Op en om het Binnenhof.
Marine-brieven uit Indié
ZATERDAG 20 OCTOBER 1934
PAG. 5
Weekkroniek
De Tweede Kamer opende haar deuren en sloot ze
weer. - „Gevarieerd programma". - Het weren van tu-
burculeus onderwijspersoneel. Groote gevaren 1 De oud-
gepensionneerden krijgen iets meerKanalen- en
Ziektewetkwesties. - Tot 6 November a.s.
Den Haag, 18 October '34.
pe openbare beraadslagingen van de
Tweede Kamer vingen aan en zijn alweer...
geëindigd! In afwachting van het
groot-poütiek debat in November a.s. heeft
j^en deze week enkele zaken aangevat en
Afgedaan, welke dringend om afdoening
vroegen- De debatten hebben een levendig,
afwisselend beeld vertoond, want de ter
tafel gebrachte onderwerpen liepen he
melsbreed uiteen. Zoo werd begonnen met
een wetsvoorstel betreffende het weren
van met tuberculose besmet onderwijs-per-
soneel, kregen daarna de bekende oud-ge-
■pensionneerden van land- en-zeemacht een
beurt, om afgewisseld te worden met be
spiegelingen over den aanleg van een ka
naal in Twen the, welke op hun beurt weer
werden vervangen door veelal technische
discussies over de wijziging van de Ziekte
wet.
Bij zóó uiteenloopende stof kan ik niet
beter doen dan mij bepalen tot een chrono
logische behandeling der materie. Gelijk
gezegd: we begonnen met de letterlijke
„saneering" van het onderwijs. Minister
Marchant, die bedoelde wetsvoordracht
verdedigde, sprak in dit verband van een
„ontzettend gevaar" en niemand zal dit
kunnen tegenspreken als men weet, dat
vele kinderen door tuberculeus onderwijs
personeel besmet zijn geraakt, naar den
minister gebleken is, tot zijn niet geringe
ontsteltenis natuurlijk. Bedoeld wetsont
werp wil nu eenvoudig de leerlingen tegen
dergelijke mogelijkheden beschermen door
het eischen van een desbetreffend medisch
onderzoek bij de leerkrachten, die dan niet
meer aan een inrichting van onderwijs les
mogen geven, indien zij lijdende zijn aan
longtuberculose. Het spreekt wel van zelf,
dat nieuw aan te stellen personeel-mede
;."een medische .verklaring- zal- hebben over
- te leggen, wil hét voor aanstelling iri aan
merking komen.'
Het gebeurt zelden, dat in de Kamer
iets onverdeelde instemming geniet, en zoo
ontsnapte zelfs deze toch zoo noodige rege-
ling evenmin aan afwijzende critiek Dat
men nu gelijk de heer Tilanus deed
bezwaren heeft tegen de wijze, waarop
met een en ander wenscht aan te pakken
(de c.h. afgevaardigde zag b.v. bij de ge
volgde methode strijd met de Grondwet,
o.a. door het z.i. veel te straffe ingrijpen)
is natuurlijk alleszins te billijken, doch in
dit geval voornamelijk te kijken naar het
geld, met de nieuwe regeling gemoeid, lijkt
toch wel wat erg onaannemelijk. De heer
Zijlstra (a.r.) maakte zich tot tolk der
genen, die in dezen tijd van bezuiniging
zoo ongeveer alles afwijzen, wat ontsnapt
aan het bekende (of beruchte?) blauwe
potlood Zijn „geluid" vond blijkbaar wei
nig bijval in de Kamer, want zelfs zijn par
tijgenoot Wielinga viel hem volkomen af
en verdedigde het gebodene op enthou
siaste wijze.
W el vóór. maar daarom niet zonder cri
tiek. was b.v. de heer Suring (r.k.), die
de Grondwettelijke bezwaren van den heer
Tüanus weer niet deelde, doch wel beden
kingen had tegen de gevolgde methode. Hij
kwam met enkele amendementen op de
proppen, waarover straks nader. Dé libe
rale heer Vos en de leden Ketelaar (v.d.)
en mevr. De VriesBruins (s.d.) bleken
warme voorstanders van het wetsvoorstel
en vooral de socialistische medica die
vooraan stond op het sprekerslijstje, maak
te zich bij de behandeling der materie
warm. En zij had in verschillend opzicht
aardig succes met haar denkbeelden, want
een motie en een amendement kreeg zij
er blijkens klakkeloos door!
Minister Marchant verzette zich in zijn
entwoord-rede allereerst tegen de meening
van den heer Zijlstra, vragend, of de Over
heidszorg soms niet de volksgezondheid
ingaat? Mevr. De Vries had moeilijk
te voldoen als zij nu eenmaal is met
Jekere bitterheid de late verschijning van
®en ontwerp als het huidige gehekeld.
z Exc. had geheel het gelijk aan zijn kant,
toen hij verklaarde aan dit feit volkomen
onschuldig te zijnMet stelligheid ont-
- ende hij voorts den geopperden strijd
met de Grondwet; het gaat in deze slechts
het beveiligen van schoolkinderen
®gen lichamelijk nadeel. De bewindsman
tn de te maken kosten geenerlei be-
j.. aa'r te zien, integendeel. Zij zullen name-
'J voorkomen, dat naderhand veel groo-
tere kosten
Trouv
gemaakt moeten wórden
uwens, moet men ruwweg alles afwjj-
wat geen directe bezuiniging brengt?
„De kunst is juist om bezuinigingen zoo
toe te passen, dat het apparaat er door
intact blijft en de volkskracht niet ge
schaad wordt," zoo sprak de minister, die
verklaarde aan liquidatie van ons volks
levenwaarop zekere bezuinigers schij
nen aan te sturen niet te willen mee
werken.
Mr. Marchant erkende, dat het geheele
probleem niet zoo eenvoudig op te lossen
is en zeker niet tot het departement van
Onderwijs beperkt behoeft te blijven. Het
ideaal is, dat allen, die in elkanders nabij
heid moeten werken, worden opgemerkt
als zij besmettingsgevaar opleveren. Maar
wat betreft de aanhangige wetsvoordracht,
de minister beloofde gaarne periodiek aan
het parlement gegevens te, zullen overleg
gen betreffende de werking der wet. Om
trent de te maken kosten kon de minister
weinig positiefs meedeelen, maar hij ge
loofde dat de marge zich zal bewegen tus-
schen een en drie ton.
De algemeene beschouwingen leverden
nog ten slotte een motie op (gelijk
reeds gezegd) van mevr. De VriesBruins
uitsprekend de wenschelijkheid, dat de Re
geering het onderzoeken van leerlingen op
tuberculeuse ademhalingsorganen zooveel
mogelijk bevordert. Minister Slotemaker de
Bruine, die als mede-onderteekenaar van
het ontwerp naast zijn collega aan de
groene tafel zat, bleek met de motie te
kunnen meegaan. En toch werd zij niet
zondr stemming aanvaard! Van anti-rev.
zijde vroeg men stemming en daarbij kon
den nog 16 tegenstanders worden geno
teerd. Alle anti's toonden zich afwijzend,
enkele christ. historischen, benevens de
heer Vervoorn (Platt.).
Art. 2. Opnieuw' kwam mevr. De Vries
aan 't woord. Zij verdedigde een amende
ment om duidelijk te doën bepalen, dat het
medisch onderzoek de „tuberculose der
ademhalingsorganen" betreft, want „long
tuberculose" is strikt genomen nog een be
perkte omschrijving. De minister wilde
deze ruimere terminologie gaarne in de
wet leggen en nam het amendement over.
De reeds genoemde heer Suring had bij
de behandeling van dit wetsontwerp waar-
lijk succes. De minister slikte, gewillig een
reeks amendementen van dezen afgevaar
digde, die namelijk op het volgende neer
kwamen
Ten eerste werd in- afwijking van het
oorspronkelijke ontwerp bepaald, dat de
benoeming van ondérwijs-personeel vrij
blijft, doch dat een leerkracht, die de ver-
eisch'te medische verklaring niet kan over
leggen niet tot .de klas mag worden toe
gelaten. Aldus werd aan de vrijheid van
het schoolbestuur aangaande benoemingen
formeel! niet geraakt. Verder vond
het denkbeeld van den heer Suring ingang
öm alleen de keuringskosten voor tijdelijk
personeel op de gekeurden te doen druk
ken. En wat wat betreft het nog uit te kee-
rèn salaris aan ongeschikt bevonden perso
neel werd bepaald, dat de Overheid niet
meer dan voor drie maanden aansprake
lijk is.
Voorts accepteerde mr. Marchant - het
denkbeeld, om "de bepaling, dat een onder
wij s-inrichting kan worden gesloten we
gens onvoldoende medewerking aan de
uitvoering der wetsvoorschriften, te ver
zachten in dier voege, dat de sluiting door
den minister kan worden bevolen na her
haalde waarschuwing wegens weigering
om te voldoen aan de uit de wet voort
vloeiende verplichtingen. En om beroep op
de Kroon mogelijk te maken.
Andere leden waren integendeel wemig ge-
gelukkig met hun amendeeringspogingen.
Mevr. De VriesBruins (s.d.) trachtte in
de wet vast te leggen, dat alle keuringen
van huidig onderwij s-personeel binnen twee
jaar geschied moet zijn. Mr. Marchant be
loofde den meesten spoed, doch kon niet
zeker aannemen, dat het genoemde tijds
verloop voldoende zal zijn, wat mevr. De
Vries natuurlijk nog minder geneigd maak
te, haar amendement in te trekken. Doch
het werd bij stemming verworpen. Ten
slotte kreeg minister Marchant zijn wetje
zonder neuzen-tellen veilig binnen.
De' tweede aangelegenheid, welke aan de
orde kwam, betrof een verhoogde uitkee-
rihg aan de „minst-bedeelden" onder de
oud-gepensionneerden van zee- en land
macht. De zaak is. dat een bedrag van
40.000 beschikbaar is voor het goede doel
en tevens kunnen ook de jaarlijksche uit-
keeringen voor zekere categorieën eeniger-
mate de hoogte in gaan.
Doch de Kamer die in 't verleden zoo
herhaaldelijk is opgekomen voor de belan
gen der „oudjes" toonde zich met deze
tegemoetkoming lang nog niet tevreden.
De heeren Ter Laan (s.d.), Westerman
(nat. herst.) en De Visser (comm.) spra
ken van „onrecht", door den minister in
deze bedreven. En de heer Suring meen
de zich te herinneren, dat minister Deckers
in 't verleden in een of andere richting toe
zeggingen heeft gedaan, welke nooit zijn
nagekomen. Nog veel meer leden hadden
bedenkingen, noch dat betrof voornamelijk
wenschen in de richting van een betere
financieele regeling.
Minister Deckers ontkende pertinent ooit
toezeggingen te hebben gedaan, die niet
zijn ingelost. En ook verzette hij zich
krachtig tegen de bewering, dat hij on
recht laat voortbestaan. „Ieder oud-gepen-
sionneerde krijgt, waarop hij recht heeft!",
aldus de bewindsman, en in verschillend
opzicht soms meer. 's Lands kas laat niet
toe, nu nog verder te gaan met tegemoet
komingen, waarvoor men steeds zoo warm
had gepleit, want alles wat men meer
geeft komt ten laste van het Nederland-
sche volk.
De Kamer legde ten slotte het hoofd in
den schoot en nam de aanvullende begroo-
tingspost zonder stemming aan.
Geruimen tijd heeft de Kamer zich ver
der bezig gehouden met een onteigenings-
ontwerp aangaande een te graven kanaal
in Twenthe en omtrent een technische wij
ziging der Ziektewet. Ik zal aangaande de
hierover gevoerde debatten weinig vermel
den, omdat de eerste aangelegenheid meer
een streekbelang aangaat en de andere
materie zuiver-technische zaken betreft,
welke slechts insiders intereseeren. Wie er
bijzonderheden van vernemen wil raad
plege het verslag!
De Tweede Kamer is reeds weer voor 'n
goede twee weken naar huis! De agenda
wa? uitgeput en dies konden er in 't open
baar geen zaken meer worden gedaan. In
de afdeelingen echter valt des te meer te
verhapstukken! President Ruys heeft reeds
de spreektijden gerantsoeneerd, waaraan
de fracties zich straks, als op 6 November
het groote politieke debat een aanvang zal
hebben genomen, zullen moeten houden. De
voorzitter kreeg de Kamer makkelijk mee
in zijn streven, de toegestane spreektijd
ferm in te korten. Zoo krijgen de katho
lieken en de socialisten b.v. ieder twee uur
in eersten termijn. Als men zich weet te
beperken tot de hoofdzaken kan men in
dergelijk tijdsverloop aardig wat luchten!
Het wachten is thans dus op het „parle
mentaire hoogseizoen"! Parlementariër.
„Wat is er met je gezicht gebeudr?"
„Ik heb me aan den eenen kant laten
bruinbranden en toen ik me omdraaide
voor den anderen kant, was de zon onder
gegaan!"
Een specialist.
Op een boerderij was de motor van een
dorschmachine stuk en niemand in het
dorp zag kans hem te repareeren. De
boer liet ten slotte een specialist uit de
stad komen. De mechanicien kwam, be
keek den motor, sloeg met een hamer er
gens een paar maal op, en de motor liep
weer prachtig.
De boer vroeg, hoevee! hij hem schuldig
was. De mechanicien zeide: Vijftig gulden,
als het u belieft.
De boer weigerde dat bedrag te betalen,
daar hij het veel te hoog vond en wilde nu
eens een specificatie zien.
De man schreef nu een nota, die luidde
als volgt:
Slaan met een hamer i
Weten waór te slaan 19.
Totaal 50—
HONIG MET GENEZEND VERMOGEN.
In het Berlijnsche tijdschrift voor dieren
artsen, maakt L. Bahr, Kopenhagen, de
resultaten van de proeven bekend, die ge
nomen zijn om de gezondheidsbeteekenis
van bijenhonig na te gaan. Witte muizen,
die men bacillen gevoerd had, liet men 15
soorten natuurhonig en 2 kunsthonigsoor-
ten proeven. De genezende werking is al
leen bij heide- en kunsthonig niet vast
gesteld kunnen worden. Daarentegen was
bij naaldhouthonig de héilzame werking
reeds grooter.
Beste „Pandjang".
Op de reede ligt sedert gisteren het
Fransche Aviso „Admiral Chamer", welk
schip deze week een bezoek brengt aan
Soerabaja. Gisteren maakten de officieren
van den Dienst Conservatie een autotocht
met een gedeelte van den etat major de
bergen in. Daarbij heeft een van de auto's
„kanaal" gemaakt met een van uit een
zijweg komenden ander enauto, met als ge
volg dat ter hoogte van Poedjon, twee of
ficieren, te weten de Fransche dokter en
een officier M.S.D. de auto uitgeworpen
werden, gelukkig met geen erger gevolg
als een paar builen en schrammen, de
tocht kon voortgezet worden.
Vandaag zijn een boe! marine menschen
waaronder in de eerste plaats de Comman
dant der Marine, als gastheer van den
Commandant van het Fransche oorlogs
schip naar Malang, alwaar de najaars
races gehouden worden. Zooals gewoonhjk
is er weer een heel programma opgesteld
voor onze gasten, o.a. een bezoek aan het
hier momenteel spelende circus, een be
zoek aan den dierentuin en aan de militai
re tehuizen.
Het schip dat een iets lichtere kleur
heeft dan onze oorlogskleur, maakt in het
felle Indische zonlicht hier op de reede,
een kleurigen indruk, het ligt vrij dicht on-
dre den wal ten anker vlak tegenover Mod-
derlust, zoodat de bezoekers van den ha
venkant weer iets bijzonders te zien heb
ben.
De officier-vlieger eerste klas Eikerbout
is op het vliegkamp gehuldigd met zijn
15-jarig vliegerschap. Ook de vliegclub
Soerabaja, waarvan de jubilaris instruc
teur is deed zulks, natuurlijk vergezeld
van de daarbij behoorende „struik".
Hoe ver men hier al is met het sportvlie-
gen moge onder andere blijken uit het
feit, dat twee sportvliegers, van hieruit
via Singapore naar het nieuwe vliegveld
in Brastagiè vlogen een afstand Am
sterdamAthene om daar Java te ver
tegenwoordigen bij de opening.
„De Prins van Oranje" is van het ter
rein der G.S.O. teruggekeerd, de andere
schepen van de vloot zitten echter nog
druk in hun gevechtsoefeningen. De Chef
van den Marine-staf, uit Batavia, is met
een vliegtuig ook derwaarts vertrokken.
Op het vliegkamp werd kortgeleden
brandalarm gehouden (voor oefening),
waaraan ook de brandweer van de stad
meedeed, dewelke eveneens in een mini
mum van tijd ter plaatse was. Om de wer
kelijkheid getrouw na te bootsen was er
zelfs een „fikkie" bij ontstoken.
De geheele Oostzijde van het ter
rein (beoosten den weg naar de D. O. toe
dus, is nu ook geheel van alang aiang ge
zuiverd en zijn er tegen den oever van de
Kali Semampir nu ook van die uitkijkpos
ten opgericht, je weet wel, van die duiven
tillen, zooals ze vroeger ook rond het ter
rein van de oude P. W. stonden.
De stad Soerabaja en trouwens heel
Java verheugt zich momenteel weer in een
uitgebreid en intens vreemdelingen ver
keer. Fransche, Amerikaansche en ook
een Hollandsch reisgezelschap bezochten
deze contrijen. Het vernieuwde Oranje-
Hotel trok natuurlijk velen van deze be
zoekers.
Op het M. E. hebben we een nieuwen
onder-equipage-meester gekregen, de lui
tenant ter zee Fresco, zal den luitenant ter
zee Schrakamp aflossen.
Hier in Soerabaja heersekt weer meer
als gewoonlijk typhus. Er bestaat weer
eens voor de bevolking gelegenheid voor
massa inenting. Merkwaardig zooveel a's
daar nu ook van de zijde der inheemschen
gebruik van wordt gemaakt. Nu als ik zoo
's morgens in alle vroegte op mijn „speda"
uit het Chineesche kamp langs de Kali-
Mas fiets en ik zie wat er zich dan daar
nog zoo langs den waterkant afspeelt,
dan zijn wc bij de inlanders toch nog niet
zoo'n massale inenting zeer op zijn plaats,
zoo'n massale inenting zer op zsin plaats.
Het water van deze „goud"-rivier leent
er zich nu eenmaal slecht voor om je mond
mee te spoelen. Enfin je kent die tafereel
tjes wel.
Als ik je nog vertel, dat er gisteren een
demmo hier de Kali-Mas is ingereden, dan
geloof ik, dat je weer precies op de hoog
te bent van wat er zich ïn de afgeloopen
week, om en nabij de Oedjong heeft af
gespeeld. Nu, en daar gaat het in mijn
brieven nu eenmaal om.
Saluutjes,
HENK.
