De Astronomische verschijnselen in Juli 1933
werd veroorzaakt en doordat ze tot ont
binding overgingen, barstten de cellen,
die zich in deze organen bevinden open,
zoodat de traan er uitvloeide. De traan
werd er geregeld afgeschept en in va
ten verzameld. De kleur van deze traan
was bruin of lichtgeel; de smaak bitter
of ransachtig. Bovendien bevatte dit
product veel in staat van ontbinding
verkeerende leverdeeltjes en verspreid
de tevens een sterke vischlucht.
In deze wijze van bereiding is onge
veer 70 jaar. geleden een groote veran
dering gekomen en is deze traan ver
vangen door de z.g. gestoomde lever
traan, welke bijna uitsluitend voor me
dische doeleinden wordt aangewend.
Het bereiden der gestoomde traan ge
schiedt op de volgende wijze.
Als de levers van de gal en ziekelijke
gedeelten die zich hieraan dikwijls
bevinden zijn ontdaan, worden ze
zorgvuldig gewasschen. Daar van vele
kabeljauwen de levers in een ziekeliiken
toestand verkeeren, is het sorteeren
van deze organen een zaak van zeer
groot belang en behoort dit vakkundig
te geschieden. Levers, die bijna wit, vol
en rond van gedaante zijn, mag men
voor gezond en rijk aan traan houden.
Wanneer de levers gewasschen zijn
worden ze in ketels gedaan, welke door
middel van stoom verhit worden. Door
deze bewerking vloeit na ongeveer een
half a één uur het vet uit de levers, dat
vervolgens afgeschept, gekoeld en zorg
vuldig gefiltreerd wordt. Deze traan,
die een groote hoeveelheid vitaminen
bevat, heeft een licht gele kleur en is
bovendien bijna geheel reuk- en smaak
loos.
Aan de bereiding, die onder toezicht
van het gouvernement staat, worden de
hoogste eischen gesteld. In de belang
rijkste kustplaatsen bevinden zich door
het gouvernement aangewezen deskun
digen, die het gehalte, der gefabriceerde
traan onderzoeken, voordat dit geëx
porteerd wordt. De traan, die niet aan
de hiervoor gestelde eischen voldoet,
mag niet worden uitgevoerd.
De fabrikanten houden zich dan ook
stipt aan de bepalingen, die door het
gouvernement zijn voorgeschreven,
daar de raffinaderijen meermalen door
controleerende ambtenaren worden be
zocht.
Teneinde het vitaminengehalte van
de te exporteeren levertraan vast te
stellen, hetgeen geschiedt in een insti
tuut, onderhouden door den staat, wor
den door de exporteurs geregeld mon
sters traan ter onderzoek aan deze in
stelling gezonden.
In verband met de groote hoeveelhe
den levertraan, welke gefabriceerd wor
den, vindt men in het Westelijk en
Noord-Westelijk gedeelte van Noorwe
gen een groot aantal raffinaderijen.
Een van de grootste ondernemingen op
dit gebied is zeker wel de firma Brodr
Aarsaether A.S. te Aalesund.
Door deze firma, die thans in ver
schillende plaatsen 16 raffinaderijen
in bedrijf heeft, werd in het jaar 1877
te Svolvaer (Lofodden), de eerste raffi
naderij van Noorwegen opgericht. De
gezamenlijke raffinaderijen van deze
firma produceeren ongeveer 14.000 va
ten levertraan per jaar.
De Noorsche levertraan is door haar
uitstekende kwaliteit en lagen prijs, een
zeer gewild product op de wereldmarkt.
Behalve voor medische doeleinden
wordt de levertraan tegenwoordig ook
bij groote kwantums in het veeteelt en
pluimveebedrijf aangewend. Ongerafti-
neerde levertraan wordt voor de berei
ding van fiin leder, in de zeepindustrie,
enz. gebruikt.
Gedurende de laatste 3 jaren is door
Noorwegen 330.000 H.L. (dus pl.m. 110
duizend hectoliter per jaar) geraffi
neerde levertraan naar het buitenland
geëxporteerd. De export van ruwe
ongeraffineerde levertraan, die de
laatste 3 jaren i3 uitgevoerd, bestond
uit 5500 H.L. per jaar.
D. KRUIJFF.
IJmuiden (Oost).
tl NEVELVLEK
STERRENHOOP
DUBBELSTER
o VERANDERLIJKE STER
o STER OER I* 2? 0R0CTTE
STER OER 3?GROOTTEOFZVWKKER
Zon: De tijdsvereffening bedraagt
op: 1 Juli: +3m.28s.; 6 Juli: X4m.24s.;
11 Juli: +5m.lls.; 16 Juli: +5m.46s.;
21 Juli: +6m.09s.; 31 Juli: +6m.l2s.
Deze bedragen geven, opgeteld bij
den waren tijd, den middelbaren tijd.
De declinatie van de Zon neemt af
van -j-23°.08' tot +18°.20'; hierdoor
neemt de middaghoogte der Zon af
van 61°.08' tot 56°.20' en haar dagboog
van 16u.36 m. tot 15u.28m. (voor 52°
N.Br.).
Op 2 Juli bereikt de aarde het aphe-
lium in haar jaarlijksche baan om de
Zon; d.w.z.: op dezen datum bereikt zij
haar grootsten afstand tot de Zon, n.1.
152.000.000 km; de schijnbare middel
lijn van de Zon bedraagt dan 31'.30'9.
Maan: 7 Juli: V.M.; 14 Juli: L.K.;
22Juli: N.M.; 30 Juli: E.K.
Planeten:
Mercurius bereikt op 2 Juli zijn
grootste Oostelijke elongatie (+25°.53').
Tot half Juli gaat de planeet ongeveer
een uur na de Zon onder. Door de na
bijheid van Venus is Mercurius ge
makkelijker te vinden dan anders het
geval zou zijn geweest.
Venus gaat ongeveer een uur na
de Zon onder en is misschien vlak na
zonsondergang laag boven den Wes
telijken horizon waar te nemen.
Mars verdwijnt in de avondsche
mering, evenals J upiter; beide pla
neten bevinden zich rechtloopend in
den Leeuw.
Saturnus beweegt zich terugloo
pend in den Steenbok. In het begin
van de maand komt de planeet om on
geveer 11 uur 's avonds op, aan het
einde van de maand om ongeveer 9
uur (alles zomertijd). Hij is dan dus
gedurende den heelen nacht zichtbaar,
in den voornacht laag aan den Zuide
lijken hemel.
Uranus beweegt zich rechtloo
pend in de Visschen. Den 20sten Juli
is de planeet in Oostelijke quadratuur
met de Zon.
Neptunus beweegt zich recht
loopend in den Leeuw.
Het Zodialicht is ongeschikt
voor de waarneming.
Vallende sterren. In Juli zijn reeds
vallende sterren te verwachten, be-
hoorende tot den zwerm der P e r e 1 i-
d e n, met een uitstralingsplek, die in
Cassiopeia ligt.
testament. Ik zou wel
weten, wat daar instond.
eens willen
Twee uur later waren we van den
inhoud van het testament op de hoog
te. Accrington's advocaat, mr. Silver,
had het geopend. Er kwam aan het
licht, dat Francis Accrington aan elk
zijner bedienden zooveel maal duizend
gulden legateerde als hij of zij dienst
jaren had. Alle verdere bezittingen
werden het eigendom van mr. Accring
ton's achterneef, James Neston, welke
achterneef zich waarschijnlijk in Ame
rika en wel in New-Orleans moest be
vinden.
Daar worden we ook niet veel
wijzer door, merkte inspecteur Kerling
op. Hoe heet die neef, vroeg ik
haastig en ik zag, dat de inspecteur
mij verbaasd aankeek.
Neston, antwoordde mijn oom. Hij
stak peinzend een cigaret op. Ik liep
den tuin in, niet zoo maar, doch met
een bepaald doel. Ik wilde den tuinman
even spreken: Ik trof hem bezig met
de reparatie van een gieter. Hjj zag
er uit als iemand van tegen de veertig,
was al aardig grijs, had een grijs,
zwaarmoedig neerhangend snorretje.
Toen hij mij zag tikte hij aan zijn pet.
Hij maakte niet bepaald een prettigen
indruk met zijn grauw gezicht en in
gezakte schouders.
Zou ik mij vergissen? dacht ik.
Zou het alleen maar een merkwaardig
toeval zijn
Er schoot me iets te binnen; ik liet
mijn zakdoek vallen. Snel had de man
zich gebukt, de zakdoek opgeraapt en
aan mij overhandigd. Astublieft,
juffrouw.
Dank je wel. Een mooie tuin hier,
Stone. Hij knikte ernstig.
Zegt u dat wel; ik had hier mijn
heele leven wel willen blijven wonen.
Maar het is nu afgeloopen.
Ja, zei ik scherp, het is nu afge
loopen.
Ik slenterde terug naar het huis.
Oom zat nog in de serre. Ik riep hem
even alleen en vertelde hem, wat ik
te vertellen had. Tijdens mijn verhaal
werden zijn oogen hoe langer hoe groo-
ter. Af en toe schudde hij het hoofd.
Toen ik uitgesproken was, bleef hij een
tijdlang zwijgen.
Misschien ben ik niet goed wijs,
maar je zult je zin hebben, zei hij daar
na. Vraag maar of Kerling hier
komt en laat Graynes even dien tuin
man roepen.
Met zijn vieren zaten ze even later
aan de serretafel.
Mijn nichtje wil je wat vragen,
Stone.
Ja, zei ik, je ziet er uit, Stone, als
een man van in de veertig, met een
moeilijk leven achter den rug. Maar
toen je mijn zakdoek opraapte was je
een jonge kerel van dertig. Ik zal je
wat vertellen, Stone. Daarnet heb je me
gezegd, dat je hier je heele leven wel
wilde wonen. En je was ook niet anders
van plan. Je zou hier zijn weggegaan
als Stone, de tuinman en je zou zijn
teruggekomen in je ware gedaante,
als James Neston, den achterneef "uit
New-Orleans. Jij hebt mr. Accrington
vermoord, James Neston. Ach, inspec
teur Kerling, ontdoet u hem even van
zijn grime.
Binnen drie minuten had de droef
geestige figuur van den tuinman plaats
gemaakt voor eeh slanken jongeman
met donker haar en brutale bruine
oogen.
U is een vervloekt handige jon
gedame, zei hij, terwijl zijn oogen fon
kelden van woede. Hoe kwam u er ach
ter.
De dader moest zich onder het
personeel bevinden, vertelde ik hem.
De man, die het meeste belang had bij
mr. Accrington's dood, heette James
Neston en de tuinman heette Stone.
Neston en Stone. Die schuilnaam werd
of zonder fantasie, óf in een overmoe
dige bui gekozen.
(Nadruk verboden).
In het eind van Juli komen de val
lende sterren van den zwerm der
Acuariden met een uitstralings
plek in den W aterman,
Sterrenbeelden. In het midden van
de maand loopt de Melkweg des avonds
te 11 uur (Zomertijd) van het Z.Z.W.
naar het N.N.O., ten Oosten van het
Zenith. Om dien tijd bevindt zich het
sterrebeeld Hercules ten Z.W. van het
Zenith. Tusschen de sterren êta en
zêta bevindt zich de bekende sterren
hoop Messier 13, die reeds in een
kleinen kijker een mooi object is. In
dezen sterrenhoop heeft men meer
dan 30.000 sterren op haar kleur en
helderheid kunnen onderzoeken. In
het midden zijn zij zoo dicht opeenge
hoopt, dat hun aantal niet te tellen is.
Wie over een niet al te kleinen kijker
beschikt, kan in Hercules een paar
mooie dubbelsterren bewonderen n.1.
Alpha, rö en Kappa. Dicht bij het
Zenith schittert de witte ster W e g a
(Arabisch woord, dat; de val
lende adelaar beteekent). Zij
is de helderste ster van het sterre
beeld de Lier, waarvan de 4 hel
derste sterren op Wega na een para-
lellogram schijnen te vormen. Tus
schen Bèta en gamma bevindt zich de
beroemde ringnevel, de helderste van
haar soort. Met den zeer grooten teles
coop van Lord Rosse kon reeds om
streeks 1340 worden vastgesteld, dat
de ruimte binnen den ring niet ledig
is, maar gevuld met ijle nevelstof; dit
is later fotografisch bevestigd.
Wega is een van de helderste ster
ren van den hemel en tevens een der
dichtst bij ons zijnde. Toch heeft haar
licht nog 27 jaren noodig om ons te
bereiken. Een tweede belangwekkende
ster in dit sterrebeeld is epsilon. Deze
is onder gunstige omstandigheden
voor het bloote oog als een dubbelster
te zien; in een middelmatig grooten
kijker kan men zien, dat ook elk van
De heldere ster Art"res van "ent
haar componenten een dubbelster is.
Schorpioen, die wij op onze breedte
slechts gedurende korte-1 tüte zi n
kunnen krijgen, staat in den voor
avond lang in het Z.W., gemakkelijk
herkenbaar aan haar roode kleur.
GEHEUGENWONDERS.
Gewoonlijk kunnen op onze scholen
de leeraren in de geschiedenis en in
de literatuur niet op geheugenwonders
onder hun leerlingen bogen. Jaartal
len en gedichten gaan vaak „het eene
oor in en het andere uit!" Toch zijn
er menschen geweest bij wie dit anders
was. Zoo wordt b.v. van een zeker n
Jozef Scaliger verteld, een man die in
de Middeleeuwen leefde, dat hij in drie
weken alle gedichten van Homerus wist
op te zeggen en in vier maanden alle
werken van alle Grieksche dichters
van buiten kende. Dat is iets ongelco-
felijks. Als men de Homerus-gedichten
kent en de moeilijke zinswendingen ef?
eenigszins rethorische taal daarvan
heeft gehoord, beseft men pas, hoe ge
weldig moeilijk dit eerste staaltje
reeds is.
Seneca, zoo verhaalt men, kon elk
gedicht, dat hij slechts één maal had
gehoord, reciteeren, niet alleen van
het begin tot het einde, maar ook in
omgekeerde volgorde!
De bibliothecaris, Magliabechi te
Florence, wist over de literatuur van
elk land iedere gewenschte inlichting
te geven. Van iederen auteur wist hij
de werken te noemen en de hoofdstuk
ken, die in deze werken voorkwamen.
Bovendien wist hij er verschillende ge
deelten uit te citeeren. De meeste Eu-
ropeesche bibliotheken kende hij tot
in détails.
Ook op andere gebieden schijnen er
vroeger geheugenwonders te zijn ge
weest. Themistocles kende b.v. alle in
woners van Athene bij naam. Zonder
ook maar één keer te haperen, kon hij
ongeveer 20.000 namen opzeggen.
Mithradates sprak vloeiend niet min
der dan 22 talen!
De Discuswerper.
eerder
„Zou hij de gramofoon
weggesmeten hebben?"
(„Söndagsnisse").
