Amsterdamsche Brieven.
4^4"
K
Marine brieven uit indië
'T JUTTFRTJE
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1935
PAG. 5
Het nieuwe College van B. en VV.
De teerling is geworpen. Ons nieuwe
college van B. en W. is er. Nadat de
diverse voorafgaande onder-onsjes tus-
schen de fracties om tot een afspraak
aangaande de weihouders-benoeming te
komen, mislukt waren, had men besloten
de zaak op een vrije stemming in de eer
ste zitting van den nieuwen Raad te laten
aankomen. Waar men wist, dat de drie
„eenlingen", te weten de heeren Ketelaar,
dr. de Hartogh en Roobol, van oordeel
waren, dat de SDAP, gezien den verkie-
zings-uitslag, inderdaad recht had op
drie zetels in het nieuwe college, stond al
bij voorbaat vast, dat die vrije stemming
in alle geval de heeren de Miranda en
Broekman, benevens nog een derde van
hun partijgenooten, (als zoodanig bleek
tenslotte de heer van Meurs uitverkoren
te zijn) achter de groene tafel zou bren
gen. Hoe het bij die stemming zou gaan
mei het bezetten van de resteerende drie
bestuurszetels door de „burgerlijke" par
tijen stond daarentegen niet zoo stevig bij
voorbaat vast en ten dezen kon het pu
bliek, dat in, voor dergelijke gelegenheden
zeer grooten getale Dinsdag j.1. naar het
Prinsenhof gestroomd was, tenminste nog
op eenige spanning rekenen. Ook die span
ning is evmwel toch nog maar zeer matig
geweest: de zittende wethouders mr.
Kropman en Rustige namen, terwijl zij als
overwinnaars uit de stemming te voor
schijn waren getreden vrijwel direct aan.
Alleen wethouder Baas, die men, blijkens
de stemming eveneens aanwees om op zijn
zetel te blijven zitten, hield zijn benoeming
nog in beraad: indien zijn, de A.R.
partij dat gewenscht had, zou hij, naar
verluidt, genegen zijn geweest zijn stoel
te ontruimen voor den Vrijneidsbondschen
heer Boissevain. Kort na de vergadering
viel tenslotte al de beslissing: wethouder
Baas blijft na overleg met :rjn partij tóch
zitten en de heer Boissevain keert dus niet
als stadsbestuurder .erug.
„Rood" en „zwart-rood"
In zijn rede waarmede burgemeester
De Vlugt den nieuwen Raad welkom
heette en afscheid nam van de niet méér
terugkeerende leden, wees hij er op, dat
de verkiezingen ditmaal niet alleen, een
uitbreiding te zien gaven van het aantal
groepen, "waaruit vertegenwoordigers van
de hoofdstedelijke burgerij gekozen zijn,
maar dat zij tevens een wisseling van per
sonen brachten „grooter dan ooit tevoren
het geval is geweest". Niet minder dan
een derde van de vroegere raadsleden
keerde niet terug. Nadat de burgemeester
vervolgens de nieuwe leden „moed en
sterkte" had toegewenscht bij het vervul
len van de hun opgelegde taak, wees hij
er speciaal op, dat de ongunst der tijden,
die ook voor onze stad grootendeels zijn
oorzaak vindt in de „gewrongen interna
tionale verhoudingen", waarvan de „wijzi
ging ver buiten de macht van een ge
meentebestuur ligt" ons toch niet „tot
moedeloosheid of tot nietsdoen" mag verlei.
den. „Juist de omstandigheid, dat ons
Koggeschip zich temidden van de bran
ding bevindt, dwingt tot verdere activi
teit en eischt ieders tegenwoordigheid aan
dek. Hij eindigde met verwijzing naar een
regel van den dichter Adama van Schel-
tema, die eenmaal zong, dat Amsterdam
niet alleen haar kroon, maar ook haar
kruis met trots weet te dragen; een ver
wijziging die, gezien het thans voor de helft
„roode" en voor de andere helft „zwarte"
nieuwecollege "van B. en W. _eer tactvol
mocht heeten: Adama van Scheltema was
toch de socialistische dichter die, groot
minnaar van zijn geboortestad aan Am-
- stel .en IJ, misschien .meer nog dan de-
enkele roode kleur, de „zwart-roode"
stadskleuren lief had.'...
Functie-verdeeling.
Het optreden van vijf van de zes thans
in functie tredende wethouders op het ge
meentelijk bestuurs-tooneel, hebben we al
eens, van sommigen meerdere malen mee
gemaakt zoodat er weinig reden is hun
doopceel nog eens te gaan lichten. Geheel
„nieuw" als wethouder., is echter de-heer-
Van Meurs en enkele bijzonderheden uit
zijn levensloop laten wij dan ook even voU
gen. In 1889 te A'dam geboren, was hij,
na genoten lager onderwijs, werkzaam bij
de tram, terwijl hij zich daarnaast theo
retisch, onder leiding van prof. R. Kuy-
per, ontwikkelde op het gebied aer Staat
huishoudkunde en Statistiek. -
Begin 1927 weid hij bezoldigd be
stuurder van den voormaligen Gemeente-
werkliedenbond; begin '29 werd hij voor
zitter van den Bond van Personeel in
Overheidsdienst, in Mei 1923 kwam hij in
den Raad. Daar heeft hij zich vooral doen
kennen als een enthousiast „handhaver en
beschermer" van het stadsschoon en
stads-eigen en verder als deskundige in
zake „gemeentebedrijven", waarbij naast
de „personeel-zaken" vooral ook de zuiver
technische aangelegenheden zijn groote
belangstelling hadden. Vele, doorwrochte
en uitvoerige publicaties op net gebied
van de organisatie van het Overheidsbe
drijf en di „medezeggenschap" zagen in
den loop der tijden van z;ijn hand het licht.
Toch kreeg, bij de functie-verdeeling
van het nieuwe cbllege de heer Van Meurs
niet de gemeentebedrijven onder zijn be
heer..... Dezeblijven,tesamen met de be
lastingen, de financiën en de brandweer,
onder beheer van wethouder Rustige. De
heer Van Meurs zag zich belast met
Maatschappelijke Steun, de Levensmidde
len, de Bad- en Zweminrichtingen; de heer
Boekman met zijn „oude departement":
Onderwijs en Kunstzaken; de heer De Mi
randa met Publieke Werken en Volks
huisvesting; mr. Kropman (die tevens als
waarnemend burgemeester blijft fungee-
ren) met Arbeidszaken, Handelsinrichtin
gen en Statistiek; heer Baa. met Open
bare gezondheid, Bevolkingsregister en
Burgerlijke Stand; en de burgemeester
met „Algemeene Zaken, Militaire Zaken,
Bedrijven en Financiën, deze laatste twee
dan alleen wat betreft de „inspectie".
Loop der bevolking.
Dit dan dezen keer wat Detreft den
nieuwen toestand op de brug van het Kog
geschip. Laat ons daarnaast even den
„quantitatieven toestand van de „ge
wone passagiers", dat wil dus zeggen van
de hoofdstedelijke bevolking bezien. Vol
gens de laatste cijfers bedroeg het aantal
„passagiers": 781.660 (eind 1934). In
'34 nam de bevolking ir. totaal met 3218
toe, wat bijna de nelft minder is dan de
toeneming in '33, die 6078 bedroeg! Dat
die toeneming -zooveel geringer is, ligt
voornamelijk aan het veel geringer ge
boorte-overschot. Het geboortecijfer op
zich zelf bedroeg in het vorige jaar 14.8
pe'- 1000 inwoners, v ,t het laagste ge
boortecijfer is tot dusver in de hofdstad
voorgekomen'. Gelukkig Mijft ook het
sterf te-cijfer nog steeds dalen: het was 8.2
op 1000 inwoners, tegen 8.6 in '33.
Maar gaat het zoo door, blijft het ge
boortecijfer is tot "dusver in de hoofsdtad
zooveel sneller tempo dalen als het sterfte
cijfer, dan zullen we toch rekening moe
ten gaan houden met een in het zicht ko
mende „geboorte-a.c terstand" inplaats
van met het tot nu toe gebruikelijke
„overschot" en kunnen we de leus „Am
sterdam millioenen-stad" voorloopig wel
achterin de archieven van het „Initiatief
Comité Amsterdam dat steeds zoo gaar
ne met deze leus te koop loopt, opbergen!
Maar laten we ons, om met den burge
meester te spreken, ook inzake de... ge
boorten, niet tot „moedeloosheid en niets
doen laten verleiden en maar moedig blij
ven voorwaarts gaan!
„Doe mee" en „zit beter".
„Efficiency" beteekent, naast veel an
dere dingen, ook zeer zeker, ondanks de
ongunst der tijden, „moedig voorwaarts
gaan"...
Een dezer dagen zal in Bellevue weer
de bekende „Efficiency-tentoonstelling"
worden geopend. De zakenman en zij,
die gaarne voor „zakenman" doorgaan,
dat zijn zoo van die aankomende jongelin
gen, die met een cigaret in den linker (of
rechter) monahoek een bolhoed op en een
actetasch onder den arm, zoo'n beetje het
Londensche „City-life" nabootsen, kunnen
weer eens kennismaken met de" nieuwste
snufje op hét gebied van „zakendoen",
tenminste voor wat betreft de uiterlijke
zijdé. Het inzicht' en het zakenfiair kun
nen er niet opgedaan worden maar wel
b.v.... de stoel, die genoemde eigenschap
pen heet te bevrderen. De z.g. „Doe-
meer"-stoel! Een- wonder van moderne
techniek, draaibaar in alle geledingen,
zich aanpassend aan zitvlak en rugge-
graat, met het gemak van een slang. Hoog
opdraaibaar, als op een reiziger, die aan
biedingen komt doen, moet worden „neer
gekeken" en laag-neerdraaibaar als de
stoel tegenover een gevoelige cliënt moet
worden gebruikt. Inderdaad een soort
wonderlijk passepartout voor alle voorko
mende zaken-situaties en bovenal een
stoel, die den „bezitter" als het ware van
zelf méér doet doen!
Naar wij uit betrouwbare bron ver
nemen, heeft het Gemeentebestuur stie-
kum in het. geheim, onopgemerkt en onge
zien, deze tentoonsteling reeds bezocht
en zich deze „doe-meer"-stoel ter harte
genomen voor de... tram. De algemeene
klacht van de trammend" Amsterdammer
is al niet meer de rijsnelheid, die is nu in
orde, maai- het zit-meubel in de tram!
Déze dingen, waarvan het ontwerp stamt
uit den tijd der Batavieren en Kaninefa-
ten, zijn inderdaad een soort martelwerk
tuigen, waaraan de trammende Amster
dammers zonder genade door 't Gemeente
bestuur worden overgeleverd, althans zij,
die niet aan de lus hangen. Harde banken,
rechte leuningen, waarover dan nog een
mei. een duivelsche list aangebrachte
richel loopt, die altijd precies op de een of
andere wervel drukt. Hoek-zitjes zijn on
mogelijk gemaakt door venijnige koperen
pennetjes, zoogenaamd om het gordijntje
aan vast te maken, maar „vast" en zeker
uitgevonden om de een of andere arge-
looze passagier in de ribbenkast te boren.
Maar... en dat is heerlijk te bedenken,
daar gaat nu verandering in komen! In de
tramwagens komen hu de z.g. „zit-beter"-
banken. Naar ons uit geheime bron ter
oore kwam, zullen deze bestaan uit een
gerieflijk laag zitmeubel, behoorlijk voor
zien van een luchtkussen, een leuning pre
cies in de juist» helling er is at een
commissie benoemd ter bestudeering van
dit nelling-vraagstuk en precies daar
waar het noodig is in verband met 's men-
schen ruggegraat een verdikking of ver
dunning. Het gaat „zeer goed" worden en
het is de hoop van den .wethouder - onder
wiens afdeeling de tram ressorteert;- dat
alle Amsterdammers het zoo heerlijk in
hun tram zullen gaan vinden, dat zij er
van 's morgens vroeg tot 's avonds laat in
te vinden zullen zijn, „alsmaar" elf centen
betalende voor den rit en alsmaar „beter-
zittende". Wij hopen slechts, dat de ge
vernamen, betrouwbaar zullen blijken!'!
vernamen, betrou- -oaar zullen blijken!!
„Ik heb dr. Halm geïnviteerd voor ten
nis, maar zijn antwoord was volkomen
onleesbaar."
„Stuur het naar de afdeeling chemie om
het te ontcijferen."
„Dat heb ik gedaan, en nu krijg ik een
fleschje met een of ander goedje, met de
boodschap, dat het een rijksdaalder kost."
Amice.
Soerabaja staat op het oogenblik in het
teeken van de races. Als je geld had
maar dat heb je natuurlijk niet evenmin
als je sobat hier zou je het kwijt kun
nen aan de roulettes die op het oogenblik
in de cercle Hellendoorn en in de cercle
Artistique draaien. Drie avonden lang en
vanmiddag van 1 tot 4 ook nog. Ik ben
er eens even wezen kijken. Het doet toch
wel even vreemd aan als je die Inlandsche
croupiers daar aan de tafels bezig ziet,
sommige met de hoofddoek op. Een volte
man, je kon geen plaatsje krijgen. De oude
cercle artistique doet bij dergelijke par
tijen dan dienst als dependance van Hel
lendoorn. Vanmorgen hebben we op de
„Java" bezoek gehad van de vereeniging
„Onze Vloot". Na de onderzeedienst, de
werf en „Hr. Ms. Java" bezocht en be
keken te hebben trok het gezelschap naar
Modderlust waar een matinee; gegeven
werd. Ook al weer stamp- en stampvol.
Morgen gaan we weer met - het eskader
uit. Wéér een druk half jaar voor den
boeg. Nu, als ik je brief goed begrepen
heb dan ben jij in begin 1936 ook alweer
van de partij. We zullen elkaar wel mis-
loopen, want o.g. is aangewezen a}s thuis-
vaarder met Hr. Ms. „Java". De Perkoe-
toet heeft deze week vertraging gehad op
reis. Zoodoende hebben we vandaag geen
mail gehad, maar gelukkig krijgen we van
de week in straat Madoera nog twee vlieg
tuigen aan boord en kunnen die vanuit
Soerabaja meteen de mail meebrengen. Ik
hoop dat er nu eens wat van jou bij zit,
want tot nu toe houdt dat niet over.
Men is hier druk in de weer voor de
Oranjefeesten. Optochten, parade, auto
corso, bloemen-corso, fietsen en water
idem. Met dikke leters stond er op de
bekendmakingen dat het Marine-personeel
ruim 300 roepia's bij elkaar gebracht had
voor dit festijn.
Zeg Klaas, dat schiet me opeens te bin-
VK_/
3
„Herinner jij je nog de catastrophe van
1912."
„Nee."
„Ik wel, het was mijn trouwjaar!"
GEVECHT MET EEN PANTER.
Uit den dierentuin van Dakar brak on
langs een panter los, die als een razende
door de straten der stad naar. een nabij-
zijnd 'do'rp snelde. Verschrikt snelden de
dorpelingen hun huizen in. De politie be
gon een klopjacht op het dol geworden dier.
doch deze jacht duurde tot diep in den
nacht. Eerst tegen den morgen vond men
de sporen van den panter ih een boschje.
Een der politiemannen, met een geweer
gewapend, drong het boschje in, doch
plotseling zag hij, dat de sporen verdwe
nen waren. Juist wilde hij zich omdraaien,
toen de panter met wijd open gesperde muil
op den man afkwam. De politieman, die op
dat oogenblik weinig aan zijn geweer had,
kon enkele seconden lang het dier van zich
af houden door heftig mei zijn eenen vrijen
arm te zwaaien. Toen sprong de panter op
nieuw op hem toe en trok het rechteroor
van den man geheel open. Hevig bloedend
verloor de politie-agent het bewustzijn. Juist
op dat oogenblik werd er op den panter ge
vuurd en zeeg het woedende dier met een
kogel dwars door den kop dood neer.
ROLSCHOENEN VOOR HAASTIGE
MEN SCHEN!
In Amerika maakt men het den voet
ganger gemakkelijk door de in den handel
gebrachte rotschoenen, een uitvinding van
zekéren. .Philihert, woonachtig-in—Madison
CNew York). Deze man vond een paar
schoenen uit, welke ongeveer gebouwd zijn
als rolschaatsen, doch met dit verschil, dat
men de kleine rolletjes, onder de zolen
aangebracht, nauwelijks kan opmerken.
De uitvinder zelf gaf reeds verscheidene
demonstraties met zijn rolschoenen. Wan
neer men op deze schoenen hardloopt, dan
heeft men het gevoel, alsof men over de
straten glijdt. - -
ne, nu we thuisvaren met de „Java" moet
ik mijn jekker en mijn „bivak muts" voor
de Maartsche nachten in Roode-, Middel-
landsche- en Noordzee aan boord hebben.
Stüur jij die nu eens mee met iemand van
de jagers die uitkomen. Ik heb ze destijds
thuis gelaten ze zullen wel bij Govers
op zolder staan omdat hier in Indië de
kakker-lakken en witte mieren al ge
noeg te eten hebben, maar nu begin ik er
toch -wel erg prijs op te stellen.
Na-de staf muziek hebben we nu ook
regiments muziek van de landmacht hier
gekregen, dat geeft dus twee taptoe's in
de maand, want zooals je weet is er nu
reeds maandelijks op verschillende punten
in de stad een Marine-taptoe.
Gisternacht werden we opgeschrikt door
brandalarm op de onderzeedienst. Je kent
de schrik nog wel zoo midden in de nacht.
Hulpexpeditie's klaar maken op andere
schepen. Telefoneeren enz. enz. Het viel
gelukkig nog al mee. Kortsluiting in een
electromotor. De gemeente brandweer en
de Jan van der Heyde waren ook ter
plaatse. Het allereerst natuurlijk de spuit
van de werf Sendiri. Met een brandblusch-
apparaat is alles echter direct in de kiem
gesmoord en konden we weer ter kooie.
De jacht op fietsen zonder plaatje is in
de stad weer begonnen. Overal op de
hoeken van straten en op kruispunten
wordt je met je speda aangehouden. Maar
het schijnt nog al het een en ander voor
de gemeente op te diepen want in drie
dagen tijd werden er voor ongeveer vier
duizend roepia's aan plaatjes verkocht. Is
dat niets voor onze goede Jutterij.
Kom Klaas het is maar kort deze week
hoer, maar op zee heb ik altijd weer meer
te vertellen. Maar dadelijk gaat de facteur
den wal op en dan moet deze brief nog
mee.
Afgesproken dus, de volgende week
meer. Saluut
HENK.
