Doodstraf geëischt
tegen Hauptmann.
lACHTIG MENSCHEN
Ernstig mijnongeluk
Italiaansch ultimatum
aan Abessynië?
BUITENLAND
HELDERSCHH COURANT VAN DINSDAG 12 FEBRUARI 1
935-
3
Een mooie gift van Lady Riddell.
De Canadeesche vijflingen.
Nach Golde drangt
De goedkoope huwelijksreizen
in Italië.
De synthetische diamant.
Verdediger vraagt
vrijspraak.
Aanrijding van drie kinderen
te Alphen aan den Rijn.
Eens wat goeds uit Oss.
Relletjes bij het Centraal Station
te Amsterdam.
Inval in een nachtclub.
Het hooge water.
BINNENLAND
De post van de Uiver.
Bioscoopbond laat nieuwe
bedrijven niet toe.
Mariniers Zaterdag
terug.
Salarisregeling
N.-Holland.
Een nieuwe botsing aan
de grens van Abessinië.
Mog niet onmiddellijk
te wachten
De werkloosheid in Duitschland.
opgesloten in een
stalen gevangenis
Burgerlijke Stand
JOHAHnES WILHELMUS MINKELS,
10HANNES WILHELMUS MINKELS,
Lady Riddel heeft de 100.000 pond sterling,
die haar man haar nagelaten heeft, bestemd
voor den bouw en de uitrusting van een zus
terhuis en opleidingsschool voor het St. Tho
masziekenhuis te Londen.
Lord Riddell's testament bevatte groote
legaten voor verschillende andere zieken
huizen.
Een proces om een millioen dollar.
Vrijdag ii bij het Federale Hof te Chicago
een eisch tot betaling van een millioen dollars
schadevergoeding ingesteld tegen Ovilla Dion-
ne, den vader van de Canadeesche vrjfling en
vijftien andere personen wegens het schenden
van het contract inzake de tekijkstelling van
de v\jf babies.
De eisch tot schadevergoeding werd inge
steld door een plaatselijken promotor Ivan
Spear toen Dionne en zijn vrouw voor de eer
ste maal de kinderen in een plaatselijk theater
hadden laten bezichtigen.
Spear verklaart, dat hij met de ouders van
de vijf babies een overeenkomst had gemaakt,
waarbij was gecontracteerd, dat de vijf babies
onder zijn leiding zouden worden tentoonge
steld.
Onder de vijftien andere personen, die tege
lijkertijd voor het bedrag van een millioen
dollar worden aangesproken, bevinden zich
dokter Ollan Dafoe, die de vrouw van Dionne
geholpen heeft, de atterney-general Arthur
Roebuck van Ontario, de grootvader van cie
vijf babies, twee Canadeesche politie beamb
ten en de directeuren van eenige dagbladen.
Deze laatsten worden er van beschuldigd
foto's te hebben gepubliceerd, waarop Spear
copyright had.
Men weet, dat Dunikofski zijn alchemisti
sche verwachtingen niet opgegeven heeft. Zijn
geldschieters, die zich civiele partij gesteld
hadden, lieten hem maar noode veroordeelen.
Volgens het Journal zijn ze nu met zijn raads
lieden in overleg getreden ter bestudeering van
een plan. Zij willen Kort en goed een naam-
looze vennootschap vormen ten einde Duni
kofski in staat te stellen, zijn proeven voort
te zetten.
Mr. Jean Charles Legrand, zijn advocaat,
maakt zich al sterk een korrel goud volgens
diens procédé te voorschijn getooverd te heb
ben....
In Italië hebben de Italiaansche spoorwe
gen 1617 goedkoope biljetten voor huwelijks
reizen naar en van Rome afgegeven, waarvan
12 door middel van agentschappen in het bui-
ingevoerd, hebben er 66.792 paartjes gebruik
tenland. Sinds deze reductie in Juli 1932 werd
van gemaakt, waaronder 2357 uit het buiten
land en uit grensplaatsen.
Reuter meldt uit Londen:
De Londensche Kamer van Koophandel
deelt mede, dat de aandacht van haar afdee-
ling voor den handel in edelgesteenten is ge
vestigd op zekere misleidende berichten in de
pers over de uitvinding van een zoogenaamde
synthetische diamant. Deze zijn nu onderzocht
in een laboratorium van genoemde afdeeling.
Het bleek, dat de zgn. synthetische diamant
niet samengesteld was uit diamantstof. De
synthetische diamant heeft n.1. een brekings
index van 1.725 en een soortelijk gewicht van
3.61, terwijl deze voor echte diamant onder
scheidenlijk 2.4175 en 3.52 bedragen. Bij mi
croscopisch onderzoek bleek verder, dat er in
den steen een gasbel zat.
Uit deze gegevens valt af te leiden, dat de
zgn. synthetische diamant ongetwijfeld witte
synthetische „spinels" zijn. In hardheid, phy-
sische afmetingen en chemische samenstel
ling hebben zij niets met echte diamanten ge
meen.
De deskundigen van de afdeeling edelge
steenten aarzelen niet, vast te stellen, dat de
imitatie-steenen een geringe handelswaarde
hebben, omdat zij zelfs niet voor industrieele
doeleinden kunnen worden gebruikt Geen
handelaar of deskundige kan er mee bedrogen
worden.
Aldus de mededeeling van de Londenschcn
K. v. K.
In een Duitsche mijn, vlak bij de grens.
Zeven menschen verongelukt?
V.D. meldt uit Kerkrade:
Zaterdagavond omstreeks tien uur heeft
even voorbij Kerkrade, juist op Duitsch
grondgebied, een ernstig mijnongeluk
plaats gehad.
In de Duitsche steenkoolmijn Laurweg
van den Essweiler Bergwerk Verein waren
op de 350 m verdieping acht mijnwerkers
aan het werken. Plotseling werden zij ver
rast door een water doorbraak. Slechts één
van hen wist zich tijdig in veiligheid te
brengen.
De geredde vertelt.
De geredde mijnwerker Franz Simon heeft
het een en ander meegedeeld omtrent de wijze,
waarop het ongeluk geschied is.
Hij had Zaterdagavond omstreeks kwart
voor zeven zjjn boterham opgegeten en was
daarna weer aan het werk gegaan. Tijdens het
houwen het was toen waarschijnlijk kwart
voor acht hoorde hij plotseling een geluid,
dat op een knal geleek. Even later bemerkte
hij, dat er ergens iets viel. Hij had zjjn kame
raden toegeroepen, dat er boven iets niet in
den haak was en zag bjj het licht van zjjn lamp
op hetzelfde oogenblik, dat er water begon te
stroomen. Hij had nog geroepen: „Water!"
doch toen reeds werden twee mijnwerkers mee
gesleurd. Zij kwamen in zijn nabijheid terecht.
Toen het water kalmer ging stroomen, sprong
hij over de luchtpijp en kon zich in veiligheid
hrengen, doch eerst tegen half tien kon hij
klopsignalen geven.
Toen het water kalmer werd, is hij door de
reddingbrigade in veiligheid gebracht. Er is
geen gevaar meer voor verdere overstroomin
gen.
De autoriteiten hebben de hoop, dat men de
zeven mijnwerkers nog kan redden, niet opge
geven.
Het D.N.B. meldt uit Aken, dat Zondag
avond laat een lijk is geborgen.
Na een kort, maar krachtig requisitoir
heeft de officier van justitie in het
Hauptniann-proces de schuldigverklaring
van verdachte en de doodstraf geëischt,
terwijl de advocaat In een welsprekend
pleidooi om vrijspraak en gerechtigheid
vroeg.
Requisitoir en pleidooi.
Op meer dan 400 bewijsstukken baseerde
de openbare aanklager zijn beschuldiging en
trachtte aan te toonen, dat Hauptmann tege
lijk de ontvoerder en de moordenaar van
Lindbergh's baby was, alsmede degene, die
het losgeld in ontvangst genomen had.
Hij wees op de verklaringen van de des
kundigen en bezwoer de jury het schuldig uit
te spreken.
Daarna begon Reilly, Hauptmann's voor
naamste advocaat, zijn pleidooi met de woor
den, „oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld
worde. Hauptmann is onschuldig".
Daarna trachtte de verdediger te bewijzen,
dat niemand in het huis van Lindbergh had
kunnen doordringen, zonder de hulp van per
sonen, die tot de huishouding behoorden en
daarom was het hem zonneklaar, dat de kin
derjuffrouw, Betty Gow en de overleden be
diende Whateley aan de ontvoering mede
plichtig waren. De personen, die de baby ont
voerd hadden, moesten het goed bekend zijn
geweest, anders zou het wel geschreeuwd
hebben. Ook de hond had niet geblaft. De
zoogenaamde voor de schaking gebruikte lad
der zou in het geheel niet gebruikt zijn, daar
men anders sporen op den grond voor het
venster moest hebben gevonden. Veeleer was
het kind de trap afgedragen.
Binnef tand
Tengevolge van het onvoorzichtig overste
ken van den rijweg zijn te Alphen aan den Rijn
drie kinderen van 4 en 5 jaar het slachtoffer
geworden van een aanrijding. In de Hooft-
straat, ter hoogte van de Bloemstraat, zijn
twee kinderen van den heer L. v. Oosterom,
toen zij plotseling van achter een stilstaanden
auto te voorschijn kwamen, aangereden door
den auto, bestuurd door de medische studente
W. M. v. W., die, niet in het bezit van een rij
bewijs, onder toezicht van haar vader, dr. van
W., in een zeer matigen gang reed. Hoewel de
bestuurster onmiddellijk remde, was een aan
rijding niet te voorkomen. De kinderen raak
ten bekneld tusschen de vooras en de straat.
Toen zij waren bevrijd, bleken de gezichtjes
schier onherkenbaar door de schaafwonden.
Dr. van W. heeft de noodige geneeskundige
hulp verleend. De toestand is niet levensge
vaarlijk.
DOOR HET IJS GEZAKT EN
VERDRONKEN.
Zondagmiddag is het tienjarig zoontje van
de familie Kuys, wonende op den Heezerweg
te Eindhoven op een vijver achter de steen
fabriek door het ijs gezakt en verdronken.
Het lijk is opgehaald.
Onlangs is de landbouwwoning van den heer
Smits in de Bosschestraat te Oss tot den grond
toe afgebrand. Ook een gedeelte van den in
boedel en de landbouwinventaris gingen ver
loren. De bewoner, die niet tegen brandschade
verzekerd was, was door het gebeurde totaal
geruïneerd. Ten einde den gedupeerde weer
aan een bedrijf te helpen en zjjn talrijk gezin
een onderdak te verschaffen, sloegen vele
notabelen van Oss de handen inéén en het
gelukte hun, gelden voor den bouw van een
nieuwe boerderij bijeen te zamelen. Het bedrag
was niet geheel en al toereikend en daarom
hebben verscheidene bouwondernemers koste
loos materialen beschikbaar gesteld, terwijl
anderen belangloos het werk uitvoerden.
Zondagavond heeft burgemeester J. F. Ploeg
makers de nieuwe woning met stalling en
aangevulden inboedel aan de familie Smits
overgedragen. Hjj prees in zijn toespraak den
burgerzin der Osscher bevolking, waardoor
het beoogde doel is verwezenlijkt.
Zondagochtend was het bjj het Centaaal-
station te Amsterdam tamelijk rumoerig. Een
der opvarenden van de Zeven Provinciën, die
wegens muiterij gevangenisstraf heeft onder
gaan, kwam te Amsterdam terug en werd,
behalve door zjjn familie, opgewacht door een
groep anti-militaristen.
Buiten het station stonden een aantal com
munisten en anti-militaristen, die het plan
hadden, een optocht te formeeren. Bereden
politie en motor-brigade grepen echter in en
de groepjes menschen werden uit elkaar ge
dreven. Een man werd licht aan het hoofd
gewond.
De teruggekeerde schepeling vertrok met
zjjn familie per taxi.
Een gezelschap van 30 personen naar
een Amsterdamsch politiebureau
gebracht.
In den nacht van Zaterdag op Zondag, om
streeks 3 uur, heeft de Amsterdamsche zeden-
Dolitie onder leiding van hoofdinspecteur J.
F. van Slobbe, een goeden slag geslagen.
Genoemde hoofdinspecteur heeft, tezamen
met inspecteur J. Fremery Kalff, dien nacht
met tien rechercheurs en agenten van de
zedenpolitie, een inval gedaan in perceel Von-
HpM raat 56 te Amsterdam.
zedenpolitie had reeds lang vermoeden,
dat daar in verband met de Drankwet over
tredingen werden begaan en dat er tevens op
ander gebied dingen gebeurden, die niet in
orde waren.
Zonder dat eenige tegenweer werd geboden,
kwam de hoofdinspecteur met zijn mannen
binnen. Het bleek, dat er een eerste klas nacht
club was ingericht. Aan de bar, zeer weelderig
ingericht, zaten ongeveer 25 mannen en 5
vrouwen uit goede kringen van Amsterdam.
Zjj werden naar het bureau van de zeden
politie overgebracht. Een groote hoeveelheid
champagne, whiskey en jenever is in beslag
genomen, Tegen den exploitant is proces
verbaal opgemaakt.
De overgebrachte personen zjjn tot Zondag
morgen vroeg op het bureau verhoord en
daarna op vrije voeten gesteld.
De exploitant verklaarde dat hjj een .feestje"
gaf, doch verscheidene personen, die op het
bureau van de zedenpolitie zijn gehoord, ver
klaarden, dat zij meermalen in deze nachtclub
hadden vertoefd en dat deze ook als zoodanig
bekend stond.
De dijkverschuiving bij Ravenstein.
De voet van den Maasdijk tusschen Rave-
stein en Demen aan de Imkerzijde is over een
afstand van 6 7 meter aan het schuiven ge
raakt. Het betreft hier een gedeelte van den
dijk, hetwelk verleden jaar door den provin
cialen waterstaat werd versterkt en dat in
beheer is bjj het waterschap de Maaskant.
Uit het deskundig onderzoek, ingesteld door
den provincialen waterstaat en den dijksteel
van het waterschap is gebleken, dat de nieuwe
aangebracht kleilaag, welke nog niet geheel
dicht was, niet tegen den druk van het hooge
water was bestand. Onmlddeljjk is men met
de herstelling .werkzaamheden aangevangen.
Er is verder geen reden tot ongerustheid, te
meer daar de was van de Maas tot staan is
gekomen en val is ingetreden.
De Maas valt.
Uit G r a v e
Nadat Zondag de Maas voor deze gemeente
op een stand van 10.30 m N.A.P. tot staan
was gekomen, is ze in het laatste etmaal 22
cm gevallen en valt ze thans zelfs zeer sterk.
De peilschaal te Grave teekent thans 10.08 m
N.A.P.
De Waal valt.
De langverwachte val van de Waal Is ook
ingetreden. Er is enkele centimeters val waar
genomen, zoodat de stand van het water thans
ongeveer 11.7 m bedraagt.
DE TOESTAND IN HET MIJNBEDRIJF
Zaterdag niet gewerkt.
Zaterdag is op geen van de Limburgsche
mijnen gewerkt.
Salariskorting b(j de Oranje-Nas-
saumijnen.
Bij de uitbetaling van de loonen op Vrijdag
heeft de directie van de Oranje-Nassaumjjnen
op de loonen van de arbeiders een korting van
3 pet. toegepast.
LANDELIJK COLLECTIEF CONTRACT
BOUWBEDRIJVEN.
Naar het orgaan van den Bouwarbeiders-
bond mededeelt, is in een nieuwe conferentie
tusschen de vertegenwoordiges van de r.-k. en
chr. aannemers- en bouwvakpatroonsbonden
en van de vier bouwarbeidersbonden overeen
stemming verkregen inzake de loonen en ar
beidsvoorwaarden voor het voor 1935/36 af
te sluiten collectief contract. Het compromis
zal aan de leden ter goekdeuring worden
voorgelegd.
LOONSVERLAGING IN HET HOUT
BEDRIJF AAN DE ZAANSTREEK.
De bond van werkgevers in het houtbedrijf
in de Zaanstreek heeft voor de aanvaarding
van een nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst voorstellen ingediend bij de organisa
ties van werknemers. Deze voorstellen behel
zen o. m. een loonsverlaging van 10 pet. voor
alle groepen. De bedoeling is, dat het nieuwe
arbeidscontract 15 Februari zal ingaan.
De Commissaris van Politie der Afd. B. te
's-Gravenhage maakt bekend, dat de 84 en-
velloppen, afkomstig van de met de Uiver
vervoerde post, door de bemoeiingen van de
politie en de zorgen van het hoofdbestuur der
P.T.T., allen aan de rechthebbenden zjjn afge
geven.
De brieven van de mail, van de Uievr, welke
thans nog niet terecht zjjn, dienen dan ook als
verloren te worden beschouwd.
Maatregel tijdelijk genomen tot
31 Maart 1936.
Gistermiddag is in een buitengewone spoed-
eischende ledenvergadering van den Neder-
landschen Bioscoopbond het voorstel van het
hoofdbestuur, om tot tijdelijke afsluiting van het
Nederlandsche film- en bioscoopbedrijf over te
gaan, na een uitvoerige discussie aangenomen.
Het besluit strekt tot een verbod voor de leden
van den Bond om voorloopig tot 31 Maart
'936 nieuwe zaken te gaan exploiteeren, be-
hoorende tot een der volgende bedrijvenfilm
producenten!, film-importzaken, filmverhuur
kantoren, permanente bioscopen en reizende
bioscopen.
Om 8.08 te Rotterdam.
Thans is het juiste tijdstip van den terug
keer der mariniers uit het Saargebied in
Nederland vastgesteld. Om acht minuten over
acht a.s. Zaterdagavond zal de trein met de
manschappen aan het Maasstation te Rotter
dam aankomen. De bagage wordt dan van
te voren aan het station D.P. afgezet. De
manschappen van de motorbrigade en hun
materiaal gaan direct met denzelfden trein
door naar Haarlem.
Wanneer de mariniers naar Den Helder
komen is nog niet bekend.
Een bezuiniging van 250.000 gulden.
Provinciale Staten van Noord-Holland heb
ben gistermiddag de salarisregeling voor het
provinciaal personeel vastgesteld volgens de
aanwijzing van den minister. Hierdoor is een
besparing van f 250.000 verkregen. Met 1
Maart a.s. wordt de nieuwe regeling ingevoerd-
De motie-Polak c.s. (niet voldoen aan de
uitnoodiging van het K. B.) kwam hierna in
stemmingzjj werd met 3622 stemmen ver
worpen.
De beraadslagingen werden hierna gesloten.
De regeling was niet in een voordracht be
lichaamd,dus er volgde geen stemming.
De vergadering werd hierna gesloten.
Italië mobiliseert twee legerdivisies
en roept de lichting 1911
onder de wapens.
Op 29 Januari zijn ten Zuiden van Wal Wal,
bij Afdoeb, opnieuw Italiaansche en Abessijn-
sche strijdkrachten slaags geraakt. Vijf Ita
liaansche inheemsche militairen zgn gedood,
zes gewond. De Italiaansche regeering heeft
te Addis Abeba een formeel protest inge
diend.
Volgens het officieele Italiaansche com
muniqué zou het gevecht veroorzaakt zijn
door een groote groep gewapende Abes-
syniërs. Verklaard wordt, dat Italië drie
lichtingen heeft opgeroepen om de grens
te verdedigen.
Te Addis Abeba zijn directe onderhandelin
gen aangevangen tusschen Italië en Abssynië
om het grensgeschil bij te leggen, hoewel oor
logszuchtige stammen gekant zouden zijn
tegen de verzoenende politiek van den keizer
van Ethiopië.
Naar Reuter uit Rome meldt, bevestigt een
officieel communiqué, dat twee legerdivisies
en de lichting 1911 (wij zouden zeggen de
lichting 1932) bij wijze van voorzorgsmaat
regel zijn gemobiliseerd.
Men meent, meldt Reuter verder, te weten,
dat er troepen zijn gezonden naar Bari en
Tarente.
De meening in Abessynië.
De regeering van Abessynië gaf intusschen
Zondag als haar meening te kennen, dat het
jongste grensincident met Italiaansche troe
pen geen ernstig karakter droeg en als niet
meer beschouwd moet worden dan als het ge
volg van „de opvliegende stemming van eenige
plaatselijke Italiaansche officieren". Reeds
waren onderhandelingen met Italiaansche ver
tegenwoordigers geopend, om het grensinci
dent bij te leggen en een neutrale zone te
scheppen tusschen de verschillende grens-
patrouilles aan de grens van Italiaansch
Somaliland, teneinde verdere incidenten te
voorkomen.
Een geruststellende, maar niet erg
overtuigende verklaring.
Naar Reuter nader uit Rome meldt, is Zon
dag vandaar een trein met officieren, officie
ren van gezondheid en soldaten naar het Zui
den vertrokken. Men vermoedt, dat Eritrea en
Italiaansche Somaliland hun bestemming zjjn.
In officieele kringen ontkent men, dat er
troepen uitgezonden zijn of worden met het
oog op een actie van welken aard ook tegen
Abessinië en legt men de zending van troepen
en oorlogstuig naar de Oost-Afrikaansche ko
loniën aldus uit, dat zij alleen gaan ter aflos
sing en ter vervanging van verouderd mate
riaal. (Het Is alleen onbegrijpelijk, dat daar
voor een heele lichting zou moeten worden ge
mobiliseerd, teekent de Red. van de „Nw.
Rott. Crt." hierbij aan).
Volgens een verklaring van den zegs
man in het ministerie van buitenlandsche
zaken bestaat wel degelijk de mogelijk
heid, dat Italië een ultimatum aan Abes
synië zal richten, ingeval de betrekkingen
tusschen beide landen zich verder zouden
verscherpen.
Twee Italiaansche divisies ge
mobiliseerd.
Officieel wordt medegedeeld, dat tusschen
5 en 11 Febr. twee divisies zijn gemobiliseerd
bij wijze van proef. Het betreft hier de lich
ting 1911. Het officieele communiqué meldt
voorts, dat' de proefmobilisatie in de grootste
orde is geschied.
Bijna 3 millioen.
Het aantal werkloozen is in Januari met on
geveer 369.000 gestegen tot 2.973.000.
(Slot).
Hoewel de redding van de tachtig opvaren
den meer en meer naderbij kwam, was men
toch niet gerust, voordat alle opvarenden
veilig uit de ,,K XIII" waren.
De electrotechnische ingenieur van Fair-
field met enkele helpers legden als voorzorg
een electrische hulpleiding aan, zoodat men
werd van het schakelbord en de achterbatterij
in het officiersverblrjf eventueel onafhankelijk
in de centrale. Gelukkig hield het schot ech
ter tot het laatst uit en behoefde van deze
leiding geen gebruik te worden gemaakt.
HOOFDSTUK XVII.
De laatste uren in volslagen duisternis
Met het electrische licht in de duikboot liep
het minder goed af, want terwgl deze inge
nieur bezig was met een herstelling aan den
electromotor der luchtperspomp, veroorzaakte
een van zijn helpers een kortsluiting met het
gevolg, dat de hoofdzekeringen doorsloegen en
plotseling alles in duisternis gehuld was. De
laatste zes uur in gevangenschap werd dan
ook in volslagen duisternis doorgebracht. Voor
verlichting beschikte men nog slechts over
twee handnoodlampen en een electrische zak
lamp.
Misschien zeg ik als leek iets heel dwaas,
onderbreek ik den eersten officier van den
Heldersche Onderzeedienst, de heer Wichers,
maar waarom liet men de menschen dan ook
zoo lang in die donkere hellende boot? Ze
stak met den voorsteven een eind boven wa
ter, kon men geen gat in de huid van dat
boven het water uitstekende deel maken,
waardoor niet alleen de duisternis verdreven
zou worden, het zonlicht zou binnenstroomen,
maar waardoor tevens de bemanning zich
naar buiten kon werken, en zoo van alle na
righeid af zou zijn?
Zeer zeker werd dit overwogen, aldus
vervolgde de verteller, maar eerst meende
men, dat er nog een veel doeltreffender, min
der trjdroovende handeling mogelijk was om
de bemanning te verlossen. Men hoopte n.1.
een van de boegtorpedo's hiervoor te kunen
gebruiken, maar bjj een voorzichtig onderzoek
bleken deze geheel met water gevuld te zijn.
Men besloot daarna het water uit de voorste
bovenbouwtank te pompen, en dan niet, zooals
u zegt, een gat te hakken, maar één te bran
den in de buitenhuid en één, in de drukvaste
huid er onder. Er werd een plek gekozen,
juist achter het schot van de hoofdballasttank.
Men ging aan het werk, met den acetyleen
brander en al spoedig zagen de opvarenden in
de boot de steekvlam door de huid van het
torpedocompartiment heenkomen. Een gat
van ongeveer 45 cm in het vierkant was
spoedig uitgebrand.
HOOFDSTUK XVIII.
Burgers eerst
Zoo u weet, waren er onder de tachtig
gevangenen ook eenige burgers aan boord van
de „K XIH".
Toen het gat groot genoeg was, dat de
menschen naar buiten konden komen, gaf lui
tenant Singer de order: „Burgers eerst de
boot veriaten!"
En toen kropen ze, na dagen lang op den
bodem der zee in die schrikkelijke gevangenis,
in die afgrijslijke hel vertoefd te hebben, de
vrijheid, het licht, het leven, hun medemen-
schen tegemoet.
Een hevige ontroering maakte zich meester
van de dappere, stoere kerels, die op de ber
gingsvaartuigen en in de duikervletten dag
en nacht gewerkt hadden om dit resultaat te
bereiken.
Een oogenblik was er een doodsch stilzwij
gen, dat meer uitdrukte dan duizend woorden,
maar dan, als de eerste ontroering voorbij is,
dan breekt het enthousiasme zich baan.
Onder donderend vreugdegejuich van de
saamgedromde menschen op de bergingsvaar
tuigen klommen de geredden één voor één op
het dek van de „K XIII". In het geheel kwa
men er 76 menschen. Luitenant Singer was
vanzelfsprekend de laatste, die de boot om
ongeveer 17 u. 15 verliet, nadat hij eerst te
zamen met eenige lieden van de Admiraliteit,
alle waterdichte schotten had gesloten.
Niet allen traden het zonlicht tegemoet
Twee man, die de wacht hadden gehad in
het turbinecompartiment, werden vermist.
Klaarblijkelijk hadden ze het machinekamer
luik geopend, nadat ze eerst den druk binnen
en buiten gelijk gemaakt hadden, en waren
erin geslaagd de oppervlakte te bereiken.
Door de plotselinge drukvermindering zijn ze
waarschijnlijk bewusteloos (caissonziek) ge
worden en zoo in de Gareloch verdronken
Is de oorzaak van de ramp nog vastge
steld?
De duiker heeft inderdaad deze gevon
den. Het bleek, dat de vier paddestoeldeksels
op de ventilatiekokers naar de ketelfans in
het ketelcompartiment geheel open stonden.
Deze hadden natuurlijk gesloten moeten zijn.
voordat men het sein: „ketelcompartiment
gesloten" naar de centrale doorgaf, maar
door een of andere vergissing was dit over
het hoofd gezien.
Toen het vaartuig later in het dok onder
zocht werd, constateerde men, dat het handel
van de vier ventilatiekokers op „open" stond.
Het ongeval was dus niet te wijten aan een
defect aan den bouw of de inrichting van het
vaartuig, maar aan een oogenblik van ver
geetachtigheid van een enkel persoon, waar
door niet alleen een nieuw oorlogsschip ver
loren ging, maar die ook aan drie menschen
het leven kostte en waardoor 77 medeopva
renden gedurende eindeloos lijkende dagen in
voortdurend levensgevaar verkeeren zouden.
Toen de menschen gered waren, kwam hét
materieel aan de beurt. Zware stalen trossen
werden onder de „K XIII" aangebracht, ten
einde hiermede de boeg te helpen omhoog-
brengen en om deze daarna te kunnen ophou
den als de boot eenmaal boven water was.
Daar het water langzaam naar binnen bleef
lekken en er niet meer uitgepompt kon wor
den, werd de boot hoe langer hoe zwaarder.
Tenslotte werd de kracht op de trossen zoo
groot, dat op Donderdag ten ongeveer 18 uur
de bolders uit de bergingsvaartuigen werden
getrokken en de „K XIII" weer in de diepte
verdween.
Wat een geluk, dat de menschen er uit
waren
Het Marine-bergingsbedrijf sloot daarop
alle openingen in de drukvaste huid en bracht
op ieder compartiment twee pijpen aan; een
luchttoevoerpijp naar den bovenkant van het
compartiment en een waterafvoerpijp zoo laag
mogelijk. Op deze manier werd het water ge
leidelijk uit de boot geperst met het resultaat,
dat zes weken later de „K XIII" weer plotse
ling aan de oppervlakte verscheen, even on
verwachts als ze verdwenen was.
De „K XIII" ging terug naar de werf, al
waar zij geheel werd nagezien en gerepareerd.
En na korten tijd was zij weer geschikt voor
den dienst en werd herdoopt in „K 21".
Commandant Goodhart werd, zij het na zijn
dood, wegens het met dapperheid en eigen
levensgevaar redden van menschenlevens op
zee, beloond met de „Albert Reddingsme
daille".
En dit is nu het verhaal van de duikboot
met het ongeluksnummer „K 13", aldus be
sloot de heer Wichers zijn interessant ver
haal.
*an Den Helder
van 9—11 Februari 1935.
BEVALLEN G. LamRauchbaar, z. W.
BeukersEngel, d.
OVERLEDENM. Pranger, 73 jaar. J. W,
Minkels, 37 jaar.
De Heer en Mevrouw
G. BAKKER-Maandag
geven met groote vreugde
kennis van de geboorte van
hun Dochter
SOPHIA ELISA8ETH THERESIA.
Theresiakerkweg 7a, 111 Febr.
Batavia (C), j 1935.
R. WIT
en D. WIT-Dihkmaat
geven metblijdschapkennisx an
de geboorte van hun Dochter
ENGELBERTHA.
Den Helder, Febr. 1935.
v. d. Duyn v. Maasdamsti aat 7.
Met blijdschap geven wij
kennis van de geboorte van
onze Dochter
DINA BERNA.
J. BEUKERS.
M. BEUKERS—Engel.
Den Helder, 10 Febr. 1935.
Spechtstraat 4
Met groot leedwezen
geven wij U kennis, dat
beden te Beverwijk, in
den huize,, Westerburcht",
zacht en kalm is overleden
onze lieve Moeder, Be
huwd-, Groot- eD Over
grootmoeder,
1JOHAKNACAROLIHA DE LA FONTtllNE.
Wed. van den Heer
M. MEERENS,
in den ouderdom van 78
jaar.
Uit aller naam,
M. F. MEERENS.
Beverwijk, 11 Febr. 1935.
Scheybeeklaan 5.
De ter-aarde-bestelling zal
plaats vinden te Den Hel
der, op de Alg. Begiaaf-
plaats aldaar, a.s. Donder
dag 14 Febr. Vertrek vanaf
Reigerstraat 25, te 1 uur.
Heden overleed onze
innig geliefde Man en
Vader
in leven majoor-torpedo
maker K.M.
in den ouderdom van bijna
38 jaar.
Den Helder, 9 Febr. 1935.
Laan 70.
Mevr. M. MINKELS—
Kwast.
JOPIE.
FREDDY.
De ter aarde-bestelling
zal plaats hebben op
Woensdag 13 Februari,
n.m. lu.30 vanuit het Mar.
Hospitaal op de Algem.
Begraafplaats te Huis
duinen.
Heden overleed onze
innig geliefde Schoonzoon
in den ouderdom van bijna
38 jaar.
Den Helder, 9 Febr. 1935.
F. KWAST en
Echtgenoot?
en verdere Familie.
