Amsterdamsche Brieven. Marine-brieven uit Indié ZATERDAG 28 APRIL 1934 PAG. 5 >T JUTTERTJE He wonderen der economie. pe Gemeentehulshouding. De economie is een moeilijk' vak Vooruit iets te voorspellen over de ko kende conjunctuur en de prijzen, is, „«veel malen men het ook probeert en ruim men ook gesteund wordt Hoor allerlei statistische en andere ge- ens, jets wat boven het menschelijk vernuft uitgaat. Geen geslacht is dit misschien zoo duidelijk geworden als ïlpi,"onze. het na-oorlogsche, dat toch zeker niet gespeend is van bere keningen en beschouwingen van tal- looze „knappe economen". Geen ge slacht stond misschien als het onze steeds weer voor de wonderlijkste economische raadselenHet laatste raadsel van deze soort, waar de hoofd- e'ettelijke bevolking mee te maken r-reeg, moge, om te beginnen, even worden aangestipt. In de laatste maan- oen van het afgeloopen jaar kon men onder de Amsterdamsche huisvrouwen van allerlei rang en stand een, wat men zou kunnen noemen zenwachtige inkoop-woede waarnemen, veroorzaakt door de boeman „komende omzetbelas ting", waarmede de winkeliers druk schermden onder het .motto„doet nu, nu het nog tijd is, Uw voordeel! Wel dra zal het"te laat zijn en zullen de prijzen en zal de levensstandaard in het algemeen een stuk omhoog gaan"... Dat er dientengevolge in die laatste weken van 1933 enorme voorraden, niet direct noodige, van huishoudelijke en andere artikelen werden ingesla gen, is zeer zeker een feit; Een ieder kon'het in zijn onmiddellijk omgeving zien gebeuren! En wat is nu tenslotte, volgens de laatste, zoo juist gepubli ceerde cijfers gebleken?.Dat het index-cijfer der kosten van levenson derhoud te Amsterdam in het tijdvak December tot Maart j.1. in plaats van te stijgen,gedaald is!! Voor de arbeidersgezinnen daalde het met 0,8 voor de gezinnen der meerge- goeden niet 1,4 Voor de voeding alleen is de daling resp. zelfs 2,2 en 2.1 Waar men van verschillende zijden het probleem „huurverlaging" steeds weer teberde brengt, is het, in dit ver band, ook Wel interessant nog even het verloop van de huurprijzen in het ge noemde tijdvak na te gaan. De jongste cijfers wijzen nu uit, dat sinds den aanvang van 1933 het liuurpeil van de oude arbeiderswoningen eenigszins ge stegen is; dat van de nieuwe eenigs zins gedaald, een en ander evenwel zoodanig, dat beide bewegingen élkaar neutraliseeren, terwij] voor de midden standswoningen zoowel oude ais nieu we, een verlaging van het huurpeil te constateeren valt. Deze verlaging van het index-cijfer is natuurlijk een kleine meevaller, waarop wij niet gerekend hadden en die een klein doekje biedt voor het oioeden dat we uit onze beurzen zullen moeten doen tengevolge van de-ver booging van onze „opcenten" tot 100. at onze gemeentelijke huishouding in haar geheel betreft: we gaan hu ®og één keer, volgens onlangs ge tallen Raadsbesluit, een io millioen eenen (tegen 41/' en een uitgifte- boers van 983/j en men verwacht aan op het Prinsenhof, dat wij „voor- loopig geen nieuw beroep op de kapi taalmarkt" gullen behoeven te doen. Is Qit werkelijk zoo, maar zooals ge- 2egd is de.economie een moeilijk geval en de voorspellingen van onze ge meentelijk kasbeheerders op dat Prin- ,enhof staan ook allerminst vast! ar> zou het inderdaad een geluk- ttensch waard zijn!. yverigens past wat die gemeente- mshouding betreft, nog steeds geen te groot optimisme. Uit de zorgen yn we nog lang. niet.... Nog steeds dnn J>emeentebegrooting 1934 niet kemvi ®e<*ePut®erde Staten goedge- H)nwr-i6n reeds rijzen er weer nieuwe r„ bykheden in verband met de con- een 100t'n.g 1935, waarin, volgens Sehi,voor'0°r>ige raming nog een ver sten Van -e'* mhlioen tusschen inkom- ook 611 u't§aven is. Men mompelt dan 2ui .re.e<is over nieuwe ingrijpende be- wm ^tngen op de afdeelingen onder- sidiès°pen',are gezondheid en de sub- nn en tévens over een nieuwe, ozakelijke" verlaging der loonen... Lente "cstijnen en zomer- voorspellingen. ;tiri!im00^en van het „groote" hoofd- entöri Puhhek staan in deze prille ianr>; ien eigenlijk niet zeer naar fi- estii beschouwingen en cijfer- ynen, waarvan wij u in het bo venstaande enkele echo's lieten hooren. De festijnen van de ontwakende natuur trekken een groot deel van de aandacht weg en zoo beleefden wij dan j.1. Zon dag den grooten „bollendag" van het jaar. Alles werkte mee om dezen traditoneelen bollendag tot een soort record op te voeren en Amsterdam was dien dag dan ook extra vol van bussen, auto's, motors, fietsen die op weg wa ren naar of terugkwamen van de Ken- nemer bloemenstreek. Ook waren er dit keer meer reisgezelschappen van over de Zuidelijke grenzen, vanuit België en Frankrijk. Is dit een aanwij zing, dat wij dezen zomer speciaal uit die landen een grooter vreemdelingen- bezoek tegemoet mogen zien dan in andere jaren? Dat zou dan kloppen met de voorspellingen die de Voorzitter van de Algemeene Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer onlangs op de algemeene vergadering deed; hij voor spelde zulk een grooter bezoek van onze Zuidelijke buren, speciaal ook ten gevolge van de intensieve propaganda die in de afgeloopen maanden voor ons land te Parijs gemaakt .werd Vroe ger waren onze gidsen die onze vreem delingkaravanen. per sight-seeing car als anderszins in enkele uren langs de bezienswaardigheden van de stad lood sten vooral op Amerika en Engeland georiënteerd en hadden diensvolgens hun „Engelsche" lesjes in het hoofd; ze zullen ze nu, gezien deze Latijnsche verwachtingen van het aanstaande sei zoen, schielijk in het Fransch moe ten gaan overlëeren. Niet zoo'n heel moeilijke opgaaf, in hun oogen al thans niet! Want zij zullen kunnen vol staan met het vervangen van de enkele Engelsche woordjes waarmede zij hunecht Amsterdamsche verhalen doorspekten door enkele Fransche dito's. Hun lesjes toch zijn destijds woordelijk opgeteekend! van dezen aard: „Here ladies en gentlemen we have the Röyal palaas. The queen komt er not niuch and it stands, the most time of "the year leeg." Zonde what? And there is the Rokin; a little pietsie Anistel. Keep' vour nose toe, for instinks like lielU Ond now we go first to Wynand Fockink and have a pikke- danesie, like we eall it..." Artis kwam in deze beginnende lente, en in afwachting van Hemelvaarts dag, wat voor den Amsterdammer van ouds dé Artis-dag is, ook weer sterk onder het publièke oog. Temeer nog daar men er dezer dagen een speciale „natuurhistorische .tentoonstelling op geografischen grondslag „georgani seerd had, dié duizende bezoekers trok. 's-Avonds hielden populaire sprekers als de heer Portielje, „inspecteur van de levende have" van Artis, lezingen over natuurhistorische onderwerpen waarbij in de z.g. Koningszaal de expo sitie groep voor groep besproken werd. Gedurende de negen dagen van deze inderdaad unieke tentoonstelling kon men tegen een entreeprijs van 50 ets., niet alleen de tentoonstelling zelf, maar ook verder kosteloos „Artis" bezoeken. Van het Genootschap was dit, naar vooruit -werd aangekondigd, min of meer een proef, die, als zij slaagde, zou leiden tot het vaker op bepaalde dagen of gedurende bepaalde perioden verlagen van den entreeprijs van onzen onvolprezen dierentuin. De proef mag, gezien het reeds gememoreerde zeer groo'té bezoek, 'zeer zeker geslaagd b'eeten en het .wachten is nu op den volgenden stap door''t Besturu te doen in de richting van het ideaal: „een zoo groot mogelijk bezoek tegen een zoo laag mogelijken entreeprijs". Mengelberg terug! Eenzelfde ideaal wordt, kan men zeggen, ook door hetConcertge- bouwbestüiir gekoesterd! Maar den laatsten tijd is men, daar in de Van Baerlestraat, dat ideaal niet nader ge komen; integendeel men is er steeds verder yan afgezaktde laatst hoop bleef gevestigd op den terugkeer van den leider bij uitnemendheid, den man die tenslotte ons orkest heeft groot ge maakt en het een wereidreputatie be zorgd heeft, op dr. Willem Mengel berg. die we een jaar lang hebben moeten missen en van wie velen vrees den dat hij, tengevolge van een minder goede gezondheid, misschien wel nooit meer achter de lessenaar in het Con certgebouw zou komen te staan. Groot was dan ook de vreugde toen onze eerste dirigent weer uit zijn Zwit- sersch „herstellingsoord" terugkeerde en met de oude energie en het oude vuur de muzikale teugels van het lich telijk hinkende Concertgebouwpaard weer in handen nam. Zaterdagavond heeft men hem, met fanfarecorp sen, bloemen en toespraken, een fees telijk welkom bereid en nu men hem dezen Donderdagavond als vanouds weer voor het orkest zag plaats ne men, had men 't gevoel, dat 't tenslotte met onze meest bekende kunstinstel ling toch weer „in orde" zou komen.. Moge dit gevoel een juist gevoelen zijn geweest! Hildo Krop 50 jaar. Nog een andere „kunstenaarshuldi- ging"had hier dezer dagen plaats en wel een huldiging van onzen „stads beeldhouwer Hildo Krop, die onlarigs 50 jaar werd en van wiens werken een groote eere-tentoonstelling in het Ste delijk Museum gearrangeerd werd. Veel van wat het „nieuwe Amsterdam" aan beeldhouwwerk laat zien is van Krop afkomstig. Zoo versierde zijn werken o.m. de eerste H.B.S. en de Handelsschool aan de Jozef Israël- kade: de ambachtsschool aan de Kost- verlorenkade; het Amsterdamsche raadhuis; Piet Kramers bruggen over de Boerenwetering. Maar ook naast deze, steeds in het publieke oog loo- pende werken, beslaat Krop's oeuvre een groot terrein: hij ontwierp meube len/tapijten, bakte kleipastieken; het grafmonument van Albert Hahn is van zijn hand, evenals de door Amsterdam aan Rotterdam indertijd ten geschenke aangeboden staande klok. En zoo is er nog veel meer. Zeer zeker .een van onze vruchtbaarste „werkers" in steen en klei, die speciaal voor Amsterdam veel deed als verfraaier van het uiterlijk stadsaspect en die daarom deze hoofd stedelijke hulde wel verdiend heeft. Mijn vrouw is ook uit logeerèn. Hij: Heb je vóór mij, nooit een anderen man gekust? Zij: Neen. En jij? Hij: Ik ook niet lieveling! Ha, die Lange! Het is een warme kentering-avond, precies 80° Fahrenheit een tempera tuur waarbij we vroeger op School 8, bij meester Stumpius vrij kregen. Absoluut windstil en rond en onder de lamp krioelt het vanwege allerlei vreemde binatangs (beesten), mooie, leelijke, kwaadaardige én,'.ongevaar lijke, dooden eii levenden, maar met dat al toch eenverzameling, waar ze in Artis eer mee zouden inleggen, maar die je hier als hinderlijk van je post papier wegschuift. Gelukkig komen straks de mieren, die al die levende en doode beesten oppakken en er mee on der een, kapotte tegel in den hoek van de kamér sleuren. Het eskader is weer terug van de reis voor de Sumatra. Ter reede vair Kroë, gaf de „Java" ook 33 liiinuut- schöten af op het tijdstip van de be grafenis van onze Koningin—Moeder. In straat Karimata werd de „Kuma" gepasseerd, welke Japansche kruiser de vlag van dén Eskader-Commandant met saluutschoten salueerde. Hier ter reede van Soerabaja hadden we de „Veronica" een Engesche „sloop" op bezoek. De état-major daar aan boord ging 8 dagen in rouw, vanwege het overlijden van Koningin Emma. De feestelijkheden voor hun ontvangst waren natuurlijk afgelast. Je kunt je voorstellen wat een be drijvigheid de komst van het eskader weer op het Marine-etablissement te weeg brengt. Speciaal de geshutma- kerij en de P.W. moeten het ontgelden, want na afloop van deze week stillig gen gaan de schepen, mede de „Flores" en „Soemba" op gevechtsschietoefenin gen, het is dus van munitie-laden, snel- laden, kleine gebreken door de ge- schutmakerij laten verhelpen, en de kijkers nog eens extra laten nazien door de instrumentmakerij. Er gaan ook twee officieren van de landmacht mede en straks als de landmacht gaat schieten bij Bandoeng zullen er wel weer eenige officieren der Zeemacht naar toe gaan. Zaterdagavond is de nieuwe centrale omroep-vepeeniging hier in Indië, de „Nirom" haar uitzen dingen begonnen. De toespraak van H. M. de Koningin kwam prachtig door en de klankvolle, gevoelige woorden van onze Vorstin, wekte bij de luiste raars een diepe ontroering. Alle ver gunningen om radio-luisteraar te zijn, werden met ingang van 1 April opge zegd, de vergunning om thans naar de „Nirom" uitzendingen te 'uisteren kost thans 40. per jaar. In de Kunst- ONTWIKKELT UW SPEURDERS TALENTEN. Een kwajongensstreek. Een oude heer, die op het land woon de. kreeg in de vacantie bezoek van zijn beide kleinkinderen. De twee jon gens, die 8 en 9 jaar oud waren, za gen hun grootvader voor het eerst Toen ze een beetje aan de nieuwe om geving gewend waren, haalden ze zoo veel kattekwaad uit, dat Opa er soms met den stok aan te pas kwam. Op zekeren dag nam de oude heer uit zijn tabakskast, waarin bij steeds zijn voorraad bewaarde, een fijne Snee, om zijn doos opnieuw te vullen. Toen hij even later voor enkele oogenblik- ken de kamer verliet, benutte een der beide bengels deze gelegenheid om wat fijngesneden gummi in de doos te doen. Daarna verdween hij, zonder zelfs zijn broertje iets van deze streek te ver tellen. Na eenigen tyd stopte de oude heer van dit mengsel een pijp. Reeds na eenige halen had hij de lucht van den kwajongensstreek, maar wist niet, wie van de twee de schuldige was. Eerst was hij boos. Maar toch dacht hij aan zijn eigen jonge jaren en lachte. Er was hem niet veel aan gelegen, den jon gen hoosdoener over de knie te leggen. Maar toch wilde hij hem bewijzen, dat het zelfs een geboren Amsterdammer het niet zoo gemakkelijk van de hand zou gaan om Opa beët te nemen. Daar om vroeg hij niet, wie het gedaan had, maar wendde een methode aan, die den dader zich zelf moest doen verraden. Hij hoefde te dien einde maar.op de waranda van zijn huis te gaan zitten en een oogje te houden op de in den tuin spelende jongens, zooals hij dat eiken dag om dezen tijd gewoon was te doen. Hij rookte daarbij zijn pijpje en wist aldra, wie der beide jongens de schuldige was. Hoe was hij daarachter gekomen? kring wordt thans de Polygoon-film vertoont over het leven van Koningin Emma. Het was voor ons hier diep ontroerend de "vlag daar-halfstok te zien waaien op het Paleis in liet Vqor- hout. Wat de luchtpost toch al niet ver mag, dat wij dit treurig gebeuren nu reeds hier op het witte doek konden aanschouwen. - - Met is op de Morschiembangen weer druk van het nachtvliegen. Bijna geen avond of we hoorèn de Dorniers bovén de stad en de reede. De onderzeeboo ten komen ook nogal eens 's avonds op de reede, dit gevoegd bij het feit, dat in dezen tijd de zee weer meer dan mooi „licht". Dan kun je nagaan hoe „Mod- üerlust" weer trekt zoo 's avonds voor een kijkje op het water. De introduc tie op de Simpangclub is thans weer geregeld zooals dat vroeger was, d.w;z. de vrijgezellen van de varende Marine zijn vast geïntroduceerd. Het is wel prettig want nu kan men 's avonds, eerst „geshopd" hebbende een stukje op de sociëteit blijven eten, terwijl men anders indien men „boven" wenschte te blijven was aangewezen'op Hellendoorn, een hotèi of de Chmeesch. Bij laatstgenoemde ben ik kort ge- leden ook weer eens de„cullinaire" genoegens gaan smaken. Na me tegoed te hebben gedaan aan kepiting soep, gebakken oedang, nasi goreng, besloten mijn passagierraak- ker en ik tot het laatste a raison van 10 cent te verkrijgen gerecht n.1. „warme lap". Je krijgt dan een: warm gestoomde, in de eau de cologne ge- drenkten heeten doek over je hoofd en als je daaronder vandaan komt, nu Lange, als herboren hè? je kunt meteen weer opnieuw beginnen. Al leen de gedachte dat er weer een tijd zal komen dat ook je Europeesche uniform je weer moet passen, weer hield ons, om weer van voren af aan te beginnen. Maar zelfs in Holland, zoo Zondagmiddag na de „rijst met rot- mok" kan ik je deze merkwaardige slot apothese aanbevelen. Zoodra je voorganger Jan hier in de Oost arri veert, zal ik hem na de rijsttafel ook op „warme lap" tracteeren. Hr. Ms. „Krakatau" ligt weer ge reed om de gevechtschijf te gaan sleepen, deze laatste ligt weer opge kalefaterd van zijn voor artilleristische afstraffing te wachten om overnieuw „bepoeierd" te worden. Nu weet je weer alle nieuwtjes. Ge groet beste jongen. HENK.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1934 | | pagina 21