Radio-programma
DE INDiSCHE
BEGROOTING
Op en om het Binnenhof.
BINNENLAND
7 weede Kamer.
Onze inkomens.
De moeilijkheden in den
volksraad zijn vele!
De Jeugdherberg op Vlieland
LV... dat is Voorzichtig zijn!,
HKLDHRSCHF. COURANT VAN ZATFRDAG 22 FBBRUARI 1936.
DE ENGELSCHE INVOER IN
NEDERLAND.
Groote ontevredenheid over onze
contingenteeringspolitick by de EngeL
sche industrie.
Reuter meldde gisteravond uit Londen:
Met betrekking tot den Engelschen handel
naar Nederland en Denemarken, is een groote
ontevredenheid tot uiting gekomen in den
boezem van de tarief-commissie van de fede
ratie van Britsche industrieën, aangaande de
kwestie van de invoervergunningen.
Wat de betrekkingen tot Nederland betreft,
wijst deze commissie met leedwezen op den
volkomen onwil van de Nederlandsche regee
ring om aan de wenschen van Uroot-Brittanje
tegemoet te komen, dat een voorname en in
beteekenis toenemende klant van Nederland is.
De federatie dringt er bij den Board of
Trade op aan, dat tegenover Nederland en
Denemarken de clearing in werking zal worden
gesteld, zoo een bevredigende overeenkomst
Inzake de handelsbetrekkingen onmogelijk
mocht blijken.
Vergadering van Donderdag 20 Februari.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen goed
keuring van de besluiten van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië tot vaststel
ling van de onderscheidene afdeelingen der
begrooting van Nederlandsch-Indië voor 1936;
vaststelling van posten der afdeelingen n, IV
en V van voornoemde begrooting.
De heer F eb er (r.k.) merkt op, dat er
regeeringsgemachtigden zijn, wier optreden in
den Volksraad eerder prikkelend is, dan op
samenwerking met den Volksraad gericht,
zoodat de vraag rijst, of de landvoogd de
regeeringsgemachtigden wel voldoende in de
band heeft Voorts heeft de voorzitter van
den Volksraad zich eenige bedenkelijke uitla
tingen veroorloofd, de betrekking tot de re
geering kennende.
Spr. verwacht geen terugkeer van normale
handelstoestanden binnen afzienbaren tijd,
omdat een afschaffing der autarkie in ver
schillende landen op afbraak zou neerkomen.
Men begrjjpe, dat er in de Indische huis
houding spanningen zijn ontstaan, welke bij
wijze van bezuiniging niet de wereld uit zijn
te helpen. Industrie kan betere levensomstan
digheden scheppen.
Wil de minister de totstandkoming van
sociale wetgeving in Indië zooveel mogelijk
bespoedigen!
De heer Van Pol heeft een nauwe aaneen
sluiting bepleit van Nederland en Indië, ge
richt op imperiale zelfvoorziening. Men zegt,
dat dit niet mogelijk is. Maar er is in elk
geval geen sprake van, dat het maximum aan
wederzijdsche voorziening van Nederland en
Indië in het kader van de tegenwoordige ver
houding zou zijn bereikt. Wil de minister dit
vraagstuk door een commissie laten onder
zoeken?
Steun van Nederland aan Indië kan niet
langer worden afgewezen.
Van het antwoord der regeering op de door
spr. gestelde vragen, hangt af, of spr. voor
de begrooting zal stemmen..
raadsleden toepast als een middel tot ver
zwakking van de oppositie. Spr. hoopt, dat
de g.-g. een volgende maal zijn benoemings
recht anders zal gebruiken.
De minister ziet den zorgeljjken gezond
heidstoestand der bevolking niet ernstig ge
noeg in. De sterftecijfers zijn hooger dan an
ders. De tuberculose neemt een verontrusten
den omvang aan. De regeering zegt, dat hier
en daar voedselschaarschte voorkomt, maar
de grens tusschen voedselschaarschte en hon
gersnood is rekbaar. Er zijn streken, waar
menschen zich éénmaal per dag voeden en
waar zij knollen eten.
De bezuinigingspolitiek in Indië is uitge-
loopen op een failure
Het plan van den arbeid zou ook hier uit
komst kunnen brengen.
Nederland behoort zeer belangrijke con
cessies te doen ten bate van den Indischen
export, in ruil voor den steun, welken de Ne
derlandsche import geniet.
De toestand der financiën is ernstig, maar
er zijn gelukkig enkele lichtpunten.
In de laatste vijf jaren is in Indië een
absoluut reactionaire politiek gevoerd. Aan de
volksbeweging wordt niet voldoende ruimte
gelaten. Onjuist is, wat de regeering ver
klaart, n.1., dat de regeeringspolitiek de in
stemming van tal van inheemsche leiders zou
hebben.
Een geheel andere koers moet in Indië wor
den ingeslagen. Gezien, wat op de Philippijnen
is gebeurd, meent spr., dat de tjjd voor grond
wetsherziening is aangebroken. Indië moet
staatkundige autonomie krijgen. De minister
is ertegen en daarom zal spr. er nu niet op
aandringen, maar een democratische regee
ring zal dit op haar program plaatsen.
z'jn. Boven de 10.000 inkomen hebben slechts
20.397 personen.
Hoe het gemiddeld inkomen per aangesla
gene is gedaald, blijkt uit deze cjjfers:
1921/22: 2.619
1922/23: 2.448
1923/24: 2.358
1924/25: 2.315
1925/26: 2.331
1926/27: 2.304
1927/28: 2.287 H
1928/29: 2.307
1929/30: 2.340
1930/31: 2.308
1931/32: 2.253
1932/33: 2.192
1933/34: 2.126
1934/35: 2.105
Reeds een poos geleden werd bekend op
Vlieland, dat de Ned. Centrale voor Jeugd
herbergen haar handen van de jeugdherberg
„Wandahus" op Vlieland zou aftrekken. Dezer
dagen is het opheffingsbesluit afgekomen.
Het aantal overnachtingen op het eiland is
sterk verminderd, sedert de mogelijkheid
ontstond, dat de trekkers in één dag van Ter
schelling uit, Texel via Vlieland konden be
reiken, Weliswaar krijgt Vlieland des zomers
durk bezoek van „Wandervögel", maar ze
vliegen direct weer weg. Deze omstandigheid
is voor het Wandahuis schadelijk gebleken,
zoodat de exploitatie niet meer loonend is.
De jeugdherberg blijft echter bestaan en
wordt voortaan door pariculieren, zonder ver
band met de N. J. H. C. geëxploiteerd.
Weekkromek
De heer Van Kempen.
De heer Van Kempen (lib.) wijst op de
onrust en de bewogenheid der internationale
situatie. Men heeft vroeger gezegd, dat Ne
derland violen liet zorgen voor de bescher
ming zijner belangen, en spr. kan begrijpen,
dat deze indruk is gewekt. Maar gelukkig is
het niet meer zoo. Wij moeten zorgen, dat
wij kunnen blijven die wij zijn.
De Indische regeering verdient waardeering
voor wat zjj heeft gedaan voor een gezonden
poiitieken toestand. Onredelijk is het requi
sitoir, herhaaldelijk tegen haar gehouden, om
haar zoogenaamde hardheid. Handhaving van
de orde in dezen bewogen tijd is van primair
belang. De Indische regeering heeft daarbij
de exorbitante rechten met tact en gematigd
heid toegepast. Vreemd echter vindt spr., dat
de N.S.B. niet schérper in Indië op de vingers
wordt gezien. Moet er geen uniformverbod
worden ingevoerd?
Spr. vestigt 's ministers aandacht op een
belangrijke publicatie van de vereeniging voor
den vrijhandel, over wat minister Verschuur
de uitnemende dwaasheid van de suiker
noemde. Het betreft den steun aan de suiker-
bicten. De afzet van Indische suiker is hier
«nbeteekenend. De minister vergroote zooveel
mogelijk den import van Javasuiker. De re
geering vinde een ander emplooi voor den
sukerbietengrond.
Men verlichte de lasten op de rubber zoo
danig, dat zij concurreeren kan.
De bevolkingskoffie is bijna de helft vam de
koffiecultuur. Deze geeft veel handen werk
De regeering houde haar op de been. Ver
waarloost men de koffieplantages, dan kan
men ze zeer snel afschrijven. Van de 1.8 mil-
lioen baden, te Amsterdam en Rotterdam in
gevoerd, zijn slechts 0.6 millioen balen be
stemd voor eigen gebruik. Als de regeering
ten aanzien van de koffie maatregelen neemt
ten gunste van de Indische koffie, zal de be
volking ten opzichte van 1.2 millioen balen
transitokoffie van die maatregelen geen last
hebben. Wij moeten, los van de Braziliaansche
situatie, onze koffie door de moeilijkheden
heen brengen.
Wat de financiën betreft, het is waar, dat
de toeneming van de schuld zeer bedenkelijk
is. Maar gaat de regeering niet te ver met de
salarisverlaging en de pensioenkorting?
Indië gezond, Nederland gezond. Hier heeft
het kind het benauwder dan de moeder. Is
het dan geen plicht van Nederland, Ir.diè
rechtstreeks te helpen? Verdient het voor
Nederland dan geen overweging, b.v. de kos
ten der geheele Indische weermacht op zich
te nemen?
Rede van den heer Cramer.
De heer Cramer(s.d-) uit de hoop, dat
de regeering bij haar benoeming van den
nieuwen landvoogd gelukkiger zal zjjn, dan zij
bij de benoeming van den tegenwoordigen
landvoogd is geweest.
De minister betwist, dat de gouverneur-
generaal zjjn recht tot benoeming van Volks-
De heer Van Boetzelaer over de
politieke en financieele vraagstukken.
De heer Van Boetzelaer van Dub
beldam (c.h.): De internationale spanning
in het Oosten neemt toe. Wjj kunnen ons voor
stellen, dat de regeering het niet verantwoord
acht, den achterstand der defensie langer uit
te stellen.
Duidelijk waarneembaar zjjn de geprikkeld
heid en de ontstemming in Indië tegenover
Nederland.
Ten aanzien van de betrekking tusschen
Regeering en Volksraad vraagt spr., of het
voor de regeering noodig was, in den Volks
raad niet minder dan vjjf regeeringsgemach
tigden in het geweer te brengen, wier rede
voeringen niet minder dan honderddrie kolom
men druks beslaan. Dit is niet paedagogisch.
Een unicum is, wat geschiedt met betrek
king tot het uitvoerrecht op olie, dat wordt
afgekocht voor 5 millioen, voor dit jaar. Zoo
iets abnormaals moet niet voorkomen.
Hulde verdient de Indische regeering, als
het haar werkelijk gelukt, in korten tjjd het
bijzonder uitvoerrecht op rubber te vervangen
door een individueele restrictie over de ge
heele linie. Wel is dit recht in den laatsten
tjjd nog verhoogd moeten worden, maar als
het tot afschaffing komt, verdient dit toe
juiching.
Critieken van den heer Westerman.
De heer Westerman (nJi.) vraagt,
waarom nog al tjjd niet is begonnen met het
op peil brengen van de Indische weermacht
Wjj doen nog niets ter versterking van onze
positie. Dit is het gevolg van wat de regee
ring onze democratie noemt, maar wat men
ook een oligarchischen chaos of een georgani
seerde besluiteloosheid zou kunnen noemen.
Toen de heer Colijn zijn carrière in Indië
aanving, heerschte daar ook Sint Bureau-
cratius, maar deze was alleen in de machtige
algemeene secretarie en nu is hij in tal van
raden en andere colleges.
Decentralisatie van bestuur is duur. En is
dit wel de tjjd voor experimenten?
Decentralisatie verzwakt de structuur van
het bestuursgebouw. Zjj is gevaarljjk, omdat
de afstanden in den archipel zoo groot zjjn.
Het bestuur in afgelegen deelen wil steun
vinden bjj dat te Batavia. Decentralisatie
maakt dit onmogeljjk.
Moeilijk is vol te houden de beschuldiging,
dat Nederland niets voor Indië heeft gedaan.
Onze behandeling van de Indische suiker,
koffie e. d. is niet in den haak. Dit komt, om
dat de regeering niet zoekt naar een grond
slag voor een nauwere oeconomische eenheid
tusschen Nederland en Indië.
Om tien minuten over half zes werd de ver
gadering tot Vrjjdagmiddag één uur verdaagd.
Wjj hebben in ons vorig nummer eenige ta
bellen en beschouwingen overgenomen, welke
door het Centaal Bureau van de Statistiek
over de vermogens van de inwoners van ons
land gegeven waren. Men heeft daaruit kun
nen zien, dat, zooals trouwens te verwachten
was, de inkomens een stuk gedaald zj(n.. Voor
zoover echter die daling nog niet voldoende
tot zjjn recht mocht zjjn gekomen, verwjjzen
wjj naar het hier volgend citaat uit het „Drie-
star"-artikel van „De Avondpost" van Dins
dag j.L De daarin genoemde cjjfers spreken
boekdeelen!
Worden de inkomens in bepaalde groepen
verdeeld, en berekent men dan het percentage
van iedere groep in percenten van het totaal
aantal aangeslagenen, dan ziet men het vol
gende:
Inkomens
in guldens
800— 1.400
1.400— 2.000
2.000— 3.000
3.000— 6.000
5.00010.000
10.000— 20.000
20.000— 30.000
30.000—100.000
100.000 en daarboven
Senaatsbespiegelingen over onze buitenlandsche politiek. - Mi'
nister De Graeff is krachtig voorstander van het collectieve
recht. De onderwijs'besparingen. - Indische zaken.
1921 1930 1933 1934
31.62 41.95 44.13 44.88
31.43 28.44 27.28 27.28
20.90 15.97 15.58 15.03
9.47 8.17 8.05 7.89
4.40
1.39
0.34
0.37
0.08
3.67
1.17
0.29
0.29
0.05
3.52
1.02
0.23
0.17
0.02
3.51
1.01
0.21
0.17
0.02
100.- 100.- 100.- 100.-
Ons volk moet zich van deze cjjfers nu toch
eens ernstig rekening geven.
Zjj beteekenen, dat 45 der bevolking,
dus weinig minder dan de helft, moet
leven van een Inkomen beneden 1400;
dat 72 moet leven van een inkomen
beneden 2000 en dat 87 moet leven
van een Inkomen beneden 3000
Vergeleken bjj 1921 zjjn deze percentages
resp. gestegen van 32 tot 45 van 63 tot
72 en van 83 tot 87
Slechts 13 der bevolking heeft een inko
men boven 3000.
Beschouwen wjj als hooge inkomens die
boven 20.000, en geven wjj absolute cijfers,
dus geen percentages, dan zien we dat 3105
landgenooten een Inkomen hebben van f 20.000
tot 30.000, dat er 2415 zjjn met een inko
men tusschen 30.000 en 100.000 en 255
met een inkomen hoven 100.000. Niemand
zal durven volhouden, dat dit hooge getallen
Den Haag, 20 Febr. '36.
Voor heide Kamers der Staten-Generaal is
er deze maand volop werkt De Senaat staat
vooor de afdoening der begrootingshoofdstuk-
ken en de Tweede Kamer heeft het momen
teel druk met Indische zaken.
Van de in deze week gevoerde debatten
hebben het meest de aandacht getrokken de
beschouwingen in de Eerste Kamer over mi
nister De Graeff's budget en vooral de ant-
woord-rede van Z.Exc. Het middelpunt der
besprekingen vormde de Volkenbond!
En: de vrienden van het Geneefsche insti
tuut kunnen tevreden zijn. Niet alleen de be
windsman liet op ondubbelzinnige wjjze zjjn
sympathie voor de collectieve veiligheids
gedachte blijken, ook een aantal afgevaar
digden spande zich in, de door de heeren
Briët (A.-R.), Pollema (C.H.) en Van Vessem
(N.S.B.) gevoerde min of meer afbrekende
critiek op Genève den kop in te drukken.
Vooral de rede van prof. Anema trok de
aandacht, en deze afgevaardigde vormde wel
een groot contrast met zijn partijgenoot
Briët. Vrienden van Genève hadden zich
voorts getoond de heeren Polak (S.D.), Van
Lanschot (R.K.), Drooglever Fortuyn (V.B.)
en Van Embden (V.D.). Ik zal mij thans
om herhalingen te voorkomen bepalen tot
de rede van den heer Anema.
De Senator begon met weer eens (zoo zei
hijtegenover zekere halsstarrige critici te
betoogen, dat de Volkenbond geen Godde-
looze zaak i& (te Genève zjjn tjjdens de con
ferenties de Godsdienstige bjjeenkomsten
overvuld), doch men mag nooit uit het oog
verliezen, dat de Volkenbond een universeele
organisatie is, waarin ook heidenen en Mo
hammedanen zitting hebben.
Ten aanzien van de grondstoffenkwestie
was de afgevaardigde van meening, dat een
nieuwe koloniën-verdeeling vierkante onzin
is, wjjl emigratie van blanken naar tropische
koloniën tot de onmogeljjkheden behoort.
Voorts mag de zclfstandigheidspolitiek niet
leiden tot afzjjdigheidspolitiek tegenover
rechtsbreuk. Na het recht komt ons eigen
belang en daarna de belangen van de sta
ten tezamen. Gesteld eens, dat wjj als lid
van den Volkenbond bedankten, welke po
sitie zouden wjj, kleine natie, dan innemen?
Zooiets is moreel en feiteljjk onmogelijk. Als
wjj niets bljjken over te hebben voor de
handhaving van het collectieve recht, dan
mogen wjj niet op hulp rekenen, als wij eens
in gevaar komen te verkeeren. Doen wij dat
wèl, dan bezitten wjj eventueel het recht,
hulp te vragen, en behoeven wjj daar geen
dank-je voor te zeggen. Onze zelfstandig-
heidspolitiek mag dus niet ui tl oo pen op in
ternationale klaplooperjj op goed en bloed
van anderen en op onverschilligheid tegen
over onrecht.
Maar een en ander brengt niet mee al
dus verder prof. Anema, die volkomen het
oor der Kamer had een zekere slapheid
betreffende de nationale bewapening.
De Senator vond, dat de Volkenbond het
meest geleden heeft door de (zeker goed be
doelde) actie der Innigste vrienden, die ver
wachtingen hebben gewekt, welke onmoge
ljjk konden worden verwezenlijkt. De bestrij
ders van den Volkenbond weten niets anders
te bieden dan ons weer te storten in den
ouden machtschaos. Zoo de heer Van Ves
sem (N.S.B.), van wien de heer Anema wel
eens gaarne nader wilde vernemen, hoe hij
dan denkt over de wenscheljjke buitenland
sche politiek, hij de mede-oprichter van het
Dietsche Verbond, dat Vlaanderen bjj Neder
land begeert te voegen, om dan opgenomen
te worden in een soort pan-Germaansche
eenheid. Prof. Anema vreesde, dat zooiets erg
bevorderlijk is voor de hongerige maag van
den Pruisischen adelaar
Minister De Graeff kreeg gelegenheid, te
antwoorden. Z.Exc. behandelde eerst enkele
afzonderlijke punten, b.v. de vraag om ver
betering der consulaire diensten. Daaraan
wordt zooveel mogelijk gewerkt. De erken
ning van Sowjet-Rusland moest de Regee
ring blijven afwjjzen. Uruguay doet zien,
welke strubbelingen er van diplomatieke re
laties te vreezen zjjn
De heer Van Vessem had tegen uitwisse
ling van ambassadeurs geopponeerd. Z.Exc.
verzekerde, dat met deze zaak geen geldelijke
aangelegenheid gemoeid is.
Toen kwam de bewindsman tot het Vol-
kenbondswerk. Hjj achtte thans een zeker
scepticisme verklaarbaar, gezien den loop
van het Abessgnsche conflict. Maar dat komt
voor een deel door de onredeljjk hooge Ver
wachtingen, welke men van de Volkenbonds
macht heeft gekoesterd. Zeker, de minister
erkende, dat de Volkenbond tekort gescho
ten is ook in wat redeljjk verwacht mocht
worden. Doch men vergete niet, dat de bond
geen bovenmenscheljjke instelling is en alleen
ka.n bewerkstelligen, wat voor de leden uit
voerbaar moet worden geacht.
Met stemverheffing verzekerde Z.Exc. het
zeer onredeljjk te achten te zeggen, dat „de
Volkenbond heeft gefaald". Er is geen reden,
het vertrouwen op te zeggen, nu minder dan
ooit, nu vijftig landen zich uitspraken tegen
een verdragschenner. Met nadruk wees de
bewindsman op de wijze, waarop het plan
Laval-Hoare werd weggebezemd, vooral door
de publieke opinie. Hier ging handhaving van
het recht boven al!
Minister De Graeff achtte het oogenblik
wel buitengewoon-ongeschikt om terug te
keeren tot de tjjden van den machts-chaos,
wel buitgewoon ongeschikt om terug te
Wat deed Nederland tegenover het Itali-
aansch-Abessjjnsche conflict? Het kwam niets
minder, maar ook niets meer dan zjjn Vol
kenbondsverplichtingen na. Zeker, Nederland
heeft de vrijheid, de besluiten van Genève te
toetsen, want gesteld eens, dat de groote
mogendheden inderdaad het recht wilden ver
treden door b.v. te verklaren, dat Abessynië
de aanvaller is, dan zou Nederland aan die
actie niet mee doen.
Ten aanzien van de geringschatting, welke
men wel koestert betreffende de Uitwerking
der sancties zei de minister het ulterst-
moeiljjk te achten, een zuiver oordeel te vel
len. Alleen Italië kan een juist antwoord
geven, doch het spreekt vanzelf, dat men
daar de uitwerking der maatregelen tracht
te verkleinen. Z.Exc. verklapte, dat hjj inge-
wjjden had hooren beweren, dat men de sanc
ties niet behoeft uit te breiden, wijl ze reeds
danig doorwerken...
De traagheid met de olie-sancties deed jhr.
De Graeff erop wrjzen, dat men hier te
maken had met de kans op een algemeene
oorlog en dus voorzichtigheid geboden was.
Het feit, dat 50 staten zich offers getroosten
wjjst er in elk geval toch voldoende op, dat
het internationale rechtbesef groeiende is,
meer dan de heeren Briët en Pollema (C.H.)
gelooven...
Toen kwam de bewindsman tot de op zjjn
gestie geuite critiek, ais zou hjj zich 'te
Genève onvoorzichtig op den voorgrond heb
ben gedrongen. Z.Exc. ontkende met nadruk
elke neiging in die richting. Maar te Genève
zijn alle landen gelijkberechtigd en waarom
zou Nederland niet het recht hebben, een zelf
standig oordeel te geven Doch de bewering,
dat onze delegatie de rol van „haantje de
voorste" zou spelen noemde de minister een
legende.
Dat jhr. De Graeff zich te Genève heeft uit
gelaten over het plan Laval-Hoare kwam,
wjjl het een Volkenbondsaangelegenheid was.
Het was onze plicht, tegen dat plan protest
aan te teekenen.
Voorts voegde jhr. De Graeff de bewering,
als zou Nederland zjjn beproefde onzjjdig-
heidspolitiek laten varen mede bjj de legen
des. Wat Nederland alleen niet wil, dat is een
afzjjdigheidspolitiekSedert ons land lid van
den bond is, kan het zich eenvoudig niet
onttrekken aan de groote vraagstukken van
dezen tjjd.
De heer Briët had gezegd, dat wjj het met
onze verplichtingen niet zoo nauw meer be
hoeven te nemen, nu anderen er ook licht
vaardig mee durven omspringen. Die stel
ling achtte Z.Exc. moeiljjk te aanvaarden.
Genoemde afgevaardigde had gezinspeeld op
de niet-verwezenljjkte ontwapeningsbelofte,
doch de minister wees erop, dat hier sprake
was van een zuiver-zedelijke verplichting.
Hoe dan ook, Nederland moet zorgen, niet
gemengd te worden in de internationale
machtspolitiek. Men moet echter niet spre
ken van „Volkenbondsbelangen", want de
Volkenbond is geen doel, maar middel. De
Volkenbond is er om de nationale belangen
in het internationale kader te behartigen.
Nederland stelt de Volkenbondsbelangen vol
strekt niet boven al, maar is juist lid om
het Nederlandsche belang.
Met een enkel woord ging de minister
even in op zjjn te Genève gehouden rede aan
gaande de herverdeeling van grondstoffen.
Z.Exc. heeft slechts een lans gebroken voor
de open deur-politiek, wees op het feit, dat
men de oplossing van het geweldige pro
bleem nooit door geweld tot oplossing moet
trachten te brengen. Mocht de Volkenbond
de kwestie willen aanpakken, dan zal Neder
land zeker aan de beraadslagingen willen
deelnemen, vooral, wjjl wjj ons in dat op
zicht niets te verwijten hebben.
De gedachte, om officieel te protesteeren
tegen de bekende woorden van het Engelsche
parlementslid Lloyd George achtte de be
windsman onlogisch. Een lid van de volks
vertegenwoordiging heeft nu eenmaal het
vrjje woord!
En met groote nadruk verzekerde jhr. De
Graeff, dat vrjjwillige afstand van Neder-
landsch territoir ten eenen male uitgesloten
is. Nooit en te nimmer zal Nederland een
vierkante meter grond afstaan, ook, al moet
het dienen voor de expansiebchoeften van een
vreemde mogendheid"! Nederland houdt vast
aan zijn Volkenbondsverplichtingen, waarmee
de overgroote massa des volks het volkomen
eens is, aldus ten slotte onze minister van
Buitenlandsche Zaken.
Er werd gerepliceerd. Mr. Briët betoogde,
dat de vrede beter gediend is door samen
werking van staten, die geljjkgezind zijn.
De Volkenbond telt leden, die zjjn toegetre
den louter en alleen uit puur eigenbelang.
Als Duitschland b.v. zich verplicht, ons nooit
te zullen aanvallen, hebben wij méér zeker
heid. (De heer Moltmaker riep: „Een vodje
papier!").
De heer Pollema bleek door den minister
wel wat bekeerd, althans hjj verzekerde, dich
ter bjj diens standpunt te staan dan zoo
oppervlakkig misschien wel leek
Mr. Van Vessem zette uiteen, dat het z.i.
geen recht is, als men een volk, dat behoefte
aan expansie heeft, verstikt. En wat de Diet
sche gedachte betreft, de afgevaardigde be
toogde, nooit voorstander te zijn geweest van
een vereeniging met Vlaanderen. Ook
wenschte hjj geen aansluiting bjj het Duit-
sche rjjk.
De begrooting werd zonder stemming aan
vaard. Alleen de twee N.S.B.-ers lieten aan-
teekenen, dat zjj tegen waren.
De Senaat heeft voordat zjj Buitenland
sche Zaken afdeed in een enkele verga
dering het Onderwjjs-bezuinigingsontwerp af
gedaan. Over het bekende conflict werd
maar amper gesproken, men wacht natuur-
ljjk op de resultaten van de inmiddels reeds
geïnstalleerde commissie. Alleen de S.D.A.P.
was tegen, hoofdzakelijk door het in de wet
gebrachte ontslag aan de gehuwde onder
wijzeres-niet kostwinster.
In de a.s. week behandelt de Senaat de
begrootingen van Sociale- en Binnenlandsche
Zaken.
Zooals reeds gezegd, het Lagerhuis be
weegt zich in tropische gewesten. Eerst
kreeg Suriname een beurt.
De belangstelling in de Kamer voor dit
gebiedsdeel is stellig groeiende! Men tracht
oj> alle denkbare manieren middelen aan de
hand te doen om het „zorgenkind" in een
wat meer voordeelige positie, te brengen. Tal
loos zjjn dan ook de wenken en wenschen.
Men verliest zich zoozeer in details, dat mi
nister Coljjn, toen hjj eindelijk aan het woord
kon komen, de beraadslagingen meende te
moeten vergelijken met gemeenteraadsdebat
ten van een klein dorp!
Het vindt aanbeveling, uit de besprekingen
slechts de hoofdpunten aan te halen. En dan
nog wel die uit de ministerieele rede.
Wat betreft het financieele beleid, de heer
Van Kempen (V.B.) had geklaagd over de
groote kosten van het bestuurapparaat. Doch
Z.Exc. wees op de moeiljjkheid, het appa
raat om te vormen, na de reeds aangebrachte
bezuinigingen. „Ik bemerk dageljjks" al
dus dr. Colijn, en zjjn woord wekte in de
niet bjjster dicht bezette zaal vrooljjkheid
„dat er aan alle besnoeiingen eens een einde
komt!"
Met kracht verzette de minister zich te
gen de door de heeren IJzerman (S.D.) en
Feber (R.K.) geuite bewering, als zou het
moederland voor Suriname niet genoeg ge
daan hebben. Dat achtte Z.Exc. een zeer ern
stige miskenning. Sedert het begin dezer
eeuw hebben we de volgende bedragen aan
Suriname besteedt:
Aan emigratie 6.795.000; aan uitvoering
van werken 1.328.400; aan aanleg spoor
wegen 8.500.000; aan mjjnbouw-onderzoek
600.000; aan boschbouwkundig onderzoek
20.000.
In 't algemeen werden ruim 17 millioen
besteed. Daarnaast staan de steun aan de.
bjjzondere bedrijfstakken! De Bakoven vor
derden 2.088.500, de koffie 823.000; de
rijst 190.500; de citusculturen 400.000.
Dat geeft een totaal-generaal van
Dit alles, om de welva»
van een kolonie -
20.329.400!
te voeren
zielen11161 '*#0.(|({
Maar we zjjn er nog niet! De R(jiMh..
voor den gewonen dienst bedroeg 7 r®8
Hoen. Kan men nu zeggen, zoo rieD
mier uit, dat Nederland schriel Pr<
om Suriname op de been te houden?8^68
wees dus alle critiek met klem af
Echter bljjft de toestand van Su
zorgelijk. Er werd en wordt veel gedaairamf
is de minister doende, de houtexport
ons land) te bevorderen. Waarop moet<naa
verder zjjn hoop vestigen? Op een
suiker-cultuur? Java, dat veel goedk
werkt, heeft al geen voldoenden^afzet00"*
koffie wordt reeds in locomotieven ge8t
wjjl men haar niet behoorljjk kwjjt ka °°'<t
iets dergelijks is ook het geval met de"»,6'
de walnooten, de rubber, de tabak, de rt
waaromtrent allerlei proeven tot nu
lukt zijn. 106 ""W
Dr. Coljjn herhaalde nog eens, dat hjj
emigratie van Hollandsche boeren naar g h
name niets verwacht. Zjj kunnen alleree
geen afzetgebied vinden.
Alleen krachtige bevordering van
mjjnbouw en de houtproductie kan ieta 0
leveren, en misschien de bakoven- en rHsi
cultuur.
Ten slotte ging de minister met een enke
woord in op de (door mr. Joekes (V.D) g
berde gebrachte klacht omtrent N.S.B -pro
paganda van ambtenaren aldaar, waarteeer
mr. Westerman (N.H.) opgekomen waf
Z.Exc. verklaarde, geen klachten te hebber
vernomen. Trouwens, hjj geloofde niet, da;
Suriname zal worden aangetrokken door <fc
nationaal-socialistische ideologieën. En: d(
gouverneur treedt met kracht op tegen ex
tremisme van links en van rechts.
De begrooting werd goedgekeurd. Nu fc
de beurt aan het budget voor Oost-Indië.
Parlementariër,
L.DH V - vormige veiligheidsadvies
l^moest u op uw voorruit plak- A
^ken, om er steeds aan te A
denken, dat In het ver-,
^keer „veilig", „vlot"i
„vlug" vrien-i
lden zijn 111 li
ZONDAG 23 FEBRUARI.
Hilversum L 1875 m.
8.55 VARA, 12.00 AVRO, 4.15 VPRO, 4.45
AVRO, 5.00 VARA, 6.00 VPRO, 8.00—12.00
AVRO.
8.55 Orgelspel.
9.00 Sportnieuws.
9.05 Tuinbouwpraatje.
9.30 Orgelspel.
9.45 Veiligheidskwartiertje.
10.00 Gramofoonpl.
10.25 Damles.
10.45 Hollandsch Strjjkkwartet en gram.pl.
12.00 Het Omroeporkest.
1.00 Causerie.
I.30 Kovacs Lajos' orkest.
2.00 Boekbespreking.
2.30 Groninger Orkestvereeniging en soliste.
4.00 Gramofoonpl.
4.15 Relig. causerie.
4.45 Sport. Gramofoonpl.
5.00 Orvitropia.
5.35 Reportage. Sportnieuws.
6.00 Haydn-kwartet.
7.00 VPRO-Jubileum-Dienst.
8.00 Berichten.
8.15 Omroeporkest en solist.
9.00 Radio-Journaal.
9.15 Comedian Harmonists.
9.35 Radio-Hoorkrant.
10.15 Comedian Harmonists.
10.35 Kovacs Lajos' orkest en solisten.
II.00 Berichten. Gramofoonpl.
11.15—12.00 De AVRO-Decibels.
Hilversum n. 801 m.
8.30 NCRV, 9.30 KRO, 5.00 NCRV, 7.45—
11.30 KRO.
8.30 Morgenwijding.
9.30 Hoogmis.
11.25 Gramofoonpl.
12.15 KRO-orkest en lezing,
2.00 Cursus.
2.30 Gramofoonpl.
3.00 Lezing.
3.15 Hinze-strijkkwartet en gramofoonpl.
4.30 Ziekenhalfuur.
5.00 Gewijde muziek.
5.50 Keref. kerkdienst. Hierna: gewjjde mu
ziek.
I.45 Sportnieuws. Lezing.
8.10 Berichten.
8.20 Kon. Milit. Kapel.
9.05 Voordracht.
9.25 Operette-uitzending.
10.30 Berichten. Gramofoonpl.
10.40 Epiloog.
II.0011.30 Esperanto.
MAANDAG 24 FEBRUARI.
Hilversum I, 1875 m.
Algemeen Programmat, verzorgd door de
AVRO.
8.00 Gramofoonpl.
9.00 Tonny Steemers' orkest.
10.00 Morgenwjjding. Gramofoonpl.
10.30 Tonny Steemers' orkest.
11.00 Orgel en viool.
12.00 Gramofoonpl.
12.30 Cantabilé-orkest en gramofoonpl.
2.00 Piano-recital.
2.20 Omroeporkest en declamatie.
4.00 Cello en piano.
4.30 Muzik. causerie.
5.30 De Octophonikers.
6.30 Gramofoonpl.
7.00 Viool en piano.
7.30 Causerie.
8.00 Berichten.
8.10 Omroeporkest en solist.
9.00 Radio-tooneel.
10.00 Gramofoonpl.
10.15 Renova-kwintet,
11.00 Berichten.
11.1012.00 Dansmuziek.
Hilversum II, 301 m.
NCRV-uitzending.
8.00 Schriftlezing, meditatie.
8.159.30 Gramofoonpl.
10.30 Morgendienst.
11.00 Chr. lectuur.
11.3012.00 en 12.15 Gramofoonpl.
12.30 Amsterd. Kamermuziekkwartet.
2.00 Voor de scholen.
2.35 Gramofoonpl.
2.45 Kookpraatje.
3.153.45 Gramofoonpl.
4.00 Bijbellezing.
4.45 Stichtsch Salonorkest.
6.30 Vragenuur.
7.00 Berichten.
7.15 Reportage.
7.30 Vragenuur.
8.00 Berichten. Gramofoonpl.
8.15 Kamer-orkest „Ars Nova et Antiqua" en
soliste.
9.00 Causerie
9.30 Vervolg concert (Om 10.00 Berichten).
10.3011.30 Gramofoonpl.
DINSDAG 25 FEBRUARI.
Hilversum 1, 1875 m.
AVRO-uitzending. 5.30 VPRO. 6.30 RVU.
8.00 Gramofoonpl.
10.00 Morgenwijding. Gramofoonpl.
10.30 Jonny Kroon's Ensemble.
11.00 Kookpraatje.
11.30 Vervolg ensembleconcert.
12.30 Gramofoonpl.
I.15 Wisselprogramma NIROM—AVRO.
2.00 Omroeporkest en solist.
3.004.00 Kniples.
4.05 Zang en piano.
4.30 Kinderzangkoor.
5.00 Kinderhalfuur.
5.30 Bjjbelvertellingen.
6.00 Gramofoonpl.
6.30 Causerie.
7.00 Voor de kinderen.
7.05 Zang en piano.
7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten
8.10 Omroeporkest en solisten.
9.30 Causerie.
10.00 Gramofoonpl.
10.25 Bridgeles.
II.00 Berichten.
11.10—12.00 De AVRO-Decibels.
Hilversum U, 301 m.
KRO- uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonpl.
11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 Gramofoonpl. en KRO-Orkest.
2.00 Voor de vrouw.
3.004.00 Modecursus.
4.15 Zang en piano.
4.30 KRO-Orkest.
5.15 Zang en piano.
5.30 KRO Orkest en gramofoonpl.
6.40 Esperanto
7.15 Lezing.
7.35 Gramofoonpl.
8.00 Berichten.
8.10 KRO-Symphonie-orkest m.m.v. violi»
9.00 Gramofoonpl. gc
9.15 Vastenavond-programma m mv- gg.
KRO-Boys, de Comedian Harmonists e
listen.
11.0012.00 Gramofoonpl.
