HELDERSCHE COURANT VAN D1NSDAO 12 SEPTEMBER 1933.
Wieringerwaard.
Schagen.
Texel.
Vermindering van de kosten van
de weermacht in Nederland en
Nederlandsch-lndië.
Kooper de heer J. Krommerdam door veer 11 op. De lammeren die thans aan
met f 4. afte mijnen, totaal f 1.040 de markt komen, zijn meest van minder
goede kwaltieit, de prijzen zijn dan ook
Tezamen groot pl.m. 14.16.40 H.A.
Niet aangeboden 2 83.50
Rest 11.32.90 H.A.
Heeft in totaal opgebracht f 12.885.—.
Burgerlijke Stand van Wlerlngerwaard
over de maand Augustus.
GEBOREN: Simon, z. v. A. Borst, en
G. Grin; Dieuwertje, d. v. Boezerooij en
D. Tiel, Cornelis, d. v. H. v. d. Brink en I worden verhandeld voor 6 tot 8 per
laag, ongeveer van 2.504.per stuk.
Aangevoerd werden ruim 50 rammen,
evenals altijd gaan deze meest in ruil
handel van de hand; de prijs liep van
12—30.—.
Rundvee was er weinig, een kalfkoe
bracht ongeveer 115 op; het slachtvee
dat was aangevoerd was licht daarvoor
werd pl.m. 125.per stuk betaald.
Nuehteren kalveren doen gemiddeld 5.50
per stuk.
Aan de markt werden geen varkens
aangevoerd; op de boerderijen wordt be
taald 16l/2 tot 17 cent per pond. Biggen
G. J. Oudejans.
ONDERTROUWD: IJ. v. d. Wal en
M. Mereboer.
LOOP DER BEVOLKING.
over de maand Augustus.
Vertrokken:
J. Schenk, naar Bussum: J. Wiersma en
gezin, naar Barsingerhorn; J. C. Krap n.
Schagerbrug; W. v. Maurik, naar Mid-
denmeer; Tj. v. Houten, naar Heiloo;
Mulder, geb. Bakker, naar St. Maarten.
Ingekomen:
A. A. Smit, van Anna Paulowna; J. C.
Hofsté, van Opmeer; W. Uiterdijk, van
Schagen; A. Smits, van Schagen; H.
Uiterdijk en gezin van Schagen; Dirkje
Keppel, van Alkmaar; Maartje Mereboer,
van Oudesluis, gem. Zijpe.
Bouwvergunning is verleend aan den
heer H. Delver, voor het bouwen van een
pakhuis annex garage.
stuk.
De wolprijs bedraagt 55 cent per kg; de
handel daarin loopt ten einde.
Met den eierenprijs gaat het nu weder
een weinig den goeden kant uit. Bij vorige
week w as een stijging te constateerön van
pl.m. 25 cent per 100 stuks. De midden-
prijs (eieren van 60 kg gemengd) bedroeg
heden 3.85 tot 3.95 per 100 stuks.
3 u d e s c b 11 d.
Sedert de laatste opgaaf zijn verzonden:
maar de regeering oordeelt, dat in totaal
een bedrag van 25 a 30 millioen op de ge
zamenlijke uitgaven voor de weermacht,
volgens de ramingen voor 1933. behoort te
worden bespaard, met dien verstande, dat
de druk der defensie-uitgaven op de In
dische begrooting met ten minste 15 mil
lioen behoort te worden verlicht terwijl
ook. het eindcijfer der Staatsbegrooting
met ten minste 12 millioen moet worden
verlaagd. Een en ander buiten verminde
ringen, voortvloeiende uit algenieene
maatregelen op het gebied van salarissen
en pensioenen.
gesproken is over gemeentebestuurders,
waarmede spr. gedurende een reeks van
jaren in het waarachtig belang van Am
sterdam heeft samengewerkt, en waar het
beleid van een deel van het dagelykseh be
stuur der hoofdstad is gedisqualificeerd
op een wijze, welke spr. niet aangenaam
was te hooren. Aldus de burgemeester.
Tenslotte sprak nog generaal Snijders.
In Indië heeft men radiografisch de
rede van Hare Majesteit woordelijk kun
nen volgen, en blijkens een bericht van
den commandant van Hr. Ms. visscherij-
kruiser „Nautilus" eveneens door een
twintigtal Nederlandsche visechers op zee.
Ingang 8 Oct. a s. wordt de tram-
dienst Schagen—Warmenhuizen opge
heven.
OVERGEPLAATST.
De heer N. Leijen, schaalknecht bij de
Ned. Spoorwegen alhier, wordt overge
plaatst naar Alkmaar.
GEMEENTERAAD SCHAGEN.
Vergadering van den Raad der gem.
Schagen op Vrijdag 15 Sept. 1933, des
namiddags 7.15 uur.
Punten van behandeling;
1. Mededeeling van den voorzitter.
2. Ingekomen stukken en adressen,
waaronder:
Ged. Staten, goedkeuring voorschot
aan de woningbouwvereen. »Goed
Wonen».
Ged. Staten, goedkeuring begrooting,
dienst 1933.
Ged. Staten, goedkeuring suppletoire
begrooting, dienst 1933.
C. van Nieuwkoop c.s., verzoek om
bijdrage vervoer schoolkinderen.
Adres van het bestuurderafdeeling
Schagen van den Ned. bond van
koffiehuis-, restauranthouders en
slijters, houdende verzoek om ge
lijkstelling van hunne localiteiten
ten aanzien van de heffing der
personeele belasting met winkels,
logementen of gemeubeld verhuur
de perceelen of perceelsgedeelten.
3. Voorstel tot wijziging van de ver
ordening op de heffing van keur-
loonen.
4. Aanbieding begrooling dienst 1934.
LOOP DER BEVOLKING.
Over de maand Augustus.
Vertrokken: C. v. d. Dorpel en gezin,
naar Winkel Kolhorn; D. W. Schilstra.
n. Baarderadeel Weidum; T. Sieuwertsen
en gezin, n. St. Maarten; O. J. Strobbe,
n. Winkel; G. J. Boerlage, n. Heilo; J.
Snel en gezin, n. Zaandam; J. Snel, n.
Zijpe; G. Baas, n. Wormer; E. M. M.
Zwart, n. Driebergen-Rijsenburg; A. E.
Schager en gezin, n. Den Helder; P. van
Wakeren. n. Genemuiden; J. N. Reith, n.
H oorn; P Schoen, naar Leeuwardera-
deel; M. Drukker en gezin, n. Waalwijk;
S. v. d. Wal. n. Winkel: Wed. J. Koele-
meij (Klerk J.), naar Zuidscharwoude.
Ingekomen: J. L. H. Jansen, van Am
sterdam; A. v. d. Meer, van Schoorl; A.
C. Groen, van Oterleek; A. B. de Boer,
van Akersloot; J. F. Wolf, van Noord-
scharwoude; G. Bruin, van Zijpe; G. T.
Zijdewind, van Harenkarspel; L. E. Ren-
ders, van Zijpe; B. Godschalk, van Wie-
ringen; J. v. Dijk en gezin, van Zwolle;
N. A. Bellis, van Barsingerhorn; J. van
Kooten, van Zijpe; L. Sijnesael, van Win
kel; B. A. Jimmink, van Alkmaar; C. A.
Beke, van Heiloo; G. H. Meijer, van Den
Helder; G. Brian en gezin, van Winkel;
T. Wijn jaReidsma en gezin, van Zijpe.
Burgerlijke Stand van Texel
van 911 September.
1245 schapen, 283 lammeren, 19 varkens,, hel kostenvraagstuk zal dus zij het
2 koeien, 7 kalveren. iniet alleen daarin ook gezocht moe
ten worden in een gewijzigde personeels
voorziening.
De voorzitter van de commissie, de
minister van staat A. W. F. Idenburg,
beantwoordde 's ministers rede.
Hij zeide o.a.
De taak, die der commissie door de
opdracht toevertrouwd wordt, is zwaar.
Het minst zwaar lijkt mij de herziening
van de regeling van het aandeel van het
Rijk in Europa en van. Indië in de kosten
der maritieme weermiddelen.
Zwaarder dan dit tweede punt is het
in de eerste plaats genoemde gedeelte
van de taak der commissie; het ontwerpen
van een organisatie der weermacht, die
met handhaving van haar doelstelling,
leiden kan tot de genoemde aanzienlijke
besparingen.
De uitgaven voor hetberoepspersoneel
zijn bij onze weermacht naar evenredig
heid te hoog en bezuiniging kan alleen
worden verwacht door inkrimping van
dat kader.
Het zware van do aan de commissie
opgedragen taak ligt, als ik wel zie, nog
minder in den eisch om eene tot belang
rijke bezuinigingen voerende organisatie
van de weermacht te ontwerpen, dan wel
aan de daaraan verbonden voorwaarde;
met handhaving van hare tegenwoordige
doelstelling.
De taak der commissie zal dus zijn om
een organisatie en personeelvoorziening
te ontwerpen, die de gewenschte bezuini
ging brengt op een wijze, die de weer
macht zoo goed als mogelijk blijkt voor
de taak die zij moet kunnen vervullen,
geschikt laat.
Het vermoeden ligt voor de hand, dat
tot het bereiken van een zoo belangrijke
bezuiniging, nadeelen zullen moeten wor
den aanvaard, die door daaraan tegemoet
komende middelen als verlenging van den
eersten diensttijd van dienstplichtigen,
niet geheel kunnen worden ondervangen
en daaruit kan worden verklaard, dat,
naar ik meen, de commissie zich niet
met enthousiasme aan het werk zet.
HET REGEERINGSJUBILEUM VAN
DE KONINGIN.
Persoonlijk woord van dank.
Door Koningin Wilhelmina is onder
staand dankwoord gericht tot allen, die
aan de huldiging hebben deelgenomen.
Het is Mij een behoefte nogmaals uiting
te geven aan Mijn diepgevoelden dank
jegens allen, die Zaterdag uit alle deelen
de9 lands in het Stadion te Amsterdam
Stelt de regeering de onvermijdelijke
hoort"'nochtans zóóV<te'geschiedent dat j ALKMAAR'S BURGEMEESTER IN DE
ter dege rekening worde gehouden met
de taak die de weermacht moet kunnen
vervullen.
Er zal gezocht moeten worden naar
een andere wijze van samenstelling en
naar andere methoden van personeel
voorziening, waar de kosten dier voor
ziening thans een hoogte bereikten, die,
onder de niet te vermijden verdere be
zuinigingen, de bruikbaarheid van het
geheel in gevaar brengen.
Terugbrenging van bet bezoldigings-
peil tot dat van het verleden kan niet
meer verwacht worden. De oplossing van
Een staatscommissie ingesteld.
De minister van koloniën en de minister
van defensie hebben
le. ingesteld een commissie met de
opdracht:
a. een organisatie te ontwerpen van
de weermacht in Nederland en in Neder
landsch-lndië, welke met handhaving
van haar tegenwoordige doelstelling
leiden kan tot aanzienlijke besparingen
zoowel op de rijksbegrooting als op die
van Nederlandsch-lndië;
b. een nieuwe regeling te ontwerpen
voor de administratieve verdceling der
kosten van de maritieme weermiddelen
tusschen de begrootingen van Nederland
en van Nederlandsch-lndië.
2e. in die commissie benoemd tot
lid en voorzitter den minister van staat
A. W. F. Idenburg, oud-gouverneur-gene
raal van Nederlandsch-lndië;
lid en secretaris den oud-kolonel van
den generalen staf van het leger in
Nederlandsch-lndië A. J. C. Jonquière;
leden: P. J. M. Cikot, luitenant ter zee
le klasse; H. A. Cramer, oud-luitenant-
generaal, commandant van het leger in
Nederlandsch-lndië; G. van Ginkel, hoofd
van de 6e afdeeling van het departement
van koloniën; J. Hardeman, hoofd van
de 2e afdeeling van het departement van
koloniën; C. E. I. Helfrich, kapitein
luitenant ter zee; I.H.Reijnders,kolonel
der infanterieC. Ringeling, administra
teur bij het departement van defensie
J. C. Roelofsen, bezuinigingsinspecteur
bij het departement van financiën D. van
Voorst Evekink, kapitein van den gene
ralen staf.
3e. bepaald dat:
de commissie zich zal kunnen laten
voorlichten door alle landsdienaren, die
zij daartoe wenscht op te roepen en hetzij
in haar geheel, hetzij in sub commissies
ook buiten 's-Gravenhage onderzoekingen
zal kunnen instellen en besprekingen
voeren
de uit deze beschikking voortvloeiende
uitgaven voor de helft zullen komen ten
laste van het VIHste hoofdstuk der rijks
begrooting en voor de wederhelft ten
laste van het Xlde hoofdstuk van die
begrooting.
Minister Colijn heeft deze commissie
Maandagmorgen in een der lokalen van
zijn departement geïnstalleerd.
Uit zijn rede teekenen wij het volgende
aan
De financieele toestand zoowel van het
rijk in Europa, als van Nederl.-Indië,
maakt het noodzakelijk bij de verschillende
takken van staatsdienst tot inperking der
uitgaven over te gaan.
Hoewel in dit opzicht, met name in
Nederl.-Indië, reeds veel gedaan is,blijft
het uitgavenpeil in beide gebiedsdeelen
nog te hoog en moet dit verder worden
teruggebracht tot een bedrag waarvan
verwacht mag worden, dat het op den duur
uit de sterk verlaagde inkomsten kan
worden bestreden, zonder dat, door over
matige en soms bepaald schadelijke be
lastingheffing, de volkswelvaart zou wor
den benadeeld.
Noopt de toestand dei-Indische financiën
tot een onafwijsbare vermindering der
defensie-uitgaven, is zonder zoodanige
vermindering herstel van het financieel
evenwicht zelfs volstrekt uitgesloten te
achten, ook de toestand der Nederlandsche
financiën is van dien aard, dat de defensie
uitgaven voor het rijk in Europa aan ver
mindering onderworpen moeten worden.
Wegens het verband, dat door de uit
gaven voor de zeemacht gelegd wordt
tusschen het Nederlandsche budget en dat
van Indië, heeft de regeering het dienstig
geoordeeld de defensie-uitgaven voor
Nederland en Indië tegelijk in beschou
wing te doen nemen
Immers oefent de samenstelling der
marine in Indië niet alleen invloed uit
TWEEDE KAMER.
De bladen melden, dat ir. J. Koster
ivegens gezondheidsredenen zijn ontslag
heeft genomen als lid van de Eerste
Kamer.
Zijn opvolger op de candidatenlijst is
mr. H. J. Knottenbelt, lid van de Tweede
Kamer, die naar wordt aangenomen naar
de Eerste Kamer zal overgaan en op zijn
beurt als lid van de Tweede Kamer zal
worden opgevolgd door mr. W C-. Wen-
delaar, zijn opvolger op «de lijst in den
kieskring Rotterdam en toekomstig voor
zitter van het hoofdbestuur der Liberale
Staatspartij de Vrijheidsbond in de plaats
van mr. D. Fock.
Het ligt namelijk in de bedoeling om
in de algemeene vergadering van de
liberale partij, die op 14 0ctober te Utrecht
zal worden gehouden, de opvolging van
mr. Fock, die reeds eenigen tijd geleden
op grond van zijn leeftijd zijn voornemen
om af te treden heeft te kennen gegeven,
aan de Orde te stellen. Door de benoeming
van mr. Wendelaar zou dan de partij
voorzitter weer, als weleer, zitting heb
ben in de Tweede Kamer, hetgeen sedert
de dagen van mr. Dresselhuys niet het
geval is geweest. Het moet dan in de
SLUITING DER KAMERS.
Op Zaterdag 16 September.
De tegenwoordige zitting van den Sta-
ten-Generaal zal worden gesloten op Za
terdag 16 September a.s. des namiddags
drie uur.
Bij K.B. is de minister van Binnenland-
sche Zaken gemachtigd zich op dit tijd
stip naar de vergadering der Staten-Gene-
raal te begeven, ten einde in een vereenig-
de vergadering der beide Kamers de zit
ting in naam der Koningin te sluiten.
Bij K.B. is benoemd tot voorzitter van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal ge
durende de zitting, die zal aanvangen op
den derden Dinsdag in September 1933 de
heer mr. W. L. baron de Vos van Steen-
wijk, lid van die Kamer.
MARINEPARADE IN INDIË.
Op den verjaardag der Ko
ningin-Moeder.
Op den ochtend van den verjaardag der
Koningin-Moeder is te Soerabaja gevierd
wat de Indische Post, met herinnering
aan wat voorafging, karakteriseert als een
verzoeningsfeest tusschen de burgerij van
Soerabaja en de marine. Daar is niet bij
gesproken. Daar hebben geen champagne-
kurken bij geknald. Dat is streng in den
vorm in zijn werk gegaan. Dien ochtend
kon Soerabaja trotsch zijn op de marine
troepen, zooals ze daar stram en toch
levend, zwijgend en toch welsprekend, in
martiale houding, op de plaats rust, maar
tevens in gespannen aandacht wachtend
bedoeling van mr. Wendelaar liggen om |0p de bevelen van de sectie-, de compag-
als burgemeester af te treden, daar hij j nies-, de parade-commandant, opgesteld
dit ambt onvereenigbaar acht met de rol,stonden.
die hij geroepen zou zijn in een politieke j We konden trotsch zijn vervolgt het
j partij te spelen. Soerabajasche weekblad want dit was
Geboren te Amsterdam in 1882 als zoon
van den in beurskringen bekenden heer
W. G. Wendelaar, voorzitter van de Ver-
eeniging voor den Effectenhandel, ves
tigde hij zich na zijn promotie als advo
caat en procureur in Den Haag. In de
oorlogsjaren is hij verbonden geweest
aan het departement van oorlog, waartoe
zijn reserve ritmeesterschap der huzaren
de parade-discipline, zooals ze bij den
Nederlander past.
Er kon slechts één oordeel zijn over
deze marineparade.
Het blad eindigt:
Wij hebben dit schouwspel lang ont
beerd. Misschien is dat goede tactiek.
Misschien waardeerden we het daarom
des te hooger. Maar het is zoo goed dat
hem den weg had geëffend. Den 6dcn j we van tijd tot tijd iets zien van onze
November 1919 werd hij benoemd tot marine, van ons leger. Het legt een band
burgemeester van Alkmaar. Bij zijn 12'/2-
jarig ambtsfeest werd hij door de bur
gerij van alle standen en partijen harte-
tusschen de burgerij en marine en leger,
welke op geen betere manier hecht te
maken is dan daardoor. Voor overdrijving
lijk gehuldigd en hem werd toen een 0p dat gebied behoeven we bij den Neder-
op het Indische budget, maar ze doet dit'
GEBOREN: Aaltje, d. v. Alders Robijn evenzeer op het Nederlandsche. Een wijzi
en van Jetske Wilhelmina Bakker. j ging in de samenstelling der vloot in Indië
j of in hare personeelvoorziening brengt
dadelijk gevolgen mee voor de maritieme
MARKTOVERZICHT. uitgaven in Nederland. Uitbreiding van
materieel en personeel der vloot in Indië
Ondanks het feit, dat op de boerderijen '®idt 9°)5 t0.* hoogere kosten in Nederland.
In de afgeloopen week, heel wat oude ^rmindenng in Indië heeft hetzelfde
schapen zijn opgekocht, was ook de e, hier te lande. Dit is een gevolg van
marktaanvoer van wolvee zeer belangrijk; omstandigheid, dat de Staatsmarine
gelukkig is de prijs juist in dezen tijd een voirnt en zal moeten blijven
iets beter. De veehouders moeten nu overvoimen, te meer nu Indië ontheven zal
het algemeen wel verkoopen omdat ten- dienen te worden van een deel der kosten
W j~l /V V\ 1 rt Ml tin H A F A Vk A 1
gevolge van de droogte het voedsel sterk
begint te verminderen .De prijzen die op
monumentale lantaren aangeboden
De heer Wendelaar toonde zich in en
buiten den raad een vlot spreker en han
dig debater. Sinds de jongste verkiezin
gen is hij lid van de Prov. Staten van
Noord-Holland. In den raad stelde
hij zich steeds boven de partijen, hoewel
zelve overtuigd liberaal, eri de kunst vond
altijd een warm vriend in hem.
(„N. R. Ct.").
zijn samengestroomd om Mij blijk te verstevigd. Maar er zal zeker nog
geven van hunne liefde en aanhankelyk- „ppnimpn tHH
landschen volksaard nooit bang te zijn.
DE MUITERIJ OP DE
„ZEVEN PROVINCIËN".
De comandant naar bet Hoog
Militair Gerechtshof verwezen.
Naar de N. Rott. Crt. verneemt is de
kapitein-luitenant ter zee P. Eikenboom,
destijds commandant van Hr. Ms. Zeven
Provinciën, in verband met de aan boord
van dien bodem voorgevallen muiterij en
de vermeestering van dat schip door de
muiters, door den commandant der zee
macht in Ned -Indië naar het Hoog Mili
tair Gerechtshof te 's-Gravenhage ver
wezen Overste Eikenboom is op 30 Aug.
j.1. met het motorschip Dempo van Tand-
jong-Priok naar Nederland vertrokken.
HR. MS. „VAN NES".
Op 10 September te 17 uur bevond Hr.
Ms. torpedobootjager „Van Nes', op de
Er werd schoonschip gehouden, aan&ui8r®?8 naai", Nederland zich 480 mijl
wantoestanden een einde gemaakt en het I 8 P 1S 1
DE MARINE EN ONS VOLK.
Het Handelsblad schrijft:
Onze marine maakt een moeilijken tijd
door. De gebeurtenissen op de vloot in
Indië hebben een blaam geworpen op de
schoone traditie van onze zeemacht en
vele marine-officieren, onderofficieren en
schepelingen hehben zich dit persoonlijk
zeer sterk aangetrokken. Zij begrepen
ook, dat de marine hiermede een goed stuk
van de sympathie van het Nederlandsche
volk had verspeeld
voor de maritieme defensie.
Het is uiteraard niet op een millioen na
held en die dezen dag tot een onvergete-
lijken feestdag voor Mij hebben gemaakt.
WILHELMINA.
De feestmaaltijd na het huldi
gingsdéfilé.
Ten besluite van de nationale huldiging
gaf het Nationaal Hulöigingscomité Zater
dagavond' een diner in Hotel de FEurope,
waaraan aanzaten Prins Hendrik, de com
missaris der Koningin in Noord-Holland,
jhr. mr. dr. A. Röell, de burgemeester van
Amsterdam, dr. W. de Vlugt, verschillende
leden van het eere-comité en een aantal
genood igden.
Doordat de huldiging in het Stadion zoo
laat was geëindigd, werd het 's avonds
kwart voor elf eer deze maaltijd kon aan
vangen. De tafel werd geleid door den
voorzitter der commissie van advies van
het Nationaal Huldigingscomité, ds. A. G.
H van Hoogenhuyze, die bü den aanvang
van den maaltijd alle gasten welkom
heette, in het bijzonder Prins Hendrik en
een dronk instelde op de Koningin.
3 iidens dezen maaltijd hebben enkele
sprekers het woord gevoerd De rede van
'is A G. H. van Hoogenhuyze gaf aan-
leioing tot een tweetal incidenten. Zijn
woorden: „Het heeft Nederland goed ge
daan Oranje in zijn midden te hebben en
het zal onze Koningin hebben goed gedaan
te midden van haar juichend volk te vc-
keeren. En dat het hier in Amsterdam
heeft kunnen plaats* hebben, verheugt spr.
uitermate. Amsterdam had wat goed te
maken, had den smaad uit te wisschen een
paar jaar geleden de Koningin aangedaan.
Dat moet uit zijn, heeft Amsterdam van
1933 gezegd. Wij moeten toonen, dat Am
sterdam niet rood is, al werkt hier ook
openlijk en ondergronds allerlei revolutio
naire propaganda. Dat moet uit zijn nu en
voor goed,
gaven zoowel den commissaris der
Koningin, jhr. mr. dr. A. Röell als den
Amsterdamsehen burgemeester, den heer
dr. W. de Vlugt, woorden van protest in
den mond. Eerstgenoemde was door de
rede een „beetie verbijsterd". Want 't ware
toch min„er aangenaam geweest, wanneer
de Amsterdamsche wethouders.die ook aan
tafel genoodig waren, daar bij hadden ge
zet m. Aldus jhr. Röell.
En burgemeester De "Vlugt merkte op
over s heeren Van Hoogenhuyze's tafel
rede met zeer enthousiast, te zijn. Men zegt
wel eens: „hoe dichter bij de Kroon, hoe
minder partyman", maar vanavond heeft
ds. \an Hoogenhuyze dat partijman-zijn
de markt weden betaald liepen van 6 tot precies aan te geven hoe hoog het bedrag niet weten t„ ze,ParUiman-zyn
f 9; een enkele beste party bracht onge-der bezuiniging ingesteld moet worden, snr 's imsitiA v, - r V *n, wordt
ömi.s positie nu nier aan tafel, waar zool
geruimen tijd heengaan al vorens de wrange
herinnering aan Februari 1933 zal zijn
verzwakt.
Zij, die weten of begrijpen kunnen welk
een schok het drama op de vloot voor
het overgroote deel van onze marine is
geweest, zullen buitengewoon dankbaar
zijn geweest voor de bijzonder hartelijke
ontvangst, die de marine Zaterdag in het
Amsterdamsche Stadion te beurt is ge
vallen. Het applaus van de 30.000 aan
wezigen en de wijze w aarop Hare Majes
teit hen groette, zal voor de stille werkers
op onze vloot een teeken zijn geweest,
dat zij nog steeds een zeer bijzondere
plaats innemen in het hart van ons volk.
Zelden was er een sterker contaet tus
schen ons volk en de marine als gedu
rende de triomftocht door het Stadion.
Het is jammer, dat er zoo weinig ge
legenheid is voor het Nederlandsche volk
om zijn marine nader te leeren kennen.
Sedert een paar jaar worden in Enge
land „Navy weeks" gehouden; de vloot
staat dan (tegen entrée) voor bezichtiging
open, het materieel wordt gedemonstreerd
en vele duizenden Engelschen komen
van heinde en verre om met de hen zoo
dierbare zeemacht kennis te maken. De
opbrengst van de toegangskaarten wordt
dan bestemd voor verschillende liefdadige
marine-instellingen.
Zou het niet mogelijk en wenschelijk
zijn, iets dergelijks ook in Nederland te
organiseeren, zij het dan ook op veel
bescheidener schaal? Slechts zelden wor
den onze oorlogsschepen toegankelijk
gesteld voor het publiek en tijdens het
jongste bezoek van Hr. Ms. „Jacob van
Heemskerck" Hr. Ms. „Banckert", de
onderzeebooten O. 13, 0.14 en 0.15 aan
Amsterdam, waren de 4 laatstgenoemde
schepen het moderne materieel
zelfs nauwelijks zichtbaar achter de
loodsen op den Holland-Amerika lijn
steiger, zoodat het meerendee! der Am
sterdammers nauwelijks geweten heeft
dat die schepen hier waren.
Ongetwijfeld is ook in Nederland mo
gelijk wat in Engeland een succes blijkt.
Men kan natuurlijk niet drommen men-
schen tegelijk in onderzeebooten toelaten,
maar bij een goede regeling en tegen
betaling van een matig entrée, dat ten
goede komt aan liefdadige instellingen
hjkt een dergelijk plan zeer wel uit
voerbaar.
De sympathie voor onze zeemacht is
nog niet verminderd; dat heeft men
Saterdag kunnen merken.
Maar zij moet levendig worden gehou
den en versterkt.
BRAND AAN BOORD VAN DE
„KRAKATAU".
Soerabaja, 11 Sept. (Aneta). Plotseling
is brand uitgebroken in het ketelruim
van den aan de Oedjoeng-kade liggende
mijnenlegger „Krakatau". De munitie
bergplaats werd bij wijze van voorzorg
onder water gezet. De oorzaak van dezen
brand is gelegen in een lekkende olie
brander, waardoor tijdens het proefdraaien
de olie op de gloeiende stookplaats ont
vlamde. De vlammen werden door middel
van schuimblusschers binnen enkele mi
nuten gedoofd. De „Krakatau" is ver
volgens zonder vertraging voor den vast-
gestelden proeftocht vertrokken.
NOG ALTIJD RUSSISCHE
KRIJGSGEVANGENEN.
Reuter meldt uit Belgrado:
Een boerenvrouw teDonja Lendava in
Zuidslavië heeft dezer dagen een brief
ontvangen van haar echtgenoot, Stevan
Zemljak, die als krijgsgevangene uit den
oorlog nog steedfs in Siberië vertoeft.
Deze man werd in 1915 aan het Rus
sische front als vermist opgegeven en daar
men ook later niets meeer van hem hoorde
werd hij in 1919 als gesneuveld opgege
ven.
In den brief aan zijn vrouw schrijft hij
in de veronderstelling, dat de oorlog nog
steeds aan den gang is, dat een aantal
Kroaten, Hongaren en Oostenrijkers met
hem als krijgsgevangenen in de loodmijnen
van Siberië werken.
Al deze mannen, die sedert 1917 van de
buitenwereld zijn afgesloten, gelooven dat
de oorlog nog steeds voortwoedt.
Zemljak schrijft verder, dat zijn gezond
heid slecht is en hij klaagt bitter over de
vreeselijke levensomstandigheden voor de
krijgsgevangenen.
Hij verlangt naar het einde van den oor
log, opdat hij en zijn kameraden naar huis
kunnen terugkeeren.
De brief was afkomstig uit Omsk in Si
berië, en hij was bezorgd door een gevan-
gene, die er in geslaagd was uit de lood-
i mijnen te ontsnappen.
PROFESSOR EINSTEIN IN
ALLERIJL NAAR ENGELAND
VERTROKKEN.
De correspondent te Brussel van de
«N. Rott. Crt.« meldt:
Het is, trots de geruchten, die omtrent
zün aanstaande vertrek de ronde deden,
toch nog vrijwel onverwacht, dat PJ'oL
Einstein Zaterdagavond, in alle stilte,
naar Londen is vertrokken, denzelfden
dag, dat de Engelsche journalist Patnck
Murphey hem in Den Haan een bezoek
bracht en vermoedelijk, in opdracht van
gemeenschappelijke Britsche vrienden,
den Duitschen geleerde voorstelde den
zelfden avond nog over Oostende en
Dover de reis naar Engeland te onder
nemen.
Mevrouw Einstein stelde zich telefo
nisch in verbinding met een beproefd
vriend van haar man, kapitein Oliver
Locker Lampson, lid van het Britsche
parlement, bij wien de Einsteins reeds
tijdens een vorig verblijf in Engeland
eenige weken doorbrachten. Enkele uren
later vertrok Einstein in gezeifechap van
Patrick Murphey naar Oostende, waar
beiden scheep gingen aan boord van een
der gewone booten van den geregelden
dienst Oostende—Dover.
Tijdens de reis zou Einstein hebben
verklaard
Ik ben een fatalist. Moest ik morgen
bij het ontwaken vernemen, dat ik zal
worden doodgeschoten, dan zou ik daar
tegen toch niets kunnen doen. De zaken
gaan heel slecht in mijn land. Men vraagt
zich af, hoe Hitier erin geslaagd is tot
zijn huidige machtspositie te komen. Hij
moet iets in zich hebben, dat de massa
aantrekt, maar wat? Intelligent is hij
niet. En dan is daar ook nog dit vreese
lijke iets, in deze dagen Jood te zijn. Ik
veronderstel, dat ons Joden voorloopig
niets anders te doen staat dan te wach
ten. Ik geloof ook, dat Duitschland in
den ,oop van den volgenden zomer niet
meer in handen zal zijn van hen, die
thans het bewind voeren. Het nieuwe
gezag zou evenwel wel even slecht voor
de Joden kunnen zijn. Ik vrees, dat de
Joden er zich bij zullen moeten neer
leggen een nationaliteit te blijven, maar
geen land te hebben. Er blijft den Joden
niets anders over dan zich te organi
seeren en elkaar onderling bij te staan.
Prof. Einstein verliet zijn hut niet vóór
het schip de haven van Dover binnen
liep. Zondag bevond hij zich te Londen
ten huize van Oliver Locker Lampson.
Het is de bedoeling, dat mevr. Einstein
deze week nog op haar beurt uit Den
Haan naar Engeland vertrekt.
Het verblijf van professor Einstein te
Londen zal slechts van korten duur zijn,
daar hij zijn intrek gaat nemen op een
buitengoed, waarvan de naam zorgvuldig
geheim wordt gehouden.
NIEUWE STAATSVORM IN
OOSTENRIJK.
Op de renbaan te VVeenen heeft het
Vaderlandsche front ter gelegenheid van
den katholiekendag een betooging ge
houden, waar bondskanselier Dollfuss naar
het W. B. meldt, een rede gehouden. Hij
zeide daarin o.a.:
Al voeren wij thans strijd tegen het
marxisme, tegen een zoogenaamde ar
beidersbeweging en ook tegen het bruine
socialisme, dat ook arbeidersbeweging
heet, toch moet ik verklaren: nimmer
zullen wy den arbeiders hun leven en
hun fundamenteele rechten ontnemen,
want een rechtvaardige en christelijke
staat moet juist den aanspraken der ar
beiders recht doen, en dat willen wij.
Velen begrijpen niet, waarom wij in
den strijd, die ons op zoo onaangename
manier door een partij over de grens
wordt opgedrongen, daartegen niet scher
per reageeren. Ik kan slechts zeggen:
Wij zijn ons bewust, en wy moeten dit
zijn, dat wij Duitschers zijn, ook al be
grijpen onze Duitsche broeders ons thans,
opzettelijk of onopzettelijk, verkeerd. Wij
hebben ons steeds alleen verdedigd en
nimmer aangevallen. Ik heb steeds weer
gewezen op de bereidwilligheid om samen
te werken, maar ik kan hieraan niets
meer toevoegen.
Al is Oostenrijk een klein en arin land,
het heeft toch recht op eer. Wij willen
ons gemeenschappelijk voor Oostenrijk
als ons vaderland in het vaderlandsche
front verklaren.
Ik hoop, dat binnen zeer korten tijd
besluiten zullen worden genomen, ten
gevolge waarvan alles, wat onder de re
geering staat, gemeenschappelijk in de
groote patriottische beweging zal samen
werken.
WERELDCOMITÉ RIJKSDAGBRAND.
A.s. Donderdag eerste zitting te
Londen van de juridische com
missie.
Donderdag 14 September zal te Lon
den de juridische commissie, welke deel
uitmaakt van het Wereldcomité inzake
den rijksdagbrand bijeengekomen.
Sir Stafford Cripps, advocaat-generaal
onder de Labour-regeering, zal de ope
ningsrede houden.
Leden van de juridische commissie zijn
de Fransche advocaat en Moro Giafferi,
dr. Branting. lid van het Zweedsche par
lement en zoon van den oud-premier,
itti, Italiaansch oud-premier, Huber,
vice-president van den Zwitserschen Na-
tionalen Raad, en dr. Bakker-Nort, lid van
onze Tweede Kamer.
Eveneens zal de voorzitter van het We
reld-comité Lord Marley de zittingen bij
wonen. Lord Marley, wiens familienaam
Aman is, was onder-minister van oorlog in
het tweede labour-kanibet van MacDonald
(1930-1931). In 1931 werd hij als Icrd
Marley in den adelstand verheven.
