HELDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG
Wijzigingen van het
motoren rijwielreglement
Uit het politie-rapport.
Zeekrijgsraad
Willemsoord,
Schetsen uit Jutterland
door YVEL DLAWNURG.
Dienst voor sociale zaken.
i).
OCTOBHR 1935
Nederland en de jongste
Duitsche
huwelijksverboden.
469e STAATSLOTERi.
10
Zooals thans algemeen bekend mag worden
geacht, treden de onlangs vastgestelde wijzi-
gingen van het Motor- en Rijwielreglement 7
October a s. in werking.
Deze wijzigingen betreffen in hoofdzaak
verlichtingsvoorschriften ten aanzien van
gewone rijwielen, transportdriewielers en ïy-
cn voertuigen (geen motorrijtuigen zijnde).
Aangezien, naar gebleken is, nog lang niet
iedereen de nieuwe voorschriften precies kent,
is het wellicht goed deze nog eens nader te
bezien.
Ie. Rijwielen. Deze moeten voortaan, ook
overdag, voorzien zijn van een achterspat
bord, dat, gemeten van af het achteronder
einde, over een lengte van minstens 30 cm
geheel helder wit is gekleurd of geheel van
een helder witte bedekking is voorzien, met
dien verstande, dat de witte strook, mits niet
smaller dan het spatbord, ook als verlengstuk
aan het achterondereinde mag worden aan
gebracht.
Heeft een rijwiel twee achterwielen, dan
moeten twee achterspatborden, als boven
bedoeld, zijn aangebracht
Verder blijven de oude bepalingen van
kracht, zoodat een rijwiel tusschen een halt
uur na zonsondergang en een half uur voor
zonsopgang bovendien voorzien moet zijn van
een lantaarn, die voorwaarts een helder wit
licht uitstraalt en aan de achterzijde van een
roode lantaarn of van een deugdelijken reflec
tor. Wordt een reflector gevoerd, hetgeen nog
meestal het geval is, dan moet deze reflector
op het witte gedeelte van het achterspatbord
of op het witte verlengstuk en niet hooger
dan 60 cm boven het wegdek, worden aan
gebracht.
2e. Rijwielen op meer dan twee wielen,
ingericht voor goederenvervoer (transport
driewielers)
Deze moeten bij donker, ook bij stilstaan,
voorzien zijn van:
a. van twee lantaarns, die voorwaarts een
helder wit licht uitstralen en die geplaatst
zijn vooraan, aan de uiterste linker- en rech
terzijde van den bak of opbouw van het voef-
tuig:
b. aan de uiterste linker achterzijde van
den bak of opbouw van het voertuig, van een
lantaarn, die achterwaarts een rood licht uit
straalt.
Bovendien moeten, ook overdag, elk der
wielen voorzien zijn van een spatbord als voor
gewone rijwielen is voorgeschreven (wit ge
deelte)
3e. Rij- en voertuigen (geen motorrijtuigen
zijnde).
Deze moeten bij donker, ook bij stilstaan,
voorzien zijn van:
a. twee lantaarns, die voorwaarts een
helder wit licht uitstralen en geplaatst zijn
vooraan aan de linker- en rechterzijde van het
rij- of voertuig, of, als de lading ter linker-
of ter rechterzijde buiten het rij- of voertuig
uitsteekt, vooraan aan de uiterste linker-
onderscheidenlijk rechterzijde van de lading
echter steeds op gelijke hoogte;
b. aan de linkerachterzijde van een lan
taarn, die achterwaarts een rood licht uit
straalt, met dien verstande, dat, indien de
lading achter het rij- of voertuig uitsteekt,
de lantaarn achteraan aan het meest uit
stekende deel van de lading moet zijn aan
gebracht.
De aan de voorzijde aangebrachte lantaarns
mogen naar achteren geen licht uitstralen;
dit geldt eveneens voor de transportdrie
wielers.
„THE COLLEGIANS".
Een Belgische Band in Casino.
Zondag treedt in Casino weer een eerste
klas Band op. „The Collegians", onder leiding
van Jacques Kluger, verzorgen er de dans
muziek, d.w.z. een orkest van het allerbeste
gehalte, hetwelk over geheel Europa een uit
stekenden naam verworven heeft.
Klugeris 10 musici verstaan de kunst vol
komen om het publiek onder hun jazz-pres-
taties te boeien, het mede te sleepen door de
fenomenale „swing", en een repertoire te
brengen, dat „af" „s.
In drie opeenvolgende jaren behaalden „The
Collegians" drie eerste prijzen op diverse
Jazz-concoursen in binnen- en buitenland. In
1934 werden zij tot kampioen verkozen te
Scheveningen uit 7 diverse orkesten, onder
groote bijvalsbetuigingen van het publiek.
Voorwaar dus een orkest dat er zijn mag.
Zondag a.s. spelen zij m Casino, waarna zij op
tournée gaan door Zwitserland.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen wy
naar de advertentie.
DE WEERBOOMPJES ZIJN NOG TE
VERKRIJGEN.
Als men het adres maat weet.
Onder de vele interessante ervaringen, die
onze colporteurs in de zoo juist beëindigde
reclamecampagne opgedaan hebben, behoort
de volgende o.i. wel vermeld te worden.
Een der colporteurs, die op Texel werk
zaam was, heeft n.1. Jan van der Wal
„teruggevonden". Wie Jan v. d. Wal isT Och
de 'ouderen herinneren zich nog wel hun
plaatsgenoot, die vroeger met z*n karretje
langs de straten liep te venten en de men-
schen voor een koopje aan de z.g. „weer-
boompjes" kon helpen, boompjes, „die je
precies konden zeggen of het ging regenen,
dan wel droog bleef". Welnu, de leverancier
van dat geboomte woont tegenwoordig in
De Koog op Texel, hij bevindt zich in goeden
welstand, is alleen wat ouder geworden... in
de tachtig reeds...
De grijsaard is niettemin nog zeer vitaal
en toonde nog met hart en ziel „Jutter" te
zijn. Hij zond Den Helder zijn groet in den
vorm van een zijner beroemde boompje voor
onzen directeur en een scheepje, bewerkt uit
een mooie schelp. Tevens met een herinnering
aan het feit, dat liefhebbers (sters) van het
weerboompje zich met Jan in verbinding
kunnen stellen (Jan v. d. Wal, De Koog,
Texel is voldoende) en het voor een populal-
ren prijs nog altijd kunnen bekomen.
DE OVERVAL OP T ZAND.
Zooals wy onder het politierapport van
Dinsdag meldden is, in verband met den
overval op 't Zand, hier ter stede bi) een
tweetal gezinnen in den Oude Helder huis
zoeking verricht. Een van deze gezinnen was
gevestigd in perceel Paardenstraat 1. Men
verzocht ons te willen meedeelen, dat in deze
woning totaal niets, van diefstal afkomstig,
Is gevonden.
Rijwieldiefstal.
Door een persoon werd gisteren aangifte
gedaan van diefstal van zijn rijwiel, dat eenl-
gen tijd op het Havenplein onbeheerd stoni.
De recherche stelt een onderzoek in.
Een kort» zitting.
Drie weken is het geleden, dat wy voor de
-laatste maal verslag gaven van een zitting
van den Zeekrijgsraad, en dezen Woensdag
middag, nu wederom het gebouw aan de Bui
tenhaven ons riep, waren het slechts vier ge
vallen, die op de rol stonden.
Hoewel het hier belangrijke militaire delic
ten betrof in enkele gevallen, geven zy ons
toch niet het recht van een groote crimina
liteit te spreken. Hetgeen ontegenzeggelijk
een verblijdend verschijnsel is.
Mr. Arnold J. Veldman was dezen middag,
bij ontstentenis van Mr. de Sitter zoowel als
van Mr. Sickenga, waarnemend president, en
de vier gevallen, die berecht werden, werden
spoedig afgewikkeld. Drie delinquenten hadden
zich voorzien van rechtskundigen bijstand.
Belangrijk succes voor Mr, Bulskool.
Als eerste hadden we een matroos le kl.,
die terechtstond wegens diefstal, en voor wien
mr. J. A. E. Buiskool een belangrijk succes
mocht behalen. A. C. S. had namelijk in Juli
te Vlissingen diverse hoeveelheden suiker,
rundvleesch en vet in zijn plunjezak meege
nomen toen hy van boord ging. Bij het con
troleeren werd dit ontdekt, en bekl. zelf geeft
de feiten toe.
Tijdens zijn verblijf in ïndië heeft zijn vrouw
geweldige bedragen aan schulden gemaakt;
uit de stukken blijkt, dat hij bij elkaar 1000.-
schuld had. Hij moest die van zijn traktement
afbetalen, waardoor zijn kinderen dikwijls on
voldoende te eten hadden. Zoo is hij er, in zijn
wanhoop, toe gekomen, de voorraden suiker,
vleesch en vet mee te nemen, en hoezeer de
fiscaal rekening wilde houden met 's mans om
standigheden, hij is schuldig en een veroor
deeling zal moeten volgen. Maar men houdt
rekening met de feiten, ook met het feit, dat
door een veroordeeling de weg voor verdere
promotie voor den beklaagde (die in waar
heid een „beklaagde" is) wordt afgesneden.
En de eisch van den Fiscaal was dientenge
volge clement, n.1. 4 weken gevangenisstraf.
Maar nu komt mr. Buiskool in actie. Ik
vind het een prettige taak, zoo zegt hij, voor
dezen man een woordje te mogen doen. En
dan wijst hij er op, dat deze schulden door
zijn vrouw gemaakt zijn tijdens zijn afwezig
heid, en dat hij van de 1000.— al zoo onge
veer de helft heeft afbetaald. Dat wijst toch
wel op zijn goeden wil. Maar op allerlei ma
nieren heeft het noodlot hem achtervolgd, nu
ook weer in den vorm van een uitkeering van
het Armbestuur, die wordt ingetrokken. En
blijkbaar ziet zijn vrouw den ernst van den
toestand niet in. Nu is dit in 't bijzonder voor
dezen man een zware straf, zegt mr. Buiskool,
omdat zij hem belet de richting, die de voor
hem meest geschikte is. namelijk die van
bottelier, en waarvoor hij al jaren lang bezig
is, in te gaan. En de heer Buiskool eindigt
dan ook met een beroep op de clementie van
den Krijgsraad, om den man een voorwaar
delijke straf te geven.
Mr. Buiskool had met zijn sympathiek plei
dooi succes, want na in raadkamer te zijn
geweest werd de delinquent veroordeeld tot
voorwaardelijke straf met een proeftijd van
een jaar.
Een tragi-komische straatruzie en
een juffrouw, die beleedigd is.
Het volgende geval was van tragi-komi-
schen aard en betrof een sergeant-torpedo
maker. Deze had tijdens een woordenwisse
ling op den Brakkeveldweg een juffrouw
minder lieflijke uitdrukkingen in het aange-
laat geslingerd, voor welk feit genoemde juf
frouw zich hevig verontwaardigd betoonde en
een vervolging wegens beleediging tegen den
sergeant instelde. Daar hy erkende de geïn
crimineerde woorden te hebben gebezigd,
bleef er weinig anders dan een veroordeelend
vonnis over, zoodat de Fiscaal in zyn requi
sitoir een geldboete eischte van 5.subs.
10 dagen.
Dit geval gaf mr. Mulder aanleiding voor
een uitvoerig pleidooi, waarin hij de zaak uit-
eenrafelde. Zeker, aldus mr. Mulder, de man
heeft bedoelde woorden gesproken, maar in
de stukken staat nergens iets van beleedigen-
de uitdrukkingen, die de tegenpartij heeft ge
bezigd, en die zijn er toch ook geweest. Het
betrof hier een ruzie tusschen twee vrouwen;
juffrouw ter B„ die de klacht heeft ingediend,
had tegen bekl. vrouw gezegd: „Jelui kinde
ren zijn dieven", en toen is bekl. naar haar
toe gegaan en heeft toen de geïncrimineerde
woorden gebezigd. Zoo stelt verdediger
zich de zaak tenminste voor. Het eene woord
lokte het andere uit. Bekl. heeft de bedoelde
woorden tenslotte in drift gezegd. Mocht de
krijgsraad van meening zijn, dat naast het
wettig bewijs (hetgeen ook pl. erkent) ook
het overtuigend bewijs is geleverd (wat pl.
betwist), dan vraagt hij in ieder geval een
lagere strafmaat.
De veroordeeling was echter conform den
eisch, en de juffrouw in kwestie kan rustig
gaan slapen.
Een ongehoorzame marinier.
De mannier le kl. H. D., had op 24 Juli,
dienende aan boord van Hr. Ms. „Hertog Hen
drik", toen dit schip in de Sognefjord lag,
geweigerd een order op te volgen van schip
per Wolf en stond diensvolgens terecht we
gens opzettelijke ongehoorzaamheid. Het is
een zwaar militair delict, zooals men weet, en
hoewe' er allerlei motieven waren, die bekl.'s
houding konden verontschuldigen, was het
duidelijk, dat in ieder geval een veroordeeling
zou moeten volgen. Ook hier was mr. Mulder
de verdediger. Het bleek, dat er tusschen den
bekl. en den schipper een gespannen verhou
ding bestond; het was eenige malen voorge
komen, dat men bekl. niet vinden kon toen
de schipper hem noodig had, maar pl. voerde
daarvoor excuses aan. Eenmaal is het inder
daad gebeurd, dat hij, zonder daarvan kennis
te geven, even van boord was gegaan, het
geen natuurlijk dom was. Door het geharre
war tusschen bekl. en den schipper werden
de humeuren geprikkeld, totdat het op den
bewusten dag tot een explosie kwam en toen
heeft hij, toen de schipper dreigde de zaak
voor den commandant te zullen brengen, in
arrenmoede gezegd: Zet me dan maar in arrest
Enfin, pi. vraagt aan den Krijgsraad tenslotte
In de Nieuwe Rotterdamsche Courant vin
den wy de volgende beschouwing over deze
schetsen, die onze medewerker IJ--el Dlaw-
nurg schreef. Wy twijfelen niet of vele Hel-
derschen en oud-Helderschen zullen hierin
aanleiding vinden zich deze echte Heldersche
schetsen aan te schaffen, temeer daar deze
bundel circa 70 bladzijden druk, verlucht met
de karakteristieke teekeningen, den luttelen
prijs van slechts f 0.30 overwaard Is en bo
vendien de baten komen ten voordeele van
den Noord- en Zuid-Hollandsche Reddings
maatschappij.
De Nw. Rott. Crt. schrijft:
Bij de uitgeverij van de firma De Boer in
Den Helder is wederom een serie schetsen uit
het Nederlandsche zeemansleven verschenen
van de hand van Yvel Dlawnurg (Levy Grun-
wald), die ons reeds zoovele malen een blik
deed slaan op den Nederlandschen zeeman,
zooals hy werkt en zooals hij is. De Schetsen
uit Jutterland hebben, blijkens eenige woorden
vooraf van schout bij nacht T. L. Kruys, com
mandant der marine in Den Helder, den bur
gemeester van Den Helder, den heer Driessen
landsche Redding-Maatschappij, H. Th. de
en den secretaris van de Noord- en Zuid-Hol-
Booy ook ditmaal de volledige instemming
van de autoriteiten.
Vooral de marineschetsen, waarin Oome
Piet, de oude kreeuwer (zeilversteller bij de
marine), over de toestanden bij de oiude ma
rine spreekt, alsmede die schetsen, waarin de
schrijver de helden van de reddingbooten aan
het woord laat, zullen ongetwijfeld in bree-
den kring bij ons zeevarend volk belangstel
ling wekken.
Vermelden wy nog, dat de opbrengst van
deze serie ten bate komt van de Noord- en
Zuid-Hollandsche Redding-Maatschappij, dan
zal het boekje ook wel om deze reden aan
spraak kunnen maken op de algemeene sym
pathie van ons volk.
of de zaak niet kan worden terugverwezen
naar den Commandant (voor disciplinaire af
doening dus), maar de Krijgsraad houdt zich
aan den eisch van het requisitoir, en veroor
deelt den man tot 6 weken gevangenisstraf
met aftrek van 14 dagen preventief arrest.
P. T., die op de rol gekwalificeerd is als
matroos 2e kl., doch in burger voor den
Krijgsraad verschijnt, hoort zich veroordeelen
tot een gevangenisstraf van 2 maanden met
aftrek van de preventieve hechtenis, voor het
feit, dat hij in 1927 te San Francisco ge
deserteerd is van de „Sumatra" en dezer
dagen is opgepikt en op het Wachtschip in
arrest gesteld. De eisch was 4 maanden.
Verschenen is het verslag van den Dienst
der Arbeidsbemiddeling en Werkloosheids
verzekering, tevens Verslag van den toestand
en de verrichtingen van de Gemeentelijke
en Districts-arbeidsbeurs gedurende het jaar
1934 in de gemeente Den Helder.
Wij ontleenen er het volgende aan:
f
Inleiding.
Een van de voornaamste redenen, waarom
de Raad in zijn vergadering van 16 Mei 1933
besloot tot instelling van een Dienst voor
Sociale Zaken, was de gebleken noodzake
lijkheid om een vollediger samenwerking tot
stand te brengen tuschen het gemeentelijk
orgaan voor armenzorg en den Dienst der
Arbeidsbemiddeling en Werkloosheidsver
zekering. Deze samenwerking is in het af-
geloopen jaar volkomen bereikt.
Gebleken is echter, dat, om den Dienst
goed te doen functionneeren, de beide af-
deelingen in één gebouw dienen te woredn
ondergebracht (Kannaalweg 9293).
De dagelijksche aanmelding van werk-
loozen, die uitkeeringen ontvingen uit de
werkloozenkas of krachtens de steunrege
ling, vond plaats in het gebouw Kolensteeg,
met uitzondering van de werklooze leden van
den Centralen Bond van Transportarbeiders,
welke organisatie de beschikking heeft over
een gebouw in de Jonkerstraat.
In de op 15 Maart 1934 gehouden verga
dering van de Commissie van Toezicht werd
besproken de vraag, of gewenscht was
maatregelen te treffen om dén trek van
boerenarbeiders uit gemeenten met een lage-
ren loonstandaard naar Den Helder te beper
ken.
Door persoonlijk bezoek werd getracht de
werkgevers, die geen gebruik maakten van
de openbare arbeidsbemiddeling, te overtui
gen van het belang om hun personeelsaan-
vragen bij de Arbeidsbeurs aanhangig te
maken.
Vastgesteld kan worden, dat de werk
gevers steeds meer gaan inzien, dat de Ar
beidsbeurs bij het zoeken naar geschikte
werkkrachten waardevolle diensten verleent.
In het afgeloopen jaar was de toestand
op de arbeidsmarkt in deze gemeente nog
zeer ongunstig.
Het aantal werkloozen in het ranpsport-
bedrijf, landbouwbedrijf en bloembollencul
tuur nam steeds toe.
De geringe uitkomsten der visscherij wa
ren mede oorzaak van de toenemende werk
loosheid.
Ook in de bouwvakken heerschte groote
werkloosheid, vooral gedurende de winter
maanden.
Bij de Kon. Ned. Marine werden een aan
tal schepelingen ontslagen, waardoor het
leger der werkloozen werd vergroot.
De cijfers der bemiddeling zijn gestegen.
Het aantal plaatsingen van werkzoekenden,
aanvragen en voldane aanvragen van werk
gevers vermeerderde met 1307, 1333 en 1313.
Deze vermeerdering is mede het gevolg
van de plaatsing van een grooter aantal ar
beiders bij de werken, die bij wijze van werk
verruiming voor rekening der gemeente wer
den uitgevoerd.
Door de werkgevers wordt steeds meer
van de Arbeidsbeurs gebruik gemaakt. Het
aantal werkgevers dat zich, om welke rede
nen dan ook, niet tot de Arbeidsbeurs wendt,
wordt gestadig kleiner.
Aangezien in het afgeloopen jaar de werk
zaamheden voor de uitvoering der steunre
geling grootendeels werden verricht door de
ambtenaren van het Gemeentelijk Bureau
voor Maatschappelijk Hulpbetoon kon meer
tijd worden besteed aan de arbeidsbemidde
ling voor vrouwen. De resultaten dezer be
middeling zijn daardoor veel gunstiger dan
in 1933.
Het vorig jaar bedroeg het aantal vol
dane aanvragen om vrouwelijk personeel 291.
Over liet verslagjaar kon aan 416 aanvragen
worden voldaan.
Het aantal aanbiedingen, plaatsingen, aan
vragen en voldane aanvragen vermeerderde
respectievelijk met 179, 120, 138 en 125.
Toch kon, ondanks het groote aanbod van
vrouwelijke werkzoekenden, aan vele aan
vragen niet worden voldaan. Dit hield ver-
"band met het feit dat velen niet voldeden
aan de door de werkgevers (sters) gestelde
eischen van bekwaamheid.
De omvang der werkloosheid onder de
jeugd was weer grooter dan in het vorig
jaar.
Het aantal aanbiedingen van mannen en
vrouwen beneden 18 jaar vermeerderde met
116 en 69. Het aantal plaatsingen vermeer
derde met 67 en 50.
In verband met de overplaatsing van ge
zinnen uit Hellevoetsluis naar Den Helder,
als gevolg van de opheffing der Marinewerf
in eerstgenoemde gemeente, werd een be
langrijk aantal jeugdige personen als werk
zoekende ingeschreven.
Met uitzondering van Vlieland, was in alle
gemeenten van het district een Agent der
arbeidsbemiddeling aangesteld.
In vergelijking met het vorig jaar zijn de
cijfers der bemiddeling gestegen.
De stand der werkloosheid was nog on
gunstiger dan in 1933. De grootste werk
loosheid heerschte in het transportbedrijf,
landbouwbedrijf en in de bloembollencultuur.
De werkloosheid in de bouwvakken nam
toe als gevolg van de vermindering van het
aantal te bouwen woningen.
De werkgelegenheid voor de ongeschoolde
arbeiders, de z.g. losse werklieden, wordt elk
jaar minder.
Vele arbeiders konden in de uitoefening
der visscherij geen loonend bestaan meer
vinden.
Bij de werken, die voor rekening der ge
meente bij wijze van werkverruimnig werden
uitgevoerd, werden totaal 1018 arbeiders bij
toerbeurt voor 4 weken tewerk gesteld.
De volgende werken werden uitgevoerd:
aanleg Timorpark; weg Doggersvaart; op
hooging bouwterrein Ruijghweg; ophooging
bouwterrein tusschen Singel en Javastraat;
verandering Havenplein; rioleering Keizer
straat; rijwielpad door de duinen; Sport
velden Middenweg; schoonmaken riolen;
teren van bruggen; omspitten terrein Tuin
dorp; werkzaamheden in de Donkere Duinen
en de plantsoenen; verbetering glooiing
Heldersche kanaal; aanleg van straten en
pleinen; het leggen van trottoirs; het leggen
van kabels en pijpleidingen voor de Water
en Lichtbedrijven; diverse werkzaamheden
voor den Dienst der Gemeente Reiniging en
Plantsoenen, ^nz.
De aanwijzing der arbeiders berustte by
een Commissie van Aanwijzing; het verslag
deelt de samenstelling daarvan mede.
Het aantal leden van werkloozenkassen
daalde in 1934 van 1635 tot 1622.
Door de gemeente werd ten behoeve van
de alhier wonende leden van werkloozen
kassen aan subsidie verstrekt over:
1934 12.047.57
extra subsidie 6.106.37
1933 11510.16
extra subsidie 10.591.49
De door de Commissie voor Ontspanning
en Ontwikkeling van jeugdige werkloozen in
1933 ontworpen plannen werden in het ver
slagjaar niet uitgevoerd, omdat de Minister
van Sociale Zaken niet genegen was om een
subsidie in de kosten toe te kennen.
Het verslag bevat voorts diverse tabellen,
overzichten, enz., een lijst van agentschap
en en een Overzicht der werkeloosheid over
1934.
VERSLAG VAN DE GEMEENTELIJKE
ARBEIDSBEURS
over de maand Augustus 1935.
Mannen:
Aanbiedingen kwamen in van:
3 bakkers (1 ben. 18 j.), 15 bankwerkers
(4 ben. 18 j.), 3 betonwerkers, 1 bloemist, 8
chauffeurs, 2 conciërges, 3 electriciëns (ben.
18 j), 32 grondwerkers, 1 huisknecht, 2 in
casseerders, 12 kantoorbedienden (4 ben. 18
j.), 2 kappersbedienden (1 ben. 18 j.), 2 kell-
ners, 1 kleermaker, 27 landarbeiders, 2 let
terzetters, 4 loodgieters, 15 loopknechts (13
ben. 18 j 1 maaier, 1 machinist, 11 metse
laars, 1 monteur (ben. 18 j.), 8 opperlieden,
1 rijwielhersteller (ben. 18 j.), 3 stucadoors, 1
stuurman, 2 tellers. 28 timmerlieden (7 ben.
18 j.), 51 transportarbeiders, 1 tuinman, 8
verkeerstellers, 67 losse werklieden (1 ben. 18
Aanvragen kwamen in om:
1 bakker, 2 betonvlechters, 1 boekdrukker,
10 fakkeldragers, 8 grondwerkers, 1 huis
knecht, 2 hulp-brugwachters, 1 kantoorbe
diende (ben. 18 j.), 1 kappersbediende (ben.
18 j.). 6 landarbeiders, 1 loopjongen (ben. 18
j.), 4 maaiers, 1 maohmist, 1 matroos, 7 met
selaars, 1 meubelmaker, 1 monteur, 5 opper
lieden, 2 schilders, 1 smid, 4 tarwebinders
(ben. 18 j.), 2 tellers, 4 timmerlieden (1 ben.
18 j.), 22 transportarbeiders, 1 tuinman, 2
typist-schrijvers (ben. 18 j.), -8 verkeerstel
lers. 25 losse werklieden (1 ben. 18 j.)
Totaal 125 personen.
Geplaatst werden:
1 bakker, 2 betonvlechters, 10 fakkeldra
gers, 8 grondwerkers, 1 huisknecht, 2 hulp-
brugwachters, 5 landarbeiders, 1 loopjongen
(ben. 18 j.), 4 maaiers, 1 machinist, 1 matr.,
7 metselaars, 1 meubelmaker, 1 monteur, 5
opperlieden, 2 schilders, 1 smid, 4 tarwebin
ders (ben. 18 j.), 2 tellers, 4 timmerlieden
(ben. 18 j.), 22 transportarbeiders, 1 tuinman
2 typist-schrijvers (ben. 18 j.), 8 verkeerstel
lers, 25 losse werklieden (1 ben. 18 J.).
Totaal 121 personen.
Aan het einde der verslagmaand stonden
nog ingeschreven:
1 autogenisch lassoher 14 bakkers (2 ben.
18 j.), 2 bakschippers, 33 bankwerkers (8
ben. 18 j.), 1 behanger, 4 betonwerkers, 1
bloemist, 2 bollenarbeiders, 3 brugwachters,
40 chauffeurs, 6 conciërges, 1 controleur, 1
dekknecht, 10 electriciëns (3 ben. 18 j.)1
embaleur, 1 expediteur, 1 huisknecht, 107
grondwerkers, 1 hulp-fit-er, 9 incasseerders,
62 kantoorbedienden (12 ben, 18 j.), 3 kap
pers (1 ben. 18 j.), 7 kellners, 3 kleermakers,
1 klinker, 1 kok, 1 koperslager, 7i landarbei
ders, 8 letterzetters, 2 boekbinders, 1 boek
drukker. 7 loodgieters, 26 loopknechts (19
ben 18 j.), 15 machinisten, 7 magazynbedien-
den, 12 metselaars (1 ben. 18 j.), 1 meubel
maker, 8 monteurs (1 ben. 18 j.), 1 motor-
dryver, 22 opperlieden (1 ben. 18 j.), 2 op
zichters. 4 reizigers, 2 rijwielherstellers (1
ben. 18 j.), 1 scheepsmaker, 20 schilders (1
ben. 18 j.), 1 schipper, 4 slagers (1 ben. 18 j)
3 smeden, 2 steenzetters, 1 stoffeerder, 1 sto
ker, 12 straatmakers (4 ben. 18 j.), 5' stuca
doors, 4 stuurlieden, 1 teekenaar, 82 timmer
lieden (10 ben. 18 j.), 169 transportarbeiders
5 tuinlieden (1 '3en'
1 vischknecht, 1
uurwerkmaker, 2 ^ertlein, 1
k intsc werklieden (8
winkelbedienden, J»» lossc
ben. 18 j.).
Vrouwen.
Aanbiedingen kwamen van' iellstboden.
8 aardappelschilsters, 16 S
28 dienstmeisjes, 19 dienstboden intern 2
ben 18 j 1 huisnaaister, 2 hulpen in
houding. 1 huishoudster. 1 kamermeisje
kantoorbedienden (ben. 18 j^) 1 verpieegs^,
14 werksters. 11 winkeljuffrouwen (6 ben.
18 j.).
Totaal 106 personen
Aanvragen kwamen in om.
10 aardappelschilsters, 13 dagdienstbodeA
16 dagmeisjes, 9 dienstboden (intern), 1 hu p
in de huishouding. 1 noodh. dienstbode. 1
werksters, 1 waschvrouw, 2 winkeljuffro
wen (ben. 18 j.).
Totaal 65 personen.
Geplaatst werden:
10 aardappelschilsters, 7 dagdienstboden. o
dagmeisjes, 10 dienstboden (intern), 1 ka
mermeisje (te Texel). 1 wachvrouw, 10
werksters, 1 winkeljuffrouw (ben, 19 J
Aan het einde der verslagmaand stonden
nog ingeschreven:
5 aardappelschilsters, 5 dagdienstboden. 23
dagmeisjes, 15 dienstboden (intern, 2 ben.
18 j 4 huishoudsters, 4 naaisters (2 ben. 18
J 9 kantoorbedienden (5 ben. 18 j.), 2 ver
pleegsters, 1 waschvrouw, 3 winkeljuffrou
wen (9 ben. 18 j.). 24 werksters.
Totaal 105 personen.
De N. Rott. Crt. geeft onder dezen titel be
langrijke beschouwingen hierover, waaraan
wij het volgende ontleenen:
De nieuwe Duitsche wet van Neurenberg
van 15 September j.1. „tot bescherming van
het Duitsche bloed en de Duitsche eer"
brengt ons land in een onaangenaam parket.
Er zullen wel weinig Nederlanders zijn,
wier rechtsgevoel niet tegen deze nieuwe wet
in opstand komt, en het schijnt dan ook niet
gewaagd te zeggen, dat een vreemde wet,
die huwelyken tusschen Joden en onderdanen
van Duitschen of verwanten bloede ver
biedt, zóózeer tegen onze Nederlandsche
rechtsopvattingen indruischt, dat zjj In ons
land behoorde te kunnen worden genegeerd.
Hadden wij niet* het ongeluk, te dezer zake
door een verdrag van vry dwingenden inhoud
met het Duitsche Rijk verbonden te zyn
verdragsbanden kunnen onverwachts aller
onaangenaamste situaties scheppen dan
was het ook niet twijfelachtig, wat de amb
tenaren van onzen burgerlijken stand en onze
rechterlijke macht zouden doen: zy zouden
nieuw „recht" als de jongste Duitsche huwe
lijksverbod wet, als in flagranten strijd met
de in Nederland gehuldigde moreele en
rechtsopvattingen, buiten toepassing laten,
met beroep op de „openbare orde", die het
doorwerken van een dergelijke wet op het
Nederlandsche grondgebied niet gedoogt; zij
is met de beginselen van ons burgerlijk recht
al even onvereenigbaar als met die van ons
staatsrecht.
Op dit moment moeten we zeggen: helaas
is ons land echter tegenover het Duitsche
Rijk in een rechtspositie, die het ons uiterst
moeilyk maakt, deze antipathieke wet te ne-
geeren zonder ons aan het gegronde verwijt
van verdragsschennis schuldig te maken
wat nog erger zou zijn.
Vóór de totstandkoming van het Huwelijks
verdrag van 1902 (conventie tot regeling van
de wetsconflicten met betrekking tot het
huwelijk) op het krachtig initiatief juist van
Nederland en zyn grooten rechtsgeleerde mr.
T. M. C. Asser, heerschte er op dit gebied
een ware chaos, toe te schrijven o.m. aan het
fundamenteele verschil in godsdienstige en
andere opvattingen, op dit stuk in de ver
schillende landen bestaande.
Eenerzijds zou men rekening moeten hou
den met eventueele huwelyksbeletselen uit
den vreemde, die men in het eigen rechtstel
sel welbewust verworpen had; anderzijds zou
men genoopt kunnen worden tot voltrekking
van huwelijken waartegen de openbare mee
ning in het eigen land in opstand zou komen.
De Haagsche conventie van 1902 heeft nu
o.m. ten doel gehad, deze corrigeerende wer
king van de „openbare orde" binnen bepaalde
grenzen vast te leggen. Een staat mag een
door vreemde wetgeving verboden huwelijk
alleen dan tóch voltrekken, „wanneer de hu-
welijksbeletselen volgens de nationale wet
der a.s. echtelieden uitsluitend gegrond zijn
op beweegredenen van godsdienstigen aard."
Had men in 1902 kunnen voorzien, op
welke wijze een latere regeering van een der
confereerende mogendheden een groote be
volkingsgroep uitsluitend op grond van be
weerde minderwaardigheid van haar ras. zou
gaan ontrechten, dan zou hoogstwaarschijn
lijk destijds in de conventie ook daartegen
een juridische veiligheidsklep zyn geopend,
maar helaas is dit niet geschied.
Tot dusver schijnen op raskenmerken ge
baseerde vreemde huwelyksbeletselen geen,
althans geen belangrijke, rol te hebben ge
speeld. Frankrjjk heeft zich tegen den plicht
om ook met beginselen van niet nakoming
van dienstplicht rekening te houden, princi
pieel verzet en in 1913 het verdrag opgezegd.
Nederland en de overige verdragspartijen
van 1902 verkeeren dus in den onbehaag-
1 ijken toestand van met Duitsch.and gebon
den te zyn door een verdrag, dat eigenlijk
geen mogelijkheid open laat om huwelijks
beletselen als die, welke uit de zoo antipa
thieke wet van Neurenberg voortvloeien, in
eigen rechtsorder eenvoudig te negeeren
Het eenige, wat er voorloopig op zit,
schijnt te zijn, de Duitsche wet zoo eng mo
gelijk te interpreteeren. Dan kan men al ter
stond elk huwelyk tusschen een Duitschen
Jood en eene niet-Joodsche Nederlandsche
(of met verwisseling van sexe) voltrekken;
immers de wet verbiedt alleen huwelyk tus
schen Joden en onderdanen, door wier
aderen de exquise bloedsoorten stroomen.
Eigenlijk is het buitengewoon jammer, dat
nieuwe wet niet met het Ariër-begrip
opereert, want dan hadden de andere ver
dragsstaten alle aanleiding om haar buiten
toepassing te laten op grond, dat zij onwe-
tenschappelyke sprookjes tot recht tracht te
verheffen en, in het juridisch jargon een
„obscuur libel" is.
Huwelijken tusschen twee Duitschers. de
een Jood, de ander van Duitschen of verwan
ten bloede (mogen wy ons wellicht de eer
toekennen, onder dit laatste ook ons Neder-
landsch" bloed te rekenen?), kunnen echter
op grond van het verdrag hier te lande
moeilijk voltrokken worden. Het twijfelach-
(Niet officieel) IJ
5de Idasse, 11de lijst
Trekking van Woensdag 2 Octoh».
Iloogc Prijzen
5000903
1000— 1193 3083 5328 5420 13381
400.- 3911 7259 8309 8G81 8919 \fi84
'f loo.— 412 518 1288 1700 8542 3951 tvü®2
10907
12416
14974
18819
Prijzen van 70
45
55
68
320
322
884
946
1088
1089
1218
1775
1863
1943
1957
2282
2514
2592
2609
2618
2761
2979
2982
3051
3053
3076
3390
3571
3589
3640
3892
4513
4514
4533
4628
4722
5047
5054
5363
5376
5431
5728
6115
6158
6282
6299
6625
6635
6832
6896
6929
7471
7541
7553
7658
7672
7768
7801
7849
7868
7985
8535
8639
8772
8819
8929
9155
9157
9209
9254
9402
9752
9824
9858
9920
9942
10099
10188
10275
10373
10456 1
500
1332
2290
2791
3124
4063
4725
5624
6390
7102
7707
8090
9100
10681
11432
665
1381
2417
2894
3356
4157
4882
5626
6502
7277
7720
8162
9115
9MÏ .3 ,2
10490 19501 S
UW 11396 fi®
«Sj
1541
250J
2955
3373
4160
4908
5705
6549
7427
7758
8265
9144
11508 11511 H528 U606 11770 11910 12014 1*».
12150 12265 12310 12527 12546 12571 1266» S
12711 12782 12832 12887 12993 13136 13167 vS
13314 13467 13548 13550 13606 13680 13717 nou
14077 14141 14174 14188 14235 14255 14308
14348 14444 14506 14619 14629 14753 14754 I47.,
14820 14899 14941 14977 15007 15171 15345 I57S
16608 16183 16204 16691 16705 16755 16834 löMi
16912 17072 17082 17145 17185 17197 17245 1720,
17274 17479 17543 17860 17931 18055 18105
•.«sorv 10470 1OGOtt 1RRRV. 1R7f;o lorinz
19146
19161
19240
19292
19334
19540
19940
19999
20146
20266
20453
20539
20588
Nieten
14
69
107
127
173
239
264
292
315
327
556
562
667
676
679
692
696
713
832
860
916
937
1076
1093
1194
1280
1302
1311
1348
1370
1487
1631
1648
1721
1722
1723
1782
1796
1803
1820
1827
1857
1941
1967
2029
2058
2095
2112
2235
2272
2281
2291
2306
2307
2345
2360
2369
2384
2386
2389
2443
2462
2470
2475
2497
2554
2652
2672
2675
2689
2800
2834
2933
2964
3031
3033
3070
3078
3198
3221
3265
3268
3272
3304
3400
3428
3441
3478
3512
3557
3566
3569
3617
3623
3637
3683
3772
3884
3893
3925
3957
4011
4055
4230
4236
4251
4305
4324
4341
4407
4435
4443
4452
4469
4512
4584
4587
4601
4609
4689
4709
4743
4818
4853
4854
4862
4876
4971
5011
5075
5082
5085
5094
5153
5185
5204
5224
5315
5334
5387
5390
5403
5406
5442
5443
5508
5557
5658
5666
5770
5797
5876
5922
5927
5932
5937
5986
6068
6073
6088
6120
6155
6165
6328
6346
6405
6466
6468
6513
6630
6678
6690
6708
6761
6819
6872
6940
6967
7009
7049
7083
7109
7120
7156
7158
7174
7195
7240
7256
7284
7292
7340
7369
7418
7436
7437
7487
7507
7511
7564
7584
7669
7696
7739
7743
7799
7802
7803
7866
7880
7884
7912
7946
7968
7990
7994
8008
8088-
8149
8220
8275
8296
8307
8412
8428
8479
8482
8483
8505
8620
8623
8635
8657
8658
8664
8774
8783
8823
8897
8900
8918
9039
9047
9057
9090
9176
9187
9198
9200
9248
9307
9312
9313
9412
9425
9431
9433
9475
9523
9548
9549
9595
9598
964»
9655
9685
9698
9806
9808
9877
9919
9955
1001»
10092
10399
10423
10458
10519
10531
10533
20570
2« 249
567 643
724 815
1165 1167
1390 1455
1735 1772
i861 493J
2177 2206
2320 2328
2116 2427
2573 2650
2860 2888
3122 3147
3324 3358
3560 3564
3711 3767
41»6 4174
4392 4404
4529 4560
4720 4742
4877 4953
5111 5140
5358 5370
5455 5478
5823 5861
6029 6058
6262 6280
6517 6561
6821 6859
7097 7104
7222 7224
7377 7397
7538 7562
7767 7792
7886 7887
8022 8042
8327 8392
8554 8557
8698 8712
8947 8968
9195
9354 9408
9524 9545
966r 9671
10665 10682 10685 10795 10882 10884
1109C 11112 11144 11160 11162 11200
11253 11276 11295 11328 11353 11368
11498 11583 11620 11635 11661 11691
11833 11845 11866 11870 11880 11899
11959 12006 12030 12045 12078 12089
12223 12248 12277 12295 12305 12329
12376 12376 12400 12418 12498 12514
12577 12591 12596 12645 12731 12747
12846 12853 12855 12867 12904 12961
13052 13109 13147 13154 13287 13313
13398 13403 13415 13427 13428 13450
13590 13604 13696 13729 13799 13812
13866
13943 14030 14C26 14028 1408i 14113
14177 14179 14184 14198 14204 14223
14267 14294 14383 14458 14557 14576
14670 14683 14732 14740 14748 14868
14930 14942 15017 15025 15066 15263
15327 15333 15350 15370 15425 15487
15559 15578 15588 15612 15644 15667
15722 15750 15762 15786 15823 15878
15925 15960 15986 15995 16016 16056
16198 16246 16274 16290 16295 16400
16447 16518 16546 16586 16603 16618
16685 16686 10711 16731 16735 16784
16959 17006 17011 17018 17040 17085
17260 17269 17272 17349 17367 17403
17488 17490 17545 17560 17564 17608
17692 17745 17749 17769 17799 17816
17908 17940 17955 17976 17990 18006
18048 18088 18093 18106 18135 18141
18216 18220 18241 18296 18298 18350
18455 18472 18512 18514 18589 18608
13722 18729 18791 18872 18878 18880
19089 19136 19163 19243 19344 19345
19399 19401 19410 19452 19466 19484
19588 19674 19688 19720 19751 19792
19830 19835 19864 19879 19890 19906
20009 20030 20046 20054 20057 20075
20159 20179 20185 20210 20218 20240
20363 20421 20526 20581 20586 20594
20699 20780 20789 20804 20836 20870
20960 20963 20976
Verbet. 5de kl., 10de lijst: 19730 m. 1
6544 m. z. 6534; 18628 m. z. 16896.
10135 10377
10584 10653
10904 11071
11223 11224
11474 11478
11754 11782
11933 11934
12114 12138
12360 12368
12517 12541
12765 12810
12984 13014
13330 13397
13529 13547
1381' 13828
14124 14162
14228 14253
14586 14612
14875 14925
15281 15305
15519 15540
15680 15683
15898 15906
16119 16132
16416 16418
16641 16642
16844 16911
17087 17230
17409 17482
17614 17618
17857 17863
18024 18043
18156 18157
18416 18424
13621 18624
19074 19685
19347 193®
19562 19564
19910 199J7
20090 20129
20276 20298
20684 20689
20897 208®
tigst is nog de voltrekbaarheid in jeriand'
van een huwelijk tusschen een N tiet
schen Jood en eene Duitsche vrouw
edele bloed (of met verwisseling va"))('w00r'
met wat goeden wil kan men uit de
dingen van de Duitsche wet nog we
dat zy deze huwelijken niet heeft
treffen' nan op®*'
Moet Nederland het verdrag dA"
gen? Vooreerst kan dit rechtens eers
i Juni 1939 geschieden en hoe zal hL 0
in den nabuurstaat uitzien? r?ov'j''r|and 1,1
een dergelijke opzegging voor Ne nll
het bijzonder nogal pijnlijk zijn. ter0ati®"
eenmaal de codificatie van het to
naal privaatrecht in ons land een je
tra heeft. Een opzegging alleen tege
wederpartij Duitschland kent jiie"
niet en door een algeheele opzegS111^.^ nrnnl
het kind met het badwater wegwefl jet
er staat in het verdrag te veel g°
zoo maar op te offeren. veIt
Wil men trouw blijven aan op4^
verplichtingen en toch de onduld'-1 ^jtS'
ging van de moderne Duitse
beginselen aan onze rechtsorde o[>t'Ilin^
dan zou wellicht de onnliddel^rtgsp®,**!I
van overleg mot alle andere vcr jn
over een aanvulling van het v'1 (j(lt
merking komen, in de hoop' 008
Duitschland daarin zal kewii"£er1^
tusschenttjdsche ontbinding v!l11 lftusule'
onafhankelijk van de opzegg'n£
