Amsterdamsche Brieven.
Marine'brieven uit Indië
T JUTTERTJE
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1934
PAG. 5
uit uw gedachtenleven. Waarom bent
u bang? Voor tegenslag in zaken, voor
ziekten, voor mislukking? Maakt u
geen zorgen, voor deze dingen werke
lijkheid zijn, want angst verzwakt het
weerstandsvermogen, en maakt u zoo
doende gemakkelijker toegankelijk
voor hetgeen u juist wenscht te vermij
den. En wanneer de donkere dagen van
uw leven werkelijk daar zijn, ver
geet dan nooit, dat honderden voor u
ziekte, terugslag of falen gekend heb
ben, en daarna toch weer gezonde, ge
lukkige, voorspoedige menschen zijn
geworden. En die menschen hadden
geen andere hulpmiddelen dan u, al
leen waren ze zoo verstandig, al hun
geestkracht te hulp te roepen. Gaat
niet alléén zitten met uw moeilijkhe
den. Wij leven midden in de Maat-
schappij en niet op een onbewoond
eiland. Houdt uw belangstelling wak-
ker, belangstelling in hetgeen er
om u heen gebeurt en in uw niede-
menschen. Hoopt niet altijd, dat het
alleen u goed mag gaan. Weest vrien
delijk en hulpvaardig, en u zult vrien
delijkheid en hulpvaardigheid ontmoe
ten. Uw zelfvertrouwen zal groeien in
het bewustzijn, dat er mensehen om u
heen leven die met warmte aan u den
ken, die prijs op stellen op uw opinie
en op uw vriendschap. Breekt met zelf
beklag en egoïsme, en u zult een beter,
geestkrachtiger en gelukkiger mensch
worden, een mensch die met vast
vertrouwen en onuitputtelijke energie
zoekt naar den juisten weg die naar
zijn doel voert. Zoekt en vindt.
DR. JOS. DE COCK.
p> Een gelukwensch.
Met een gelukwensch kunnen we
deze week onzen „Amsterdainschen
Brief" beginnen: onze felicitatie met
het feit, dat op den één-en-dertigsten
van Louwmaand het laatste stuk van
den provincialen weg Amsterdam-
Den Helder is gereed gekomen en voor
het verkeer opengesteld, zoodat thans
de geheele weg Amsterdam—Alkmaar
—Den Helder voltooid is. Dit is wer
kelijk een belangrijk, noodzakelijk stuk
werk geweest, welks voltooiing een
einde gemaakt heeft aan veel gezucht
en ergernis, aan veel schade en onge
mak, door slechte wegtoestanden ge
leden. Ongetwijfeld zijn het de automo
bilisten, die in de eerste plaats van
dezen verkeersweg profiteeren, maar
wie den omvang, de intensiteit van dat
automobielverkeer kent, niet alleen op
feestdagen maar ook onder gewone
omstandigheden, zal dadelijk het groot
belang van deze verbetering erkennen.
Gelijk het eenmaal gold „er zijn vele
wegen die naar Rome leiden" zoo is,
zij het in beperkter zin, ook ons Am
sterdam het centraalpunt, de metropool
voor al wat „boven het Y" woont, tot
den uitersten punt, tot aan uw woon
stede, Heldenareïi! Gij moet hier ge
makkelijk kunnen komen, maar ook
omgekeerd: wij moeten ook u zonder
al te groote gevaren kunnen bereiken,
en de gevaren waren er vroeger zeer
vele, van te nauwe en kronkelige dorp
straten, van smalle wegkronkèlingen,
van slecht wegdek, en wat dies meer
zij. Dat alles is nu voorbij en het is een
reden tot blijdschap, dat, om het eens
beeldsprakig uit te drukken, het ver
sleten touw, dat Amsterdam en Den
Helder verbond, vervangen is door een
stevigen stalen kabel, die het voorloo-
pig wel zal houden! Van eenig cere
monieel, als bijvoorbeeld 'n lint door
knippen, toespraken houden of iets
dergelijks, vonden we niets vermeld;
dat blijft dus zeker' ditmaal achter
wege en we behoeven daar niet rouwig
om te zijn. De feestvreugde zal er wel
zijn bij hen, die veel van deze verbin
ding moeten gebruik maken en wier
motor voortaan van moordaanslagen
gespaard blijft.
Het circus en de tram-
Langs goede wegen naar Amster
dam! En als ge er deze week aankomt
kunt ge er merkwaardige dingen be
leven. Een circus, rijk voorzien van
wilde dieren en variété-nummers (het
„wild" slaat alleen op de dieren!) is
aangekomen: Circus Sarrasani. Dat is
de eerste merkwaardigheid; tenminste
in de oogen van vele Amsterdammers.
Het door de avondstraten rijden van
de bij tweeën en drieën gekoppelde
vrachtwagens, getrokken door trak-
tors, de optocht van olifanten, die a la
Hansje-Sokken eikaars staart met den
slurf vasthouden, oefent vooral op het
jonger geslacht een nooit verminderen
de bekooring uit.
Het valt niet tegen te spreken: er
ligt in dit bedrijf een „Hauch" van
romantiek; men voelt er het circus
leven achter Men behoeft er niet aan
te twijfelen, de groote tent daar opzü
van het Stadion zal avond aan avond
vol zijn en men zal moedig den berich
ten geur trotseeren, die er nu eenmaal
altijd in een circustent hangt. En nu
de tweede merkwaardigheid: de tram,
onze veel-aangevallen en verwenschte
tram, heeft een slimme en jeugdige bui
gehad en heeft een bondgenootschap
met het circus gesloten. Op een vroe
gen morgen kon men tramwagens door
de stad zien rijden, geheel omwikkeld
met affiches; die de verleidelijkheden
van „Sarrasani" in woord en beeld be
kend maakten en die met grooten ernst
aangestaard werden door ons, stedelin
gen. In zoo'n geval hebben wij Amster
dammer namelijk altijd een gevoel
van eerbiedige verbazing; eerbied om
dat het een maatregel van de „autori
teiten is, hetzij wethouder of direc
teur, „verbazing" omdat we niet reke
nen op zulke origineele maatregelen.
Tot nog toe was nog nooit op zoo'n
manier het decorum van de Gemeente
tram te grabbel gegooid; wij kenden
alleen de „Zilvertram", die de stad
rondreed als het Crisis-comité een col
lecte-dag hield, en zoo'n „zilvertram"
met een luidspreker erin vonden we
heel gepast. Maar dit was toch wel een
beetje vreemd.
Dat heeft men gevoeld en men heeft
zich gehaast, de burgerij gerust te stel
len de tram heeft zich niet vernederd,
door als reclame-agent op te treden;
(en hoe meer menschen er naar Sarra
sani gaan hoe eter voor de tram.
Want immers, zij gaan er per tram
heen en dat brengt geld in 't laadje!
Zeide ik te veel, dat de directie een
slimme bui heeft gehad en werkelijk
„zaken" heeft gedaan? In ieder geval
is dit veel beter dan de „cent-van-
Abrahams", die nog niet afgeschaft is
en die nog niet helpt om het tekort te
dekken. Maar... er zit toch eigenlijk
meer aan vast! We vragen ons af:
waarom alleen een Zilvertram en een
Sarrasani-tram? Waarom ook niet een
tram voor ieder, die er een hebben wil?
Waarom niet? Welk een mogelijkheid
doen zich hier aan ons voor? Hoevelen
zullen er niet zijn,, die met vrjugd. in
zoo'n i,C. én A-is-toch-goedkóoper"-
tram, of welke ook, springen, liever
dan nog kwartier te wachten tot er
een „gewone" tram statig aan komt
glijden. We verstaan het echter deze
consequenties moeten we overlaten aan
het beleid van directie en stadsbe
stuur.
Nieuwe wagens.
Nu we toch ons bezighouden met dit
altijd voor. den Amsterdammer belang
rijke onderwerp, moeten we nog een
gelukkige maatregel van onze tram
directie memoreeren, n.1. het aanschaf
fen van een aantal bussen van een
nieuw type, dat uiterlijk veel overeen
komst vertoont met een tramwagen.
De aandrijving ligt hier in het midden
van het voertuig, vóór en achter is de
belasting vrijwel gelijk en daarmede
een groot ongerief opgeheven van de
in gebruik zijnde groote bussen: hel
hinderlijk schokken, ja op en neer ge
worpen worden van hen die het onge
luk hebben, nog al achterin te zitten.
Er wordt gedaan wat gedaan kan wor
den, om de moeilijke concurrentie met
taxi's vol te houden. Zou het nu niet
wenschelijk zijn, dat dit type bussen
de trams in het centrum van de stad
gaat vervangen, waar door het een-
spoorsverkeer en de vele stop punten
het tramverkeer tergend langzaam
gaat! Ook dit is iets, wat tenslotte bij
de „autoriteiten" uitgemaakt moet wor
den, maar wij voor ons zijn er van
overtuigd, dat Amsterdam er bij ge
baat zou zijn.
Nog een nieuwe weg.
Over nog een nieuwen weg moet ik
het hebben, die naar Schiphol, onze
nationale giorie, deze weg is óók ver
breed en dat was noodig. En nu zal
ook het landingsterrein uitgebreid
worden, want dit is óók noodig. Dat is
een zeer verheugend feit- Want tegen
over zooveel dat slecht gaat, gaat het
met de K.L.M. schitterend en Schip
hol is toch de voornaamste vlieghaven
van de K.L.M. Onlangs werd bericht,
dat ook de technische dienst van de
K.L.M. naar Schiphol zal worden over
gebracht; wij gunnen den Rotterdam
mers het licht in de oogen wel, maar
het blijkt toch: Schiphol is nummer
één en dat doet ons goed. Het is een
feit van groote beteekenis. dat ook
van buitenlandsche zijde erkend wordt
en waarvan wij thans nog maar het
aanvangsstadium beleven.
Een noodlijdende.
Tot de bedrijven waarmee het 3leeht
gaat behoort de diamant-industrie, een
maal onze glorie. Wat is daarvan nog
over? Gedaan is het met dien voor
spoed en overvloed. De diamantindu
strie is noodlijdend en de regeering
beraamde in overleg met de kopstuk
ken uit de diamantindustrie maat
regelen om tot gunstiger toestanden
te komen. Of ze te vinden zullen zijn?
Het is voor onze stad zeer te hopen,
maar de moeilijkheden zijn groot, die
voortspruiten uit verminderden rijk
dom en koopkracht en door tarief
muren. Het bekende plan-Douwes
heeft bij de uitvoering nog niet ge
noegzame oplossing gegeven.
Zoetwatervisch.
Het is wonderlijk om te zien: de
regeering maakt alle levensmiddelen
duur en dan komt het gemeentebe
stuur en brengt goedkoope levensmid
delen. Totdat de regeering komt en
die levensmiddelen ook duur maakt.
Door belastingen enz. Op het oogenblik
hebben we wat goedkoops, dat op
merkwaardig goede manier aan den
man gebracht wordt. De zoetwater
visch! „Edelkarper voor dertig cent
per pond." Met een boekje er bij,
waarin staat, hoe je die edelkarper
stoven, koken of bakken moet. Stel u
voor: edelkarper! Wie zou daar vroe
ger als burgermensch aan gedacht
hebben? En nu doet zich ook hier het
verheugend feit voor, dat het gemeen
tebestuur met den handel samenwerkt.
Wethouder Kropman heeft een schit
terende rede gehouden, om het ge
bruik van zoetwatervisch warm aan te
bevelen, waarin hij zich aan zijn audi
torium (vergaderd in de Huishoud
school aan het Zandpad) voorstelde
als een groot liefhebber van de hen
gelsport en waarin hij ook lof toe
zwaaide aan de verleidelijke literaire
en culinaire kwaliteiten van het bo
venvermelde boekje. Hij wees ook op
de groote voordeelen, die economisch
verbonden zullen zijn aan een ver
nieuwden opbloei van het oud-vader-
landsch bedrijf der zoetwatervisscherij-
Weer een lichtpunt. Weer goedkoope
visch! Als de minister het maar niet
te weten komt! Een mooi ding is dat
de gemeente in deze zaak niet concur-
reerend staat tegenover den vischhan-
del. zooals dat het j&val was met de
visch-kraampjes en vischwinkels der
gemeente, maar dat de gemeente hiew
den vischhandel, in bond vereend, ten
krachtigste steunt. Zoo gaat het goed!
We krijgen nu onze „zoet-water-visch-
dagen", zelfs speciale „karperdageh",
„snoekdagen" enzoovoort. Als ge dan
bedenkt, dat er na bovengenoemde
redevoeringen een tentoonstel
werd gehouden van duizend-en-een
klaar gemaa o zoetwatervisch-gerech-
ten, dan behoeven we zeker niet sterk
aan te dringen: kom naar Amsterdam
cp Karperda-' langs d .1 nieuwen pro
vincialen weg.
Uit den Raad geen nieuws.
Uit den raad geen nieuws. De Am
sterdamsche Gezondheidscommissie is
opgeheven. Bezuinigingsmaatregel.
Hulde is gebracht aan haar voor haar
overvloedigen en nuttigen en toege-
wijden arbeid. Aan den voorzitter en
de twee oudste leden is de zilveren me
daille der stad Amsterdam geschon
ken. Nu moeten wij het zonder doen.
Het kan nu eenmaal niet anders. Mis
schien in de betere toekomst....
De Burgemeester is voor een kort
verblijf naar het buitenland. Cetera
desnnt-
vriend.
De „Karlsruhe" is weer vertrokken
en naar ik heb hooren zeggen, hebben
onze Duitsche collega's het best kun
nen stellen hier in Soerabaai. Een der
laatste avonden werd hen een bal op
„Modderigst" aangeboden. Bij het bin
nenkomen werd door. de gasten allen
den Hitler-groet gebracht, hetgeen wel
iets imposants binnen de muren van
onze mooie soos was. Halverwege den
avond werd men plotseling gealar
meerd, dat er brand uitgebroken was
op de in het M.-E. liggende „Van Ga
len", waar zich uit den aard der zaak
verscheidene officieren naar toe moes
ten begeven. Het viel nogal mede en
er is geen schade gemaakt, maar uit
den aard der zaak maakte het een iet
wat bijzondere indruk, dat er direct
zoo'n groot aantal officieren, nog wel
in een wit avondbaadje, aan het blqs-
schingswerk meedeed. Menig officier
zal dan ook daarna wel even naar huis
zijn gegaan om zich te verkleeden en
spoedig was het feest weer op volle
sterkte aan den gang.
Èen deel der Duitschers hebben ook
een tocht gemaakt naar Malang naar
de Faroka sigarettenfabrieken en zijn
daar natuurlijk ook rijkelijk op rook
gerei onthaald.
De aanwezigheid van het schip hier
op Soerabaja heeft vele Duitschers van
Java naar hier getrokken, tot zelfs uit*
Semarang waren er gasten en vrijwel
de geheele Duitsche kolonie deed het
schip uitgeleide.
Hr. Ms. „Willebord Snellius" komt
nu weer in dienst, het schip wordt door
de Gouvernementsmarine naar Friok
overgebracht en. daar door den com
mandant van de „Tydeman" overgeno
men. De Gouvernementsmarine brengt
dan de „Tydeman" weer hier naar den
Dienst der Conservatie toe. Wij heb
ben tegenwoordig veel meer contact
met de Gouvernementsmarine. Eenige
officieren van dat Korps volgen thans
ook een cursus bij de marine, hetgeen
het contact uit den aard der zaak na
tuurlijk bevordert.
Vlaggeparade wordt tegenwoordig
ook door de Gouvernementsmarine
meegedaan.
Hier van Soerabaja valt weinig
nieuws te vertellen. Op Toendjoegan
zie je momenteel een groote bruine
schutting verrijzen, waarachter de
grondvesten gelegd worden voor weer
een nieuwe plaats des vermaaks. Die
zijn er blijkbaar nog niet genoeg, in
ieder geval kan het niet dan bijdragen
tot verfraaiing van het stadsschoon
hier, want daar mankeert daar in die
buurten nog wel eens wat aan. De meest
mooie gebouwen zie je daar geënoa-
dreerd door de smerigste krotjes, en
dat nog wel een stad, die vooral in het
Zuidelijk deel vol met zeer mooie praal-
gebouwen prijkt.
Je kunt tegenwoordig met de tram
de electrische bedoel ik zonder
overstappen van staten Wonokromo
heelemaal tot aan Terak komen, zulks
voor de som van twintig cent. Het is
toch nog steeds jammer, dat die elec
trische niet naar de Oedjong verlegd
is, dat had ons vooral nu veel aan ver
voerkosten gespaard, want om met de
stoomtram dezen tocht te maken, dat is
toch nog wel een heele onderneming.
In de eerste plaats moet je 's ochtends
voor dag en dauw op, om in Darmo op
de tram stappende op tijd naar de Oed
jong te zijn en in de tweede plaats
wordt je er zooals in alle Indische trei
nen en stoomtrammen ontzettend vuil
in. Toch is om heel Soerabaja eens in
leven en bedrijvigheid te zien zoo'n
tochtje met de stoomtram wel eens aan
te raden.
Binnenkort ga ik verhuizen. Nauwe
lijks staat het bordje voor de deur van
minstens drie verhuurkantoren of het
stroomt van inlanders, die dat zaakje
voor je opknappen willen. Het is voor
jullie wel om Van te watertanden, dat
voor een gulden of vijftien je heele
hebben en houden op een paar tjikars
geplaatst wordt en in het nieuwe huis
op zijn plaats neergezet wordt. Je hebt
alleen maar op te passen, dat er niets
tusschen „schip en kaai" terecht komt
en in beide huizen moet je om zoo te
zeggen tegelijk zijn. Vooral nu de
Poeassa, het Indische Nieuwejaar,
komt, wordt er in de stad weer vrij veel
gestolen en is het zaak om niets onbe
heerd in huis en vooral niet in de voor
galerij te laten liggen. Vooral in dezen
tjjd van nieuwe baadjes, sarongs, eet-
partijen en voorschot, in dezen tijd dat
den menschen zich staan te verdringen
voor de pandjeshuizen, moet je bijzon
der op je qui vive zijn.
Over het bezoek van de „Karlsruhe"
vergat ik nog te memoreeren, dat een
elftal van Zeemacht met twee tegen één
gewonnen heeft in een voetbalwed
strijd tegen een team van den Duit-
schen kruiser. Trouwens het elftal van
Zeemacht speelt den laatsten tijd veel
beter dan een paar maanden geleden,
hetgeen ook wel verklaarbaar is, omdat
het eskader eenigen tijd binnen is ge
weest. Toch zal noch het eerst noch
het tweede elftal wel niet van de onder
ste plaats kunnen ontkomen.
Beste Jan, voor vandaag eindig ik
mijn praatje maar, geniet maar veel
van sneeuw en ijs, want als je strakjes
hier bent, is wat dat aangaat de koek
op en kun je je niet meer begrijpen,
dat je in het ouderland zoo op de koude
gekankerd hebt.
.V T
- jA
i
