Amsterdamsche Brieven.
Marine-brieven uit ïndië
T .nJTTFRTJE
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1935
PAG. 5
Hw'; rtrsï' •-» *>«-
Het straatbeeld van den dag.
De Sint Nicolaastijd nadert weer snel en
daarmede ook de tijd, dat het Amsterdam
sche straatbeeld weer grootendeels be-
heerscht zal wqrden door den Spaanschen
bisschop en zijn zwarten knecht, benev®"
de speciale etalages die in de winkes^^
ten te zijner eere worden ingeric
niet te miskennen voorboden van
vielen nu reeds te aanschouwen.
een enkele verschijning straatmuzi-
vriend in den vo™ vamyoor
kant en de collecte^ he(. tee_
het komend ees versch\jningen zullen
™coïu-v»rk«È«. - op uitnooacging van
het initiatief Comité Amsterdam, ook
dit keer weer tegenover de St. Nicolaas-
kerk aan wal zal zijn gestapt en zijn
officieele bezoek aan het Paleis op den
Öam en aan net Prinsenhof gebracht heeft.
In afwachting hiervan wordt het straat
beeld echter voorloopig nog beheerscht
door de bioscoop-reclame en... het siga
renbandje. Sinds het City-theater, (Neer-
lands grootste bioscoop-theater, zijn
deuren aan het Kleine Gartmanplantsoen
opende, zijn onze andere „rolprent-tem
pels" energieke tegen-reclame-campag-
i nes begonnen: nog meerl ichten en nog
grooter plakkaten verschijnen aan hun
gevels, zij brengen hun prijzen om
laag en laten door de Straten ook levende
beelden van vleesch en bloed paradeeren,
geheel gelijk en gelijkvorming aan de beel
den, die men in de loopende week op hun
witte doek als schaduwen kan zien bewe
gen... Naast leze levende film-beelden
speelt, zooals gezegd, het sigarenbandje, in
den vorm van jeugdige verzamelaars, die
een ieder door hen als rookend slachtoffer
gediagnosteerd mans-persoon aanklampen,
in de straten een hoofdrol... Het nieuwste
is thans een combinatie van deze beide ver-
sChijnselen-van-den-dag. Er worden sinds
kort, door een bepaald bioscoop-concern,
dat het kind-film-sterretje Shirley Temple
voortdurend, nier en daar reeds weken
lang. aan het verteederde gemoed der
bioscoopgangers voorzet, via een groot
paantal sigarenwinkeliers bijwijze van at
tractie gratis „Shirley-Temple-sigaren-
>V bandjes" beschikbaar gesteld. En ook in
sommige theaters ontvangen de bezoekers
zulke sigarenbandjes me het portret der
jeugdige filmheldin, verschillend van kleur,
al naar gelang den rang... Alleen, en dat
is jammer, ontbreekt er een Shirley-
sig'aar tn. Wat de moderne reclame,
speciaal de moderne bioscoop-reclame,
al niet vermag!...
Tegen het cadeau-stelsel.
Tot de moderne reclame-middelen be
hoort ook het zoogenaamde cadeau-stel
sel. Maar dit heeft de laatste jaren toch
hr een groot deel- van de- kringen waar
"-het-toepassing- vindt, ook- veel- tegenstand
- gewekt, zoo zelts Jat er eenige jaren ge
leden reeds een Comité van Acue tegen
dit reclame-middel werd opgericht, dat
thans reeds ?0Ö~ a ngesloten vereenigingen
telt, terwijl van d< 36 Kamers van Koop
handel en Fabrieken niet minder dan 33
van hun belangstelling nebben doen blij
ken. De secretaris an dit Comité heeft
deze week voor de hoofostedeiijke „Alge-
meene Winkeliers\ ereeniging" een lezing
over dit cadeat. stelsel ohouden en na
afloop bleek wél, da men ook in Am
sterdamsche winkelierskringen sterk tegen
genoemd stelsel graant was; hij acclama
tie toch wera een mot aangenomen welke
ter kennis gebracht zal worden aan den
Minister van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart, waarin er op aangedrongen wordt
onverwijld wettelijke maatregelen voor te
stelien ter beteugeling van dit euvel, door
welke daad uitvoering zal zijn gegeven aan
een - zeer positiev belofte van een van
's ministers imbta oorgangers.
Laat ons nog even terugkeeren tót de
film; en wel als concurrent van het too-
neel. Er is op het oogenblik, voor een
ieder is dit duidelijk, maar weinig
..tooneel" dat het tegen den nog steeds
groeiende en zelfs sigarenbandjes voor
zijn zegewagen „pannende, concurrent
bioscoop wee. te -bolwerken. Er is echter
hog wel tooneel, dat het zelfs in deze
tijden nog wél .eèr tijdlang wist uit re
bouden. Dat js Ian bet vplkstooneel"
zooals Bouber. en de zijnen het in den
Plantage-schouwburg gebracht hebben.
Vroeger, voordat Bouber met zijn „Jan
tjes", uie kortgeleden nog eens weer
°P de film lauweren oogstten!, de suc
cesvolle serie volks-stukken begon te spe-
'en (-De: Woonschuit", „Het huishouden
van Jan Steen", en laatstelijk nog „Vrou
wen^ voor iedereen") moest dat „volkstoo-
.neel het bij Stoel en Spree in de Plantage
tansche laan doen met draken, zooals
b.v. De twee Weezen... De Jantjes en hun
opvolgers zijn zeer zeker een groote sprong
vooruit geweest. Men zou er, theoretisch
over kunnen gaan redetwisten, of zij nu
tenslotte wel „het" zuivere, gezonde
„volks-stuk" gebracht hebben, of ook niet
in hen een goed deel valsch sentiment en
vooze romantiek school. Maar in alle ge
val staat vast, dat die groote sprong
vooruit er met hen was en staat ook vast
dat hier iets ten tooneele werd gevoerd,
dat nauw aansluit bij wat aan sentiment,
echt zoowel als valsch!, in het Am
sterdamsche „volk" r.og steeds leeft... En
ook mogen wij dankbaar zijn, dat zij ons
gebracht hebben die prachtige serie crea
ties van Amsterdamsche volksmoeders
van Aaf Bouber. Nu deze actrice 27 No
vember a.s. haar zilveren jubileum gaat
vieren in den Stadsschouwburg mocht een
en ander nog wei eens even in herinnering
worden gebracht. Zij, deze Amster
damsche „volksactrice" bij uitnemend
heid verdient het ten volle dat haar a.s.
jubileum-avond ineerciaad tot een succes
wordt!
De jongste zorgen van B. en W.
Wij blijven verder maar... op straat en
op het sportsterren- en zullen het Prin
senhof en het :,gémeenteleven" zooals het
van daaruit door onze vroede vaderen ge
leid wordt terzijde la -n. Alleen even een
zij-sprongetje naar dat Prinsenhof vanaf
het voetbalveld en weer .erug...
Nauwelijks zit het Hoofdstedelijk Col
lege min of meer vast in het zadel of
afgrijselijke zorgen beginnen het te teis
teren. Zorgen van zulk een ingrijpend
karakter in de Amsterdamsche politiek en
in het Amsterdamsche leven, dat ons het
denkbeeld, ook maar een oogenblik te moe
ten staan in de schoenen van Amsterdams
Bestuurderen, ten eenenmale nog afgrijselij
ker voorkomt, dan bovengenoemde afgrij
selijke zorgen! In deze zware tijden van
crisis en werkloosheid, niet sluitende bud
getten, al of niet dempingsvraagstukken,
achteruitgang van havengelden, tunnel
vraagstukken enz. enz. vertoont zich een
spook op het groene laken van de Bestuur
derstafel, een spook, dat, zooals spoken
betaamt, zich vastklampt aan het denk
vermogen der gezegde bestuurderen, het
niet loslaat en hes vroeg of laat ten grave
zal slepen, gesmoord, gestikt in de afgrij
selijke ijselijkheden van gezegd spook. Wij
hopen en vertrouwen, dat in deze droeve
dagen voor ons gemeentebestuur, de oude
wijsheid en beleid, die hen reeds sierde,
zoolang Amsterdam zich aan het kleine
visschersdorpje aa den Amstel ontwor
stelde, hen ook nu niet in den steek zal
laten en dat deze oude wijsheid en beleid
zooals gezegd ir de hoofden van be
stuurderen voornoemd de oplossing
zal mogen brengen van het vraagstuk, dat
ijseirjker en spookachtiger is, dan alle
vraagstukken, ooit voor een gemeentebe
stuur opgeworpen, te zamen Het bestaan
van or.ze geliefde stad „iaat op het spel!
En niet alleen van onze stad, maar van
geheel Nederland. Behooren niet de vroede
vaderen vari de Amstelstad het voorbeeld
te geven van Bestujrswfsheid, van Inzicht,
var Regeertalent, \an Voorbeeldelooze
plichtsbetrachting en andere zaken. Welnu!
Al deze fraaie, een stadsbestuurder sieren
de, eigenschappen zullen op een zware
proef gesteld worden bij de oplossing van
het probleem, 'waarvan de moeilijkheden
hierboven geschecst zijn. B. en W. zullen
zich namelijk bezig houden met de vraag:
Is Voetballen Voor Vrouwen Geoorloofd?
Zij zijn al begonnen adviezen in te winnen
bij den K. N. V. B.
Amsterdam Lichtsignalen-stad!
Gestaag zet dt Politie de Verkeers
politie dan, haar taak voort Amsterdam
veilig te maken voor alle soorten van ver
keer, voetgangers incluis. Meer lichtsigna
len, meer vluchtheuvels, meer „verboden
in te rijden" en meer dit en meer dat. Het
zou van pessimisme getuigen te denken
dat al deze voorzorgsmaatregelen een dus
danige rompslomp zou zijn geworden, dat
het verkeer onveiliger geworden is. De ze
geningen van de uniforme verkeersborden
doen zich hier goed voelen. Inplaats van
wonderlijke gedrochten van borden met on
leesbare opschriften, die in een klein kwar
tiertje niet te ontcijferen waren, staan
thans langs de grachten heldere, duidelijke
borden met een enk .ie streep Oj. letter. Van
verre reeds, ziet het „verkeer" wat
wél en wat niét mag en dit werkt een
vlot verloop van het erkee'r zeer in de
hand. Binnenkort zal het Muntplein voor
zien worden van automatisch werkende
lichtsignalen, hetgeen voo. dit zeer drukke
en chaotische verkeersplein een belangrijke
verbetering beteekent. Thans trachten op
de spitsuren drie, soms vier, agenten het
verkeer gaande te houden, dat, ondanks
hun heldhaftige pogingen toch nog telkens
vastloopt niet het minst door de stroo
men voetgangers, die zich over dit minia
tuurpleintje van c - Kaiverstraat naar de
Reguliersbrec straat en Rembrandsplein be
geven en vice versa! Vanuit de rustige
Kaiverstraat, waar bijna geen rijverkeer is
en de geheele straat één trottoir, komt de
stroom van gezellij winkelende, keuvelen
de, al dan niet gearmde voetgangers plot
seling op het door allerlei rijverkeer door
sneden Muntplein, om daar in mootjes ge
hakt, de Reguliersbreestraat ingestuwd te
worden. Ook aan deze voetgangers zal
worden gedacht. Speciale overgangen wor
den gemaakt, beveiligd door lichtsignalen
van een kleiner type, als die voor het
„groote" verkeer, maar evenzoo „rood"
voor onveilig en „groen" voor veilig. Een
belangrijke taak zal echter nog zijn, die
zelfde voetgangers, voor wier veiligheid zoo
gezorgd wordt, op te voeden tot een be
hoorlijk „gebruik" van deze veiligheids
maatregelen. Te zeer denken voetgangers
nog, dat zij buiien alle „verkeerswetten"
vallen en loopen als hinderlijke obstakels
tot eigen gevaar door het rijverkeer.
Koopman: „Ik heb inlichtingen omtrent
je ingewonnen."
Aanstaand schoonzoon: „Ik ook naar u."
Koopman: „Laten we over wat anders
praten."
„Wat kost het als je me naar het station
brengt?"
„Vijfendertig cent, mijnheer!"
„Moet ik voor de kindéren extra be
talen?"
„Neen, mijnheer, die zijn vrij."
„Nou, breng die aan maar wég, dan ga
ik wandelen."
KERKSCHENDINGEN IN
SOVJET-RUSLAND.
Als Theaters en Clubs ingericht.
Er wordt gemeld, dat de kerksluitingen
in de Sovjet-Unie hoe langer hoe talrijker
worden. In Odessa zou de Gereformeerde
Kerk in een Duitsch-cummunistisch
theater zijn omgebouwd. Te Prischib, in de
Duitsche nederzetting, werd de kerk tot
een Communistische school ingericht. Te
Molotschansk is de kerk afgebroken en de
steenen werden gebruikt ter uitbreiding
van een volkswijk ten oosten van de stad.
Ook de gedenksteenen op het nabij liggend
kerkhof, welke vooral een groote waarde
bezitten, zijn gestolen.
Doeh niet alleen in deze Russisch -
Duitsche streek worden dergelijke prak
tijken door de Sovjets uitgeoefend. Ook de
door de Finnen bezette gebieden in Kare-
liën en Ingermanland, hebben last van
kerkroovers en -schenders.
Beste Klaas,
De vorige week mocht ik nog al schrij
ven van de geringe prestaties van het
Zeemacht-elftal, en daar, om al mijn
woorden te beschamen, winnen ze me bot
bovenop met 32 van de nummers één
van de hoofdklasse Tjong Hwa, een Chi-
neezenclub, aie tot nog toe als de sterkste
club hier uit Soerabaja geldt. De stand is
dus nu als volgt:
Excelsior 4 4 0 0 8 101
Tiong Hwa 4 2 1 1 5 75
Mena Moeria 4 12 14 44
Zeemacht 5 1 2 2 4 7—10
H.B.S. 4 1 1 2 3 5—8
T.H.O.R. 5 0 2 3 2 3—8
Wil je nog meer weten, dan zie je hier
ook den deplorabelen stand van het tweede
van Zeemacht in de reserve klasse en ook
laat ik je hierbij zien hoever of het elftal
van Morokrembangan het al in het eerste
klas gebracht-heeft.
H.B.S. II 4 4 0 0 8 20—4
Excelsior II 5 3 0 2 6 1612
T.H.O.R. II 5 2 1 2 5 11—16
Tiong-H.wa II 4 2 0 2 4 116
Mena-Moeria II 4 112 3 119
Zeemacht II 4 0 0 4 0 426
R.K.S. 8 6 1 1 13 16—8
FI.C.T.N.H. 7 5 1 1 11 43—14
M.L.D. 6 4 2 0 10 20—9
Annasher 7 3 3 1 9 2410
Happy- 8 3 0 5 6 1219
Gie Hoo 6 1 0 5 2 7—21
Ajax 5 113 1 12—18
A.S.C. 7 0 0 7 0 8—34
De Westmoeson begint nu door te zetten
Klaas, nog steeds is de regen niet op Soe-
rabaja terechtgekomen maar je hoort toch
allérwege dat het in de burut al geregend
heeft. Je kent dat nog wel uit je vorige
term niet waar In de Palmenlaan zuid
(om je gedachten eens even te bepalen) is
het hét mooiste weer van de wereld' en in
de Palmenlaan Noord vait een tropische
regenbui. Dat is nu eenmaal Indië waar
wij w.el steeds verstomd van zullen bleven
staan.' -
Een poosje geleden -ben ik eens een
weekend naar Trètës geweest. Kerel als
je hier komt moet j'e beslist daar in dat
nieuwe villapark van Van Vloten gaan
kijken. Het lijkt wél Europa, wat zeg ik
aan Noord wijk doet het denken. Allemaal
op terrassen 'gebouwde villatjes, keurig in
stijl ingericht, een zwembad een leuk res
taurant (met saté en ijskoud bier) een
sportveld, tennisbaan in aanbouw, kortom
alles wat je verlofhartje maar begeert.
Nu staan er reeds één kleine 50 huizen
en er komen er steeds meer. ,'s "Ochtends
vroeg, 's Maandags natuurlijk een ware
uittocht van auto's en motorfietsen van
Marinemenschen, die hun vrouw boven
hebben zitten en nu na een genóten week
end weer terug' naar Soerabaja gaan. Maar
heusch als je erover dénkt om getrouwd uit
te komen dan zou ik ook eens gaan kijken
of je niet leuker daar in de bergen woont
dan beneden, in het, op het oogenblik, gloei
end heete Soerabaja. Bovendien-— dat is
ook een voordeel, als het helder is,"dan kun
je vanaf je terras zoo op Zwaantjes .droogte
kijken en kan je vrouw je daar in straat
Madoera aan het oefenen- zien.
Ons vliegveld Morokembangan heeft in
de afgeloopen week bezoek gehad- om
te tanken van het eskader van den ka
pitein Koppen die met zijn'drie vliegtui
gen op weg was naar Nieuw Guinea. Dat
gaf een ochtend van vertier, dat- begrijp
je.
De jaarinarkt is weer gèsloten. Dat is
de laatste 'die ik meegemaakt heb voor
loopig en hoop ik dat er het volgénd jaar
een vervanger voor mij daar rondloopt.
Laat ik je nog even zeggen dat er oa. als
stand van Aniem een verschrikkelijk groot
electrisch fornuis was, waarop zich één der
laatste avonden een heeie .revue heeft afge
speeld. Man, je keek je oogen uit. Ja, dat
is net iets voor die Soerabajanen, dat be
grijp je.
Op Hr. Ms. Java heeft een zware-promo-
tie plaats gehad. De eskader-commandant
is 3chout bij nacht geworden en de com
mandant is bevorderd tot kolonel. Zoo
waait na een jaar de vlag :met de sterren
tenminste weer van den voortop van ons
vlaggeschip.
Op Madoera zijn de Karapan-feesten ge
weest. Een drukte in de tram en.op.de ree
dat begrijp je. Weet je nóg wel in; 1926 zijn
we er samen eens naar "toe geweest. Het
is altijd een warm grapje. JfrOuwehs wat
is dat niet in deze contrijen- 5
Moet me nu zien ziften kerel,;of nee,
het is eigenlijk maar beter dat ijk dat niet
beschrijf, maar het „regent", yah mijn
stoel af zoo transpireer ik..; Ik. mag wel
stoppen ja? (Jé sobat begint al Indisch
te praten ook). Nu tot ktjk dan maar weer
als het wat minder warm is.
HENK.
