PAO. 2
Een spoorreis tusschen
wilde beesten.
Een groot hoofd -
en toch geen denker
'T JUTTERT.IF
helm, naar Parijs. Humboldt was er
varen, en kenner der Parijsche society,
en dank zij hem kon men wellicht gun
stiger voorwaarden verkrijgen voor
het verdrag met Napoleon. Na het ver
vullen van die opdracht gaf de vorst
aan Von Humboldt verlof om voor het
afmaken van zijn onderzoekingen in
Parijs te blijven, waar hij betere we
tenschappelijke hulpmiddelen tot zijn
beschikking had. Dit verlof heeft niet
minder dan 20 jaar geduurd.
Twee en twintig jaar geduld
oefenen.
Hij deed de Russische regeering het
voorstel om een expeditie te organisee-
ren en zei zelfs: „Ik zal een Rus wor
den, zooals ik ook een Spanjaard heb
moeten worden." Maar in Rusland haa
men andere zorgen, in verband met het
optrekkende Fransch-Pruisische leger
Na den terugtocht van Napoleon
scheen Humbolt betere kansen te krij
gen, maar toen ging Pruisen zich
tegen de Fransche overheerschiug
verzetten en Humboldt was van zijn
vaderland afgesneden. Eerst toen de
verbonden legers Napoleon geheel
hadden verslagen, mocht hij hoop
koesteren. De troepen trokken Parijs
binnen en Humboldt was de eerste, die
den Pruisischen koning geluk wensch-
te. Hij diende hem ook tot gids in de
Seinestad, die hij zoo goed kende. De
vorst was zoo ingenomen met den
scherpzinnigen, handigen man, dat hij
hem meenam naar Engeland en hem
geld beloofde voor een expeditie van
vijf jaar naar Oost-Indië. Doch in Ber
lijn schudden de financieele deskundi
gen het hoofd over zooveel vrijgevig
heid en Humboldt kreeg een teleur
stellenden brief.
In 1827 liet de koning hem naar Ber
lijn terugkeeren. Twintig jaar lang was
hij „officieus gezant" te Parijs ge
weest. In dien tijd heeft hij ontzaglijk
veel gedaan om de cultureele banden
tusschen beide landen te versterken,
terwijl hij in stilte veel goed deed voor
zijn langenooten in Parijs. In de ge-
heele wereld was hij bekend en geacht.
Na zijn afscheid van Parijs kon hij
weer gaan samenwerken met zijn broer
Wilhelm. In hun leven en werken waren
zij nauw aan elkander verbonden. In
de Berlijnsche zang-academie werden
populaire cursussen in de natuurwe
tenschappen gegeven en Humboldt was
er. trotsch op, dat zij gevolgd werden
door menschen uit alle standen, door
den koning zoo goed als door eenvou
dige werklieden.
Op expeditie in rok.
Eindelijk in 1829 dacht men in
Rusland weer aan hem. Er zou onder
zijn leiding een Aziatische expeditie
worden uitgezonden. De goede
bedoelingen van de Russische re
geering streefden echter het doel
voorbij. Overal, waar de geleerden
verschenen, moesten zij recepties, di
ners en andere feestelijkheden mee
maken. Humboldt die van den Tsaar
den titel van Excellentie had gekregen,
deed de reis door Aziatisch Rusland
,in rok met witte das en hoogen hoed'
Toch wist hij nog zeer veel materiaal
te verzamelen, dat voornamelijk ten
goede kwam aan den Russischen mijn
bouw.
De laatste levensperiode.
Nadat hij van deze expeditie was
teruggekeerd, haalde de Pruisische
koning hem aan het hof. Hij werd nog
meermalen voor delicate opdrachten
naar Parijs gezonden, doch voor het
overige verveelde hij zich in een saaie
omgeving van den vorst. Met Frederik
Willem IV kwam Humboldt daaren
tegen veel meer in persoolnijk contact.
Toch werd het op den duur steeds
eenzamer rond den ouden geleerde. Hij
was reeds in de negentig. Toch ver
loor hij op hoogen leeftijd, toen hij
zichzelf voorkwam als een „antidilu-
viaansch oermensch in fosiel", zijn
vroolijkheid niet. Zijn vrienden waren
reeds lang gestorven, zijn eenige huis
genoot was zijn oude kamerdienaar,
wien hij als belooning voor zijn jaren
lange trouwe verzorging reeds bij zijn
leven al zijn bezittingen had geschon
ken. Zoo leefde hij in zijn eigen huis,
doch geheel zonder bezit, voort, totdat
hij op 6 Mei 1859 na een ziekbed van
slechts zestien dagen stierf.
De CongoOceaarvSpoorweg
geopend.
Zoojuist reed de eerste goederen
trein over den nieuwen spoorweg, die
een belangrijk deel van den Franschen
Congo zal openleggen. Twaalf jaar ge
leden begon men met den aanleg van
dezen 516 km langen spoorweg, die
loopt door een van nature zeldzaam
rijk land. De nieuwe verbinding voor
ziet in een groote behoefte. Hoe was
tot dusverre de toestand?
Het Congogebied, dat in oppervlakte
bijna even groot is als Europeesch
Rusland, bezat in den Congo en zijn
zijrivieren een uitstekend scheepvaart-
net, waarvan het uitgangspunt werd
gevormd door een meervormige ver
breeding van het rivierbed, de z.g.
Stanley Pool. Deze is overal minstens
60 m diep, m.a.w. een uitstekende ha
venplaats, waar de booten, die de ver
binding onderhielden met de verder
stroomopwaarts gelegen plaatsen, zou
den kunnen aansluiten op een spoor
weg naar de kust.
Deze spoorweg nu ontbrak tot dus
verre. Wel is er op den Belgischen
oever der rivier een korte spoorlijn,
die Natadi verbindt met Leopoldville,
doch deze eindigt op 100 km afstand
\an de kust van den Atlantischen
Oceaan en de rivier kon alleen door
schepen met geringen diepgang tot
aan het begin van dezen spoorweg
worden bevaren.
Aan deze moeilijkheid wordt nu door
den nieuwen Franschen spoorweg een
einde gemaakt. Men is begonnen van
de beide eindpunten af en heeft den
spoorweg aangelegd over bergruggen
en dalen, dwars door het oerwoud
heen. Reeds gedurende eenige jaren
was de afstand tusschen de beide uit
einden zoo klein, dat er een automo-
bieldienst tusschen ingesteld kon
worden.
Groote havenwerken aan de kust
van den Oceaan en aan Stanley Pool
vullen den spoorweg aan. Hierdoor
kunnen in de toekomst de goederen
een dag eerder op de plaats van be
stemming zijn. Tevens is er bij den
aanleg op gerekend, dat ook groote
vrachten met de vereischte snelheid
kunnen worden vervoerd. Het is te
verwachten, dat reeds na korten tijd
bet vervoer zal komen op het peil van
een millioen ton per jaar.
Naar de binnenlanden van het Con
gogebied moeten vooral machines en
textielgoederen worden vervoerd. De
producten van het vruchtbare land
zullen op de terugreis de goederen
wagens vullen. Rubber, palmolie, ko
per, tin, ivoor, maar vooral hout zijn
de uitvoerproducten, die door den
nieuwen spoorweg naar de haven
plaats aan de kust vervoerd zullen
worden.
Ook voor toeristen is de nieuwe
spoorweg echter zeer aantrekkelijk.
Jagers vinden er een overvloed van
wild, doch ook voor anderen zal het
een bijzondere gewaarwording zijn om
met een snelheid van 50 km per uur
te rijden door de onafzienbare step
pen met groote kudden antilopen of
door de moerasgebieden van de groote
rivier, waarin flamingo's hun voedsel
zoeken. De ketens van de kustgeberg-
ten worden door lange tunnels door
boord, terwijl aan den anderen kant
diepe dalen worden overbrugd door
duizelingwekkend hooge viaducten,
waarvan men er op dezen spoorweg
niet minder dan 46 vindt.
Groote schedel-afmetingen geen
beslist kenmerk van ontwikkelde
hersenen.
door
DR. T. D. STEWART.
Anthropoloog Smithsonian Instiution.
De uitwendige afmêtingen van een
schedel laten slechts ruwe schattingen
toe omtrent den werkelijken hersen
inhoud, zooals ons gebleken is, toen
wij deze gelegenheid nader bestudeer
den. Oppervlakkig gezien zou men
meenen, dat twee schedels van de
zelfde lengte, breedte en hoogte ook
denzelfden inhouden moeten hebben
dat twee menschen eenzelfden hersen-
inhoud hebben, wanneer hun hoofden
even groot zijn. Dat naast de kwanti
teit de kwaliteit der hersenen van be-
teekenis is, mag bekend worden ver-
ondersteld en is hier niet aan de orde.
Van de gewoonte der anthropologen]
om door middel van een zekere for'
mule uit de uitwendige afmetingen van
een schedel den herseninhoud te be-
palen, moet hierbij echter worden af-
gestapt.
Vroeger was het bovendien uiterst
moeilijk om den werkelijken hersen
inhoud te bepalen. Een gewone me,
thode was het vullen van den schedel
met mosterdzaad of kleine hagelkor
rels, waarna de vulling weer werd uit-
gegoten in een inhoudsmaat. Hierbij
moest men een belangrijke persoon-
lijke fout in aanmerking nemen in
verband met het losser of stijver vul-
len e.d. Wij zijn daarom begonnen met
het uitwerken van een betere en meer
objectieve meetmethode.
De tweede moeilijkheid betrof het
vinden van een groot aantal schedels
van ongeveer dezelfde uitwendige af
metingen. Dit valt niet mee, aangezien
er in de schedels groote individueele
verschillen bestaan. Het Nationaal Mu
seum bezit echter een buitengewoon
groote collectie schedels en hieruit
werden tenslotte 40 Eskimoschedels ge
kozen van ongeveer dezelfde afmetin
gen. Bij de Eskimo's zijn de bovenge
noemde individueele verschillen klei
ner dan bij de andere menschenrassen.
Metingen volgens de verbeterde me
thode brachten aan het licht, dat de
inhoud van deze schedels tamelijk
sterk uiteenliep, ondanks de gelijkheid
der afmetingen. Er kwamen verschil
len voor van ongeveer 230 cm3, terwijl
de gemiddelde inhoud van deze sche
dels ongeveer 1500 cm3 bedroeg. Het
is dus mogelijk, dat de herseninhoud
van een mensch een zevende meer be
draagt van die van een ander mensch
met dezelfde schedelafmetingen. Het
constateeren van dit feit is van groote
beteekenis bij de onderlinge vergelij
king der verschillende menschenras
sen.
„Ik kan hem maar niet raken. Ik zie
hem niet!"
„Nou, doe dan je oogen dicht en doe
al sof 1"
Ik meen, dat er elementen in de ge
schiedenis zijn, die werkelijk zijn.
In het kort is het dit: er zijn twee
vrouwen, waarvan de één alles bezit,
de andere echter heeft niets.
De één heeft alles, liefde,roem, eer,
maar bovenal de liefde van een man,
die echter óók de ander liefheeft'.
De andere, die arm is, onbekend en
alles verdragen moet, wat arme men
schen aan vernederingen wordt aange
daan. De eene, de arme is in den grond
goed en zou in de plaats der andere,
den man gelukkig kunnen maken en
veel menschen goed doen. Dit en de
zekerheid, dat de ander, haar dubbel
gangster, den man ongelukkig zal ma
ken.
Hij stokte.
Ann was opgestaan en staarde hem
lijkbleek aan....
Wat scheelt U? vroeg hij verschrikt,
bevalt U mijn idee niet?
Met moeite bracht zij uit: En hoe is
de intrigeverder?
Wel, de arme vermoordt de rijke en
neemt haar plaats in. Ze leeft langen
tijd gelukkig, doch het kwaad straft
zichzelf reeds op aarde, de moord
wordt ontdekt en
Hij stokte.
Ann was in elkaar gezakt
Het veroorzaakte een consternatie en
de dramaturg zei naderhand, dat het
pleitte voor zijn gegeven, wanneer men
bij het hooren ervan al ontroerd werd.
Doch het werd nooit door Ann ge
speeld.
Ze werd ziek en bleef ziek, ze werd
vreemd en scheen voortdurend door
een gedachte vervolgd te worden. Ze
scheen gekweld door zonderlinge ang
sten en ging meer en meer achteruit.
Op een dag meldde de secretaresse
haar, dat een bekend regisseur er was
met een dame, om haar te spreken.
Ann liet beiden binnen komen en
toen ze de dame zag, slaakte ze een
vreeselijken kreet: Ann O, ze is
teruggekomen!
De vrouw, die tegenover haar stond,
leek op haar als een spiegelbeeld
de regisseur had haar naar hier ge
bracht, om haar aan te bevelen als
doublé...
Ann stond van dit ziekbed niet meer
op-
Haar mond bleef gesloten tot het ein
de, doch de vreeselijke kreet wekte ver
moedens op.
Na haar dood werd het onderzoek
van de politie, dat na de verklaringen
van den regisseur en de dubbelgang
ster begonnen was, ijverig voortgezet
en met groote moeite, als stukken van
een legkaart, die men langzaam bijeen
bracht, wist men een geheel te verkrij
gen. dat het mysterie oploste.
Men stelde vast, dat Ann op den
avond, dat Suze haar bezocht, zich an
ders had gedragen dan gewoonlijk.
Aanvankelijk had ze geweigerd het
meisje te ontvangen, slechts noode toe
gegeven en was toen opeens geheel
omgedraaid. Na een lang onderhoud
belde ze om het kamermeisje, doch liet
haar niet binnen.
Ze beval haar in de kamer ernaast
een souper klaar te maken vooi- twee
j personen.
Het meisje hoorde haar vriendelijk
praten met de bezoekster, die nu en
dan op zachten toon antwoordde. Toen
het souper klaar was, tikte het kamer
meisje op de deur, ten teeken dat het
souper klaar was. Ann zeide haar, dat
ze naar bed kon gaan; juffrouw Suze
zou haar bij het ontkleeden wel helpen.
Dat was zoo ongewoon, evenals de
vriendelijkheid, dat het meisje heel
verbaasd was. doch ze was blij, einde
lijk eens vroeg naar bed tekunnen
gaan en dacht er verder niet meer over
na.
Roger kwam laat thuis en vond zijn
vrouw alleen. Hij merkte niets onge
woons aan haar; ze lag al in bed, ver
telde dat Suze geweest was en iets met
haar had gegeten en gedronken en
was^ heel lief tegen hem.
W eken later opende de politie eens
aan het kleine station een koffer
die erheen was gestuurd, doch nooit
afgehaald was. Het bleek een lijk te be
vatten, dat nooit kon worden geïdenti
ficeerd, daar geen enkel kleedingstuk
zich erop bevond en slechts een hoogst
v age reconstructie van het gelaat kon
worden vervaardigd.
Niemand dacht aan de verdwenen
Suze. Nog minder vermoedde men. dat
dit het lichaam -was der gevierde Ann.
Doch de bedienden van Ann herin
nerden zich later, dat zij een kleerkist
naar een bungalow liet brengen, waar
7J1 soms week-ends doorbracht. Van
die bungalow liet zij de kist door een
paar werklieden weer naar het station
moeetg7ii d" u tna,blU'ige Stad' Vand*ar
st als ba§a-e zelf hebben
medegenomen naar een andere plaats
en toen naar New York verzonden on-
der een Tictieven naam. De kist werd
zoowel door de werklieden als de be
dienden herkend.
Het leed geen twijfel meer, dat er
een misdaad gebeurd was op dien be-
wusten avond; toen men vaststelde,
dat op het doode lichaam een lidteeken
ontbrak, dat Ann gehad had, begreep
men alles.
De doublé had, gedreven door verbit
tering, doch waarschijnlijk het sterkst
door haar liefde voor Roger, de vrouw
vermoord, wier plaats ze zoo vaak ver
vuld had, om voorgoed die plaats in te
nemen. Ze verborg het lijk in de groote
kleerenkist, die ze wel kende en die
in de kleedkamer ernaast stond. l)e
rest was een kwestie van uiterste koel
bloedigheid. Na de scène, die had plaats
gehad, vermoedde ze wel, dat niemand
zich zou verbazen over de verdwijning
van Suze. Zij zelf had die verdwijning
nog voorbereid door haar koffers te
pakken en weg te sturen, waarheen, da
ontdekte men nooit, misschien naar
familie of naar een medeplichtige.
De gedachte aan een medeplichtig
was niet onaannemelijk; men kon zie
nauwelijks voorstellen, dat zij zelf de
gelegenheid had gehad, den koffer weg
te brengen, doch hoe dan ook. die mede'
plichtige werd niet ontdekt.
De eenige, die voordeel trok var dez
misdaad, was de filmmaatschappij
Iedereen wilde opeens weer de h'
men zien, die de „Valsche Ann"
draaid had!