MARINE-BRIEVEN UIT INDIË. I loonsverlaging van het gemeenteper- soneel aannam, zullen aftreden, staat wel zoo goed als zeker vast. Wel is de uiteindelijke beslissing ten dezen nog niet gevallen (dat geschiedt eerst den 24sten a.s. in de z.g: gedelegeerden vergadering der A'damsche Federatie der S.D.A.P.), maar genoemde Federa tie en onze roode raadsfractie hebben toch al reeds een advies opgesteld, dat in de aftreed-richting wijst en de be slissing zal ook wel overeenkomstig' dat advies vallen. In dat davies doet men het voorkomen alsof de Roomsch- Katholieken en de Vrijzinnig Demo craten moedwillig de overeenkomst, die tusschen deze beide fracties en de S.D.A.P. bestond, inzake een gemeen schappelijk regeerprogramma, verbro ken hebben. Vooral wethouder Krop- mah fungeert daarbij als zondebok. Zijn uitlating, dat de meerderheid van B. en W. de verantwoordelijkheid niet langer zou wenschen te dragen indien de loonvoordracht verworpen werd, deed. altijd nog volgens dit, advies, de deur dicht en beteekende een zoo danige breuk dat verder samenwerken niet meer mogelijk is. Minder „po litiek" en nuchterder beschouwd kwam echter alles neer op het verschil in opvatting, dat tusschen de R.K.'s en V.D.'s eenerzijds en de S.D.A.P. an derzijds bestond over de uitlegging van den term „bijzondere omstandig heden". De eersten achtten die bijzon dere omstandigheden wel degelijk aan wezig; de tweede niet. Wij zullen ons in deze netelige kwestie verder maar geen partij stellen. Alleen zij opge merkt. dat het toch zeker wel een zeer bijzondere omstandigheid is. alhoewel dan misschien niet geheel in den zin zooals bedoeld in de vorige loonovereenkomst met het gemeente- personeel, dat men reeds meer dan de helft van een jaar werkt met een loonende begrooting, die nog steeds niet door Gedeputeerden is goedge keurd. Intusschen bestaat er dan nu nog kans, met de 1,2 millioen bezui niging, die men uit de pas aangeno men loonsverlaging halen kan en de 8 ton. die B. en W. verder nog uit het grondbedrijf willen halen, dat die goedkeuring een dezer c'agen eindelijk afkomt. Maar, om tot de wethouderscrisiS têrug te keeren.'... Zullen 'de andere wethouders, als hun roode collega's dan inderdaad aftreden, er ook het bijltje bjj neergooien en hun zetel ter beschikking stellen? Zullen we eerst daags voor een geheele reconstructie van het gemeentelijk bestuurscollege te staan komen? Zietdaar vragen, die men thans allerwege stelt. Komt het antwoord bevestigend te luiden, dan zal de crisis, zeer zeker geruimen tijd duren en dan zal er heel wat tijd over heen gaan voordat we weer een nieuw voltallig college van B. en W. rijk zijn. En zulk een lange crisis is in de ge geven (al dan niet „bijzondere") om standigheden zeer zeker alDror<°'e- wenscht! De thans nog in functie zijn de wethouders zijn immers reeds druk bezig niet de puzzle hoe de hegroo- ong 1934, die minstens evenveel zor gen baart als de thans loopende, slui tend te krijgen. Zij zijn zich al bezig aan het inwerken.... En aan ben schijnt reeds nu de hun toegemeten ttid om de puzzle tot oplossing te bren gen krap! Hoeveel te meer zal dit niet het geval zijn met de nieuwe functio narissen die, bij een algeheele re constructie, misschien pas over een ^'eek of zes, zeven hun ambt zullen aanvaarden? Excit Amsterdamsche Gids. Zullen met de loonsverlaging enkele gemeentebedrijven, die het de laatste Jaren zwaar te verduren hadden wat Rentabiliteit betreft, nu ook wat beter •°P gang komen? Dat is een vraag die zich ook, om dezen keer nu eens niet over het chronische Amsterdam sche onderwerp: de tram, uit te wei den. ten opzichte van de Stadsdruk- *er stellen laat. Bij geruchte werd "pn .aatsten tijd vernomen, dat men op het Prinsenhof een algeheele op heffing van dit gemeentebedrijf, dat in vergelijking met de particuliere drukkerijen wel zeer duur werkte, overwogen heeft. Men zal het nu, met de aangenomen loonsverlaging, eerst nog eenigen tijd aanzien. Intus schen heeft men toch alvast op die stadsdrukkerij drastische bezuinigin gen ingevoerd, o.a. door het staken ^an enkele door die drukkerij geëx ploiteerde uitgaven, die niet strikt noodzakelijk zijn, maar grootendeels dienden om nu eens te laten zien wan» ne zij typografisch wel in staat was. Daartoe behoort de Amsterdamsche Dids, een maandblad waarop men zich jarenlang bij die drukkerij kon abon- neeren tegen het luttele bedrag van f 2.per jaar. Het bevatte steeds een aantal meerendeels zeer interessante artikelen over oud en nieuw Amster dam, tekst en illustraties waren zeer fraai uitgevoerd en nu het terziele is zullen velen het missen. Het valt to hopen, dat het door toedoen van een particulier uitgever, zij het dan mis schien in wat minder luxueuste gedaan te, nog eenmaal herboren wordt. Tegenover problemen als het herge boorte-geven aan de bedrijvigheid ip onze haven en in onze bouwnijverheid, valt deze hergebooret-kwestie van de Amsterdamsche Gids natuurlijk in het niet. Opleving van de haven en v«u, de bouwbedrijvigheid heeft de gemeen te als zoodanig zeker maar voor een klein gedeelte in eigen hand. Maar het klein gedeelte, dat zij dan in eigen hand heeft, moet zij ook zoo goed mogelijk uitbuiten. Deze gedachten- gang deed ook onze Kamer van Koop handel aan B. en W. adresseeren over een verlaging van onze haventarieven. De Kamer wijst er op, dat wij wat die tarieven aangaat den laatsten tijd ten opzichte van havens als die te Rotter dam en te Antwerpen (in deze laatste plaats kunnen b.v. geregelde scheep vaartlijnen een besparing van niet min der dan 25 verkrijgen op loods en kadehuur) „achterop zijn geraakt". Wij moeten die achterstand inhalen, schrijft zij, zoo spoedig mogelijk, willen wij niet de kans loopen, dat onze haven aan beteekenis inboet en het verlorene wellicht niet meer zou kunnen worden ingehaald. Dat het Gemeentebestuur aan dit ernstig maanwoord van de Ka mer de noodige aandacht zal schenken is wel zeker, al zal een eventueel e ta riefsverlaging er in den Raad wel niet „een, twee, drie" doorkomen. Eerder er door komen zal zeker de verlaging van de erfpachtkosten, een verlaging waartoe B. en W. reeds een voorstel bij den Raad aanhangig hebben gemaakt. Het voorstel behelst vaststelling van de erfpachtsom op 5%. tegenover de thans ge'dende 51/» van de grondwaarde. De herge boorte van de bouwbedrijvigheid zal met deze verlaging. al is.gij .dan niet groot,zeer zeker gediend .zijn. HET VERKEERDE SCHUIF- LAADJE! De politiechef Chiappe is een eenigs- zins nerveuse man. Wat overigens geen wonder is, als men op zijn schrijftafel drie telefoons heeft staan, die alle drie tegelijk kunnen ratelen, als men terzelf der tijd een roofmoordenaar vervolgt en een buitenlandsche studiecommissie moet laten rondleiden; als men bü den pemier voor het ontbijt is uitgenoodigd en de mensohen in de antichambre dat voor een smoesje houden En terwijl de politiechef juist, met in iecere hand een telefoonhoren, de meest- urgente gesprekken behandelt, legt de secretaris de post op ziin schrijftafel. Niets van beteekenis daarbij. Maar neen, een brief van professor Z„ den bekenden psycholoog van de Sorbonne. 's Lezen wat hij te zeggen heeft ...ben ik aan een boek bezig over de vrouwelijke criminaliteit en zou ik het zeer op prijs stellen, indien U mij daar voor illustratiemateriaal ter beschikking zoudt willen stellen." Als het verder niets is, kan Chiappe weer verlicht ademhalen. Hij haalt uit een schuif- laad.je een pak fotomateriaal en geeft dit den secretaris om het te verzenden. Inmiddels verstrijken enkele maan den. Drie telefoons ratelen! De se cretaris legt den prefect de post voor.. Iets bijzonders? Ah, het boek van pro fessor Z. met een begeleidend schrij venvoor c'en onsohatbaren dienst, dien U door Uw vriendelijke be reidwilligheid de Fransche wetenschap in het algemeen en de criminalistische in het bijzonder Boem! Chiappe heeft den telefoon- haak uit de handen laten vallen. Wat is er gebeurd? Bij den eersten oogopslag heeft de prefect gezien, dat de illustra ties, die de professor in zijn boek heeft geplaatst, de foto's zijn van leden van het ballet der Follies Bergères Een vreeseliike vergissing! En dan daarbij nog de onderschrfiten, waarin profes sor Z. op zeer ongalante wijze de dames veroordeelt! De bekoorlijke prima donna wordt als een geboren oplichtster aangegeven. Mistinguette krijgt iets dergelijks onder haar beeltenis.. Maar gelukkig zij heeft het niet onder de oogen gekregen, noch ervan gehoord, want het was een proefdruk en de heer Chiappe slaagde er nog juist op tijd in de fout vo'kommi te her»^i'<m. Beste kerel, Laatstleden Donderdag was het weer eens ouderwetsch druk op het kruis punt PalmenlaanSimpang, want de Schout-bij-nacht, eskadercommandani, hield een zeer druk bezochte r ceptie, ter gelegenheid van zijn bevordering. Vroeger resideerde in deze „roemah besar dari Marine" de marine-com mandant te Soerabaja, maar sinds we een eskader-commandant hebben, woont laatstgenoemde dignitaris in het pa leis in de Dijkermanstraat. Zooals ik je reeds schreef, het was een druk be zochte receptie, waar vrijwel de ge heele navy aantrad. Natuurlijk 'n keur van toiletjes en als je dat zoo aanziet, dan weten de diverse dames met hun huishoudgeld, laat staan kleedgeld, nog heel wat te maken. Na afloop van zoo'n receptie zijn club, Modderlust en Cercle Artistique natuurlijk goed bezet, want men is nu eenmaal uit. Van Cercle Artistique gesproken, daar heb ik je eenigen tijd geleden over geschreven, dat het daar finan cieel niet zoo erg best mee stond, maar tot nog toe is deze buitengewoon aar dige gelegenheid, die Soerabaja zoo moeizaam zou kunnen missen, nog drijvende en het zal wel losloopen er mee. Toch hebben we hier een tweede cercle erbij, namelijk de cercle Hellen- doorn, welke boven het café van dien naam haar zalen heeft en reeds een behoorlijk aantal leden telt, ook onder de marine. In Tutti Frutti, je weet wel die tent waar we vroeger paardjes plachten binnen te rijden, speelt en blaast momenteel een band van een stuk of zeven Europeesche dames de mis Ida Olivers band. Zooals je weet kun je dat van buiten af zien en je begrijpt dus wel hoe stampvol het die eerste dagen daar voor dat restaurant stond van allemaal Inlanders, die iets dergelijks, een aantal Europeesche blanke dames, die een nummertje mu ziek weggaven, nog nimmer gezien hadden. Overigens zit het er avond aan avond stampvol. Zoo zie je, Soe rabaja is nog steeds een stad, waar je behoorlijk uit kunt gaan. Modderlust heeft blijkbaar geen tweede „Pand- jang" kunnen vinden, want tegenwoor dig worden de rekeningen door een incasso-kantoor geïnd, wat, gezien het groot aantal burgers dat er na de ver huizing naar den waterkant komt, ook misschien wel een te groote karwij voor een man als „Pandjang" geweest zou zijn. Minister Coljjn heeft eenige dagen geleden verklaard, nadat de Indische regeering geen bezuiniging op de landmacht durfde te beginnen, dat Zijne Excellentie de verantwoording voor verdere inkrimping op zich nam. Nu daar kwam de pen over los en natuur lijk moest ook de Marine het ontgel den in het „Soerabajaasch Handels blad". Hear, hear: Er rijst dan verder nog de vraag of het leger nu wel het eerste gezags- instrument was, waarop gevijld moest worden, en of het niet meer op den weg had gelegen om bezui niging te zoeken in de kwaliteit van het marine-personeel, van hetwelk voornamelijk het inlandsche deel zoo in kwaliteit te kort schiet, dat ook buiten bezuinigingsoverwegingen om daaronder een grondig schoon schip maken meer dan noodzakelijk is, ook al moet dit voeren tot een opleggen van een groot deel van onze vloot. Worden de economische en daardoor financieele toestanden beter, dan kan men weer beginnen met den geleidelijken opbouw van het personeel der vloot zich daar bij hoedende voor verdere Goossen- sche experimenten teneinde dit weer bekwaam te maken voor de se cundaire taak der weermacht, waar in de marine echter een primaire rol te vervullen heeft. Op deze manier krijg je eens een indruk hoe of de Marine er hier in staat, en als je dan nog daarbij neemt, dat de Gouverneur-Generaal, bij het openen van den Volksraad memoreer de het uitstekend optreden van Land macht en Politie tijdens de afgeloopen Februari-dagen, dan is het toch op het oogenblik om tranen met tuiten te huilen, en vragen we ons zelve angstig af: „Hoe lang nog moet het duren, voordat we onze oude plaats in de samenleving weer hebben ingenomen." Maar, ja, als je de diep tragische toon van den onderkoning voelt in zijn openingsrede, waar de financieele toe stand van ons Indië in besproken wordt, ja, dan merk je wel, dat het heel ere is en dat we toch ook allemaal mee moeten werken om hieruit te komen en ons nog eenige aderlatingen op ons katje zullen moeten getroosten, zooals bijvoorbeeld met ingang van 1 Juli de standplaatstoelage, die natuurlijk in 't bijzonder de menschen treft, die hun gezin hier hebben en den gehuwden inlander. We beginnen hier in Indië steeds meer te merken van de Nederlandsch- Indische Fascistische organisatie (echt Indisch natuurlijk Nifo genoemd) wel ke in ledenaantal toeneemt en deze leden vooral schijnt te requireeren uit het I.F.V. Volgens mijn bescheiden meening is echter een dergelijke orga nisatie hier in de Oost volkomen over bodig. Bijna ieder Europeaan hier is het volkomen met het gezag eens, een dictatoriale macht is met het oog op de vele rassen en volken hier heel moeilijk denkbaar, kortom, mij is het niet recht duidelijk wat of majoor Rhemrev en zijn mannen hier eigenlijk denken te bereiken. Het vliegveld op Darmo werd giste ren bezocht door het vliegtuig de „Astrea", van de Imperial airways, het eerste vliegtuig van de LondenAu- stralië-route. Holland past op uw zaak, want nu begint de buitenlandsche con currentie op uw Indië-route, nu is het tijd (en dat gebeurt dan ook) voor snellere vliegtuigen, voor nog korteren overtochtsduur, en voor een plan „Asjes". Een van de eerste dingen, welke i«£ ga ondernemen, als ik nog eens thuis vaar, Jan, is een autobustocht over den afsluitdijk naar Friesland. Sjonge kerel, wat wonen jullie toch in een bevoorrecht land, dat je dat allemaal kunt meemaken en wat gaat de tijd toch vlug, want toen ik wegging uit de „negri Blanda", was er toch nog geen sprake van dat zooiets onderno men kon worden. Het lijkt me danig interessant. Nu nog de spoorlijn en wie weet wordt Schagen dan nog niet een kruispunt op het Internationaal ver keer naar Noord-Duitschland. Je moet wat duidelijker zijn in je brieven aan gaande de aanleg van een wandelpark in ons Nieuwediep, schrijf me eens precies waar of dat komt, ik moet mijn stad toch terugkennen als ik weer in Holland kom. Onze goede Tromp is dus nu ook overgegaan in sloopers- handen, het zal menig Marineman toch aan het hart gegaan zijn, toen het schip voor het laatst de haven van Nieuwediep uit voer. (Jij maakte er toch ook de kruisreis mee mede, als ik mij niet vergis, kerel.) Ook hoorde ik van een werkopdracht voor de werf van zeventig Vickersmijnen; zoo hou den we tenminste die eene werf, die we nog hebben, gaande en wordt de werkloosheid in Den Helder ook nog bestreden. Hier op het etablissement wordt ook de grootst mogelijke zuinig heid betracht. Het „nazien en waar noodig herstellen" mag op geen en kele reparatielijst meer voorkomen. Zooveel mogelijk moet alles met eigen middelen hersteld worden, kortom de geheele reparatietijd staat in het tee- ken der bezuiniging. De regeering heeft ter bevoegder plaatse opdracht gegeven te onder zoeken of geen termen aanwezig wa ren om hier in Indië als betaalmiddel de kwart cent in te voeren. De ingre diënten voor de rijsttafel worden zoo goedkoop, dat je voor een halve cent van de een of andere sajoer of sambal, veel te veel krijgt en je dus eigenlijk maar voor een kwart cent noodig zoudt hebben. Hoe klein of mijn tractement ook moge zijn, ik hoop toch nooit mijn tractement in kwart centen uitbetaald te krijgen, wat jij brave kameraad. Ik eindig maar voor deze week. Je vriend, HENK. „En wat zou u doen, juffrouw, wan neer u bij een vaart van 100 km een wiel verloor!" „Ik ben voorzichtig ik neem altijd twee reservewielen mee!" („Muskete").

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1933 | | pagina 17