Amsterdamsche Brieven.
Marine brieven uit Indië
'T JUTTFRTJE
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1935
PAG. 5
TOB NOOIT HOEKJE
Goede raad is duur!
Maakt U zelfstandig.
Goede raad is inderdaad duur, en min
der goede raad kan ons duur te staan ko
men. Veel menschen vragen raad, zonder
er in de verste verte aan te denken, die
raad op te volgen. Misschien zijn ze om
conversatie verlegen en anders is hun hou
ding een raadsel. Om met eenige vrucht
raad te vragen, zou men ten eerste over
tuigd moeten zijn. dat degene aan wie men
'raad vraagt de zaak beter kan overzien
dan men dat zelf kan. Oók moet men be
reid zijn, die andere volkomen in vertrou
wen te nemen, en dus alles te vertellen
wat op de zaak betrekking heeft en daar
aan is vooraf gegaan. Menigeen vraagt
raad en houdt een van de voornaamste
punten achter, onder het motto, dat een
ander niet alles behoeft te weten. Dan kan
men het raad vragen beter laten, want
iemand op wiens advies wij denken te han
delen moeten wij toch zeker volkomen kun
nen vertrouwen.
Maar het grootste bezwaar van alles is,
dat een ander mensch, al moge hij of zij
nog zoo betrouwbaar en hoogstaand zijn,
toch vermoedelijk niet precies hetzelfde
karakter heeft als wijzelf. Daardoor zal
een ander een raad geven, waarvan hij
zelf de konsekwenties zou aandurven, ter
wijl het karakter van degene die de raad
zou opvolgen zoodanig anders is, dat de
gevolgen daarvan hem niet lijken, terwijl
de ander het met deze gevolgen best zou
kunnen bolwerken.
Ieder mensch draagt tenslotte de gevol
gen van eigen handelswijze, en daarom
komen wij op den duur het verste, als wij
op eigen initiatief leeren handelen.
Het is een zekere oogenblikkelijke ge
makzucht, die ons op een oogenblik doet
terugdeinzen voor het zélf nemen van een
besluit. Het lijkt zoo rustig, als men de
verantwoordelijkheid van zich af kan schui
ven en handelen op gezag van een ander
die zegt: :,doet het nu maar zus of zoo".
Maar die verlichting is maar van tijdelijke
a~rd, want wie moet opkomen voor de ge
volgen van die handelswijze? Niet die an
der, maar Uzelf!
I'et is goed, zich in het leven zelfstandig
te maken, de verantwoording te zien, die
een bepaalde gedragslijn meebrengt en
haar ook te durven aanvaarden.
Zorgt, dat U bij een mislukking nooit
het idee behoeft te hebben: „als ik moed
genoeg bezeten had om zelf een oplossing
te zoeken en om op eigen initiatief te han
delen, dan was het misschien wèl gelukt".
Men kan naar beste weten handelen, en
dan kan men nog ervaren, dat de dingen
anders loopen dan men gedacht heeft. Maar
dan behoeft men in ieder geval geen wroe
ging te hebben.
Wie zelfstandigheid gewend is, heeft geen
behoefte aan steun, een groot voordeel,
want het zou best eens kunnen gebeuren
dat wij plotseling voor een beslissing ge
plaatst werden, en dat er dan niemand in
de buurt was, geschikt om ons waarlijk
goeden raad te geven of bereid om zich
werkelijk serieus in ons geval te verplaat
sen, voor zoover dit laatste, gezien de
verschillende karakters ooit opgaat.
Tracht onafhankelijk te worden, zoekt
zelf uw weg in J>et leven. U zult er slechts
wèl bij varen.
JOS. DE COCK.
De Victoria Kegia.
Dat de zomer al over zijn hoogtepunt
dreigt heen te raken bemerkt de Amster
dammer, die in de steenen stad achter
bleef en niet, als zijn stadgenooten, die
nog steeds in de provincie aan tochten met
onbekende dan wel bekende bestemming
jdeelnemen, voortdurend temidden der na
tuur kan constateeren, dat hier en daar al
de eerste herfsttinten door het groen be
ginnen heen te schemeren, misschien
nog het duidelijkst aan de... advertenties
die thans weer in de bladen verschijnen
met de aankondiging, dat de Victoria Re-
gia in de Hotrus Botanicus in bloei staat
en 's avonds verlicht zal worden! Dat toch
is «altijd een van de vaste hoofdstedelijke
teekenen, dat de kentering der seizoenen
nabij is. Die Victoria Regia-bloei is altijd
een van de gelegenheden, waarbij het
groote publick door middel van druk be
zoek aan genoemaen academischen plan
tentuin aan het uogin der Plantage,
dewelke een der... zes en zeventig in
stellingen is die in onze stad in verband
staan met het Hooger Onderwijs(!) in
nauwer contact komt met onze gemeente
lijke Universiteit dan gewoonlijk het geval
is. Wel staat in de hoofdstad het acade
misch leven niet zoo geïsoleerd van het
leven der burgerij als in vele andere Uni
versiteitsplaatsen, voelt de Amsterdam
sche Universiteit misschien meer dan vele
andere van haar zusterinstellingen elders
zich, om woorden van prof. Burger te
herhalen, „kind van haar tijd", voelt
zij „democratisch in den goeden zin van
het woord", - maar toch,: in de drukte
van het leven van alledag laat nu eenmaal
Mercurius, de god van den handel en dus
ook van het groote publiek aan Amstel en
IJ, Minerva, godin der wetenschap nogal
eens links liggen... Alleen nu, nu zoowel
Mercurius als Minerva, nog steeds met va-
cantie zijn, betreedt de mensch in de
straat gelokt door den bloei van meerge-
noemden reuzen-waterplant de stille tuin
der wetenschap...
Planten, tuinen en politiek.
Planten en tuinen staan trouwens in
deze nog altijd zomersche dagen in het
middelpunt der belangstelling. Zoozelfs,
dat is er, in deze voor het stadsleven
stille weken, nog eens een publieke de
monstratie, zulk een demonstratie met...
tuinen en planten ten nauwste in verband
staat, getuige de demonstratie vanwege
den Bond van Volkstuinders, wier nooden
wij in een vorigen brief al eens hebben
aangestipt. Genoemde demonstratie, waar
aan duizenden hebben deelgenomen, trok
op naar het tuinen-complex „Ons Lustoord"
aan den Nieuwen Wandelweg, alwaar de
oud- en binnenkort weer nieuwen wethouder
de Miranda deze moderne buitenverblijf-
bezitters, die in de plaats zijn gekomen voor
Amstel en Vecht in den Regentijd, een
hart onder den riem stak. In de toelichting
tot het onlangs aangenomen groote uitbrei
dingsplan (een plan waardoor deze volks
tuinders zich in meerdere opzichten, gelijk
wij vroeger uiteenzetten, bedre.gd voelen!)
stond, dat deze moderne buitenverblijven
der Amsterdammers, zijnde de tuinhuis
jes, prieelen, enz. die onze Volkstuinders m
allerlei vormen naar eigen ontwerpen met
allerlei materiaal hebben gebouwd, rom
melig zijn, van verschillende grootte, dan
weer eens met, dan weer zonder dak en
deze qualificaties hielden dan een'kritiek in.
Echter, de heer de Miranda merkte het
terecht en geestig op!, dat is voor de
hoofdstad niets bijzonders: dergelijke quali
ficaties toch passen... woordeijk ook op
den nieuwen bouw in... Zuid! En tegen
het brengen onder de bouwvergunning,
iets was B. en W. voornemens zijn te doen,
van genoemde moderne buitenverblijfjes,
liet hij een waarschuwing hooren. „Voor
standers van ordening zijn niet van oor
deel", zeide hij, „dat alles wat het individu
tot stand brengt, kapot geslagen moet wor
den"... en met deze woorden, zooals ook
met enkele andere, vlocht hij een politiek
propaganda-kleurtje har.diglijk door zijn
overigens neutraal-groene tuin-speech heen
en veegde hij wederom een klein stukje van
den weg schoon, dien hij zelf in den komen
den herfst ais stadsbestuurder zal moeten
gaan. Hij gaf verder zijn gehoor den raad
„nog even te wachten" met het afbreken
van hun buitenhuisjes: de verlangens van
de volkstuinders zijn, riep hij uit, zoo recht
matig, dat het een democratisch gemeente
bestuur een eer moet zijn, deze in te willi
gen... „Even afwachten" bedoelde hij dus
te zeggen of het nieuwe gemeentebestuur,
dat over enkele weken op het Prinsenhof
zal komen te zetelen, inderdaad „democra
tisch" zal zijn!....„
Rembrandt-tentoonstelling en
-standbeeld!
Genaderd aan het zomer-hoogtepunt
mogen we ook wel even constateeren, dat
men dit jaar, veel minder nog dan bij vo
rige gelegenheden r van de veelbeproken
Amsterdamsche „Zomerfeesten" bemerkt
heeft. De eenige attractie van belang, die
inderdaad ook wel wat vreemdelingen ge
trokken heetc, was (en is nog) de
Rembrandt-tentoonstelling, die ter gele
genheid van het vijf tig-jarig bestaan van
het Rijksmuseum met behulp van de Ver-
eeniging Rembrandt georganiseerd werd.
Een speciale attractie van deze... attrac
tie is de mogelijkheid om Rembrand's
werken ook 's avonds onder een inderdaad
voortreffelijke kunst-belichting te zien.
Voor vele menschen moet er nu eenmaal
nog iets „extra's" komen, zooals dan
een speciale vaond-verlichting, om hem
voor de „natuur" (zie de Victoria Regia!)
of de kunst (zie Rembrandt) warm te
doen loopen... Wij spraken van een „voor
treffelijke kunst-belichting". Eén uitzon
dering moeten wij echter daarbij wel ma
ken: de belichting van de Nachtwacht;
technisch is daar waarschijnlijk ook niets
op aan te merken en men kan zelfs van
ingenieus en effect-vol spreken, maar
het bereikte effect is, voor den échten
kunst-liefhebber, en dat is helaas een
minder uitgebreid menschensoort dan het
dan dikwijls den schijn heeft!, toch
eerder dan van een interessante gekleurde
„transparant" of een „artistieke" ge
kleurde film, dan die van een machtig
kunstwerk.
Dat deze Rembrandt-tentoonstelling
velen weer eens opmerkzaam heeft ge
maakt op den treurigen staat waarin
's Meesters standbeeld op het naar hem
genoemde plein verkeert, is begrijpelijk.
Voor een groot deel overdekt met
„cadeautjes" van on-kunstzinnige stads-
musschen en andere vogels, vertoont het
beeld vele plekken van afbladderend oud
roest, zoo dat 's schildersmantel leeljjk
aan de mot schijnt te lijden; de kousen
van den meester schijnen vol „ladders" te
zitten en zijn schoenen schijnen het ver
zolen niet meer waard... Intuschen heeft
de af deeling „Onderhoud" ressorteerende
onder de Gemeentewerkplaatsen, aan de
zorg waarvan Rembrandt in zijn gedaante
als stads-monument is toevertrouwd, bij
informatie, te kennen gegeven, dat dit
monument „reeds opgenomen" is, wat dan
wil zeggen, dat aan den onwaardigen toe
stand waarin het beeld verkeert spoedig
een einde zal komen en men weldra aan
het schoonmaken en restaureeren za!
gaan... Gelukkig! Het werd meer dan tijd;
ja, gezien het feit, dat de Rembrandt-
tentoonstelling reeds haar einde nadert, is
het al over den, geschikten, tijd héén...
De „kleuren-film".
Maar om nog even terug te komen op
de „gekleurde film". Tegen zulk een
goéd gekleurde film op zichzelf, dit om
misverstand te vookomen, hebben wij
niets. Integendeel. Het zal ons, met vele
anderen verheugen, als men het technisch*
eindelijk zoo ver gebracht heeft, dat het
bewegende beeld op het witte doek uit de
grauwe wereld kan treden waarin het tot
nu toe verkeerde en het. Dehalve de
.natuurlijke" vormen ook de „natuurlijke"
kleuren zal vertoonen... Wat men tot nu
toe aangekleurde films het publiek voor
zette, waren veelal niet anders dan
„gewone", grauwe films, die men nader
hand van enkele kleuren voorzien had. De
goed gekleurde film, waarmede wij dan
bedoelen die film waarop direct bij de op
name de natuurlijke kleuren konden wor-
vastgelegd, is ondertusschen op komst en
een voorproefje ervan hebben velen reeds
een enkele keer in een enkel hoofdstedelijk
theater gesmaakt... Het is zeer waar
schijnlijk dat de techniek nu reeds zoo ver
gevorderd is, dat men uitstekende kleuren
films kan opnemen en laten „draaien".
Waarom er dan niet meer „ophef" van
gemaakt wordt; waarom men er dan nog
zoo weinig van bemerkt en verneemt?,
zal men vragen! Dat kan beantwoord wor
den met de wedervraag: Had de doorsnee
bioscoop-bezoeker van voor 1928 al veel
vernomen over geluids-films En toch is
de klankfilm niet geboortig uit 1928, maar
van reeds veel ouderen datum; hij werd
echter pas „ten doop gehouden" in 1928,
omdat bij een vroegtijdiger „op de markt"
brengen de „zaken" al te zeer zouden zijn
vastgeloopen en men het publiek wilde
lijmen met een aantrekkelijke nieuwigheid,
waar het, ineens, „paf" van zou staan...
Iets dergelijks doet zich hoogst waar
schijnlijk thans ook met de kleuren-film
voor. Hij is reeds, daar kan men zeker
van zijn, in „voldragen" vorm geboren,
maar men wacht, uit commercieele over
wegingen, nog het meest gunstige oogen
blik af om het jonge wicht den volke te
vertoonen! Zal dat oogenblik voor wat ons
land betreft misschien gekomen zijn met
de „bioscoop-week" die hier in den aan
staanden herfst op het programma staat?
Beste Klaas.
Ditmaal weer eens een brief uit Ma-
lang, alwaar we met een aantal menschen
van Hr. Ms. „Java", de jagers en last not
least van Hr. Ms. K 18 logeeren. Dit laat
ste schip bezorgde ons met zijn allen al
tweemaal vrijkaartjes voor de bioscoop,
alwaar de.menschen~van -de K 18 met een
„Welkom K 18" ontvangen werden. Het is
hier verbazend koud op het oogenblik en
je bedenkt je wel driemaal voor je 's och
tends onder de ijskoude douche kruipt.
Het was ook wel te verwachten, want ook
in Soerabaja was het ongeveer 3 graden
Celcius kouder dan anders in dezen tijd.
Ook daar zijn verscheiden menschen die
nu 's avonds onder een deken kruipen.
Over de veranderingen in het Kampement
schreef ik je in het begin van het jaar al.
Nu is het gouvernement bezig om den weg
naar het Kampement toe te verbeteren,
hetgeen wel nocdig is, want zoo slecht als
hij nu was heb ik het nog nimmer hier
meegemaakt, je kon er amper niet meer
op loopen zonder je voeten te verzwikken.
Malang zelf kur. je thans vanuit Soera
baja 5 maal daags per „snelle vijf" be
reiken. Dat is wel een groote verbetering
op vroeger hoor. En de prijzen van „het
spoor" zijn ook veel minder. Je hebt tegen
woordig op die lijn ook een Europeesche
derde klas en daar kun je voor 62 cent
van Soerabaja naar hier. En een keurig
publiek hoor. Nu, ik denk dat derde klas
van Nieuwediep naar Den Haag nog wel
een pietsie duurder zal zijn. Maar dan zit
je ook in Den Haag en dat is toch Altijd
nog wel even plezieriger als Soerabaja.
Overigens is hier in Malang weinig ver
anderd hoor. Je hebt er de bioscopen
meer als vroeger en de Sociëteit
maar daar houdt het dan ook mee op. En
voor overdag het zwembad natuurlijk,
maar bij die „vinnige" kou die hier
heerscht, is c.at lang niet voor ieder een
genoegen. Het gezelschap van Cor Ruys
speelt hier op het oogenblik en als het nog
voor ons vertrek van „uitbetalen" is dan
kunnen we daar ook nog naar toe. Dat
stukje Hollandsche tooneelkunst mag je
hier niet missen. Iedereen hier in Indië is
er opgeto en over. Wë zijn ook naar Se
lecta geweest. Daar is nu een keurig
zwembad. Trouwens er gaat bijna geen
week voorbij of ergens hier in de buurt
van Soerabaja wordt een zwembad ge
opend en allemaal zijn ze even mooi. Tré-
tes waar zelfs een heel sportpark is
aangelegd, Nonggedjadjar, Batoe en weet
ik waar al niet meer. Ja we kunnen nu
de weekends wel tochten maken, maar
zoo zijn we nu eenmaal, als je in de stil
ligperiode in Soerabaja bent, komt er dik
wijls weer niets van. De couranten krij
gen we natuurlijk geregeld uit Soerabaja.
Trouwens, ik moest er eenige dagen ge
leden van hieruit naar toe om mijn beurt
bij den marine tandarts niet voorbij te
laten gaan. Daarom kan ik je uit Soera
baja ook nog wel het één en ander ver
tellen.
Men is er al weer druk bezig met het
bouwen voor de Jaarmarkt op Ketabang.
Er schijnt nogal veel liefhebberij te zijn
om stands te huren, hetgeen in dezen tijd
natuurlijk een verblijdend verschijnsel is.
De directie van „Eldorado", een dancing
hier uit Malang (die ik daarmee bij de
vermakelijkheden uit deze plaats^ vergat
op te noemen) zal op het jaaimarktterrein
ook een dancing exploiteeren. Natuurlijk
komt ook de bekende „manilla show" weer
en kunnen we dus ook weer een beetje
kermis houden. Gisteren in Soerabaja
zijnde, zag ik een gepensioneerde Japan-
sche admiraal en een gepensioneerde Ja-
parische schout-bij-nacht bij den marine
commandant vandaan komen. Deze twee
hooggeplaatste marine-officieren waren
een trip over Java aan het maken en had
den thans een bezoek gebracht bij kolonel
Jolles. Professor Vening Meinesz die
op het oogenblik ook hier in Malang
logeert zal hier in Soerabaja voor het
Kon. Instituut an ingei-iëurs ..och nog
voor zijn vertrek een lezing houden, ge
titeld: „Wetenschappelijke onderzoekin
gen aan boord van Hr. Ms. K 18. Zoo zie
en hoor je tcch nog veer van alles, als je
zoo een dagje terug gaat. O ja, misschien
interesseert dat jou ook nog wel, dat de
cercle Artist.que haar deuren gesloten
heeft en „Hellendoorn" dus nu de eenigste
cercle in de Krokodillenstad is. Er is
pas een nieuwe wanddecoratie aange
bracht. In Soerabaja is een nieuw week
blad uitgekomen „de stad Soerabaja".
Tijdens de ontvangst van Hr. Ms. K 18
was dit blad zeer actueel. Er stonden
prachtige foto's in. Ook hoorde ik aan de
Oedjong het bericht dat Luitenant ter zee
Wytema, de oudste officier van de K 18,
met een vliegtuig weer terugkomt naar
Holland om daar van zijn films die hij
gemaakt heeft geluidsfilmen te maken.
Dat is toch maar een buitenkansje als je
zoo eens extra een vliegtocht Holland—
Indië kunt maken. Men is hier erg onder
den indruk van alle narigheid, die de
K.L.M. heeft getroffen, maar ik geloof
dat het vertrouwen in de vliegerij wel ge
handhaafd zal blijven. Op Morokremban-
gan is nu het derde Douglas vliegtuig voor
de K.N.I.L.M. ook gereed gemaakt. Nu
moeten er nog een aantal vliegeniers op
deze toestellen ingevlogen worden en dan
worden ze in „de vaart" gebracht. 1
Augustus wordt de lijn Makassar—Soera
baja wederom opgeheven. Die rendeerde
niet, maar blijft er voor het toerisme een
dubbelweeksche dienst op Bali bestaan.
Aan den Oedjong is het „Elcomercio"
voetbaltournooi in vollen gang. Je kunt
zien dat de „inrichtingen aan den wal" er
over het algemeen beter voor staan als de
varende schepen, hetgeen ook niet meer
dan begrijpelijk is.
Nu kerel, ik eindig voor deze week, de
volgende brief ook ook nog uit het Kam
pement.
Saluut, een ferme 5.
HENK.
