PAG. 2 Bij het 750-jarig bestaan van Weissenfels. 3kmm wn fit clat ié iUtt tjuttertje Populaire Rubriek De geschiedenis van een merkwaardige voorspelling ZATERDAG 27 JULI 1935 Zijn „muzikale, literaire en geschiedkundige herinneringen" door A. D. Verbronk. „Mjjn vader was Hof-trompettist in Weis senfels" zoo vertelt Anna Magdelena Bach, de tweede vrouw van Johann Sebas- tlaan Bach ln haar „Kleine Chronik" „en in ons huis was het altijd een komen tn gaan van musici..." De Duitscher kent deze stad eigenlek alleen als station tusschen Halle en Naum- burg. En de Hollander heeft er waarschijn lijk nooit van gehoord. Dat is echter jam mer, want Weissenfels is aller aandacht volkomen waard... Wanneer de trein enkele minuten stil staat, en men kijkt uit net raampje naar de huizen en straten dan vermoedt men niet, dat het zulke kostbare herinneringen bewaart als die aan de kleine Anna Mag- delena Wiilken, wier hartje zoo wild be gon te kloppen, toen de beroemde Hofka- pelmeester Johann Sebastiaan Bach haar vroeg of zij zijn vrouw wilde worden. „O ja, dank u wel..." moet zij toen ge antwoord hebben. Weissenfels, de geboorteplaats van die „Bachin", bewaart nog meer van derge lijke herinneringen. Ja, het is er zelfs in zoo hooge mate mee gezegend, dat het werkelijk de moeite waard is, om een trein over te blijven en een kleine ontdekkings reis te ondernemen. Daar is bijvoorbeeld een logement „Zum Schiltzen" het is naar de familie ge noemd, waarvan Heinrich Schütz, de 2e groote jubilaris van het Bach-Handel- Schütz-jaar, afstamt. En ook de derde, Handel, is vertegen woordigd. In zijn leven heeft Weissenfels een groote rol gespeeld. Toen zijn vader op een dag: naar „het Hof" reed, liep de achtjarige Handel den wagen een heel eind achterna. Men was toen gedwongen, om den jongen verder mee te nemen, en hij werd aan den hertog voorgesteld. Deze ontdekte spoedig de groote muzikale be gaafdheid van den jongen, en zorgde voor de verdere ontwikkeling daarvan. Ook Richard Wagner is door zijn familie met Weissenfels verbonden: zijn moeder, Johanna Rosina Wagner was een dochter van den Weissenfelschen bakker Peetz. Maar niet alleen muzikale, ook literaire herinneringen bewaart dit stadje. Welis waar is de rechtsgeleerde Adolf Miillner, die de grootste tooneelschrjjver van zijn tijd was, en een vermogen verdiende met zijn geestesproduct „De 29ste Februari", geheel en al vergeten, er zjjn toch nog andere li teratoren, die ook nu nog gelezen worden. Daar is allereerst Louise von Frangois, de fijngevoelige vertelster, die lange jaren in Weissenfels gewoond heeft, en wier woon- en sterfhuis nu nog aan de „Pro menade" staat. Eveneens aan de vergetelheid ontrukt is Friedrich, Vrijheer van Harden berg, be ter bekend onder den naam Novalis, aan wien de jeugd het voor alle tijden passend symbool der romanUek de blauwe bloem te danken heeft. Pas 29 jaren oud, sloot hij op 25 Maart 1801, terwijl zijn broer voor hem piano speelde, zijn groote droomerige oogen. Hii werd ook in Weissenfels begra ven. Alleen een eenvoudige steen siert zijn graf, daarachter staat zijn buste, gemaakt door den beeldhouwer Schaper. Ook Nietsche heeft wel iets met Weis senfels te maken werd hij niet in 1844 in het nauwelijks anderhalve mijl van Weis senfels liggende dorp Rocken bij Lützen geboren De naam Lützen brengt ons op geschied kundig terrein. Toen Gustaai Adolf in 1632 bij Lützen sneuvelde, was het „Geleits- haus" in Weissenfels de plaats, waar het lijk gebracht werd. Men zegt zelfs, dat zijn hart onder den kansel van de toen reeds 300 jaren oude Maria-kerk bijgezet is. 150 jaren later won Frederik de Groote den slag van Rossbach in de directe nabijheid van Weissenfels. Een gedenksteen op de Saale-brug zegt, dat de koning hier aan een wissen dood ontsnapte, doordat een ridderlijk Fransch officier aan den anderen Saale-oever staande, het geweer uit de hand van een Fransch soldaat sloeg, loen deze juist op den koning wilde losvuren. Maar niet alléén de „muzikale en ge- schiedkundigt herinneringen" zijn het, die Weissenfels de moeite waard maken. Er zjjn ook veel schilderachtige plekjes, die een vreugde voor het oog zijn. Daar is bijvoor beeld de hof van van het Klarissenklooster, dat in 1285 de bruid van den Hohenstauf Konradin gesticht zou hebben. Bezienswaar dig zijn ook de Mariakerk, de slotkapel en het uit de zeventiende eeuw stammende hertogelijke slot Neu-Augustusburg z<if. Ter gelegenheid van het jubileum is de koe pel gerestaureerd. En daar is nog véél meer. Gelooft u niet, dat ik gelijk ..eb, door te zeggen, dat het dp moeite waard is om een trein over te blij ven in Weissenfels, en een kijkje te nemen in dit alleraardigste, historische stadje?!... „U hebt een tuin ik hoop, dat alles voorspoedig groeit?" „Dat gaat best, dank u. De kippen van mijn buurman worden met den dag vet ter". M'n niggie, u weet wel die er het vorig jaar ook is geweest om te baai) met haar pootjes en te gillen in het water as der niks te gillen valt, is d'r nou ook en ze heb me meteen een fjjn ideetje aan de hand gedaan om de speeltuinvereniging van de flesch af te helpen omdat ze daar op willen gaan, want de gemeente zeg nou, dat ze geen cen ten meer heef om al die speeldingvtjes te betalen. Dat zeggen ze nou wel niet zoo precies, maar ze doenne dat toch zooals ze dat in de politiek altijd doen met andere woorden maar ze zeggen het toch precies zooals ze het met andere woorden zeggen dan dat ze met gewone woorden zouen ge- zeg hebben nou hebben ze dit maar gezeg in de gemeenteraad dat ze niet meer willen poffen. Nou, ze hebben groot gelijk zeg m'n niggie want dat moet je niet doen want m'n niggie heb een grootvader die ook van mijn is en die had ook een winkel en daarin heb ie zooveel aan de menschen moeten poffen dat ze hem er op het laatst zelf uitgepof hebben, dus dat was niks lollig, hè. Maar m'n grootvader heb d'r nou niks mee te maken en moeten we dan, zooals de groote meneeren zeggen, de bakens gaan verzet ten want de gemeentemeneeren poffen niet meer aan de speeltuin. En dat niggie van me, dat tusschen twee haakkies erreg googem is, die heb me nou een mooi idee tje aande hand gedaan om dat gevalletje zoo in orde te maken en dat is beslist mooi. „Zeg," zeg ze tegen mijn, „nou mot je het vollegende eens in de krant zetten." „As je nou eens voorstelt, dat je de po- titiemannen tegen de slagersjongens laat voetballen en de vliegeniers tegen de men schen van de dulkbooten en zij die nog een hoop belasting te betalen hebben tegen de deurwaarders en dan laat je ook nog de schoorsteenvegers tegen de ijssiesmannen voetballen en je maakt van dit alles een mooie competitie met bijvoorbeeld als prijs een mooie beker, die alle menschen die de Heldersche Courant lezen bij mekaar leg gen en je looft dan die beker uit aan die menschen die 'm winnen, en al die wed strijden laat je een dubbeltje entree voor betalen, dan hebben ze de centen die de gemeente niet poffen wil toch bij mekaar en dan kenne ze het criessiskommietee ook nog wat aan laten verdienen door de vermakelijkheidsbelasting maar aan die menschen van het kriessiseommitee te geven dan hebben ze allemaal wat ha. Nou dat niggie is erreg googem, hè? Ik heb dat in de gaten want ze heb me een yssie afgezet omdat ze d'r portemenee vergeten had en toen zei ze tegen mij dat ze het wel weer zou teruggeven. Maar ik heb d'r nog niks van gezien en nou ziet u al weer dat u nooit poffen moet, want je hebt d'r altijd stroppen aan en zoo'n meneer as ikke die ken toch niet aan z'n niggie gaan vragen of ze asjeblief de vijf centen terug geeft voor dat ijssie? Maar ik knijp nou toch wel een beetje want al m'n zondagscenten zijn nou foetsie en de ministerpresident zit 'm nou ook te knijpen zeggen ze\ omdat er een mi- nistercriessis komp. Wat dat voor een ding is weet ik niet, maar het moet ge loof ik toch wel een beetje vervelend zjj;i en nou hoop ik maar dat ze mijn later geen minister maken want as ik nog geen eens een alpinomus ken opzetten hoe moet ik dat dan met een hooge hoed doen? Ik heb een keer zoo'n ding op m'n hoof ge- had en toen hebben ze 'm voor de lol over m'n oogen gedouwd en dat was net met tooneelspelen en ik moes nét op dat oogen- blik zoo'n beetje van de sokken gaan dus het kwam goed van pas, hè, want anders had ik heelemaal niet geweten hoe ik dat op een fatsoenlijke manier neb moeten doen en uit Soerabaje heb d'r nou een offi cier geschreven dat ze die plakette die de Heldersche Courant bij mekaar gevraag heeft aan alle menschen die 'm lezen, dat ze 'm daar heel mooi vonden, dus dat is al weer prettig he en nou ziet u al weer dat alles wat de Heldersche Courant doet en geeft, goed is, mijn persoontje dan bui ten beschouwing gelaten zeggen de groote menschen altijd, as dat zoo te pas komp en daarom zet ik het natuurlijk ook, want as ik het niet gezeg had dan zou de meester me vas weer komen vragen of ik m'n neus wel fatsoenlijk kan afveegen. M'n brieffie is alweer vol en daarom dan maar weer sloes. Tot de volgende keer maar weer hè. Daaaag. Dora: „Schaam je je niet om je door een wildvreemde jongen te laten kussen?" Marie: „Wildvreemd? Maar groote ge nade, jij kende hem toch?" Op een Middellandsche Zeereis zult U verliefd worden op een vrouw door Mario de B r e n a n i t Ik zal wat in het verleden moeten teruggaan, als U wilt, dat ik U de ge schiedenis goed duidelijk maak..." „Ja, dat is best, ik ben erg benieuwd! Maar maakt U 't zoo kort mogelijk!" zei Korty, die nog altijd hoop had, Hastings wel te zullen overreden; daarom wilde hjj hem rustig laten uitspreken. Hij was er wel aan gewend, dat acteurs dikwijls eigenaardige grillen hadden, en daarom luisterde hij geduldig toe, ofschoon hij in wendig van opwinding en woede kookte. „Ik was eens heel gelukkig met een vrouw", vertelde Hastings. En misschien was ik wel juist daarom verslagen, toen ik er op zekeren dag achter kwam, dat zij mijn liefde niet waard was. Meer hoef ik U daarover niet te vertellen, alleen dit, dat ik na deze ervaring niets meer van de vrouwen wilde weten; want als deze eene, die ik voor de edelste van allen had gehouden, mij dit kon aandoen, wat zou mij dan niet van de anderen te wachten staan! Toen werd ik op zekeren dag bij Direc teur Wilburne uitgenoodigd; zooals U weet, voerde die destijds eengrooten staat. Zoo had hjj bij die gelegenheid, om zijn gasten bezig te houden o.a. ook een „helderziende" uitgenoodigd, geen vrouw, die waarzeggingen voor geld deed, doch een dame, die een soort tweede gezicht had. Voor een grap liet ik mij door haar de toekomst voorspellen. „U wilt misschien wel graag weten, hoe de vrouw er uit ziet, die U eenmaal zult liefhebben?" vroeg ze. En nog voor ik ontkennend kon antwoorden want ik was werkelijk in 't minst niet verlan gend naar deze voorspelling, integen deel ik wilde liefst niets meer van vrou wenhistories hooren eer ik kon ont kennen, begon ze mjj een toekomstbeeld af te schilderen. „Op een Middellandsche Zee-reis zult u verliefd worden op een vrouw en dat zal uw groote liefde worden. Of u daarbij ge lukkig of ongelukkig zult worden, zie ik nog niet duidelijk. Maar ik zie de vrouw al: 't is niet iemand van het reisgezel schap, zelfs niet eens een Europeesche..." „Maar een Oostersche", viel Korty hem in de rede, „een slangendanseres. U zult na de voorstelling met haar samen zijn en u zult haar een liefdesdrank- geven!" Hastings zat met open mond te kijken. Van verbazing kon hij eerst geen woord uitbrengen. Hó was heel bleek van opwin ding en staande Korty als betooverd aan. „U weetU kent de voorspelling? Maar, hoe is dat mogelijk. Ik zweer u, ik heb er totnogtoe geen mensch een woord van verteld. U bent de eerste en u spreekt dezelfde woorden uit als destijds de dame op de partij van Directeur Wilburne, mij geheel onder vier oogen toevertrouwde. Nee, dat wordt bepaald griezelig! Ik be grijp er" niets van! Maar zegt u mij toch, hoe u dat alles zoo precies weet eif hoe „Uit het manuscript!" „Uit het manuscript? Uit welk ma- nusript?" „Uit het manuscript!" „Daar begrijp ik niets van!" „Het is de rol ,die u nu moet spelen! U moet op dat meisje verliefd worden en als dan gebleken is, dat ze toch een Euro peesche is, die door een samenloop van omstandigheden hierheen is gekomen, moet u haar bevrijden en later met haar trouwen. Een avontuurlijke film, die wij hier draaien, dat geef ik toe, maar het manuscript is heel spannend. Maar die overeenkomst met uw voorspelling, dat is zeldzaam! Die dame moet werkelijk het tweede gezicht gehad hebben. En ik kan me indenken, dat u totnogtoe alle Middel landsche Zee-reizen vermeden hebt, om dat u niet verliefd wilde worden!" „Wilde?" Ik wil het nu nog niet!" zei Hastings, die langzamerhand van zijn ver bazing was bekomen. „Ik wil het niet en daarom kan ik de rol niet spelen. Ik heb alles gedaan om geen Middellandsche Zee-reizen te hoeven te maken. U zult het misschien niet gelooven: verleden jaar heb ik er uit de tombola op het persbal een gewonnen!" Ik heb de kaart weg geven en er een jonge collega mee ge lukkig gemaakt. Ik wilde vermijden, dat mijn voorspelling in vervulling zou gaan. Om dezelfde reden heb ik ook al eens een hoofdrol in een Middellandsche Zee film afgeslagen en ik moet mij daaraan houden! Ik wil niet verliefd worden! U zult mij wel begrijpen en mjj niet langer voor gek houden!" •«■.jfiyajun»- „Ik kan uw opvatting helaas niet deel- len. Ik zou u integendeel een dwaas noe men, indien u deze gelegenheid om de profetie in vervulling te doen gaan, liet voorbij gaan. Kijkt u eens, nu gebeurt er toch precies datgene wat u voorspeld werd, in de film! Dan hebt u het dus be leefd, hebt het achter den rug en het raakt u toch niet, omdat het maar een rol is! Dat is toch een oplossing, zooals u er zich geen betere zoudt kunnen wen- schen!" Hastings dacht na. Eigenlijk had Korty niet zoo heelemaal ongelijk: als hjj de rol speelde, ging de voorspelling op alle pun ten in vervulling en na de opnamen zou het hart even vrjj zjjn als voorheen. „Het idee lokt mjj wel aan," zei hjj met een glimlach. „Een wonderljjke geschie denis!" „Heeft de dichter niet reeds gezegd: er gebeuren dingen tusschen hemei en aarde, die ons armzalige menschen ver stand ons niet had kunnen doen droo- men? U zult eens zien, hoe gelukkig u zich na deze rol zult gevoelen; u behoeft dan niet langer in angst en vreeze te leven, dat de voorspelling uit zal komen." „Nu, góed dan, ik speel." „Alles is klaar; we kunnen onmiddeüjP1 beginnen!" Drie maanden na de voltooiing der op namen voor de film „Avonturen aan de Middellandsche Zee" vond de huweljjW- inzegening tusschen Doris Lasa en Wa ter Hastings plaats; Doris Lasa was e actrice, die in de bewuste film de rol van de slangendanseres had vervuld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1935 | | pagina 12