Het Menu
'T JUTTFRTJE
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1934
Wondbehandeling door
de Huisvrouw.
De voeding
van de zuigeling-
Wat z\j zelf kan doen en
wat zy aan den arts moet overlaten
door
Dr- J- W. FREDERIKS.
Elke arts weet, welk een ontstellende on
kunde zelfs een „ontwikkelde" leek aan
den dag legt by het zelf-behandelen van
wonden. Hoeveel voorlichting er ook op dit
gebied gegeven is telkens blykt het weer
noodig om de voornaamste regels der
wondbehandeling te herhalen. Byna elke
wond ontstaat onder omstandigheden, die
een daaropvolgende infectie waarschijnlijk
maken. Daarom moet men elke wond als
geïnfecteerd beschouwen. Doet men dit,
dan zullen in de meeste gevallen tijdig
maatregelen genomen kunnen worden om
ontsteking te voorkomen.
Vele wonden worden ook eerst nader
hand geïnfecteerd door ondeskundige po
gingen tot behandeling, door drukken,
kneuzen of „reinigen". De eerste hulp moet
zich beperken tot het voorloopig stelpen
van het bloed, het bedekken met steriel
gaas of desnoods met schoon uit de wasch
gekomen goed en het rustig houden van
het gewonde lichaamdeel. Verder moeten
wy voorkomen, dat er van de randen en
de verdere omgeving van de wond ziekte
kiemen in de wond zelf komen. Voor dit
doel is meestal het bestrijken met jodium-
tinctuur voldoende. Wasschen met zeep
moet vermeden worden, het afwrijven der
omgeving met aether of alcohol is echter
'.in alle gevallen geoorloofd.
Voorwerpen of vuil, die de wonden zijn
binnengedrongen, tracht men te verwjjde-
ren door een (voorzichtig uitgegoten!)
Straal steriele keukenzoutoplossing of 3
waterstofsuperoxyde. Bij wonden, die met
aarde verontreinigd zijn, m°et steeds reke
ning worden gehouden met een injectie te
gen tetanus. Daarom mag nooit verzuimd
worden, zulke wonden zoo spoedig moge-
lijk aan een arts te laten zien, al schijnen
ze overigens onbeduidend.
Wonden, waarbij groote stukken van het
weefsel zijn beschadigd, zal men vanzelf
wel door een dokter laten behandelen
Soms moeten zij chirurgisch gereinigd
worden. Of een wond gehecht mag worden,
worden, hangt vooral af van de vraag, in
hoeverre zij als geïnfecteerd moet worden
beschouwd en of het weefsel zoodanig be
schadigd is, dat de genezing erdoor zou
worden gestoord. Hoe gladder de wond
randen zijn en hoe zuiverder de wond, hoe
eerder er gehecht mag worden. Dat is de
reden, waarom schotwonden nooit gehecht
mogen worden; ook alle andere wonden;
die door kneuzen of scheuren zijn ont
staan, moeten open behandeld worden.
Wonden, die beginnen te genezen, worden
bedekt met steriele verbandstof of aan
gezien ze bij het verwijderen van droge
verbandstof licht gaan bloeden, met een
geneeskrachtige zalf. Er zijn nl. een aan
tal stoffen, die de genezing van wonden
vergemakkelijken en bespoedigen. Wan
neer men uiterlijk 24 uur na het ontstaan
„Hammie, mammie, word wakker! Paps
is thuis en nou wil de melkboer z'n provi
sie hebben!"
van een wond perubalsem daarin brengt,
wordt het uitkiemen van bacteriën en
daarmee de komende uitsteki: g verhin
derd. Bij genezende wonden ,rdt vaak
met goed succes strooipoeder gebruikt.
Zoodra de eerste zorg voor de pas ge
kregen wond voorbij is en het gevaar voor
infectie is overwonnen, begint de zorg
voor het litteeken. Het is voor den patiënt
vaak van gropte beteekenis, dat de wond
niet alleen geneest, maar ook goed ge
neest, zonder ontsieringen of zelfs mis
vormingen pa te laten. Vooral in de latere
Stadia der genezing, die voor de vorming
van het litteeken beslissend zijn, kan er
veel bereikt worden door bestraling, bijv.
met Hanau-hoogtezonlampen. Het is geble
ken, dat onder den invloed van bestraling
gevormde litteekens zachter, buigzamer en
rijker aan bloed zijn.
Ook tijdens de genezing der wond kan de
bestraling reeds worden toegepast om het
genezingsproces te bevorderen. Dit middel
hoort natuurlijk alleen thuis in handen van
deskundigen. Een teveel aan bestraling
kan als reactieontstekingen opwekken,
die van ongunstigen invloed zijn op het
genezingsproces. Bij pas ontstane, niet ge-
infecteerde wonden mag slechts zeer licht
worden bestraald; de wonden drogen dan
snel, hun oppervlakte wordt gezuiverd en
de vorming van nieuw weefsel bevorderd.
Bij geïnfecteerde wonden is het mogelijk,
om door kunstmatige hoogtezon een des-
infecteerenden invloed uit te oefenen.
De voornaamste regel der wondbehan
deling blijft echter, dat men niet door
overijlde maatregelen schade veroorzaakt,
welke moeilijk meer kan worden hersteld.
De behandeling van een groote wond moet
door geoefende handen geschieden; in af
wachting van de komst van den dokter is
beschutting en rust de beste hulp, die
men den gewonde kan geven.
van deze week.
Zondag.
Tomatensoep.
Biefstuk.
Princesseboontjes.
Aardappelen.
Vanille vla met bitterkoekjes.
Maandag.
Varkenslapjes.
Gestoofde prei.
Aardappelen.
Ryst met appelmoes.
Dinsdag.
Ribstuk.
Andijvie.
Aardappelen.
Havermoutkoekjes.
Woensdag,
Koud vleesch.
Spruitjes.
Aardappelen-
Zoete appeltjes.
Donderdag.
Knackworstjes.
Aardappelen-purée.
Appel.
Vrijdag.
Roereieren.
Savoyekool.
Aardappelen.
Gem. rijstpap met rozijnen.
Zaterdag.
Gehakt.
Stoof sla.
Aardappelen.
Vijgencompote.
Tomatensoep.
3 ons rundergehakt, 1% liter water,
zout, laurierblad, 2 kruidnagels, uitje, wor
teltje, takje selderij, 1 dubbel blik tomaten-
purée, 40 gram boter, 40 gram bloem, ver
micelli, sap van citroen.
We maken van het gehakt kleine balle
tjes, doen er 1 liter water bij, zout en lau
rierblad, uitje, waarin de beide kruidna-
geltjes worden gestoken, worteltje en een
paar takjes selderij en laten de bouillon
zachtjes drie kwartier trekken, zeven ze
daarna en vullen de hoeveelheid tot 1%
liter. De gehaktballetjes worden even op
een bord gedaan en later als de soep nog
door moet koken bij gevoegd.
40 gram boter wordt gesmolten en ver
mengd met de bloem en de inhoud van het
blikje purée, daarna komt bij kleine hoe
veelheden de bouillon er bij, en als de soep
even heeft doorgekookt nog 35 gram
aan stukjes gebroken vermicelli (en het ge
hakt). De soep moet zachtjes doorkoken
totdat de vermicelli gaar is (ongev. 15 a
20 min.) afhankelijk van de dikte. Afma
ken met citroensap naar smaak.
Varkenslapjes.
De varkenslapjes worden met half reu
zel half boter aan beide kanten bruin ge
braden, daarna wordt water bijgevoegd en
schijfjes citroen, waarvan het gele randje
is verwijderd evenals de pitten en moeten
zachtjes gaar smoren.
De citroen geeft een fijne smaak aan het
vleesch en maakt het, indien er een randje
vet aan zit, minder machtig.
Gestoofde prei.
4 5 bossen prei, boter, sap van 1 ci
troen, zout, peper en sago.
We snijden de prei aan stukken van 30
cm. Zetten ze daarna in water en zout en
wasschen tenslotte zoolang, totdat geen
zand meer op den bodem van de teil te zien
is. We zetten de prei op met ongeveer 2
kopjes water, doen er zout by en laten
deze groente ongeveer drie kwartier
zachtjes koken, doen er daarna de ge
zeefde sap van een citroen by, boter en
peper, laten dit alles nog wat stoven en
binden het vocht mét sago of maizena.
Havermoutkoekjes.
100 gram havermout, 100 gram bloem 2
eieren, 1 eetlepel suiker, 2 dl. water, zout,
kaneel, boter.
We laten de havermout in 2 dl. of twee
kopjes water gedurende een paar uur
weeken, doen er een weinig zout bij, de
suiker en kaneel en roeren er tevens de
bloem door en de geklopte eierdooiers, ten
slotte het stijfgeklopte eiwit.
fn een koekepan wordt de boter gesmol
ten en hierin worden de koekjes aan beide
kanten licht bruin gebakken, en met
basterdsuiker bestrooid opgediend.
Speculaas.
De maand December nadert langzamer
hand en alhoewel we ons met snoeperyen
zullen moeten beperken, zullen wy deze, de
traditie getrouw, toch niet gaanie geheel
en al achterwege laten. We beginnen met
dikke speculaas, waarvoor noodig is:
500 gram bloem, 1 theelepeltje bakpoe
der, ruim 1% ons boter (margarine), 50
gram amandelen, 100 gram sucade, mes
punt gemberpoeder, 2% theelepel fijne
kaneel, 1 platte theelepel nagelgruis, 1
platte theelepel nootmuskaat, 3 4 eet
lepels melk, 225 gram donkerbruine
basterd.
We vetten eerst ons bakblik in en be
strooien het luchtig met suiker. De aman
delen worden gebroeid d.w.z. 10 min. in
warm water gezet, waarna de huidjes ge
makkelijk met duim en wijsvinger afge
schoven worden, even in den oven of op
den kachel gedroogd en fijn gehakt. De
helft van de sucade wordt eveneens fijn
gehakt en de rest in dunnen reepjes ge
sneden.
Bloem en bakpoeder worden gezeefd en
daarna in een kom gedaan met de boter,
die met de vingertoppen met de bloem
vermengd wordt, waarna alle ingrediën
ten er bij gevoegd worden en tot een
samenhangenden bal gekneed, dien we uit
rollen tot een deeglap van 1 cm en op het
bakblik overbrengen, beleggen met de
reepjes sucade en ongeveer 20 h 25 min.
in den oven laten bakken.
Gestoofde zuurkool.
1% pond zuurkool, 2 Vs ons rookspek,
kopje rijst, 2 kopjes water.
We overgieten de zuurkool even met wa
ter, indien ze te zuur mocht zyn, snijden
het spek in blokjes en braden het uit, tot
dat de dobbeltjes doorschijnend zijn, doen
daarna de kool er bij met de goed gewas-
schen rijst en het water en laten alles aan
de kook komen, draaien het gas laag en
smoren de zuurkool zachtjes gaar, onge
veer vier 5 kwartier. We moeten echter
zorgen, dat de kool voldoende vochtig
blijft om aanbranden te voorkomen- Teveel
water mag echter ook niet bijgevoegd
worden, omdat we geen vocht af gieten,
We geven hierbij aardappel-purée b.v.
lVg kg aardappelen worden goed gaar ge
kookt, fijn gestampt en vermengd met
liter warme melk, waarin 100 gram mar
garine is gesmolten. Na het dooreen men
gen, kloppen we de purée flink op, 1'efst
met een garde, zoodat we heerlijk luchtig
op kunnen dienen.
We doen de zuurkool op een groote plat
te (verwarmde) schaal met een rand van
purée er omheen en over het geheel de
worstjes, die 8 min. in zacht kokend water
geweest zijn. Noodig zijn deze worstjes
echter niet, daar het maal op zich zelf
reeds voedzaam genoeg is.
Gemalen rjjstpap met rozijnen.
1 liter melk, 50 gram gemalen rijst, 50
gram sunmaid rozijnen, 775 gram suiker,
tikje zout.
We brengen de melk aan de kook doen
er een tikje zout by en lossen er de suiker
in op, strooien daarna langzaam en steeds
roerende de gemalen rijst in de kokende
melk en laten de pap eenige minuten
doorkoken, waarna wij er de rozijnen
door roeren, die we een minuut of 5 in zoo
weinig mogelijk water hebben laten opwel
len.
Vygen compote.
500 gram vijgen, stukje kaneel, 1 eet
lepel suiker, sap van een citroen, geraspte
citroen, sago, water.
We wasschen de vijgen eenige malen,
liefst in warm water en zetten ze daarna
met zooveel water weg, totdat ze juist
onder staan. De vruchten moeten minstens
een uur of 8 weeken, liefst nog langer en
worden daarna opgezet in het weekwater,
met het stukje kaneel, de geraspte citroen
schil. de sap en de suiker en zachtjes gaar
gestoofd, hetgeen men kan probeeren door
er even met een vork in te prikken. De
vygen worden er uitgeschept èn in een
glazen schaal gedaan, waarna het vocht
gebonden en over de vruchten gegoten
wordt.
Aandacht en opletten zijn noodig,
Slechts een gezonde moeder mag haar
kind zelf voeden, want anders kan zy geen
gezonde moedermelk voortbrengen en dan
zou zij haar kind een slechten dienst be
wijzen. Kan zij echter haar kind zelf voe
den, dan moet zij dit zoo lang mogelijk
volhouden, want borstkinderen ontwikke
len zich niet alleen beter, doch blijven
ook later meestal gezonder en krachtiger.
Een Amerikaansch geneesheer heeft eens
gezegd: „Het geboorterecht van het kind
is de moedermelk. De natuur eischt dit
onaantastbaar recht. Zij laat zich niet
misleiden, wie tegen haar ingaat, roept
haar straf af over de onschuldige klei
nen-"
Wanneer de omstandigheden het de
moeder onmogelijk maken om haar kind
zelf te voeden, moet zy tenminste den
raad van een geneesheer inwinnen over de
beste wijze, waarop het kind kan worden
gevoed.
Het lijkt welhaast overbodig, erop te
wijzen, dat men een kind op vaste tijden
moet voeden, bijv. om de drie uur, en dat
men het niet telkens, als het huilt, wat
mag geven. Het huilen wyst niet altijd °P
honger. Vaak huilt een kind alleen omdat
het een natte luier heeft omdat het
het te koud of te warm heeft. Misschien
heeft het ook buikpijn; kleine kinderen
hebben hier dikwijls last van. Er is meest
al een reden voor het huilen aanwezig:
de moeder moet de reden zoeken en zich
hier niet van afmaken door de veronder
stelling, dat het kind wel honger zal heb
ben. Zij dient zich verder voor oogen te
houden, dat te veel melk soms schade
lijker voor een kind is dan te weinig, zoo
als voor iedereen te veel eten slechter is
dan te weinig. Een overbelasting van de
maag kan storingen der gezondheid ver
oorzaken, waarvan het kind zijn levea
lang last blijft hebben.
De musicus.
Moeder: „Waar is Freddie, Jan7*
Jan: „Hij is nog bezig aan de ouafcre-
main op de piano, ik heb mijn stuk *1 ge
studeerd."
