DE MARINIERS
IN 'T SAARGEBIED
HELDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG 27 DECEMBER 1934
We worden gefilmd. - Hollandsche zindelijkheid.
Of Racing gewonnen heeft. - De heksenketel van de
Saar. - ln een Hitler-huis. Onder de Kerstboom.
Conferentie met den regeeringspresident en generaal Brind
I Voor de Marinekazerne in Saarbrüeken.
- n. - t
Bij de mariniers in het Saargebied. De manschappen ingekwartierd
voetbal tijdens de pauze.
te St. Ingbert, bij een parti,tj
tje
loozenzorg, de gemeenten in de 2é
klasse der gemeentefondsbelasting
per aangeslagene 0.50 uit het
Werkloosheidssubsidiefonds ontvan
gen, is voor 11100 aangeslagenen
5550.waarvan 2/3 voor 1935,
3.700.— 25.900
Blijft verlaging
Eindelijk wordt er door wetswijziging (fin. verh.
wet) eene verlaging van uitkeering toegepast
Over 1931 werd er geraamd aan jaarwedclenuit-
keering 3000.en aan inwoneruitkeering
685.273.—, is te zamen 688.273 (over
1935 zou dat samen geweest zijn ongeveer
693.678.In 1935 is te ramen aan jaarwed-
denuitkeering 3000.en aan formule-uitkee-
ring (de inwoner-uitkeering is vervallen)
653.211.—samen 656.211
99.791.—
32062.
In 1935 alzoo in vergelijking met 1934 totaal
verlaging131.85
Was de wettelijke regeling omtrent de boven
staande punten gelijk gebleven, dan had dc ge
meente in 1935 meer kunnen ramen dan voor
1934 voor volgno. 675 1200.679 en 680
4000.—; 689 2374.—; 690 21.700.—;
totaal1 29.274.-
Ten slotte behelst het wetsontwerp op de voor
ziening ter zake van gemeentelijke werkloozenzorg
een bepaling, dat in het WerkJposheids-subsidie-.
fonds de opbrengst van 10 opcenten op de hoofd
som der vermogensbelasting zal worden gestort,
zoodat er voor de gemeente slechts 40 opcenten te
heffen overblijven. Dit berokkent een nadeel voor
de gemeente van
1 660
Het nadeel dat de gemeente door de twee ge
noemde wetswijzigingen ondervindt is dus voor
1935 totaal
162.737.—
en dit totaal bedrag komt 's Rijks kas ten goede.
"Voorloopig ongedekt tekort van ruim f 166.000.
Grootendeels tengevolge van dit nadeel, zou de voorloopig opgemaakte
ontwerp-begrooting, voor zoover de overige posten betreft normaal opge
maakt, een niet gedekt tekort aanwijzen van ruim 166.430.—.
Nu hebben B. en W. eerst getracht, door opvoering van het aantal opcen
ten op de personeele belasting en op de gemeentefondsbelasting tot zoodanige
hoogte als toelaatbaar is, alsmede door plaatsing van de gemeente van de 2e
in de 3e klasse der gemeente-fondsbelasting, het bedrag van dit tekort te
verkrijgen. Zij kwamen daarbij tot het volgende resultaat:
a. een verhooging van het thans uitgetrokken aantal opcenten op de
Gemeentefondsbelasting, ad 55 (het „normale" maximum) met 20,
alzoo tot 75 (het „abnormale" maximum), hetgeen, gerekend op 2/3
van een voljaarsopbrengst, over 1935 een geraamd voordeel geeft
van 30.000.
b. een verhooging van het thans uitgetrokken aantal op
centen op de Personeele belasting, ad 145 (het getal
dat ook voor 1934 wordt geheven) met 55, alzoo tot
200. hetgeen over '35 een geraamd voordeel geeft van 57.200
c. het brengen van de gemeente van de 2e in de 3e klas
se van de Gem. fondsbelasting, hetgeen, met de in
1934 gemaakte berekening als maatstaf, aan hoofdsom
een meer-bedrag geeft van 23.000.alzoo aan 75
opcenten over 2/3 jaar11.500.
d. de plaatsing van de gemeente van de 2e in de 3e
klasse. Dit geeft, volgens het nieuwe wetsontwerp
gem. fondsbelasting, voor de gemeente een extra-
bijdrage, ad 2.per aangeslagene meer. Volgens
raming van den Inspecteur der D.B. zouden er b?i
plaatsing der gemeente in de le klasse 10.600 en bij
plaatsing in de 2e klasse 11.100 aangeslagenen zijn;
toename 500. Rekent men nu van de 2e naar de 3e
klasse ook een toename van 500, dan wordt het aan
tal aangeslagenen 11.600 en de meer-opbrengst over
1935: 11600 X 2.— X 2/3 15.466.66X
Een en ander geeft een totaal meer van 114.166.b6X
Blijft dus nog een tekort van 52.263.33X ongedekt.
Een bijdrage uit het werkloosheids-subsidiefonds zou het tekort
kunnen dekken.
Verder hebben B. en W„ met inachtneming van een geschat bedrag, ad
ruim 40.000.—, dat bij aanvaarding der Rijkssubsidieregeling in de kosten
van steunverleening minder aan de ondersteunden zal worden uitbetaald dan
bij de huidige regeling, een berekening opgezet, waarbij is gebleken, dat een
bijdrage van 121.783. kan worden verwacht uit het Werkloosheids-subsi
diefonds, wanneer de gemeente de evengenoemde subsidieregeling aanvaardt,
en voorts, dat alsdan de begrooting zonder verdere buitengewone maatrege
len sluitend is te maken.
De berekening van de bovengenoemde bijdrage is als volgt:
voor steunverleening is op de begrooting voor Maatschappelijk Hulpbe
toon uitgetrokken:
op art. 12 64.600.waarvan te rekenen voor bedeelden
f 24.334— blijft 40.266—
op art. 21 13.000.waarvan te rekenen voor bedeelden
f 4.333—blijft8.667—
°P art 13 161.400—
Totaal bedrag aan werkloozensteun voor subsidie in
aanmerking komend ƒ210 333
De Raad in besloten zitting reeds besloten de rijksregeling
te aanvaarden.
Waar nu de zaken zóó staan, dat zelfs met toepassing der straks ge
noemde maatregelen nog een tekort van ruim 52.000— zal blijven bestaan,
zoodat er al zeer drastische middelen zullen moeten worden aanqewend om
een sluitende begrooting te verkrijgen, heeft de Raad, in zijn vergadering van
6 December j.1., bereids besloten tot het aanvaarden der Rijks-subsidiereqelinq
in de kosten van steunverleening.
Den Helder noodlijdend
Wij brengen U hierbij in herinnering, zoo gaan B. en W. voort in hun
schrijven, dat wij er den Raad reeds op hebben gewezen, dat, zou al worden
besloten om het tekort van ruim 52.000.- op deze wijze tc doen verdwijnen,
de toestand der financien in 1936 zoodanig precair zou worden, dat de qe-
meente zeer zeker onder hare thans reeds noodlijdende zusteren een plaats
zou verkrijgen. Immers waar tengevolge der voorgenomen wijziging der wet
op de rinancieele verhouding de vroegere inwoner-uitkeerinq, thans formule-
uit eenng, voor 1935 reeds met 32.062.— wordt verminderd, zal die vermin-
iV taT CerSt vol,edi9e doorwerking er van geschiedt,
j 43.23i.06 meer bedragen, terwijl in de volgende 8 jaren, tenzij er weer een
wetswijziging kome, telken jare eenzelfde vermindering meer plaats vindt tot-
rL/o7z Tin9i °P het 'aa9tePunt van 234.867.75 Per jaar (in 1934 nog
J 685.273.2al zi|n aangeland. a
Nog meer verslechteringen.
Hebben wij in het vorenstaande een overzicht gegeven van de meer
bijzondere wijzigingen, die er in de begrooting voor 1935, in vergelijking met
hare voorgangsters, moeten worden aangebracht, wij willen hierna nog eenige
mededeehngen doen van wijzigingen van meer gewonen aard. Men zou beter
kunnen zeggen: van wijzigingen, die niet of minder rechtstreeks met de huidige
crisis in verband staan. a
Immers wij komen dan reeds direct bij een eveneens bijzondere wijziqinq
- helaas al weer een verslechtering! - waar wij melding hebben tc maken
van het leit, dat in 19 34 voor de laatste maal werd geprofiteerd van de inder-
tijd ontvangen uitkeering uit de Oorlogswinstbelasting, en wel tot een rcstan'-
qedeelte ad 18.56*4.-overgenomen van den Kapitaaldienst. Voor Jjj
derft de qemeente dus een zoodanige inkomst, terwijl zij in dit jaar nog aan
crisislasten uit den oorlogstijd heeft te betalen 40.000.— aan aflossing en
ruim 10.000 aan rente, samen ruim 50.000 Hierbij worde opgemerkt,
dat die bedragen voor 1936 en volgende jaren tot pl.m. 500 zullen zijn
gereduceerd, doch alsdan zullen er voor nieuwe objecten weder hoogere afJos-
sinqen te doen zijn.
Tenslotte noemen B. en W. dan nog een aantal posten, die afwijking
vertoonen van de correspondeerende posten der begrooting voor 1934. Dit zijn
de volgende:
.Wegenbelasting" voor 1935 11.000 meer.
..Recognitie voor kabels, buizen, enz. in gemeentegrond voor 1935 meer
3.925.-.
..Inkomsten internaat Zeevaartschool", voor 1935 meer 15.720.
„Winst Electriciteitsbedrijf", voor 1935 meer 4.847.
„Winst Waterleiding", voor 1935 meer 3.765.
„Winst Gasfabriek", voor 1935 minder 4.250.
„Verlies Gemeentereiniging", voor 1935 meer 3.948.
„Verlies Zwembadvoor 1935 meer 314.
„Gemeentewerken", voor 1935 6000.
Verder zijn nog de volgende uitgaafposten hooger uitgetrokken dan voor
1934. Eventueel te noemen redenen zijn hierbij aangegeven.
„Jaarwedden ambtenaren secretarie" (bevordering, enz.) 1.932.—.
„Kosten kiesverrichtingen" (periodieke verkiezingen) 4.925.—.
„Couponbelasting 684.
„Kosten uitbreidingsplan" (voortzetting) 2.880.
„Kosten leggen der wegen' (nieuw) 5.750.—.
„Kosten onderhoud O. L. scholen 3.434.
„Subsidie fröbelscholen' pensionnecring 2 onderwijzeressen) rond
1.200.-.
„Verpleging behoeftige krankzinnigen" 3.000
„Bureau Maatschappelijk Hulpbetoon 18.250.
Toezicht en invordering pl. belastingen (aanstelling klerk, enz.) 1.880.
Dan nog is bij de begrooting der Gemeentereiniging gerekend op een be
drag van 300 als vergoeding aan d4n Directeur voor gebruik van een
eigen auto. j
Tenslotte nog de mededeeling, dat qp den Kapitaaldienst werd uitge
trokken: i-
„Kosten van aanleg van nieuwe strateij, rioleering, enz." 106.000.—,
„Kosten verbouwen bureau van Gemeentewerken 15.476.—.
„Kosten aanschaffing nieuwe banken .voor de Openbare U.L.O. school
1.200.—. i
„Kosten uitbreiding Gemeentereiniging88.500 gespecificeerd:
aanschaffen electr. pomp 500 aanschaffen 2e motor-vuilnistransportschip
48.000.—, vergrooten Storthuis 40.000.
Vanuithet telefoonkantoor in Saarbrüeken
komende, vanwaar ik juist het laatste nieuws
over dit zonderlinge plekje grond uit Europa
heb doorgeseind naar Den Helder, begeef ik
mij naar de Bleichstrasse, waar in een groote
fabriek de Nederlandsche Marine onderge-
brachtis.
Op de kleine straat staat een drom van
Saarlanders, die vol aandacht naar binnen in
de poort kijken.
Vele fotografen en cinemamenschen zijn
druk bezig opnamen te maken. Ik verhaast
mijn tred, er is vast iets belangrijks te zien,
daarmoet ik ook bij zijnbepaald iets heel
gewichtigs
Als ik de poort binnenkom, zie ik hoe een
aantal mariniers met groote bezems gewa
pend het voorplein der kazerne staan te
schrobben... Deze demonstratie van Holland
sche zindelijkheid slaat blijkbaar zoo geweldig
in, dat ze waardig wordt gekeurd op de witte
doeken der bioscopen in de heele wereld te
verschijnen en in tal van Europeesche bladen
op de voorpagina zal worden afgedrukt. Heb
ben de Nederlandsche mariniers het prestige
van Holland op militair gebied hooggehouden,
ook voor de hoog geroemde Hollandsche zin
delijkheid breken ze demonstratief een lans
en het mag ook wel. Denk niet, dat het voor
onze door de lange reis vermoeide troepen een
zoete inval was, toen ze in Saarbrüeken aan
kwamen.
Er is nog heel wat werk te doen voor de
verblijven zjjn ingericht, zooals een zindelijke
Hollander het zoo graag heeft.
Niet alleen het voorplein was schmutzig!
Deze kazerne, waar we ondergebracht
zijn, was vroeger een fabriek, ik denk van
chemicaliën, zegt de Heldersche sergeant-ma
joor Weiland. Het verblijf is ruim en prachtig,
maar zoo kan het niet in gebruik worden ge
nomen. Alles heeft zich ingevreten op de vloe
ren! en'steenen. Als u even wacht dan zal ik
u rondleiden.
Ik wacht even en zie met genoegen, met
welk élan die mariniers het water over de
straat putsen. Ik kan best zien, dat ze voor
moeder de vrouw thuis in Den Helder ook
dikwijls het plaatsje hebben geschrobd.
!t Begint wel zijn beschot te krijgen, zegt
sergeant Weiland, en vol trots toont hij mij
nu in de kazerne de waschlokalen voor de
manschappen.
Een ruim, breed vertrek, waarin circa 20
a 25 keurige waschbakken. De monteurs zijn
juist gereed met de waterleiding, want ver
heugd roept een marinier, terwijl het frissche
wafer in den bak klatert: Gelukkig, majoor,
noü doet-ie 't, zooeven geen spat.
Water en zindelijkheid daar leeft een Hol
lander bij.
Voor het waschvertrek is een heele
ruime zaal, die als slaapvertrek fungeert.
Daar mag je komen kijken, dat is dik in
orde.
Önze bedden zijn puik, daar valt niets op af
te dingen. Prachtbedden.
't Zijn ook prachtige bedden met fijne wol
len dekens en om alles zindelijk en stofvrij te
houden een sprei van grauw linnen er over
heen.
Een deken is zoo breed, dat we er wel
twee van kunnen maken, zegt een marinier,
't Is hier best uit te houden.
Toch leveren deze bedden een buitengewo
nen, vreemdsoortigen aanblik.
Tegen iedere krib staat recht overeind een
geweer, tusschen het ransel, over het ge
weer, hangt de stormhelm en het gasmasker,
daaronder bij andere bedden het pionierge-
V ''V -<
>x. -o -
■v.
*4 Z
v H
reedschap, bjj de manschappen, die een rao-
trailleur bedienen, ligt dit wapen eveneens
aan het hoofdeinde.
Hieraan kun je zien, dat het toch geen ge
woon touristenuitstapje is, dat onze mannen
maken.
-i- Hoe heb Racing Zondag gespeeld Daar
ben ik nog nieuwsgieriger naar dan naar be
richten van me meissie, zegt een Heldersche-
sportlievende voetbalenthousiasto marinier.
Weer betrok het gelaat van den jongen
net meisje, waarmee hij verloofd was, stiet hem
zachtjes aan, doch toch zag ik het. En men
ging op mijn vraag niet verder in.
Dat was een ontmoeting met Hitler-men-
schen. Ik kan in dezen eenen brief niet tege
lijk alle andere bezoeken, die ik bij Saarlan
ders aflegde en de interviews, die ik had, ver
slaan. Het is hier een heksenketel.
Alle journalisten zijif nu met de Kerstdagen
bijna naar huis. Polygoon is hier en filmt
druk. Hij filmde ook de schrobbende mariniers
en ook de wacht, die afgelost wordt voor de
kazerne. Een Duitsche fotograaf liet ik eeni
ge opnamen, met goedkeuring van den luit.
der mariniers Nass, speciaal voor de „Helder
sche Courant" maken.
Ik ga even een chekkie van de Weduwe
draaien, zegt de sergeant-majoor, als wij de
cantine van de kazerne binnen komen. Een
cantine is het eigenlijk nog niet. Er zijn alleen
kisten en pakken. Een kist zit vol met pakjes
van de Weduwe, zoo noemen de mariniers de
firma Van Nelle, is het soms de Weduwe Van
Nelle
Hoe het ook is, ze draaien heel wat cigaret-
jes. Ook hebben ze briefpapier, bedrukt met
„Detachement Mariniers Saargebied".
Hier hebben we ook poetsextract, poma-
de,izegt een sergeant. Wil je vjel gelooven als
de tamboers daarmee in de Oost poetsen, krij
gen ze er het heimwee van als ze de leuning
van de halltrap onder handen hebben en de
brandende zon op hun body schijnt.
Kan ik hier met Fransch geld terecht,
zeg ik, ik heb geen rooien koperen cent bij me.
We nemen alles aan, frankies, marken,
en alles wat hier maar rolt. We zijn hier de
Hollandsche kolonie.
Hier is het hotel „De Gouden Leeuw",
zegt de majoor mij de kamer van de onderof
ficieren binnen voerend. We moeten er als de
kippen bij zijn, anders eet majoor Bartelomeus
ons portie ook op.
Het ziet er uit om mee te smullen. Een net
gedekte tafel, met lekkere harde knappende
Duitsche broodjes met leverworst en zure au
gurkjes.
Majoor Bartelomeus hebben ze valsch be
schuldigd, want die zit in een kamer er naast,
goedig en zorgzaam met naald en draad aan
zijn militaire broek een knoop te naaien.
Op den grond staat een kist N.S.D. Ik
schrik er van.
Hé jongens, doen jullie ook al aan poli
tiek. Ik houd me er liever buiten. N.S.D., Na
tionaal Socialistische Dienst. Niks hoor. Het
beteekent: Nederlandsch Saar-Detachement.
Nee hoor, laten anderen de kachel maar aan
maken.
We beginnen al wat goed Duitsch te poeke-
len, maar warempel om dat Saarlandsch te
praten, moet je eerst spraakles gaan nemen.
Je breekt zoo waar je tong over de woorden.
%s.ii
m tm-ï-w m
De kachel brandt lekker, hè, prijst een
sergeant, maar dat moet ook, want 't is hier
zoo vochtig, het water loopt van den muur af
en we gaan direct onze kapstokken er tegen
hangen.
Majoor Bartelomeus heeft tien kapstokken
in zijn hand. Het zjjn groote glimmende spij
kers. Allen eenvoudig, maar afdoende.
De Commandant en zijn officieren verleenen
de pers alle mogelijke medewerking. Uiteraard
zjjn ze met werk overladen en het is heusch
met schroom, dat ik op hun kostbaren tijd
beslag durf te leggen.
Vandaag heeft Commandant De Bruyne een
conferentie met den regeeringspresident. De
Commandant was bij die gelegenheid verge
zeld van den 1tenant ter zee le klasse J. A.
J. de Bruyn, de verbindingsofficier en kapitein
Roelofsen. De heeren hebben gezamenlijk ge
luncht en tevens werden wederkeerig de offi
cieren van diverse nationaliteit aan elkaar
voorgesteld. Ook heeft een diepgaande be
spreking. met den opperbevelhebber der inter
nationale troepen, generaal Brind, plaats ge
had.
Hij is heel teleurgesteld, dat ik het niet
weet en verzocht Racing bij dezer de uitslagen
telegrafisch naar de marinierskazerne Bleich
strasse Saarbrüeken door te zenden.
Ruimte hebben ze hier genoeg, want ook
op de tweede verdieping van de kazerne is
dezelfde ruimte voor slaapzalen enz. gereser
veerd.
De mariniers mochten tot nu toe niet pas
sagieren.
De officieren leven geheel met hun mannen
mee en de geest in den troep is voortref
felijk. Als om strijd roemen de manschappen
hun meerderen.
Discipline tot het uiterste wordt gevergd
en dat is ook noodig.
Met argus-oogen bekijkt de Saarlander de
vreemde troepen. De minste afwijking wordt
geregistreerd, en in de bladen opgeblazen tot
iets geweldigs. We moeten niet vergeten, dat
een groot deel der Saarlanders zeer ontstemd
is, dat vreemde troepen op hun bodem de orde
moeten helpen handhaven.
De tijd die ik hier ben, heb ik benut om
de verschillende meerlingen uit den mond der
abstimmungs berechtete Saarlanders zelf te
hooren. Ik heb bij den gewonen burger-Saar-
lander aan tafel gezeten, mijne notities ge
maakt. Verwoede Hitler-aanhangers heb ik
gesproken hun meening heb ik aange
hoord. De emigranten, de Polen, de Joden,
de Katholieken, bij arm en rijke Saarlanders
heb ik brutaal 's avonds en 's morgens aange
klopt en aan hun tafel gezeten. De Saarland-
sche politie heeftmij zelfs voorgesteld des
nachts met haar een ronde te maken om te
laten zien, dat al die troepen overbodig wa
ren,, dat het een beleediging voor hen was.
Zij konden de rust best handhaven, want het
Saargebied was rustig. Ik heb in den laten
avond op de grens van Saarbrüeken in den
stillen zwarten kerstnacht gestaan op een
eenzamen landweg ver buiten de stad en
door de ramen drongen kerstliederen, zoeto
tonen vloden uit die huizen ontroerd hoor
de ik het aan. Op den eenzamen landweg
was geen mensch te bekennenniets be
woog. Stille, heilige vrede was neergedaald...
Stille nacht, heilige nacht.
Hier zal vrede zijn, dacht iken ik
klopte aan de deur. Het luikje ging open
ik zag het vriendelijk gezicht van een vrouw
en hoorde blijde jongensstemmen en toen
ik de kamer binnentrad, zag ik een kerst
boom een Duitsche kerstboom. De radio, de
Duitsche radio stond aan de kamer was
vervuld van het gebeier.
Ik ben journalist, zei ik Hollander ik
sta neutraal tegenover uwe Abstimmung,
maar ik hoorde hier kerstliederenhier
lijkt vrede te heerschen. Hoe staat u tegen
over de status quo.
Een Duitsche jongen, van een jaar of twin
tig stond op. Hij wees naar den wand
Er hing een groot portret van Hitier
van Göring, van Hindenburg. Boven alle drie
was een dennetak, een tak van den kerst
boom, van den boom des vredes, van den
Christusboom, den boom, die groen blijft, ook
in den winter, en de Duitsche jongen sprak,
en zijn heele gezicht straalde als verhêerlijkt:
Ilörc, Dreiszig deutsche Domen und auch
zwei Saarbrüeken kirchen lautenStille
Nacht".
„Hitier, dazu gehören wir, das ist dia
Hauptsache. Da an den Wanden sind die Nap
pen und Abzeichen von Kundgebungen, und
politische Verantstaltungen in Deutschland
von N.S.D.A.P.
Hitier, daartoe behooren wij. Kijk daar te
gen de wanden, zijn de medailles en bekend
makingen van de Duitsch-Nationaal Socialis
tische Partij. HiUcr is hoofdzaak!
En die het niet met u eens zijn
Het gelaat van den jongen betrok.
Wir sehnen uns nacht dem 13en Januar,
sprak een andere broer, een student. Und die
Judenfrage(Wij verlangen vurig naar
den I3en Januari).
