot heden steeds
gebruik van maakten en zij die hiervoor
een schriftelijk verzoek indienen bij den
heer Directeur).
Van het afhalen van Indische corres
pondentie kan iedereen gebruik maken.
TOONKUNST „DER MESSIAS".
Bereids zijn door de Redactie in het
blad van Zaterdag de gunstige kritieken
betreffende solisten in het meesterwerk
van Handel opgenomen. Betreffende den
te.nor Henk Viskil uit Den Haag volgen
hieronder nog beoordeelingen.
Overijselsch Dagblad:
....maar misschien golden die toejuichin
gen alleen de zangkunst van den solist en dan
waren ze zeker verdiend, want de heer Viskil
heeft een aangenaam timbre, en zijn stem
spreekt gemakkelijk aan in alle geristers.
Bussumsche Courant:
Matthaus-Passion, Schütz.
i' .nVln,Fvln8elist wer<1 door Henk Vis-
Van de solisten kon ons Henk Viskil, met
bekoren klankvo1' fr,sch seluid, het meeste
Concert 18 Januari 19.13 te Assen. Pierre
P.tlla, Bons Lensky, Henk Viskil. (Prov
Drentsche en Asser Courant):
....Den tenor Henk Viskil was hier nog
niet persoonlijk bekend, maar de kennisma
king was een vreugde. Zijn buitengewone
sympathieke stem en uitnemende voordracht
(prachtige mezza voce) zijn heerlijk om te
hooren.
Concert „Onder Ons", Den Haag, 13 Fe
bruari 1933. Gebouw v. K. en Wetenschap
pen. (Het Vaderland):
Van de solisten noemen wij in de eerste
plaats de heer Henk Viskil, die met gloed'en
routine zijn partij heeft gezonggen (Das Lied
von der Glocke).
Concert Gouda, December 1932. (Goudschc
bladen). Weihnac},ts_Oratorium van Müller.
In dit Oratorium zong de heer Henk Viskil
uit Den Haag met veel gevoel de tenorsolo
De heer V. heeft een warm getymbreerd
lyrisch tenorgeluid, en ofschoon een voorbij
gaande verkoudheid hem plaagde, wist hij
zijn gehoor te boeien door zijn mooie stem
en prachtige voordracht. Ook in de tenorsoli
die genoemde heer in den loop van den
avond ten beste gaf, genoten wij volop van
technisch en daarbij gevoelvollen zang.
De begeleiding (strijk- en blaasinstru
menten) door dé Kon. Marinekapel ver
zorgd', orgel: door den heer Feike Asma
en klavier door Mevr. Velthuye—Huchs-
horn zal ongetwijfeld meewerken het ge
heel tot een waardige reproductie te
maken.
Betreffende entrée voor beide avonden
raadplege men de in dit blad voorkomende
advertentie.
VERKIEZINGSDEMONSTRATIE
S. D. A. P.
Route voor de rondgang met muziek op
Woensdag 5 April. Verzamelen Stations
plein bij de Goederenloods. Afmarsch
19 u. 30.
Route: Prins Hendriklaan, Polderweg,
Krugerstraat, Van Galenstraat, Wilhel-
minastraat, Singel, Laan, Trompstraat,
Breedwarsstraat, Middenstraat, Paarden
straat, Langestraat, Vlootstraat, Wacht-
straat, Bonselaarsweg, toespraak Bonse-
laarsweg, daarna: Dijkstraat, Smidstraat,
Paardenstraat, Breestraat, W alvisch-
straat, Singel, Emmastraat, Polderweg,
Prins Hendriklaan, Stationsplein.
INSCHRIJVINGEN
HANDELSREGISTER.
In de week van 28 Maart tot en met
3 April 1933 werden in het handelsregister
te Alkmaar 0. m. de volgende opgaven
ingeschreven.
Nieuwe zaken;
E.Hollfelder,dames-en heeren,uniform-
kleeding naar maat, Joubertstraat No. 7,
Den Helder.
L. J. van Veen, bloemenhandel, Kruger
straat 23, Den Helder.
Maison Manté, kapperszaak, Hooger-
straat No. 13, Texel, Den Burg.
P. v. d. Meer, schildersbedrijf, Dahlia
straat No. 48, Den Helder.
Van Wijnen's Handelsonderneming, han
del in bouwmaterialen, Westgracht No. 44,
Den Helder.
Wijzigingen:
»Het Winkeler Veerhuis*, eigen. J. de
Jong, cafébedrijf. Nieuw adres Alkmaar,
Friescheweg 8. Handelsnaam gewijzigd
in: Café »De Friesche Poort*.
NED. CHR. VROUWENBOND.
Lezing van den heer Dun over
Prins Willem van Oran je.
De heer Dun, hier in Den Helder geen
onbekende, èn door het feit dat hij inspec
teur van het L. O. is, èn omdat hij hier
reeds verschillende lezingen heeft gehou
den, heeft aan deze laatste er weer een, en
0. i. wel een van de beste, toegevoegd, n.1.
die welke hij gisterenavond' in het Chr.
Militair Tehuis hield voor de afdeeling
Den Helder van den Chr. Vrouwenbond.
Nadat er gezamenlijk gezongen was,
ging de voorzitster van de afdeeling, Mevr.
Bos, in gebed voor, waarna zij met een
kort woord den heer Dun inleidde.
Lezing van den heer Dun.
Spr.. begon met te schetsen, welke ont
zaglijke beteekenis de figuur van Willem
van Oranje voor ons land heeft gehad en
nog heeft. In deze dagen maken wij ons
op om den grondvester van onze vrijheid
te herdenken. Dank zij hem, zijn wij thans
in 1933 een vrij, onafhankelijk volk, dat,
hoe klein het ook is, een vooraanstaande
plaats inneemt in de rij der Europeesche
volken en dat meermalen in den loop der
tijden een leidende rol heeft gespeeld.
Oranje is de schepper van onze volks
eenheid en die roep om eenheid wordt in
onze dagen al heel sterk gevoeld, Neder
land is tegenwoordig op politiek gebied
geweldig verdeeld. Wü staan voor nieuwe
tijden, het parlementarisme heeft mis
schien afgedaan, dat kan men in verschil
lende landen van Europa zien.
Willem van Oranje staat voor ons als
een heldenfiguur, als een Godsgeschenk,
waarvoor wü niet dankbaar genoeg kun
nen zijn. Zijn herinnering leeft tot in de
eeuwen voort en zij vervaagt niet. Deze
heldenvereering mag niet worden een hel-
denvergoding, want Willem van Oranje
was een mensch met mensehelüke zwak
heden. Natuurlijk heeft hij in zijn reus
achtige taak fouten gemaakt. Dankbaar
kunnen wij er ook voor zijn, dat nu, 400
.laar na hem, nog een van zijn nazaten op
den Nederlandschen troon zit.
Uitvoerig beschrijft de heer Dun de af-
\if-iV1111110' en familiebetrekkingen Van
Willem van Oranje-Nassau. Speciaal be
spreekt hij de figuur van de moeder van
den prins, Juliana van Stolberg, die haar
zoon, zelfs toen hij volwassen was gewor
den, tot zulk een grooten steun was. Haar
brieven aan hem in de moeilijke uren ge
tuigen daarvan.
De opvoeding hem door zijn moeder ge
geven, liep gevaar aan het wulpsche Brus-
selsche hof, doch het zaad was te sterk en
ontkiemde later.
Spoedig krijgt de jeugdige prins groo
ten invloed aan het hof. De vertrouweling
wordt hij van keizer Karei V. Hjj neemt
het op voor de geloofsvrijheid van het Ne-
derlandsche volk en daardoor ontstaat er
een breuk tusschen hem en den opvolger
van den keizer, diens zoon Philips II.
ioen deze uit de Nederlanden vertrok
voorzag hij reeds, dat Oranje zijn doods-
!!an.v *°u gorden. „Niet de Staten, maar
en zi.it ziel van den tegenstand", zei hij
bu zyn afscheid tot den prins.
ver/p'tw°odt h|ï leider van het
maar al !in «Paan vhen dwingeland;
hij heeR vp'e°l Z"n ,even eenzaani.
•Hl beeft \e.e, machtige vijanden.
In 1564 verklaart hij nog. dat hii katho
liek is en dat wil blijven. Hij tornt op voor
gewetens- en godsdienstvrijheid. De ver
houding tegenover Philips II versohprnt
zich. Deze verklaart liever over een woes
tenü dan over een land met ketters te wil
len regeeren.
Hagepreeken worden gehouden, de beel
denstorm vindt plaats. Philips II eischt
een nieuwe eed van trouw van de bewind
hebbers, de hertog van Alva wordt naar
de Nederlanden gestuurd om den opstand
in bloed te smoren.
Oranje blijft trouw aan zijn devies: „Ce
sera mói, Nassau", het fiere woord, dat in
het Wilhelmus wordt teruggevonden.
De prins trekt zich terug. Het Ui kt alsof
hii zwak is, of hii de zaak van den opstand
in den steek laat, doch later zal blijken^
dat hij de wijste weg heeft gekozen. Hij
neemt de wijk naar zijn stamslot, oen Dil
lenburg en houdt zich daar verder met de
zaak van de Nederlanden bezig. Zijn
vrienden, Egmont en Hoorne, die, in te
genstelling met den prins waren achter
gebleven, worden in Brussel onthoofd. De
prins verkoopt zijn eigendommen om een
leger op de been te kunnen brengen.
B'j al deze zorgen kwelt hem huiselijke
last. Zijn tweede huwelijk met Anna van
Saksen is zeer ongelukkig. Zy is aan den
drank verslaafd en sterft krankzinnig.
Zijn zoon, Philips Willem, wordt ontvoerd
van de hoogeschool in Leuven, naar
Spanje. Vader en zoon zullen elkander
nooit weerzien. De zaak van den opstand
zag er hopeloos uit, doch Oranje bleef
trouw aan zijn roeping, waartoe hij zich
door God geroepen achtte.
In 1568 begint de 80-jarige oorlog. Graaf
Adolf sneuvelt bü Heiligerlee. Rampspoe
den volgen elkaar op, totdat op 1 April
1572 de eerste lichtstraal doorbreekt, den
Briei wordt door de Watergeuzen ingeno
men en verklaart zich voor den prins. Alk
maar en Leiden worden door de Spanjaar
den niet veroverd, aan den anderen kant
echter worden vele steden verwoest, de
slag op de Mookerhei wordt verloren.
De Pacificatie van Gent komt tot stand.
Oranje tracht verzoening te brengen in de
godsdiensttwisten, door zijn opvoeding is
hii zelf verdraagzaam. Philips II probeert
hem om te koopen. Groote belooningen
worden hem in het uitzicht gesteld als hij
de zaak van den opstand in den steek wil
laten, hij weigert echter standvastig.
„Hier was een man", zegt een geschied
schrijver, „om wien om te koopen geen
koning rijk genoeg was".
Toen deze poging was mislukt, ver
klaarde Philips II hem vogelvrij.
Van groote kracht getuigt dan de apo
logie van den prins. Wanneer de opstan
dige gewesten gebaat zijn bii zijn vertrek
of bij zijn dood dan zal hij zich gaarne op
offeren.
In dezen tijd moet hii den steun van zijn
moeder missen, deze is in 1580 overleden,
doch hii wordt trouw ter zijde gestaan
door zijn 3e gemalin, 'Charlotte de Bour
bon. Waneer die prins gewond wordt door
den aanslag van Jean Jauregui, verpleegt
zü hem met zooveel zorg, dat zij zelf van
uitputting sterft. In 1583 hertrouwde de
prins met Louise de Coligny, een dochter
van den vermaarden Franschen admiraal.
Dit zeer gelukkige huwelijk, waaruit Fre-
derik Hendrik geboren is, heeft ongeveer
een jaar geduurd, totdat op 10 Juli 1584,
de kogels van een pistool van Balthasar
Gerards een einde aan het leven van den
prins maakten.
Willem van Oranje was de fundamen
tenlegger van ons nationaal bestaan Op
deze fundamenten hebben zijn nazaten
kunnen voortbouwen. Steeds in donkere
tijden stond er weer een Oranje op om
deze te doen wijken. Johan de Witt heeft
in 1672 erkend, dat Oranje altijd weer een
tooverwoord voor het Nederlandsche volk
was.
Na 400 jaren staren wij met innige dank
baarheid terug op diie figuur. Zeker, hij
had zijn fouten, maai1 hij was een kind van
zijn tijd en hij was in vele opzichten zijn
tijd eeuwen vooruit.
De heer Dun sloot zijn lezing met een
gedicht op de eenheid: God, Nederland en
Oranje.
Met een dankgebed, waarin de spreker
voorging, werd de avond gesloten.
VERGADERING
„DE VRIJHEIDSBOND".
Lezingen van mr. G. A. Boon
en H. D. Lcuwes.
Gisterenavond was door de afdeeling
Den Helder van de Liberale Staatspartij
»de Vrijheidsbond* een openbare ver
gadering belegd, waar als sprekers op
traden de heeren mr. G. A. Boon, lid dei-
Tweede Kamer en H. D. Louwes, No. 1
van de lijst voor kieskring Den Helder.
De heer Klerk hield als voorzitter van
de afdeeling een korte inleiding, waarin
hij wees op den ernst der rijden, die tot
gevolg heeft een opleving van het radi
calisme, zoowel van links als van rechts.
Het liberalisme beweegt zich er juist
tusschen in.
Rede van den heer Lcuwes.
Eerste spreker was de heer Louwes
met als tekst »de Liberalen en de econo
mische crisis*. De spr. gaf een uiteen
zetting van het beginsel van het liberalisme
dat aan ieder individu vrijheid wil geven
inzake ontwikkeling en uitleven. Dit
beginsel is eeuwenoud in ons land en is
diep met ons volkskarakter vereenzelvigd.
Het beginsel staat eenerzijds tegenover
de rechtsche en anderzijds tegenover de
roode groepen. De moeilijkheid is het in
de praktjjk te brengen en naar buiten
uit te dragen.
Het beginsel van de vrijheid van het
individu brengt mede verantwoordelijk
heid.
Naast het beginsel van de individueele
verantwoordelijkheid moet staan een
nuchtere zakelijke politiek; wjj moeten
ons aanpassen aan de veranderde econo
mische omstandigheden.
Spr. geeft een kort historisch overzicht
van de geschiedenis van onze economische
ontwikkeling; uit het gildewezen van de
18e eeuw is de vrije maatschappij gegroeid
die na de Fransche revolutie ontstond.
Vak vereen: gingen kwamen op, en ander
zijds beschutte bedrijven, het algemeen
kiesrecht was oorzaak dat ook het over
heidspersoneel een belangrijke rol ging
vervullen; een groote groep werd aan
de vrije concurrentie onttrokken.
daalden, gingen de kosten mede. Tegen
woordig rien wij dat deze productiekosten
zich niet dan zeer stug aanpassen. En
dat maakt deze crisis zoo intens.
Wij kunnen niet meer terug.
Wat moeten wij daar tegenover doen
Het gemakkelijkst ware als we naar
de oude toestanden terug gingen, maar
dat is onmogelijk. Onze politiek moet er
op gericht zijn te redden wat te redden is.
Drie richtlijnen zijn daarvoor te trek
ken: le. voorlichting en steun van den
staat ten aanzien van landbouw, scheep
vaart, industrie en middenstand2e. De
staat moet er voor zorgen dat de kosten
zich aanpassen aan de omstandigheden.
In de eerste plaats moeten onze finan
ciën gezond blijven. Vooral ook het over
heidspersoneel heeft daar belang bij3e.
De kosten voor levensonderhoud moeten
zich aanpassen aan het buitenland. Zij
zijn in Nederland, in tegenstelling met
het buitenland, sinds 1913 gestegen. Wij
kunnen niet meedoen, wat wij thans doen,
is feitelijk een potverteren, een opmaken
van onze rijkdommen. Past men zich niet
aan, dan zal bij eventueele opleving, her
stel van het economisch leven onze deur
voorbijgaan.
Staatsteun onontbeerlijk.
Verschillende takken van nijverheid en
industrie moeten in dezen tijd van staats
wege gesteund worden. Het is een onont
koombare noodzakelijkheid. Hoe gaarne
wij liberalen ook ons beginsel van vrij
handel willen doorvoeren, wij kunnen
dat niet omdat het buitenland niet wil.
Een van de takken van volksvlijt, die
het meest dien steun noodig heeft, is de
landbouw. Hierbij staat spr. wat uitvoe
riger stil. Het is wenschelijk, dat de
fracties der Kamer zooveel mogelijk
specialisten hebben voor de verschillende
takken van bestaan. En de landbouw wordt
in ons land door een derde der bevolking
uitgeoefend economisch dus een zeer
belangrijke groep. Het is deze eigenaar
dige categorie die voor de s.d.a.p. de
grootste moeilijkheid oplevert ten aanzien
van het socialisatie-program.
Liberale landbouwpolitiek.
Spr. wijst op Engeland, waar de land
bouw verwaarloosd is en waar men on
machtig is wederom een landbouw in het
leven le roepen. Het landbouwbelangiseen
belang van de eerste orde voor een land.
En men moest hier dan ook van staats
wege ingrijpen en den landbouw ter hulp
komen, maar men heeft te lang gewacht.
Wij zullen opdien weg moeten voortgaan
nu het buitenland niet meer van onze
producten gediend is. Groote verande
ringen zullen er in den landbouw moeten
komen: wij zullen minder werken moeten
op export.
In dit verband behandelt spr. de uit
latingen van de vrijz.-dem. en den soc.-
dem. Ds. v. d. Heide, die spreken van
dubbelhartigheid der liberale agrarische
politiek. Wij moeten elkander niet in
kleine dingen bestrijden, maar de dingen
in 't groot zien. Uitvoerig zet spr. uiteen,
dat de uitlating onwaar is.
Rede van mr. Bcon.
Mr. G. A. Boon behandelde de »natio-
nale gedachte en de liberalen«. De na
tionale gedachte leeft tegenwoordig op,
eerst in Italië, dat bedreigd werd door
het communisme, thans in Duitschland.
Dat er een stroom van nationalisme
komt, is aan den eenen kant een zegen,
maar het kan ook overdreven worden.
Strafpredikaties tegen commu
nisten en socialisten.
Spr. gaat uitvoerig in op het commu
nisme en de politiek der sociaal-demo
cratie. De kwestie van de »Zeven Pro
vinciën* was een symbool, de oorzaken
ervan liggen dieper dan de loonsver
laging...
■Geroep: Zij liggen bij Weiter!
Hierop gaat spr. nader in. Een enkel
voorbeeld van die loonen
De befaamde korp.-mach. Boschart had
als ongetrouwde f 45.- per week, dat
door de verlagingen f 43.— werd met
vrij kost en inwoning. Wie heeft in het
vrije bedrijf een dergelijk salaris?...
(Interrupties en applaus.)
Spr. gaat nog op de gebeurtenissen op
de »Zeven Provinciën« nader in en de
z. i. buitengewoon ergerlijke houding van
de s.d.a.p. Spr.'s uitlatingen omtrent de
politiek der s.d.a.p. prikkelen een deel
der aanwezigen, die daarvan door inter
rupties getuigen.
Scc.-dem. terreur.
Spr. wijst op de uitlating tijdens het
proces De Zwart, bet:effende een geheim
revolutionair fonds, en vindt het voor
treffelijk, dat er thans maatregelen ge
nomen zijn van verbod van burger-be
stuurders, het lezen van de soc.-dem.
kranten, enz.
Ook de staking te IJinuiden behandelt
spr. Er is hier in Nederland recht van
staken, maar een bestaat toch ook recht
van werken?!
Huurstaking is In t nieuwste, we zien
die in Amsterdam. Zijn dat toestanden,
dat de overheid hier niet ingrijpt?
In den Partijraad der S.D.A.P. is vast
gesteld met 1 stem meerderheid, dat de
s.d. raadsleden niet tegen loonsverlagin
gen mogen stemmen. Met dergelijke din
gen tast men de democratie aan.
Nog een kwestie: de radio-kwestie. Er
is een volkomen vrijheid van rechten,
maar wij liberalen hebben geen seconde
.om onze eigen beginselen den aeiher in
te brengen.
Geen machtsstaat maar een
rechtsstaat.
Het semi-Fascistlsche Verbond
voor nationaal herstel.
Helaas komt er nu tegenwerking in
die nationale gedachte. We hebben een
stuk of vijf fascistische partoen.
Daarnaast hebben we een semi-fasceti
sche partij; het verbond voor Nat*on'^^1
Herstel. Spr. neemt het dit Verbond kwa-
lük dat het den bejaarden generaal Snijders
als gangmaker heeft gebruikt. O vei ge
bleven zijn van de lijst een viertal ex-
leden van den Vrijheidsbond.
Geroep: Ze konden zeker in den Vrij
heidsbond geen promotie meer maken I
Heftig protesteert spr. tegen de insinu
aties, in het manifest van het verbond
tegen de liberalen geuit.
Tenslotte komt alles weer bij de liberale
gedachte terugde N. E. P. in Rusland,
de loonpolitiek van de arbeiderspers, die
zich aanpaste aan de verlaagde index
cijfers, de Zondagswet, die er indertijd
werd doorgedreven, maar thans ook uit
de chr. kringen om herziening vraagt, e.d.
Thans leven we in een geweldige crisis,
en er komen scherpe uitersten naar voren.
Men jammert en denkt, dat dit het einde
is. Maar in vorige periodes hebben wij
dergelijke crises ook gehad, die zich
precies op dezelfde wijze openbaarden.
We krijgen nu de conferentie van
Londen, waar ingrijpende maatregelen
worden voorgesteld die tot saneering
kunnen leiden van de wereld.
Maar alles wat thans wordt voorgesteld,
hebben wij liberalen al jaren terug naar
voren gebracht.
Debat.
Van de gelegenheid tot gedachtenwis-
seling wordt gebruik gemaakt door een
aantal aanwezigen.
De heer Wüst bespreekt de crisis-
politiek der regeering inzake den land
bouw; van de belasting op boter en mar
garine komt maar heel weinig in de zak
ken van den boer terecht, betoogt hij.
Hoe denkt de heer Boon voorts over de
cumulatie van salarissen?
De heer Triest merkt op, dat men
in Indië wel zorgdraagt geen Willem de
Zwijger-herdenking te vieren.
De heer Kiek releveert de verbrok
keling van de eenmaal machtige liberale
partij. Blijkbaar leefde dat beginsel toch
niet erg in de harten van de kiezers,
anders was het groote publiek wel trouw
aan het liberalisme gebleven. Het zijn de
soc.-dem., die de arbeiders omhoog heb
ben gehaald.
De heer Koorevaar wijst op het
lage loon van den boerenarbeider en vraagt
waarom de liberalen de pachtwet-v. d.
Bergh niet aanvaardden.
De heer v. d. Hoeven gaat den tijd
na, toen er geen socialisme was. Zouden
we niet in dien toestand terugvallen als
er geen socialisme bestond? vraagt hij.
De heer Louwes beantwoordt twee
der debaters. Als we een boterprijs kre
gen als de heer Wüst meent, zou er een
ontzaglijke ontwrichting komen van het
bedrijf. Wij produceeren op het oogen-
blik te veel voor het buitenland, dat het
niet kan betalen. Uitvoerig gaat spr
op het crediet-vraagstuk in den landbouw
in. Er zal een staats-hypotheekbank of
iets dergelijks moeten komen.
I Ook mr. Boon gaat nog op de door den
heer Wüst geopperde bezwaren in.
I Met de opmerking inzake de cumulatie
van functies is spr. het eens.
1 Dat de Willem de Zwijger-herdenking
in Indië niet plaats heeft, is spr. niet
bekend.
Door het algemeen kiesrecht is de
l liberale partij afgebrokkeld. Wij wisten
dat vooraf, ons liberale beginsel dringt
niet gemakkelijk door.
Wij belïtven niet, de S.D.A.P. belooft
den hemel op aarde. Wij houden ons te
zeer aan de feiten.
Spr. uitlatingen betreffende de Soc.-
dem. en in hoofdzaak wat hij omtrent de
muiterij zegt, prikkelen verschillende aan
wezigen ten sterkste, zoodat af en toe de
vergadering wat rumoerig wordt. Te 11 uur
Werd zij onder dankzegging aan spr. en
debaters door den heer Klerk gesloten.
waarvan wij vooral op den goedwilsd
bijzonder uiting geven, maar waarnaar
ook nadien immer blijven streven.
Dat deze vredesgedachte, welke inh
rent is aan gerechtigheidsdrang, ook^"
onze gemeente zich sterk ontwikkelt bli '1
uit de lijst van deelnemers, welke wij hie
onder publiceeren.
T. Dekker (Chr. Jonge Mannen ver)
Ds. Smid, Mej. T. Masseus (Doopsae!'
Jongeren Verb.) G. Oeljee, A. van Heus-
den (J.V.A.) M. Blommestein (K T
M. V.), J. Angenentnt Jr. A. H. Smit!'
(Gez. Ver.) J. de Ridder. J. Schenkels
(St. Jozef, Gez. Ver.), Ds. P. fiorget
(Luth. Jong. Kring), W. Jongepier, M
Stevens (Ver. Amb. School) A. Devmin
W. v. Hoeke (Ned. Jeugdbond voor Na
tuurstudie). Mevr. Hoek—Berkhof, Mej"
Ruimgaardt (Driehoeksmeisjes), Mej
Bruin, Mej. Kruik (Vakschoolver.) Mevr
1 Lagerveld, Mej. L. Blankert (Vrijz. Chr
I Jongeren Verbond), H. Engel, J. Dordt
mundt (Ver. van Jonge Öud-Katholie-
ken).
Het bestuur van het Good Will Comité
1933 is samengesteld a.v.: A. F. v. Heus-
den, voorz. J. Angenent Jr., Mej. Mas
seus, penningmeesteres, W. Jongepier
mevr. A. HoekBerkhof, leden.
De haringteelt heeft voor hier al bij
zonder slechte uitkomsten opgeleverd.
Toen de prijs flink genoemd mocht wor
den, was er hier nagenoeg geen vangst
en toen er eenigszin3 behoorlijke vangsten
kwamen, was de prijs er af en in het laatst
der week was het zelfs zóó, dat de haring
onverkoopbaar was.
Ook de handel maakt een slechten tijd 1
mee en naar verluidt zijn er belangrijke
verliezen geleden, waardoor de animo tot
koopen niet groot was en soms geheel
verlamd werd door de slechte berichten
omtrent den exporthandel.
Ook de scholprijzen ondervinden de ge
volgen van de slechte toestanden in den
vischhandel. De vangsten van schol wer
den ruimer, maar het besommingsresul
taat hield daarmede geen gelijken tred.
Met de garnalenvisscherij blijft het
ongunstig.
Volgens de Visscherij Ct.« blijft men
zich te Harlingen veel voorstellen van
den aanvoer door snurrevaadvisschers van
schol, die dan voornamelijk te Amsterdam
aan den man kon worden gebracht.
Het lijkt ons niet ondienstig dit kalm
te beschouwen en de ontwikkelling ervan
rustig af te wachten. Den Helder toch
ligt 0. i. gunstiger voor deze visscherij
dan Harlingen. Maar de tijd zal ook dit
leeren.
Orde moet er komen en gezag. Dat
kan slechts op twee manieren: door een
machtsstaat of een rechtsstaat. Den rechts
staat hebben de liberalen hier gebracht
door Thorbecke, de machtsstaat is thans
Wederom de vroegere toestanden? in Duitschland. Op dit oo-enblik hebben
wij dit verblijdende, dat de ordelievende
partijen elkaar haast niet bestrijden.
Toch moet het gezegd worden, dat thans
de vrijz. dem., die vroeger met de S.D.A.P.
medegingen, 1111 de S.D.A.P. niet intrek
is, hun omzwaai genomen hebben.
Een en ander heeft aan de maatschappij
weer teruggegeven hetzelfde wat in de
tijden der gilden ontstond: een zekere
starheid in de loonen.
Vroeger had men evenwel een grooter
aanpassingsvermogen, want als de prijzen
GOOD WrILL DAY 1933.
Men verzoekt ons plaatsing van het
volgende:
I Wanneer we een motto zouden zoe
ken zoo dat althans noodig ware
voor den Good-Will Day 1933, waarin
kort en krachtig de gedachte die den
goedenwilsdag moet beheerschen, tot uit-
j drukking komt, 2ouden we tot motto kun
nen nemen: JUSTITIA ET PAX.
I JUSTITIA: GERECHTIGHEID. Is
er niet veel ongerechtigheid in de wereld:
voelen we het niet als een ongerechtig
heid, dat juist door de toomelooze heb
zucht van Wallstreet en Broadway-man
milhoenen mannen en vrouwen en kin-
deren gebrek lijden: dat er zooveel leed
is en kommer: dat, om met Emil Fiedler
in zijn „Mensch unter Menschen" te
spreken, dat eenige brassers hun hond
gouden tanden in den bek laten zetten,
terwijl kinderen van onze verarmde broe
ders, tengevolge van ondervoeding de
tanden uit den mond vallen. Dat in Ame
rika dames zijden kousen koopen voor
den prijs van 800 dollar en d:e misschien
vier of vijf keer dragen. 800 dollar, aldus
Fiedler, daarvan kan een arbeidersgezin
in Duitschland een jaar leven.
Dat alles roept om gerechtigheid! Om
onbaatzuchtigheid.
PAX: VREDE. S.nds den grooten,
alles vernietigenden wereldoorlog roept
heel de wereld om vrede en wellicht is de
wereld nooit verder van den vrede af ge
weest dan op het oogenblik. Er is na-1
ijver onder de volkeren, het chauvinisme,
het verkeerd begrepen nationalisme in
verschillende landen blijft een voortduren
de bedreiging van den vrede. Nu hier. dan
daar steekt het oorlogsmonster zijn kop
op en vallen mannen in de kracht van hun
leven.
Gerechtigheid en vrede. Laat dat het
streven zijn van jong en oud. Een streven
EEN PRACTISCHE
RIJWIEL-BERGPLAATS.
Al eenigen tijd werd gewerkt aan een
rijwiel-bergplaats, die zich aan de voor
zijde van het station binnen het emplace
ment bevindt en menigeen heeft wellicht
al eens uitgekeken naar eenig nader be
richt hieromtrent. Welnu, wij kunnen die
nieuwsgierigheid thans bevredigen. Deze
rijwiel-bergplaats is aldaar opgericht door
de N.V. Bewaarplaats- en Reclame-Maat
schappij te Amsterdam en vervangt het
rijwiel-depot in het station. Op het oogen-
blik bestaat dat nog wel, maar de bedoeling
is in de toekomst alle in depot gegeven
j rijwielen in de nieuwe bergplaats te stal
len. Maar behalve dit bestaat er voor ieder,
I die dat wenscht, gelegenheid zijn rijwiel
op te bergen; het is als 't ware een rijwiel-
garage, en men kan daarvoor weekabonne-
1 menten krijgen. Iemand, die eiken dag per
trein vertrekt en 's avonds weer terug
keert, en gaarne per rijwiel naar en van
het station zou willen rijden, kan daar
dagelijks zijn fiets brengen en halen;
iemand, die thuis weinig of geen berg-
ruimte heeft, kan ook gebruikmaken van
i de nieuwe inrichting. Het is a.h.w. een
semi-officieel spoorwegbedrijf, wat hier
tot stand kwam. Leden van den A.N.W.B.
krijgen reductie op het tarief, en kunnen
gratis gebruikmaken van de voetpomp.
Bovendien wordt het rijwiel regelmatig
nagezien en schoongehouden, kortom, dit
nieuwe bedrijf zal, evenals dat in andere
plaatsen het geval is, zeker blijken in een,
b°hoefte te voorzien.
BALLON No. 5 KOMT TERUG!
Zooals men weet, is bü de kruideniers-
j beurs op 29 Maart een groot aantal bal-
lonnen losgelaten. Eén dezer ballonnen,
no. 5, is thans teruggekomen, d. w. z. de
daaraan bevestigde label. De ballon is ge
vonden, zeer waarschijnlijk door een
scher, in de Noordzee op 55 gr.. 55 min.
N.Br. en 8 gr. 7 min. O.L., dat is dus dicht
bij den Blaavandshuk, het uitstekende ge
deelte van het vaste land, waar het bekende
meteorologisch station is gevestigd. Als
afzender staat vermeld E. Zversen Norre,
Lugvig pr. RingKobing, Denemarken.
Ringkobing of misschien beter Ringkjö-
bing js jie{ schiereiland ten noorden van
den Blaavandshuk, terwijl Lugvig (ook:
Lynvig) het op dat schiereiland liggende
dorp is. De ballon is uit zee opgepikt des
morgens om zes uur 30 op 31 Maart.
Den afzender zal een prijs toegezonden
werden.
En nu warhten de organisatoren van de
Heldersehe Kruideniersbeurs op de vol
gende, als die komt tenminste.
