Buitenlandsch Overzicht.
Taptoe
De oorlog in Abessinië.
Verkorte oorlogsberichten
uit Abessinië.
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN*ANNA PAULOWNAtó
No. 7676
EERSTE BLAD
DINSDAG 9 NOVEMBER 1935
63ste JAARGANG
De terugkeer tot de monarchie.
Winti© rs<cliof©ls
In het Zuiden nieuwe regenbuien; in het Noorden
geen groote bewegingen.
De basis van de luchtmacht meer naar het Zuiden.
De verdediging van het Tembien plateau.
Wisseling in het opper-
cammando in Afrika.
Een snelle Italiaansche
opmarsch?
Italië en Engeland na
18 November.
COURANT
Abonnement per 3 maanden bij vooruitbet: Heldersche Courant 1.50; Koegras.
Anna Paulowna, Breezand, Wieringen en Texel 1.65; binnenland 2.
Nederl. Oost- en West-Indië per zeepost 2.10, idem per mail en overige
landen 3.20. Losse nos. 4 ct.; fr. p. p. 6 ct. Weekabonnementen 12 et.
Zondagsblad resp. 0.50, 0.70, 0.70, 1.Modeblad resp. 1.20, 1.50, 1.50, 1.70.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur:^ P, C. DE BOER
Uitgave N.V. Drukkerij v/h. C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
/ADVERTENTIËNt
20 ct per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele prijs. Kleine adj^jr ten tien (gevraagd, te koop, te huur) by vooruitbetaling
10 ct. per regel, mjjiimum 40 ct.; bij niet-contante betaling 15 ct. per regel,
minimum 60, ct. (Adres Bureau van dit blad en brieven onder nummer 10 ct.
per adverte^e extra). Bewijsnummers 4 ct
Na den uitslag der verkiezingen in Engelandgeen wijziging
van de buitenlandsche politiek te verwachten. - De op!ossing(?)
van het jodenvraagstuk in Duitschland.
Na de
verkiezingen
in Engeland.
De uitslag van de ver
kiezingen in Engeland,
die wy nog in ons num
mer van Zaterdag heb
ben opgenomen, hebben
niet veel verrassing ge
bracht Vast staat dat in de buitenlandsche
litiek geen wijzigingen zullen worden ge-
iracht en dus ook de houding in het Abes-
eynsche conflict zal gehandhaafd blijven, ter-
Wijl dezelfde Volkenbondspolitiek zal worden
toegepast. Geen toegeeflijkheid dus voor
ïtalië.
De Nw. Rott. Crt. schreef Zaterdagavond
over den verkiezingsuitslag o.m.:
Baldwin kan tevreden zijn met den uitslag,
Ook zelfs met den omvang van zijn verliezen.
Het overwicht van zijn partij blijft gehand
haafd. De conservatieven hebben een meer
derheid over alle andere partijen van onge
veer 160 stemmen.
Wat hen voor al te groote overmoed
moet beschutten, is het feit, dat zij die
j meerderheid slechts met hun toevertrouw-
de stemmen van liberalen en nationale
j „labouriten" hebben kunnen behalen.
De coalitie vindt haar belichaming niet
enkel in het totale getal van de aanhangers
der regeering in het nieuwe Lagerhuis, maar
daarnaast evenzeer in het aantal zetels van
de conservatieve partij, met vreemde hulp
Verkregen. Het wegvallen van mededingende
candidaten is in Engeland nu eenmaal van
groot belang voor de naburige partij.
In Engeland rekent men niet als in ons,
aan de evenredige vertegenwoordiging en aan
billijke zetelverdeeling gewend land. De groote
meerderheid der Engelschen, en in het bij
zonder. de leden der beide grootste partijen,
wenschen zelfs die billijkheid niet. Zij vinden
die hinderlijk voor het functioneeren van het
parlementair stelsel, en bovendien trekt hen
het element van hazard in de toegepaste
methode aan. Alleen de liberalen kunnen zich
onmogelijk nog ermede verzoenen, daar zij
door het systeem tot volkomen machteloos
heid gedoemd zijn. Maar met het slinken van
hun vertegenwoordiging wordt ook die kans
Steeds geringer. Hun beslissende positie is
PRINS ALBERT, HERTOG VAN VORK,
hoon van den Engelschen koning, herdenkt
14 December zijn 40sten verjaardag.
aan de stembus en niet in het parlement. Dat
is zeer onbevredigend.
Deze verkiezing en de overwinning van
het tegenwoordig kabinet, heeft groote en
0.1. gunstige Internationale beteekenis,
onder de omstandigheden van dit oogen-
blik, zoo meent het blad. Laat ons hopen
dat deze overtuiging niet bezijden de
waarheid is.
De conservatieve Engelsche bladen zijn na
tuurlijk alle zeer ingenomen met het bereikte
resultaat. De regeeringsbladen schreven Za
terdagochtend dat nog nooit een Britsche re
geering, die reeds vier jaar aan het bewind is
geweest, een dergelijk votum van vertrouwen
heeft gekregen als de huidige.
Algemeen betreurt men de nederlaag van
MacDonald.
De conservatieve Evening News schrijft
onder het opschrift „Overwinning van het
verstand", dat het liberalisme ophoudt een
politieke macht te zyn. Voor de socialisten,
aldus het blad, is de verkiezing een bittere
teleurstelling geweest.
De Evening Standard ziet in het resultaat
der verkiezingen het volgende:
1. de kiezers hebben hun goedkeuring ge
hecht aan de belofte der regeering, dat geen
militaire sanctiemaatregelen tegen Italië zul
len worden genomen;
2. de regeering zal uit de resultaten lezen,
dat haar deelneming aan het systeem der col
lectieve veiligheid wordt goedgekeurd;
3. de regeering heeft volmacht gekregen
tot uitbreiding der bewapening.
Net Joden'
vraagstuk in
Duitschland.
De staatssecretaris
van het Duitsche mi
nisterie van binnenland-
sche zaken, Stuckart,
heeft voor de, pers de
uitgevaardigde verorde
ningen inzake de Rijksburgerwet en de wet op
de bescherming van het Duitsche bloed en
van de Duitsche eer toegelicht.
De staatssecretaris verklaarde daarbij, dat
het rrjksburgerschap den wil en de geschikt
heid eischt van den staatsonderdaan, het
Duitsche volk en de rijksbevolking te dienen.
Als essentieele voorwaarde wordt geëischt het
behooren tot de bloedgemeenschap van het
Duitsche volk. Bygevolg zijn de Joden uitge
sloten van de verwerving van het rijksbur-
gerrecht. Slechts de rijksburger kan als de
eenige drager van de staatkundige en politieke
rechten en verplichtingen in de toekomst
zijn stem uitbrengen voor den Rijksdag en
daarin verkozen worden, deelnemen aan volks
stemmingen en eerefuncties beleeden in staat
en gemeenten.
In de toekomst zal dus ook geen enkele
Jood een dergelijk officieel ambt meer
kunnen uitoefenen.
Aangezien behalve de staatsonderdanen van
Duitsch bloed ook de staatsonderdanen van
soortverwant bloed rijksburgers zullen kunnen
worden, staat het rijksburgerschap ook öpen
voor de in Duitschland wonende minderheden,
zooals Polen, Denen enz.
Beide wetten, de wet op de bescherming
van het bloed en die op het rijksburgerschap,
bevatten met hun uitvoerende bepalingen tege
lijkertijd de grootste oplossing van het Jood-
sche probleem. Zij brengen en willen een dui
delijke scheiding in het Joodsche probleem
tusschen Duitschers en Joden en scheppen
daartoe de wettige basis voor een modus
vivendi, welke aller belangen recht doet we
dervaren.
Uitgaande van de erkenning, dat de
Joden een gemeenschap naar het bloed
vormen, waarborgt volgens den staats
secretaris deze wet aan deze gemeenschap
haar eigen leven binnen wettelijk getrok
ken grenzen.
Het zal den Joden vergund zijn onder be
scherming van den staat de Joodsche kleuren
te vertoonen. Op dezelfde wijze garandeert de
staat den Jood de vrije uitoefening van zijn
godsdienst, het eigen cuitureele leven en op
voeding. Omgekeerd evenwel is het den Joden
voor de toekomst onmogelijk gemaakt zich
met het Duitsche volk te vermengen en zich
te mengen in de staatkundige, politieke en
cultuur-politieke organisatie van Duitschland.
Het begrip Jood is op duidelijke en defini
tieve wijze bepaald.
GENERAAL PIETRO MARAVIGUA,
opperbevelhebber van den rechtervleugel van.
het noordelijke Italiaansche leger.
Dat goed en goedkoop samen, kan,
Toont BOOG Azijn U duid'lijk én
Koning George H te Florence.
Koning George II is Zondag in Italië en te
Florence aangekomen. Aan de grens werd hij
welkom geheeten door vertegenwoordigers van
het Italiaansche koningshuis en van het
ministerie van buitenlandsche zaken. Aan het
station te Florence werd de koning opgewacht
door de Grieksche prinsessen Helene en Irene
en door het gemeentebestuur der stad. Een
compagnie carabinieri met haar vaandel en
muziek vormde de eerewacht. De koning zal
tot a.s. Woensdag in de villa Sparta ver
toeven. Hij zal een bezoek brengen aan de
graftomben van koning Constantijn, koningin
Sophia en koningin Olga. Er zullen maat
regelen worden genomen om hun stoffelijk
overschot naar Griekenland over te brengen.
KONIJN s AUTOMATIC
DAG EN NACHT. BEZORGING f 0.25 PER PORTIE.
FEUILLETON
MARINEROMAN
door
W I L L I A R I S
.82)
Een dankbaar glimlachje gleed over zyn
gezicht en zacht fluisterde, hij: „Dank u
vader en moedergroet ook Franken
Greta
Hij was zichtbaar vermoeid en heel even
tjes scheen het of hij insliep.
In angstige spanning sloegen Jo en haar
ouders hem gade, wetende, dat dit het laat
ste was. Toen sloeg hij weer de oogen op en
in deze korte oogenblikken scheen hij zijn
laatste krachten verzameld te hebben om af
scheid van zijn vrouw te nemen.
Met oneindige teederheid in zijn blik keek
hy haar aan en fluisterde: „Liefstewees
sterk vooronzen zoonen jou
lievelingdank ik voor alleswat jij
jne gaf
Kus mynuvaarwel
Nog even keek hij in haar betraande oogen,
toen een lichte zucht enhaar man
Was niet meer.
Met een rauwe kreet stortte" Jo voorover.
De verpletterende slag was gevallen en zij,
die het liefste wat ze op aarde bezat, moest
afstaan, bezweek onder dien slag en viel be
wusteloos neer.
De beide oudjes schrokken geweldig en
dachten eerst niet anders of ook hun doch
ter was heengegaan.
De oude vrouw was de eerste die hande
lend optrad en haar man aanspoorde haar
te helpen.
Voorzichtig schoven ze een kussen onder
haar hoofd en de oude vrouw zei: „ga jij nu
vlug den dokter waarschuwen, man."
De geneesheer zag reeds na een vluchtig
onderzoek, dat nu gekomen was wat hij ge
vreesd had.
„Zeer ernstige zenuwoverspanning," ant
woordde hij op de vragen van haar ouders.
Den volgenden dag zorgde Frank en de
oude heer Vonk voor de regeling van Wim's
begrafenis. De dokter had een verpleegster
gezonden om Jo te helpen, doch de eerste
dagen had zij geen verpleging noodig, want
ruim drie dagen bleef zij buiten bewustzijn.
Toen, op den avond van den dag, dat haar
man begraven was, opende zjj voor het eerst
weer de oogen.
Meer dan vier weken zweefde Jo tusschen
leven en dood.
Hevige koortsaanvallen verzwakten haar
dermate dat de geneesheer ook hier het ergste
vreesde. Doch een uiterst zorgvuldige ver
pleging en haar sterk gestel hielpen baar
alles te doorstaan. En toen zij eindelijk na
vijf weken voor het eerst goed geslapen had
en om wat eten vroeg, wist de dokter dat hij
het pleit gewonnen had. Hij feliciteerde haar
en haar ouders en zeide dat zij nu maar
flink moest eten om spoedig weer de oude
te zijn.
Doch na enkele dagen at ay bijna niets
meer en toonde de arts zich ontevreden over
haar. Hij begreep dat zij tobde over haar
smartelijk verlies en hy besloot eens ernstig
met haar te spreken.
„U moet ons helpen, juffrouw," zei hij. „U
moet zelf uw best doen om beter te worden.
Wij waren zoo goed op weg en nu zoudt ge
alles wat bereikt is weer bederven. Het ligt
nu geheel aan uzelf."
Hij zag wel dat zijn woorden niet veel in
druk maakten en vond het daarom maar
maar beter haar moeder te hulp te roepen.
Toen des avonds de oude vrouw het kind
naar bed had gebracht ging ze ernstig bij
Jo zitten en voerde een lang en ernstig ge
sprek met haar.
„Wat moet ik beginnen, moeder?" vroeg
Jo. „Ik geloof niet dat ik de kracht bezit
verder te leven alleen. Alles is zoo vreemd
voor me, het is zoo leeg hier van binnen. Een
grauwe, troostelooze leege toekomst ligt voor
me, nu mijn man tr niet meer is. Och ik wou
dat ik maar bij hem lag in het graf. Was ik
maar gelijk met hem gestorven!"
Snikkend verborg ze haar hoofd in het
kussen en schreide hartstochtelijk.
„Foei kind, dat mag je niet zeggen", zei
haar moeder met zacht verwijt in haar stem.
„Je weet toch wel dat de kleine Wim je zoo
hard noodig heeft. En zou jij hem dan onge
lukkiger willen maken dan hij al is?"
Een nieuwe tranenvloed belette Jo het
spreken en haar moeder vervolgde weer:
„Wim heeft toch gezegd dat je sterk moest
zijn voor jullie kind. Dat beteekent dus dat je
nu vader en moeder voor hem moet zijn om
hem het gemis te vergoeden. Denk eens aan.
hoe hard hij je noodig heeft en welk een
heerlijke taak er nog voor je is weggelegd in
de opvoeding van je zoon."
Nog meer dergelijke gesprekken volgden
tusschen de twee vrouwen en langzamerhand
keerde in Jo de lust tot leven weer terug en
vond zij kracht om met meer moed de toe
komst tegemoet te zien.
Van toen af ging de genezing snel en nog
voordat de maand Juli verstreken was, was
ze zoover hersteld dat ze buiten mocht. Toen
ze eenmaal zoover \4Iis verliet ze het huis
op de Gracht en nam ze haar intrek bij haar
ouders waar ze weer de kamer betrok, die
zij in haar meisjestijd bewoond had. Met
De Bono teruggeroepen.
Generaal De Bono, opperbevelhebber
der Italiaansche legers in Oost-Afrika, is
naar het moederland teruggeroepen en
tot maarschalk van Italië bevorderd.
Hy wordt vervangen door maarschalk
Pietro Badoglio, chef van den Italiaan-
schen generalen staf, die tevens benoemd
is tot hoogen commissaris voor Oost-
Afrika.
Generaal Grizzoni, de bevelhebber der
Romeinsche divisie, is benoemd tot vice-
gouverneur van Eritrea.
In Abessijnsche kringen ziet men in het
terugroepen van generaal de Bono een teeken,
dat de Italiaansche opmarsch spoedig met
groote hevigheid zal worden voortgezet.
Maarschalk Badoglio zal ongetwijfeld niet be
noemd zijn omdat de Italiaansche opmarsch
tot dusverre zoo'n vlot verloop had, meent
men daar. Men ziet te Addis Abeba in een
spoedig verder rukken een voordeel, omdat
daardoor de verbindingen met het achter
land steeds kwetsbaarder wordt, terwijl er
zich in Tigré nog groote hoeveelheden Abes
sijnsche guerrilla-troepen bevinden. Aan den
anderen kant neemt men aan, dat de Italianen
thans juist dit risico moeten nemen, omdat
voor het begin van het regenseizoen de be
slissende punten bezet moeten zijn, omdat in
dien tijd de Abessiniërs gelegenheid hebben
hun bewapening op peil te brengen, wat
thans, ondanks de groote hoeveelheden wape
nen, die het land binnenkomen, nog aller
minst het geval is.
In het Zuiden gaan de verkenningsvluchten
en bombardementen voort, de positie van de
Italianen staat hier echter niet vast, hoewel
hun voorste linies zich niet ver van Dagaboer
af zullen bevinden.
Ook omtrent de troepen, die de Italianen in
het gebied, dat gelegen is tusschen Dzidzjiga
en de grens van Britsch Somaliland gezonden
hebben, is niet veel naders te melden. Het
terrein is daar al bijzonder ongeschikt voor
het leveren van veldslagen, terwijl de wapen
transporten, die zich juist door dit gebied
zouden moeten begeven, niet zoo talrijk zullen
zijn, omdat gemotoriseerd verkeer hier wel
onmogelijk schijnt.
Soldaten hebben last van malaria.
Reuter meldt uit Harrar:
Op tal van plaatsen in Ogaden is het op
nieuw hevig gaan regenen, waardoor ver
schillende Italiaansche tanks in den modder
zijn weggezakt. Naar men daar verneemt,
hebben zeer vele Italiaansche soldaten last
van malaria.
Men verklaart, dat, nu de omstandigheden
zich weer gewyzigd hebben, de Abessijnsche
legers alleen nog maar gevaar te duchten
hebben van de Italiaansche vliegtuigen.
Een ander bericht, uit Harrar zegt, dat de
Italianen van Dinsdag 1.1. af iederen dag
bommen hebben laten vallen op Daggaboer,
voornamelijk om de troepen, die zich bij deze
stad bevinden, te demoraliseeren. Er zijn hier
bij slechts weinig slachtoffers gevallen.
Reuter meldt uit Addis Abeba:
Kroonprins Asfaw Kwossen heeft gisteren
in zrjn paleis het corps diplomatique ontvan
gen. Bij deze gelegenheid hield hij een toe
spraak, waarin hij herhaalde, dat Abessinië
zich geheel op den Volkenbond verlaat. Hij
sprak zijn absoluut vertrouwen uit in het
succes der Abessijnsche legers, gesterkt, naar
hij zeide. door den steun Gods.
Inlanders uit Fransch en Britsch
Somaliland naar het Abessijnsche
leger.
Reuter meldt uit Dzjiboeti:
Geïnspireerd door den lust tot vechten,
overschrijden duizenden Somalies de grenzen
van Fransch- en Britsch-Somalieland, om zich
by het Abessijnsche leger te voegen, aldus
wordt in berichten van deze grenzen ver
klaard en de oude karavaanwegen zijn thans
vol kameelconvooien. De Abessijnsche mobi
lisatie zou nog lang niet voltooid zijn en dage
lijks komen nog stamhoofden met hun
soldaten in de provinciale centra aan, o.a. te
Diredawa.
Een nadere toelichting.
Stefani meldt nader uit Rome:
Met de herovering van Makallé heeft gene
raal de Bono, de commissaris-generaal van
Oost-Afrika, de hem opgedragen taak vol
bracht.
De Duce heeft hem een telegram gezonden,
waarin hij, overwegende, dat generaal de
Bono zijn opdracht heeft voltooid, hem te
kennen geeft, „dat hij deze opdracht onder
uiterst moeilijke omstandigheden heeft ver
vuld en met resultaten, welke hem den dank
van de natie waardig maken".
Uit erkentelijkheid voor de taak welke vol
bracht is met de herovering en de pacificatie
van Tigré, heeft Zijne Majesteit de Koning,
overeenkomstig het voorstel van den Duce,
generaal de Bono benoemd tot maarschalk
van Italië.
Maarschalk Badoglio is benoemd om de
Bono te vervangen als commissaris-generaal
van Oost-Afrika.
Generaal Graziani, de bevelhebber van de
Romeinsche divisie, is benoemd tot vice-
gouverneur van Eritrea.
Duitschland heeft bezwaar tegen
de certificaten van oorsprong.
Officieel wordt te Berlijn medegedeeld, dat
in verband met de Britsche nota, waarin de
regeering, naar aanleiding van de toepassing
van oeconomische sancties tegen Italië, een
certificaat van oorsprong verlangd voor Duit
sche waren, die in Engeland worden inge
voerd, de Duitsche regeering verklaard heeft,
dat dit certificaat van oorsprong niet in over
eenstemming zou zijn met de bepalingen van
het tuschen Duitschland en Engeland be
staande handelsverdrag.
Gisteren zyn de oeconomische sancties
ingegaan. De groote fascistische raad
heeft tot krachtig verzet besloten. Giste
ren is overal ln Italië de vlag uitgestoken
als uiting van den eensgezinden wil tot
verweer.
De diplomatieke correspondent van de
Daily Telegraph zegt, dat de Engelsche
regeering in haar krachtige houding zal
volharden en zal trachten de sancties door
een algemeen uitvoerverbod van petro
leum en benzine te verscherpen.
Van Franschen kant dringt men vooral
op matiging aan en wyst men op de mili
taire gevaren, die uit de sancties kunnen
voortvloeien.
Over de vervanging van De Bono door
Badoglio als opperbevelhebber doen aller
lei geruchten de ronde. Velen verwachten
nu een krachtiger Italiaansch offensief.
Op het Noordelijk front gaan de Italia
nen voort hun posities te versterken. Er
worden nog alt(jd schermutselingen achter
hun front gemeld, tot bij Entiscio toe.
Op het Zuidelijk front heeft Zaterdag
een hevige schermutseling gewoed. Ver
der is de positie daar onveranderd.
De Italianen brengen de basis voor hun
luchtmacht in Abessinië in verband met
den ophanden zijnden opmarsch naar het
binnenland meer naar het Zuiden.
Ras Seyoem heeft besloten, onafhanke
lijk van ras Kassa het Tembien-plateau
te verdedigen.
De Abessijnsche regeering heeft hans
12 jachttoestellen in Engeland besteld.
Behalve de studentenoptochten is de
eerste dag van de sancties te Rome kalm
verloopen. De troepen, die de wacht hou
den by de legaties, zyn echter nog niet
teruggetrokken.
Te Kai'ro hebben gisteren nog kleinere
ongeregeldheden plaats gevonden. Men
vermoedt, dat de rust voorloopig niet zal
terugkeeren.
De Italiaansche plannen na de
vervanging van De Bono.
(Van onzen specialen correspondent'
Rome 17 November.
Morgen zullen de sancties in werking tre
den. Dat beteekeni, dat van af 18 November
de wegen van Italië en Engeland uiteen zul
len gaan, in ieder geval voor zoover Italië
betreft. Dit feit kan niet worden ontkend.
Samenwerking, en misschien zelfs vriend
schap zullen wellicht kunnen worden her
steld, misschien zelfs eerder dan wij denken,
maar vertrouwen en goede gezindheid zijn
voor deze generatie verloren en misschien
zelfs wel voor goed. Dit zijn sterke woorden
en ik schrijf ze niet dan na langdurige overden
king van de situatie en de stemming hier in
Rome neer. De Volkenbond speelt geen rol
in de algemeene opinie der Italianen. De mo
gelijkheid van hernieuwde samenwerking en
vriendschap, die tot den dag van morgen nog
steeds leek te bestaan, wordt na den acht
tienden November zeer veel kleiner. Diplo-
haar eigen meubeltjes richtte zij deze in naar
eigen smaak.
De oude heer Vonk, die niets meer te doen
had, was bijna doorloopend bezig met zijn
kleinzoon die hem geheel in beslag nam.
Jo hielp haar moedér, die nu ook niet meer
zoo goed uit den weg kon, in het huishouden
en behield als eenig levensdoel de opvoeding
van haar zoon.
Besluit.
't Was een heerlijke, zonnige dag in
Augustus. Er was geen wind, behalve dan
het zachte, ruischende koeltje dat zoo nu
en dan vanuit zee kwam.
Jo had het warm toen ze op den boom-
loozen weg liep naar Huisduinen om een be
zoek te brengen aan hét graf van haar man.
Dit was de eerste maal, dat zij dezen tocht
ondernam en hoewel haar zuster Greta had
aangeboden om mee te gaan, had zij dit ge
weigerd en gezegd liever alleen te gaan. De
kleine Wim liep haar vooruit en plukte
bloemen in het gras aan den wegkant. Toen
ze de laan van het kerkhof bereikten had hij
beide handjes vol.
Na eenig zoeken vond ze het graf en
knielde er bij neer.
Op haar aanwijzing strooide het kind de
bloemen over den grafheuvel.
De kleine man begreep er niets van en
vroeg:
„Waarom mama?"
„Wel mijn kind, de bloemen zijn toch voor
papa! Je wilt ze toch wel aan je lieve papa
geven?"
Hij knikte, doch rondkijkend vroeg hy
„Waar is papa dan, mama?"
Haar oogen schoten vol tranen en hem
tegen zich aandrukkend antwoordde ze:
„Papa ligt hier, jongen, hij slaapt."
„Maar waarom maakt u hem dan niet
wakker mama?" vroeg hij weer.
„Dat kan ik niet kindje, dat kan niemand
dan alleen onze Lieve Heer."
„Maar mama, waarom maakt onze Lieve
Heer hem dan niet wakker. Papa moet toch
bij ons blijven, bij ons in huis!"
Jo wist niet wat ze moest zeggen om het
hem ouidelijk te maken, maar ze zei: „Onze
Lieve Heer heeft papa bij Zich geroepen in
den hemel, als jij, net als papa zoo braaf
en zoo dapper wordt kom je later ook bij
onzen Lieven Heer.
Ga nu op je «nieën liggen net als mama,
dan zal mama bidden. Handjes samen. Zoo."
Terwijl haar tranen rijkelijk vloeiden sprak
zij een kort gebed uit.
Na een wijle stond ze weer op en sprak
snikkend: „Liefste, ojst in vrede en slaap
zacht."
„Gaan we weer naar huis, mama?" vroeg
de kleine Wim.
„Ja ventje, we gaan naar Opoe terug. Zeg
maar „Dag papa".'
Met den jongen aan haar hand verliet ze
langzaam de stille begraafplaats. Voor ze
het hek doorging keek ze nogeens om naar
het graf waarop de bloemen reeds begonnen
te verwelken. De kleine Wim scheen alles al
weer vergeten te zijn, want opeens liet hij
haar hand los en rende een vlinder achterna.
Kalmer volgde Jo, nu en dan nog eens om
ziend naar. den rustigen doodenaker, daar
achter de duinen bij de zee.
Vredig daalt de avond en de duisternis
zweeft aan op gemischlooze wieken.
Zoo pas heeft Jo haar zoontje naar bed
gebracht en nu staat ze voor het raam op
haar kamer. Het5raam staat wijd open, want
het is nog warm en zij kijkt naar de breede
bundels van licht die „lange Jaap" met
machtigen zwaai tot er in de duisternis over
zee werpt. Haar gedachten gaan terug naar
het verleden, toen ze daar ook zoo vaak ge
staan had en herinneringen uit vroegere, ge
lukkiger dagen komen haar voor den geest.
Zij zet zich neer aan haar bureautje en
steunt het hoofd in de handen.
Door het openstaande raam komt de zoeie
nachtlucht binnen en daarmede ook de klan
ken van een trompet die komen van een der
op de reede liggende oorlogsschepen. Jo hoort
het en herkent de tonen van de taptoe. Voor
haar geestesoog doemt het tafereel op van
een avond toen zij ook de taptoe hoorde en
Wim voor het eerst ontmoette. Zij had toen
aandachtig geluisterd naar de ontroerend
mooie tonen die de pijpers aan hun instru
menten ontlokten en gezegd aat het wel een
gebed leek te zijn.
Hy had toen gezegd dat het inderdaad een
gebed was en op haar vraag wat „taptoe"
toch eigenlyk beteekende, had hij geantwoord:
„Taptoe" wil zeggen dat de dag, de tyd
van werken voorby is en dat de nacht, de
tijd van rusten is aangebroken. Taptoe kon
digt het intreden van den nacht aan."
Langzaam sterven de laatste klanken weg
in de stille avondlucht over de wijde zee, en
terwijl een traan tusschen haar vingers door
glip, fluistert ze: „Taptoe, kondigi het in
treden van den nacht aan."
Eenzaam en verlaten zit ze nu in de
duistere kamer. De last dreigt haar te zwaar
te worden, wanneer lievt \erinneringen haar
komen bestormen en de schrynende pijn over
het verlies van den geliefden man haar arme
hart doet inkrimpen.
Zij legt de armen op tafel en laat het
hoofd daarop rusten.
Een geluid als van zacht snikken klinkt
door de nachtelijke stilte.
Haar schouders schokken.
Zrj weenten bidt.
Einde.