Oost-Indië.
De Duitsche actie voor de stemming
in het Saargebied.
BUITENLAND
Het veertigjarig bestaan
van de S D.A P.
De voorgestelde wijziging
in de onderwijzers
opleiding.
Het conflict bij de blik-
fabrieken te Krommenie
verscherpt.
Vertrekt niet op goed geluk
naar Frankrijk.
Het autobusongeluk
bij Emmen.
Koolhoven-vliegtuigen
N.V. opgericht.
GEMENGD NIEUWS
Tram veroorzaakt bijna
een ernstig ongeluk.
Bij het baden verdronken
Duitsche journalist
verdronken in het
IJsselmeer.
Aanval
op een geldtransport.
Doodelijk ongeluk bij een
vliegfeest te Brasov.
De stakingen in de
Ver. Staten
De Chineesche Ooster
spoorweg.
De kwestie der Japansche
vloot.
Vierhonderdduizend betoogers.
ïefuLTbXki.' S'biC"
zoo zeide hij, zich „iet te8e„ oMkcéreS
Herdenkingsbijeenkomst
te Amsterdam.
«- In een groote openbare feestvergadering
in het Concertgebouw te Amsterdam heeft
de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij
Zondag haar 40-jarig bestaan herdacht.
Vele vooraanstaande figuren in de partij
en in de moderne vakbeweging hebben
deze bijeenkomst, die zeer druk bezocht
iwas, bijgewoond.
De heer Koos Vorrink, partij-voorzitter,
heeft deze geopend met een rede, waarin
hij zeide, dat de beteekenis der sociaal-
democratie verre uitgaat boven haar orga
nisatorische sterkte. De veertigjarige ge
schiedenis der S.D.A.P. getuigt ervan, al
dus spr„ welke cultuurgoederen ons zijn
toevertrouwd. Spr. deed voorlezing van
een ingekomen telegram van dr. F. M
Wibaut, waarin deze aan den wensch
uiting gaf, dat spoedig maatregelen zullen
worden genomen ter voorbereiding van de
socialisatie, waarvoor hij den tijd thans
lijp acht.
De heer W. Vliegen heeft een her
denkingsrede uitgesproken. Hij herinnerde
eraan, dat de Sociaal-Democratische Bond
Van Domela Nieuwenhuis aan de S.D.A.P.
vooraf is gegaan en bracht hulde aan de
leiders dier eerste beweging. Toen deze
ontspoord was door het besluit om niet
aan verkiezingen deel te nemen, heeft de
S.D.A.P. den trein van het socialisme weer
op de rails gebracht. Zij heeft bewezen,
de eenige partij te zijn, die in staat is de
arbeiders te maken tot een eenswillende
massa, al is dit nog niet gelukt. Voor de
Verwezenlijking van het socialisme deed hij
een beroep op de jeugd.
Ir. J. W. Albarda, de leider der Kamer
fractie, heeft vervolgens een rede gehou
den. Hij teekende de partij op haar veer
tigste jaar als een krachtige gestalte, die
temidden van puinhoopen en afbraak een
schoone taak voor de arbeidersklasse te
verrichten heeft. De S.D.A.P. is de stu
wende kracht geweest voor de verandering
van de levensomstandigheden der arbei
ders, waardoor zij een groot beschavings
werk tot stand heeft kunnen brengen en
een machtige beschavingsfactor in het Ne-
derlandsche volk is geworden. Zij staat op
de bres om kostbare verkregen bescha
vingsgoederen te verdedigen, ook en voor
al tegenover het fascisme, door daartegen
over te stellen het democratisch socialisme.
De S.D.A.P. is groot en machtig genoeg
om haar doel: een samenleving van ge
rechtigheid en vrede, te bereiken.
De heer v. d. Walle, voorzitter van het
Ned. Verbond van Vakvereenigingen,
bracht den dank over van de vakbeweging
aan de partij, waarin zij ontstaan is, door
welker steun ze groot is geworden en met
welke zij samen wil opmarcheeren naar het
socialisme.
De heer Friedri<;h Adler heeft gespro
ken namens de Socialistische Arbeiders
Internationale en de buitenlandsche gas
ten. Uit naam van de Belgische Werk
liedenpartij heeft hij aan het partijbestuur
een borstbeeld van Emile v, d. Velde aan
geboden.
De heer Klaas Toornstra heeft de ge-
lukwenschen van alle neven-organisaties
en -instellingen der moderne vakbeweging
aangeboden.
Tusschen de redevoeringen was er de
clamatie, zang en orgelspel.
Na een slotwoord van den partij-voor
zitter, den heer Vorrink, is de bijeenkomst
onder het zingen der Internationale uiteen-
gegaan.
Zal in geen geval met 1 September
kunnen ingaan.
Zooals bekend beeft minister Marcbant
in April j.1. bij de Tweede Kamer een
wetsontwerp aanhangig gemaakt waarbij
voorgesteld wordt een wijziging te bren
gen in de onderwijzersopleiding.
De bedoeling zat daarbij voor deze
wijziging te doen ingaan met het begin
van het schooljaar 1934—35. Op dat tijd
stip zou dan een aantal kweekscholen
worden opgeheven, terwyl tevens de vier
jarige kweekscholen driejarige zouden
worden.
Aangezien evenwel de gedachten wisse
ling tusschen Kamer en de regeering
over dit wetsontwerp nog niet is aange
vangen, zal naar wij vernemen, in Sep
tember geen enkele van de door de regee
ring in vèrband met dit wetsontwerp
voorgenomen maatregelen in zake de on
derwijzersopleiding worden doorgevoerd,
zoodat van opheffing van kweekscholen
met dien datum nog geen sprake zal zijn.
Allen, die vandaag het werk niet
hervatten, ontslagen.
In een gistermiddag tc Krommenie gehouden
zeer druk bezochte vergadering van het sta
kende personeel der Vereenig'de Blikfabrieken
•weid met 414 van de 514 uitgebrachte geldige
r.temmcn besloten de loonvoorstellen der di
rectie af te wijzen en de staking voort te zet
ten De directie heeft per 8 September ont
slag aangezegd aan een 60-tal drukkers en
hthografen. die niet bij het conflict zijn be
trokken, doch die tengevolge van de staking
tot werkloosheid zijn gedoemd, en voorts me-
gedceld dat allen die het verk niet hervatten,
zich als ontslagen kunnen beschouwen.
LEGAAT VOOR DE N.- EN Z.-HOLL.
REDDINGMAATSCHAPPIJ.
Mej. H. van den Thoorn, gewoond heb
bende te Oosterbeek en aldaar overleden
den 7 Aug. 1.1., heeft o.m. gelegateerd
vrij van successierechten, aan de N.Z
Holl. Reddingmaatschappij f 10.000.
Ook daar heerscht werkloosheid.
De minister van oeconomische zaken brengt
het navolgende ter kennis van belanghebben
den:
Het is gebleken, dat zich bij de Nederland-
sche consulaire ambtenaren in Frankrijk bijna
dagelijks werkzoekende Nederlanders aanmel
den, met verzoek, op rijkskosten naar Neder
land te worden gezonden. Gezien de groote
werkloosheid in Frankrijk en het feit, dat,
mede als gevolg daarvan, de wettelijke voor
schriften op het werkzaam zijn van vreemde
arbeidskrachten daar te lande zeer streng wor
den toegepast, wordt ernstig gewaarschuwd
tegen vertrek naar Frankrijk met het doel er
arbeid in loondienst te verkrijgen, zonder
vooraf dienaangaande overleg te hebben ge
pleegd met het plaatselijk orgaan der open
bare arbeidsbemiddeling.
Met nadruk wordt er op gewezen, dat werk
zoekenden, die zich op goed geluk naar
Frankrijk begeven, er niet op kunnen reke
nen, door de Nederlandsche consulaire amb
tenaren te worden ondersteund of op rijks
kosten naar Nederland gezonden.
Teraardebestelling van twee
slachtoffers.
Gisteren zijn te Klazienaveen ter aarde
besteld de beide bij het autobusongeluk,
dat de vorige week Woensdag te Emmen
op den onbewaakten overweg is geschied,
om het leven gekomen arbeiders H. Funcke
en R Nijenhuis.
Het stoffelijk overschot van Funcke
werd bijgezet op de R.-K. begraafplaats,
nadat pastoor B. Jongerius in de Parochi-
kerk de uitvaart-mis had gecelebreerd.
Ongeveer 1500 menschen volgden den
lijkwagen. De meesten van hen waren
werkloozen, die daartoe verlof hadden
gekregen.
De Bond van Autobushouders in de
gemeente Emmen had voor het vervoer
dezer arbeiders naar Klazinaveen 25 auto
bussen gratis ter beschikking gesteld.
Des namiddags is op de Algemeene
Begraafplaats ter aarde besteld het stoffe
lijk overschot van Nijenhuis. Het aantal
belangstellenden was toen tot over de 2000
gestegen. Aan de groeve werd een lijk-
predikatie gehouden door Ds. J. A. Steen
bakker, Nederlandsch-bervormd predikant
te Erica.
Bij de „St.Crt." no, 164 is gevoegd de acte
van oprichting der Koolhoven-Vliegtuigen
N.V. te Rotterdam.
Het doel der vennootschap is het fabricee-
ren en herstellen van vliegtuigen en onderdee-
len, de handel daarin, het verwerven en ver-
leenen van octrooien- en licenties op het ge
bied van den vliegtuigenbouw, de deelneming
in andere ondernemingen met gelijk of gelijk
soortig doel en alles wat met een en ander in
den ruimsten zin verband houdt.
In verband met eenige opdrachten die de
fabriek den laatsten tijd heeft gekregen zal tot
uitbreiding worden overgegaan.
Binnenland
TE WATER GERAAKT EN
VERDRONKEN.
Gistermiddag is het vierjarig zoontje
van schipper Heida, die met een kolen
boot in de Visschershaven te IJmuiden
lag, te water geraakt en verdronken.
Pogingen om de levensgeesten weer op
te wekken, bleven vruchteloos.
DOOR EEN AUTO OVERREDEN
EN GEDOOD.
Gistermiddag is te IJsselmonde op het
kruispunt Koninginneweg— Rqksweg de
52-jarige G. v. d. Berg uit Rotterdam
door een uit de richting Dordrecht komen
den personenauto gedood. De heer B.
kwam den Koninginneweg uitrqden, wei
felde bij het oversteken en is toen tegen
den auto opgereden, met dit noodlottige
gevolg. Het lijk is naar de begraafplaats
overgebracht.
Zondag is te Egmond aan den Hoef bijna
een ernstig ongeluk gebeurd met de tram Alk
maar—Egmond aan Zee. Deze passeert te Eg-
mohd aan den Hoef een onbewaakten over
weg en daar het ter plaatse zeer druk en ge
vaarlijk is, omdat er weinig uitzicht is, is
voorgeschreven, dat de tram voor den over
weg moest stoppen ar de conducteur daarna
voor de tram uit moet loopen. De tram reed
echter door tot groote consternatie van de
voorbijgangers. Twee motorrijders wisten nog
juist vóór de tram om den overweg te passee-
ren, terwijl een auto op nog geen handbreedte
afstand van de tram tot stilstand kon worden
gebracht. Wonder boven wonder liep dit in
cident 'dus nog goed af.
HELDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 28 AUGUSfUS 1934
Hevige duinbrand.
Tusschen Zandvoort en Noordwijk, juist
op het grensgebied, heeft Zondagmiddag
een hevige duinbrand gewoed. De Noord-
wijksche en ZandvoortsChe brandweer
rukten uit en konden eerst na langdurige
blusschingspogingen het vuur bemeeste-
ren. Ruim 2 H.A. duinbeplantingen zijn
volkomen vernield.
Zondagmiddag om twee uur is op het
vrije strand te Bergen aan Zee de 21-
jarige L. Grootes uit Bergen verdronken.
De man, die niet voldoende kon zwem
men, was vermoedelijk in een mui terecht
gekomen. Nadat het lichaam was aange
spoeld, heeft men nog geruimen tijd ge
tracht de levensgeesten op te wpkken,
doch tevergeefs. Het lijk is naar de
ouderlijke woning overgebracht.
Gisteren is te Edam een lijk aange
bracht. Naar de Tel. meldt is dit het lijk
van een Duitscher, die volgens op hem
gevonden papieren Hans Becker heette,
geboren 23 Mei 1900 in een plaatsje in
Würtemberg, van beroep journalist, woon
achtig te München. Hij heeft van 20 op
op 21 Augustus te Enkhuizeu gekam
peerd en is vandaar op 21 Augustus,
terwijl er een stevige bries woei, met een
opvouwbare kano, voorzien van een zeiltje,
naar Kampen vertrokken. Deze tocht
werd hem zeer afgeraden, daar het kleine
vaartuigje absoluut ongeschikt was om
het IJsselmeer te bevaren. Den dag daar
op is het bootje reeds drijvende gevonden
in het groote vaarwater tusschen Enk
huizen en Amsterdam en te Bunschoten
binnengebracht. Het drama moet zich
dicht onder de kust hebben voltrokken.
Buitenland
550.000 dollar geroofd.
Uit Butler, in den staat Pennsylvania,
wordt gemeld, dat een viertal bandieten
een vrachtauto, die met een voor uitbe
taling van loonen bestemd geldtransport
van 550.000 dollar onderweg was naar
Lyndora, overvielen en beroofden. De
bandieten gingen er vandoor in twee
auto's. Tijdens den aanval vloog een
vliegtuig, dat klaarblijkelijk verbinding
onderhield met de bandieten, boven de
plaats van de berooving, zoodat men aan
neemt, dat de buit naderhand door het
vliegtugi is overgenomen en naar een
veilige plaats overgebracht.
AANVAL OP HET WERELDRECORD
VOOR LANGDURIG VLIEGEN
VOOR VROUWEN.
Twee Amerikaansche vliegsters uit
Texas, Jean Larence en Mary O wen,
doen een poging om het wereldrecord
vliegen voor vrouwen met brandstofaan
vulling in de lucht op hun naam te
brengen. Woendag j.1. stegen zij op, doch
moesten na 5 uur weer dalen, aangezien
de aanvulling met brandstof in de lucht
mislukte. Donderdag stegen zij opnieuw
op en Vrijdagavond laat vlogen zij nog
steeds boven Chicago en omstreken.
MUITERIJ EN BRANDSTICHTING
IN EEN GEVANGENIS.
In de strafgevangenis te Collegeville
in Pennsylvanië is Zaterdag een muiterij
uitgebroken, nadat op verschillende plaat
sen brand was gesticht. Een klein gebouw
werd door brand vernield. Uit alle plaat
sen in West-Pennsylvanië werden haastig
politieversterkingen ontboden.
Een nader bericht meldt, dat de muiterij
spoedig onderdrukt was. Er zijn eenige
gewonden gevallen. De schade welke
door den brand veroorzaakt is, wordt op
eenige duizenden dollars geschat.
VERIJDELDE SPOORWEGAANSLAG
IN ZUID-IERLAND.
Een stuk uit de rails genomen.
Tengevolge van een nieuwe daad van
sabotage van regeeringsvijandige elemen
ten, was het Vrijdagavond in Zuid-Ierland
bijna tot een spoorwegongeluk gekomen.
Even voordat een sneltrein, geheel bezet
met Engelsche vacantiegangers, het kruis
punt Currols Cross bij Waterford zou
passeeren, werd ontdekt, dat een stuk uit
de rails genomen was. Het gelukte den
trein nog op het laatste moment tot stil-
stand te brengen. De daders hadden de
telegraaflijnen doorgesneden en de tele
graafpalen afgezaagd. Eerst na twee en
een half uur waren de rails zoover her
steld, dat de trein zijn reis kon voort
zetten.
DE NOOD TE NEW YORK.
Te New-York is een op de vier inwoners
ingeschreven in de registers voor hulpver
leening. Dagelijks wordt er hiertoe 550.000
dollar uitgegeven. Men vreest, dat het aantal
ondersteunde gezinnen voor het eind van het
jaar het half millioen zal bereiken.
EEN TREINONGELUK IN KOREA
Werk van terroristen?
Bij Gensan, in het noord-oosten van Korea,
is een trein gederailleerd, waarbij drie men-'
schpri gedood en 42 gewond zijn. De wagons
sloegen om en vielen in de rivier de Kyoejo-'1
koesen. Men meent met het werk van terro
risten te dden te hebben.
Zöndag werd bij Brasov een groote lucht-
Vaartdemonstratic gehouden, waarbij tal van
jRoemeensche vliegers hun vaardigheid demon
streerden. Een ernstig ongeluk met doodelijken
hfloop maakte een einde aan het feest. Een
toestel, bestuurd door een vlieger Jubis, gleed
op een hoogte van slechts veertig meter plot
seling af en kwam, geheel vernield, op den
grond terecht.
Een der eersten, die ter plaatse was om
hulp te verleenen, was Aartshertog Anton van
Hohenzollern, die met zijn echtgenOote Prin
ses Ileana, de jongste zuster van Koning
Karei, en hun kinderen de demonstratie bij
woonde. Hij kon echter slechts helpen, het
yerminkte lijk van den vlieger uit de resten
van het toestel te trekken. De demonstratie
werd onmiddellijk afgelast.
DE OUDSTE VROUW VAN
DUITSCHLAND OVERLEDEN.
Uit Lenzkirch (Baden) wordt gemeld,
dat Zaterdag in den ouderdom van 106
laar vrouw Maria Schoepperle, de oudste
Vrouw van Duitschland, is overleden. Zij
jvas 6 Juni 1828 geboren.
Van haar kinderen leven er nog drie,
die 77, 74 en 72 jaar oud zijn.
f
DE VERDUISTERING DOOR EEN
OFFICIER.
Uit een Aneta-telegram, waarin alsnog
de eisch (14 jaar) tegen den officier
vlieger 2e kl. H. H. v. L. wordt gemeld,
blijkt, dat de Vrijdag geseinde straf van
6 maanden met ontslag zonder ontzeg
ging van het recht om bij de gewapende
macht te dienen, het vonnis van het hof
is geweest en niet, zooals het telegram
meldde, de eisch.
PEST IN DE RESIDENTIE
PEK A LONG A.
Tegal. In de residentie Pekalonga
fleemt het aantal pestgevallen bedenke
lijk toe. Er heerscht thans een exploisie
van longpest in de dessa Padjen in het
onderdistrict Lebaksioe kwamen 8 sterf
gevallen in één familie voor.
De groote katoenstaking vastgesteld
voor 4 September.
Naar de „Associated Press" Bevestigt, zul
len op 4 September allereerst een half mil
joen katoenarbeiders in staking gaan. Het is
piet onmogelijk, dat 300.000 arbeiders uit de,
zijde- en wolindustrie zich bij hen zullen aan
sluiten.
Uit Washington wordt nader gemeld, dat
het bestuur van den vakbond der textiel-arbei-
ders geheime instructies heeft rondgestuurd
aén de afdeelingsbesturen waarin de datum
voor het uitbreken van de staking is bepaald
op 4 September.
Het Tass-Agentschap meldt: De vice-pre-
sident van den Chineeschen Oosterspoorweg,
Kóeznetsof, heeft bij den Mantsjoerijschen re
geringsvertegenwoordiger van den spoorweg
opnieuw geprotesteerd tegen de onvoldoende
bewaking van de lijnen.
Hij acht het niet voldoende dat de treinen
door troepen geëscorteerd worden en ver
klaart, dat ook de spoorlijnen moeten worden
bewaakt, terwijl de goederentreinen eveneens
tegen overval moeten worden beschermd.
Koeznetsof verzoekt de noodige stappen
te j doen bij de bevoegde Mantsjoerijsche au
toriteiten, teneinde verbetering van den toe
stand te krijgen, ook wat betreft dé ongegron
de; beschuldigingen, die tegen de Sowjet-be-
anjbten worden ingebracht.
GEEN NADERE BESPREKING
TUSSCHEN MUSSOLINI EN HITLER?
Terwijl ten tijde van het bezoek van
Hitier aan Mussolini te Venetië met vrij
gf.oote stelligheid verluidde, dat Mussolini
in het najaar dat bezoek zou beantwoor
den met een tegenbezoek aan Hitier op
diens landgoed bij Munchen, wordt thans
in; regeeringskringen verklaard, dat de
Duce zijn besluit inzake een tweede be
spreking onder vier oogen met Hitier
heeft opgegeven. Welingelichte kringen
beschouwen dit als een uiting van onte
vredenheid, welke verband houdt met den
m()ord op Dollfuss.
Uit Tokio wordt gemeld, dat minister
president Okada en de ministers van
marine en buitenlandsche zaken, Osoemi
en Hirota, overeengekomen zijn, dat Japan
bereid is 230.000 ton van de vloot „op te
offeren", indien de mogendheden er in
toestemmen, dat iedere natie in principe
500.000 ton als maximum zal vaststellen.
Jn de totale bewapening der mogend
heden zal dan 1.100.000 ton vermindering
wcjrden gebracht.
Verwacht kan worden, dat het voorstel
te Londen ter sprake zal worden gebracht.
I
GjENERAAL JOHNSON OVERWINT.
fraar Reuter uit Washington meldt,
he'pft generaal Johnson, naar algemeen
erkend wordt, tactisch een volkomen
.wdnning behaald op zijn tegenstanders
frïtici. Hij kan nu als de onbeperkte
($i<|tatOï van deN.R.A. beschouwd worden.
Hitier tc Keulen en op fchren-
breltsteln.
Naar schatting ongeveer vierhon
derdduizend menschen hebben Zon
dag deelgenomen aan de betoog me
voor den terugkeer van hét Saarge
bied bli Duitschland, welke op Ehren-
breitstein gehouden is.
Onafgebroken waren gedurende den
nacht extra-treinen uit het Saargebied en
de overige deelen van Duitschland aange
komen. Op 't station te Koblcnz heerschte
fpn oiicckojidc drukte.
Door middel van groote luidsprekers
werden verkeer gaanwqzingen gegeven,
zoodat nfmarcheeren van de menigte vlo
van stapel liep.
Hitier te Keulen.
Hitier is Zaterdagavond per vliegtuig
te Keulen aangekomen, waar hij op het
vliegveld dooi een juichende menigte is
ontvangen. Zijn bezoek gold de tentoon-
stelling de „Deutsche Saar", welke op
feestelijke wijze zou worden geopend.
Na Pirro besteeg Goebbels, de propa-
ganda-minister, de redenaarstribune. Hi.i
wees er op, dat het Rijnland, dat veel te
lijden heeft gehad, zich bizonder verheugt
in de komst van den l eider.
Sprekende over het Saargebied, ver
klaarde de minister, dat het Duitsche
volk met smart en verontwaardiging de
actie had vernomen van volksvreemde
emigranten tegen de nationaal-socialisti-
sche beweging en dat men hierbij zelfs
den eerbiedwaardigen generaal-veldmaar-
schalk betrokken had.
Het schaamrood stijgt den Duitschers
naar de kaken als zij bedenken, dat dit
ongehinderd mogelijk is in een land, dat
hun toebehoort en slechts door een vre
desverdrag van hen gescheiden is.
De geheele wereld zal in Januari weten,
dat het Saargebied tot Duitschland be
hoort. Er bestaat hieromtrent niet de
minste twijfel.
Duitschland wil slechts zijn recht. Het
wil niets meer dan dit, doch het laat zich
er ook niet van af brengen.
Van nu af aan zal slechts één kreet
weerklniken: „Deutsch die Saar immer
war!"
Naar Ehrenbreitstein.
Omstreeks twaalf uur begaf Hitier zich
van de Saartentooristelling naar den Rijn
om per boot den tocht naar de vesting
Ehrenbreitstein te maken. Meer dan twee
uren duurde deze tocht.
Toen Hitier in Ehrenbreitstein was
aangekomen, kon men de verzamelde me
nigte veilig op 400.000 man schatten, waar
onder 200,000 uit het Saargebied.
Bij de bctooging.
Het was daar boven erg warm. De
menschen zongen en schertsten om den
tijd te dooden. Af en toe speelde een
muziekkorps een marscb, en hoorden wij
èen redevoering.
Eindelijk wordt door de luidsprekers
meegedeeld, dat de leider aan den voet
van den berg is aangekomen. De weg is
echter lang en het duurt nog heel wat
voor en aleer Ilitler boven is aangeland.
Na eenigen tijd ziet men aan den horizont
geweldige stofwolken dwarrelen en dan
langzaam nadert der orkaan de toejuichin
gen. Het wordt steeds geweldiger en
eindelijk zien wij Hitier te voet en bloots
hoofd door de eerehagen van S.A., S.S.
en vrijwilligen arbeidsdienst, aangestapt
komen. Hij komt slechts langzaam voor
waarts. De geestdrift is meer dan uit
bundig. Wij hebben de Duitschers hun
leider vaak zien en hooren toejuichen,
maar zoo luidruchtig als heden op den
Ehrenbreitstein nog nimmer. Eerst na
een kwartier verstomde het gejuich. In-
tusschen speelde het muziekkorps van
den vrijwilligen arbeidsdienst onafgebro
ken denzelfden marsch en het deed dit
nog toen Hitier reeds aan den voet van
het spreekgestoelte stond en ontelbare
handen drukte.
Hitlers toespraak.
Hitier begon zjjn toespraak met de
geschiedenis van de Saarkwestie op te
halen en te schetsen, hoezeer het Saar-
land met Duitschlands geschiedenis en
het Duitsche volk vergroeid is. Daarvan
was ook de betooging op Ehrenbreitstein
een duidelijk teeken naar buiten. De dood
van den eerwaarden Rijkspresident heeft
het Duitsche volk gelegenheid gegeven
te toonen hoezeer het eensgezind is
Toen men het Duitsche volk niet de
zelfde rechten wilde toekennen als andere
volken, heeft het in een reeks betoogin
gen de wereld getoond, dat het voortaan
één wil zyn één in geest, wil en daad.
Hierin toont het volk het met zijn regee
ring eens te zijn. Dat kan niet genoeg
herhaald worden, K
Op het gebied der buitenlandsche po
litiek verlangt Duitschland, dat de vrede
gehandhaafd zal blijven, doch tevens, dat
zqn gelqke rechten zullen worden ge
waarborgd. Deze programma-punten zijn
nntrnJP?" e"k,?le. wSjzig'"g vatbaar. De
nationaal-sociahstische bewegiwg, en dat
icitaT"1"""' "lM
Op het gebied der binnenlandsche
po-
van
din kn l^dfn voor het bestaan van
n boer, den arbeider den
ïolk Daarom W 8''hede Du^che
held InH ffw9 (le werkloos-
bewustzUn. In wewVl^w
omdat wq de belangen van het n,.
volk te slecht, doch omdat wii ,i Sche
goed hebben behartigd Wq kein,p e
pers, die medelqden heeft met 0nJez«
omdat liet een dergelijk regime h! «olit>
dragen. Ik zeg tot u: vijftien jaar hfcï
zij gewacht, in dien tijd konden zij tnn en
watzq vermochten, voldoende uitdrukt-en>
geven aan hun medegevoel niet h*ïri'ng
sche volk. Men heeft echter in di-TPuit-
Duitschland vernederd. Thai s i,Piarei1
men, dat Duitschland zijn i w™erlt'
gaan en dat het dit medelijden niet
dig heeft. 1)0y'
Sarcastisch hekelde Hitier ook wat
buitenlandsche bladen naar aanleid'
van de jongste volksstemniin<r hJ"Dg
geschreven. Dat alles, zoo zeide hij k
er niets aan veranderen, dat het Duin*?'1
volk zijn wil heeft geuit. ctle
Er zijn er, die zeggen: «Zij hebhPn
moeilijkheden». Daarop antwoorden wc
»wq hebben moeilijkheden, omdat ons volt
nog moeilijkheden heeft. Wij bewijzen aan
onze critici, dat wij het lot van ons volt
tot het onze maken».
Onder davérend applaus riep Hitier uit
dat men niet moet gelooven met woorden
indruk op Duitschland te maken.Ons zoo
verklaarde hij met nadruk, zal iiieinand
omlaag drukken. Onder geen omstandig,
heden zuilen wij capituleeren. Hoe grooter
de nood is, hoe harder wij werken en des
te vastberadener wij zqn. Wij weten, dat
er nog zorgen bestaan, doch tevens,' dat
wij die zorgen ton slotte zulten óver-
winnen.
Als zekére internationale cliques geloo
ven, zoo ging Hitier voort, ons murw te
kunnen maken door oeconomische ter
reurmaatregelen enz., dan kennen zij ons
slecht. Als men ons dwingen wil, dan zul
len wij oeconomisch op eigen beencn
staan en dan zal men spoedig inzien, hoe
weinig resultaten dergelijke pogingen
hebben. Op economisch gebied hebben wij
anderhalf jaar gewerkt; ware dit niet zoo,
dan zouden de schoorsteenen onzer fa
brieken niet rooken.
En ook op cultureel gebied hebben wij
in auderhalf jaar getoond, wat wij ver
mogen. In dit opzicht heeft men ons even
eens verwijten gedaan. Men heeft gezegd:
„Gü verwijdert u van het Christendom".
Neen, wq niet, doch onze voorgangers
hebben zich daarvan verwijderd. Wij heb
ben slechts een duidelijke scheidingslij
getrokken tusschen de politiek, die zich
met aard,sche dingen bezighoudt, en den
godsdienst, die zich met de kerk moet
bezighouden. Op de vrijheid van confes
sies is nooit inbreuk gemaakt en dat zal
ook nooit geschieden. Er zal een tijd ko
men, dat men ook in confessioneele krin
gen zal inzien, wat wij in dit opzicht ge
daan hebben voor Duitschland en de ge
heele Wereld.
De weg tot de 38 millioen aanhangers
is moeilijker geweest, dan die tot de 42
millioen, die wij nog hebben af te leggen.
(Bravo! Geweldige toejuichingen).
Wq willen alles doen, wat naar onzen
besten wil kan worden gedaan voor ons
Duitsch rijk en het volk. De wereld zal
dat erkennen, wanneer op 13 Januari de
bevolking van het Saargebied haar stem
voor Duitschland afgeeft en het zal zijn
stem voor Duitschland afgeven. Nog
steeds is het Saai-probleem ons grootste
probleem. Wii zijn bereid met d? wereld
tot een oprechten vrede te komen. De
Saarkwestie is het eenige territoriale
vraagstuk, dat ons Duitschers nog van
Frankrijk scheidt. Als zij opgelost is, i8
er geen verstandig motief te bedenken,
waarom twee groote volken eeuwig en al-
tijij als vijanden tegenover elkaar zouden
moeten staan. (Zeer waar).
Misschien zal mettertijd bii onze voor
malige tegenstanders steeds meer het be
sef ontwaken, dat de problemen, waar
voor wij allen gesteld zijn, zoo groot ziin,
dat wq deze gemeenschappelijk moeten
oplossen, inplaats van elkaar te beoor
logen. De problemen, welke de toekomst
opwerpt, zijn te groot, dan dat wii ze al
leen zouden kunnen oplossen. Daflron)
moet dit gemeenschappelijk geschieden.
(Geestdriftige instemming).
Al trachten ook zekere internationale
onruststokers, die wij kennen, steeds
weer opnieuw vijandschap tusschen deze
beide volken te zaaien, zoo heb ik toen
vertrouwen in het gezonde verstand- 1*
hoop, dat het verstand zal zegevieren en
dat na de kwestie en na den I3den Jam»
den dag der stemming, een verzoening
kan en zal volgen. ft
Wat de binnenlandsche politiek betie
zei Hitier o a. nog: «Waarom hebben zu,
die ons zijn voorgegaan, niet evenals WB
4^2 millioen werkloozen van de stra
gehaald
Ons aller grootste geluk zou zijn»
op 14 Januari de klokken in Duitsclfla'
niet alleen den terugkeer van het v
loren gebied zouden inluiden, doch o
de komst van den vrede in het algenice
Toejuichingen, die minutenlang
hielden, volgden op Hitler's rede.
i»
hei
Een tegenbetooging
largebled.
Te cui.zbach, bij Saarbrücken, is g'®1®
ren een groote betooging gehouden tck
die van Ehrenbreitstein, d. w.z. te8enj
verwijlden terugkeer van het Saarge
bjj Duitschland en voor handhaving
den thans bestaanden toestand. Lteze
tooging is, naar de Times meldt,bn'
door 66.000 menschen, leden van he
Nazifront, voor het meerendeel we
den, die belmoren tot het gemeensu - i
TlftliilfA front vota c./v/vi n I 1 of Gil Bil CO'U
pelijke front van socialisten en
nisten, maar er waren ook kleine
boeren
en kooplieden onder, leden van. (!e .fmeo
nomie-party, en verder vele du'Z
Roomschen, die thans meer dan 0 «ie.
boefte gevoelen aan vrije °rgan ^ja-
Sprekers waren een communist, deijeic.
list Max Braun en een Roomsch-ko ,on)>
Toen Braun het spreekgestoelte 1 p0
wierp een jonge Nazi een stinkbo
jongen werd dadelqk gearresteerd.
