op ïm
HET
STEDELIJK MUZIEKCORPS
BESTAAT 45 JAAR.
'n STEEK VANEEN
WESP IN DE LIP
KLOOSTERBALSEM
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1935.
1890 h augustus 1935
PUZZELT GIJ MEE?
VACANTIE.
De strijd tegen de malaria
in onze provincie.
'sZomers er op uit!
TO
ff -
I.
EEN EN ANDER UIT DE GESCHIEDENIS
DER VEREENIGLNG.
14 Aug. a.s. zal het „Stedelijk Muziek
corps" den dag herdenken, waarop het voor
45 jaar werd opgericht.
Een 45-jarig jubileum is geen unicum; we
weten dat, maar toch wel een feit om even
achter ons te zien, even terug te blikken op
wat onze oudste muziekvereeniging gedaan
heeft in den dienst van vrouwe Euterpe.
Is dat veel en van beteekenis; was haar
oprichting noodig en is het corps een onmis
baar element geworden in onze samenleving?
Op deze vragen vindt men de antwoorden
in onderstaand resumé.
De oprichting.
De nu 45-jarige werd op Donderdag 14
Augustus 1890 opgericht in het oude „Musis
Sacrum", daar waar nu de zaak van de firma
Manheim, Koningstraat, gevestigd is, en de
oprichters waren: de heeren D. van Peursen,
J. P. F. de la Fonteijne, D. J. Snaphaan,
G. A. Snaphaan, K. Droog, Maigret en
Barends. Dus 7 jongelui, allen zonen van het
eenige jaren terug opgeheven muziekcorps
der Artillerie-Schutterij, Dir. M. P. Polak. De
eerste drie vormden tevens het eerste Be
stuur: voorzitter, secretaris, penningmeester.
Dit was dus de oprichting van „Helder's
Harmoniekapel", zooals de jonge telg gedoopt
werd en welken naam zij 27 jaar zou diagen.
Geen Archief.
De afgeloopen periode op den voet volgen,
alles in finesses behandelen uit dit rijke en
veelbewogen leven, gedoogt het bestek van
dit blad niet. Maar dat zou ons toch ook
onmogelijk geweest zijn, omdat, wat den
„oertijd" betreft, er maar zeer weinig bekend
is en elk document, op dat tijdperk betrek
king hebbende, ontbreekt. Blijkbaar zag men
er toen het nut niet van in, om wat de ver-
eeniging deed, op papier vast te leggen.. Wat
nog van het een en ander bekend is, berust
op overlevering, of wel op wat we uit oude
jaargangen van de „Heldersche Courant"
hebben opgediept.
Vanaf 1912 is daarin een verandering ge
komen; de toenmalige scriba en zijn opvolgers
zagen tenslotte toch in, dat een beetje ver-
eeniging, ook al is zij nog zoo bescheiden, er
een archief op na behoort te houden, zoodat
de na hen komenden, indien die wat van
vroeger willen weten, de betreffende stukken
maar hebben na te slaan.
De repetitie gelegenheid.
Wat de repetitiegelegenheid betreft, is het
lange jaren met recht sukkelen geweest; men
is zoowat de heele stad doorgekruist, veelal
was het een behelpen in te kleine en onoog
lijke lokaliteiten, waar de tegenwoordige
generatie den neus voor zou ophalen. Eerst
toen de kapel het praedicaat „Stedelijk" toe
gekend kreeg (1917), is daarin gelukkig een
zeer gunstige verandering gekomen.
Aanvankelijk weinig groeikracht.
Er zat die eerste jaren weinig groeikracht
in de Harmoniekapel; men schommelde steeds
zoo'n beetje tusschen de 20 en 30 leden, een
enkelen keer wel eens daarboven. Het was een
klein en onbeduidend groepje, weinig geacht,
nog minder geëerd.
Daarin kwam een kleine verandering ten
goede, toen de kapel in de periode 1911'14,
onder Dir. van den Bogaerde, eenige opmer
kelijk fraaie successen op concoursen mocht
boeken en zelfs twee Koninklijke onder
scheidingen verwief! Met die geminachte
„oempa's" werd toen even meer rekening ge
houden, als het betrof deelname aan de een
of andere festiviteit.
De periode Ter Hall.
Doch het corps werd eerst met recht ge
respecteerd toen de heer Jac. ter Hall op
1 October 1919 met de muzikale leiding belast
werd.
Op dat moment hing het voortbestaan van
de vereeniging aan een zijden draad. Door
deze benoeming redde het toenmalige Bestuur
het corps uit een moeilijke impasse. De
muzikale inzinking werd spoedig overwon
nen (jammer alleen, dat aan het einde van
's heeren Ter Hall's loopbaan er weer een
terugslag te bespeuren was). Het ledental
ging met sprongen omhoog, zoodat in 1925,
met het 35-jarig bestaan, het ensemble ruim
90 leden telde, waarvan bijna 70 in het orkest!
Het „Stedelijk" mocht zich in de alge-
meene sympathie verheugen, zoomede en
dat was van belang! van de gemeentelijke
autoriteiten, van wie men toen veel meer ge
daan kon krijgen (o.a. werd de subsidie reeds
spoedig belangrijk verhoogd).
Medeleven van de Burgerjj.
Toen het corps door den geweldigen leden-
aanwas genoodzaakt was tal van instrumen
ten aan te schaffen en de bibliotheek een be
langrijke uitbreiding onderging, wat groote
financieele offers vergde, welke de kas voor
eerst niet kon dragen, was het de burgerij in
al haar geledingen bij wie niet tevergeefs
werd aangeklopt. In dit verband noemen we
o.a. den grooten Sportdag (1924), een groote
verloting en de Zwitsersche feesten in Casino
(1927), die met recht schitterend slaagden en
heel wat geld in het laatje.
De periode-Ter Hall is onbetwist een
periode van veel voorspoed geweest en vanaf
dien tijd was de vereeniging geen stiefkind
meer. Neen, men stelde en stelt haar
medewerking op hoogen prijs. Voor liefdadige
doeleinden heeft men zich evenmin nimmer
onbetuigd gelaten.
De huidige periode.
Sinds 1 Mei 1929 is de heer Joh. F. Pala
met de directie belast. Dat het corps, door
hem te benoemen geen misgreep heeft ge
daan, zal een ieder beamen die van nabij
bekend is hoe het muzikale peil was en hoe
het nu is, al valt te dien opzichte nog veel
te verbeteren. Hij is een dirigent met zeer
veel toewijding en liefde voor de goede zaak,
welke ephter door sommigen uit het corps
niet op de juiste wijze gewaardeerd wordt.
Kon hij op de volle medewerking van
allen rekenen, gewis zouden er schitteren
de resultaten te bereiken zijn en behoefde
men niet meer afgunstig te kijken naar
prestaties van corpsen als „Apollo „Excel
sior", „Forzando", „Kunst na Arbeid" e.a., die
met één repetitie per week veel meer weten
te bereiken. We hebben dat verleden maand
nog eens kunnen constateeren te Wormer-
veer.
Dit is in vogelvlucht dus lang niet vol
ledig wat het „Sted. Muz. Corps" in 45
jaar is wedervaren.
Een groote organisatie met een aantal
leden van goeden wille, die wat voor de ver
eeniging over hebben, benevens en dat is
jammer enkelen die er wel mee geuren
lid van het Stedelijk orkest te zijn, maar de
repetities als iets overbodigs beschouwen en
wier instrument thuis maar zelden uit het
étui komt. Het zijn dezulken die het welsla
gen in den weg staan.
Men moet trachten een volwaardig
lid te zijn en den repetitie-avond beschouwen
als een p 1 ic h t, waar men heen moet.
Men heeft nu een Directeur zooals het
corps er niet licht een meer zal krijgen, maar
hij dient dan ook in zijn moeilijke taak den
steun van allen te hebben.
Laat Wormerveer een les geweest zijn en
hopen we op beterschap.
WAARAAN DE VEREENIGING ALZOO
HEEFT MEDEGEWERKT.
In den loop der jaren heeft de vereeniging
aan tal van evenementen en herdenkingen
hare medewerking verleend. De eerste 20
jaar gebeurde dat niet al te veel, men hield de
kapel er liefst buiten. Daarna echter kon er
niets wezen of het corps behoorde tot de
deelnemers.
Den allereersten keer waarvan we weten dat
de kapel aandeel had in een feestelijkheid
was Koninginnedag 1894, toen hier op den
Zeedijk een harddraverij voor paarden ge
houden werd. De kapel „luisterde" deze wed
strijden op.
Verder dienen nog genoemd te worden:
1903, 31 Aug., concert op het Stationsplein,
daarna op het Havenplein in combinatie met
„Winnubst" en deelname aan den fakkel
optocht; 1907 De Ruyterfeesten; 1908 50en
geboortejaar Kon. Moeder; 1909, 30 April,
geboortedag Prinses Juliana (Koraalmuziek
en de volksliederen op den torentrans van de
Nieuwe Kerk); 27 Mei, Morgenconcert op de
Vischmarkt en deelname Historisch-Allegori-
sche optocht; 1913 Onafhankelijkheidsfeesten;
1917, Sept., Openlucht- en Avondfeesten ten
bate van het PI. Steuncomité; 1923 25-jarig
Regeeringsjubileum H. M. de Koningin; 1925
Tentoonstelling Stad Helder; 1926, Oct., Con
cert voor de Radio in Casino; 1928, April,
Uitvaart Dorus Rijkers; 1929, Sept., Gecom
bineerde Muziekuitvoering Havenplein (75-j.
best. Kon. Instituut); Vertrek Hr. Ms. „Her
tog Hendrik" naar Curasao; 1930, Aug.,
Opening eerste Heldersche Speeltuin en her
denking 50e geboortedag H. M. de Koningin;
1931 Gouden feest Mannenkoor; 1935, Juni,
Inwijding Reddingmonument en onthulling
gedenkteeken Prins Hendrik door H. M. de
Koningin op het Westplein; Concerten op de
„Remavi", Buitenhaven, enz., enz.
H.
HET BESTUUR.
Het Besturend college is in den loop der
jaren aan voortdurende wisselingen onder
hevig geweest. Eerst in de laatste 15 jaar is
er wat stabiliteit te bespeuren.
Wat de Voorzitters betreft, vonden
wij de volgende functionarissen, een opgave
die niet op volledigheid kan aanspraak
maken.
D. van Peursen (1890—1895?), T. Groot
Jz. (1904—1907?), W. Luijt (1907—Jan. 1912
en Aug. 1913—Aug. 1914), W. Groen (Jan.
1912April 1913), G. Flens (AprilAug.
Geef aan onze administratie Uw vacantie'
adres op en wij zorgen voor toezending
van de „HELDERSCHE COURANT"
(week- kwartaal- abonné)
Naam
Adres;
Van tot
Straat/Weg:
Plaatsnaam
1913), P. Duivelshof (Aug. 1914Febr. 1915),
Joh. Esselman (Febr. 1915Oct. 1917), J. P.
F. de la Fonteijne (Oct. 1917Sept.? 1918),
Jac. Bruijn (Sept. 1918primo? 1920), Joh.
Esselman (Aug.? 1920Oct. 1922), J. de
Jonge (Oct. 1922Juni 1924), Jac. Bruijn
(vanaf 5 Juni 1924).
Secretarissen: J. P. F. de la Fon
teijne (1890en Maart?Oct. 1917), A.
Sterk (1904^—?), D. J. Bart (1907?), N. Oost
(Aug. 1909—? en Jan. 1929April 1935),
Jac. Roomerjer (1909—1912?), C. R. Kruk Jr.
(Jan.Mei 1912), G. Flens (Mei 1912April
1913 en Aug. 1914Maart? 1917), Joh. Essel
man (April 1913—Aug. 1914), Jac. Bruijn
(Oct. 1917—Sept.? 1918), Vroom? (Sept.?
1918Febr. 1919), A. Broekhuizen (Aug.?
1920Oct. 1921), Jac. van de Poll (Oct.
1921Oct. 1922), J. van Engelsdorp Gaste
laars (Oct. 1922najaar 1928), J. P. Vlaming
Jr. (vanaf April 1935).
In de afgeloopen 45 jaar heeft het „Sted.
Muz. Corps" slechts 3 Penningmeesters
gehad. De eerste 31 jaar vervulde de heer
Snaphaan deze verantwoordelijke functie op
een wijze die allen lof verdient. 13 October
1921 legde hij deze functie neder en de heer
G. Broekhuizen nam zijn plaats in. Sinds 12
October 1927 is de heer H. van Heijst de
schatbewaarder.
Bij een aandachtige beschouwing van al
deze namen vallen steeds dezelfde namen op.
Het zijn leden geweest (of nog) met verant
woordelijkheidsgevoel, van voorbeeldige
plichtsbetrachting, een hechte kern waardoor
de vereeniging geworden is was zij thans is.
Doch niet alleen als bestuurder, ook als lid
van het orkest kunnen zij in de meeste ge
vallen tot de eerste krachten gerekend
worden.
(Wordt vervolgd.)
KONIJN's AUTOMATIC,
warme Croquetjes, diverse Slaatjes,
dag en nacht.
VERSLAG OVER DE GEMEENTELIJKE
ARBEIDSBEURS
OVER DE MAAND JUNI 1935.
Mannen.
Aanbiedingen kwamen in van:
1 bakschipper, 3 banketbakkers (1 ben. 18
j.), 5 bankwerkers, 3 betonwerkers, 1 boek
drukker, 1 brugwachter, 1 cartonnagewerker,
11 chauffeurs, 42 conciërges, 2 electriciens,
1 filiaalhouder, 27 grondwerkers, 5 kantoor
bedienden (1 ben. 18 j.), 2 kellners, 14 land
arbeiders, 1 loodgieter, 13 loopknechts (10
ben. 18 j.), 3 machinisten, 1 matroos, 16
metselaars (1 ben. 18 j.), 2 monteurs, 1 mo-
tordrijver, 1- musicus, 16 opperlieden (1 ben.
18 j), 1 rijwielhersteller (ben. 18 j), 19 schil
ders (2 ben. 18 j.), 1 schipper, 1 smid, 2
steenzetters, 2 stokers, 6 straatmakers (3
ben. 18 j), 2 stucadoors, 1 stuurman, 1 teller,
1 terreinwerker, 38 timmerlieden (3 ben. 18
j.), 60 transportarbeiders, 2 tuinlieden (1
ben. 18 j.), 2 venters, 2 voerlieden, 2 winkel
bedienden, 79 losse werklieden (3 ben. 18 j.).
Totaal 395 personen.
Aanvragen kwamen in om:
1 bankwerker, 1 boekdrukker, 42 conciër
ges, 2 electriciens, 1 flesschenspoeler, 1 frai-
ser, 24 grondwerkers, 1 hulp-fitter, 1 kabel
monteur, 1 kleermaker, 1 landarbeider, 1
loodgieter, 9 loopknechts (8 ben. 18 j.), 3
maaiers, 1 matroos, 1 metselaar (ben. 18 j.),
1 opperman, 4 schilders (1 ben. 18 j.), 4
straatmakers (ben. 18 j.), 1 stucadoor, 1 tel
ler, 5 timmerlieden, 44 transportarbeiders, 3
ijsventers, 39 werklieden (3 ben. 18 j.).
Totaal 193 personen.
Geplaatst werden:
1 bankwerker, 1 boekdrukker, 42 conciër
ges, 2 electriciens, 1 flesschenspoeler, 24
grondwerkers, 1 hulp-fitter, 1 incasseerder,
1 kabelmonteur, 1 landarbeider, 1 loodgieter,
7 loopknechts (6 ben. 18 j.), 3 maaiers, 1
matroos, 1 metselaar (ben. 18 j.), 1 opper
man, 3 schilders, 4 straatmakers (ben. 18 j.),
1 teller, 5 timmerlieden, 39 transportarbeiders,
2 ijsventers, 39 werklieden (3 ben. 18 j.).
Totaal 182 personen.
Aan het einde der verslagmaand stonden
nog ingeschreven:
1 autogenisch lasscher. 10 bakkers (1 ben.
18 j.), 27 bankwerkers (4 ben. 18 j.), 5 beton
werkers, 1 bollenarbeider, 3 brugwachters, 1
cartonnagebewerker, 38 chauffeurs, 10 con
ciërges, 1 dekknecht, 6 electriciens, 1 embal-
leur, 1 expediteur, 1 filiaalhouder, 96 grond
werkers, 1 hulpfitter, 9 incasseerders, 41
kantoorbedienden (7 ben. 18 j), 1 kapper, 9
kelners, 1 klinker, 86 landarbeiders, 6 letter
zetters, 3 boekbinders, 1 boekdrukker, 2 ko
perslagers, 1 loodgieter, 16 loopknechts (8
ben. 18 j.), 17 machinisten, 8 magazijnbe
dienden, 1 marconist, 2 matrozen, 22 metse
laars, 7 monteurs, 2 motordrijvers, 1 musicus,
27 opperlieden, 4 opzichters, 5 reizigers, 2 rij
wielherstellers (1 ben. 18 j.), 21 schilders (1
ben. 18 j), 1 schipper, 3 slagers, 4 smeden,
2 steenzetters, 1 stoffeerder, 9 stokers, 10
straatmakers (6 ben. 18 j.), 1 stucadoor, 3
stuurlieden, 1 teekenaar, 1 terreinwerker, 56
timmerlieden (4 ben. 18 j.), 158 transport
arbeiders, 5 tuinlieden (2 ben. 18 j), 1 uur
werkmaker, 2 voerlieden, 4 winkelbedienden,
258 losse werklieden (2 ben. 18 j).
Totaal 1009 persopen.
Vrouwen.
Aanbiedingen kwamen in van:
5 aardappelschilsters, 1 apothekers-assi
stente, 1 buffetjuffrouw, 12 dagdienstboden,
21 dagmeisjes, 9 dienstboden, 2 huishoud
sters, 1 huisnaaister, 1 mangelmeisje, 1 kin
dermeisje, 1 noodh.dienstbode, 1 waschvrouw,
12 werksters, 3 winkeljuffrouwen (2 ben
18 j.).
Totaal 71 personen.
Aanvragen kwamen in om:
19 dagdienstboden, 10 dagmeisjes, 7 dienst
boden (intern), 1 huishoudster, 2 hulpen in
de huishouding, 3 huisnaaisters, 1 kamer
meisje, 1 keukenmeisje, 1 mangelmeisje, 2
noodh.-dienstboden, 2 tweede meisjes, 10
werksters, 3 winkeljuffrouwen (2 ben. 18 j.).
Totaal 70 personen.
Geplaatst werden:
14 dagdienstboden, 13 dagmeisjes, 4 dienst
boden (intern, waarvan 1 uit Emmen), 2
hulpen in de huishouding, 1 mangelmeisje, 2
naaisters, 3 noodh -dienstboden, 6 werksters,
3 winkeljuffrouwen (2 ben. 18 j.).
Totaal 48 personen.
Aan het einde der verslagmaand stonden
nog ingeschreven:
7 aardappelschilsters, 1 apothekers-assi
stente, 8 dagmeisjes (ben. 18 j.), 2 dienst
boden (intern), 4 kantoorbedienden, 1 kinder
meisje, 1 naaister, 1 waschvrouw, 2 winkel
juffrouwen (ben. 18 j.), 12 werksters.
Totaal 39 personen.
Voor een goed en sympathiek doel. Vele
prachtige prijzen: hoofdprijs een auto. Voor
waarden, waaraan gemakkelijk voldaan kan
worden.
De Commissie voor den verkoop van Zomer-
postzegels zendt ons een puzzle ter plaatsing,
waaraan iedere lezer van ons blad kan mede
werken.
Met behulp van de Woordpuzzle (48 letters)
wordt een gezegde gevormd, waarvan iedere
Nederlander doordrongen moet zijn; het be
oogt een sympathiek doel te steunen.
Hier volgt de opgave:
Omschrijvingen.
45, 4, 5, 11, 47: heerlijk jaargetijde.
Groote stad, in het centrum des lands ge
legen: 32, 15, 33, 2, 28, h 31.
Hoort men vaak door de radio: 38, 46, 13.
Wat tot voor enkele jaar eèn politiek ver
bond in Nederland: 40, 39, 16, 43, 41, 31, 41, 6.
In het noorden des lands vindt men het
vliegveld: 9, 34, 36, 1, 44.
Prachtig dorp nabij Utrecht: 3, 35, 41, 14, 31:
Prachtige bloemen (Aalsmeer is er door be
kend!): 7, 25, 8, 37, 18.
Een hooggeplaatst persoon in Nederlandsch
Oost-Indië: 23, 10.
Een 12, 17 dient om iets in op te ruimen.
De Meimaand heeft zich dit jaar geken
merkt door weer, dat terecht 48, 29, 19, 27 ge
noemd werd.
Met een 20, 42, 30 spelen kleine kinderen
graag.
Het tegengestelde van achter: 24, 21, 26, 22.
Prijzen.
Voor de goede oplossingen is de Commissie
in het bezit gesteld van een groot aantal zeer
fraaie prijzen, haar van vele zijden ter beschik
king gesteld.
Hoofdprijzen.
Een auto, een radiotoestel, een rijwiel, een
reis naar het buitenland, rondvluchten per
K.LM. enz.
In totaal meer dan 1000 prijzen.
Wijze van inzending.
De oplossing dezer puzzle kan door
iedere (n) lezer (es) van dit blad worden inge
zonden. Het is geoorloofd meer dan één op
lossing te zenden.
Als voorwaarde is gesteld, dat het ant
woord op een briefkaart geschreven moet
worden, bij voorkeur op een Puzzle-brief-
kaart, die men voor 10 cent kan koopen aan
de stalletjes van de Zomerpostzegel-Comité's
in de postkantoren of kan aanvragen bij de
Plaatselijke Comité's. De gewone en ook de
speciale puzzle-briefkaarten moeten gefran
keerd worden met minstens 2 zomerpostze-
gels van 6 cent.
De oplossingen moeten vóór 1 September in
het bezit zijn van het secretariaat van het
Comité voor de Zomerpostzegels,
Tesselschadestraat 9, Amsterdam-W.
Naam en adres a.u.b. in drukletters ver
melden
De jury ter beoordeeling der ingekomen
oplossingen bestaat uit: Mr. G. T. J. de
Jongh, oud-kinderrechter; W. F. Detiger,
secretaris-penningmeester der „A.V.O."; J.
A. Josephus Jitta, voorzitter Ned. Ver. „Con-
cërtgebouwvrienden".
De toewijzing der prijzen geschiedt vóór 10
September a.s. onder toezicht van Notaris F.
W. Ludwig te Amsterdam.
Indien het aantal goede oplossingen het
aantal prijzen overtreft, zal het lot beslissen.
Prijswinnaars ontvangen uiterlijk 15 Sep
tember bericht.
„Tempora mutantur, et nos
mutamos in illes".
Er is een tijd geweest, dat als je het woord
„vacantie" hoorde, je alleen dacht aan school
kinderen en onderwijzers, als dé bevoorrechte
wezens. Voor bijna allen, die met hoofd of
hand werkten voor 't dagelijksch brood, was
vacantie niet meer dan een ledige klank.
Maar langzamerhand kwam daar verandering
in. In bijna elk bedrijf krijgen de employé's
korter of langer" vacantie. Deze wèl gebruikt,
komt zoowel bedrijf als vacantieganger ten
goede, want met nieuwe energie wordt straks
het werk hervat.
Ook schoenmakers dachten vroeger niet
over vacantie. 't Geheele jaar achter de werk
tafel. In eindelooze verscheidenheid de noo-
dige herstellingen verrichtend. Soms veel,
soms weinig. Ook wel eens laat. B.v. als de
schoenen van Keesje van de juffrouw aan de
overzij nog vóór schooltijd klaar moesten,
omdat Keesje toch z'n Zondagsche schoenen
niet aan mocht, want hjj was toch niets nut.
Enfin, voor de dankbare blik van de juf
frouw, als de schoenen vóór schooltijd klaar
waren, was je ook lang niet ongevoelig
Voorbeelden trekken. Als je, dag in, dag
uit aan je werktafel zit, als je de schoenen
moet maken van je klanten, die dan en dan
klaar moeten, omdat ze vacantie hebben en
de stad uitgaan. Als je ze welgemoed en op
getogen ziet wegtrekken, nu lezer, welke be
geerte komt er dan in je hart?
Een week rentenier. Alles in de werkplaats
in diepe rust. Geen geklop op leer of schoe
nen. Geen gesnor van machines, geen garen
opwinden, geen knoopjes aanzetten, geen pik
draad maken van twee vaam lang en zóóveel
scheersels dik. Niets van dit alles. Oók geen
„zolen en hakken van m'n vader, van
avond klaar" of zwaarwichtige conferenties
„of 't nog wel de moeite van 't maken waard
is"... Neen, neen! Alles rust en stilte. Laten
de leesten en de gereedschappen zich vervelen.
Waarom niet?
Tot vervelens toe had Liesje, het bakvischje
uit het gezin, dien middag op de piano „ge
speeld": „Ein Stern fallt vom Himmel"," en
Jantje, de jongste, had flink z'n best gedaan
met dreinen en zeuren. Nu, daar had-ie slag
van. Zeker zes keer had hjj gezegd: „Moe,
m'n schoenen zijn stuk, mag ik ze wegbren
gen? Maar moeder had gedaan alsof ze hem
niet hoorde. En Jantje werd hoe langer hoe
meer ongenietbaar. Dit irriteerde z'n moeder
ten zeerste en het pianospel over de sterren
die van den Hemel vielen, maakte haar ner
veus en eindelijk schudde ze Jantje „die zoo
naar hartelust kon dreinen en zeuren", flink
door elkaar. „Dat zal ik je leeren, ondeugend
kind, je mond te houden", had ze driftig ge
roepen.
Toen werd 't stil. Zelfs de sterren hielden
op te vallen. Toen vatte Jantje weer moed
en zei: En als de schoenmaker nu volgende
week vacantie heeft, hoe moeten m'n schoe
nen dan worden gemaakt?"
Keen antwoord. Maar moeder dacht. „Ja,
waar ook en gelijkt heeft-ie. Die schoenma
kers hebben ook tegenwoordig een gaatje m
't hoofd. Verbeeld je: Schoenmakers met va
cantie. Wie heeft 't ooit beleefd?
Toen 's avonds de echtgenooten in de huis
kamer zaten, kwam 't gesprek over de va
cantie. O, o! wat moest er nog veel beredderd
worden! Hans, de oudste, een H.B.S.-er, moest
kampeeren en Liesje moest uit logeeren naar
tante Anna. En zelf zouden ze met Jantje
naar Den Haag gaan.
En zoo kwam 't gesprek vanzelf over
Jantje. Hij had weer flink z'n best gedaan
vanmiddag. Op 't laatst heb ik hem eens flink
door elkaar geschud. Zeker wel zes keer
heeft-ie gezeurd over z'n schoenen, die stuk
waren en bleek de jonge man bang te zjjn,
omdat de schoenmaker volgende week met
vacantie gaat, met kapotte schoenen te moe
ten loopen. Verbeeld je zooiets: schoenmakers
met vacantie! Snap je daar iets van?
Maar vader legde haar uit, dat dit in dezen
tijd, waarin ieder vacantie heeft, niets onge
woons is. Waarom ook niet? Ik heb vacantie
en de arbeiders in bijna elk bedrijf hebben
vacantie en in 't algemeen is 't wel eens goed
voor ieder er eens „uit te zijn". De menschen
hebben gelijk.
Toen was moeder er mee verzoend. Ze be
sloot den volgenden morgen eens inspectie te
houden over den toestand waarin de schoenen
verkeerden.
Met blij gelaat toog Jantje dien morgen
naar den schoenmaker: „Of u die schoenen
nog vóór Maandag maken kan, vraagt moe
der."
De tijden veranderen en wij met hen.
C r i s p ij n.
Uit een beschouwing, over het bovenstaan
de, door den heer J. v. d. Hoeven aan de
N. R. Crt. citeeren wjj het volgende:
Het jaar 1933 is buitengewoon droog ge
weest en zoo mag het geen wonder heeten,
dat het jaar, dat er op volgde een toeneming
van het aantal malariagevallen te zien gaf.
Wij vinden dit in cijfers uitgedrukt in het zoo
pas verschenen verslag over 1934 van de com
missie voor de malariabestrijding.
We zien, hoe van 1927 tot en met 1930 het
aantal ziektegevallen per 10.000 inwoners
klom van 28.4 via 35.4 en 34.5 tot 42.3. Hier
na volgt een snelle daling in 1931 tot 22.4 en
in 1932 tot 11.4, welk laatste getal dus bijna
een vierde is van dat voor 1930. In 1933 was
het getal 16.3; de stijging komt voor een
groot deel op rekening van het toegenomen
aantal herfstgevallen.
Zulk een stijging in den herfst voorspelt
weinig goeds voor het volgende jaar. Werke
lijk nam het aantal gevallen in 1934 dan ook
nog wat toe, en wel tot 22.2 per 10.000 in
woners. In absolute getallen uitgedrukt wer
den 1211 gevallen bekend, verdeeld over
1034 gezinnen. In 1933 waren er van deze ge
zinnen 139 eveneens door malaria bezocht,
zoodat dus in een betrekkelijk groot aantal
gevallen óf recidive óf overdracht van de
ziekte van huisgenoot op huisgenoot voor
kwam.
Het werk der propagandisten bestaat uit
het houden van lezingen en het bezoeken van
gezinnen, waarbij bestrijdingsmiddelen als
goede gaasbescherming, het wegvangen van
binnengedrongen muggen en het gebruik van
z.g. spuitmiddelen, dat zijn insectendoodende
vloeistoffen, die met een spuit worden ver
stoven, met veel succes worden aangeraden.
Wanneer men goede gronden heeft om, zooals
voor 1934 het geval was, een opleving van
de malaria-epidemie te verwachten behoorde
de strijd tegen de muggen met verveelvou
digde kracht gevoerd te worden. Noodge
dwongen heeft de commissie echter hiervan
af moeten zien, omdat steeds meer ge
meenten ophielden een geldelijke bijdrage
voor dit nuttige werk beschikbaar te stellen,
wat dubbel ernstige gevolgen had, omdat de
provincie haar bijdrage beperkt tot een even
groot bedrag als de gemeenten geven.
Ook wanneer men een oogenblik veronder
stelt, dat het aantal malariagevallen door het
werk van de commissie tot op de helft terug-
geloopen zou zijn, en dat dus door haar toe
doen in 1934 1200 gevallen minder zouden
zijn voorgekomen dan anders wellicht het
geval geweest was, dan mag men wel de
vraag stellen of een uitgave van 6.80 per
onderdrukt malariageval niet ruimschoots
verantwoord mag heeten.
Algemeen wordt tegenwoordig aangeno
men, dat de malaria in ons land niet moge
lijk is zonder dat de slooten, waarin de lar
ven der muggen opgroeien, brak zijn. Het
is dus de vraag of in Noord-Holland niet
spoedig verbetering te wachten is, nu het
IJselmeer bezig ies minder brak te worden.
Men zou kunnen meenen, dat de ontzilting
van het IJselmeer zoo sterk op Noord-
Holland in zou werken, dat ook zonder mug-
genbestrijding de ziekte binnenkort verdwe
nen zal zijn. Dit zal echter zeker niet het
geval zijn. Van een gunstigen invloed van
het IJselmeer op het zoutgehalte der Noord-
Hollandsche polderwateren is nog niet zooveel
te bemerken.
In den Wieringermeerpolder kon de malaria
tot nu toe nog geen vasten voet krijgen.
Allerlei oorzaken werkten hiertoe mede: aller
eerst een uitgezochte bevolking, die gehuis
vest is in tegen de muggen goed beschermde
gebouwen; verder een zeer actieve voorlich
tingsdienst en beschikbaarstelling van insec-
tenverdelgingsmiddelen beneden kostprijs. Dan
zijn de polderwateren nog zeer brak. Een
twaalftal jaren geleden wees ik er op, dat
in ons land het zoutgehalte van de broed
plaatsen der muggen ook zoo hoog kan zijn,
dat een malaria-epidemie er niet meer door
in de hand wordt gewerkt, maar er door ge
stuit wordt. De muggenlarven kunnen n.1. bij
een te hoog zoutgehalte niet meer tot ontwik
keling komen. Prof. dr. N. H. Swellengrebel
is nu de meening toegedaan, dat een derge
lijk geval zich op het oogenblik in den Wierin
germeerpolder over een groote uitgestrekt
heid voordoet. Volgens de verwachting van
den dienst der Zuiderzeewerken zal echter het
zoutgehalte der polderwateren in de komen
de vijf jaar met ongeveer 40 pet. afnemen,
en we moeten er dus rekening mee houden,
dat omstreeks 1940 het zout-gehalte gunstig
kan zijn voor het uitbreken van een malaria
epidemie.
Een dergelijk geval zou zich voordoen bjj
het eventueel tot stand komen van den Noord-
oostelijken Zuiderzeepolder. Per ha zal daar
alweer volgens den dienst der Zuiderzee
werken minder zout opkwellen dan nog in
den Wieringermeerpolder plaats heeft. Daar-
DOET ZIJN LIP OPZWELLEN
Dank zi] den KL00STERBALSEM
verdwijnt de zwelling direct
rNa 'n prettige fietstocht bestelde ik
ergens een glas limonade. Onder 't
drinken stak een wesp, die in mijn
glas gevlogen was, mi] in de lip, welke
dadelijk onrustbarend opzette. Nu heb
ik altijd in mijn zadeltaschje Klooster-
balsem, tegen het doorzitten. Onmid
dellijk kon ik dan ook Kloosterbalsem
op mijn lip doen. Daardoor kwam de
zwelling dadelijk tot staan, de pijn
verminderde en binnen een kwartiertje
was de gehaala gebeurtenis vergeten."
J. v. d. KL te H.
AKKER'S ORIGINEEL TER INZAGE
„Geen goud zoo goed"
Onovertroffen !>(j brand- en sn(j wonden
Ook ongeëvenaard als wrüfmidde! by
Rheumatlek, spit en pijnlijke spieren
Schroefdoos 35 ct Potten: 62ct. en 1.04
door moeten dan m.i. de muggenbroedplaat-
sen in dien polder direct na de inpoldering
een met het oog op het uitbreken van malaria
gevaarlijk zoutgehalte verkrijgen. Gesteld, dat
men spoedig tot het besluit kon komen, dat
deze inpoldering verantwoord was en men
haar doorzette, dan zou ongeveer 1941 de
grond droogvallen. Omstreeks 1940 zal de
malariabestrijding dus in elk geval in den
20.000 ha grooten Wieringermeerpolder, maar
misschien ook nog in den dubbel zoo grooten
Noordoostpolder, voor een zeer zware taak
kunnen staan.
Gelukkig is de gedeeltelijke tegenslag voor-
loopig althans gedeeltelijk goedgemaakt door
het Witte Kruis, dat een bijdrage beschikbaar
stelde, zoodat de commissie, waarin het Pro
vinciaal bestuur, de afdeeling Noord-Holland
van de Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten, het Witte Kruis, het Roode Kruis
en het Witgele Kruis samenwerken onder lei
ding van den- inspecteur der volksgezondheid
dr. J. J. Th. Doyer, kon blijven doorwerken,
zij het ook noodgedrongen op beperkter
schaal.
Ook voor wie zich geen verre reizen kan
veroorlooven, brengt de zomer een goede
kans op „uitgaan"... op allerlei uitgangetjes,
die zoo goed als niets behoeven te kosten en
waaraan dus iedereen kan deelnemen.
We ga&n te voet of per fiets en we genie
ten op die manier veel rustiger van alles om
ons heen dan wanneer we een snelle auto of
een onvermoeid voortrollenden trein voor ons
uitstapje hadden gekozen.
Maan manden, tasschen of rugzakken mee
natuurlijk, want zoo'n wandeling of zoo'n
fietstocht maakt extra-hongerig! En omdat
het uitgangetje op zichzelf al iets feestelijks
heeft, past het echt bij die stemming, als 'le
meegenomen proviand nog de een of andere
verrassing inhoudt; iets voor de boterham,
maar iets anders dan we thuis dagelijks ge
wend zijn.
Dat extraatje voor de „pic-nic" behoeft ook
alweer niet duur te zijn; we kunnen het thuis
op een gemakkelijke manier en uit eenvou
dige ingrediënten bereiden, zonder dat het
behoeft onder te doen voor de meer kostbare
koks- of banketbakkersproducten.
Laten we b.v. eens het een of ander
„slaatje" kiezen: we gaan dan geneel met de
mode mee, want de tegenwoordig overal ge
ëtaleerde haring-, huzaren- en andere slaatjes
uitgewogen verkocht en in handige karton
nen bakjes afgeleverd vestigen wel den in
druk, dat ze algemeen gewaardeerd worden.
We willen er, om zooveel mogelijk aan
ieders smaak te voldoen, twee verschillende
voorbeelden van geven.
„Halve gedraaide" (soort huzarenslag)
250 g (%pnd) koude vleeschresten, 6 4 8
groote koude aardappelen, .4 harde eieren,
eenige ingemaakte uitjes en augurken, 1 L 3
tomaten (niet bepaald noodig), 2 eetlepels
azijn, 3 eetlepels slaolie, 2 theelepeltjes Mag-
gi's Aroma, wat peper en zout, misschien een
Ietsje mosterd.
Maal of hak alle vaste benoodigdheden
(vleesch, aardappelen, eieren, uitjes, augur
ken) met elkaar fijn. Klop de olie met de
azijn, de Maggi's Aroma en de kruiden even
door elkaar en vermeng er de gemalen be-
standdeelen mee, tot alles een samenhangen
de massa vormt. Roer er, als tomaten ge
bruikt worden, deze in plakjes gesneden
vruchen ook door; hak of maal die liever niet
mee, omdat er dan te veel vocht uit vrij komt.
Voer een papieren of kartonnen doosje
(zooals die bij de banketbakkers b.v. worden
gebruikt) eerst met een velletje vetvrij pa
pier, leg er dan een laagje groote frissche
kropsla-bladen in (natuurlijk eerst gewas-
schen en dan in een schoonen doek gedroogd)(
schud daarop de „halve gedraaide" uit, be
dek ze met een paar bladen sla en keer cr
ten slotte het papieren deksel overheen,
waarin ook weer eerst als voering een stukje
vetvrij papier is gelegd: op deze manier ver
zorgd, heeft het gerecht tijdens de tocht
niets te lijden.
Aardappelsla met groente.
10 k 12 groote gekookte aardappelen
(koud), 6 gesnipperde of geraspte worteltjes,
1 preitje, 2 tomaten :of een komkommer),
eetlepels slaolie, 3 eetlepels azijn of citroen
sap, 2 theelepeltjes Maggi's Aroma, wat zout,
misschien wat peper.
Snijd de koude aardappelen in plakjes; kl0P
de olie met den azijn, de Maggi's Aroma, be
zout en het gesnipperde preitje door elkaa
giet dit sausje over de aardapelen en
alles een paar uur zoo staan, af en toe
aardappelen óm en óm scheppende, zooda
alle met het sausje doortrokken worden.
Roer ten slotte ook de gesnipperde of
raspte woreltjes en de in plakjes gesne
tomaat of komkommer door de aardappc®
naar verkiezing ook een paar hardgeko
eieren, die dan vóór het dooreenmengen na
met een vork worden fijngewreven. )n
Neem de aardappels op den tocht me
een papieren banketbakkersdoosje, dat
