^ySSOSCIHII REISERVARINGEN
Wat voor weer
vandaag?
GEMENGD NIEUWS
H=t proces tegen
Hauptmann.
Het bij Gotland gestrande
smokkelschip
Het bandietisme in de
Ver. Staten.
Oproer in een tuchthuis.
Een fantast.
Aardbevingen te Fiume.
Deensch schip in nood,
Visschers verongelukt.
Een cycloon in
Zuid-Brazilië.
De lynch-justitie in de
Ver. Staten.
De moordzaak-Born.
De malaria-epidemie
op Ceylon.
Zenowjev en Kamenev
veroordeeld.
door Jhr. Dr. J. C. Mollorus
HELOKRSGH-n COURANT VAX ZATHR1>AG 19 JWAURI *9"5
de typen vervaardigt. De meeste copieert hij
naar Jösef Guamerius dei Gesu, waarbij ech
ter moet worden verstaan, dat hij zich be
ijvert een geheel eigen cachet te behouden.
Bij den bouw van zjjn strijkinstrumenten
volgt Van Vessem een principe, dat tot op
1 Jden nog niemand gevolgd heeft en dat
f ogenschijnlijk dwars tegen alle bestaande
theorieën indruischt.
Reeds méér dan dertig jaar is Van Vessum
aan het zoeken en probeeren, maar eerst tien
'laar geleden mocht het hem gelukken de
Juiste bouw- en werkwijze te vinden.
Op onze vraag of violen altijd symmetrisch
gebouwd worden, antwoordde Van Vessem:
„Tegenwoordig kan men aannemen, dat een
▼looi symmetrisch gebouwd is. Niettegen
staande dat, treft men bij vele instrumenten
«uymmetrische afwijkingen aan. Maar we
weten niet zeker, of dit wel niet opzet gê-
I 'ird is."
V an grooten invloed op de klank is de aan
te wenden houtsoort. Hiervoor gebruikt men
bij vrijwel alle soorten violen, voor het boven
blad dennen-, voor het achterblad, de hals en
randen ahorn-hout. Maar ook hierin is veel
verschil in kwaliteit en het hout dient van te
voren met zorg bij elkaar gezocht te worden.
Aan de kwaliteit van boven- en achterblad
kan de vioolbouwer zoo ongeveer zien, of zijn
instrument kans van slagen heeft. Ook de
aan te wenden laksoort beïnvloedt ten sterk
ste den te verkrijgen klank.
Het spreekt vanzelf, dat, al heeft men de
juiste middelen en de beste grondstoffen, een
goede viool dan toch maar niet zoo één, twee,
drie in elkaar kan worden gezet, als gold het
't ineenschroeven van een meubelstuk. De
persoonlijke visie, het gevoel en vooral de
artistieke aanleg van de nbouwer waarborgen
tenslotte slechts het slagen van zijn schep
ping.
Tot slot van dit onderhoud bespeelde Nap
de Klijn eenige violen van den meester. Hier
bij trof ons de buitengewoon fraaie en diepe
klank van de instrumenten. Vooral Van Ves-
Bem's laatste vloot, zijn z.g.n. „Kerstviool",
mtinttè uit door eén lichte aanspraak en een
warmen, vollen toon.
Buitenland
Weer een nieuwe getuige
a décharge.
1 In het proces te Flemington tegen Haupt
mann deelde de verdediging mede, dat zjj een
getuige uit New York moet dagvaarden,
Gustav Lukatis genaamd, die zal verklaren,
l dat in April 1932 drie mannen, o.w. Isidor
Fisch, hem aangeboden he lden, „goed geld"
voor 775 cent de dollar te koopen.
Dit geld was het losgeld voor het kind
van Lindbergh; maar Lukatis weigerde dit
te koopen.
Lukatis heeft Fisch herkend aan een foto
I In de krant, doch pas na de arrestatie van
Hauptmann.
In liet proces verklaarden Woènsdag nog
twee schriftkundigeen, dat zij er van over
tuigd waren, dat Hauptmann de losgeldbrie-
ven zelf had geschreven.
Princus Fisch, zijn vrouw en Minne Steg-
nitz, die Isidor Fisch in zijn ziekte verpleegd
had, zijn van Brooklyn naar New-Jessey
overgebracht. Naar de hoofd-officier van ju
stitie verklaarde, staat het nog in het gebied
niet vast, of deze personen in het proces als
getuigen zullen worden gehoord.
De doodsoorzaak.
In de zitting van Donderdag hebben de ge-
1 tuigen, die het lijkje van Lindbergh's baby
1 hebben ontdekt, gruwelijke bijzonderheden
medegedeeld voor het hof, dat duidelijke tee
kenen van ontroering gaf. De vrouwen in het
auditorium luisterden snikkend toe.
De dokter, die de lijkschouwing had ver
richt, verklaarde, dat het kind gestorven
moest zijn aan een ernstige schedèlfractuur
en niet tengevolge van een schot.
De wijze van vragen stellen van den verde
diger van Hauptmann, scheen er op te wij
zen, dat hij zou trachten aan te toonen, dat er
een andere doodsoorzaak was geweest.
Nog werden in deze zitting employé's ge
hoord van de bank van Morgan over het ter
beschikking gestelde losgeld.
Een incident.
Als getuige is ook gehoord een agent van
de federale politie, die tegenwoordig was ge
weest bij de ontdekking van bankbiljetten,
die tot de door Lindbergh gemerkte biljetten
behoorden, waaruit het losgeld was samenge
steld, en die waren aangetroffen in de garage
van Hauptmann. Op een bepaalde mededeeling
van dezen agent, zekeren Sisk, werd door
Hauptmann fel gereageerd. Hij sprong over
eind en riep: „Hoor eens mijnheer, U liegt".
Hauptmann werd onmiddellijk doc> den
rechter tot de orde geroepen en moest weer
gaan zitten.
Uit Flemington wordt nog gemeld, dat bij
de verhooren in de zaak-Hauptmann het vol
gende was gebleken,
Hauptmann werd door den bewaker van
het tankstation, waar de beklaagde het; laat
ste tien-dollar-biljet van het losgeld betaalde,
wat tot zijn arrestatie leidde, met zekerheid
herkend.
Een rechercheur, Seery genaamd, verklaar
de, dat het eerste uit het losgeld afkomstige
bankbiljet op 4 April 1932 ontdekt was. Later
waren neg meer bankbiljetten in den Staat
New-York, in Chicago en zelfs in Azië ont
dekt. Van de 50.000 doliar losgeld had 35.000
dollar uit goudbiljetten bestaan, terwijl de
rest gewone bankbiljetten waren. Tot nog toe
zijn 19.685 dollar teruggevonden, waarvan
14.600 dollar in de garage van Hauptmann.
De getuige Sisk vertelde, dat in de porte
feuille van Hauptmann een goudbiljet van 20
dollar, afkomstig uit het losgeld, gevonden
was. Hauptman had verklaard, dat dit een
deel van zijn spaargeld was en zijn laatste
goudbiljetten. Terwijl de woning van Haupt
mann doorzocht werd, had hij heimelijk naar
buiten gekeken, klaarblijkelijk 'naar (e ga
rage. Op de vraag of het geld in de' garage
was, had Hauptmann ontkend in het bezit
van het geld te zijn. Onder den vloer van de
garage was echter een bus gevonden, waarvan
Hauptman aanvankelijk verklaarde niets te
weten. Den volgenden dag had hij echter toe
gegeven in deze bus drie weken voor zijn ar
restatie geld te hebben bewaard.
Bij deze verklaring riep Hauptmann den
getuige toe „dat hij stond te liegen".
Nadat de procureur-generaal had verklaard,
dat hij wilde bewijzen, dat de beklaagde na
2 April 1932 niet meer gewerkt had, werd het
proces verdaagd.
De opvarenden van de Mila voor de
rechtbank te Stockholm.
Men meldt uit Stockholm:
De tweede kamer van de rechtbank alhier,
heeft Woensdagmiddag voor de eerste maal
de zaak behandeld van de opvarenden van
het den zesden Januari aan de Zuidkust van
Gotland gestrande stoomschip Mila, dat zoo
als bekend onder Nederlandsche vlag voer en
twee Nederlanders, den kapitein Teunis W.
en den eersten machinist Arend B. aan boord
had. Deze,twee Nederlanders, elf Estlanders
en twee Zwéden wordt ongeoorlofde invoer
van ruim 56,000 liter alcohol ten laste gelegd.
Eenige honderden personen, waaronder zich
naar het schijnt verscheidene dranksmokke
laars bevonden, stonden bij de rechtzaal te
wachten, maar daar het aantal verdachten
zoo groot was i er bij de; ambtenaren van de
douane en de drankpolitie ook veel belangstel
ling voor deze zaak bestond, kon slechts een
klein aantal belangstellenden worden tóege
laten. - cö
De kapitein van de Mila, de Nederlander
T. W., was niet aanwezig, daar hij voor de
verzorging va) zijn bij de stranding- opge-
loopen wonden in een ziekenhuis verpleegd
wordt. De 44-jarige machinist Arend B., die
nogai hilariteit verwekte toen hij meedeelde
op den; Atlantischen. Oceaan: geboren te zijn,
vertelde, dat hij door bemiddeling van het
Nederlandsche consulaat te Danzig in 't mid
den van October'1934 als eerste machinist op
de Mila aangemonsterd was. Hij had geweten,
dat er sterken drank geladen werd, maar
wist niet, waarheen de reis zou gaan. Na een
langdurig verhoor van de andere beklaagden,
waaronder enkele beruchte Zweëdfeche drank
smokkelaars, is de verdere behandeling van
deze zaak tot de volgdene wéék uitgesteld.
Het onderzoek van de drankpólitie heeft
o.a. aan het licht gebracht, dat de Mila de
laatste maanden Van. het vorige jaar vijf rei
zen op de Oostzee heeft gemaakt met telken
male ongeveer .60.000 liter smokkeldrank aan
boord. De Mila zou eigendom zijn van een
Estlander en twee Duitschers. Bij het verhoor
van de politie heeft kapitein W, o.a. meege
deeld, dat hij ''evoren drie reizen met de Mila
had gemaakt. Toen het schip bij Gotland
strandde had de Estlandsche - stuurman de
wacht De stranding zou aan foutief navigee-
ren te wijten zijn d
De laatste dagen neeft de drankpólitie in
in samenwerking met veldwachters naspeu
ringen verricht naar verschillende drank
smokkelaars, die bij de smokkelarij van de
Mila betrokken moeten zijn.
Volgens de bladen werden de nasporlngen
in den scheren-archipel in hooge mate be
moeilijkt, doordat de bediening van enkele
telefoonstations onbetrouwbaar zóu zijn en
de smokkelaars zou waarschuwen.
Een sterk staaltje van brutale
overmoedigheid.
In Leonore, in den staat Illinois, zijn vier
roovers een bank binnengedrongen met het
doel, de kas te berooven. De employés open
dén échter onmiddellijk eén levendig revol-
vervuur op de bandieten, waarop dezen op
de vlucht sloegen. Eén van hen kon door een
employé worden gegrepen. De drie andere
gangsters drongen daarop op een nabijgele
gen erf door, stalen een auto en namen den
jeugdigen zoon van den landbouwer gevangen
als gijzelaar mgde. Zij keerden terug naar de
bank, bevrijdden hün kameraad en schoten
den kassier neer, terwijl éen tweede employé
ernstig gewond werd. Zonder buit te heb
ben kunnen maken,vluchtten zij nu met den
gestolen auto. De intusschen gewaarschuwde
politie begon onmiddellijk met een groot de
tachement de. vervolging en staagde' er ten
slótte in, vier mannen op het vrije veld te
omsingelen. Er ontspon zich 'een vuurge
vecht, waarbij' een agent werd doodgescho
ten, terwijl verscheidene anderen zwaar wer
dén gewond. Eerst na feilen strijd gelukte
het, drie der róovers gevangen' te nemen. De
vierde sloeg d'e hand aan zichzelf. De door de
boeven als gijzelaar meegenomen boerenzoon
werd behouden teruggebracht.
Te OCklawaha, in den staat Florida, is het
tusschen een bende misdadigers en vijftien
agenten van politie gekomen tot een vuurge
vecht, dat verscheidene uren duurde.' Het be
trof hic: i bende, die verleden jaar den
Bankier v - ./ard Bremer, uit St. PaUl, had
ontvoerd en pas had losgélaten, nadat een
losgeld van 200.000 dollar was betaald. De
gangster hadden zich gebarricadeerd in een
paleisachtig zomerverblijf. Hiér werden zrj
door d' politie belegerd. De agenten slinger
den talrijke traangasbommen het huis bin
nen, doch konden tengevolge van den dich
ten kogelregen, dien de belegerden op hen
deden nederdalen, niet tot bestorming over
gaan. Twee leden van de bende werden bjj
een poging om uit te breken, doodgeschoten,
evenals de moeder van een der misdadigers,
die bij den strijd tegen de politie een ma
chinegeweer bediende. Eerst toen het gevecht
zes volle uren geduurd had, gaven de leden
van de bende zich over.
verbod van overwerk in-
frankrijk.
De Fransche' regeering' zal Maandag een
wetsontwerp indienen, waarbij overwerk in
industrieele en handelsondernemingen verbo
den wordt.
De muiters ontvlucht, maar
weer gepakt..
In het tuchthuis te St. Quentin (Californiëj
is Dinsdag onder de gevangenen een ernstigé
muiterij ontstaan. De muiters hebben drié
bewakers overweldigd en als gijzelaars mee
genomen. Nadat de politie en vliegtuigen,de
oproerlingen urenlang hadden achtervolgd,
gelukte het; de vluchtelingen tot staan te
brengen. Er ontstond een hevig vuurgevecht,
in den loop waarvan de muiters echter zijn
gearresteerd.
Een iets uitvoeriger bericht luidt als volgt
In het tuchthuis hadden vier gedetineerden
een aantal gevangenisbeambten overvallen.
Na een kort handgemeen werd de directeur-
neergeslagen. Drie leden van het bestuur der
gevangenis werden door de oproerlingen over
weldigd en als gijzelaars meegevoerd. De
vluchtelingen verdwenen in een auto, dien zij
echter spoedig verruilden voor een anderen
wagen. i <v
De uitbrekers werden achtervolgd door een
sterke afdeeling politie en gevangeniscipïers.
Ook vliegtuigen werden gerequifeerd. Een dér
gijzelaars sprong uit den auto, mhar hjj viel
en liep een schedelbreuk op. Zijn toestand is
hopeloos. Intusschen had een wilde schiet
partij tusschen de bandieten en achtervolgers,./
Ook de vluchtelingen maakten gebruik van
machinepistolen. Zij wisten te ontkomen; doch
eenige uren later was men hen opnieuw op
de hielen. Na een hevig vuurgevecht werden
zij gearresteerd.
Nader wordt gemeld, dat niet vier, dóch
zes gedetineerden waren uitgebroken. Opk dé -
directeur was als gijzelaar meegenomen;
De rechter te Brighton heeft gisteren (een
jongeman van 23 jaar tot een jaar dwang
arbeid veroordeeld Wegens oplichting 'van een
oude, om haarmilddadigheid békend gewor
den dame voor een bedrag van ruim 700.
Hij verkeeg toegang door zich voor te doen
als spiritist, waarna hjj een plan ontvojuwde
om Hitier en Mussolini voor deze geestesrich
ting te interesseeren, waarvoor hij dan naar
Berlijn en Rome móest. De oude dame ver
strekte hem 250 pond, die hij in eeri góede
week te Londen opmaakte in een leventje van
vroolijke Frans. Toen kwam hij terug en
vertelde dat hij geslaagd was, maar dat béide1
staatslieden in verband met den gespannen
politieken toestand nóg niet openlijk van hun
sympathie blijk konden geven, maar dgh dé
Èngelsche regeering hem alvast beloofd had
hem tot ridder te benoemen. Voor een pas
send costuum en verdere requisieten Ver-'
strekte de dame hem nogmaals 15o en toert
deze eenzelfden weg waren opgegaan kwam
hij terug en vertelde, dat hij op 's Konings Vér
jaardag tot Lord gecreëerd zou worden, maar
dan een staatskleed noodig had om in het
Hoogerhuis te kunnen zitting nemen. Dit was
het laatste wat er nog als zoete koek in' ging
en den ondCrnemenden jongeling nogmaals
300 pond opleverde. Toen de geldgéefster zijnf»
naam echter niet op de lijst der verjaardag-1
onderscheidingen aantrof, kreeg zij argwaah.v
sprak er met een bevriend dokter over, <|ie dó'
toeleg natuurlijk onmiddellijk doorzieii hé$l
en aangifte deed. j
De jongeman bekende Donderdag volmon
dig-en voerde als eenig; excuus aan dat de
oude dame het hem zoo buitengewoon gëmafcw
kelijk had gemaakt. De rechter nam dit argtf"
ment bij zijn vonnis in aanmerking en zeide
dat hij met één jaar wilde volstaan, waar hij
er drie had kunnen geven om den jongen nog
een kans te geven.
BRAND IN EEN BIOSCOOP
TE MONTREAL.
Vier kinderen verbrand, twaalf
-i o
gewond.
Bij een brand in een bioscoop te Montreal
bij een particuliere voorstelling zijn vier hin
deren levend verbrand en twaalf ernstig ge
wond.
Uit Milaan wordt gemeld, dat de bevol
king van Fiume gisteravond zeer is veront
rust door een aardbeving. De eerste schok,,
om 20 u. 59, was slechts zwak en werd niet
algemeen gevoeld. Om 21 u. 02 volgden ech
ter schokken, die verscheidene seconden
duurden. De geschrokken bewonersverlier
ten hun huizen en renden de straat op. Hm
22 u. 55 werd nog een aardbeving gevoeld,
welke 4 sec. duurde en een algemeene paniek
veroorzaakte, vooral in het druk bezette Tea-
tro Fenice. De beving had slechts een plaat
selijk karakter. Materieele schade is niet ver
oorzaakt. v
De aardbevingwacht van de universiteit
Padua heeft eveneens twee aardschokken van
groote sterkte geregistreerd, de eerstje op
een afstand van 150 K.M., de anderè 13Ö
K.M. van Padua.
Brand aan boord tengevolge van
ontploffing.
De Radio Marine Co. heeft een draadloos
bericht opgevangen van het Amerikaansche
s.s. „City of Norfolk", waarin gemeld Wordt,
dat het Deensche s.s. „Astra" óp ongevèer
1400 mijl ten O. van Newfoundland, tenge-i
volge van een door onbekende oorzaak ont
stane ontploffing in brand is geraakt en S.O.Sri
seinen uitzendt.
Het Cunard-stoomschip „Andania" is het
brandende schip te hulp gesneld.
EEN vrouw TERECHTGESTELD.
De 30-jarige Henny Neyen uit Betzhorn is
Donderdagmorgen te Lüneburg opgehangen;
wegens moord op haar echtgenoot, dien zij
met vergif om het leven had gebracht.
Minister-president Goering heeft van' rtjn
begenadigingsrecht geen gebruik gemaakt
omdat uit de behandeling var het procés ge
bleken was, dat de vrouw de verschrikkelijke
pijnen onder welke de man gebukt j Mne-
koelbloedig had beschouwd, en door voihóoi
ging van de giftmassa in zijn eten nog ver
hoogd had, - -,r1
Acht visschers uit het plaatsje Ino in het
Zuid-Oosten van Finland hebben hun leven
verloren In de bevroren Oostzee. Sedert zij
eénige dagen geleden van land waren ver
trokken, werd niets meer van hen vernomen,
totdat het lijk van een hunner eheel bevro
ren op een ijsschots werd aangetroffen.
De schots moest naar de kust gedreven
wórden, alvorens het lijk er uit gezaagd
kón warden. De Visschers hebben klaarblijke
lijk den weg verloren tijdens een hevigen
sneeuwstorm en zijn aan de hevige koude be
zweken.
NaSpöringén worden thans verricht naar
de overige zeven lijken.
0 r
Groote materieele schade.
i Een, cycloon, welke ongeveer 5 minuten
duurde, ,heeft in de Zuid-Braziliaansche stad
Antonia het dak van drie kwart van alle
gebouwen afgerukt. Het regeeringsgebouw
en het gebouw vande Italiaansch-Fransche
bank werden vernield. De materieele schade is
zeer groot.Van de bevolking heeft zich een
paniek meester gemaakt. Totnogtoe worden
slechts enkele gewonden gemeld.
r.
i
50 pet. minder dan vorig jaar.
Blijkens een publicatie van het Amer.)
Nationaal Verbond voor de belangen der ge-
.kleurde. volken, bedroeg het aantal lynch-ge-
vallen van negers in de Vereenigde Staten in
1934 16 of bijna 50 pet. minder dan in 1933.
De staat Mississippi geniet de twijfelachtige
eér bovenaan te staan met zes lynchgevallen,
waarop de staten Louisiana, Flörida en Ala-
bama. volgen met elk twee en Kentuckie,
.Texas, Georgië en Tenessee met elk een.
pe secretaris van het Verbond, Walther
White, verklaart de daling van het aantal ge
vallen uit vrees voor de Federale wetgeving.
Volgens hem stijgt het aantal lynchgevallen
onmiddellijk, wanneer blijkt, dat het Congres
niet bereid is, wettelijke maatregelen tegen
hetlynchen te nemen. Een strenge federale
wetgeving is de eenige hoop aan de lynch-
justitie definitiefeen einde te maken.
Semarang. Bij de behandeling van de
hióordzaak-Born zette dé raad van justitie het
verhoor van de vrouw van Born voort. Zij
érkendè schuldig te zijn aan het uitlokken van
moord en gaf een uivoerige toelichting van
de redenen, welke hiertoe hebben gèl'eid. Zij
vérklaarde dat de hoofdzaak' was dat zij niet
wenschte te scheiden, hetgeen door wijlen
Born was voorgesteld. j
Donderdagmorgen1 nam het vérhóór: een
sènsatioheélewending, toen op de zitting
haar een foto getoond werd van het lijk van
Born. De vrouw vièl gillende' uit haar j stoel
en móest door twee agenten worden wegge
leid. Een zeer talrijk publiek ivóönde; deze
scène onder doodsche stilte bij.
Het ministerie van koloniën heeft Donder
dag een telegram ontvangen van den gouver
neur van Ceylon, waarin bevestigd wordt, dat
de malaria in de meeste districten duidelijk is
'verminderd, hoewel zij nog steeds een groote
verbreiding heeft.
De gouverneur heeft een specialen commis
saris benoemd voor het organiseeren van
steunmaatregelen.
Zenowjev en Kamenev zijn tot onderschei
denlijk 10 en 5 jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens medeplichtigheid aan een cóntra-
revolutionaire" samenzwering en aan den ipoord
,©p. Kirov.
een mamiiouxh vondst.
,Op 12 km van Zaraiks, in de buurt van
Moskou, zijn twee tanden van mammouths
gévonden, van een meter lengte. De vondst is
van groot wetenschappelijk belang. De tanden
zijn zeer goed geconserveerd. Het is de eerste
dergelijke vondst in de directe omgeving van
Moskou. Een wetenschappelijke expeditie zal
.het district aan een nauwkeurig onderzoek
onderwerpen.
een kranige redding.
De. uit 19 koppen bestaande bemanning van
het Japansche vrachtschip Daini Nagasaki
Maroe, dat ter hoogte van Kanazawa in de
'Japansche Zee öp een rif was geloopen en
zich in zinkenden toestand bevond, is gered
door vier vrijwilligers, die er in slaagden, een
touw vast te maken aan den mast van het
zinkende schip. Dat gelukte pas bij de zevende
poging. Het reddingswerk ging gepaard met
groot gevaar, daar er een hooge zee stond.
PARIJS—KAAPSTAD PER ATÜO.
i Donderdagmorgen zijn drie Franschen per
auto uit Parijs vertrokken met bestemming
naar Kaapstad.
Het zijn de heeren Dupont, Teyssonniere de
Gramont en Tisseyre. Ze vertrókken van de
Place de la Concorde en zij zullen de volgende
route nemen: Port Vendres, Algiers, de Sa
hara en het Tsaad-meer, Fort Lamy, Bngui,
Brazzaville, Angola en Zuid-West-Afrika.
NIEUWE VLIEGTUIGENFABKIEK
IN NOORD-FRANKRIJK.
De Gnöme-Rhóne-motorenfabriek heeft te
Le Mans een terrein van 24 ïectaren aange
kocht voor den bouw van een fabriek, van
'vilègtUigmotoien, waar !ongèveer 2006 arbei
ders tewerk zullen worden gesteld. De onder
neming is ormriddellijk- met dén' bouw der fa
brieken'begonnen,
Eenige grepen uit een
algemeen economiach
overzicht
Naar de Kaukasus.
Van Rostov werd de reis per trein ge
maakt naar Ordzhonikidze (het vroeger Wla-
dikawkas). Wij brachten den nacht dooi met
zes passagiers in één coupé met vier slaap
plaatsen. Een moeder met twee Jeugdig
zoons, een Rus, die geen woord Duitsch spiak
en wij tweeën, Nederlanders. Van slapen
kwam natuurlijk niets. Het was een schier
eindelooze reis, door dorre gebieden, het
hooggebergte tegemoet. Circa twintig uren
na het vertrek uit Rostov komt men in Bis-
lai. het overstapstation voor Ordzhonikidze.
Een uitsluitend Fransch Russisch meisje is
onze gids. Met een geweldig boemelgangetje
gaat het eindelijk verder. De wagon is slecht
verlicht. De houten banken lijken extra hard.
Aan een dér tusschehstations koopt onze
vriendelijke begeleidster een tuil bloemen in
manchet. Het deed mij terugdenken aan mijn
bézoek aan Zagreb in Joego Slavië en aan
Madrid, waar de bloemschikkunst nog maar
geringe vorderingen heeft gemaakt. Einde
lijk, de plaats van bestemming. Ook daar
opengebroken straten. Het frissche hotel
brengt ons de noodige verkwikking, zoomede
een flesch met heerlijke Kaukasische wijn,
Kachetinskaje.
De Kaukasus over.
Ordzhonikidze is het administratieve cen
trum van twee kleine autonome gebieden. In-
gushetia en Noord Ossetia. Verschillende
Couranten,, welke hier verschijnen zijn in het
Russisch, doch in de Ingushetia of Ossetia-
dialecten gesteld. Het stadje is een toeristen
oord bij uitnemendheid. De noordelijke uitloo-
pers van de Kaukasus geven volle gelegen
heid voor prachtige bergtöchten. Ieder jaar
doen zelfs de ieiders van het Intouristbureau
in Ordzhonikidze in deze onmetelijke berg-
terreinen nog nieuwe ontdekkingen.
Eenige maanden voordat wij er warén, had
men een dorpje gevonden. Bij nadere be
schouwing bleek het een kerkhof te zijn; be
staande uit huizen. Iedere familie heeft de be
schikking over één huis; dat als begraaf
plaats dienst doet. De doodkisten zijn er op
bijzondere wijze geplaatst. De ouderen uit de
familie 'worden in de benedenverdieping be
graven, de jongeren bovenin. In deze gebie
den wonen een menigte nationaliteiten, veel
al bergvolken, die alle hun eigen gewoonten
hebben behouden. Al deze groepen hebben in
de vertegenwoordigende lichamen hun eigen
afgevaardigden, 's Ochtends om tien uur
wordt per auto voor vier personen de reis
naar -Tiflis begonnen. De directeur van het
Intouristbureau is onze gids. De prachtige
Georgain bergweg voert ons midden door de
Kaukasus. Het was de meest indrukwekken
de tocht, die wij in Rusland gemaakt hebben.
De weg is circa 215 K.M. lang en aangelegd
door gevangenen en bannelingen. Loodrecht
omhoog stijgende granietblokken slingerende
bergpaden,' kleine nederzettingen en machti
ge kloven begeleiden ons van het beginpunt
aan de vlakte, waarin Tiflis ligt. Met bewon
dering slaan wij de chauffeurkünst van onzen
begeleider gade. Want het1 autorijden is daar
riiog wel iets anders dan door de Preanger, in
Oost Java bij de Kawa Idjen of van Padang
naar Medan. Daar in Zuid Rusland door de
Kaukasus moet men om de zooveel K.M. met
auto en al door een bergbeek rijden om de
overzijde te bereiken en is men herhaaldelijk
genoodzaakt droge beddingen met groote
rotsklompen door te trekken. De El broes en
de Kazbek, de machtige bergen, waarvan de
tweede hooger is dan de Mont Blanc en dan
ook Europa's hoogste punt vormt, toonen hun
met sneeuw bezette punten. Wij stappen een
oogenblik bij de Kazbek-halte uit aan het ein
de van de Darejal-kioof, waar een prachtig
panorama te bewonderen is in de vlakte en
in het hooggebergte. Deze Kazbek behoort
tot een groep van vulkanen, die evenwel niet
meer actief zijn. De beide kraters van de
Kazbek hebben vroeger groote massa's lava
uitgestooten. Langs de hellingen loopen een
achttal gletschers. Vanaf de z.g. Kazbekhalte
is een bezoek aan de Gergetgletscher zeer de
moeite waard. Tal van Russische Alpinisten
maken hier bergtochten. In Augustus van dit
jaar is een excursie gehouden naar een der
nieuwe hutten voor het toeristenverkeer be
stemd. Wanneer onze auto Gudaur-pas door
trekt op een hoogte van ruim 2000 Meter
trekken wij onze jassen aan. Het is ijzig
koud. Wij naderen oud Georgië. Voor ons uit
rijden twee in Oostersche kleedij gehulde ty
pes. Het zijn mooie, tevens schilderachtige
figuren. Allerminst verlegen, zooals vele
bergbewoners nu eenmaal wel zijn. Wij ma
ken een foto van hen. 'Onze Russische gids
probeert met hen te spreken. Het mislukt;
zrj verstaan geen Russisch. Met enkele siga
retten zijn zjj tevreden en hij het afscheid
groeten zij ona uiterst beleefd. Op hun vurige
paardjes trekken zij de Kaukasische bergen
weder in.
Wij gaan ook verder en rijden door de
plaatsje Mlety, Passanaur en Ananur.
De Dushetian bergen munten daarna uit
door mooie weiden, oude forten uit langver.
vlogen jaren. Eindelijk bereiken wjj Utskhet,
de bakermat der Georgiërs, waar in de Sam.
tavrian tempel de graven te vinden zijn der
vroegere Koningen. Ongeveer drie K.M. ver
der ligt het oude kerkhof Zedazeni, waar de
graven in de rotsen zijn uitgehouwen, all«
boven elkander. Men heeft ei munten gevon
den uit den tijd van Julius Caesar en tal van
overblijfselen, waaruit onomstooteljjk is vast
gesteld, dat vóór tweeduizend jaren Utshet
bewoond was door een volk, hetwelk een vrjj
hooge trap van beschaving had bereikt. Op
ongeveer tachtig K.M. van het eindpunt
wordt in een berghotelletje het middagmaal
gebruikt. Het menu vermeldt: forellen. Echte
bergforellen, afkomstig uit de beken van de
Kaukasische bergen.
Naast ons bord wordt een stukje dun pa.
pier gelegd. Wij begrijpen de beteekenis
daarvan niet. Het blijkt, dat de Kausische
forel niet met vischvork en vischmes gege
ten mag worden, maar met de hand. Het
papiertje dient als servetje! In den namid
dag tegen zes uur komt Tiflis in zicht.
Tiflis.
Tiflis ligt in een vallei, 404 Meter boven
de Zwarte Zee en in beschut voor koude win
den. Het was er warm, ver over de honderd
graden. Trouwens niet voor niets heeft de
stad dezen naam gekregen, want het woord
Tiflis is afkomstig van Tpilici, wat „warm"
beteekent. Het beeld van de stad wijkt af van
dat van vele andere Russische steden. De
hoofdstad heeft een West Eüropeesch karak
ter, is goed geplaveid, heeft twee rijen hoo
rnen aan beide zijden en goede voetgangers-
paden. Men heeft het gevoel of men er zeer
ver van Midden-Rusland verwijderd is en
dicht bij de Oostersche landen is gekomen.
De Kura rivier stroomt door de stad. Het
aantal inwoners bedraagt circa 375.000. De
stad heeft zeer gemengde bevolking, in
hoofdzaak bestaande uit Turken, Russen,
Armeniërs, Georgians, Jóden, enz. In 1921
werd Tiflis hoofdstad van Georgië en in 1932
van de Trans Kaukasische Federatie. Eens
was de stad omgeven door hooge wallen. Aan
het einde der 18de eeuw werden wallen en
forten, zoomede de stad zelf verwoest door
Aga Mohammed Khan. De Kura deelt de stad
in twee secties. In het eene gedeelte, Maldan
genaamd, liggen de circa veertig beroemde
zwavelbronnen met een temperatuur van 35—
42°C. In het oudste gedeelte der stad heb
ben wij een kijkje genomen op de merk
waardige Tatarenmarkt, waar de stalletjes
met kaas en augurken, de flesschen met zure
melk enz. de aandacht trekken. Een der
meest indrukwekkende gebouwen, welke w\j
bezochten was de Zion Kathedraal, een Geor-
giaansche kerk uit de 7de eeuw. De kerk is
bewaard gebleven na de revolutie. De ikonen
zijn er niet uit gestolen. Op dit oogenblik
wordt er nog tweemaal per week dienst ge
houden. Op de treden van de smalle trap,
die ons naar beneden voert, zitten oude Rus
sische vrouwtjes, zij bédelen. Een eerste aan
blik van het kerkinterieur dóet den bezoeker
reeds verbazen. Het is alles klein in verhou
ding tot het geweldige Larva, hetwelk wij
later in Kiev zouden zien. Toch is het indruk
wekkend. De oudste ikonen van metaal naast
de prachtige fresco's, die zooals onze gids
vertelde later gerestaureerd zijn geworden
door den bekenden kenner der Byzantijnsche
kunst Gagarin. De graven van edellieden en
priesters zijn te herkennen aan de dikwijls
mooi gebeeldhouwde grafsteenen.
Een der laatste dagen van ons verblijf in
Tiflis kon ik mijn collega, Secretaris, der Ka
mer van Koophandel, bezoeken, dank zij een
ontvangen nitroductie. Ik had - via onzen tolk
gelegenheid eenige uren met hem te confe-
reeren. Over de wijze van werken zijner
Kamer zal ik ditmaal niet rapporteeren, om
dat ik deze gegevens wil verwerken met die,
welke ik kreeg van mijn Moscouschen collega,
teneinde er op die wijze één geheel van te
maken. Tiflis en de naaste omgeving kenmer
ken zich door leerindustrie, textielindustrie en
chemische industrie. Voorts bestaat de export
in hoofdzaak uit: tapijten, tabak, olie, wij
nen, wol, pelterijen, zijde, vruchten en visch.
Aan de Kamer is een museum verbonden,
waaraan de hand van monsters en meer over
zichtelijke statistieken aan den bezoeker een
duidelijk beeld wordt gegeven van de produc
ten, welke het land opbrengt. Ter vergelij
king vindt men dan in afzonderlijke vitrines
dezelfde producten, maar van buitenlandschen
oorsprong. Ik heb de overtuiging, dat deze
methode van werken groote voordeelen voor
de betrokkenen kan hebben. Daarbij zal dan
evenwel de inrichting der Kamer van Koop
handel moeten afwijken van die der Neder
landsche Kamers van Koophandel efi min of
™er overeenstemming worden gebracht
met die der Russische Kamers.
gandhi op zijn eigen wijze
bestreden.
Reuter meldt uit New Dehli:
Voor de woning van Gandhi heeft zich een
stoffenkoopman neergezet, die vast, omdat
hij het als oneerlijke concurrentie beschouwt,
dat thans eenige fabrieken stoffenwinkels
hebben geopend. Hij meent, dat de Mahatma,
die op het gebied van vasten zóo'n goed
voorbeeld heeft gegeven, er op deze wijze toe
gebracht zal kunnen worden, hem in zijn
streven te steunèn. Gandhi acht het echter
ongewenscht, zijn bemiddeling te verleenen
en tracht den man ertoe te bewegen te ver
trekken, zij het ook tot dusver zonder suc
ces.
het aantal drankhuizen
in belgie.
Ongeveer 130 per 10.000 inwoners.
Een zoo juist gepubliceerde officieele sta
tistiek wijst op het bestaan in België van
me tnunder dan 110.000 drankgeleeenhPópn
Men telt duls in dit land 130
10.000 inwoners tegen 62 in Zwitserland Ir
in Nederland, 36 in Duitschland, 21 in Enge
16 in Nm DenCmarken' 3.4 in Zweden en
ÏL Noorwegen. Mag men dezelfde stati
stiek gelooven, dan zou ook ner™.
dat ieder Belgische onderdaan, per jaar, trota
het alcoholverbod, toch nog 8 liter alkohol
door zijn keelgat giet tegen 3 liter per in
woner in Nederland, 3.70 liter In Engeland
en 3.63 liter in Duitschland.
Naar waarnemingen verricht in den
morgen van 19 Jan.
Medegedeeld door het Koninklijk
Meteorologisch Instituut.
Hoogste barometerstand 782.9 te Aberdeen.
Laagste barometerstand 751.5 te Fardö
Verwachting:
Zwakke tot matige O. tot N., in 't O. later
wellicht veranderlijke wind. gedeeltelijk be
wolkt tot betrokken, weinig of geen neer
slag', temperatuur om het Vriespunt tot lichte
vorst, willicht toenemende vorst in het
Oosten.
Barometerstand te Den Helder '779.0
-
4 J
