Stadsnieuws
:E
Mw. ^orlToges.
Predikbeurten
een heerlijke Boterletter
Als de tfos wordt
losgesmeten!
Cor Krigée, v. Galenstraat 71, Tel. 338
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 1 DECEMBER 1934.
13
r C.H ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoog water (Texel)
Wintertijd.
Dec.
Maan
op: ond.:
Zon
opond.
Hoogwater
's'm. nam.
Z
2
2.38
13.11
7.45
15.50
4.42
5.02
M
3
3.55
13.27
7.46
15.50
5.42
6.13
D
4
5.16
13.49
7.47
15.49
6.35
7.05
W
5
6.38
14.19
7.48
15.49
7.25
7.43
D
6
7.58
15.03
7.50
15.49
8.02
8.23
V
7
9.07
16.04
7.51
15.48
8.50
9.04
z
8
10.00
17.23
7.52
15.48
9.28
9.47
Licht op voor alle voertuigen.
Zaterdag 1 Dec16.21
Zondag 2 16.20
Maandag 3 16.20
NATIONAAL CRISIS-COMITÉ.
Als de Sint bij U komt „rijden".
Met geschenken U verblijden;
Denk dan eens aan hen die iijden
In deez' barre crisis-tijden.
Onze vroegere stadgenoot, de heer G.
Kroeb, notaris te Medemblik, is bij Koninklijk
Besluit van 26 November 1934 benoemd tot
notaris te Zutphen.
De heer A. P. Goudsbloem alhier, heeft
met goed gevolg afgelegd het examen voor
godsdienstonderwijzer in de Ned. Herv, Kerk.
De bij het Marine-hospitaal gedeta
cheerde bureelbeambte 2e klasse bij de Rijks
werven P, Leegwater is met ingang van 1
December 1934 bevorderd tot bureelbeambte
le klasse.
Donderdag behaalden onze atadgenooten,
Mejuffr. C. B. Koppen en de heer D. J.
Koppen hun diploma Wetenschappelijke Voet
verzorging, na afgelegd examen aan Instituut
Belinfante, Officieel Opleidings Instituut van
het Ned. Genootschap tot bevordering van
Wetenschappelijke voetverzorging. (Koninkl.
goedgekeurd).
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN.
Naar wij vernemen heeft de heer G. A.
Minnes, lid van den Raad, aan het afdeelings-
bestuur van de S.D.A.P. hier ter plaatse
bericht, dat hij voor de eerstkomende periode
niet meer als candidaat van de S.D.A.P. voor
den gemeenteraad in aanmerking wenscht te
komen.
ZONDAGMIDDAG EEN UUR GEEN
ELECTRISCHE STROOM!
Willen onze lezers onze huisvrouwen in
de eerste plaats er morgen (Zondag dus)
rekening mee houden, dat van 12 tot 1 uur
geen electrische stroom verkrijgbaar wordt
gesteld tengevolge Van noodzakelijke werk
zaamheden aan het net?
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandagmorgen
is alleen geopend de apotheek van A. P-
Hoolmans, Spoorstraat.
Van Maandag 3 Dec. tot 10 Dec. wordt
avond- en Zondagdienst waargenomen door
W. H. Kingma, Kanaalweg.
AANBESTEDING.
Gisteren is door architect B. L, J. M. van
Beckum, Soembastraat 29 alhier aanbesteed,
het verbouwen van perceel Kanaalweg 167;
Het werk is gegund aan den laagsten inschrij
ver, den heer J. Ran, alhier.
SINT NICOLAAS.
Evenais vorige jaren, zal Sint Nicolaas den
Helder met zijn bezoek vereeren. Ouders die
hun kinderen eens extra willen laten genie
ten, kunnen dit even met den Sint bespreken.
Op 4 en 5 December is hij in de stad. Op 4
December zal er door hem en Zwarte Piet
een "rit door de stad worden gemaakt in een
rijtuig bespannen met twee witte paarden.
Vertrek 's middags om 3 uur van Polman in
de Koningdwarsstraat.
Voor bijzonderheden verwijzen wij n .r de
advertentie in ons blad van heden.
Helders Fanfarecorps zal, begeleid door St.
Nicolaas. morgén (Zondag) een rondgang
maken dooi de stad.
Route als volgt:
1.30 n.m. Afmarcheeren van Gebouw Jon
kerstraat, Jan in 't Veltstraat, Stakman Bos-
sestraat, Ruyghweg, Parallelweg, Spoor
straat, Koningstraat, Koningsplein, Kanaal
weg tot Casino,
ORGEL-CONCERT FEIKE ASMA.
Maandag 24 December, dus aan den voor
avond van het Kerstfeest, zal onze stadge
noot Feike A3ma, orgelist der Hooglandsche
Kerk te Leiden, een orgelbespeling geven in
de Nieuwe Kerk aan de Weststraat.
Het programma zal naast vrije fantasie
stukken, eenige orgelbewerkingeii vermelden
van Kerstmelodieën vanJan Zwart en den
concertgever zelve. Verdere bijzonderheden
zullen bereids per advertentie in dit biad wor
den bekend gemaakt.
EEN GEAPPPIGE VERGISSING,
Men maakt ons attent op een vergissing,
die wij in ons verslag betreffende Helders
R.-K. Gemengd Koor hebben gemaakt, toen
wij schreven, dat de „Marcia Funëbre" van
Ol. Koop hier reeds eerder door het Mannen
koor was uitgevoerd. Dit is natuurlijk een
onmogelijkheid, omdat het hier een nummer
betreft, dat voor gemengd koor is geschreven.
Wel is het nummer hier ter stede gezongen,
als wij ons niet zeer vergissen eenmaal in
den mobilisatietijd onder leiding van den
heer Koop zeiven, en wellicht ook nog onder
die van den lieer Leewens.
EEN ZWEEDSCH OORLOGSSCHIP IN
DEN HELDER.
Maandagmorgen circa 10 uur, zal het Zweed-
sche oorlogsschip Oscar II op de reede van
Den Helder komen.
Over en weer zullen dan de gebruikelijke
21 saluutschoten worden gewisseld.
Om pl.m. 11 uur, behoudens mogelijke ver
traging, komt de Oscar II de haven binnen
en zal meren tegenover het Directiegebouw.
Hoewel het een onofficieel bezoek is, zjjn toch
1 diverse plannen in voorbereiding van de zijde
der Nederlandsche Marine om de Zweedsche
gasten waardig te ontvangen.
Naar wij vernemen zal ook de Zweedsche
attaché in Den Heider aanwezig zijn.
Commandant van de Oscar H is Captein G.
E. R. Braunerhielm.
Behalve 18 officieren, 44 onderofficieren en
285 man, bevinden zich ook 20 adelborsten
aan boord.
De bemanning van de Oscar II wacht eenige
genoegeljjke uren in de Tivoli-bioscoop, daar
de heer van Twist gul de gastvrijheid hoog
houdt, door de Jantjes van den Zweedschen
oorlogsbodem gelegenheid te geven, gratis een
pracht bioscoopvoorstelling bjj te wonen.
HET ONGELUK OP DE BINNENHAVEN.
Jong echtpaar in hun broodwinning
getroffen.
Het ernstige auto-ongeluk dat Dinsdag op
de Binnenhaven pdaats had en waarbij de
bakker A. Adema van de Zuidstraat, ernstig
werd gewond, heeft voor dezen nog jongen
man en zijn vrouw, ook ernstige financieele
gevolgen. De inkomsten van het gezin be
stonden n.1. in hoofdzaak uit de ontvangsten
van den verkoop van brood en koek, aan de
klanten in de stad. Deze verdiensten staan
nu stil en het Is daarom dat wij een beroep
doen op onze lezers, om zoo mogelijk hun
inkoopen te doen in het keurig nette, heldere
winkeltje op de Zuidstraat, nummer 46.
Vooral in deze dagen zal het voor velen
gemakkelijk zijn banket., suikergoed, choco
lade, taai-taai of speculaas, daar te koopen.
Men is verzekerd van een keurige bediening
en goede waar en helpt daarmee een echt
paar dat die hulp zeker waard is en waardee-
ren zal. De inkomsten in het gezin zijn
daarom ook zoo dringend noodig, omdat de
echtgenoote zeer binnenkort haar eerste
kindje verwacht.
AMBACHTSCHOOL VOOR DEN HELDER
EN OMSTREKEN TE DEN HELDER.
Uitslag der verloting van door de leerlingen
vervaardigde voorwerpen:
I d :l S
5 a E a
c
2 182
25 148
27 125
30 36
39 70
61 152
64
69
75
103
11
16
72
49
105 133
122 111
137 165
138 134
144 131
146 40
179 4
191 149
206 198
242 45
253 160
259 161
279 73
282 181
286 173
295 151
305 86
316 98
330 177
333 94
349 146
359 147
362 141
398 79
403 31
406 139
424 170
425 96
427 23
428 200
458 199
477 188
486 78
500 136
507 25
540 74
548 10
561 12
581 112
585 176
607 127
610 178
614 84
617 28
634 132
673 99
677 35
679 88
681 109
690 71
697 77
721 180
725 167
734 195
745 32
758 89
762 69
768 76
775 101
778 124
782 123
789 83
805 59
808 169
830 20
845 158
853 189
854 104
862 66
886 39
889 175
891 184
917 164
932 87
945 7
953 24
978 85
985 115
990 29
1000 5
1005 55
1012 144
1023 38
1048 143
1052 140
1054 116
1058 145
1061 53
1079 150
1109 168
1115 113
1119 122
1123 114
1135 60
1154 192
1162 43
1170
1198
1204
1207
1210 118
1223 172
1229 63
1231 37
1233 119
1244 103
1246 61
1264 159
1268 26
1269 120
44
9
62
57
1271 142
1276 156
1279 13
1295 186
1304 2
1308 121
1324 15
1334 128
1335 155
1338 137
1342 65
1347 17
1349 58
1372 179
1378 97
1379 42
1406 91
1411 157
1414 154
1424 81
1434 106
1452 138
1470 19
1476 166
1489 56
1517 22
1522 6
1541 41
1547 126
1558 110
1576 196
1579 174
1586 50
1594 8
1598 30
1616 105
1622 162
1630 102
1638 163
1657 34
ALS ALLE UITROEPEN VAN VERBAZING,
die op 5 December geslaakt 'worden over de schitterende geschenken,
die bij Beemsterboer vandaan komen,
TEGELIJK ZOUDEN GESCHIEDEN,
dan bleven er in Den Helder hiet veel ramen heelt
S
J
1669 14
1684 68
1686 54
1688 135
1690 197
1691 1
1694 108
1702 52
1712 82
1714 67
1716 80
1720 171
1745 90
1766 183
1775 185
1778 64
1782 100
1792 117
1800 187
1811 191
1813 51
1844 33
1849 193
1858 18
1866 190
1868 129
1875 48
1880 130
1890 92
1901 95
1941 107
1952 47
1958 153
1962 46
1977 27
1978 194
1981 3
1988 21
1990 93
1993 75
De prijzen kunnen worden afgehaald a.s.
Maandag 3 December des morgens van 10
12 uur.
BAZAR LUTHERSCHE GEMEENTE.
Op de bovenzaal van de Luthersche kerk
in de Weezenstraat is de beide laatste dagen
een bazar ingericht, waarvan de baten ten
goede komen aan het restauratiefonds voor
kerk en pastorie. Deze bazar werd Donder
dagavond, in een plechtige bijeenkomst in de
kerk geopend door den Amsterdamschen pre
dikant Ds. A. J. Klinkenberg, die een opge
wekt en geestig woordje bjj deze gelegenheid
sprak. Het Luthersche kerkkoor onder lei
ding van den heer K. Abbenes, zong b(j deze
gelgenheid een tweetal liederen en de orge-
liste der kerk, mejuffrouw A. Kemp, gaf
haar medewerking bij een paar solonummers
op het fraaie orgel, waarover de Luthersche
gemeente beschikt.
De predikant wees in zijn korte toespraak
op het feit, dat het bij een gelegenheid als
deze natuurlijk wel in de eerste plaats gaat
(daarvoor wordt een bazar nu eenmaal op
gezet) om het finantieele resultaat, maar
dat daaraan toch ook een ideëele beteekenis
mag worden gehecht. Er bltfft namelijk de
herinnering aan de samenwerking voor een
6
$aron?etcr5.
(Jouder? ei? &iCverwerftct?.
Opticfl. Tlcparatiëfl.
gemeenschappelijk doel, waartoe de organisa
tie van zoo'n bazar leidt. Spr. dankt in dit,
verband de dames en heeren medewerkers,j
en richt een speciaal welkomstwoord tot br.,
ter Burg die langen tijd verpleegd is ge-;
weest in de burger-afdeeling van het hospi
taal, maar thans weer hersteld is.
Nadat het zangkoor zich nogmaais had
doen hooren. begaven de aanwezigen zich
naar boven ter bezichtiging van de aldgar
uitgestalde zaken. Hierbij zijn natuurljjk de;
voor zulke gelegenheden vervaardigde hand
werken, kinderkleeren, enz. in groote- ver
scheidenheid aanwezig; daarnaast is, njet
vergeten de sjoelbak, het rad van avontuur
en de grabbelton. Ook voor wandversiering
is gezorgd; er is o.a. een pastelteekening van
J. van Niersen, voorstellende het interieur der
kerk. Voorts allerlei verbruiks- en andere
artikelen, alle geschenken van sympathiséè-
rende winkeliers en burgers. En alles voor
een civiel prijsje te koop. Speciaal voor de
zending worden voorts loten verkocht op een
poppenhuis, dat in volle pracht aanwezig Is
en menig kwartje zal d' en offeren om in het
bezit ervan te komen. Alles wat handwer
ken enz. is, is vervaardigd door het Bazar-
comité, de dameskrans en de meisjeskraris,
en de opbrengst is, zooals we zeiden, bestemd
voor restauratie van de kerk en pastorie-
Heden nog is de bazar geopend van 3 tot
11 uur.
DE ORANJE-GARDE.
Installatie-vergadering, die -epn
zeer vlot verloop had. Een ern
stig woord, afgewisseld door mu
ziek en zang.
In de Oranjezaal van het Christelijk Militair
Tehuis aan den Kanaalweg kon men zich J.I.
Donderdagavond moeilijk een stemming den
ken, die nog meer vervuld kon zjjn van groote
liefde voor het Vorstenhuis! Ten eerste drukt
de naam van de overigens maar kleine, doch
zich voor gezelligheid bij uitstek leenende zaal
het idee uit, voor welke doeleinden zij ge
schapen is: bijeenkomsten van ben en voor
hen, die Oranje minnen. Ten tweede de bij-
zondere aankleeding van die zaal, die door
Oranjevlaggen, doeken en de nationale drie-
kleur uitdrukking gaf aan den kleur, die men
hier voorstond en ten derde drukten de aan
wezigheid van de velen, het gesprokene, het
gezongene en het gespeelde van verschillende j
onder hen hun stempel op deze bijeenkomst,
die ten doel had de nog zoo jeugdige Helder-
sche afdeeling van de Oranjegarde officiéél
te installeeren en van leiders te voorzien. Die
stemming, die we hierboven hebben geschil
derd, kwam er dadelijk in, niet in het minst
door de gloedvolle wijze, waarop de heer J.
de Jong, voorzitter van de Chr. Oranjeveree- f
niging, de vergadering, die zeer druk bezocht
was, opende. Gemeenschappelijk werd gezon
gen: „Zij zullen het niet hebben" en na een
kort openingsgebed, waarin 's Heeren zegen
afgesmeekt werd voor het welzijn van het Ko
ninklijk Huis en het welslagen van de vérga-
dering, sprak de heer De Jong een kernach
tig openingswoord. Hij heette daarbij aller
eerst welkom den vertegenwoordiger van het
Regiment Kust-artillerie, kapitein Siliacus,
wiens aanwezigheid op zeer hoogen prijs werd
gesteld en den vertegenwoordiger van de
„Heldersche Courant". Van den schout-bij
nacht en den burgemeester waren bericht van
verhindering ingekomen. Vervolgens las de
heer De Jong 2 Kronieken 15, waarin verhaald
wordt van Koning Asaf in het land van Juda.
Hierop baseerde spr. zijn rede en kwam tot
frappante vergelijkingen tusschen Koning
Asaf en Koningin Wilhelmina, wat persoon
lijke eigenschappen, liefde van en voor het
volk en zelfs in regeeringsduur betreft. (Azaf
heeft 35 jaren geregeerd, de Koningin is deze
mijlpaal reeds voorbij). De heer De Jong me- i
moreert het bekende gezegde van H. M. de
Koningin: „Christus hoort alles", waaruit zoo
duidelijk blijkt, dat Zij met God regeert en
voorts de vredesboodschap aan Amerika's pre
sident, welke spreekt van een even groot ver
langen om de wereldvrede te bewaren als vaïi
een trotsch gemoed: komt men ons Nederland
te na, dan zullen we ons weten te handhaven!
Komende tot de Oranjegarde, vertelt spr. hoe
vooral den laatsten tijd onder de jongeren het j
verlangen kenbaar gemaakt is om Oranje te
steunen, meer te steunen dan dikwijls het ge
val was. Die jongeren hebben de ouderen mee-
gezweept en zoo is de Oranjegarde ontstaan,
een garde, die geen lijfwacht van H. M. wjl
zijn, doch in het hart een diepe liefde voor het j
Oranjehuis wil bewaren (gardeeren) en
daarnaast de kennis van de schoone vader-
Iandsche historie. Dat brengen de gardisten
ook tot uitdrukking in hun kleedij, welke be
staat uit het grijze hemd, thans genaamd
Prinsenkiel, waarop een Oranjedas gedragen
wordt en een zwarte baret, waarop een oran-
jeveer. De gardisten maken in hun uniform
een keurigen indruk, dat viel ook op in het
radio-verslag over den Prinsjesdag. Met
groote vreugde constateert spreker, dat - het
Nederlandsche volk de laatste jaren zoovele
blijken van ware sympathie voor het Vorsten
huis aflegt. Als slot van zijn peroratie hoopt
de heer De Jong, dat bij den eerst volgenden
Prinsjesdag de Helderoche garde in Den Haag
present zal zijn en verwacht voorts een toeloop
van veel nieuwe leden.
Over den rest van den avond kunnen wij
beknopt zijn. Er werden specifiek vaderland-
sche liederen gezongen, terwijl op officieele
wijze achtereenvolgens de Raad van Toezicht,
de Gardecommandant, de Voorzitter van het
Bestuur en voorts de vendelcommandanten en
de gardisten geïnstalleerd werden. De instal
latie van den Raad van Toezicht geschiedde
door den heer J. de Jong. Die Raad is uit de
volgende heeren samengesteld: Ds. F. Tol
lenaar, P. van Dalen, H. Graafland Jr., Mr.
J. Mulder, C. Bot, J. de Jong, A. Lever en A.
J. v. d. Hoeven. De heer De Jong treedt tevens
op als stafleider. Tot voorzitter werd benoemd
Ds. Tollenaar, welke vanaf dit moment als
leider van de vergadering optrad, tot secreta
ris, Mr. Mulder en tot penningmeester de heer
v. d. Hoeven. Een en ander ging met een
hartelijk applaus gepaard. De pas benoemde
voorzitter ging er direct toe over den garde
commandant te installeeren. Als zoodanig zal
de heer A. J. Meeuwsen optreden, die er uit
ziet zijn taak naar behooren te kunnen ver
vuilen. Hij is dienstplichtig wachtmeester bij
de veld, dus aan zijn militairen ondergrond
zal het zeker niet liggen. De wijze waarop h(j
overigens trouw aan de Koningin beloofde voor
het front van de goed opgestelde garde, die
momenteel al uit 65 leden bestaat, stempelde
hem tot een energiéken jongeman aan wien
hte zeker niet zal liggen. Krachtig klonk ook
het „dat beloven wij" van de jonge garde, die
daarmede plechtig het beginsel trouw toezeg
de. Het bestuur werd nu geïnstalleerd en is
als volgt samengesteld:
H. G. Moen, voorzitter, Mej. J. Verhoeff,
secretaresse, tevens gardecommandante, A.
Boendermaker, penningmeester, H. J. Kra
mer, H. v. Zandbergen. Adres voor opgave
nieuwe leden, Prins Hendriklaan 9.
Onder leiding van den heer S. van Zweden
was het de beurt van de Fluitisten om de
vooruitgang op hun instrumenten te demon-
streeren. Nu'dat gaat best, ook al getuige dë
daverende ovaties na het slotnummer, dat het
bekende „Sarie Marijs" was. Dit klassieke
nummer moest zelfs gebisseerd worden, waar
bij de aanwezigen gebruik maakten van de
gelegenheid om bjj dit leutige liedje de stem
banden eens goed te doen trillen. We zeiden
boven reeds iets van gezelligheid, wel, van nu
af aan was die er eerst recht in, waartoe ook
het ensemble van den heer D. Makelaar, het
zijne bijdroeg. Na de pauze nog opwekkende
woorden van de heeren Voorzitter van den
Raad van Toezicht, Gardecommandant en
Voorzitter van het Gardebestuur. Het was de
Gardecommandant die terecht den man hul
digde, die met onvermoeiden ijver en met de
ware liefde voor de tot stand koming van de
plaatselijke afdeeling gewerkt heeft. Dit vond
bijval en luide werd de heer De Jong beloond
voor zjjn werk, dat zich bovendien mag ver
heugen in een toenemende belangstelling van
de Heldersche jeugd.
Plechtig klonk hët „Myn schildt ende be
trouwen, zyt Gij, o God, myn Heer" tot slot
en na een dankgebed van Ds. Tollenaar be
hoorde deze uitnemend geslaagde bijeenkomst
tot het verleden.
RECTIFICATIE.
In ons blad van Donderdag j.I. stond In de
advertentie van den Heer C. Korsman v'h
Garage Mol! als telefoonnummer 577, dit
moest zijn telef, 571.
Bij het vertrek van Hr. Ms. Piet Hein
en Hr. Ms. Evertsen.
Half Den Helder is getuige van
het treffende afscheid.
Wederom hebben Nederlandsche oorlogs
schepen zee gekozen voor een groote reis,
wederom waren velen, zeer velen getuigen
van het roerende afscheid van opvarenden en
familieleden, wederom werden offers geëischt
van hen die bij de zeemacht dienen
Hr. Ms. Piet Hein en Hr. Ms. Evertsen
zijn naar de Oost vertrokken; Den Helder
heeft hen een waardig afscheid bereid! Het
lijkt wel of er steeds meer belangstelling gaat
bestaan voor onze Marine en haar prestaties.
Zelden hebben wij zoo'n groote drukte aan
de haven meegemaakt als j.1. Donderdag; in
drommen ging 't reeds voor elven via Anker
park en Hoofdgracht naar het Nieuwediep.
Daar pakte alles samen tot op de houten wal
len, tot dicht aan den waterkant. Gevaar om
er af te vallen was er echter niet: de Jutters
hebben een ervaring opgedaan, 'die bij voor
baat alle risico uitsluit.
Brandpunten van belangstelling waren na
tuurlijk beide jagers, die daar fier en trotsch
glanzend in hun nieuwheid gemeerd lagen.
Er heerschte rust aan boord; de bemanning
droeg Zondags tenue en het spreekt vanzelf
dat vrijwel allen die daartoe in de gelegen
heid waren, de reeling opgezocht hadden en
al roepend en wuivend de communicatie met
de dierbaren op den wal onderhielden. Het
waren laatste wenken, laatste adviezen, die
aldus draadloos overgebracht werden, verder
dan door snikken afgebroken zinnen brachten
de vrouwen aan-den-wal het doorgaands
niet
Naarmate het vertrekuur naderde concen
treerde zich de belangstelling op den uitgang
van de haven. Het stroomde nu in de richting
Wierhoofd. Hierbij was zooals altijd de offi
cieele belangstelling; op het bekende plekje
stond de commandant der marine schout-bij
nacht T. L. Kruijs en verschillende zeeoffi
cieren van hoogen rang met hunne dames.
Vlag vóór het hoofd was de stafmuziek op
gesteld o. 1. v. den heer Leistikow, welk
corps tot de plechtigheid van het vertrek in
zeer groote mate bijdroeg. Het werd half
twaalf; nog enkele minuten en dan was de
laatste verbinding tusschen Piet Hein en wal
verbroken. Een kleine, sterke sleepboot trok
het gevaarte naar het midden, dat zich
daarop zelf in beweging zette en langzaam en
plechtig het Marsdiep toe voer. Bij het Wier
hoofd klinkt uit alle keien; Leve de Konin
gin!, bemanning en toeschouwers brengen
massaal en spontaan het driewerf „Hoezee!"
uit. Onmiddellijk daarop zette de muziek de
vaderlandscne hymne in. diep ontroerd luis
terden de duizenden toe, strak en stram stond
alles wat militair was in de houding. Een
grootsch moment: in de harten der mannen
schijnt het verdriet van het afscheid, zij willen
hun blikken voor de laatste maal in twee
drie of vier jaar op hen richten, die daar
snikkend tuschen de velen met hun zakdoek
zwaaien, maar de militair in hen, doet hen
strak voor zich uitzien. Intusschen heeft de
P. H. den uitgang bereikt, het zeegat is ge
kozen.
Een kwartier later was de Evertsen los en
opnieuw, ten tweede male, speelde het too-
neel van plechtigheid en ernst zich af.
Partir c'est mourir un peu!
De dijk was nu het tooneel van actie ge
worden. Tot 't laatst wilde men de jagers
volgen en liep met ze mee, ontelbare fietsers
kris-krasten door deze lange file. Men liep
en fietste mee. zoover men kon, velen brach
ten het tot Huisduinen!
Des morgens om 9 uur heeft de schout-bij-
nacht Mscheid genomen van de commandan
ten en bemanningen, na eerst de jagers ge
ïnspecteerd te hebben.
Groepscommandant tevens gezagvoerder
over Hr. Ms. Piet Hein is overste G. J. Ver
wijnen, als commandant van Hr. Ms. Evert
sen treedt op overste P. Koenraad.
OVER ERFELIJKHEIDSLEER
Lezing van het Instituut voor
Arbeidersontwikkeling.
In het Marine Bondsgebouw in het Juliana-
park, hield gisterenavond de plaatselijke af
deeling van het Instituut voor Arbeidersont
wikkeling haar eerste bijeenkomst in dit sei
zoen. Als spreker trad hierbij op de heer
Henk van Laar, met het in den titel vermelde
onderwerp. Zooals de voorzitter der afdeeling,
dr. Ketner, in zijn welkomstwoord tot den
spreker deed uitkomen, waren verschillende
omstandigheden oorzaak geweest van dezen,
wat laten, datum.
De spr. hield een boeiende en, vooral gees
tige, populair-wetenschappelijke causerie over
het onderwerp en wat ermee annex is. Erfe
lijkheidsleer is de leer betreffende het over
erven van eigenschappen; men vergisse zich
evenwel niet door nu ook alle „kenmerken"
van een organisme ook maar „eigenschappen"
te noemen. Dat is juist het moeilijke: die
beide begrippen uit elkander te houden. Met
verschillende voorbeelden toonde spr. dit aan.
Zeer interessant was bijv. het voorbeeld uit
den bijeenkorf. Theoretisch kan men het on
derscheid aldus standuiden: op een horizontale
lijn kunnen een oneindig aantal driehoeken
worden uitgezet. Hun kenmerken zijn alle
verschillend, maar ze hebben daarentegen alle
de eigenschap gemeen, dat ze dezelfde, onver
anderlijke basis bezitten. Door middel van
krijtschetsen op he.t bord zet spr. ons uiteen
het voortplantingsproces van de plant; hij laat
ons zien hoe tenslotte samensmelting ont
staat van de mannelijke en vrouwelijke kiem,
waarmede het kiemproces is aangevangen en
de nieuwe plant ontstaat. Volgens ditzelfde
principe geschiedt het voortplantingproces bij
alle organische wezens, en het is ieder dui
delijk, dat, door de samenvloeiing van de
beide kernen: de mannelijke en de vrouwe
lijke, óók tevens beider kenmerken in de
nieuwe kern aanwezig zijn Hieruit volgt, dat
een eigenschap dus dubbel is, n.1. VEtn het
mannelijke en van het vrouwelijke element.
Maar men kan óók enkele eigenschappen
kweeken, dat wil dus zeggen, dat die eigen
schapen dan uitsluitend óf de mannelijke óf
de vrouwelijke kenmerken bezitten. Dergelijke
producten heeten dan bastaarden.
Dit alles, heel dit proces, wordt, zooals we
zelden, met behulp van eenvoudige schets-
teekeningetjes, verduidelijkt. We krijgen dan
ten opzichte van de erfelijkheid van bepaalde
eigenschappen drie gevallen: le. de eigen
schap is dominant, d.w.z. zij treedt in het
nieuwe individu aan den dag, 2e. zij is reces-
sief, zij treedt, hoe wel aanwezig, niet aan
den dag, 3e. zij is intermediair, een tusschen-
vorm, die weinig voorkomt en die verder
buiten beschouwing kan blijven. Nu zijn er
bepaalde eigenschappen, welke recessief zijn;
andere zijn daarentegen dominant. Vallende
ziekte, zwakzinnigheid, tuberculose, bijv. zijn
recessief. Dit wil dus zeggen, dat uit een
zwakzinnigen ouder zeer goed een normaal
kind kan worden geboren. Maar komen in
een hjjwelijk bijv. twee dominanten tezamen
in man en vrouw, dan is de kans groot, dat
ook het kind die eigenschap overerft. Daar
door ontstaat dan ontaarding van het ge
slacht. In dit verband behandelt spr. de z.g.
inteelt en de geslachtswisselende dominantie
van eigenschappen. Hiervan was de laatste
Russische czarewitch een typisch voorbeeld.
Men weet, dat deze leed aan bloedziekte, een
Zondag 2 December
Alle-dag-kerk.
Wordt tot nader order stopgezet.
Ned. Herv. Gem. (Nw. Kerk, WeslstraatJI
's Morgens 10.30 uur, Ds. F. W. J. v.d. Poel
's Avonds 6.30 uur, Ds. H. A. Enklaar
Onderwerp: „Leven van Paulus"
UI Verwachting,
Ned. Herv. Gem. (Westerkera, W>.3tplein)
Geen dienst.
Geref. Kerk (Julianapark).
's Morgens 10 uur, Ds. Meynen.
's Avonds 5.30 uur, Ds. F. Tollenaar
Kerkdienst (Chr .Mil. Tehuis, Kanaalweg)'
's Mórgens 10 uur, Ds. F. Tollenaar
's Avonds 5.30 uur, Ds. Joh. Meynen
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
'a Morgens 10 u. en 'a avonds 5.30 u.
Ds. N. v.d. Kraats
Donderdagavond 7.30 u., Ds. N. v.d. Kraats
Chr. Geref. Kerk (Steengracht).
's Morgens 10 uur 's middags 5
uur
Leesdienst.
Herst. Evang. Luih. Gein. (Weezenstr.
's Morgens 10.30 uur.
Eerw. Heer J. L. v.d. Roest, van Utrecht
Doopsgez. Gem.
Geen dienst.
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 uur en 's avonds 5.30 uur,
Ds. C. J. van Paassen, van "aariem.
Gebouw Crocusstraat 60. y
Donderdagavond van 7.308.30 u„
Bijbellezing door den heer Franck.
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78)
's Morgens 10 uur, kerkdienst.
Past. Th. Moleman.
Evangeliesatiegebouw, Vijzelstraat:
Straatevangelisatie 4 uur, Tuindorp
Bijeenkomst 's avonds 8 uur.
Verschillende sprekers.
Leger des Heils.
10 uur v.m. Heiligings-Samenkomst
3.30 OpenluchtSEimenkomst.
8 uur n.m. Verlossings-Samenkomst.
Hersteld Apostolische Zending Gemeente
Sluisdijkstraat hoek Schagenstraat.
's Morgens 10.30 uur, dienst.
Kerk van Jezus Christus, Janzendw.str. 8
en 's avonds 5 uur
's Morgens 9.30
Samenkomsten.
Ned. Herv. Gemeente.
Geen dienst.
HUISDUINEN
Voor
fooi adres:
ziekte van het bloed, dat niet, zooals nor
maal het geval is, bjj een klein wondje, van
zelf weer stolt, maar blijft vloeien, zoodat
reeds de kleinste bloeding levensgevaar op
levert. Toch waren beide ouders gezond. Wat
was echter het geval. De czarina, een Duit-
sche prinses, had de eigenschap recessief, en
de zoon, de czarewitch, erfde haar dominant
over.
In het tweede gedeelte zjjner rede behan
delde de heer Van Laar de contra-selectie.
Populair gezegd is contra-selectie niets anders
dan ergens het beste uithalen en zorgen, dat
het er niet weer inkomt. Een oorlog bijv.
werkt sterk contra-selectief; hij pikt de bloem
der jongelingschap er uit, deze wordt gedood
en plant zich dus niet voort, zoodat, wat
overblijft, tenslotte minderwaardig is. En niet
alleen lichamelijk, maar ook intellectueel,
want bewezen Is, dat het intellect sneller ver
dwijnt dan de rest. (Uitdrukkelijk worde er
op gewezen zooals ook de spr. bjj herhaling
deed dat zjjn conclusies en voorbeelden
slechts im groszen ganzen gelden en dat
allerlei ander factoren ten goede of ten
kwade, deze erfelijkheidstheorie beïnvloeden).
Men beweert, aldus spr., dat Spanje bij
voorbeeld, eenmaal een land, dat domineerde
in Europa, zijn teruggang te danken zou heb
ben aan de contra-seltctie van de vele oor
logen, die het in de 16e eeuw en daaromtrent
voerde, al zijn er nog andere oorzaken ook.
Werkt op ons proletariaat ook een contra-
selectieve factor? was de vraag, die de spr.
zich tenslote stelde. En het antwoord moet
luiden: helaas ja. En het Is een zeer ernstig
verschijnsel ook. Velen uit onze rijen, die het
wat verder gebracht hebben dan het den
De torpedojagers Hr. Ms, ,.Piet Hein en Hr. Ms. „Evertsen' even voor het vertrek uit de haven.