GEVAARLIJK
NIEUWE H.A.V.-BANK te Schiedam
Stadsnieuws
A!g. Assurantiekantoor J. J. DITO
Koningstraat 16, Den Helder (Tel. 527)
MAIS0N GERRITS
Beteugeling van excessen op het gebied
van uitverkoopen.
Abonnementsgelden.
zijn in dit jaargetijde de wegen. Blijft daarom niet langer onver
zekerd, doch vraagt nog heden zonder eenige verplichting inlich
tingen omtrent een Ongevallenverzekering bij de
Voor het Crisis-comité.
Kamer van Koophandel.
Een complimentje voor
Marine en Post.
Visscherij.
SALON DE COIFFURE g
SALON DE BEAUTÉ
Tel. 457 Spoorstraat 104-106
Gezin van een wissen
ondergang gered.
Predikbeurten
De belangrijkste bepaling uit het ontwerp van wet.
Er is gewoon Krentenbrood
en er is Krentenbrood van Krigée
De gezondheidscommissie
verdwijnt.
iii
DERDE BLAD.
Wij danken onze post-abonné's, die
ons het abonnementsgeld voor het eerste
kwartaal *34 reeds overmaakten voor hun
medewerking. Willen onze abonné's, die
dit nog niet deden, twee gulden storten of
overschrijven op onze postrekening 16066
of ons cl t per postwissel toezenden? Tot
15 Januari is daartoe gelegenheid; daarna
komt een kwitantie.
Over het abonnementsgeld in de stad
wordt b« gin Januari per kwitantie be
schikt en wij verzoeken vriendelijk de
kwitantie l ij eerste aanbieding te voldoen.
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 6 JANUARI 1 934.
Aan het Instituut „Mercurius",
Loodsgraeht 72, slaagde voor liet diploma
Maehineschryven, mej. T. Dijker, alhier.
- Onze stadgenoot de heer J. Holle-
stelle Jr. slaagde voor liet-te Amsterdam
gehouden examen voor Mercurius (cor
respondentie in de Fransche taal).
- Voor het in Dec. 11*33 te Amsterdam
gehouden examen Nederl. Handelsc. der
Federatie van Handels- en Kantoorbe
dienden, slaagde mej, W. v. d. Wetering
de Roo.v, leerlinge van 't. Instituut „Mer
curius", alhier.
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandag
morgen is alleen geopend de apotheek
van H. J. Rootlieb, Binnenhaven.
Van Maandag 8 Jan. tot 15 Jan. wordt
avond- en Zondagsdienst waargenomen
door de firma Smeets—Snel, Weststraat.
MAILVERZENDING
Hit. MS. „HERTOG HENDRIK".
Volledig gefrankeerde brieven en an
dere stukken al of niet voorzien van de
daarvoor vastgestelde aanwijzing be
stemd voor Mr. Ms. pantserschip „Hertog
Hendrik" zullen worden opgenomen in
de navolgende mailverzendingen. De tus-
schen haakjes geplaatste uren zijn die van
de laatste buslichting aan liet Hoofd
postkantoor.
Naar V a 1 e n c i a op 13 Jan. (20.55) en
15, 16, 17, 18 en 19 Jan (16.15).
Naar Palermo op 27 Jan. (16.15) en
(20.55), en op 29, 30, 31 Jan. en 1 Febr.
(16.15).
Naar Venetië: 12, 13, 14, 15, 16 en
17 Febr. (10.25).
Naar Tripoll op 22, 24 en 27 Febr.
(20.55).
Naar Malaga: op 10 Maart (7.15) en
(20.55), en op 12, 13, 14 en 15 Maart (7.15).
MAIL VERZENDING HR, MS.
„EVERTSFN" EN „PIET HEIN"
Volledig gefrankeerde brieven en
andere stukken, al of niet voorzien van
de daarvoor vastgestelde aanwijzing, be
stemd voor Hr. Ms. torpedojagers „Evert-
sen" en „Piet Hein", zullen worden op
genomen in de navolgende mailverzen
dingen. De tusschen haakjes geplaatste
uren zijn die van de laatste buslichting
aan het- Hoofdpostkantoor.
Naar Djibouti 16 Jan. (16.15).
Naar A 1 e x a n d r i op 28 Jan. (7 u.),
2 Febr. (16.15), 3 Febr. (10.25), 4 Febr.
(7 u.).
Naar Malta op 10. 12, 13 en 14 Febr.
6J5).
Naar Lissabon op 20, 21, 22 en 23
Febr. (16.15).
OPVOERING „HOU STAND".
Men deelt ons mede, dat de openbare
opvoering van de revue „Hou stand",
door den Arbeiders Sportbond, op heden
avond 8 u. in Casino, in besloten kring
zal worden opgevoerd. Zij die reeds een
programma in hun bezit hebben, hebben
toegang tot deze uitvoering.
Men zie ook de advertentie in dit
nummer.
NIEUWE WINKEL.
De heer M. J. Westerman is een van
de slachtoffers der bezuiniging op
's Rijkswerf en kwam reeds in den afge-
loopcn zomende rij der werkloozen ver-
grooten. Hij heeft niet bij de pakken
neergezeten, doch van alles aangepakt en
kwam ons thans uitnoodigen zijn nieuwe
zaak in het Tuindorp eens te bezichtigen,
die hedenmiddag geopend wordt. Wij zijn
er een kijkje wezen nemen en kunnen
niet anders oonstateeren dan dat hier in
een behoefte voor dit stadsdeel voorzien
is. Want een zaak in ijzerwaren, huishou
delijke artikelen enz. bestond hier nog
met. En het zijn allemaal artikelen van
dagelyksch gebruik, waaraan ook de
I uindorp-bevolking behoefte heeft Be
halve de hier genoemde vindt men er een
ruime keuze in lampen en -onderdeden,
electrische benoodigdheden, huisvlijtarti-
Kelen (dat is iets voor de volkstuinleden),
enz. hu dan heeft de heer Westerman
een eigen werkplaats, smederij en repara-
tie-inrichtings waar alle soorten herstel
lingen kunnen worden verricht.
Deze nieuwe zaak is gevestigd Crocus-
straat 65 hoek Begoniastraat.
OPERETTE „GOUDSTERRETJE".
Met een enke! woord hebben wij reeds
melding gemaakt van de opvoering der
kinderoperette „Goudsterretje", door de
operette- en orkestvereeniging „Oris Ge
noegen", onder directie van de hoeren A.
Krijgsman en Jac. Hertsworm. Bedoelde
uitvoering zal plaats hebben Vrijdag a.s„
12 Januari. Deze operette in vier bedrijven
bevat een oorspronkelijke tekst van me
vrouw N. C. HopmanKwast, terwijl ook
de muziek oorspronkelijk is, afkomstig
van den Nederlandschen componist Jac.
Bonset.
De vele persbeoordeelingen omtrent deze
operette zijn onverdeeld gunstig; zoo
schreef destijds de „Avondpost": „Met
groote belangstelling werden de verschil
lende bedrijven van het mooi gemonteerde
sprookje gevolgd en menige kleine acteur
of actrice werd soms bii open doek met
handgeklap voor spel en zang beloond.
Goudsterretje is heel aardig in elkaar
gezet."
Het „Rotterdamsoh Nieuwsblad" schreef,
dat deze opvoering behoorde tot het beste,
wat hier op dit gebied te hooien is gege
ven.
De „Arnhemsche Courant": „De koor
tjes zijn meermalen knap bewerkt en klon
ken op menig punt zeer treffend".
„Kerinemerland": ,,'n Mooie operette,
aardige muziek, veel afwisseling en prach
tig gemonteerd, ziedaar de voornaamste
deugden van Goudsterretje".
De lezers weten, dat „Ons Genoegen"
een eigen orkest bezit; dat dit van groote
beteekenis is voorde muzikale begeleiding
behoeft geen nader betoog. Het orkest zal
tusschen de bedrijven voor de noodige af
wisseling zorgen Aan de costumeering is
de meest, mogelijke zorg besteed, terwijl de
heer Jb. Polak zoo welwillend was bii de
instudeering der dansen leiding te geven.
Zelfs zijn voor deze opvoering enkele spe
ciale décors vervaardigd.
Het bestuur van „Ons Genoegen" wekt
dan ook ieder, die een aardige kinderope
rette tegen matigen prijs wil zien, op,
Vrijdag 12 dezer in „Casino" aanwezig te
zijn.
Men raadplege overigens de adver
tentie.
REIZEN NAAR DUITSCHLAND.
Het blijkt herhaaldelijk, dat reizigers
naar Duitschland nog niet voldoende op
de hoogte zijn van het gebruik van de
Register Marken in het verkeer met dat
land.
Voor de betaling van de reis- en ver
blijfkosten worden, hier te lande chèques
in Register Marken verstrekt in cou
pures vanaf Mk. 50.tegen een koers
van ongeveer 50 ct. per Mark.
Deze chèques kunnen vrijwel op alle
plaatsen van eenige beteekenis in Duitsch
land worden verzilverd, met dien ver
stande, dat men per dag niet meer mag
opnemen dan Mk. 100.per persoon.
Deze bedragen mogen uitsluitend in
Duitschland worden uitgegeven ter ver
effening van rekeningen voor reis- en
verblijfkosten, voor maaltijden, alsmede
voor andere uitgaven voor dagelijksch
gebruik en het is niet toelaatbaar die
sommen, in welken vorm dan ook, over
de grens te brengen; hierop staat ge
vangenisstraf.
Ook de spoorbiljetten naar en door
Duitschland worden op basis van deze
registermarken berekend, hetgeen een
belangrijk voordeel oplevert. Er wordt
speciaal de aandacht op gevestigd, dat
deze biljetten niet aan de stations
verkrijgbaar zijn.
Inlichtingen worden verstrekt door het
Passage- en Reisbureau: K. Kos, Ko
ningstraat 76.
(In het bericht van Dinsdag j.1. was
abusievelijk de naam en het adres van
het passagebureau weggevallen).
Hoofdvertegsnw. voor Holl. Noorderkwartier UITSLUITEND
„MAMMIE WAAR BEN JE?"
In Casino.
Men deelt ons mede, dat a.s. Zondag
7 Januari in Casino zal worden gespeeld: i
„Mammie waar ben je" door het Tooneel-
gezelschap „Coba Kinsbergen". Ditzelf-
de gezelschap had destijds zeer veel suc-!
ces met „Slachtoffers der Samenleving". 1
Hierdoor aangemoedigd, komen zij met
een geheel ander genre, waar reeds veel
succes mee geoogst werd in Amsterdam.
Op één avond, tooneelspel, vroolijkheid,
ontroering en revue; dat alles voor een
zeer billijken prijs welke in ieders be
reik ligt. Men zie hiervoor de adver
tentie.
Tooneeluitvoering Bond van
Oud-Onderofficieren.
Men schrijft ons:
Teneinde de kas van ons plaatselijk
Crisiscomité te stijven, zijn al verschil-
lende middelen te baat genomen.
Zaterdag 13 Januari wordt voor dit doel
I een tooneeluitvoering gegeven, waartoe
spontaan en belangeloos de medewerking
jvan den Koninklijken Bond van Oud-On-
l derofficieren werd verkregen,
i Deze tooneeluitvoering, opgevoerd wor d
i't geestige blijspel „Gebroeders Kalkoen",
'directie zonder eenige kosten beschikbaar
i vindt plaats in „Musis Sacrum", door de
gesteld.
De entre-acte-muziek wordt eveneens
j belangeloos uitgevoerd door „The Jolly
j Band". Voor hen, die na afloop van de
voorstelling gezellig bijeen willen blijven,
zal deze „Band" ook dansmuziek verzor
gen. Al met al, kan men dus den 13en Ja
nuari op velerlei wüze zich een prettigen
dag bezorgen door het koopen van één of
meer programma's. Men steunt onze finan
cieel zwakke medemensehen en anderen
bezorgen u, als dank daarvoor, een genot-
vollen avond.
een reparatie-inrichting aan deze zaak
verbonden. De beschikbare ruimte hier is
grooter dan aan de Hoofdgracht, hetgeen
niet anders dan het bedrijf ten goede kan
komen.
Alkmaar vraagt om de nieuwe
Inspectie.
Hoewel het tamelijk goed weer|«|as:
werd de afgeloopen week toch buister
weinig gevischt.veël animo om te vis;
[Schijnt er momenteel niet te zijn.
j Garnalen zijn er op heden niet te v
i maar gezien de resultaten van de e
botters die zee kozen is er. blijkbaar'wel
andere visch te vangen. Althans de vaiigst
was bevredigend.
Er heerscht een zekere lusteloosheid,
een matheid, misschien het gevolg van
de slechte bedrijfsuitkomsten der laatste
weken? Het is ook niet bemoedigend
wanneer er zoo weinig te verdienen valt.
Dat de garnalen weer verdwenen zijn is
stellig een groote teleurstelling en tegen
slag, zoowel voor den visscherman als
voor den koopman, te meer waar voorheen
juist om dezen tijd, een behoorlijk week
geld kon worden verdient met de garnalen-
handel zoowel als met de garnalenvis-
Jscherij, waarvan, voor de afsluiting der
I Zuiderzee immer groote hoeveelheden te
I vangen waren.
De aanvoer van Noordzeevisch was niet
groot, enkele botters en een paar kotters
brachten hun vangst hier ter markt, mooie
kwaliteit schol flink van stuk werd tegen
flinke» prijs verkocht, tongen waren hoe
wel niet duur, toch bevredigend van prijs
voor dezen tijd evenals kabeljauw, tarbot
en scharren.
Botvisscherij was er weinig tot heden.
NIEUWE ZAAK.
Hedenmiddag 3 uur opent de heer M.
v. d. Wijst in het perceel Kanaal weg 85
(naast het Postkantoor) een zaak in rij
wielen en motorrijwielen. Deze nieuwe
zaak moet worden beschouwd als een
filiaal van de bekende rijwielzaak van den
heer v. d. Wijst op de Hoofdgracht, en is
uitsluitend gespecialiseerd in rijwielen en
motoren, waarvan groote keuze voorradig
is (vooral ,,Sparta"-riiwielen). Tevens is
In de vergadering van Woensdag 1.1.
werd het Bureau der Kamer met alge-
meene stemmen herkozen, zoodat ook dit
jaar de heer M. A. Kolster als Vice-Voor-
zitter optreedt.
De Nieuwjaarsrede hebben wij in ons
nummer van Donderdag grootendeels ge
publiceerd.
De nieuwe Inspectie te Den
Helder.
De firma Vroom Drees m a n n te
Alkmaar had de Kamer verzocht te wil-1
len bevorderen, dat de thans te Den Hel
der gevestigde Inspecteur voor de Omzet
belasting naar Alkmaar zou worden over
geplaatst omdat deze gemeente meer cen
trum is en meer handel heeft.
De heer Grondsema wenschte dit
adres te steunen, omdat het z.i. toch niet
juist was, dat men uit het centrum van
den handel steeds naar Den Helder moest
gaan om inlichtingen in te winnen.
De heer De Raat achtte deze regeling
ook niet ideaal; misschien zou het moge
lijk zijn om een bevoegd ambtenaar hier
te krijgen.
De heer Grunwald, die zich op dit
punt had georiënteerd deelde mede, dat
het hier niet alleen geldt den Inspecteur
voor de Omzetbelasting, doch den Inspec
teur voor de invoerrechten en accijnzen,
die tevens toezicht uitoefent op het
recherchevaartuig, dat in Den Helder ge-
stationneerd is. Mede met het oog op de
Marine, moet in Den Helder altijd iémand
aanwezig zijn, die direele beslissingen
kan nemen voor vraagstukken met be
trekking op de invoerrechten. Spr. erkent,
dat Alkmaar meer handel heeft dan Den
Helder, doch de Omzetbelasting zal zóó
zijn, dat in den beginne er veel vraag
stukken moeten worden opgelost, terwijl
later de zaak beter zal loopen. Boven
dien wil het spr. voorkomen, dat de In
specteur meer voor contröle naar de zaken
toe zal gaan, dan deze hij zich zal
doen ontbieden. Het komt spr. dus voor,
dat deze bestaande toestand de meest logi
sche oplossing was.
De Voorzitter is het met den heer
Grunwald eens. Bovendien is de regeling
getroffen, dat de adj.-secr. der Kamer
regelmatig overleg zal plegen met den
Inspecteur, zoodat de zakenmenschen
buiten Den Helder hun wenschen kenbaar
kunnen maken aan een heer Holsmuiler,
die 2 malen per week met den Insp. con
fereert.
Het schrijven werd voor kennisgeving
aangenomen.
Wet op uitverkoopen en op
ruimingen.
Dit voor den middenstand belangrijke
wetsontwerp werd toegelicht door Mr.
Moens, die in het licht stelde, dat de
arbeidssfeer van de Kamer zeer belang
rijk werd uitgebreid.
De heer C o 11 o f vestigde de aandacht
op een goed contact tusschen de Kamer
en de Middenst. Vereenigingen met be
trekking tot deze materie.
Bewonderenswaardige opofferings
gezindheid van een zoon.
Een dezer dagen geraakte, even buiten
de gemeente, een oude vrouw te water,
doordat zij door den hevige» mist den
weg bijster was geraakt, toen zij op
weg was naar haar zoon die ongeveer een
kwartier gaans bij baar vandaan woont.
Een wielrijder, die toevallig passeerde,
bemerkte een hevig gespartel in het water
en zonder zich een oogeublik te bedenken
wierp hij zijn rijwiel aan den kant en
sprong in bet water. Toen de moedige
redder de drenkelinge aan den kant had
gebracht, zag hij tot zijn groote vreugde
dat hij zijn moeder had gered.
Voorbijgangers hadden ijlings genees
kundige Hulp ingeroepen en de aanwezige
dokter achtte opname in het ziekenhuis,
van redder zoowel als geredde, noodzake
lijk. Beiden maken het thans redelijk wel.
Bij ons bezoek aan den moedigen red
der, verklaairde deze op onze vraag, of hij
ook finaritieele nadeelen van zijn opname
in het ziekenhuis ondervindt, dat hij tegen
loonderving tengevolge van een ongeval,
ziekenhuis- en operatiekosten verzekerd is!
en dat hij ook de moeder verzekerd had,
bij de N.V. Verzekering Mij. „Noord-
Holland", bij welke Mij. men zich reeds
tegen betaling van 6 cent per week kan
verzekeren voor ziekenhuis en operatie
kosten.
Bijkantoor te Den Helder: Fa. van
LeeuwenJacobs, in Assurantiën. Tel.
687, Polderweg 14.
Agent J. B. Al, Blo..raat 11. Vert.
der OLVEH (Onderlinge Levens Verzeke
ring van Eigen Hulp). (Adv.)
Besloten werd dit wetsontwerp te doen
behandelen door de Handels-Commissie.
Wij nemen hieronder de belangrijkste
bepalingen over.
Hulde voor de snelle posthe-1
zorging!
Bij de rondvraag heeft de heer G r u n-
wald onder instemming van de Kamer
hulde gebracht aan den Commandant dei-
Marine voor zijn medewerking, opdat de
post van de „Pelikaan" hier 's nachts nog
bezorgd kon worden en aan de postbestel-
lers voor hun vrijwillige arbeid om de
brieven direct na aankomst te bezorgen.
Zondag 7 Januari 1934.
DEN HELDER
Ned. Her*. Gem. (Nw. Kerk. Weststraat)
's Morgens 10.30 uur, Ds. F. W. J.
v.d. Poel.
Bevestiging van ouderlingen en
diakenen.
Ned. Hen. Gem. (Westerkerk. Westplein)
's Avonds 6.30 u„ Ds. H. A. Enklaar
Onderwerp: „Mij strekkende naar
hetgeen vóór is." (Pliil. 3 14.)
Geref. Kerk (Julianapark).
's Morgens 10 uur, Ds. Joh. Meynen
's Avonds 5.30 uur, Ds. F. Tollenaar
Kerkdienst (Chr. Mil Tehuis, Kanaalweg)
's Morgens 10 uur, Ds. F. Tollenaar
's Avonds 5.30 uur, Ds. Joh. Meijnen
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 u.
Ds. N. v.d. Kraats
Chr. Geref. Kerk (Steengracht).
's Morgens 10 uur en 's middags 5 uur
Leesdienst.
fierst. Evang. Luth. Gem. (Weezenstr.)
's Morgens 10.30 u., Ds. P. II. Borgers
Liturgische Godsdienstoefening. On
derwerp: „De Ster van Bethlehem".
Dnopsgez. Gem.
's Morgens 10 uur, Ds. P. J. Smidts
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 en 's avonds half zes
J. Sevensma van Amsterdam.
Evangelisatlegebouw, Vijzelstraat:
Zondagmiddag 4 uur, straatprediking
Molenplein. Verschillende sprekers.
Bijeenkomst 's avonds 8 uur.
Verschillende sprekers.
Leger des Hells.
10 uur v.m. Hèiligings-.NauieukomsÉ
3.30 uur n.m. Openlucht-Samenkomst
Plantsoen.
8 uur n.m. Verlossings-Samenkomsfc
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78).
's Morgens 10 uur, kerkdienst.
Past Ph. Moleman
Hersteld Apostolische Zending Gemeente
Sluisdijkstraat hoek Schagenstraat.
's Morgens 10.30 uur. dienst
Kerk van Jezus Christus.
.lansendwarsstraat 8.
's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur
Samenkomsten.
HUISDUINEN
Ned. Herv. Gemeente.
's Morgens 10 uur, Ds. Witkop.
In het verslag betreffende de vergade
ring van de Kamer van Koophandel, el
ders op deze pagina opgenomen, wordt
medegedeeld, dat het wetsontwerp tot het
beteugelen van excessen op het gebied
van uitverkoopen en opruimingen in han
den is gesteld van de Handelscommissie
der Kamer van Koophandel. Wij nemen
er de belangrijkste bepalingen uit over.
„Uitverkoop".
Artikel t.
VAN GALENSTRAAT 71 - TEL. 399
1. Het is verboden in den detailhandel
een verkoop als uitverkoop aan te kondi
gen zonder daartoe van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken, binnen welker
gebied dé verkoop zal worden gehouden,
ingevolge deze wet verkregen vergunning
en anders dan in verband met:
a. de opheffing eener winkelnering;
b. de opheffing van den verkoop van
een of meer soorten van goederen, tot
eene winkelnering behoorende.
2. Een als uitverkoop aangekondigde
verkoop mag niet langer duren dan drie
maanden.
„Opruiming".
Artikel 2.
1. Het is verboden in den detailhandel
een verkoop als opruiming aan te kondi
gen zonder daartoe van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken, binnen welker
gebied de verkoop zal worden gehouden,
ingevolge deze wet verkregen vergun
ning en anders dan:
a. ten hoogste tweemaal per kalender
jaar, in verband met jaars- of seizoens
wisseling:
b. in verband met bijzondere omstan
digheden, als verplaatsing of overdracht
eener winkelnering.
2. Een a's opruiming aangekondigde
verkoop mag niet langer duren dan één
maand.
Artikel 3.
Met het aankondigen van een verkoop
als uitverkoop of als opruiming wordt
gelijkgesteld elke zoodanige aankondi
ging, welke den indruk kan wekken, dat
een uitverkoop of eene opruiming wordt
gehouden.
Artikel 4.
1De Kamer van Koophandel en Fa
brieken zijn bevoegd, ten aanzien van
binnen haar gebied gevestigde winkel
neringen tijdvakken vast te stellen, waar
binnen verkoopen, in verband met het be
paalde in artikel 2. eerste lid. onder a. als
opruiming aangekondigd, uitsluitend mo
gen worden gehouden. Van deze vast
stelling geschiedt openbare kennisgeving.
2. De tijdvakken, in het vorig lid be
doeld, kunnen verschillend zijn voor ver
schillende gemeenten en verschillende
soorten van winkelneringen.
Artikel 5.
Het is verboden in een verkoop, als uit
verkoop of als opruiming aangekondigd.
Hoewel het noch als zwemwater, noch
als drinkwater kan worden beschouwd,
is het Heldersch Kanaal langen tijd een
ergernis in het oog, of liever in den neus
der Commissie geweest. Jaren lang keer
de in haar verslagen de stereotype klacht
terug: „De toestand van het Heldersch
Kanaal een groot en open afvoemool
bleef ook dit jaar onveranderd Geen
wonder dus, dat de Commissie, toen haar
in 1915 een plan tot verbetering werd
gezonden (het plan-Krijnen), daarom
trent aan het gemeentebestuur een gunstig
advies uitbracht. Nog vóór dit plan ten
uitvoer werd gebracht door het graven
van een verbindingskanaal tussc ïen e
Heldersch Kanaal en de fortgrachten,
droeg de Commissie aan haar lid Dr. r
C. Redeke op een onderzoek naar den
toenmaliqen toestand van het Heldersch
Kanaal in te stellen. Dit onderzoek, waar-
Het tweede artikel is opgenomen in liet
nummer van Donderdag 4 Januari j.1.
van het biologisch gedeelte door Dr. Re
deke, het scheikundig gedeelte door de
heeren Stutterheim en Post werd verricht,
geschiedde in 1916. De uitkomsten zijn
echter eerst in het jaarverslag over 1924
opgenomen.
Laten wij thans rusten de maatregelen,
die de strekking hadden, het ontstaan
van ziekten te voorkomen en gaan wij
over tot diegene, die ten doel hadden de
verdere verspreiding van een reeds ont
stane ziekte te vermijden. Hiertoe behoor
den o. a. de kennisgevingen van gevallen
van besmettelijke ziekten, door de Com
missie verzonden aan de uitleenbibliothe
ken: de wenken aan de gezinnen, waarin
een dergelijke ziekte voorkwam, aanvan
kelijk door de Commissie, later door het
gemeentebestuur uitgereikt: in zekeren zin
ook de exemplaren van het Maandblad
der Vereeniging tegen de Kwakzalverij,
door de Commissie aan verschillende
openbare inrichtingen hier ter plaatse
verzonden.
Onder deze rubriek kan ook worden
besproken de gelegenheid tot afzondering
en verpleging van zieken in het gemeen
telijk ziekenhuis. Dit vond de Commissie
bij haar optreden in een zeer onvoldoen
den toestand. In hare verslagen over 1903
en 1904 somt zij o. a. de volgende gebre
ken op: tocht tengevolge van slecht slui
tende ramen, te kleine operatiekamer, lig
ging van het lijkenhuis naast de keuken,
het ontbreken van ventilatie, die alleen
door het openen van ramen kon geschie
den, te smalle gangen en een trap zoo
steil, dat patiënten niet anders naar bo
ven gedragen konden worden dan met
groot levensgevaar, zoowel voor henzel-
ven als voor de verpleegsters. Vermelden
wij tenslotte nog. dat de verwijdering der
faecaliën niet anders dan in emmers kon
geschieden, dan mag het verwondering
wekken, dat de gemeenteraad, op voor
stel van B. en W. een ingediend plan
voor een nieuw ziekenhuis verwierp, zij
het ook dat dit geschiedde op grond van
den financieelen toestand der gemeente.
Gelukkig werd echter in de jaren 1905
en 1906 het oude ziekenhuis zoodanig
verbouwd, dat van „een nieuw gebouw"
kon worden gesproken. Aan de eischen,
die men tegenwoordig stelt, voldeed het
weliswaar nog niet: zoo werd b.v. de
operatiekamer door een kachel verwarmd
en door gas verlicht.
In 1924 werd besloten het gemeente
lijk ziekenhuis over te brengen naar het
Marine-Hospitaal. Het voormalige zie
kenhuis aan de Kerkgracht werd daarna
ingericht tot een verblijfplaats voor- oude
mannen en vrouwen. Deze oude lieden
gingen daarbij zeer vooruit, want het huis
in de Breedwarsstraat, waar zij tot dien
vertoefden, was voor dat doel weinig ge
schikt. De Gezondheidscommissie had er
al meermalen over geklaagd en den toe
stand „de gemeente Den Helder onwaar
dig" genoemd. Het huis in de Bree
dwarsstraat kreeg een bestemming, die
wel zeer van de vorige afweek: het werd
tot jeugdherberg ingericht.
Maar het wordt tijd. deze bloemlezing
uit de „bevindingen en handelingen der
Gezondheidscommissie te eindigen en de
slotsom te trekken. Heeft de aanwezigheid
der Gezondheidscommissie een gunstigen
invloed op den gezondheidstoestand in
deze gemeente gehad?
Deze vraag kan uit den aard der zaak
niet met volstrekte zekerheid beantwoord
worden. Dat de gezondheidstoestand in
deze gemeente in de laatste dertig jaren
verbeterd is, kan worden afgeleid uit de
verslagen der Commissie zelve en wel uit
de cijfers omtrent ziekte en sterfte. Ne
men wij telkens het gemiddeld cijfer over
de eerste tien jaren, waarover de statis
tiek loopt en over het laatste tiental, dan
krijgen wij het volgende.
Voor de jaarlijksche sterfte per duizend
inwoners:
19021911 gemiddeld bijna 11;
19231932 gemiddeld ruim 8.
Voor het aantal gevallen van rood
vonk:
19041913 gemiddeld bijna 43 p. jaar;
19231932 gemiddeld ruim 28 p. jaar.
Voor het aantal gevallen van diph-
therie:
19041913 gemiddeld ruim 18 p. jaar;
19231932 gemiddeld bijna 5 p. jaar.
Voor het aantal gevallen van typhus:
19041913 gemiddeld 6]/2 p. jaar;
19231932 gemiddeld Y2 p. jaar.
De vooruitgang is onmiskenbaar. Na
tuurlijk zou het dwaasheid zijn. die voor
uitgang uitsluitend aan de aanwezigheid
van de Gezondheidscommissie toe te
schrijven: talrijke factoren hebben hiertoe
medegewerkt. Daartoe zijn o. a. te reke
nen de verbeterde hygiënische inzichten
bij de bevolking in het algemeen en in het
bijzonder bij het gemeentebestuur, dat
niet meer zoo bevreesd is als zijn voor
gangers in het begin dezer eeuw waren
om geld uit de gemeentekas te besteden
voor hygiënische doeleinden.
Kan de Gezondheidscommissie gemist
worden?
Vele bewoners, vooral van kleine wo
ningen, die tot nu toe bij geschillen met
de eigenaars over het onderhoud der hui
zen de bemiddeling der Gezondheids
commissie inriepen, zullen deze vraag
wellicht ontkennend beantwoorden. Het
is te hopen, dat zij in het vervolg voor
hunne klachten een welwillend gehoor
zullen vinden bij het bureau voor gemeen
tewerken. Het gewenschte resultaat, de
aanschrijving van het gemeentebestuur
aan den eigenaar, kan langs dezen weg
ook worden bereikt.
Zou men inderdaad mogen aannemen,
dat het algemeen hygiënisch inzicht in
deze gemeente in den loop dezer eeuw-
zoodanig is vooruitgegaan, dat noch het
gemeentebestuur, noch de ingezetenen de
voorlichting of aansporing der Gezond
heidscommissie meer behoeven?
Alleen de toekomst zal het antwoord
op deze vraag kunnen geven.
C. H. K.
