De berechting van de muiterij op
De Zeven Provinciën.
Radi
ïo'programma
Van links en rechts
GEMENGD NIEUWS
Verdronken.
Onbewaakte overwegen.
Inbraak te Dordrecht.
een nieuwe variant op de oude
frommeltruc.
door een autobus overreden
en gedood.
door een Auto overreden.
eptf gedood.
het drama te kerkrade.
De jacht op den bandiet
Dillinger.
ifSI
dagelijks van pas
in elk gezin.
Moord.
Het ontvoerde kind terecht
HELDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 8 MEt <934.
Wü ontvingen het „Soerabaiasch Han
delsblad van 18 t/m 23 April, waaraan wy,
naar aanleiding van bovenstaand proces,
nog het volgende ontleenen:
Omtrent het verhoor van den luitenant
ter zee 3e klasse. Baron de Vos van
Steenwijk. bevat het blad nog de volgende
Jjizonderheden.
Baron de Vos van Steenwijk.
Op den avond der muiterij zag beklaag
de de groote sloep afdrijven. Hij gaf
iemand opdracht in het water te springen
om de sloep terug te halen. De man gaf
ten antwoord, dat hij niet zwemmen kon.
Bekl. herhaalde de order tot enkele ande
ren, maar die antwoordden, dat ze bang
waren voor de haaien.
Inmiddels gaf spr. nog opdracht, de ge-
hesclien statietrap weer te laten zakken.
Beklaagde heeft deelgenomen aan den
mislukten tocht naar de brug, die z. 1. te
Vroeg werd opgegeven en bovendien zon
der vooraf beraamd plan werd onder
nomen. Hii is niet direct mee terugge
gaan, bleef even staan en begaf zich ver
volgens naar de radiohut, waar hii den
seinersmaat Slendenbroek en een inland-
schen telegrafist aantrof.
Over 't voorval in de Radiohut vervolgt
het blad.
Beklaagde is niet de hut uitgejaagd; dat
hij later tegen Van Boven zei „daar heeft
me die ploert van een Boshart mij de
radiohut uitgejaagd. Je zou dien vent een
kogel door den kop jagen, maar wat be
reik je ermede", geschiedde in de opwin
ding van het oogeublik. Bekl. was zeer
tegen de conferentie met de muiters, maar
verklaarde met nadruk, dat Van Boven
evenzeer ontstemd was over het feit, dat
men zich naar de eischen der muiters had
te schikken.
Beklaagde kan voor de houding van Van
Boven als motieven opgeven: de order van
den commandant om in geval van moei
lijkheden soepel op te treden; het feit, dat
bii de dienstweigering te Soerabaja de
commandanten met de dienstweigeraars
hadden gesproken; het telegram van over
ste Eikenboom, dat een dergelijke op
dracht inhield; het telegram over het es-
Vader. waaruit bleek, dat de marineleiding
jfeen geweld in den zin had en tenslotte
het feit, dat de muiters een aantal „gijze
laars" in hun midden hadden.
Ondanks dit alles is beklaagde ervan
overtuigd, dat er een ontknooping aan
boord zou hebben plaats gevonden, vóór
het eskader optrad, indien de beklaagden
De Wilde, Smits en Van Balkom niet aan
boord waren geweest; zij vormden de ne
gatieve groep, die de agressieve en de
middengroep tegenhielden.
Officier M.S.D. De Wilde.
Uit het verhoor van dezen beklaagde
flemen wij nog het onderstaande over:
Beklaagde merkte, dat de machines in
ferking gesteld werden tegen zijn wil,
fliaar heeft niet getracht, de machineka-
kier te bereiken.... omdat hii „meende
Joor een ventilator den loop van een ge-
keer te zien". Hii heeft zich er echter niet
>an vergewist, of inderdaad machineka
mer en stookplaatsen door gewapenden
waren bezet. Bovendien leek forceeren
/eer moeilijk wegens de gemakkelijk be-
Itookbare toegangen tot de machinekamer,
lerwiil een afdaling naar stookplaatsen
Boor nauwe ventilators geliik zou gestaan
«ebben met zelfmoord. Ook zag bekl. er
toen het nut niet van in.
Deze beklaagde voelde zich na de be-
«preking met de muiters opgelucht: hii
^'ist toen tenminste, dat de beweging niet
tegen de officieren gericht was.
Beklaagde kan zich met het beleid van
Van Boven volkomen vereenigen. Ook de
regeering immers, zoo maakte beklaagde
uit het telegram over het eskader op.
Beklaagde heeft inderdaad gezegd, dat
fle pistolen niet zichtbaar gedragen moch
ten worden om de muiters niet te provo-
te eren.
De muiters waren zeer prikkelbaar en
tr was maar weinig noodig....
Beklaagde noemt als voorbeeld het op
treden van den leider Hendrik die opstoof,
tindat de luit. ter zee 3e klasse Reinierse
i een khakipak had rondgeloopen. Hen
drik zag daarin een poging om ongemerkt
„rond te sluipen".
Beklaagde heeft nog opgemerkt, dat het
riitiatief voor een gewapende actie be
hoorde uit te gaan van den oudsten luite
nant ter zee.
Off. M.S.D. 2e kl. Smits.
Beklaagde Smits, officier M.S.D. 2e
klasse, acht het een groote fout. dat ieder
dacht aan verdediging tegen een aanval
van de muiters, dcch niet aan een aanval
van de officieren.
De grootste schuld rust volgens be
klaagde bij den heer Fels, die den boel al
dadelijk bedierf.
Tot zjjn groote verwondering werd de
stuurinrichting na de bespreking weer in-
gekoppeld. Van Boven zei, dat dit nu een
maal moest, omdat men overeengekomen
was. de muiters te hinderen.
Be!Jaagde heeft nog een plan ontwor
pen om een uitval naar het voorschiD te
doen. Bekl. zou zelf voorop gaan. Men zou
de sc.nldwachten onschadelijk maken. In
het voorschip zou men dan de hulp ont
moeten van het trouw gebleven gedeelte
ucr bemanning.
an Boven voelde niet veel voor het
T'lan.^ornaat hij twijfelde aan die „overloo-
Pers Deze kon dat ook beter beoordee-
l naar hu kort tevoren vooruit geweest
Off. M.S.D. 2e kl. Van Balkom.
meent, dat er geen mogelijkheden
'ii gewapend geweld tegen de mui-
f'n te wenden. Behalve over pistolen
bes. lukte men over geen enkel middel.
l>elc*id van den heer Van Boven was
ger.cht op het behoud van het schip en
°t voorkomen van bloedvergieten.
Bc Jaagde achtte dit volkomen juist en
f in de liin van de opvatting van den
commandant en hoogerhand. blijkende uit
de beide bekende telegrammen.
Beklaagde heeft nog verklaard, dat er
tüdens de muiterij veel gelezen werd. ook
gebridged, o. a. door Bos. Beets, Dekker,
Stegeman en hemzelf.
Luit. ter zee 3e kl. Cool.
Beklaagde Cool, luit. ter zee 3e klasse
ontkent schuldig te ziiu.
Deze beklaagde is aanvankelijk door in-
landsche muiters gevangeu genomen m
zijn hut, doch werd kort voor de conferen
toe met de muiters door Boshart w eer vrij
gelaten. Door het forceeren van een kast
heeft hü zich in het bezit gesteld van een
pistool en een aantal sabels. Bekl. ging
niet accoord met het overleg plegen met
de muiters, maar hij begreep, dat hii met
züu anciënniteit van vijf maanden niets
tegen den heer Van Boven in te brengen
had-
Beklaagde heeft gehoord, dat hy met
mocht schieten, tenzij de muiters een be
paalde grens overschreden.
De Wilde zeide eens, in antwoord op
vragen van den jongeren, waarom er niets
gebeurde. „Jullie lijken wel kinderen; we
verliezen het immers toch. Laten ze maar
naar Soerabaja varen, dan komt alles wel
in orde".
Uit de kooi geprikt.
Beklaagde Stegeman heeft in zijn ver
hoor het verhaal opgedischt van de wijze,
waarop hij en zijn collega Cool door in-
landsche schepelingen uit hun kooien
werden gelicht. De muiters prikten met
hun bajonetten in de bultzakken, waarna
de officieren Cool en Stegeman uit de hut
werden gebracht, alwaar o. m. de opmer
king werd gehoord: „Als zii zich niet over
geven, gaat dit stelletje eerst om zeep".
Tijdens hun bevrijding door Boshart zei
deze: „U is nog jong, U heeft nog veel te
leeren. Wij gaan allemaal naar den blik
sem".
Geef de geweren maar terug!
De positie van Van Boven was zeer
moeilijk, aangezien hii slechts weinig
steun van de oudere officieren ondervond,
van wie Dekker zonder machtiging con
tact met de muiters zocht, terwijl zijn
mede-officieren eerder tegen- dan mede
werkten, hetgeen blijkt uit het advies van
De Wilde, in tegenwoordigheid van Bos
hart geuit, om de geweren maar terug te
geven: „We doen er toch niets mede", het
geen een zeer pijnlijk gebrek aan eensge
zindheid demonstreerde.
Als er maar even over een actie gespro
ken werd, maakte De Wilde opmerkingen,
zooals: „Als wii ze nu maar niets doen,
dan doen ze ons ook niets".
De macht, waarover Van Boven be
schikte, werd nog verkleind, doordat en
kele officieren, o. a. De Wilde en Van Bal-
komen, niet met een vuurwapen konden
omgaan.
Het requisitoir.
Hieruit stippen we nog 't volgende aan:
Nadat de fiskaal, de off. van admin. Ie
klasse, de motieven gememoreerd heeft,
waarop de beklaagden zich beroepen, be
strijdt de fiskaal deze als volgt;
Beroep op overmacht.
Het beroep op overmacht gaat in de
eerste plaats niet op, omdat een actief
ingrijpen van den superieur gebiedend
gevorderd wordt en niet afhankelijk
is gesteld van de vraag of, en zoo ja,
wélke kans op succes er is.
Het beroep op overmacht moet voorts
worden verworpen, omdat uit de getuigen
verklaringen is gebleken, dat aan de mui
terij door krachtdadig optreden een einde
zou zijn gemaakt.
De eerste uren is er van eenige leiding
geen sprake geweest en de beklaagden
hebben toen ook uit eigen initiatief ge
handeld. Later is er inderdaad sprake ge
weest van eenige leiding, maar eenig uit
drukkelijk, voor beklaagden geldend
dienstbevel, is nimmer gegeven.
Van aanranden der ongewapende, goed
willende manschappen, die zich onder de
muiters bevonden, is geen oogenblik
sprake geweest.
Toegegeven moet worden, dat van den
vaasten wil tot gewelddadig optreden van
de zijde van den commandant en andere
autoriteiten uit de telegrammen niet geble
ken is, doch deze berichten zijn eerst
eenige dagen na het uitbreken der muiterij
ontvangen en kunnen dus op de handelin
gen van beklaagden in den beginne geen
invloed hebben geoefend. Bovendien mag
niet vergeten worden, dat de commandant
en andere autoriteiten onbekend waren
met den juisten toestand aan boord.
Bovendien hadden beklaagden de ver
plichting, als militair, naar eigen inzicht
te handelen, terwijl het uitdrukkelijk af
wijken van een gegeven bevel onder be
paalde omstandigheden als plicht wordt
gesteld.
Ook de derdeklassers zijn meerderen in
den zin der wet; ook op hen rust de plicht
tot zoonoodig krachtdadig optreden. Dat
zii aan geen zelfstandigheid gewend zijn,
kan alleen als een zeer verzachtende om
standigheid gelden, maar nimmer als een
reden om onzelfstandig en besluiteloos op
te treden en werkeloos te blijven.
erzachtende omstandigheden.
Wat de op te leggen straffen betreft,
zou een strenge straf geboden zijn. ware
het niet, dat niet altijd uit maatregelen van
hoogerhand is tot uitdrukking gekomen
de waardeering van het rechtsgoed der mi
litaire orde en tucht, zoodat twijfel kon
ontstaan, terwijl ook met de bescherming
van dat rechtsgoed werden belast Derso-
n<*n die de daartoe noodige kwaliteiten
iT-w hetefen bliikt uit de ongeschikt-
Boven8" en den twÜfel va» Van
Verder kan als strafverlichtende om
standigheid nog gelden het feit. dat men
de eerste vijftien minuten niet over wa
penen beschikte. het ontbreken van lei
ding, het slechte voorbeeld van Fels het
onjuiste gedrag van Van Boven en'ten
slotte nog de ten onrechte als bevel opge
vatte order van an Boven, om niet te
schieten. j j 1
Dit laatste geldt in het bijzonder de
derde klassers en de beklaagden, wier
taak op ander terrein ligt dan die van
luitenant ter zee.
De pleidooien.
Hoewel wij hierover reeds tamelijk uit
voerig waren, meenen wij tocli nog enkele
brokstukken uit het „Soerabaiasch Han
delsblad" van dit onderdeel van het proces
te moeten overnemen.
Allereerst de verdediging van den be
klaagde Fels door raadsman Eenhoorn,
welke door bovengenoemd blad wordt ge
noemd:
Een verdediging, (Me een ver
oordeeling is.
Wat Fels betreft merkte pleiter op:
Is er een meer beklagenswaardige fi
guur denkbaar dan de man, die een werk
kring heeft, waarin hii zich thuis voelt als
een visch op het droge? aldus begint de
verdediger.
Dit geestelijk lijden kan veroorzaakt
worden door psychische of physieke on
geschiktheid. Fels leed aan de eerste.
In dienst heeft hii geen prestige: de
menschen hebben geen vertrouwen in zijn
bekwaamheden, zijn optreden is weifelend.
Is het nu heusch wel een buitenkansje,
dat hii eindelijk een superieur vindt, die
wat milder over hem oordeelt en aan het
slot van de conduite, waarin al zijn slechte
eigenschappen met de kwalificatie „is een
iet of wat" werden verdoezeld, opmerkt
„langer tegenhouden van zijn bevordering
zou niet billijk zijn"?
Voor zichzelf wist Fels wel, dat hii on
geschikt was en hij zoekt dat te verbergen
achter een hooghartige houding, een ge
forceerde kalmte.
In 1928 vindt men zelfs aanleiding om
een onderzoek naar zijn geestvermogens
te doen instellen, maar men zal het nog
maar eens met hem probeeren.
Zoo krijgt hij weer een goede conduite.
Nadat liii tien maanden op de „Suma-
tra" gediend heeft, wordt hij zelfs aanbe
volen voor overste! Aan een gelukkig toe
val slechts is het te danken, n.1. doordat
hü nog niet hoog op de ranglijst stond,
dat hü nog niet in het corps hoofdofficie
ren is opgenomen!
Daar komen de gebeurtenissen op de
„Zeven" en nu staat Fels, die door zijn
meerderen als een sukkel wordt be
schouwd, daar plotseling geheel van ziin
masker ontdaan. Het valt, wordt vertrapt
en niets blijft over van Fels dan de arm
zalige, droevige gedaante, die hij in wer
kelijkheid is.
De man die op 31 Augustus j.1. belast
was met het overbrengen van de geluk-
wenschen van état major, en bemanning
aan den commandant, maar daarin bleef
steken, hakkelend als altijd, is niet in
staat, de bemanning krachtig toe te spre
ken.
Hier had een rustig, ervaren en vastbe
raden man aan het hoofd der officieren
moeten staan, dan was ons de vernedering
en de schande voor de marine bespaard.
Maar instede daarvan beschikte men
slechts over een zenuwpatiënt!
Het valt nog te verwonderen, dat Fels
nog de physieke kracht gevonden heeft,
langs een takel in de vlet af te dalen.
Het drong tot hem door, dat op de „Ze
ven" dezelfde toestand ontstond als op de
„Regentes" en hii voelde ziin absolute on
macht.
Dan begaat hij, aoordat in de vlet ook
een man plaats neemt, die verdacht werd
van heulen met de Inlanders, de kardinale
fout, het schip te verlaten.
Dat hier lafheid van de zijde van Fels
in het spel zou ziin, meent pleiter, alle om
standigheden in aanmerking genomen,
pertinent te moeten tegenspreken. Hij
vlood hoogstens voor de belagers van zijn
geestelijk gemoed.
Wat eens een officier was, zit nu ver
lamd in de vlet ineen.
Zoo is dan aan Fels het noodlot einde-
lü'k voltrokken. Wat zou het een zegen ge
weest zün, indien deze acteur tüdig van
het tooneel verdwenen ware!
Beklaagde Smits.
Tenslotte volgt hier nog het pleidooi
voor den officier M.S.D. 2e klasse, Smits.
Wat Smits aangaat merkt pleiter op:
Deze beklaagde genoot aan boord een
zoodanige reputatie, dat zün opmerkingen
nooit au serieux genomen werden. Zün
plan tot herovering van het schip werd
niet in ernst opgevat.
Beklaagde Smits was door ziin passee
ring voor officier M.S.D. Ie klasse voor
goed den pas afgesneden tot bevordering,
wat aan de prikkels tot goede dienstbe-
trachting een geweldigen knauw geeft.
Toen Smits het plan ontwierp, waarbij
hij zelf voorop zou gaan, heeft Van Boven
hartelijk gelachen.
Aan de hand van een plattegrond der
„Zeven" zet pleiter uiteen, wat Smits deed
en kon doen om de machinekamer te be
reiken.
Is de passeering meestal oorzaak, dat
alle prikkels wegvallen om topprestaties
te verrichten, merkwaardig is het juist,
dat Smits telkens toonde, onbevreesd voor
zijn leven te zijn. Hii was er eerlijk van
overtuigd, dat geweld geen succes kon
hebben en er is dus bizondere reden, om
hem juist in den dienst te handhaven.
Binnenland
Gisterenmorgen is te Ammerstol in de
Lek het lijk gevonden van de 41-jarige
mej. G. J., die waarschijnlijk Zondagavond
bij het waterscheppen te water is geraakt
en verdronken.
Zaterdag zijn twee kinderen van de
familie Vr. uit Honselersdijk te water
geraakt. Beide kinderen van 5 en 2l/2
jaar kregen veel water binnen en
zonken spoedig. Toegeschoten hulp kon
het 5 jarig jongetje redden, doch het
2'/2 jarig zoontje is verdronken.
Krantenbezorger gedood.
Zaterdagmorgen is op den onbewaakten
overweg tusschen het station Oss en Gef-
fen een doodelijk ongeluk gebeurd. De
62-jarige krantenbezorger J. v. d. Oever
u5| Oss is door onopgehelderde oorzaak
onder een trein geraakt, die ongeveer
half negen uit Oss in de richting Den
Bosch vertrekt. De man werd vrywel op
slag gedood. Het lijk is naar het zieken
huis overgebracht.
Het handelskapitaaltje gestolen.
Donderdag hebben onbevoegden zich
toegang verschaft tot den winkel van de
winkelierster V. aan de Riedykstraat te
Dordrecht, waar zij een bedrag aan geld
en 20 gaspenningen van de gemeente
Dordrecht meenamen.
Het geld was het geheele handelskapi-
WOENSDAG 9 MEI.
Hilversum, 301 M.
VAR A-uitzending.
8.00 Gramofoonpl.
9-30 „Onze keuken", door P. J. Kers.
.0.00 Morgenwijding VPRO.
ïo.15 Voor Arb. in de Continubedr.: Klein
VARA-ensemble o.l.v. F. Bakels.
2.00 Zenderverzorging.
3.0o Voor de kinderen.
5.30 Klein VARA-ensemble o.l.v F Bakels.
7.00 Voorbeschouwing over HollandFrankrijk
7-20 Orgelkwintet o.l.v. C. Steyn.
8.00 Herhaling SOS-berichtten, Vaz Dias en
VARA-varia.
8.15 Uit R'dam: „De stem des Volks", Resi
dentie-orkest en solisten o.l.v. H. Altink.
9-30 „Van ouds de Morgenster", spel van
Heyermans. M.m.v. het VARA-tooneel o.l.v.
W. v. Cappellen.
H-3012.00 Grammofoonmuziek.
11-3012.00 Grmammofoonmuziek.
Huizen, 1875 M.
NCRV-programma.
8.00 Schriftlezing en meditatie.
8.159.30 Gramofoonpl.
10.00 Morgendienst o.l.v. Ds. J. Bremer.
t:\oo Concert. M. F. Jurjaanz (harmonium),
mej. C. de Jager (sopraan), mevr. R. Mijn-
hout-Bakenist (alt).
12.15 Gramofoonpl.
12.30 Orgelspel L. Blaauw en gramofoonpl.
3«45 Concert. I. Mulder-Belser (alt-mez-
ZO), J. H. E. Wittpen (fluit), N. Scholl
(viool), B. Oberstcin (cello) en G. Henge-
veld (piano).
4.00 Piano-recital R. Riphagen en gramofoonpl.
5.00 Kinderuurtje.
6.00 J. v. Pelt spreekt over Joh. v. d. Steur.
0-307.00 Afgestaan.
700 Ned. Chr. Persbureau en gramofoonpl.
7-30 Pluimveepraatje.
800 Arnhemsche Orkestvereeniging o.l.v. E
J. Manks.
900 Ouderuurtje.
10.00 Vaz Dias.
10.3011.30 Gramofoonmuziek.
DONDERDAG it MEI.
Hilversum, 3ot M.
AVRO-uitzending.
8.00 Gramofoonpl.
9.00 Morgenwijding.
9.15 Gramofoonpl.
;o.oo Omroeporkest o.l.v. N. Treep, m.m.v. M.
Loevensohn (cello). In de pauze: Voor
dracht door H. Felderhof.
12.00 Gramofonpl.
;z.i5 Concert door „De Minstreels" en gramo
foonpl.
2.15 Verslag voetbalwedstrijd Nederland
Frankrijk, door H. Hollander.
4.15 Pauze.
4.30 Voor zieken en ouden-van-dagen.
5.00 Radiotooneel voor de jeugd.
5.30 Kovacs Lajos en zijn orkest.
6.30 Sportpraatje H. Hollander.
7.00 Kovacs Lajos en zijn orkest.
7.30 Ir. J. E. de Vries: Nederlanders.... ken
uw land.
8.00 Vaz Dias.
8.15 Concertgebouw-orkest o.l.v. Dr. W. Men
gelberg.
9.05 Z.Exc. Mr. H. P. Marchant: De Kunst
in nood.
9.20 Omroeporkest o.l.v. Albert van Raalte
m.m.v. Vera Schwartz (sopraan).
10.30 Gramofoonpl.
11.00 Kovacs Lajos en zijn orkest.
Huizen, 1875 M.
8.30 KRO, 9.30 NCRV, 12.15 KRO, 2.00—
f.30 NCRV.
8.30 Morgenwijding.
9.30 Gramofoonpl.
0 50 Kerkdienst uit de Geref. Kerk te Maas
land. Spr. Ds. A. Thielen, Orgel: A. Kor-
pershoek. Hierna tot 12.15 Orgelspel.
12.15 Koorconcert.
12.35 Gramofoonpl.
12.45 Orkestconcert en gramofoonpl.
2.00 Bondsdag van den Ned. Bond van Jonge-
lingsvereen. op Geref. Grondslag te Zwolle:
Heropening door A. Zijlstra. Referaat door
Prof. Dr. G. Ch. Aalders.
3.10 Mandolinekwintet „Vita Nuova", otl.v.
D. v. Teeseling, m.m.v. F. Kloek (orgel).
5.00 Gramofoonpl.
5.45 Concert door de Dimer Harmonie o.l.v.
P. Swager, m.m.v. dubbelinannenkwartet
„Euterpe", o.l.v. A. Bak.
7.15 Gramofoonpl.
7.30 Herdenking 75-jarig bestaaan Ned. Zen-
dingsvereen. te R'dam. Sprr.: Ds. P. de Vey
Mestdagh, Ds. J. Rauws en Prof. Dr. Th.
Haitjema. Aan het orgel: J. H. Besselaar.
9.00 Gramofoonpl.
9.20 Vaz Dias.
9.30 Orgelconcert J. H. Besselaar, m.m.v.
Maartje Offers (alt) en J. Versloot (fluit).
10.3011.30 Gramofoonpl.
halve lulden» rollet*mhou-
dend vijftig centen, rolletjes met twee en
een halve cent-stukken, rolletjes inhou
dend vüftig halve centen en rolletjes in
houdende 20 stuivers. Voorts werd®n.®|"
stolen vier gouden tientjes, een it kra
len beursje met eenig geldl, een tabak,
doos en een vreemd geldstuk.
Zoo nu en dan komt het voor, dat win
keliers de dupe worden van sluwe perso
nen, die op hen de z.g. frommeltruc toe
passen. Deze truc komt dan meestal hier
op neer, dat er betaald wordt met een
bankbiljet, welk biljet de „kooper" dan
weer met het wisselgeld opstrijkt. Zater
dag heeft een Duitscher, althans een
Duitsch sprekende man, by een sigaren
winkelier te Rotterdam, een nieuwe va
riant op dezen truc uitgehaald en met
succes. In een winkel aan de Moriaan
straat vervoegde zich n.1. een Duitscher,
die verzocht een biljet van 10 te wisse
len. De winkelier voldeed aan dit ver
zoek. Terwijl de Duitscher het zilvergeld
in zijn beurs stak en het biljet van J 10
nog op de toonbank lag, gaf hü eensklaps
voor, méér wisselgeld by zich te hebben,
dan hü eerst had vermoed en hij verzocht
toen den winkelier hem een bankbiljet van
20 te geven. Hü legde 10 zilvergeld bii
het bankbiljet van 10, pakte van den
winkelier het biljet van 20 aan, zei vrien
delijk dank u en verdween. De winkelier
nam f 20 van de toonbank (immers een
biljet'van 10 en 10 zilvergeld). Toen
drong het eensklaps tot hem door, dat de
Duitscher hem met zijn eigen bankbiljet
had betaald en dat hy dus op het wisseleü
10 te kort was gekomen.
De Duitscher was inmiddels al spoorloos
verdwenen. Hy schijnt zijn vergissing nog
niet te hebben gemerkt, want de winkelier
heeft hem niet meer teruggezien. De zaak
is nog meer verdacht, omdat ongeveer 10
minuten, vóórdat deze Duitscher in den
winkel kwam, een andere Duitscher al
thans eveneens Duitsch sprekende man
in dien winkel is gekomen, om 20 te
wisselen. Deze had den winkelier in ruil
voor zilvergeld een biljet van 20 gege
ven. Tien minuten later is de tweede Duit
scher met hetzelfde biljet verdwenen.
De winkelier heeft van een en ander
aangifte by de politie gedaan. Een onder
zoek wordt ingesteld.
Zaterdagmiddag is te Apeldoorn op den
Ugchelscheweg het 9-jarig zoontje van de
weduwe Van 't Veld, terwijl het per fiets
een voor hem rijdenden wagen wilde pas-
seeren, door een autobus, die uit de tegen
overgestelde richting kwam, aangereden
en op slag gedood.
Zaterdagmiddag is het 8-jarig dochter
tje van den steenfabrieksarbeider de K.,
te Willeskop by het oversteken van den
weg door een vrachtauto overreden en op
slag gedood.
De Duitsche vrouw Rosa Kurz, 29 jaren
oud, echtgenoote van den chauffeur V. te
Amsterdam, op wie Zondagnacht door den
mynwerker E. B. te Kerkrade een moord
aanslag is gepleegd, is in het zieken
huis te Kerkrade overleden.
Buitenland
Op grond van een bericht van de politie
van Chicago dat de gezochte bandiet Dib
linger zich aan boord van het op weg naar
Engeland zijnde schip Duchess of York
verborgen zou houden, heeft de politie
te Glasgow per radio aan den kapitein
van het schip gevraagd, of Dillinger zich
aan boord kan bevinden. Het schip is
Maandag uit Halifax (Nieuw Schotland)
vertrokken en zou gisterenavond te
Greenock in Schotland aankomen. De ka
pitein antwoordde dat hy het heele schip
grondig doorzocht had, maar geen spoor
van Dillinger had kunnen vinden. Niette
min zullen dadelyk by aankomst in de
Schotsche haven rechercheurs aan boord
van het schip gaan. Er is te Glasgow nog
geen verzoek van de Amerikaansche
autoriteiten ontvangen om Dillinger te
arresteeren.
In een buitenlandsch blad wordt er de
aandacht op gevestigd, dat de berichten
in de couranten over het doen en laten
van den bandiet Dillinger en zijn sensa-
tioneele ontsnappingen den man bii een
groot deel van het Amerikaansche publiek
aan een zeer ongewenschte en ook wer-
kelyk ongezonde populariteit hebben ge
holpen. Dit bleek zeer sterk, toen onlangs
te Washington in een bioscoop het portret
van Dillinger op het doek kwam, hetgeen
by een deel van het publiek aanleiding
gaf tot een applausje. Blykbaar was er
niemand onder het gehoor, die daartegen
m verzet kwam. 6
Hij was niet aan boord van de
Duchess of York.
Toen het stoomschip „Duchess of Vm-i-»
Zondag uit Canada komendeV to l!Lrnooi
meerde, werd liet schio onmiddellijk door-
zocht, daar gemeld was, dat het mo«eli:k
-s'dat Slinger aan boord was. DU zot
ken leverde geen resultaat op. Aan boord
bevond zich echter wel TrMtLt r-
die met een «antaTvógettn^
"aar Zwitserland, waar lui een fiShis
geen veSrlorf ««^i s"chten- Lincoln kreeg
medegedeeld dat 'het te K,aa"' Hem werd
8 Mei. Wie heeft het tegenwoordig
niet zwaar?
Stellig niet in de laatste plaats de direo*
teuren van schouwburgen en bioscopen.
Hun kreet om publiek klinkt erbariue-
^Zü wringen zich in alle bochten.
De „service" der openbare vermakelijk
heden' verbetert emt den dag; zy neemt
hier en daar zelfs fantastische vormen
aan. Men heeft mij verteld, Relaas zonder
een naam te noemen, dat ergens in Am
sterdam, maar het kan ook Den Haag
zijn theaters het garderobegeld hebben
verlaagd van 20 tot 19 cent, en den prijs
van '11 vingerhoed koffie van 30 cent tot
28 Dergelyke sensationeele verhalen zijn
natuurlijk moeilijk te controleeren. Maar
ziehier een aanbod, dat met, vette, zware,
duurbetaalde advertenties in de Amster-
damsche dagbladen wordt gepubliceerd en
dus boven allen twyfel verheven is;
„Uitgifte van de Populaire Cinemansky-
Passapartouts.
„By het afhalen der kaarten wordt U da
fijnste koffie gratis geserveerd.
„De Jantjes komen ook op het feestl!
„De fynste sigaren en sigaretten gratis
rooken!
Max Tak speelt met zijn band de nieuw-
Speciale operateurs van „Polygoon"
staan gereed om de knapste deelneemsters
en deelnemers op de film te vereeuwigen.
„De banketbakkers hebben opdracht, de
grootste en smakelijkste cape voor dit
feest te bakken.
Cinemansky zal deze cake persoonlijk
aansnijden."
Kijk, als de bioscoopeigenaars, geïnspi
reerd door de Amerikaansche film, elkan
der op deze wyze gaan overbieden, dan
staan ons nog vreemde dingen te wachten.
Dan komt morgen Cinema B, met nog
heel andere attracties:
„Morgen begint de uitgifte van de Po
pulairste C-passepartouts.
„Uw broek wordt gratis opgeperst, ter-
wyl onze bureaulisten uw passepartout,
gratis koffie, taart, sigaren en sigaretten
gereedmaken.
„Onze directeur komt u persoonlyk vra
gen hoe u het maakt.
„Onze speciale helderziende zit gereed!
om gratis uw toekomst te voorspellen.
Breng gerust uw baby mee. Wy heb
ben boxen voor de lieverds ter beschik
king en onze tuin herbergt een asyl, voor
uwe huisdieren.
„Verbindt er een gratis watergolf
aan, te geven door onze speciale kapsters.
„Heeren, laat gratis uw haar by ons
wasschen, terwijl uw vrouw met gratis
taart in haar eene en een gratis sigaret in
haar andere, zich gratis door onze kap
sters laat permanenten!!"
En Cinema C.:
„Onze directeur poetst, terwijl ge op
uw passepartout wacht, persoonlyk gratis
uw schoenen.
„Zijn echtgenoote verwijdert gratis
alle vlekken uit de kleeren van de uwe!
„Indieil ge minstens 10 passepartouts
neemt, noodigt onze directeur u 's avonds
thuis met uw geheele gezin bij zich te
eten, alwaar hy persoonlijk uw servet op
uw schoot legt.
„Neemt ge minstens 20, dan hebt gy
het recht, een schilderij van zyn wand te
halen; 25 geven recht op een zwaar lede
ren fauteuil, of een divan uit ziin rook
kamer.
Ja, ja, het is met onze kunst ver ge
komen!
nog steeds van kracht was: men bood hem
aan, hem gelegenheid te geven Maandag
naar Antwerpen door te reizen, hetgeen
hy' echter weigerde. Ziin volgelingen wei
gerden hem te verlaten; zii werden in een
pension ondergebracht. Lincoln en ziin
aanhangers zullen nu met het binnenkort
weer naar Canada vertrekkende schip te-
rugkeeren.
Nog in Wisconsin.
Nadat reeds verscheidene dagen geen
enkel spoor van Dillinger gevonden was,
verzamelden zich Zaterdagmiddag plotse
ling krachtige afdeelingen politie in het
Zuidelijk gedeelte -van den staat Wiscon
sin, daar geruchten opgedoken waren, dat
Dillinger zich daar in een boerderij schuil
hield.
Het bleek, dat deze geruchten inderdaad
op waarheid berust hadden, want de
vrouw van den boer, Bethgreen, heeft voor
het federaal gerechtshof in St. Paul be
kend, Dillinger een tijdlang in haar wo
ning te hebben geherbergd.
Het lijk van den 13-jarigen Fritz Wal-
kenhorst uit Gelsenkirchen, die sinds 21
April vermist werd, is Vrydag gevonden.
Drie boerenarbeiders ontdekten langs den
rand van een roggeveld een schoen, die
uit de aarde stak, op een plek, waar blijk
baar kort geleden gegraven was. Toen
een voet te voorschijn kwam, hebben zij
de politie gehaald, die het lijk verder uit
gegraven heeft. Door de familie is het
daarop herkend. Het staat nog niet vast of
een politieke Walkenhorst behoorde tot
de plaatselyke Jungvolkafdeeling
moord, dan wel een sexueele, in aanmer
king komt.
June Robles, het 6-jarige meisje, dat
verleden week Woensdag is ontvoerd, zal
veilig en ongedeerd aan haar familie
worden teruggegeven. Alle leden der fa
milie Robles vertrouwen dat aan hun be-
zorguheid een einde zal kunnen komen,
n Mexico hebben onderhandelingen
p aats gehad met de kidnappers, waarbij
ir. l)^r?enSokomen, da' een losgeld van
lo.OOO dollar zal worden betaald.
