Amsterdamsche Brieven.
Marine^brieven uit Indië
-r .UJTTERTJE
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1934
PAG. 5
yel(respect belet ons. dingen te doen,
ons in eigen oogen verlagen, gevoel
eigenwaarde belet ons, dingen te doen,
j'an ons (veelal ten onrechte) in anderer
en lager zouden doen aanslaan.
der heeft een eigen geestelijken maat-
f in het leven voor wat hij wèl en wat
l3 niet kan doen. het geweten van de
•ij zou men het kunnen noemen. Om in
harmonie met die maatstaf te leven daar
£omt het opaan. en daarvoor is zelfres-
^Er^jn menschen, die zonder hoed loo-
en met smaak op straat een ijswafel
.uon eten, en anderen die zooiets ver
schrikkelijk vinden.
Gelooft U, dat het aan Uw waarachti
ge waarde als mensch iets af- en toedoet,
0[ U tot de eerste of tot de tweede cate
gorie behoort? Een kwestie van het genre
van eigenwaarde-besef dat men heeft,
zelfrespect staat hier geheel buiten.
\Vie een evenwichtig en hoogstaand
mensch wil worden, kan zijn gevoel van
zelfrespect nooit te hoog opvoeren, en doet
verstandig met, terwille van de ver
draagzaamheid welke een trek is in elk
-toot karakter, zijn gevoel van eigen-
vaarde binnen grenzen te houden.
„Ja'\ zult U zeggen, „maar hoe kan
ik nu nagaan, of het mijn gevoel van
eigenwaarde of mijn zelfrespect is, dat
spreekt?
Dat 'is heel eenvoudig: zoodra U ge
voelt. dat U iets wilt gaan doen, waardoor
U als mensch in eigen oogen daalt, dan is
Kermis-maand.
Na een dit keer sober gevierde Ko
ninginnedag. het programma behelsde
o. a. dit jaar niet de traditioneele ballon
opstijging uit het Stadion en het eveneens
klassieke vuurwerk op den Amstel, maar
bepaalde zich hoofdzakelijk tot diverse
kinderfeesten, zijn we dan weer de
September-maand in gezeild, de maand die
veie jaren achtereen als kermis-maand te
boek stond. Tot voor kort werden we, al
hoewel de Amsterdamsche kermis al vele
jaren geleden werd afgeschaft, nog steeds
aan dit kermis-karakter herinnerd door
middel van kermis-groeten, die kranten-,
brood- en andere bezorgers op gedrukte
kaartjes aan onze huisdeuren afgaven,
groeten, die nadat zij eerst nog den nieu
wen vorm van najaars-groeten hadden
aangenomen, thans ook vrijwel geheel
verdwenen zijn. Het eenige wat thans nog
in deze weken aan de kermis herinnert, is
de lichte kost, het amusement, dat
men ons op de hoofdstedelijke planken,
in afwachting van de zwaardere kost van
het volle winterseizoen op de hoofdstede
lijke planken voorzetDe revues vie
ren hoogtij en de tooneelgezelschappen, die
reeds spelen zorgen er voor. dat hetgeen
zij in September bij wijze van hors d'oeuvre
brengen ook min of meer het revue-ka
rakter houdt, zooals dan dit keer b.v. Ver
kade met zijn nieuwe Haghespelers in het
mka Hopper-theater in de Plantage deed
mat zijn „Liefdelessen" van Molière, die
'j als een fleurig kijkspel met zang en
uans ten tooneele voerde
40-jarig bestaan Stadsschouwburg.
Zelfs de galavoorstelling die men
azen Zaterdagavond op het Leidsche
P ein in den Stadsschouwburg geeft, ter
den^è Van ^O-jarig bestaan van
vo ~,ta<^ssch°uwburg in zijn huidigen
rm. draagt, zou men kunnen zeggen, min
g ,m.eer dit September-revue-karakter
,0rave '°cb de opvoering van de Revi-
2elscran Gogol door Van Dalsum's ge-
5p f aP' za' men er een revue, een z.g.
wat 2 C0UP® kunnen aanschouwen van
variét 01611 0nl 'n de termen van het
tonn^i en de revue te spreken, bekende
Perind stunts uit de achter ons liggende
aards 6 kunnen noemen. Mevr. Rooy-
ro] j fragmenten uit haar Badeloch-
aen r,?l !sbrecht neggen. - Paul Huf
zal ons ^V^y- - Eduard Verkade
tino to 2l|n, Hamletcreatie in de herinne-
Sablair^i6" ,ren9en, de veterane Anna
van ha êS komt dat doen ten aanzien
Louis a w in de Vijf Frankforters,
bom ve s' Jan Musch, Louis Saal-
in één ,era j0ndam, Charlotte Kohier,
laatste 00rd vrijwel alle prominenten der
fzaqmenffen' dra9en verder, ieder met een
Lat hun 'e ','9 ansr°l aan dit spectacle",
revue k. terwijl deze jubileums-
cieele u S„ n za' worden met een „offi-
mevr tk iuP der tooneelspelers, met
delpunt k° Mann-Bouwmeester als mid-
vOor rfL 'i Wi)ze van aP°theose! Het is
Ze9gen- k ooneelsPelers en de, laat ons
steeds °°9ere tooneelspeel-kunst" nog
wansrh e",uiterst fnoeilijke tijd en de beste
kan rnee 'e men ^un bij deze huldiging
in rev ^C\en' zou' >n coupletvorm (om
kunt, UL,"Stii' te L'ijven!) ongeveer als volgt
"""en luiden:
de rem, die U voelt werken, Uw zelfres
pect. Laat die rem werken, en ziet er
van af.
Is het geval echter zoo, dat U over
weegt: „ik kan het wèl doen, maar zóó,
dat niemand het merkt", dan werkt
vast Uw gevoel van eigenwaarde, en mis
schien tevens Uw zelfrespect.
Daarom dient hetgeen U wilt doen dan
nader getoetst te worden, en moet U zich
zelf afvragen: „is het loyaal? Is het goed?
Schaadt het niemand?"
Wanneer deze vragen uitwijzen, dat Uw
voorgenomen daad goed is, overwin dan
Uw valsche schaamte en verricht haar
openlijk.
Ziet U die daad echter bij nader onder
zoek als niet loyaal, niet overwegend
goed en niet zonder schade voor anderen,
dan heeft het geweten der ziel gesproken.
Dan was niet alleen Uw gevoel van, eigen
waarde, maar ook Uw zelfrespect in op
stand, waardoor U twijfelde, en doet U
goed, van het voornemen af te zien.
Gevoel van eigenwaarde is als een
prachtig-geïmiteerd parelsnoer, dat ieder
een voor echt aanziet, maar dat geen
werkelijke waarde heeft.
Zelfrespect is als een guirlande van le
vende bloemen, wier geur alle twijfel aan
echtheid terecht buitensluit.
Een mensch met zelfrespect zal iedere
achting veroveren, zonder dat hij daarvoor
een grèintje gevoel van eigenwaarde noo-
dig heeft.
Dr. Jos. de Cock.
Binnen Uwe tempelwanden
Zwaaide eenmaal slechts de Kunst
(Met een groote K) den scepter,
Bogen allen voor haar gunst.
Maar de tijden zijn veranderd
En de Kunst kwam in 't gedrang,
t Werd een kunst, de Kunst te dienen,
Menig kunst'naarshart sloeg bang
Laat ons bij dit jubileum
Van den steenen tempel-reus,
Ook een feestwensch hier dan uiten:
„Hoog de Kunst" blijv' steeds de leus!
Leidsche Plein, blijve Uw Schouwburg
Steeds weer aan de Kunst gewijd,
Dat de Muze in de toekomst
Langs meer effen paden schrijdt.,..
welke strofen wij ontkenen aan een lan
gere gelegenheids-rijmelarij van „Kick" in
de Amsterdamsche City.
Behalve door een galavoorstelling, zal
dit Leidsche Plein-jubileum ook nog her
dacht worden door een „tooneelmuseum",
dat tijdelijk in de gangen, foyers, enz., van
den schouwburg zal worden ondergebracht
een museum, waar alles komt te hangen
en te liggen, dat den tooneelminnenden
bezoeker boeien zal: van de aanbesteding
om het puin van den verbranden ouden
schouwburg op te ruimen en de muren te
sloopen en het programma van „De terug
komst van den koloniaal", de laatste
voorstelling in het oude gebouw via
Veltman's kroon en dolk, rijk versierd
met meer dan „levensgroote" valsche
groene en roode en witte edelgesteenten
en een half kapotten poppenkop van gips,
tot herinneringen uit den laatsten tijd.
De nieuwe Nederlandsche film.
In den stijl van de September-maand
past ook, omdat nu eenmaal, niettegen
staande goedbedoelde pogingen als b.v.
van „De Uitkijk", het kleine bioscoopje
aan de Prinsengracht bij de Leidsche
straat, om „de film om de film", d.w.z.
de film zuiver en alleen als kunst, te pro-
pageeren, het rol-prent-bedrijf toch nog
altijd voor en na alles amusements-bedrijf
is en blijft, in de September-stijl past
dan ook: viering van het tweede lustrum
van de Hollandsche Paramount-afdeeling
én het koperen feest van het Royaal-
bioscoop-concem. De directie van dit
concern gaat haar feest luister bij zetten
door eerstdaags het nieuwste, tweede, on
langs gereed gekomen product te draaien
van de Nederlandsche amusements-ge-
luidsfilm-industrie: „Bleeke Bet", dat,
evenals het eerste product van deze
nieuwe nationale industrie, in de Amster
damsche Jordaan speelt. Een dezer dagen
werd er voor persvertegenwoordigers
proef gedraaid en zoo kan hier reeds wel
als zeker voorspeld worden, dat deze
film het zeer zeker even goed en waar
schijnlijk nog beter dan de eersteling „De
Jantjes" bij het publiek zal ,doen". Dat de
heer Benno, die wederom de supervisje
van deze nieuwste Nederlandsche film
had, nogmaals een Jordaan-thema koos,
valt te begrijpen, als men ziet, hoe het
publiek nog steeds uiterst gevoelig is voor
Amsterdamsche Jordaan-romantiek, - die
overigens, het zij terzijde gèzegd, maar
voor een klein deel met de werkelijkheid
van den hedendaagschen Jordaan en zijn
bewoners kloptVan de „Jordaners
maakt men zich nu eenmaal een lang
zamerhand traditioneel geworden, iet of
wat romantische voorstelling en men ziet
die voorstelling gaarne verwerkelijkt op
de planken of op het witte doek. Daar
mede is in deze nieuwe film terdege reke
ning gehouden. Nochtans hebben diverse
medespelenden, in de eerste plaats mo
gen genoemd worden Aaf Bouber als
Bleeke Bet, Johan Elsensohn als haar man,
Silvain Poons als „Goocheme Sally en
Fientje de la Mar, figuren weten neer
te zetten, die niet als romantische schim
men, maar als echte menschen van v'.eesch
en bloed aandoen.
De film, die in de ateliers van Cinetone
werd opgenomen, is technisch, ook wat
het geluid betreft, in orde, al zijn er hier
en daar kleine geluidsoneffenheden. Het
camera-werk van Henk Alsem hadden wij
misschien voor alles moeten noemen: het
is zeer zeker van buitengewone kwaliteit:
deze camera-man wist o.a. van de reeds
zoo dikwijls gefotografeerde Jordaan een
reeks prachtige opnamen te maken, onder
een belichting en met een relief, dat een
geheel nieuwe visie op deze bekende
hoofdstedelijke stadsfragmenten geeftv
Postzegel-feest.
Een nieuwe visie, dat was het ook
wat vele nieuwsgierigen de laatste dagen
van deze week gekregen hebben op den...
postzegel en het postzegel-verzamelen,
door middel van een postzegel-tentoon
stelling, gehouden in de zalen van Belle-
vue en georganiseerd door de Ned. Ver
ban Postzegelverzamelaars, ter gelegen
heid van haar vijftig-jarig bestaan
Deze nieuwe visie heeft velen tot het be
sef gebracht, dat het postzegel-verzame
len, de philatelie, niet zonder meer
een kinderachtig spelletje kan genoemd
worden. Op deze expositie, die naar schat
ting een waarde van niet minder dan een
half millioen gulden vertegenwoordigde
en die onder de 126 inzendingen verschei
dene „zeldzaamheden" herbergde, waar
aan de liefhebbers groote vreugde be
leefden, trok misschien nog wel 't meest
de aandacht de inzending van het Neder
landsche Postmuseum en daarvan weer
zeer speciaal de unieke, bijna complete vel
len der Nederlandsche uitgifte van 1852.
De laatste jaren, met de elkaar snel op
volgende bijzondere, tijdelijke uitgaven
van jubileums en andersoortige bijzondere
zegels in beperkte oplage, is in zeker op
zicht voor-de-hartstochtelijke verzamelaars
een gulden tijd geweest. Voor leeken
schuilt echter in deze steeds weer nieuwe
bijzondere uitgaven, de luchtpost kwam
de vele soorten nog weer vermeerderen!
een gevaar. Er valt op de diverse soorten
voor hen moeilijk oog meer te houden en
de kans, dat zij te kwader ure een of
andere fantasie-postzegel voor een echte,
officieel-gangbare, aanzien, werd
met den dag grooter! Juist dezer dagen
zijn dan ook reeds een aanzienlijk aantal
„leeken" slachtoffer geworden van een
postzegel-oplichterij, waartegen het hoofd
bestuur der P.T.T. thans het publiek
waarschuwt.
Het gaat hier om het te koop aanbie-
Beste vrind,
Jullie willen daar in Holland ook ner
gens bij ons mee ten achter staan. Had
den wij tot voor kort op onze goede stad
Den Helder voor, dat wij hier in Soera-
baja onze Jaarmarkt hadden, nu hebben
jullie je kermis weer terug. Het moge dan
nu een „Feestweek" heeten, je weet het
zelf als rasechte jutter veel te goed, als de
kramen op de pleinen van onze Jutterij
komen te staan, dan is het voor ons Nieu-
wediepers kermis en vergeten we voor een
week het staren over de ree om onze
oogen te goed te doen aan alle kramen en
tenten! Misschien is de kermis niet meer
dat wat het in den jare 1907 was, en kun
nen we niet meer met een open rijtuig „van
en naar de kermis", de handdoek bij de
zuurtent van „een cent een prik en een
hallef je een lik" zal wel steeds dezelfde
graad van zuiverheid bewaren, al komen
er nog zooveel handen en monden langs,
ieder jaar weer. Maar zooals gezegd: jul
lie je kermis, wij onze jaarmarkt, die ein
de September weer in alle glorie op Keta-
bang geopend zal worden. En al hebben
we hier een loket voor de „vreemde Oos
terlingen", bij jou daar in Holland zijn het
ook niet allemaal Nieuwediepers die dc
kermis bezoeken.
In de afgeloopen week is het eskader
weer binnengekomen o.a. omdat het es
kaderbevel overgegeven moest worden.
Tegelijkertijd is de nieuwe commandant
marine hier in deze streken aangekomen
en zal Z.H.E.G. zich vestigen in het ma
rinepaleis aan de Dijkermanstraat. Kolo
nel Scalogne kreeg bij- het afscheid zijn
zijden commandovlag cadeau. Onder lei
den van fantasie-luchtpostzegels en brief
omslagen, waarop deze zegels zijn ge
drukt. De zegels zijn, zoowel in recht
hoekig als in driehoekig model uitgevoerd
in licht-groene, blauwe en bruine en mo
gelijk nog in andere kleur, in verschillen
de waarden, ook zelfs met opdrukken. Zij
dragen een uitbeelding van de raketten-
post en voorts het inschrift „Nederland
sche Luchtvaartonderneming Raketten-
post" en de waarde-aanduiding. Men zij
gewaarschuwd; men heeft hier niét met
een „geldige Rijksuitgifte te doen, maar
met „waardelooze namaak".,....
Een belangrijk Congres.
Amusement en liefhebberij, deze lagen
ten ondergrond aan het bovenstaande. En
daarom, teneinde tenslotte nog een tegen
wicht te bieden, zij nog een komende zui
ver nuttige en serieuze gebeurtenis aan
gestipt. Wij hebben hier het oog op het
Congres, dat tijdens de A.M.T.O. (de
groote landbouwtentoonstelling) in een der
zalen aan den ingang van het tentoonstel
lingsterrein door de afdeeling Noord-Hol
land van den Nationalen Bond Landbouw
en Maatschappij georganiseerd wordt.
Twee bekende figuren zullen dan als spre
kers optreden. De heer J. Smid, oud-refe
rendaris bij de directie van Landbouw za!
spreken over: „Het verband tusschen de
prijzen van het veevoeder en de belangen
der verschillende takken van veehouderij','
terwijl prof. Van Vuuren, hoogleeraar in
de sociale aardrijkskunde aan de Rijks
universiteit te Utrecht zijn standpunt ten
opzichte van de functie van het agrarisch
bedrijf in het welvaartstreven des men
schen zal uiteenzetten, een uiteenzet
ting, die ook voor niet-landbouwers zeer
belangwekkend belooft te zijn. De datum
van cLit congres is 17 Sept. a.s„ aanvang
half twee.
„Ik plaatste een advertentie voor
een man en ik kreeg een honderdtal
brieven van vrouwen, die, beweren,
dat ik de hare heb!"
Tal van sterren hebben een tempe
ratuur, de 410 maal grooter Is, dan die
van onze Aarde!
ding van den nieuwen eskader-comman
dant gaat het eskader nu om de Zuid van
Java naar Tandjong Priok. De parade
echter op den 31 sten Augustus gaat niet
door.
Er komt nu weer teekening in de voet
balcompetitie van de diverse schepen hier
in Soerabaja. De groote strijd om de „el
commercio"-beker zal wel gaan tusschen
de conservatie en de Onderzeedienst. Het
is anders een spannend en sportief tour-
nooi geweest wat de beneden zittende ma-
rinemenschen heel wat afleiding zal heb
ben bezorgd. „Zeemacht" zelf gaat het ook
veel beter in de competitie dan het vorige
jaar. Nu reeds voordat de helft van de
competitie voorbij is, hebben onze jongeris
reeds meer punten behaald dan in 't heele
seizoen het vorige jaar. Ook het tweede
elftal maakt een goed figuur in de compe
titie. Pas weer een gelijk spel tegen hef
reserve-elftal van „Thor".
Vanuit de stad is weinig of geen nieuws.
De paardenrennen zijn pas geweest en op
het veld waren vele marinemenschen te
vinden. Toch is het nooit zoo als bijvoor
beeld in Malang waar amper het geheele
garnizoen op de renbaan aanwezig is. Het
paardrijden is over het algemeen geen sterk
punt van den marineman, alhoewel hij bij
iedere voorkomende gelegenheid als hij de
kans krijgt, hier in Indië op zoo'n koeda
kruipt. Maar zelfs ten tijde van De Ruijter
was Janmaat daar al niet sterk in.
Nu Lange, ik eindig maar. de mail moet
•weg en zal ik je de volgende week wat
meer schrijven..
Saluut!
HENK.
