Op en om het Binnenhof. Marine brieven uit indië kunsttaal deugt toch alleen maar voor handelsdoeleinden, vind je ook niet?" Nee, ik vwid het heelemaal niet! Natuur- 1'jk, als 't alleen maar handelsbelangen gold, zou 't vrij merkwaardig zijn daf 'k er zooveel belangstelling en mee dan dat, vopr aan den dag leg. Wam noch ikzelf noch 1 van mijn kennissen zal mij vermoe delijk ooit van een bijzondere aanleg of belangstelling tot den handel verdenken. Alle twijfel is uitgefloten! Maar we /aren v.ak bij mijn huis en de de dokter et.door naar een vergadering hoe kon ik alles zou gauw uitleggen! Toch liet de kwestie mij niet los! Ik zon op wraak (niet alle Esperantisten zijn zoo slecht!) en vond die, door den bewusten ge leerde een exemplaar van „Tragiek en Triomf" van Dr. Zamenhof, de pas ver schenen Hollandsche vertaling van Zamen- hof's levensbeschrijving door )r. Privat, te zenden. Mét bevel, och neen, allervriende lijkst verzoek natuurlijk, dat, bij wijze van boetedoening zoo spoedig mogelijk te le zen. Het antwoord bleef niet lang uit. Het klonk haast een tikje deemoedig: ,,Ik heb ingezien.dat ik mijn meening aangaande Esperanto grondig zal dienen te wijzigen!" Is het onbegrijpelijk, dat ik dit ook als een kleine triomf beschouwde? En nu: mijn zin afmaken! Er stond: Ten tweede blijkt uit dit voorbeeld, hoe en het slot is: spoedig en hoe radicaal dat „oordeel" soms kan veranderen! Ik hoop, dat de Hollandsche vertaling nog veel vaker op deze wijze van nut za* zijn! En nu, als mijn blik over mijn schrijf tafel dwaalt, zie ik overal papieren en tijd schriften met den naam Rome erop. Het is als een stil verwijt, omdat x Rome nu nog niet aan de beurt liet komen. Nu ja, de vol gende week dan maar een heel artikel over Rome en wat daaraan vastzit. Alleen nu nog even de waarschuwing, dat, als u auto matisch mee wilt doen aan de loterij, met den hoofdprijs van een MILLIOEN LIRE, U zich dan voor 1 Febr. opgegeven moet hebben voor den kruistocht op de Middel- landsche Zee tot aan de kust van Afrika van 10 tot 17 Aug. 1935. Dit geldt ook voor niet-Esperantisten! Nadere inlichtingen wil ik met genoegen geven. MOLLY KETSER, 2e Schuytstraat 155, Den Haag. W*ck kroniek L). jkke voorbereidende werkzaamheden op het "innenhof. - A'gemeene beschouwingen der Eerste Kamer. - Radio- a!'e lei Rond de .Waterstaat'--portefeuille. - Brugg De heer Braat N.S B -er rumoer. Den Haag, 24 Jan. '35. Het werk voor de openbare zittingen aan beide zjjden van het Binnenhof stapelt zich met den dag op! De afdeelingsversla- gen betreffende de Rijksbegrooting voor '35 van den Senaat komen vlug achter el kander van de persen; bij de Tweede Ka mer worden slag op slag nieuwe wets ontwerpen ingediend, terwijl ook van dien kant verschillende Voorloopige Verslagen het licht zagen, o.a. dat aangaande het Landbouwcrisisfonds. Het zou mij te ver voeren van alles, wat in deze week omtrent het Kamerwerk ter Landsdrukkerij van de persen kwam, een volledige opsomming te geven. Ik zal mij dus bepalen tot enkele hoofdzaken. Daar is allereerst het Voorloopig Ver slag der Eerste Kamer, behelzende de al- gemeene beschouwingen over de Rijks begrooting. Veel onrustbarends komt daar in niet tot uiting, hoewel zekere critiek niet gespaard wordt. Maar dr. Colijn zal haar stellig de baas kunnen blijven. De grootste ontstemming hebben gewekt de trage gang van het 60-millioenplan, de Defensie-politiek, de Onderwjjs-bezuinigin- gen, de verlaging van den werkloozen- steun en de spellingskwestie. Het spreekt wel vanzelf, dat deze zeer uiteenloopende onderwerpen zeer verschillende meeningen hebben gewekt, doch zij ontmoetten bij leden van allerlei „kleur" om de beurt ontstemming. Zoo ligt het voor de hand, dat de huidige Defensie-politiek het onge noegen der v.d.- en s.d.-fracties heeft ge wekt, terwijl het optreden van minister Marchant inzake de spellingskwestie weer critiek bij de rechterzijde ontketende Het treuzelen met de 60 millioen voor werkverruiming zal echter wat meer eens gezindheid in de critiek hebben gebracht, wijl zoowel figuren van rechts als van links het weinige „opschieten" betreuren Ook is gebleken, dat de ontstemming over liet gebrek aan een overzichtelijk bezuini gingsplan dat immers reeds zoo lang geleden 'door de Regeering werd aange kondigd! vrij groot mag worden ge noemd. Want „vele leden" (aldus het Ver slag) betreuren in hooge mate, dat de Re geering nog zoo weinig heeft bezuinigd, of practisch gesproken niet anders heeft be zuinigd dan door korting op de ambte naarssalarissen en vermindering van de rente der Staatsschuld door conversie. Er werd natuurlijk nog héél wat meer aangeroerd en opgemerkt, doch belangrij ker zal zijn wat de premier op dat alles antwoorden zal. Waarna de mondelinge behandeling der zaken misschien nog wel wat „saillants" zal opleveren?! Een meer „pikant smaakje" viel te proe ven in het V. V. betreffende de P. T. T.- begrooting, waarin onmalsche critiek werd geoefend op redevoeringen, welke minister Marchant en het Kamerlid Joekes voor de radio hebben gehouden en die een afreke ning .inhielden met politieke tegenstanders. Er werd herinnerd aan de redevoering van dc heeren Marchant en Joekes in de al- gemeene vergadering van den V.D. Bond, waarin men te velde trok tegen politieke tegenstanders, „terwijl bovendien enkele zinsneden uit de laatstbedoelde toespraak kennelijk besteed waren voor het buiten land, en gerustelijk mochten worden be schouwd als evenpoovele proeven van min der gepaste critiek op de binnenlandsche politiek van een met ons bevriende natie zoo critiseert genoemd verslag. Het en wijze en- spreekt vanzelf, dat mede opgehaald werd de radio-rede van minister Marchant, genaamd „De laatste ronde", „welke rede een onheuschen aanval bevatte op een hoogstaand geleerde hier te lande, die met den minister van meening durfde verschil len". Enzoovoorts! Gevraagd werd, of ministers ook onder worpen zijn aan de censuur der radio controle-commissie? In verband met het feit, dat genoemde commissie in 't alge meen wel een scherpe censuur uitoefent, waardoor in het verleden verschillende redevoeringen moesten worden ingekrom pen of achtergehouden, achtte men hier een meten met twee maten aanwezig. De gelegenheid tebaat nemend klaagde men z'n nood over de wijze, waarop sommige radiosprekers de bepaling ten aanzien van „stellige uiteenzettingen of toelichtingen van politieke beginselen" meenen te moe ten toepassen. De hierover aan het woord zijnde leden drongen aan op een verbod, want de practijk heeft geleerd, hoe men de begrippen, stellige uiteenzetting „toelichting" op de meest-rekbare uitlegt. Men ziet, hoe hier stof voor interessante debatten werd geleverd! Nu we het toch over radio-aangelegen heden hebben mag meteen wel even wor den gememoreerd, dat het aangkondigde wetsontwerp nopens het lang hangend ge bleven zendervraagstuk bij de Tweede Kamer is ingediend. In 't leven zal wor den geroepen een N.V. „Nederlandsche Omroep Zender Maatschappij" (Nozema). Bij de behandeling van de P. T. T.- begroo.ting voor het jaar 1934 is, zoowel bij de schriftelijke als bij de mondelinge gedachtenwisseling met en in de Kamer .het vraagstuk van de omroepzendappara- tuur aan de orde geweest. B\j die gelegenheid mocht dc Minister zijn standpunt uiteenzetten en werd door hem tevens medegedeeld, dat een oplos sing van dit vraagstuk in voorbereiding was en daartoe o.rh. overleg met de be trokken omroep-organisatics werd ge pleegd. De Minister is daarbij uitgegaan van de noodzaak om het zendervraagstuk in dien zin op te lossen, dat de zenders voor den radio-omroep zouden komen in één hand. Het was hem aangenaam te kunnen mededcelen, dat het beoogde doel bereikt is en dat de medewerking der omroep organisaties verkregen werd tot 't oprich ten van een gemengd zender-bedrijf, waar in eenerzijds de Staat overwegende zeg genschap heeft, anderzijds de belangen van de omroeporganisaties afdoende veilig zijn gesteld. De wet verleent den Minister voorts de noodige bevoegdheden, die na het tot stand komen van het bedrijf op hem zullen rus ten. Met het vorenstaande is het karakter der wet in hoofdlijnen aangegeven. De positie, welke de Staat in het nieuwe bed lijf zal moeten innemen, komt naast de vcrdeeling van den invloed tot uitdrukking in de verhouding van het aandeelenbezit g040. De waarborgen voor de omroep organisaties zijn in het bijzonder gelegen in de wijze, waarop het bestuur der ven nootschap is samengesteld en waarop de invloed daarin tusschen do verschillende aandeelhouders is verdeeld en in de nood zakelijkheid van gequalificeerde meerder heden voor het nemen van ingrijpende be sluiten. Het openbaar belang is daarnaast ge waarborgd door een vernietigingsrecht van de Kroon en een goedkeuringsrecht voor bepaalde belangrijke aangelegenheden. Dit is in 't kort de inhoud der nieuwe, overeenkomst. Minister De Wilde heeft dus ten slotte een kwestie tot oplossing gebracht, welke nog niet zoo heel lang ge leden een bron van onrust en van veel wryving uitmaakte. Het gaat zoodoende al een aardig einde in de richting van den uiteindelijken „radio-vrede", welke immers door het maar al te bekende Zendtijden- besluit van minister Reymer geheel zoek raakte. Edoch: de oude en pijnlijke „angel" is toch nog niet uit het „radio-vleesch" ge trokken! Intusschen zal het hierboven ge releveerde wetsontwerp in de Kamer de instemming der groote meerderheid wel weten te winnen. Aangaande de ministercrisis aan Water staat wisselt men in de pers nog steeds van gedachten. Er wordt hier en daar toch nog getwijfeld, of de opvolger van wijlen ir. Kalff een liberaal zal zijn. De Haagsche Briefschrijver van de „Tijd" (r.-k.) is van meening, dat dr. Colijn hoogstwaarschijn lijk wel slagen zal in het vrijzinnige kamp, en dat de Katholieken zeker geen bezwaar tegen deze oplossing van zaken zouden hébben. Edoch: zou een bekwaam opvolger niet in genoemde gelederen te vinden zijn, dan bestaat toch de mogelijkheid aldus de „Tijd"-schrijver dat eerst het geheele Kabinet aftrad, en dat dr. Colijn opnieuw belast wordt met de Kabinetsformatie, waarbij dan getracht kan worden te ko men tot een normaal parlementair Kabinet Het is niet onbegrijpelijk dat de liberalen in deze en dergelijke opmerkingen stappen zien, welke gericht zijn op het weren van het liberale element in de Regeering. Het „Handelsblad" reageerde op een en ander minder vriendelijk en herinnerde dan ook aan het „gerommel" in de kleine en vaak zeer linksgezinde Roomsche organen", dat maar al te veel doet denken aan het „wei nig opwekkende gedoe van nu bijna twee jaar geleden, toen de z.g. „democratische" Roomscheppers in het geheel niet van sa menwerking met de liberalen wilde we ten, en Dr. Aalberse vergeefs op een rood-Roomsch-vrijzinnig democratisch blok aanstuurde; dr. Colijn heeft toen met veel nadruk zijn zienswijze moeten verdedigen". Het mag inderdaad weinig waarschijnlijk worden genoemd, dat thans beduidend meer kans op een parlementair Kabinet zou bestaan dan in '33, toen de oorspron kelijke pogingen van dr. Colijn tot "vor ming van een parlementair Kabinet mis lukten. De premier zal ten huidigen dage zeer vermoedelijk nog even veel prijs stel len op een Kabinet van den breedst-mo- gelijken grondslag als twee jaar geleden! Het zal echter de vrhag zijn, of de nieu we minister spuedig verwacht kan worden. Het interimaat van dr. Colijn wijst daar niet op. Zoo zal Z.Ëxc, misschien nog wel genoodzaakt zijn, in de Tweede Kamer het pas ingediende ontweip nopens den ver snelden bruggenbouw te verdedigen, wat gerust een „kluif" kan worden genoemd. Want op een niet-onbeduidende oppositie kan stellig worden gerekend, vooral in ver band met de geprojecteerde tofheffing op de nieuwe bruggen, waartegen de steden Arnhem en Nijmegen speciaal felle pro- testkreten hebben doen hooren. Bij nader beschouwen mag er ook wel wat aan den oorspronkelijken opzet gewijzigd worden, wil men geen duidelijk onrecht begaan. Maar de tijdelijke heffing op zich zelf is in deze benarde financieele omstandigheden wel te verdedigen, ook, wijl het veergeld thans veel zwaarder lasten op de burgerij legt. We krijgen in elk geval een goedkoo- per verbinding tusschen Noord en Zuid (wat hard noodig was!) en een minder tijdroovende! Het idee is aan de hand ge daan om de benoodigde gelden voor het bouwen der bruggen uit leeningen op te die pen. Deze vorm van financiering heeft stellig veel aantrekkelijks! Maar. de Re geering schijnt er toch anders over te den ken. De debatten in de Kamer zullen over deze zaken ongetwijfeld het noodige licht doen vallen. Ten slotte nog een „nieuwtje". Volgens berichten in de bladen is het oud-Kamer lid Braat, ziende dat hij geen kans meer heeft bij zijn ouden Plattelandersbond, heil gaan zoeken bij de N.S.B. van den heer Mussert. Hij zij den heer Mussert van harte gegund. „Met zulke aanwinst kan hij 't ver brengen," spotte de Res bode". Dit is zeker: aan „critischen zin" mangelde het den heer Braat geenszins! Parlementariër. Beste vriend, Heel Indië en dus ook heel Soerabaja is momenteel in rouw gedompeld en we gaan de Kerstmis in met de vlaggen in de stad halfstok, eneen diep gevoel van mede lijden voor de nabestaanden van deze zoo vlak voor Kerstmis zoo ongelukkig om het leven gekomen Uiver-bemanning en passa giers. We zullen ons deze Kerstmis van '34 lang herinneren, als één, die overscha duwd werd door een catastrophe die als een nationale ramp gevoeld wordt. Het Oceaanvllegen van de „Snip" ging geheel teniet bij het hooren van de treurige berich ten over de Uiver. Files auto's stopten te gen half twee als de marinemenschen naar boven kwamen voor het bulletinbord van het Soerabajaansche Handelsblad en groote verslagenheid heerschte er bij het hooren van de vreeseltjke tijding onder onze Ma rine. Het Kerstfeest zal dan ook niet zijn, als andere jaren, allhoewel het gebeurde wellicht aanleiding voor een ieder moge zijn om nog eens ernstiger dan ooit, ook over minder wereldschc dingen na te den ken. Zooals gezegd ook in de stad geven de halfstoksche vlaggen een teeken van rouw. Er zijn natuurlijk vele Kerstetalages; bij Whiteway resideert de Kerstman zelfs, maar de ware Kerststemming zal dit jaar wel uitblijven. Wat vrije dagen betreft bof fen we wel, trouwens jullie in Holland ook. Eerst de weekend, dan een Maanda„ werk zaamheden en dan de Kerstdagen. Hier is het prettige dat je zoo dicht bij de bergen zit en je in twee of drie uur autorijden een koude Kerstmis kunt hebben. Nu, in tegen stelling met onze vorige term, toen zulks nog maar sporadisch voorkwam, heeft ie dere vrijgezel hier een twoseater terwijl ook heel wat getrouwden een auto hebben. Het zal dus wel een uittocht worden zoo met Kerstmis. In het bloemenmagazijn „Myrtha" hetwelk een winkel heeft op de plaats waar vroeger het „Simpangcafetjc" was, is dc tweede ontluikende tulp in de Oost te zien. Het eerste exemplaar werd aan den landvoogd aangeboden. Wellicht als wc hier voor 'e derde maal komen dat ook Indië zijn bollenvelden heeft.. Vlak voor de Kerstdagen is de Comman dant der Zeemacht hier nog geweest voor het houden van besprekingen. De jagers zijn de „groote Oost!' in, als ze terugko men >s het van klaarmaken voor Holland. Op Passiran zijn de Marine sportwed strijden deze weekend gehouden. Zulks on der beproefde leiding van Luitenant van Rhijn die zijn sporen wel verdiénd- heef t op dit gebied. Z.W.E.G. is thans op de Hr.Ms. „Java" geplaatst, zoodat men hem dik wijls als wedstrijdleider, schermer, kortom als sportbeoefenaar zal missen hier op Soe rabaja. Gisteren hadden we hier een zecombi- neerden oefenavond van de Kon. Ned. Ind. Off. Schermbond, van de aideelingen Soe rabaja en Malang. Naar Bandoeng zal bin nenkort ook een aantal marine officieren en onderofficieren gaan schermen. De wedstrijden om het de Ruyterschild vinden nog steeds voortgang. Wil je den stand weten? Hier volgt die: M.K.O. 4 3 0 1 M.L.D. 4 3 0 1 M.K.G. 3 111 6 6 3 3 0 0 11— 3 7— 4 2— 3 6— 9 1— 4 1— 5 Java 4 112 Dienst Cons. 10 0 1 O.Z.D. 2 0 0 2 Zooals je ziet kan het nog van alles wor den maar ik geef M.K.O. of het vliegkamp toch maar dc meeste kans, dat ze het schild zullen winnen. Nu tegen het jaareinde met zijn vele vrije dagen hebben dc bioscopen weer hun middernacht voorstellingen en kun je weer 's avonds om half twaalf nog naar de film toe. Is- dit niéts voor den dir. van Tivoli om ook eens te probccrcn, alhoewel ik denk dat de marinemenschen over het algen- meen tegen dien tijd wel: naar hun kooi zul len verlangen. Het Fransche oorlogsschip „Primauget" was in Batavia. Het schip verleende nog assistentie bij het zoeken naar een paar onfortuinlijke zeiiers die van de passer Ikan naar het eiland Leiden waren gaan zeilen en door het lage water waren verrast, waardoor zc den nacht zonder kennisge ving te Batavia moesten overblijven. On gerust geworden verzocht 'men te Priok aan den Commandant van dc „Primauget" of hij met een zoeklicht de reede af wilde zoeken. Als je hier binnenkort weer arriveert zul je op een van je ritjes door de stad mer ken dat ook naar de Westzijde de stad zich aan h'et uitbreiden is. Daar in de buurt van Sawaan is een heele Oranjobuurt ge komen met een Charlotte de Bourbonstraat, een Juliana van Stolberglaan en-een Wil lem de Zwijger dito. Ook hierin zijn we dus alweer niet ten achter bij Holland. Nu ouwe sobat me dunkt,het is een brief met een toegiftje, en dat hadden wc niet afge sproken. Tot de volgendeWeek, ik ga aan mijn Zondagsche rijsttafel beginnen; Gonje HENK.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1935 | | pagina 17