Spaansche gevangenissen.
Een moderne modelgevangenis.
Opvoeding der misdadige jeugd.
(Door een bijzondere correspondente.)
Madrid, Juni 1933.
De „Careel Modelo" te Madrid, is de
gevangenis voor verdachten, wier zaak
nog onderzocht wordt. Zij is in 1883
gebouwd. Toen wij aankwamen, moes
ten wij even wachten in de vestibule
van den directeur. Daar was het tame
lijk druk. Een groot aantal menschen,
meerendeels goed gekleed en belioo-
rend tot den beteren burgerstand, ver
zocht een ambtenaar om toestemming,
hun bloedverwanten of vrienden in de
gevangenis te mogen bezoeken. De toe
stemming werd steeds verleend, want
als de gevangene het reglement der
inrichting niet heeft overtreden, mag
hij dagelijks tusschen half elf en twaalf
uur bezoek ontvangen. De bezoekers
worden in groepen geleid naar ruime
vertrekken, omgeven door een met
tralies afgesloten galerij voor de ge
vangenen. Particuliere gesprekken in
de cellen worden slechts bij uitzonde
ring toegestaan.
Op het oogenblik zijn er in de Car
eel Modelo 955 gevangenen, w.o. onge
veer 100 politieke gevangenen, anar
chisten en monarchisten. Onder de
laatsten bevinden zich ook personen
van den hoogsten adel, welke hebben
deelgenomen aan den mislukten staats
greep van 10 Augustus. In het midden
van de gevangenis bevindt zich het
waarnemingscentrum; van hieruit loo-
pen er straalsgewijs vijf gangen met
cellen, waarin de gevangenen gerang
schikt zijn naar hun misdrijf. Boven
het waarnemingscentrum ligt de kapel.
De cellen zijn niet verwarmd en heb
ben steenen vloeren, over de koude
wordt echter weinig geklaagd en nu
in het voorjaar stonden in bijna alle
cellen de ramen wijd open. Slechts in
één cel, in het gedeelte voor politieke
gevangenen, zagen wij een-'electrisch
kacheltje branden, maar hier zijn de
De we.g naar de Car cel Modelo
le Madrid.
cellen dan ook kleine hotelkamertjes;
tegen betaling van 2.25 peseta's per
dag heeft men er een bed met sgring-
veeren, een vaste waschtafel met
stroomend water, een gemakkelijke
rieten stoel, een kapstok, een lamp en
het recht om zelf uit te zoeken, wat
men eten wil.
In een cel daarnaast zitten vier anar
chisten rondom een vuurtje gezellig
te praten. De reden van al deze facili
teiten voor politieke gevangenen is,
dat de directeur van de gevangenis,
Don José de Elozza, tijdens de dicta
tuur zelf driemaal in de Gareel Modelo
gevangen heeft gezeten. Hij weet dus,
wat een eenzame opsluiting in een el
beteekent en oefent ook geen censuur
uit op de boeken en kranten, die de ge
vangenen ontvangen. Ruim 70 der
gevangenen zijn overigens analpha-
beten en hebben dus niets aan lectuur.
verschillende provincies ten opzichte
van elkaar worden aangetrolten, be
treffen slechts kleinigheden. Jeugdige
gevangenen (van 18 tot 25 jaar out
worden niet in de gewone gevangenis
sen ondergebracht, doch in een spe
ciale gevangenis te Alcola de llenaies,
de geboortestad van den beroemden
Spaanschen dichter Cervantes, welke
ongeveer 40 km van Madrid is rtolegen.
Ook dit instituut, dat reeds in lb»S
werd opgericht, hebben wij bezocht.
Geen ziekenhuis, maar een gevangenis;
operatiekamer in een Spaansche strafinrichting.
Het verblijf in deze gevangenis kan
tot twee jaar toe duren, doch de nor
male duur bedraagt zeven of acht
maanden. De gevangenen, die dat wen-
schen en zich goed gedragen, kunnen
te werk worden gesteld in de werk
plaatsen der gevangenis. Er waren
bijv. ong. 20 gevangenen werkzaam in
de smidse. Ze maken ledikanten en
waschtafels op bestelling van waren
huizen en engroszaken, die er ook het
materiaal voor leveren en kunnen op
die wijze 2.50 a 3 peseta's per dag ver
dienen (de leerlingen 1.25 peseta's). In
een andere werkplaats maken gevan
genen voor 2 a 3 centimos per stuk
tegels; goede werkkrachten kunnen er
wel zes peseta's verdienen.
Het geld, dat de gevangenen verdie
nen wordt op een rekening geschreven
en kan er alleen door henzelf worden
afgehaald. Dit doen zij met behulp
van een soort chèquesysteem; bonte
kaarten zijn in rechthoekjes verdeeld,
waarop verschillende geldswaarden
zijn gedrukt. De gevangenen, die niet
tevreden zijn met het gewone eten
meestal „cocido", een Spaansch natio
naal gerecht van grauwe erwten, spek
en rundvleesch, dan wel witte boonen,
rijst of erwten kunnen in een spe
ciale keuken laten klaarmaken, wat zij
hebben willen. Meer dan voor eten be
steden de gevangenen hun geld voor
tabak en wijn, zij mogen echter niet
meer dan 1/4 liter wijn per dag koo-
pen. Rooken wordt alleen verboden
aan wie zich slecht gedraagt.
In het belang van de gezondheid der
gevangenen wordt er tweemaal per
dag gewandeld, terwijl er 's Zondags
voetbalwedstrijden worden gehouden.
Verder zorgen radio en bioscoop voor
afleiding. In principe wordt hetzelfde
systeem gevolgd in alle Spaansche ge
vangenissen, de afwijkingen, die in de
eind aan het onaangename gesprek.
Waar is Willem? vroeg hij.
Natuurlijk op zijn kamer, luidde
*t scherpe antwoord.
Toen ging Jasper de trap op, naai
de kamer van zijn zoontje. Maar hij
bleef in de open deur staan. Willem
zat ijverig te snijden. Voor hem stond
een houten tobbetje. Handwerk! En hij
maakte er een copie van.
Wil je dat wel eens laten,
schreeuwde Jasper. Heb je niets
beters te doen? Ga aan je schoolwerk!
Verschrikt liet de jongen het
kunststuk vallen.
Ik dacht, dat u het aardig zou
vinden, Pa, zei hij.
Ik had er een willen maken voor
uw verjaardag. Kijk, met van die leuke
foutjes. Niet alles zoo echt machinaal,
weet u. En het biesje ook een beetje
slordig, dat staat beter. Vindt u pok
niet?
Willem heeft nooit begrepen waar
om zijn vader zoo rood werd en hem
een draai om de ooren presenteerde,
terwijl hij het half afgewerkte verjaar-
dags-cadeautje opnam en in een hoek
gooide.
De griep-epidemie, die toen juist
haar eerste slachtoffers begon op te
eischen, maakte twee dagen later een
einde aan Jasper's loopbaan als fabri
kant van houten tobbetjes, zoodat Wil
lem het onaangename incident voor-
loopig vergat.
Toen hij er later met zijn moeder
over sprak, zei deze, dat vader vermoe
delijk de griep al onder de leden had
gehad en zich daarom, tegen zijn ge
woonte, over iets had opgewonden, dat
eigenlijk niets met dat tobbetje te ma
ken had gehad. Willem moest er ver
der maar nooit meer aan denken. Va
der was toch altijd zoo trotsch op hem
geweest en had er zoo'n schik in ge
had, dat zijn jongen zoo vlijtig leerde.
Hij zag in hem een uitstekenden opvol
ger in de fabriek. Pin dat wil je toch
graag worden, antwoorde zij, half vra
gend.
Natuurlijk moeder, zei de jongen.
Vader heeft misschien gedacht, dat
ik artist wilde worden, maar daar is
eigenlijk zoo weinig mee te verdienen,
nietwaar?
De moeder antwoordde niet. Ze dacht
na over dien eersten en laatsten twist
in haar huwelijk. Willem aardde naar
zijn vader. Ze moest daar toch blij om
2ijn?
'Nadruk verboden).
Het doel ervan is allereerst, den jeug
digen misdadiger een beroep te lee-
ren; zij kunnen er schoen- of kleer
maker, timmerman, schrijnwerker,
sloten- of klokkenmaker, boekdrukker,
zetter, boekbinder enz. worden. De
vertrekken zijn ruim en licht, vooral
de algemeene reusachtige slaapzaal en
laten uit hygiënisch oogpunt niets te
wenschen over.
Op het oogenblik bevinden er zich
125 jeugdige misdadigers in de inrich
ting. De 18- en 19-jarige misdadigers
zijn het talrijkst. De meest voorkomen
de delicten zijn roofmoord, verzet
tegen de overheid bij politieke botsin
gen en handel in blanke slavinnen.
Dat armoede en ellende vaak het motief
voor de misdaad zijn, blijkt wel uit het
feit, dat de wegens roof en doodslag
veroordeelden meerendeels afkomstig
zijn uit de zeer arme provincies Cace-
res en León en uit de industriecentra
Madrid en Bilbao. De meesten, n.1.
60 zijn analphabet, als zij in de in
richting komen, doch als zij haar ver
laten kunnen zij allen lezen en schrij
ven, uitgezonderd de zwakzinnigen,
die gemiddeld 5 van het totaal uit
maken. Bij het onderwijs komt voorts
aan het licht, dat gemiddeld 20 dezer
jeugdige misdadigers minder dan mid
delmatig begaafd is.
Men geef zich ook geen moeite de
gevangenen nog iets anders te leeren
dan lezen en schrijven;'er waren er in
de geheele gevangenis dan ook slechts
6 die meer ontwikkeld waren en 5
daarvan waren nog Duitsche soldaten
uit het Marokkaansche vreemdelingen
legioen, die wegens muiterij tot de
maximum straf van zes jaar waren
veroordeeld. De gevangenen van Al-
cola kunnen bij bijzonder goed gedra
gen, ook kwijtschelding van een deel
hunner straf verkrijgen, ze blijven dan
echter onder voortdurend politietoe
zicht, gedurende een tijd, die ongeveer
de helft bedraagt van hun oorspron-
kelijken straftijd. De uit deze gevan
genis ontslagen jongelui moeten zich
later over het algemeen voorbeeldig
gedragen; de reden hiervan zoekt men
in het feit, dat recidivisten practisch
nooit in deze gevangenis worden toe
gelaten.
Niet bang zijn voor de vm„ t-a
'einIn Marseille heb ik zelfs sP
ische prinses een oorvijg ?1.„pv n W
Waarom dan?
ven.
Is die van Gogh werkelijk echt?
L^,geef. u, dlie .iaar garantie op de
echtheid, mijnheer!
(„Ric el Kat").
- Omdat ze mü voorgelogen hal l
as geen prinses. n«t
Een onhandige kelim-,-
iwee glazen „ranja" over de japon*8"®
een dame
O dame, het hindert niets vpi-
schuldigde hij zich, het is toeh8°if
maal maar water!
Nou weten jullie allemaal wel
het fijn weer is geweest aan H
strand hè met de Pinksterdagen en i?
ben der ook geweest, maar als dat z0
door gaat dan is het strand niks J
ders meer als water en ik heb der >i
weer op m'n kop gehad en dat fc di
meneer met die vliegmachine
schuld.
Want der is immers een vliegma
chine in de luch geweest die dat va".
Ata heb geschreven. Nou dat heb ik
ook gezien en daarom heb ik op m'n
kop gehad en dat kwam zoo.
Ik had net een ijssie gekocht van
vijf centen die ik van m'n vader haa
gekregen en Heintje ook. We stonden
der net aan te likken vlak bij een
heele dikke meneer die met een zwem.
broekkie aan op het strand lag om
bruin te worden toen die vliegmachine
deraan kwam en toe zei ik tegen Hein.
tje dat ie deraan kwam maar Heintie
zag 'm niet en toen wees ik 'm. Maar
m'n ijsie, die ik heelemaal vergeten
was, vloog daardoor uit m'n hand èn
net op de buik van die dikke meneer.
Ik dacht dat alleen de meissies maar
konden gillen, maar die dikke meneer
kon het ook goed en toen die ons ach
ter na wou loopen zijn we hard weg-
geloopen, maar Heintje viel en toen
kreeg die een wats om z'n orren 1 n
die meneer en ik een van m'n vader
toen die 't van die meneer hoorde toen
ie 't ging vertellen.
Toch gemeen hè, nou denkt die
dikke man alleen maar aan z'n eigen
en dat ik m'n ijssie kwijt was dat geef
allemaal niks. Hij had best kennen
zegge; „Hier brave jongen, daar heb
je etereen van een dubbeltje!"
Is dat nou zoo erreg as je een ijssie
op je buik krijg???
En toen ik thuis was 's avonds was
ik heelemaal bruin en had de kat van
ons vijf jongen gekregen maar nou
zijn ze al allemaal weg behalve een en
als ik deraan kom dan krabt de poes
me want dat mag ik niet en de burre-
germeester zal nou de motballetjes wel
v. eer in z'n hooge hoed gestop hebben
omdat de brug toch niet met 'm open
gemaakt wordt.
Die gaat nou vanzelf open as die
klaar is, niet gewoon open maar an
ders.
Dat komp omdatte ze de brug niet
open kenne draaien maar as de men
schen derover magge loopen dan is
die ook open en met de pinksteren
is dat gewees maar toen moes je hijra
je nek breken van de rommel as
denver ging. maar 't was tcch 1
En nou zeg m'n vader flat die
meneer, die de baas is van de Nuts-
spaarbank, dat die nou een stand
beeldje krijg op het Koningsplein om
dat die een advertentie in de krant heb
gezet dat alle menschen hun belasting-
pampieren naar hem maggen komen
brengen en dan gaat hij die betalen,
dus das fijn he.
Eerlijk waar, want ie heef d'r le"e'
niet bij gezet dat de menschen eerst
centen op de bank hebben moeten
staan maar hij heeft alleen gezet o<j
belastingpampieren brengen en ik zal
ze betalen dus die heef wel een stanw
beeld verdiend he en wat de n,ees
nou gedaan heeft das niet eerlijk wan
de meester zeg op school altijd dat
de meissies niet magge piaagen als w
school uitgaat en ik heb zelf op h
strand gezien dat ie een meissie on
derste boven in het water gooide ma
dat was zeker omdatte het Zondag
anders weet ik het ook niet.
Maar nou zeg m'n zuster weer
dat
iiwu III I»
ik eon suffert ben omdat Ik wel ee
meer niet wat weet maar dat is ze
ker zelf.
ïk moet non weer gaar ophot'Wf
want de groote poes Is weg en nou s
ik dan lekker met de kleine ga
spelen.
Daaaa"
