Amsterdamsche Brieven,
Marine-brieven uit Indië
PAG. 5
Paradox.
t werkelijke leven gaat niet altijd
s de logische schakelreeka van oor-
V°'iten-gevolg tewerk. Soma is dat geluk-
2 feit: daar waar wij b.v. uit iets wat
K'* etizeif zeer zeker een kwaad mag
oP z' by tijden ook iets goeds zien ge-
neet® worden of zooiets goeds althans
wre bevorderd worden.
l'e° n voorbeeld van dit laatste krijgen
E ler waarschijnlijk binnenkort voor
Wi en wel in verband met den bouw
ie nieuwe sluis in de Nieuwe Meer.
viU' pjgrkwaardige is namelijk, dat deze
116 w die o. a. een eind zal maken aan den
WU steeds tijdelijken, en daarbij vrijwel
n°*'ogekjken toestand aan het eind van
0Wn overtoom, reeds jarenlang een punt
ieÜ eindelooze overwegingen en plannen-
^Üterij geweest is, zonder dat er ooit
111 kans op een begin van uitvoering in
t nabije verschiet kwam en dat thans,
dese kwade tijden, dat wat dus in tijden
voorspoed nooit zoover gekomen is,
Inderdaad op het punt staat te geschie-
jj Deze kwestie ,die al tientallen jaren
de orde is, is vooral door den steun
het Werkfond de oplossing nabij ge
komen. De kosten. een goede drie mil-
lioen, zullen ten deele door genoemd
Fonds gedragen worden. Zeer zeker Is dat
bedrag, ^ihoewel In letterlijken, stoffe-
Ijjken zin Wèl, figuurlijk niet „in het
water gesmeten"! Volgens een vroeger
verschenen rapport toch ls het economl-
sche verlies door de gebrekkige uitrusting
van de oude Overtoomsche schutsluis, die
thans nog steeds het werk moet doen, te
schatten op rond drie ton per jaar. Dat
kan door de nieuwe, goede In de Nieuwe
.Meer te bouwen sluis zeer zeker worden
teruggebracht tot één ton per jaar. zoodat
zulks een voordeel per jaar van 2 ton
kan opleveren. Zoo wordt door den bouw
van deze nieuwe sluis, gelijk ir. W. A.
de Graaf, de directeur van P. W.. onder
wiens leiding het werk zal worden uitge
voerd, onlangs zeide, „het nationaal
vermogen gediend".
Iets wat speciaal de watersportliefheb
bers en hen, die op en ln de nabijheid van
het z g. jaagpad in de buurt iets tenminste
van het buitenleven konden genieten onder
'"^den rook van de stad, ln 't bijzonder zal
verheugen, is het feit, dat deze nieuwe
sluis niet ln het midden van die Nieuwe
Meer gedacht werd (vroegere plannen
dachten daar wèl aan!), maar dat dit mid
den geheel zal worden vrfl gelaten. De
nieuwe sluis, die dan onze uitgangspoort
te water zal worden voor heel het binnen-
scheepvaartverkeer naar de richting
Gouda- Rotterdam, krijgt een lengte van
120 meter, terwijl de schutkolkbreedte 12
meter zal bedragen. Een en ander is ge
schikt voor schepen tot 2000 ton. Het is
verder de bedoeling, dat er tusschen den
Amstelveenschen weg en het Jaagpad
langs de Nieuwe Meer vla de Sluis een
verbinding komt voor fietsers en voetgan
gers „Ongetwijfeld", om nogmaals ir. De
Graaf aan 't woord te laten, zal het moge
lijk zjjn daar in de buurt een aardig, klein
centrum te vormen, ook voor wandelaars",
centra waaraan In Amsterdam zeer
zeker altijd nog dringende behoefte be
staat! Men krijgt er de gezellige drukte
van het schutten en ondergaat aan den
anderen kant de bekoring van de water
sport. Het groote voordeel voor de bin
nenscheepvaart, waarvan zij, gaat alles
naar wensch, reeds na ongeveer twee jaar
zal kunnen profiteeren, ls dat de schepen
uit de richting Gouda en Rotterdam, die
in het Oostelijk havengebied moeten zijn,
voor zoover de afmetingen dit toelaten (en
tot ls met de groote meerderheid het ge
val) van de sluis af den weg zullen kun
nen kiezen door een der beide Amstel-
kanalen, die tegelijkertijd door middel van
nieuwe doorvaarten onder den Amstel
veenschen weg met de Nieuwe Meer in
verbinding zullen worden gebracht, en dan
dus via den Amstel en de Nieuwe Heeren
gracht het Oostelijk havengebied kunnen
bereiken. Dat zal een aanzienlijke verkor
ting van den waterweg door de stad be
kkenen, een ontwijken van de moeilijk
beden ln de Rostverlorenvaart en de lange
vaart over het Open IJ. Tenslotte zal, door
t afbreken van de oude sluis en de hulp
brug aan het einde van den Overtoom, die
to laatste jaren, nu de auto-uitvals-weg
naar Haarlem hierover kwam te loopen,
veel beteren toestand scheppen daar,
toschen dien Overtoom en het Suriname-
Pleln
^*r wordt daar een definitieve brug ge-
maakt in het hart van het Surinamepleln
®n de Kostverlorenvaart krijgt er de vol-
le%e breedte.
Zoodat, al met al, dit „goede", dat deze
wade" tfld hier op het punt staat uit te
roeden, een aanwinst mag heeten voor
•tod en land.
De groote tentoonstelling.
Dat ook deze kwade tijden niet in staat
zijn alle goede initiatief te dooden, Blijkt
wel uit de wijze waarop men hier ter stede
bezig is de mogelijkheden te onderzoeken
voor het, in een der eerstvolgende jaren
houden van een tentoonstelling van groot
formaat, die te vergelijken zou vallen met
Biusselsche tentoonstelling die verleden
jaar zulk een groot succes gehad heeft.
Dit onderzoek wordt geleid door een
commissie onder voorzitterschap van den
heer Crone, voorzitter van de Kamer van
Koophandel en waarin verder een aantal
kopstukken uit onze gemeentelijke admi
nistratie zoowel als uit handels- en in
dustriekringen zitting hebben. Deze com
missie heeft onlangs een rapport uitge
bracht aan den Minister van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart, hetwelk ook ter
kennis werd gebracht van het gemeente
bestuur. In dit rapport wordt de mogelijk
heid tegenover elkaar gesteld van een
nationale tentoonstelling en van een in
ternationale tentoonstelling, deze laatste
„algemeen" ln den zin van het tentoon-
stellingsverdrag van Parijs van 1028,
maar niettemin beperkt tot enkele belang
rijke onderdeelen van het economische en
cultureele leven als verkeer, koloniën, toe
gepaste kunst, waarbij folklore en sport
aansluiten. De terreinkwestie, die mede
onder 't oog werd gezien, kan reeds bij
voorbaat opgelost heeten.
Met medewerking van het gemeentebe
stuur kan men, gaat een en ander door,
de beschikking krijgen over een voor het
doel zeer goed geëigend terrein ln de Sta-
dlonbuurt. De financleele „dekking" ls
echter een punt, dat nog naar men
hoopt met behulp van een flinke Rijks-
en gemeentelijke subsidie, althans een ga
rantstelling moet worden opgelost al
vorens we in feite, met man en macht aan
de uitvoering van het een en of andere
tentoonstellingsplan van deze soort en
deze omvang, kunnen gaan werken.
Dat 't er van zal komen lijkt echter wel
zeer waarschijnlijk, gezien het gehalte van
de menschen die thans reeds achter deze
eerste „voorbereidingen" staan en gezien
ook het feit, dat ln velerlei kringen, aller
eerst in de hoofdstad, nog steeds zeer sterk
't gevoel leeft". Dat wat Brussel kon doen,
kunnen wy ook en waarschijnlijk nog wel
beter!"
Leven ln de brouwerij.
Denken we, met terzijdelating van wat
dan misschien over eenlge jaren, meer
leven in onze hoofdstedelijke brouwerij zal
brengen (deze groote tentoonstelling name
lijk!), nu ook nog even aan dat wat aan
zulk „meer leven" vlak voor den boeg ligt,
dan moet even gewezen worden op de
komende „Prlnsessehulde" op 29 April a s.
Op den avond van dien dag zal, tijdens een
bijeenkomst ln het Stadion een kort woord
worden gesproken door Minister Deckers,
dr. Vos en den heer J. ter Haar. De avond
wordt om precies halfnegen geopend met
een opmarsch van de U zoo goed bekende
Stafmuziek onder kapelmeester Leistikow,
gevolgd door het volkslied, dat door alle
bezoekers zal worden meegezongen. Ver
volgens komt een taptoe van de marine
kapel, uit te voeren door het voltallige
corps met tamboers en pijpers. Het slot
van den avond zal worden gevormd door
een „fakkel-symbolisatie", waarna op het
Stadlonterrein een optocht wordt samen
gesteld, welke onder begeleiding van mu
ziek „het oranjevuur naar de woonwijken
der bezoekers zal brengen."
„De grootste roei baan van Europa."
Waar wij zooeven toch rondwandelden
om en nabij het water kan ook nog wel
even melding gemaakt worden van onze
toekomstige roeibaan. Grootste, breedste,
rechtste, overal evendiepste enz., enz. van
Europa. A.u.b.! Wij Amsterdammers doen
niet minder. Van de Amstelveenscheweg
de Haarlemmermeer Ingaande komt men
terecht ln een grootsche bosch-aanleg. Het
groote Amsterdamsche Boschplan! Bosch
ls ln Amsterdam een schaarsch artikel, een
heel zelfdzaam artikel Inderdaad. Een boom
komt de Amsterdammer nog wel eens
tegen op de grachten, maar een aantal
boomen op een kluitje ja, dat ziet hij
alleen maar ln het Vondelpark en dan zijn
het nog maar heel kleine kluitjes. Wat niet
is, kan gemaakt worden heeft het Gemeen
tebestuur al Jaren geleden gedacht en een
bosch werd in de nabije polder ontworpen.
Zooveel Iepen, zooveel Esschen, zooveel
ditten en zooveel datten. Slingerpaadjes,
hier en daar een watertje, een bruggetje,
zelfs een heuveltje, precies zooals U het
belieft Een weitje met koetjes, schijnbaar
onachtzaam tusschen de boompartijen ge
strooid geven de noodlge landelijke sfeer
en geur. Alles naar wensch en op maat
geleverd. Dat het nog wel ettelijke tien
tallen Jaren zal duren, voordat de geplante
boompjes woudreuzen geworden zijn, is
een kwestie van het nageslacht Dit nage
slacht zal echter zijn voorgeslacht dank
baar zijn. Daar kunnen wij ons mee troos
ten. 450 werklieden verdienen er hun
broodje in werkverschaffing en wat
heel belangrijk is. zij behoeven niet naar
Drente of Groningen. Het gezinsverband
bl(jft behouden en het uitgevoerde werk is
een Amsterdamsch werk.
Gedurende de zomermaanden zal dit aan
tal worden opgevoerd tot duizend!
Maar nu de roeibaan. In het noorden
van dit bosch, bij de Nieuwe Meer is een
baan gegraven, die werkelijk een unicum
in Europa mag heeten. Twee jaar lang
hebben puffende Dieseltreintjes als maar
kipkarretjes veen en aarde vervoerd, de
put als maar dieper en grooter makende,
en hun last terzijde van de geprojecteerde
baan deponeerende ter meerdere verhoo
ging van taluds en gure-wind-keerende
dijken. De baan wordt 2000 meter lang met
een uitloop van 200 meter, overal even
diep volgens roei-deskundigen ls dit zeer
belangrijk 62 meter breed zoodat vijf
ploegen naast elkaar aan de riemen kun
nen trekken en bovenal kaarsrecht. Geen
binnenbocht en geen buitenbocht, geen
slingerbocht en geen haarspeldbocht, neen,
kaarsrecht! Voor een roeier om van te wa
tertanden. Aan de Noordzijde kan het pu
bliek in het gras plaats nemen om de wed-
Juffrouw Elsie, wilt u de mijne wor
den?
Maar weet u geen betere partij
Heusch wel, maar die hebben me
allemaal afgewezen.
Beste Heer Klaas,
Het geheele eskader ligt op het oogenbllk
met de week-end in de Gili's en we zijn
druk bezig met de gevechtschietoefeningen
Ik weet niet zeker of de schout bij nacht
Ollvier nog ln Nieuwediep woont als deze
brief uit de drukkerij komt, maar mocht
Je de situatie niet geheel voor oogen hebben
wel aan Z.H.E.G. die zeker een keer of 8
ter plaatse was als leider deze oefeningen
zal je precies onze ligging en onze om
standigheden kunnen beschrijven. Ja, Ik
weet bijna zeker dat de schout bij nacht
op het oogenblik met zijn gedachten bi)
ons is, nu hij gerepatrieerd zijnde, niet
meer in staat is onze oefeningen bij te
wonen. Toch zgn er niet zooveel schepen
meer bij als het vorige Jaar, want alle
schepen, die onder bevel staan van den
Commandant der Marine schoten thans de
gevechtschietoefeningen onder diens hooge
leiding, terwjjl de schepen van het eskader
zulks onder bevel van kolonel Helfrich
deden. Van de week hebben de „onderzee-
sche booten" geschoten, de jagers en de
Sumatra. Gisterenavond verscheen de
Soemba op het terrein voor een nacht
oefening en dit schip is daarna weer naar
Soerabaja teruggekeerd. Trouwens de
onderzeebooten zjjn ook weer doorgestoomd
Zoodoende hadden we gisteren avond ter
bioscope alleen op de Sma. als gasten de
bemanningen van de Witte de With, de
van Galen en de Plet Hein, want Ja dat
ls waar ook de Evertsen is deze weekend
nog even om assistentie van de geschut-
makerij na*1- Soerabaja teruggekeerd. O
ja, de dominé was ook te gast. Die is
gisteren met een vliegtuig uit Soerabaja
gekomen om te preeken en bracht de
„weleerwaarde" meteen de mail mede. Het
was stampvol op B.B. loopplank bfl onze
„talkie". Er was een film van Marleentje
Dietrich. Nou je begrijpt die doet hier aan
de Gili's na een week op zee, opgang. Ze
zaten weer tot bovenop het zoeklicht 3 en
vier om te kijken. Het ia altijd een reuze
gezellige avond zoo'n bioscoop en de toko
doet er goed werk aan, dat ze ons zoo nu
en dan eens een film bezorgt. Het ls anders
warm hier in de Gili's. Echte kentering
nog, terwijl we langzamerhand toch hier
„Ik ben van plan om mijn memoires ta
schrijven."
„Dan zal ik bljj zjjn als je aan het jaar
toekomt, waarin ik je 50 pop leende."
strijden te volgen en vervolgens daar de
beroemde .schillen en doozen" te laten.
Aan de Zuidzijde komt een rijwielpad van
drie meter breedte, zoodat een schaar fiet
sers de evoluties op en misschien wel
in het water want ook als zwembaan
zal dit weter gebruikt worden kunnen
volgen, in de meest letterlijke beteekenia
van dit woord. Naast het fietspad, maar
eenlge meters hooger, komt een autoweg,
breed genoeg voor twee rijen van deze
vehikels. De lagere personenauto's mogen
aan den binnenkant meerijden, geflankeerd
door hun hoogere collega's, de autobussen.
Van Noord en Zuid kunnen de aanmoedl-
gingskreten schallen terwijl een lus aan
het einde van de weg zorgt voor de noo
dlge draairuimte, zoodat al wat meege-
hobbeld is weer kan terugkeeren naar de
„start' en de keel' weer opnieuw kan open
zetten ter meerdere aanmoediging van de
favorieten! Wij vragen ons echter af of
het niet eenvoudiger geweest ware een
groote rijdende tribune op rails daar ter
plaatse te monteeren, welke gezegde tri
bune dan, middels motorkracht, langs de
baan, gelijkop met de racende booten,
voortbewogen kan worden! Een andere op
lossing voor dit „mee-snellen"-vraagstuk
ware wellicht het doen ontstaan van een
sterke strooming in het water, zoodat de
zich in roeikracht metende ploegen steeds
vóór de tribune blijven. Het gemak dient
de mensch, nietwaar? Maar dit zullen wij
later nog wel eens aanschouwen. Misschien
in de tijd van Well's toekomst-roman,
waarvan volgende week -de- Nederlandsche
première ln Amsterdam zal daaienü
weer aan de Oostmoeson moeten gaan
denken. De resultaten zijn geheim, maar
ik denk wel, dat bootsman Gunsteren erg
kwaad zal zijn als hij zijn mooi opgekale
faterd schijfje weer als een hoop oud roest
door de Serdang binnen ziet brengen,
we zijn er nog niet. De groote oefeningen
moeten nog geschoten worden. Morgen
men de „gasten", d.w.z. luitenant ter zee
Bennlk van het Departement, de cursus
gouvernements officieren en een broer van
den luitenant ter zee de Booy ais journa
list van het „Soerabajaansche Handels
blad". Na de preek van dominé Vaandra
ger vanmorgen op de bak, was het zooveel
mogelijk roeien, zeilen en zwemmen hier
op de omliggende eilanden. Ik denk wel,
dat de dokter morgen weer eenlge ver
brande knapen op het ziekenbriefje heeft,
Want vooral de jongelui, die zoo baroe uit
Holland komen en zich „lekker" ln het tro
penzonnetje laten brulnbranden vergeten,
dat Iedere druppel water, die je op je Hol-
landsche velletje hebt zitten bij die lood
recht staande „koperen ploert" als lens
fungeert en je er morgen een brandwond
heb zitten.
Volgens een goede gewoonte ls het van
daag bridge-drive bij de officieren. Ter
wijl ik zit te tikken zie ik 8 tafelen „zwoe
gen". Als steeds is de dokter favoriet.
Maar die kan zich ook lederen avond, «1°
het geen gedoofde lichten is, oefenen.
Het was afgeloopen Vrijdag een droeve
dag voor het „korps". De luitenant moest
voor zijn blindedarm per vliegtuig naar de
C.BJS. Gelukkig kregen we dienzelfden
dag nog bericht, dat de kwaal acuut noch
levensgevaarlijk was.
In ieder geval kun Je beter je vlieguren
als waarnemer meemaken, dan dat je er
ln een brancard ln gezet wordt
Kom Klaas, ik ga weer eens eindigen,
Je weet, hier tusschen de Gili's valt nu
niet zoo heel erg veel te beleven en boven
dien moet ik nog een lijstje van „opschrij-
vers" klaar maken voor de schietoefenin
gen van morgen.
Houd je maar goed tot de volgende
week, vermoedelijk uit Soerabaja.
Gonje,
HENK.