Amsterdamsche Brieven. Marine-brieven uit indiè «r JUTTERTJE ZATERDAG 6 APRIL 1935 CAO 5 Gandhi zwijgt. /ga Een drukke week. gen drukke week hebben we hier in de i hoofdstad dit keer achter den rug. Een tt,eeH van veel en druk, zy het dan Lier en daar 8eremd en binnen nauwe [wettelijke banen gehouden, openbaar ver toon. Qjn te beginnen hadden we dan den Klassieken veel-geliefden Holland—België- wedsti'ijd, die men gevoegelijk ook onder openbaar vertoon", openbaar sportief vertoon dan, kan rangschikken, waar van men de bijzonderheden per radio, per rant, per tijdschrift, per witte doek al in zoo uitgebreide mate voor oogen en voor Mren heeft gehad, dat wjj er hier niet veel woorden meer aan behoeven te wijden. Alleen is het voor he- die thans ongeveer van middelbaren leeftijd zijn wel eens merkwaardig even terug te denken aan de dagen van htm jeugd, toen het voetbal nog een onder-onsje was van enkele be ter gesitueerde jongelieden, waaraan geen enkel dagblad of tijdschrift, dat zichzelf respecteerde, eenige aandacht besteedde en bet eenige voetbalnieuws, dat men on der oogen kreeg op z'n hoogst een gehec- tografeerd blaadje was, dat aan de leden ran de schaarsche clubs werd rondgezon den. Welk een evolutie in korten tijd! Evolutie, die zonder meer een „vooruit gang" beteekent? Vraag, zeer zeker niet zonder meer met een volmondig „ja" te beantwoorden, al behoeft men dan nog tiet dadelijk met den bekenden Amste:- 'amschen arts E. van Dieren, de kruis- aarder tegen alle mogelijke „moderne" erschijnselen, van een sport-psychose, - een geestesziekte te spreken of met ';n onlangs verscheiden chirurg, prof. Lani in deze massale sport en speciaal voetbal-belangstelling een degeneratie- verschijnsel te ontwaren Nog minder bedenkingen dan eventueel tegen de gesignaleerde voetbal-evolutie, kan men hebben tegen de evolutie van bet vliegwezen en tegen de nog steeas toenemende publieke belangstelling, die zich daaromheen groepeert. Hier valt in derdaad in de meeste opzichten ronduit van een echte vooruitgang te spreken. Wie de „doening" van de laatste dagen op onze gemeentelijke luchthaven aan schouwde, moest constateeren, dat deze evolutie thans wederom met schokken naar boven gaatOp den lsten van deze maand werd daar de zomerdienst in gezet, met het directe gevolg, dat er al dadelijk niet minder dan acht en dertig „kisten" oftewel vliegmachines per dag uit en thuis komen, tegen 26 tijdens den juist beëindigden winterdienst Een zekere plechtigheid had dezen eerste dag nog Plaats, ter gelegenheid van de officieele inwijding van den geregelden dienst op Praag: de eerste uitreis werd meege maakt door de wethouders Kropman en Vos en den directeur der Gemeente Han skin richtingen, Boogerd. Na dien, in fle luchtwereld leeft men nu eenmaal nog weer vele malen sneller dan in de voetbal wereld zjjn al reeds weer de Praagsche burgemeester en enkele andere Cechische autoriteiten op tegenbezoek geweest! In- tusschen is deze meerdere bedrijvigheid lp Schiphol nog maar een aanloopje: de vol gende maand zullen tochzestig ma- chines per dag passagiers en goederen door het luchtruim komen brengen en a'enOnder meer wordt clan de dienst °P Indië van eenmaal op tweemaal per Week gebracht. Onze martiale politie. Keeren we nu weer vanuit de drukte in 7* Wblken terug tot de drukte op straat, an va't allereerst de Intocht van de B.'ers te vermelden, die naar hun anddag in het R.A.I.-gebouw optrokken, een Intocht daarover bij voorbaat zco- we' 'n a's buiten den Raad al veel te doen as geweest. Dit „openbaar vertoon" heb- onze gemeentelijke autoriteiten, door w ar'€' orde-maatregelen binnen inderdaad nauwe banen trachten te houden, at het „vertoon"-karakter er van zoo leimogelijk zou komen te spreken. Mussert werd om te beginnen, °raan ln den stoet streng bewaakt en Ij c ermd, o.m. door enkele politie ten mbt6n me* bonden, terwijl de zjjstra- Vo] en stegen, die uitkwamen op de te gez t r°Ute zo°veel mogelijk werden af- desalniettemin kwam het hier en Pol''.toch nog tot strubbelingen, vielen er 'Jer °Pee'e schoten en werden, zooals bij gelijke gelegenheden te doen gebrutke- dlre enke'e „buitenstaanders", die niet ct aan het vertoon of tegen-vertoon f0n namen, min of meer ernstig getrof- d02. 9 demonstratie, die de S.D.A.P. op wapenschouw in hetzelfde leey tebouw °P dezen Donderdagavond SeeLV°teeo zou men een meer georgani- "tegen-vertoon" kunnen noemen. met P0UUe krij&t bet ondcrtusschen dit in goede banen houden van het groeiende openbare straatvertoon met den dag drukker en ziet zich zich verder ook genoodzaakt meer martiaal op te treden en in alle geval voor den dag te komen, dan tot nu toe het geval was. Vandaar dat onlangs zij o.m. een z.g. keurkorps in het leven heeft geroepen, dat ln „oorlogs uitrusting", met karabijnen over den rug. dezer dagen voor het eerst met slaande trom een marsch door de stad maakte. Wie over politioneele zaken spreekt, komt dezer dagen ook even te denken aan onzen oud-hoofdcommissaris Roest van Limburg, van wien men zoo juist het overlijden vernam. Deze onze oud-opper- ordebewaarder heeft in zijn ambtsperiode ook onrustige tijden meegemaakt; onder zijn bewind vielen, in 1917 de z.g. aard appelrelletjes, waarbij tien menschen ge dood en tallooze gewond werden. Hij zocht het toentertijd minder in een streng mar tiaal optreden van zijn corps, dan wel in een groote soepelheid. Hij beschouwde, naar een van zijn levensbeschrijvers het onlangs uitdrukte, elk relletje niet ter stond als een poging tot revolutie, maar als een symptoom eener „maatschappelijke ziekte". Men zou er over kunnen gaan philosofeerén, welke methode de beste ts: de zijne of die welke heden ten dage onder commissaris Versteegh meer en meer wordt ingevoerd, waarbij natuurlijk onder het oog zou moeten worden gezien of zijn tijd, wel vergelijkbaar is met den tegen- woordigen Onbegrepen vlagvertoon. Openbaar vertoon, dit keer niet van menschen, maar van vlaggen, maakte men dezer dagen ook op het Rokin mede. Voor bijgangers waarvan de meesten eigenlijk niet wisten wat er te doen was, meenden reeds dat de beslissing over „demping" nu dan toch voorgoed op het Prinsenhof ge vallen was en de Rokinwinkeliers met deze vlaggerrj hun vreugde over het gevallen be sluit kenbaar maakten. Het bleek een fou tieve opvatting: zoo gauw en afdoende wor den overigens hoofdstedelijke problemen als die van de Rokin-demping niet opgelost! Het Rokin-probleem is nog steeds hangende en het uithangen van de driekleur daar ter plaatse was uitsluitend en alleen het gevolg van een jubileum van de winkeliersvereeni- ging aan het rioKin, ter feit, dat slechts aan de direct-betrokkenen bekend was... Bussen aan den ketting... Iets meer naar het Centraal Station toe, op het Beursplein, kon het publiek verder den laatsten tijd op onderscheiden dagen een openbaar vertoon aanschouwen, dat aan duidelijkheid niets te wenschen over liet en waarvan men de bedoeling en be- teekenis geenszins behoefde te gissen. Daar gingen namelijk telkenmale weer diverse autobussen „aan den ketting" door toe doen van den strijd die het Rijkstoezicht op de Spoorwegen heeft aangebonden tegen de concurreerende particuliere motor-dien sten tusschen diverse plaatsen des lands. Aan welke zijde de sympathieën van het publiek bij dit openbaar vertoon staan, is niet moeilijk te constateeren. De uitlatin gen van het voorbijkomende en omstaande publiek, die meestal lang niet malsch ztin en waaruit geen enkel ..medelijden" spreekt met de geplaagde Spoorwegen, ook al lijden deze dan, volgens de jongste ge gevens liefst ongeveer een ton veriies per dag, laten aan duidelijkheid niets te wen schen over... Bredero-herdenldng. Openbaar vertoon, niet in de lucht of op straat, maar binnenshuis kregen we deze week ook te zien en te hooren in den Stads schouwburg ter gelegenheid van de herden king van den Amsterdamschen volks-dich- ter Bredero, die 350 jaar geleden het typi sche karakter van den hoofdstedelijken volks-man en vrouw, benevens dat van den Hollandschen boer, een karakter dat, ln den grond aarlijk niet veel veranderd is!, in zijn zangen en tooneelstukken zoo kernachtig wis vast te legger^ Terwijl enkele van zijn verzen werden gezegd en men op het tooneel enkele van zijn spelen opvoerde, o.m. zijn bekende „Klucht van de koe", had .en op het Leidsche plein, ln de hal en in de koffiekamers een soort Brederodiaansche sfeer trachten te schep pen met behulp van een aantal biertonnen en een legertje studenten en anderen die zich in 17-eeuwsche kleederdracht en ge wapend met lange Goudsche pijpen tus schen het publiek bewogen. Het bleef even wel bfj een trachten, bij een poging, die men eerder ietwat kinderachtig dan wel goedbedoeld kon noemen... „Dat wat je niet hebt-" Keeren we tot de straat terug, dan be hoort nog vermeld te worden het thans ge reglementeerde verkiezings-propaganda- vertoon door middel van de door het ge meentelijke reclame-bureau vervaardigde en aan de brugleuningen overal bevestigde.' houten aanbevelings-bordcn. Zonder te be weren, dat het „kladverbod", waar deze nieuwe vorm van politiekt propaganda in direct het gevolg van is, geen goed ding zou zijn, betreurt men in deze dagen wél zoo nu en dan de zekere romantiek en het los-artlstieke, dat dan in alle geval toch aan de vroegere straatkloddertj verbonden was. We hebben nu. met deze eenvoudige schuttingtjes en ^aaltjes op de bruggen misschien nóg meer het gevoel gekregen van een nuttelooze vertooning, die daaren boven nog uiterst saai en vervelend, zy het dan ook netjes, Is. Iet is op dit gebied ai net zoo als overal elders: „dat wat je niet hebt" ga je betreuren en de neiging om, gelijk Annle Salomons het eens zelde, „weenend om te zien naar hetgeen men heeft verloren", zou, met deze nieuwe gereglementeerde verkiezingspropaganda voor oogen, ons bijna de vroegere klodder- romantiek doen terug verlangen... Wethouder Wierdels. Laat ons trouwens dit keer met nog een andere korte herinnering aan het verleden besluiten en wel raar aanleiding van het heengaan van oud-wethouder Wlerdels, die lange jaren zoowel ln de kranten- en druk kers- als in de bestuurlijke wereld van de hoofdstad zulK een belangrijke rol ge speeld heeft. Deze Katholieke wethouder, die zichzelf eens in een Raadsvergadering als een „eenvoudig boekdrukker" betitelde, een titel waarmede hij nadien dikwijls goedmoedig-spottend werd aangeduid, oriënteerde zich destijdi in zijn beleid voor een groot deel op de sociaal-democraten in den Raad en op zjj drie roode mede-wet houders. Zoo is hij het b.v. geweest die als beheerder van de Afdeeling Arbeidszaken het z.g. georganiseerde overleg tot stand bracht. Dit medezeggingsplantje door hem in den gemeentelijken grond gepoot, zal overigens weldra een nieuwe loot schieten. Juist deze week toch deelde de tegenwoor dige beheerder van genoemde afdeeling, wethouder Kropman mede, dat een nieuwe medezeggenschap-voordracht binnenkort bjj den gemeenteraad zal worden ingediend, een voordracht waarin wordt voorgesteld dit „medezeggen" van het gemeenteperso- neel ook op andere terreinen uit te brei den dan alleen op dat der arbeidsvoorwaar den, waar het tot nu toe alleen gold. Ook heeft de heer Wlerdels aan de wieg gestaan van de collectieve arbeidsovereen komst ln de typografie en zoo valt deze volbloed Amsterdammer, die een „figuur" aan Amstel en IJ was, te gedenken als een man, die met liefde en energie het zijne heeft gedaan om de veelszins nog zoo chao tische moderne maatschappij in meer har monische en „cöoperatleve" banen te leiden! Gandhi, bij wien het in den laatsten tijd zeer ernstig is geworden, doet weer van zich spreken. Weliswaar juist daardoor, dat hij zichzelf ln zwijgen hult. Volgens een oud Lattjnsch spreekwoord het beste middel, om een philosoof te blijven Gandhi dus heeft op een dag verklaard, dat hij nu vier weken een absoluut stil zwijgen zou bewaren en dezen tijd gebrui ken, om allereerst zijn uitgebreide cor respondentie te behandelen en verder zijn werk over het plan tot landbouwreorgani- satie ai te maken, dat binnenkort de heele wereld zal verbazen. Gandhi is wer kelijk een philosoof! Is er wel een beter middel om zich aan alle storende en af leidende onderbrekingen te onttrekken, dan dat men in 't geheel niet atwoordt? „Dus dan zie ik u over een paar uur aan tafel." „Heel graag, zal het niet te veel moeite aan uw vrouw geven als ze zoo'n onverwachten gast krijgt?" „O nee, we hebben er vanmorgen al twee uur lang over getwist." Verkooper: „Hier zijn een paar prachtige wildleeren handschoenen Daar hebt u uw heele leven wat aan." „Mooi, laat ik die dan maar nemen," zet kooper. Verkooper: „Wilt geen reserve paar no men, mijnheer?" Beste Klaas. Deze week is de „Java" als een phoenix uit de asch herrezen van de reparatie op het M.E. terug op de reede verschenen en ik moet zeggen het schip ziet er prachtig uit. Het heeft aan lijn veel gewonnen en we kunnen er mee voor den dag komen. Dien zelfden dag dat het schip tusschen de Con servatie en Modderlust heen voer is het ook uitgevaren en eerst Zaterdagmorgen j.1. te ruggekeerd. Dezer dagen is dominé Vaan drager met de „Huygens" hier in Soerabaja aangekomen. We hopen dat onze nieuwe vlootpredikant hier een prettige turn moge hebben. Om te beginnen staat er al een reisje met de „Java op het programma. De volgende week gaar er eenige Dorniers naar Manilla. Die lui op het vliegkamp die boffen toch maar met zoo'n buitemandsch reisje Hr. Ms. „Java" zal het volgende weekend op Cheribon verblijven. Ook wel van honk dus maar waar je ook komt hier in de tropen, dat is allem-al hetzelfde en het varen biedt hier lang zooveel afwisse ling niet als b.v. in Eur> -a. In Priok krijgen we in het begin van de volgende maand Japansch vlootbezoek en in Soerabaja krij gen we de Engelsche onderzeebooten op de ree. Ja, we hebben veel contact met de vreemde Marines de laatste jaren. De Landvoogd zal binnenkort de „P.W." op Madoera bezoeken, terwijl ik hoorde vertellen dat de reis van Z. Excellentie naar Bali ook per oorlogsschip zal gaan, nog ge ëscorteerd cl.,oi een jager. Weet je nog wel Klaas toen we met de „kapal toedjoe" het jacht van den Gouverneur Generaal escor teerden, van Batavia naar Soerabaja? Toen waren we wel met een eskader van een stuk of acht schepen. We kwamen toen net van ïanoeuvres, ik meen onder leiding van admiraal Gooszen. In Batavia onze de- partements residentie schijnt het de laatste dagen enorm heet te zijn. Tempe raturen van 32 graden Celsius werden waargenomen, Iéts wat de laatste 65 jaar niet was voorgekomen. En in dienzelfden tijd komt de mail met kiekjes uit Holland over jspret en sneeuw .1 Holland. Dat is toch wel om uit je Hollandsche m. rine-vel- letje te springen, wat Op zee gaat'-het natuurlijk wel, maar op Soerabaja zelf kan het toch ook dikwijls, Oost of West ten spijt, (heb jij eigenlijk wel eens een goed verschil gemerkt?) nog moordend heet zijn. Enfin ook je briefschrijvende sobat gaat aan zijn laatste moesonnetje beginnen en dan krygen we tenminste weer den Hol landschen zomer. Veel marine nieuws heb ik op het oogen- blik niet. Zooals gezegd ik was de geheele week buiten en vandaag heb ik de wacht, dus heb ik „de wal" nog niet gezien. Wij allen leven hier echt mede met de glorie die het korpj mariniers behaaldë in de Saar. Wat fijn voor die mannen van kapitein de Bruyne dat zij tot slot voor onze koningin mochten defileeren. Ook daarvan zagen wij hier in de couranten vele kieken en ieder voor zich tracht er bekende gezichten uit te halen. Ook hier in de Oost is men allerwege trots op de prestaties van ons korps dat denNederlandschen naam weer zoo goed naar het buitenland verte genwoordigde. Wordt kapitein de Bruij? ne nu weer eerste officier op het Instituut? Het is wel een pracht van een promotie. Eerst 1 Januari ridder Oranje Nassau en geen maanden later bevordering tot of ficier in die orde. Vandaag een week geleden is er hier een wedstrijd geweest, estafette door Soerabaja heen. De route was (laat eens kijken of je je nog weet te oriënteeren hier in de kro kodillenstad) Stolk-Dijkermanstraat-Keta- bang-Cannaplein en Ondomohenweg. Dus il langs een boel marinehuizen. Verder vergrootte 't elftal van den vlieg- dienst, evenals zulks met Zeemacht het ge val is haar kans op een plaatsing in de hoofdklasse van den voetbalbond hier met een 42 overwinning op de club Ardjoeno. Temeer omdat ik hoorde dat er spoedig een oud-Tubantia speler in het elftal zal worden opgenomen en zoo goed is de Indische voet ballerij nog niet of een speler van een eerste klas elftal in Holland b tcekent een groote versterking van een elftal hier. Nu Klaas, het is weinig maar uit een goed hart hoor, over twee weken vanuit Cheribqn. Daar ben jij nog niet geweest en kan ik je dus een boel schrijven. Saluut hoor, - HENK. JL_

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1935 | | pagina 17