Stadsnieuws :E Mw. ^orlToges. Predikbeurten een heerlijke Boterletter Als de tfos wordt losgesmeten! Cor Krigée, v. Galenstraat 71, Tel. 338 HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 1 DECEMBER 1934. 13 r C.H ondergang van Zon en Maan en tijd van hoog water (Texel) Wintertijd. Dec. Maan op: ond.: Zon opond. Hoogwater 's'm. nam. Z 2 2.38 13.11 7.45 15.50 4.42 5.02 M 3 3.55 13.27 7.46 15.50 5.42 6.13 D 4 5.16 13.49 7.47 15.49 6.35 7.05 W 5 6.38 14.19 7.48 15.49 7.25 7.43 D 6 7.58 15.03 7.50 15.49 8.02 8.23 V 7 9.07 16.04 7.51 15.48 8.50 9.04 z 8 10.00 17.23 7.52 15.48 9.28 9.47 Licht op voor alle voertuigen. Zaterdag 1 Dec16.21 Zondag 2 16.20 Maandag 3 16.20 NATIONAAL CRISIS-COMITÉ. Als de Sint bij U komt „rijden". Met geschenken U verblijden; Denk dan eens aan hen die iijden In deez' barre crisis-tijden. Onze vroegere stadgenoot, de heer G. Kroeb, notaris te Medemblik, is bij Koninklijk Besluit van 26 November 1934 benoemd tot notaris te Zutphen. De heer A. P. Goudsbloem alhier, heeft met goed gevolg afgelegd het examen voor godsdienstonderwijzer in de Ned. Herv, Kerk. De bij het Marine-hospitaal gedeta cheerde bureelbeambte 2e klasse bij de Rijks werven P, Leegwater is met ingang van 1 December 1934 bevorderd tot bureelbeambte le klasse. Donderdag behaalden onze atadgenooten, Mejuffr. C. B. Koppen en de heer D. J. Koppen hun diploma Wetenschappelijke Voet verzorging, na afgelegd examen aan Instituut Belinfante, Officieel Opleidings Instituut van het Ned. Genootschap tot bevordering van Wetenschappelijke voetverzorging. (Koninkl. goedgekeurd). GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN. Naar wij vernemen heeft de heer G. A. Minnes, lid van den Raad, aan het afdeelings- bestuur van de S.D.A.P. hier ter plaatse bericht, dat hij voor de eerstkomende periode niet meer als candidaat van de S.D.A.P. voor den gemeenteraad in aanmerking wenscht te komen. ZONDAGMIDDAG EEN UUR GEEN ELECTRISCHE STROOM! Willen onze lezers onze huisvrouwen in de eerste plaats er morgen (Zondag dus) rekening mee houden, dat van 12 tot 1 uur geen electrische stroom verkrijgbaar wordt gesteld tengevolge Van noodzakelijke werk zaamheden aan het net? APOTHEKEN. Van hedenavond 10 uur tot Maandagmorgen is alleen geopend de apotheek van A. P- Hoolmans, Spoorstraat. Van Maandag 3 Dec. tot 10 Dec. wordt avond- en Zondagdienst waargenomen door W. H. Kingma, Kanaalweg. AANBESTEDING. Gisteren is door architect B. L, J. M. van Beckum, Soembastraat 29 alhier aanbesteed, het verbouwen van perceel Kanaalweg 167; Het werk is gegund aan den laagsten inschrij ver, den heer J. Ran, alhier. SINT NICOLAAS. Evenais vorige jaren, zal Sint Nicolaas den Helder met zijn bezoek vereeren. Ouders die hun kinderen eens extra willen laten genie ten, kunnen dit even met den Sint bespreken. Op 4 en 5 December is hij in de stad. Op 4 December zal er door hem en Zwarte Piet een "rit door de stad worden gemaakt in een rijtuig bespannen met twee witte paarden. Vertrek 's middags om 3 uur van Polman in de Koningdwarsstraat. Voor bijzonderheden verwijzen wij n .r de advertentie in ons blad van heden. Helders Fanfarecorps zal, begeleid door St. Nicolaas. morgén (Zondag) een rondgang maken dooi de stad. Route als volgt: 1.30 n.m. Afmarcheeren van Gebouw Jon kerstraat, Jan in 't Veltstraat, Stakman Bos- sestraat, Ruyghweg, Parallelweg, Spoor straat, Koningstraat, Koningsplein, Kanaal weg tot Casino, ORGEL-CONCERT FEIKE ASMA. Maandag 24 December, dus aan den voor avond van het Kerstfeest, zal onze stadge noot Feike A3ma, orgelist der Hooglandsche Kerk te Leiden, een orgelbespeling geven in de Nieuwe Kerk aan de Weststraat. Het programma zal naast vrije fantasie stukken, eenige orgelbewerkingeii vermelden van Kerstmelodieën vanJan Zwart en den concertgever zelve. Verdere bijzonderheden zullen bereids per advertentie in dit biad wor den bekend gemaakt. EEN GEAPPPIGE VERGISSING, Men maakt ons attent op een vergissing, die wij in ons verslag betreffende Helders R.-K. Gemengd Koor hebben gemaakt, toen wij schreven, dat de „Marcia Funëbre" van Ol. Koop hier reeds eerder door het Mannen koor was uitgevoerd. Dit is natuurlijk een onmogelijkheid, omdat het hier een nummer betreft, dat voor gemengd koor is geschreven. Wel is het nummer hier ter stede gezongen, als wij ons niet zeer vergissen eenmaal in den mobilisatietijd onder leiding van den heer Koop zeiven, en wellicht ook nog onder die van den lieer Leewens. EEN ZWEEDSCH OORLOGSSCHIP IN DEN HELDER. Maandagmorgen circa 10 uur, zal het Zweed- sche oorlogsschip Oscar II op de reede van Den Helder komen. Over en weer zullen dan de gebruikelijke 21 saluutschoten worden gewisseld. Om pl.m. 11 uur, behoudens mogelijke ver traging, komt de Oscar II de haven binnen en zal meren tegenover het Directiegebouw. Hoewel het een onofficieel bezoek is, zjjn toch 1 diverse plannen in voorbereiding van de zijde der Nederlandsche Marine om de Zweedsche gasten waardig te ontvangen. Naar wij vernemen zal ook de Zweedsche attaché in Den Heider aanwezig zijn. Commandant van de Oscar H is Captein G. E. R. Braunerhielm. Behalve 18 officieren, 44 onderofficieren en 285 man, bevinden zich ook 20 adelborsten aan boord. De bemanning van de Oscar II wacht eenige genoegeljjke uren in de Tivoli-bioscoop, daar de heer van Twist gul de gastvrijheid hoog houdt, door de Jantjes van den Zweedschen oorlogsbodem gelegenheid te geven, gratis een pracht bioscoopvoorstelling bjj te wonen. HET ONGELUK OP DE BINNENHAVEN. Jong echtpaar in hun broodwinning getroffen. Het ernstige auto-ongeluk dat Dinsdag op de Binnenhaven pdaats had en waarbij de bakker A. Adema van de Zuidstraat, ernstig werd gewond, heeft voor dezen nog jongen man en zijn vrouw, ook ernstige financieele gevolgen. De inkomsten van het gezin be stonden n.1. in hoofdzaak uit de ontvangsten van den verkoop van brood en koek, aan de klanten in de stad. Deze verdiensten staan nu stil en het Is daarom dat wij een beroep doen op onze lezers, om zoo mogelijk hun inkoopen te doen in het keurig nette, heldere winkeltje op de Zuidstraat, nummer 46. Vooral in deze dagen zal het voor velen gemakkelijk zijn banket., suikergoed, choco lade, taai-taai of speculaas, daar te koopen. Men is verzekerd van een keurige bediening en goede waar en helpt daarmee een echt paar dat die hulp zeker waard is en waardee- ren zal. De inkomsten in het gezin zijn daarom ook zoo dringend noodig, omdat de echtgenoote zeer binnenkort haar eerste kindje verwacht. AMBACHTSCHOOL VOOR DEN HELDER EN OMSTREKEN TE DEN HELDER. Uitslag der verloting van door de leerlingen vervaardigde voorwerpen: I d :l S 5 a E a c 2 182 25 148 27 125 30 36 39 70 61 152 64 69 75 103 11 16 72 49 105 133 122 111 137 165 138 134 144 131 146 40 179 4 191 149 206 198 242 45 253 160 259 161 279 73 282 181 286 173 295 151 305 86 316 98 330 177 333 94 349 146 359 147 362 141 398 79 403 31 406 139 424 170 425 96 427 23 428 200 458 199 477 188 486 78 500 136 507 25 540 74 548 10 561 12 581 112 585 176 607 127 610 178 614 84 617 28 634 132 673 99 677 35 679 88 681 109 690 71 697 77 721 180 725 167 734 195 745 32 758 89 762 69 768 76 775 101 778 124 782 123 789 83 805 59 808 169 830 20 845 158 853 189 854 104 862 66 886 39 889 175 891 184 917 164 932 87 945 7 953 24 978 85 985 115 990 29 1000 5 1005 55 1012 144 1023 38 1048 143 1052 140 1054 116 1058 145 1061 53 1079 150 1109 168 1115 113 1119 122 1123 114 1135 60 1154 192 1162 43 1170 1198 1204 1207 1210 118 1223 172 1229 63 1231 37 1233 119 1244 103 1246 61 1264 159 1268 26 1269 120 44 9 62 57 1271 142 1276 156 1279 13 1295 186 1304 2 1308 121 1324 15 1334 128 1335 155 1338 137 1342 65 1347 17 1349 58 1372 179 1378 97 1379 42 1406 91 1411 157 1414 154 1424 81 1434 106 1452 138 1470 19 1476 166 1489 56 1517 22 1522 6 1541 41 1547 126 1558 110 1576 196 1579 174 1586 50 1594 8 1598 30 1616 105 1622 162 1630 102 1638 163 1657 34 ALS ALLE UITROEPEN VAN VERBAZING, die op 5 December geslaakt 'worden over de schitterende geschenken, die bij Beemsterboer vandaan komen, TEGELIJK ZOUDEN GESCHIEDEN, dan bleven er in Den Helder hiet veel ramen heelt S J 1669 14 1684 68 1686 54 1688 135 1690 197 1691 1 1694 108 1702 52 1712 82 1714 67 1716 80 1720 171 1745 90 1766 183 1775 185 1778 64 1782 100 1792 117 1800 187 1811 191 1813 51 1844 33 1849 193 1858 18 1866 190 1868 129 1875 48 1880 130 1890 92 1901 95 1941 107 1952 47 1958 153 1962 46 1977 27 1978 194 1981 3 1988 21 1990 93 1993 75 De prijzen kunnen worden afgehaald a.s. Maandag 3 December des morgens van 10 12 uur. BAZAR LUTHERSCHE GEMEENTE. Op de bovenzaal van de Luthersche kerk in de Weezenstraat is de beide laatste dagen een bazar ingericht, waarvan de baten ten goede komen aan het restauratiefonds voor kerk en pastorie. Deze bazar werd Donder dagavond, in een plechtige bijeenkomst in de kerk geopend door den Amsterdamschen pre dikant Ds. A. J. Klinkenberg, die een opge wekt en geestig woordje bjj deze gelegenheid sprak. Het Luthersche kerkkoor onder lei ding van den heer K. Abbenes, zong b(j deze gelgenheid een tweetal liederen en de orge- liste der kerk, mejuffrouw A. Kemp, gaf haar medewerking bij een paar solonummers op het fraaie orgel, waarover de Luthersche gemeente beschikt. De predikant wees in zijn korte toespraak op het feit, dat het bij een gelegenheid als deze natuurlijk wel in de eerste plaats gaat (daarvoor wordt een bazar nu eenmaal op gezet) om het finantieele resultaat, maar dat daaraan toch ook een ideëele beteekenis mag worden gehecht. Er bltfft namelijk de herinnering aan de samenwerking voor een 6 $aron?etcr5. (Jouder? ei? &iCverwerftct?. Opticfl. Tlcparatiëfl. gemeenschappelijk doel, waartoe de organisa tie van zoo'n bazar leidt. Spr. dankt in dit, verband de dames en heeren medewerkers,j en richt een speciaal welkomstwoord tot br., ter Burg die langen tijd verpleegd is ge-; weest in de burger-afdeeling van het hospi taal, maar thans weer hersteld is. Nadat het zangkoor zich nogmaais had doen hooren. begaven de aanwezigen zich naar boven ter bezichtiging van de aldgar uitgestalde zaken. Hierbij zijn natuurljjk de; voor zulke gelegenheden vervaardigde hand werken, kinderkleeren, enz. in groote- ver scheidenheid aanwezig; daarnaast is, njet vergeten de sjoelbak, het rad van avontuur en de grabbelton. Ook voor wandversiering is gezorgd; er is o.a. een pastelteekening van J. van Niersen, voorstellende het interieur der kerk. Voorts allerlei verbruiks- en andere artikelen, alle geschenken van sympathiséè- rende winkeliers en burgers. En alles voor een civiel prijsje te koop. Speciaal voor de zending worden voorts loten verkocht op een poppenhuis, dat in volle pracht aanwezig Is en menig kwartje zal d' en offeren om in het bezit ervan te komen. Alles wat handwer ken enz. is, is vervaardigd door het Bazar- comité, de dameskrans en de meisjeskraris, en de opbrengst is, zooals we zeiden, bestemd voor restauratie van de kerk en pastorie- Heden nog is de bazar geopend van 3 tot 11 uur. DE ORANJE-GARDE. Installatie-vergadering, die -epn zeer vlot verloop had. Een ern stig woord, afgewisseld door mu ziek en zang. In de Oranjezaal van het Christelijk Militair Tehuis aan den Kanaalweg kon men zich J.I. Donderdagavond moeilijk een stemming den ken, die nog meer vervuld kon zjjn van groote liefde voor het Vorstenhuis! Ten eerste drukt de naam van de overigens maar kleine, doch zich voor gezelligheid bij uitstek leenende zaal het idee uit, voor welke doeleinden zij ge schapen is: bijeenkomsten van ben en voor hen, die Oranje minnen. Ten tweede de bij- zondere aankleeding van die zaal, die door Oranjevlaggen, doeken en de nationale drie- kleur uitdrukking gaf aan den kleur, die men hier voorstond en ten derde drukten de aan wezigheid van de velen, het gesprokene, het gezongene en het gespeelde van verschillende j onder hen hun stempel op deze bijeenkomst, die ten doel had de nog zoo jeugdige Helder- sche afdeeling van de Oranjegarde officiéél te installeeren en van leiders te voorzien. Die stemming, die we hierboven hebben geschil derd, kwam er dadelijk in, niet in het minst door de gloedvolle wijze, waarop de heer J. de Jong, voorzitter van de Chr. Oranjeveree- f niging, de vergadering, die zeer druk bezocht was, opende. Gemeenschappelijk werd gezon gen: „Zij zullen het niet hebben" en na een kort openingsgebed, waarin 's Heeren zegen afgesmeekt werd voor het welzijn van het Ko ninklijk Huis en het welslagen van de vérga- dering, sprak de heer De Jong een kernach tig openingswoord. Hij heette daarbij aller eerst welkom den vertegenwoordiger van het Regiment Kust-artillerie, kapitein Siliacus, wiens aanwezigheid op zeer hoogen prijs werd gesteld en den vertegenwoordiger van de „Heldersche Courant". Van den schout-bij nacht en den burgemeester waren bericht van verhindering ingekomen. Vervolgens las de heer De Jong 2 Kronieken 15, waarin verhaald wordt van Koning Asaf in het land van Juda. Hierop baseerde spr. zijn rede en kwam tot frappante vergelijkingen tusschen Koning Asaf en Koningin Wilhelmina, wat persoon lijke eigenschappen, liefde van en voor het volk en zelfs in regeeringsduur betreft. (Azaf heeft 35 jaren geregeerd, de Koningin is deze mijlpaal reeds voorbij). De heer De Jong me- i moreert het bekende gezegde van H. M. de Koningin: „Christus hoort alles", waaruit zoo duidelijk blijkt, dat Zij met God regeert en voorts de vredesboodschap aan Amerika's pre sident, welke spreekt van een even groot ver langen om de wereldvrede te bewaren als vaïi een trotsch gemoed: komt men ons Nederland te na, dan zullen we ons weten te handhaven! Komende tot de Oranjegarde, vertelt spr. hoe vooral den laatsten tijd onder de jongeren het j verlangen kenbaar gemaakt is om Oranje te steunen, meer te steunen dan dikwijls het ge val was. Die jongeren hebben de ouderen mee- gezweept en zoo is de Oranjegarde ontstaan, een garde, die geen lijfwacht van H. M. wjl zijn, doch in het hart een diepe liefde voor het j Oranjehuis wil bewaren (gardeeren) en daarnaast de kennis van de schoone vader- Iandsche historie. Dat brengen de gardisten ook tot uitdrukking in hun kleedij, welke be staat uit het grijze hemd, thans genaamd Prinsenkiel, waarop een Oranjedas gedragen wordt en een zwarte baret, waarop een oran- jeveer. De gardisten maken in hun uniform een keurigen indruk, dat viel ook op in het radio-verslag over den Prinsjesdag. Met groote vreugde constateert spreker, dat - het Nederlandsche volk de laatste jaren zoovele blijken van ware sympathie voor het Vorsten huis aflegt. Als slot van zijn peroratie hoopt de heer De Jong, dat bij den eerst volgenden Prinsjesdag de Helderoche garde in Den Haag present zal zijn en verwacht voorts een toeloop van veel nieuwe leden. Over den rest van den avond kunnen wij beknopt zijn. Er werden specifiek vaderland- sche liederen gezongen, terwijl op officieele wijze achtereenvolgens de Raad van Toezicht, de Gardecommandant, de Voorzitter van het Bestuur en voorts de vendelcommandanten en de gardisten geïnstalleerd werden. De instal latie van den Raad van Toezicht geschiedde door den heer J. de Jong. Die Raad is uit de volgende heeren samengesteld: Ds. F. Tol lenaar, P. van Dalen, H. Graafland Jr., Mr. J. Mulder, C. Bot, J. de Jong, A. Lever en A. J. v. d. Hoeven. De heer De Jong treedt tevens op als stafleider. Tot voorzitter werd benoemd Ds. Tollenaar, welke vanaf dit moment als leider van de vergadering optrad, tot secreta ris, Mr. Mulder en tot penningmeester de heer v. d. Hoeven. Een en ander ging met een hartelijk applaus gepaard. De pas benoemde voorzitter ging er direct toe over den garde commandant te installeeren. Als zoodanig zal de heer A. J. Meeuwsen optreden, die er uit ziet zijn taak naar behooren te kunnen ver vuilen. Hij is dienstplichtig wachtmeester bij de veld, dus aan zijn militairen ondergrond zal het zeker niet liggen. De wijze waarop h(j overigens trouw aan de Koningin beloofde voor het front van de goed opgestelde garde, die momenteel al uit 65 leden bestaat, stempelde hem tot een energiéken jongeman aan wien hte zeker niet zal liggen. Krachtig klonk ook het „dat beloven wij" van de jonge garde, die daarmede plechtig het beginsel trouw toezeg de. Het bestuur werd nu geïnstalleerd en is als volgt samengesteld: H. G. Moen, voorzitter, Mej. J. Verhoeff, secretaresse, tevens gardecommandante, A. Boendermaker, penningmeester, H. J. Kra mer, H. v. Zandbergen. Adres voor opgave nieuwe leden, Prins Hendriklaan 9. Onder leiding van den heer S. van Zweden was het de beurt van de Fluitisten om de vooruitgang op hun instrumenten te demon- streeren. Nu'dat gaat best, ook al getuige dë daverende ovaties na het slotnummer, dat het bekende „Sarie Marijs" was. Dit klassieke nummer moest zelfs gebisseerd worden, waar bij de aanwezigen gebruik maakten van de gelegenheid om bjj dit leutige liedje de stem banden eens goed te doen trillen. We zeiden boven reeds iets van gezelligheid, wel, van nu af aan was die er eerst recht in, waartoe ook het ensemble van den heer D. Makelaar, het zijne bijdroeg. Na de pauze nog opwekkende woorden van de heeren Voorzitter van den Raad van Toezicht, Gardecommandant en Voorzitter van het Gardebestuur. Het was de Gardecommandant die terecht den man hul digde, die met onvermoeiden ijver en met de ware liefde voor de tot stand koming van de plaatselijke afdeeling gewerkt heeft. Dit vond bijval en luide werd de heer De Jong beloond voor zjjn werk, dat zich bovendien mag ver heugen in een toenemende belangstelling van de Heldersche jeugd. Plechtig klonk hët „Myn schildt ende be trouwen, zyt Gij, o God, myn Heer" tot slot en na een dankgebed van Ds. Tollenaar be hoorde deze uitnemend geslaagde bijeenkomst tot het verleden. RECTIFICATIE. In ons blad van Donderdag j.I. stond In de advertentie van den Heer C. Korsman v'h Garage Mol! als telefoonnummer 577, dit moest zijn telef, 571. Bij het vertrek van Hr. Ms. Piet Hein en Hr. Ms. Evertsen. Half Den Helder is getuige van het treffende afscheid. Wederom hebben Nederlandsche oorlogs schepen zee gekozen voor een groote reis, wederom waren velen, zeer velen getuigen van het roerende afscheid van opvarenden en familieleden, wederom werden offers geëischt van hen die bij de zeemacht dienen Hr. Ms. Piet Hein en Hr. Ms. Evertsen zijn naar de Oost vertrokken; Den Helder heeft hen een waardig afscheid bereid! Het lijkt wel of er steeds meer belangstelling gaat bestaan voor onze Marine en haar prestaties. Zelden hebben wij zoo'n groote drukte aan de haven meegemaakt als j.1. Donderdag; in drommen ging 't reeds voor elven via Anker park en Hoofdgracht naar het Nieuwediep. Daar pakte alles samen tot op de houten wal len, tot dicht aan den waterkant. Gevaar om er af te vallen was er echter niet: de Jutters hebben een ervaring opgedaan, 'die bij voor baat alle risico uitsluit. Brandpunten van belangstelling waren na tuurlijk beide jagers, die daar fier en trotsch glanzend in hun nieuwheid gemeerd lagen. Er heerschte rust aan boord; de bemanning droeg Zondags tenue en het spreekt vanzelf dat vrijwel allen die daartoe in de gelegen heid waren, de reeling opgezocht hadden en al roepend en wuivend de communicatie met de dierbaren op den wal onderhielden. Het waren laatste wenken, laatste adviezen, die aldus draadloos overgebracht werden, verder dan door snikken afgebroken zinnen brachten de vrouwen aan-den-wal het doorgaands niet Naarmate het vertrekuur naderde concen treerde zich de belangstelling op den uitgang van de haven. Het stroomde nu in de richting Wierhoofd. Hierbij was zooals altijd de offi cieele belangstelling; op het bekende plekje stond de commandant der marine schout-bij nacht T. L. Kruijs en verschillende zeeoffi cieren van hoogen rang met hunne dames. Vlag vóór het hoofd was de stafmuziek op gesteld o. 1. v. den heer Leistikow, welk corps tot de plechtigheid van het vertrek in zeer groote mate bijdroeg. Het werd half twaalf; nog enkele minuten en dan was de laatste verbinding tusschen Piet Hein en wal verbroken. Een kleine, sterke sleepboot trok het gevaarte naar het midden, dat zich daarop zelf in beweging zette en langzaam en plechtig het Marsdiep toe voer. Bij het Wier hoofd klinkt uit alle keien; Leve de Konin gin!, bemanning en toeschouwers brengen massaal en spontaan het driewerf „Hoezee!" uit. Onmiddellijk daarop zette de muziek de vaderlandscne hymne in. diep ontroerd luis terden de duizenden toe, strak en stram stond alles wat militair was in de houding. Een grootsch moment: in de harten der mannen schijnt het verdriet van het afscheid, zij willen hun blikken voor de laatste maal in twee drie of vier jaar op hen richten, die daar snikkend tuschen de velen met hun zakdoek zwaaien, maar de militair in hen, doet hen strak voor zich uitzien. Intusschen heeft de P. H. den uitgang bereikt, het zeegat is ge kozen. Een kwartier later was de Evertsen los en opnieuw, ten tweede male, speelde het too- neel van plechtigheid en ernst zich af. Partir c'est mourir un peu! De dijk was nu het tooneel van actie ge worden. Tot 't laatst wilde men de jagers volgen en liep met ze mee, ontelbare fietsers kris-krasten door deze lange file. Men liep en fietste mee. zoover men kon, velen brach ten het tot Huisduinen! Des morgens om 9 uur heeft de schout-bij- nacht Mscheid genomen van de commandan ten en bemanningen, na eerst de jagers ge ïnspecteerd te hebben. Groepscommandant tevens gezagvoerder over Hr. Ms. Piet Hein is overste G. J. Ver wijnen, als commandant van Hr. Ms. Evert sen treedt op overste P. Koenraad. OVER ERFELIJKHEIDSLEER Lezing van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling. In het Marine Bondsgebouw in het Juliana- park, hield gisterenavond de plaatselijke af deeling van het Instituut voor Arbeidersont wikkeling haar eerste bijeenkomst in dit sei zoen. Als spreker trad hierbij op de heer Henk van Laar, met het in den titel vermelde onderwerp. Zooals de voorzitter der afdeeling, dr. Ketner, in zijn welkomstwoord tot den spreker deed uitkomen, waren verschillende omstandigheden oorzaak geweest van dezen, wat laten, datum. De spr. hield een boeiende en, vooral gees tige, populair-wetenschappelijke causerie over het onderwerp en wat ermee annex is. Erfe lijkheidsleer is de leer betreffende het over erven van eigenschappen; men vergisse zich evenwel niet door nu ook alle „kenmerken" van een organisme ook maar „eigenschappen" te noemen. Dat is juist het moeilijke: die beide begrippen uit elkander te houden. Met verschillende voorbeelden toonde spr. dit aan. Zeer interessant was bijv. het voorbeeld uit den bijeenkorf. Theoretisch kan men het on derscheid aldus standuiden: op een horizontale lijn kunnen een oneindig aantal driehoeken worden uitgezet. Hun kenmerken zijn alle verschillend, maar ze hebben daarentegen alle de eigenschap gemeen, dat ze dezelfde, onver anderlijke basis bezitten. Door middel van krijtschetsen op he.t bord zet spr. ons uiteen het voortplantingsproces van de plant; hij laat ons zien hoe tenslotte samensmelting ont staat van de mannelijke en vrouwelijke kiem, waarmede het kiemproces is aangevangen en de nieuwe plant ontstaat. Volgens ditzelfde principe geschiedt het voortplantingproces bij alle organische wezens, en het is ieder dui delijk, dat, door de samenvloeiing van de beide kernen: de mannelijke en de vrouwe lijke, óók tevens beider kenmerken in de nieuwe kern aanwezig zijn Hieruit volgt, dat een eigenschap dus dubbel is, n.1. VEtn het mannelijke en van het vrouwelijke element. Maar men kan óók enkele eigenschappen kweeken, dat wil dus zeggen, dat die eigen schapen dan uitsluitend óf de mannelijke óf de vrouwelijke kenmerken bezitten. Dergelijke producten heeten dan bastaarden. Dit alles, heel dit proces, wordt, zooals we zelden, met behulp van eenvoudige schets- teekeningetjes, verduidelijkt. We krijgen dan ten opzichte van de erfelijkheid van bepaalde eigenschappen drie gevallen: le. de eigen schap is dominant, d.w.z. zij treedt in het nieuwe individu aan den dag, 2e. zij is reces- sief, zij treedt, hoe wel aanwezig, niet aan den dag, 3e. zij is intermediair, een tusschen- vorm, die weinig voorkomt en die verder buiten beschouwing kan blijven. Nu zijn er bepaalde eigenschappen, welke recessief zijn; andere zijn daarentegen dominant. Vallende ziekte, zwakzinnigheid, tuberculose, bijv. zijn recessief. Dit wil dus zeggen, dat uit een zwakzinnigen ouder zeer goed een normaal kind kan worden geboren. Maar komen in een hjjwelijk bijv. twee dominanten tezamen in man en vrouw, dan is de kans groot, dat ook het kind die eigenschap overerft. Daar door ontstaat dan ontaarding van het ge slacht. In dit verband behandelt spr. de z.g. inteelt en de geslachtswisselende dominantie van eigenschappen. Hiervan was de laatste Russische czarewitch een typisch voorbeeld. Men weet, dat deze leed aan bloedziekte, een Zondag 2 December Alle-dag-kerk. Wordt tot nader order stopgezet. Ned. Herv. Gem. (Nw. Kerk, WeslstraatJI 's Morgens 10.30 uur, Ds. F. W. J. v.d. Poel 's Avonds 6.30 uur, Ds. H. A. Enklaar Onderwerp: „Leven van Paulus" UI Verwachting, Ned. Herv. Gem. (Westerkera, W>.3tplein) Geen dienst. Geref. Kerk (Julianapark). 's Morgens 10 uur, Ds. Meynen. 's Avonds 5.30 uur, Ds. F. Tollenaar Kerkdienst (Chr .Mil. Tehuis, Kanaalweg)' 's Mórgens 10 uur, Ds. F. Tollenaar 's Avonds 5.30 uur, Ds. Joh. Meynen Oud Geref. Kerk (Hoogstraat). 'a Morgens 10 u. en 'a avonds 5.30 u. Ds. N. v.d. Kraats Donderdagavond 7.30 u., Ds. N. v.d. Kraats Chr. Geref. Kerk (Steengracht). 's Morgens 10 uur 's middags 5 uur Leesdienst. Herst. Evang. Luih. Gein. (Weezenstr. 's Morgens 10.30 uur. Eerw. Heer J. L. v.d. Roest, van Utrecht Doopsgez. Gem. Geen dienst. Evangelisatie (Palmstraat). 's Morgens 10 uur en 's avonds 5.30 uur, Ds. C. J. van Paassen, van "aariem. Gebouw Crocusstraat 60. y Donderdagavond van 7.308.30 u„ Bijbellezing door den heer Franck. Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78) 's Morgens 10 uur, kerkdienst. Past. Th. Moleman. Evangeliesatiegebouw, Vijzelstraat: Straatevangelisatie 4 uur, Tuindorp Bijeenkomst 's avonds 8 uur. Verschillende sprekers. Leger des Heils. 10 uur v.m. Heiligings-Samenkomst 3.30 OpenluchtSEimenkomst. 8 uur n.m. Verlossings-Samenkomst. Hersteld Apostolische Zending Gemeente Sluisdijkstraat hoek Schagenstraat. 's Morgens 10.30 uur, dienst. Kerk van Jezus Christus, Janzendw.str. 8 en 's avonds 5 uur 's Morgens 9.30 Samenkomsten. Ned. Herv. Gemeente. Geen dienst. HUISDUINEN Voor fooi adres: ziekte van het bloed, dat niet, zooals nor maal het geval is, bjj een klein wondje, van zelf weer stolt, maar blijft vloeien, zoodat reeds de kleinste bloeding levensgevaar op levert. Toch waren beide ouders gezond. Wat was echter het geval. De czarina, een Duit- sche prinses, had de eigenschap recessief, en de zoon, de czarewitch, erfde haar dominant over. In het tweede gedeelte zjjner rede behan delde de heer Van Laar de contra-selectie. Populair gezegd is contra-selectie niets anders dan ergens het beste uithalen en zorgen, dat het er niet weer inkomt. Een oorlog bijv. werkt sterk contra-selectief; hij pikt de bloem der jongelingschap er uit, deze wordt gedood en plant zich dus niet voort, zoodat, wat overblijft, tenslotte minderwaardig is. En niet alleen lichamelijk, maar ook intellectueel, want bewezen Is, dat het intellect sneller ver dwijnt dan de rest. (Uitdrukkelijk worde er op gewezen zooals ook de spr. bjj herhaling deed dat zjjn conclusies en voorbeelden slechts im groszen ganzen gelden en dat allerlei ander factoren ten goede of ten kwade, deze erfelijkheidstheorie beïnvloeden). Men beweert, aldus spr., dat Spanje bij voorbeeld, eenmaal een land, dat domineerde in Europa, zijn teruggang te danken zou heb ben aan de contra-seltctie van de vele oor logen, die het in de 16e eeuw en daaromtrent voerde, al zijn er nog andere oorzaken ook. Werkt op ons proletariaat ook een contra- selectieve factor? was de vraag, die de spr. zich tenslote stelde. En het antwoord moet luiden: helaas ja. En het Is een zeer ernstig verschijnsel ook. Velen uit onze rijen, die het wat verder gebracht hebben dan het den De torpedojagers Hr. Ms, ,.Piet Hein en Hr. Ms. „Evertsen' even voor het vertrek uit de haven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1934 | | pagina 25