Stadsnieuws
FRANSNEYTS
A.S.T.O..TAX
TWIvRDE BLAD
Licht op voor alle voertuigen.
mm
rMMASTRAAT 22
Beëediging officieren-
vlieger K.M.
voor Toeren, Trouw- en Visiterijden.
JÏ.O.-TAX
HELDERSCHE COURANT VAN ÖONDERDAG 17 JANUARI 1935.
Gemeenteraad
RECLAME ATELIER
VOLLEDIG HERVAT
Wat wilt Ivienl
IVaat gaan
Donderdag 17 dan.
Vgrdag 18
t 16.46 uur.
16.48 uur.
Onze stadgenoote mej. Annie de Nijs
Blaagde aan de Rijksuniversiteit te Leiden
voor het 2e deel candidaats in de medicijnen.
IULDÏGING VAN DEN HEER
LEISTIKOW.
Morgenochtend repetitielokaal
u lts werf.
Morgen, 18 Januari, hoopt de heer Louis
II. F. Leistikow, kapelmeester an het Staf-
muziekcorps Kon. Marine, den dag te her
denken, daf hij 30 jaar in militairen dienst is
Ruim 10 jaar hiervan als kapelmeester van
ons Stafmu'Jekiorps.
De neer Leistikot ontving zijn muzikale
opleiding groote. deeis in Duitschland (Leip-
zig), n.1, voor cello-klarinet, piano en theorie.
Na ongeveer 20 jaar bij verschillende regi
menten der landmacht gediend te hebben,
werd hij op 16 October 1924 benoemd tot
kapelmeester an het Stafmuzie-corps der
Kon. Marine. Wat hij in die functie verricht
heeft, weten onze lezers zoo goed als wjj;
bij een vorige gelegenheid hebben wij reeds
vermeld hoezeer onder zijn leiding de marine-
kapel omhoog is gekomen; zoowei binnen als
buiten de gemeente heeft het corps bij ver
schillende "elegenheden successen geboekt.
De regeering erkende zijn verdiensten door
den heer Leistikow te begiftigen met de gou
den medail'e met de zwaarden, verbonden aan
de orde van oranje Nassau.
Natuurlijk zal het den jubilaris morgen niet
aan belangstelling ontbreken. Het is de be
doeling hem in den intiemen kring van het
corps zelf een stoffelijk bewijs van hoogach
ting te overhandigen.
Radio-luisteraa. s weten natuurlijk, dat te
12 uur een middagconcert wordt uitgezonden
van de Stafmuziek; dit geschiedt over den
Hilversumschen zender van de A.V.R.O.;
hierbij worden o.a. eenige composities van den
directeur zelf ntgevcerd. Geopend wordt met
den „Jonkervaandelmarsch", terwijl als no. 3
wordt gespeeld de „Marinemarsch", beide van
den heer Leistikow. Maar gedurende den ver
deren middag zullen nog verschillende andere
composities worden uitgevoerdbehalve een be
werking, eveneens van den heer Leistikow, van
den marsch „Love and Life in Holland", zal
in het tweede gedeelte (na het eerste tus-
schenspel) de marsch „Vertrek naar zee", en
na het tweede tusschenspel, dus in het derde
deel va.i het nrogramma de marsch „De
Vlag-Officier" alle composities van den heer
Leistikow, ten gehoore worden gebracht. Ook
de „Michiel Adriaansz. de Ruytermarsch" van
den heer Hazebroek zal worden uitgevoerd.
Voor een en .-nder raadplege men de offi-
cieele programma's.
Welnu, hét i. de bedoeling, vóór den aan
vang van dit oncert, dus even voor 12 uur,
bedoelde huldiging te doen plaats hebben in
het repetitielokaal op de Werf. Tot 12 uur
wordt het programma verzorgd door de
V.A.R.A., die dan gramofoonplatenmuziek
geeft. Of nu vooraf door den omroeper nog
van deze huldiging kennis zal worden ge
geven aan de luisteraars, is ons op het oogen-
blik, dat wij dit schrijven, niet bekend; even
tueel zoelte men deze mededeeling op een
andere plaat3 in dit nummer. Maar in ieder
geval zullen de Heldersche luisteraars goed
doen alvast een kwartiertje vóór den aan
vang. op Hilversum af te stemmen.
In aanvulling hierop wij komen natuur
lijk uitvoeriger op deze huldiging terug
kunnen wij als voorloopige mededeeling hier-
aan toevoegen, dat het vierde marine-concert
a.s. Woensdag, 23 dezer, zal worden gegeven.
Hierbij zal vóór de pauze worden opgevoerd
Beethoven's groote, derde symphonle (De
Eroica). Ook hierop komen wij a.s. Zaterdag
uitvoerig terug.
BRIEVENMAIL VOOR K 16, K 17,
„HERTOG HENDRIK" EN K 18.
Volledig gefrankeerde stukken voor het
internationaal verkeer kunnen worden ver
zonden naar:
Hr. Ms. K 16 en K17 naar:
Alexandria 1 en 2 Febr. laatste buslichting
hoofdpostkantoor 12.05 u.
Port-Said 6 Febr. laatste buslichting hoofd
postkantoor 20.55 u.
Aden 14 Febr. laatste buslichting hoofd
postkantoor 9.10 u.
Colombo 22 Febr. laatste buslichting hoofd
postkantoor 12.05 u. en 27 Febr. 20.55 u.
Padang 7 Maart laatste buslichting hoofd
postkantoor 9.10 u.
Daarna is te adresseeren aan Batavia.
Hr. Ms. Hertog Hendrik naar:
Istambul 3 Febr. laatste buslichting hoofd
postkantoor 7.10 u. en 4, 5, 6, 7, 8, 9 h ebr.
idem 20.55 u.
Mytilini 11 Febr. laatste buslichting hoofd
postkantoor 20.55 u.
Tinos 17 en 18 Febr. laatste buslichting
hoofdpostkantoor 20.55 u.
Syra 23 Febr. laatste buslichting hoofdpost
kantoor 20.55 u., 24 Febr. idem 7.10 u., 25 en
26 Febr. idem 20.55 u.
Cagliari 9 Maart laatste buslichting hoofd
postkantoor 20.55 u., 10 Maart idem 7.10 u.,
11 en 12 Maart idem 20.55 u.
Daarna is te adresseeren aan Den Helder.
Hr. Ms. K18 naar:
Kaapstad 14, 21 en 28 Maart laatste bus
lichting hoofdpostkantoor 18.20 u., 30 Maart
en 2 April idem 7.10 u., 4, 11 en 17 April
idem 18.20 u.
De verzending naar verdere aanloophavens
-a! nader worden bekend gemaakt.
SPEELTUIN-VEREENIGING
„DEN HELDER".
^rijzen ouderavond, af deeling Tuindoip.
20, 28, 60, 67, 113, 152, 169, 178, 179. 192,
234, 239, 244, 249, 263, 2gl, 364 374, 422,
451, 460, 479, 493.
■ze prijzen moeten binnen 14 dagen zijn
-haald anders vervallen zij aan de afdee-
Plechtigheid op de Kooy
VC'kmV?-^
A f 'aSSe: ciit waren de heeren
nout' H mT' A' W' Witholt' W' °- P R. Aer-
C T M» ,f' Van eijden' M- Holewijn en F.
C. J. Margadant, van welke een in plaats van
den eed de belofte aflegde
e heer A. C. Zoethout, die luit. ter zee 2e kl.
WES' en hetzelfde Kon. Besluit als
zoodamg eervol ontslagen werd en die thans
alsoff.vheger 2ekl. tit in actieven dienst werd
eeedigd. Totaal dus zeven jonge officieren,
die hun intrede deden in het corps, en die op
dezen Dinsdagmorgen door den Commandant
van het vliegkamp, kapitein ter zee H. Fer-
werda, hartelijk en soms vaderlijk werdén
toegesproken.
Vry, in moreele gebondenheid.
Kolonel Ferwerda begon met de jongelui
geluk te wenschen met hun intrede in het
corps en den wensch uittedrukken, dat de
keuze hen niet zal berouwen, omgekeerd, dat
ook de Marine zelf goede officieren zal heb
ben verkregen. Dan wijst spr. op de beteeke-
nis van den zooeven afgelegden eed: „trouw
aan de Koningin" beteekent, dat men naar beste
weten Koningin en Vaderland moet dienen,
als het moet met inzet van eigen leven. Door
den eed van de „gehoorzaamheid aan de
wetten" erkent ge, te beseffen, dat een offi
cier een goed staatsburger moet zijn, een
voorbeeld voor ieder. „Onderwerping aan de
krijgstucht" beteekent onderwerping aan een
samenstel van wetten en voorschriften, die
alle tezamen zijn ontstaan uit den wensch
onze weermacht in staat te stellen aan de
gestelde eischen te voldoen. Maar, aldus gaat
spr. voort, wie zich ten taak gesteld heeft
zijn plichten te vervullen en dat ook in klei
nigheden weet te doen, zal die krijgstucht
nooit voelen als een knellenden band. Hij
voelt zich, ook onder de krijgstucht, vrij, in
moreele gebondenheid. Krijgstucht bedoelt
geenszins mannen te kweeken zonder geest
of wil, integendeel, onderwerping aan de
krijgstucht vereischt karakter.
Eén van wil moet de militair zijn, om
steeds te doen wat Hr. Ms. regeering van
hem verlangt.
Onderling vertrouwen het fundament.
Speciaal op den officier rust in dezen de
plicht van het gehoorzamen; hij moet steeds
een voorbeeld zijn voor zijn minderen, zoo
ooit, dan geldt voor hem het noblesse oblige!
Houdt de tradities der marine in eere en dient
haar naar uw beste weten. Bedenkt, dat gij
hier als leerlingen komt, ik ben verantwoor
delijk voor uw eerste opleiding, maar ik,
aanvaard, zegt spr., die verantwoordelijkheid
gaarne, omdat ik weet, dat vele officieren
mij daarin behulpzaam zijn en mij die taak
aanmerkelijk zulien verlichten. Wij kunnen
evenwel slechts aan den buitenkant werken
en vormend optreden: het Leven zelf is de
leermeester voor de vorming van het karak
ter, en voor een deel hebt gij het zelf in han
den om dat ten goede om te vormen. Be
denkt, dat meer dan kennis karakter is, en
dat slechts hij, die beschikt over voldoende
menschenkennis en -liefde vertrouwen wekt
en geeft. En onderling vertrouwen, van hoog
tot laag en van laag tot hoog, is het funda
ment waar onze weermacht op rust! Zonder
dat vertrouwen kunnen wij nooit tot oplossing
komen van de moeilijke problemen, waarvoor
het leven ons plaatst, en helaas, dit wordt
wel eens te zeer uit het oog verloren.
Deze uw benoeming en intrede in het corps
is, zoo gaat spr. voort, wel een geïukwensch
waard. Misschien is daar den laatsten tijd
wel eens aan getwijfeld, buiten (en ook in)
de weermacht Ongetwijfeld liggen moeilijke
omstandigheden achter ons, en is veel ver
trouwen in de taak en de beteekenis onzer
weermacht zoek geraakt. Maar naar spr.
vaste overtuiging zijn we in dit opzicht op
een keerpunt: in het Nederlandsche volk
komt een andere geest, die hoop geeft op de
toekomst! Maar de weg ter verbetering is al
tijd moeizaam en gaat nimmer met sprongen
omhoog.
Tenslotte wijst de Commandant op de veel
zijdigheid van het beroep van den marine
officier; hopen wij, dat de dienst ook uw be
langstelling zal krijgen. Op de oudere offi
cieren doet spr. een beroep om hun jonge ka
meraden op te nemen in hun corps en ze te
helpen. Natuurlek zullen ze wel eens een
terechtwijzing oploopen, maar dat mag aan
de goede verstandhouding natuurlijk geen af
breuk doen.
Vertrouwt uw kind gerust toe aan
de Marine.
Tot de ouders en verdere familieleden zich
richtend, zegt spr., na ze te hebben gelukge-
wenscht: U kunt uw zoon of echtgenoot met
vertrouwen aan ons afstaan; het beroep, dat
zij zich kozen, is volstrekt niet een bizonder
gevaarlijk beroep. Iedere dienst heeft natuur
lijk zijn risico's, maar onder de huidige tech
niek is dat risico volstrekt niet grooter dan
bij andere onderdeelen der marine.
Op de gebruikelijke wijze en met het ge
bruikelijke militaire eerbetoon had deze
plechtigheid plaats. Na afloop werd door den
troep langs de nieuwbenoemde officieren en
hun familieleden gedefileerd. Hier zoowel als
in het begin, verleende de Stafmuziek mede
werking.
Toch ook Uw adres voor buiienritten
Vanal S ct, per K.1VI.
Vergadering van den Raad der gemeente,
op Dinsdag 15 Januari.
Nadat de Raad Dinsdagavond, 15 Januari
j l„ gedurende ongeveer een uur in besloten
vergadering beraadslaagd had over het voor
stel tot het aangaan van geldleeningen, werd
te omstreeks 9 uur overgegaan tot de open
bare vergadering.
Deze vergadering werd voorgezeten door.
den heer W. de Boer, wethouder, wegens af
wezigheid van den burgemeester, in verband
met diens verblijf in het Saargebied.
Alle leden waren aanwezig. Eén vacature.
Met algemeene stemmen werd besloten tot
het aangaan van de volgende geldleeningen.
Een kasgeldleening voor den tijd van een
jaar, groot 200.000.van de Coöperatieve
Centrale Boerenleenbank te Eindhoven tegen
3 Hiervoor moet een afsluitprovisie ad
worden betaald aan H. Oyens en Zoon
N.V. te Amsterdam.
Een leening op onderhandsche schuldbe
kentenis, groot:
a. 150.000.van de Nutsspaarbank te
Den Helder, af te lossen in 15 jaren, tegen
een rente van 4
b. 500.000.— van de N.V. Maatschappij
voor Gemeente-crediet, af te lossen in 40 jaren
tegen een rente van 4 (4
c. 150.000.van de N.V. Hollandsche
Sociëteit van Levensverzekeringen anno 1807
te Amsterdam, af te lossen in 40 jaren tegen
een rente van 4 (4
d. 60.000.van de Eerste Hollandsche
Levensverzekeringsbank N.V. Opgericht in
1884, te Amsterdam, af te lossen in 40 jaren,
tegen 4%
Voor de leeningen onder b, c en d moet een
afsluitprovisie ad (4 worden betaald aan
den heer A. W. Sauer te 's-Gravenhage.
Vervolgens werd overgegaan tot het hou
den van de rondvraag.
De heer Boogaard vestigde er hierbij
de aanadcht op, dat hem ter oore is gekomen
dat het nieuwe radio-distributienet door een
Amsterdamsche firma zal worden gelegd. Hij
vreesde, dat bij dit werk zoodoende ook
vreemde arbeiders zullen worden te werk ge
steld. Hij vroeg of het Gemeentebestuur aan*
drang wil uitoefenen, om te maken dat ei-
zooveel mogelijk Heldersche menschen bij dit
werk worden aangenomen.
Dit werd bij monde van den heer Van der
Vaart toegezegd.
De heer F'eenstra Kuiper vroeg of
de gemeente de Hoofdgracht met struikgewas
beplant.
Geantwoord werd, dat het Rijk dit doet.
De heer Eylders stelde een vraag om
trent de uitbetaling van het gemeenteperso-
neel van het bedrag der compensatie wegens
verhooging van pensioenverhaal. Hij heeft
gehoord, dat deze compensatie wordt uitge
keerd, ofschoon hiervoor niets op de ont-
werpbegrooting voor 1935 is uitgetrokken.
De Voorzitter merkte op, dat het be
sluit s'an den Raad tot het uitbetalen van dp
compensatie moet worden toegepast. Dat hier
voor geen bedrag op de ontwerp-begrooting
is uitgetrokken, zegt niets, omdat die begroo
ting nog niet is vastgesteld.
Hierna volgde sluiting.
,a:»i
HELDERSCHE TOONEELVEREENIGING
„T.A.V.E.N.U."
'Sm
En eëh
D
Achttien nieuwe leden,
griezelspél.
HEEFT ALLE WERKZAAMHEDEN
Ja, ja, zóó maar achttien nieuwe leden.
Zonder reclame, zonder advertentie zelfs
mirabile dictu in de Heldersche Courant.
Zóó maar spontaan zich aangemeld, aus.
dem Stegreif, zouden onze Duitsche buren
zeggen. Wat blieft u, dat zegt toch wel wat?
De heer Kottmann, T.A.V.E.N.U's onovertrof
fen regisseur, kwam er speciaal voor voor het
voetlicht om het ons te vertellen. Want1 zoo
midden in een serie houdt men als regel geeja
inleidende toespraken. Maar dit feit moest
toch even worden vermeld. Bovendien waren
er nog introducé's ook in de zaal, van wie
wij hopen, dat ze eveneens lid zijn geworden.
En na deze mededeeling werd met het grie
zelen aangevangen. Want de leiding van
T.A.V.E.N.U., die natuurlijk zooveel mogelijk
zorgt aan elk wat wils te geven, had thans
het meer „literaire" genre om het zoo
maar eens te noemen, verlaten en het in de
geheimzinnigheden gezocht. Onze Angelsak
sische buren zijn sterk in dit genre, en ook
dit stuk was blijkbaar van Angelsaksischen
huize. Volgens een definitie van een Ameri
kaan moet een goed griezelstuk deze eigen
schappen bezitten, dat het, om zoo te zeggen
van minuut tot minuut geheimzinniger moét
worden. Deze geheimzinnigheden krijgen dan
aan het slot een knal-effect, waardoor we
opgelucht naar'huis gaan. Welnu, TAVENU's
„Verdwenen Documenten" pastoh in dit
genre: het was een en al geheimzinnigheid
wat de klok sloeg (met het luiden van de
klok, midden in den nacht, begon de serie
geheimzinnigheden), en alle middelen, die we
uit detective-romans, kennen, vonden er ruiih-
schoots hun toepassing. Geheimzinnige gelui
den, gemaskerde verschijningen, moord in het j
donker, whiskey-met-slaappoeders, doeken
met chloroform, wetenschappelijk geraffineer
de misdadigers-methoden, dit alles kregen we j
in ruime mate. Denk niet, dat het „eng" was, j
lezer-lief; het was amusant en boeiend. Jej
had zoo'n veilig gevoel, speciaal de gefèsér- i
veerde plaatsen, want die hadden van die
pracht-crapauds waar je in wegzonk. En 'jei
wist dat op het tooneel alles spel was, en dat'
het allemaal op z'n pootjes zou terechtkomen, j
En denk ook vooral niet, dat het vervelend
was; heelemaal niet, 't was boeiend en span
nend en vooral aan het slot, waarin allé ge
heimzinnigheden culmineerden en de oplossing
ervan heel anders was dan men had ver
wacht.
Iets ervan navertellen? Geen denken aan,
daarvoor was de zaak veel te ingewikkeld.
Voorspellingen doen ten opzichte van den'
„dader"? Onmogelijk: tusschen twee happen
van een amandelbroodje in (het zijn eigen
lijk intieme aangelegenheden van het leven
in de kleedkamers, die ik hier naar vorenj
haal, maar het staat er nu eenmaal en moeti
maar big ven staan), heb ik heftig ontken
nend geschud praten ging nu eenmaal
niet gearticuleerd toen men van de „Pers"
een oplossing verlangde en een aanwijzing
omtrent den dader.
Maar wel kan dit worden gezegd: dat het
een van de beste stukken in dit genre was,j
die bestaan. Dat het, zelfs voor beroepsmen-j
schen, behoorlijk moeilyk was en een uitge-j
breide voorbereiding, enscèneering enz., ver-|
eischte. Dat het in dit opzicht, van de- zaaj|
uit gezien, niet te zien was, dat we hie
„slechts" met dilettanten te doen hadden. E
dat zeg ik heusch niet vanwege dat amandel-)
broodje, maar daarvoor kan ik de heele zaal
tot getuige roepen. Eén geluk had de regie:
dat er geen décorverwisseling was. Alles
speelde zich, vier bedrijven lang, af in de
hall van een groot Engelsch landhuis. Maar
als steeds, was ook nu weer deze regie keu
rig en nogmaals keurig verzorgd. Meubilee
ring en stoffeering was van de firma Harjer.
Electrische ornamenten van de firma Schel
lingen
Dan: de costuums. Niets wordt bij zoo'n
gelegenheid vergeten; tot in de kleinste on
derdeelen is het verzorgd. Als een van de
spelers door „den" misdadiger neergeknup-
peld is en in het volgend bedrijf, blijmoedig
rondloopt met een verband rondom zijn
hoofd, reken dan maar, dat een wetenschap
pelijk uitgekiend bloedplekje niet mankeert
in dat verband. Griezelig, wat? Ja, maar u
ziet zelf, hoe aan alles gedacht is. Costumee-
ring was verzorgd, voor wat de dames be
treft, door de firma Herschel. Het kapwerk
door den heer M. M. Wolzak, tooneelkapper
te Amsterdam. Alleraardigste effecten had
deze heer bereikt, die zich heelemaal aan de
persoon in kwestie aanpasten. In het bizon-
dér noemen we hier de zeer eerwaarde ver
schijning van den ouden notaris (C. J.
Mol Jr.). Jammer, dood-jammer, dat dit zoo'n
doorgefourneerde schurk bleek te zijn; je zou,
gezien den hoogst eerwaarden kop, hem zóó
je heele hebben en houden toevertrouwen. De
heer Westhoeve zag er als Schotsche Hoog
lander aantrekkelijk uit, maar dit costuum
bleek maar tijdelijk dienst te doen. 'n Aar
dige oude dame was mevrouw Westhoeve als
Se eigenares van de villa, niet minder aar
dig Dolly, haar nichtje (Hetty Polak), die we
in het 'vierde bedrijf met verschrikkelijk-
booze oogen en een revolver zagen opkomen.
Dan was er de „interessante" vrouw, die in
mevrouw WestenhoeveSpaans zulk een
goede vertolkster vond, en het aardige ka
merkatje (mevr. MolHeiligenberg).
Het spel verliep, behoudens enkele hape
ringen, vlot en ongedwongen. Och, al die
Tavenu-menschen zijn geroutineerde, oude
rotten, die niet voor een kleine hindernis op
zij gaan. De heer Westhoeve had, als Lord
Malvern, zoo'n beetje de vroolijke, maar te
vens de belangrijkste rol; hij ontpopte zich
als geboren speurder, maar toch moest
Dolly op het allerlaatste moment komen om
hem uit de klauwen van den verschrikkelij-
ken James te redden.
Vooral mag hier wel eens gewezen wor
den op de pracht-scène tusschen den notaris
en Lord Malvern, een staaltje van drama
tisch spel, dat geen beroepsartisten zouden
verbeteren.
Het laatste bedrijf was het spannendste en
het geheimzinnigste; daar zaten we werke
lijk in de hoogste spanning te wachten op
het einde. Na Hetty Polaks revolver was dat
einde er gauw en om twaalf konden we nog
aan het bal beginnen. Zaterdag 2 Februari
doen we dat in 't groot over: dan krijgen
we het traditioneele jaarlijksche bal-masqué,
waarvoor prachtige prijzen beschikbaar wor
den gesteld.
NAT. SOC. BEWEGING.
Lezing van den heer Geelkerken.
In het gebouw Huize Born, Hoogstraat 65,
alhier, had de groep Den Helder van de Nat.
Soc. Beweging gisterenavond een vergade
ring belegd, waarbij als spreker optrad de
heer Van Geelkerken, alg. secretaris. De ver
gadering droeg een besloten karakter; voor
belangstellenden waren introducties verkrijg
baar; circa 100 bezoekers waren aanwezig.
Hun werd het welkom toegeroepen door
den heer Verstegen, leider van de Heldersche
groep.
De heer Geelkerken gaf in een hartstochte
lijke, vlot uitgesproken rede een uiteenzetting
van beginselen en idealen dezer beweging. Is
zij voor Nederland wel noodig? wordt wel
eens gevraagd. In Italië, in Duitschland zijn
de toestanden zoo gansch anders, daar was
iets met en door Nat. Soc. te bereiken. Hier
in ons land hebben wij deze middelen niet
noodig; wij hebben geen corrupt gezag, geen
achterlijkheden op veel gebied. Is het noodig
in ons land naar een dergelijk uiterste mid
del te grijpen? zoo vraagt men.
Maar wg N.S. voelen het juist niet als een
uiterste middel; het N.S. is historisch in ons
volk gegroeid. Wij hebben hier inderdaad die
erge toestanden niet. wij hebben een parle
mentair stelsel en iedere politieke partij aan
vaardt den staat zooals hij is ook al is zij
het in veel niet met die politiek eens. Dien
tengevolge kregen we een staat, waar eigen
lijk niemand mee tevreden is.
Worden wij geregeerd uit een
beginsel of uit een systeem?
We hebben een nationaal concentratiekabi
net, maar waar is de wezenlijke grondslag er
van? Wat houdt het bg elkaar? Het systeem
of het beginsel?
Jarenlang hebben wij er in geloofd en ge
meend, dat w\j inderdaad uit een politiek be
ginsel moeten worden geregeerd. Thans zegt
zelfs de heer Colijn, dat de homogeniteit van
het huidige kabinet mogelijk is, enkel omdat
de beginselvragen buiten den kring der werk
zaamheden worden gehouden. Hoe zit dat?
Wanneer is een beginsel dan van kracht? In
dagen van druk, zou men zoo zeggen, maar
in de politiek zien we juist het tegendeel; „de
beginselvragen worden buiten den kring der
werkzaamheden van het kabinet gehouden".
Zou het dan niet zóó zijn, dat een beginsel
dan levend is als het tot uiting kan komen in
het volksdeel waarin het leeft
Er moet een nieuwe geest komen.
De Nat. Soc. willen een nieuwen geest
brengen in ons volk. Spr. wijst er op, dat de
N.S. beweging in ons land reeds 3 jaar ge
leden opkwam, vóór Hitier aan het bewind
was gekomen. Het blgkt thans reeds, dat de
corporatieve gedachte langzaam wortel be
gint te schieten.
Veel van wat het Nat. Soc. propageert, lijkt
dwaas. Maarhet is dat slechts in den
gedachtengang van het liberalistisch denken.
Getuige bijv. onze verkiezingen. Vrij zijn we,
als kiezer, als we maar uit die waschlijst
van namen er één kiezen.
Moeten we dan het Duitsche voorbeeld vol
den.
Geen Duitsch of Italiaansch
Nat.-Soc.
Geenszins: ons Nationaal Socialisme is niet
wezensvreemd aan het volk, het is er mee op
gegroeid. Er is toch óók verschil tusschen
het Duitsche liberalisme en socialisme en het
Nederlandsche en Engelsche? Zoo zal ook het
fascisme verschillend zijn in de verschillende
landen.
Spr. wijst op de stemming aan de Saar,
waar 90% vóór Hitier stemde. En het is
daar toch hoofdzakelijk een arbeidersbevol
king. Onder applaus van de vergadering be
spreekt spr. de houding van Henri Polak ten
aanzien van Mussert.
Liefde en kameraadschap.
Pas als ons volk de politieke partijen ver
werpt, zal er rust komen, meent spr.
Nat. Soc. is liefde voor ons volk en kame
raadschap. Nat. Soc. wil een gezond volk, in
vrede en vriendschap samenlevend met an
dere volken.
De beide begrippen nationalisme en socia
lisme zijn naar spr.'s meening niet te schei
den
De geest van Mussert.
Nog Zaterdag zei Colijn op een vergadering
van het Nat. Jong. Verbond, dat er een an
dere geest gekomen is in ons volk. Hij zei niet
welke geest, maar 800 armen gingen omhoog.
Natuurlijk kan Colijn het niet zeggen, maar
wij kunnen het wel; wij zeggen: het is de
geest van Mussert die opkomt in ons volk!
Het is heel wat moeilijker als plaats- en
landgenoot kameraad te zim en solidair te
voelen, dan om internationaal te doen en b.v.
te zeggen: handen af van China!
Een crisisbeweging.
Men zegt: het Nat. Soc. zakt wel weer af;
het is een crisisbeweging. Was dat zoo, wij
waren niet waard dat wij bestonden. Rondom
ons zijn mogendheden die doelbewust hun be-
langenpolitiek voeren. Terwijl ons volk, dat
in de wereld toch een zeer belangrijke taak
heeft, is ingeslapen. Wij doen niets, naar
onze kostbare koloniën sturen we een wrakke
schuit! En wij laten toe hoe onze positie on
dermijnd wordt. Als wij straks van onze
plaats worden afgedrongen, worden wij een
tweede Joodsche natie; zonder vaderland moe
ten we maar zien met 8 millioen menschen
aan den ko_t te komen.
Systemen hebben uitgediend.
Zooals het nu gaat, moet het op een cata
strofe uitloopen. De systemen en stelsels die
heerschen, hebben uitgediend; de Nat. Soc.
gedachte is de eenig levende die zal blijven.
De eenige oorzaak van het verval moet
men zoeken in de terreur van de politieke
partijen. Om een of ander baantje te kunnen
houden, is het noodig politiek kleur te be
kennen.
De christelijke zedeleer als basis.
Wij aanvaarden de Chr. zedeleer als basis
van ons leven. Het materialisme verwerpen
wij.
Is het afkeurenswaardig als wij voor dit
alles strijden? Op alle mogelijke manieren
worden wij nochtans tegengewerkt; de regee
ring zegt in een staatsstuk b.v., dat de Bur
gerwachten „gezuiverd" zijn van N.S.-ele-
menten. Ja, de laatste wandluis is er nu uit
gehaald. Nog andere staaltjes van terreur en
tegenwerking geeft spr. Desondanks groeien
wij. Wij zien noch rechts, noch links, maar
verburgerlijken ook niet.
Groepsindeeiing.
Wij hebben nu in onzen staat een politieke
indeeling, naar de kleur. Maar er is ook een
andere: naar groep en beroep. Boerenstand,
handel, middenstand. In die groepen eerst
hooren we de ware stem van het volk en een
regeering kan er rekening mee houden. Met
welke middelen denkt gij dat te bereiken?
vraagt men ons. Dat weten ook wij niet. Ver
geet niet, dat wij straks een boedel te liqui
deeren krijgen. Spr. zal niet zeggen een fail
liete boedel, maar hij moet noodig beschre
ven worden. Hij geeft daarvan voorbeelden,
staat stil bij de leeningpolitiek van Rijk, Pro
vincie en Gemeente, die ons ondragelijke lasten
oplegt. In den Nat. Soc. Staat noemt men een
schurk een schurk. Er zullen ook in den Nat.
Soc. Staat offers moeten worden gebracht.
Thans evenwel zegeviert de onwaarachtigheid.
Met hectoliters vergif wordt het volk iederen
dag overgoten.
Eerst moet dan ook de geest in ons volk
veranderen, alvorens het nat.-socialisme in
gang zal vinden. Ook het productiestelsel zal
anders moeten worden; er moet een bedrijfs-
ordening komen en toezicht van den staat op
fabrieken e. d. Staatsabsolutisme noemt men
dit. Neen, staatsabsolutisme is het als de
staat zich bemoeit met den burgerlijken staat
bijv. van varkens! Wij daarentegen willen,
dat de Staat zich bemoeit met de banken en
hun politiek en met Stoomvaartmaatschap
pijen, die bij massa's hun personeel op straat
smijten, maar zelf wel zorgen hooge tantiè
mes in den zak te steken!
Volksverpesting of volksverheffing?
Er zijn slechts twee wegen: of u doet mee
aan de volksverpesting of u wil de volksver
heffing. En voor dit laatste is maar één weg:
het nationaal-socialisme.
Tenslotte behandelt spr. het Marxisme, d.i.
het communisme en het socialisme. Tegen
het marxisme als systeem nemen wij stelling.
Wij hebben dit systeem laten voortwoekeren
tot onze schade. Spr. gaat daar nog uitvoerig
op in en citeert aan de hand van het com
munistisch manifest wat het maxisme eigen
lijk wil.
Vragen.
Na dè pauze werden eenige vragen beant
woord, die schriftelijk waren ingediend. Zg
gaven den spr. de gelegenheid op verschil
lende punten nader in te gaan. Zoo zette hij
uitvoerig uiteen wat men te verstaan had
onder corporatieve ordening. De gedachte is
al in een pauselijke Encycliek uiteengezet;
ook dr. Kuyper sprak reeds van een indeeling,
niet naar stand, maar naar een groep. Thans
is b.v. de landbouwstand verspreid over di
verse politieke partijen. De heer Van der
Goes van Naters heeft in dit verband ook al
een pleidooi gehouden voor „schappen"
landbouwschap, waterschap, e.d. en meer
en meer dringt deze gedachte door. Maar die
corporatieve ordening moet gedragen worden
door een geest van saamhoorigheid, anders is
zij een dood ding, en er zal een volksopvoe
ding aan vooraf dienen te gaan. En juist dit
laatste is een der zwaarste opgaven van het
Nat.-Soc.
FeuilletonPag. i
Buitenlandsch Overzicht1
Crisis-vleeschbesluit 1935. De con-
tingenteering voor een jaar verlengd. 7
Onderhoud tusschen vier groepen 7
De fusieplannen van de O.8.P. en
R-8Pe
De moeilijkheden in het visschcrybe-
drijf te IJ muiden. De besturen van de
bonden willen geen staking 2
Geestdriftige ontvangst van de Snip
te Maracaibo Venezuela7
Beperking van den rundveestapel.
Geen snellere afneming van vee g
De Alkmaarsche wisseilooper is tot 3
jaar gevangenisstraf veroordeeld 7
Wat de buitenltmdsche pers zegt over
het resultaat van de Saatstemming 1
Het proces tegen Zinowjef en Kame-
nef te Leningrad begonnen 7
De beperking van den invoer van nar-
'Cisbollen naar de Ver. Stalen, in De
cember 1936 opgeheven6
De brand in de Cunerakerk te Rhe-
nen. Opnieuw twee maanden tegen
den loodgieter geëischt 7
Duitsch s.s. hedennacht bij Terschel
ling gestrand. Door 4 sleepbooten van
Doeksen vlotgetroklcen7
De Volkenbondsraad zal waarschijn
lijk hedenmiddag beslissen over de te
ruggave van het Saargebied aan
Duitschland. Als datum wordt 1
Maart genoemd
De „K XVIII" zou heden te Pernam-
buco aankomenj
Onregelmatigheden bij het Paleis voor
Volksvlijt. Directeur en commissaris
sen opgesloten7
Omtrek-nieuws6
Marktberichten 8
Marineberichten Jt s
Sportnieuws 8
Donderdag 17 Januari.
Openbare propaganda-vergadering. Spreker
M. v. Poll, lid Tweede Kamer S.G., R.K.
Volksbond, 8.30 uur.
Zaterdag 19 Januari.
Feestavond Bond van Oud-Onderofficieren
(Damesafd.), Musis, 8 uur.
Feestavond ..Huisduiner Belang", Dennenheu
vel, 8 uur.
Zondag 20 Januari.
Tooneelvoorstelling ,J3londe Greet", Casino,
8.15 uur.
Onder de andere vragen, die werden ge
steld, was deze: of de Nat. Soc. Bond kennis
genomen heeft van de brieven van den spe-
cialen verslaggever der Heldersche Courant
van het Saargebied. Uiteraard was dit niet
het geval; spr. hoopte, dat ze verhelderend en
leerend zouden werken op de bevolking.
Ook over het Jodenvraagstuk en de ver
houding van den N.S.B. daartegenover wer
den verschillende vragen gesteld. Wij denken
er niet aan ze te verdrijven, zeide spr., wg
hebben veel aan de Joden te danken en we
dienen i: bedenken, dat wijzelf ook onze ge
breken hebben.
Andere vragen betroffen de Vlaamsch-na-
tionale beweging en den godsdienst, ook deze
werden door spr. beantwoord. Godsdienst be
schouwt het Nat.-Soc. niet als privaatzaak.
Nat.-Soe. is voor 50 gevoel, het is niet alles
in cijfers uit te drukken of te verklaren. Na
tuurlijk zult gij ook wel eens ontnuchterd
worden en teleurgesteld. Als gij gelooft Ko
ning Kiezer te zijn, word dan geen nat.-soc
Maar als gij het belachelijke inziet van een
maal in de 4 jaar in zoo'n hokje te moge
staan om „uw" stem uit te brengen, kom de
bij ons.
Met het zingen van het eerste couplet v
het Wilhelmus werd de vergadering, die u
delijk verliep, gesloten.
MUZIEKAVOND LEGER DES HEILS.
Gisterenavond had het Leger de3 Heils i
het Evangelisatiegebouw Palmstraat een bi,
zondere muziekuitvoering belegd. Medewer
king hierbij verleenden Adjudant G. Claeijs
aan het orgel en Br. C. van Doesburg als
tenor en met trombone.
Beneden was de zaal zeer goed bezet en de
aanwezigen hebben kunnen genieten van een
zeer afwisselend programma met over het
algemeen goede muziek en zang.
Na opening en het welkom van Kapitein
D. J. Korts, onder wiens leiding deze avond
stond, bracht allereerst het muziekkorps een
selectie gewijde melodieën.
Br. Van Doesburg uit Amsterdam zong
hierna de bekende melodie van Beethoven:
„De Meemlen roemen". Br. Van Doesburg
zong een sympathieke partij. Rustig, eenvou
dig en vol gevoel. Hij bezit een warme stem
klank en een groot geluidsvolume. In de hoo-
gere gedeelten bleef z'n stem vast en helder.
Aan het orgel werd hij begeleid door Adju
dant Claeijs, die daarna een solo bracht, n.1.
een bewerking over „Scheepke onder Jezus
hoede". Adj. Claeijs bleek een goed orgelist
te zijn. Hij legt veel variatie in z'n spel en
bleek de verschillende moeilijke passages
volkomen te beheerschen. Nu en dan kwam
het ons voor, dat het tempo iets te vlug was,
waardoor soms de indruk gewekt werd, dat
noten overgeslagen werden. Dit was niet het
geval, doch iets langzamer spel zou o. i. beter
genoemd kunnen worden.
Br. Van Doesburg trad behalve als tenor
zanger op als trombonist. En welk een trom
bonist! Een trombone-solo is nu niet bepaald
alledaagsch en daarom heeft zijn optreden
dan ook groote bewondering gewekt. Een
